Uitlui Bitlis-
COURANT.
Uitgevers: N.V. v.h, TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
AMERIKA NAT!
Gevechten in de wildernis
POLITIEKE BOTSINGEN
IN DUITSCHLAND
In de leidsels verward
Wat is dat voor een ballon
Benzine-soldeerbout ontploft
Hooger prijs voor
de tarwe
Dinsdag 21 Februari 1933.
SCHAGGR
76ste Jaargang No. 9232
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder-
'dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
'tentiën nog zooveel mogelijk in het eeratuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT DIT DRIE BLADEN.
De politieke toe
stand in ons land
Interpellatie-Knottenbelt en het ant
woord van minister Ruys de Beeren-
bronck.
Gister is de Tweede Kamer bijeengekomen ter be
handeling van de interpellatie-Knottenbelt (lib.'i in
zake de ontbinding der Kamer.
Volgens den heer Knottenbelt en velen zijner geest
verwanten, is het argument van de regeering: „Om
tot een vervroegde parlementaire regeering te kun
nen komen", hoogst verrassend.
Volgens den heer Knottenbelt is het stellen van de
Kabinetskwestie alleen dan geoorloofd, indien het een
aangelegenheid betreft van zoodanig belang, dat de
regeering de verantwoording niet langer kan dra
gon. Dit is hier geenszins het geval. Evenmin was het
de bedoeling de kiezers een uitspraak te laten doen.
Het stellen der Kabinetskwestie was een dwangmaat
regel, die mislukt is. Daarom karakteriseert de heer
Knottenbelt haar als een lichtvaardig en onverant
woordelijke daad. De heer Knottenbelt was er vor
der geenszins van overtuigd, dat ontbinding de
eenige weg was om het conflict tot oplossing te bren
gen.
De regeering van rechts, aldus besloot de heer
Knottenbelt, heeft de grondslagen van ons parlemen
tair systeem aangetast. Een motie wilde de heer
Knottenbelt echter niet voorstellen: deze acht hij in
de gegeven omstandigheden beneden de waardigheid
van de Kamer. De natie verlangt naar een regeering
die ons volk met vaste hand zal leiden door de moei
lijkheden op economisch en ander gebied.
Vragen van den interpellant.
In den loop van zijn rede stelde de heer Knotten
belt de vier volgende vragen:
1. Waarom is de regeering, blijkens het rapport
van den voorzitter van'den Raad van Ministers aan
H. M. de Koningin d.d. 15 Februari, van oordeel, dat
de eenige uitweg uit het conflict met de Tweede Ka
mer was ontbinding van dat lichaam?
2. Welk belang van zoo overwegenden aard, dat
het de ontbinding der Tweede Kamer kan wettigen,
acht de regecring gelegen in het effenen van het ter
rein voor een met ongeveer twee maanden vervroegde
vorming van een parlementair kabinet?
3. Is de regeering van oordeel, dat van art. 73 der
Grondwet gebruik mag worden gemaakt, ten einde
een vervroegde vorming van een parlementair kabi
net te bevorderen?
4. Is de regeering niet van meening, dat de ver
dere samenwerking tusschen haar en de Tweede Ka
mer door de ontbinding slechts kan worden bemoei
lijkt?
Het antwoord van minister Ruys.
Het verwekte eenig rumoer, toen minister Ruys de
Beercnbrouck zijn antwoord op deze vragen aanving
met te zeggen, dat hij zich anders dan de inter
pellant zou onthouden van „krasse termen".
De minister merkte, als antwoord op de vraag, om
„een krachtig bewind" op, dat hij vijftien jaar gele
den zijn kracht heeft getoond.
De economische, toestand van tegenwoordig maakt
het kabinet tot een crisis- en bezuinigingskabinet en
tot zijn taak behoort o.m. de wijziging der wetten die
te veel uitgaven vorderen en hieronder viel de betref
fende indeeling der rechterlijke macht. De minister
was in deze al zeer tegemoetkomend geweest en nam
de opheffing van drie rechtbanken terug, Andere be
zuiniging was niet mogelijk en toch nam de Kamer
een afwijzende motie aan.
Door dit votum der Kamer was het het Kabinet
duidelijk, dat het. bij de uitvoering van dit deel van
zijn taak wijziging van wetten die uitgaven noo-
dig maken niet op die medewerking van de Kamer
kon rekenen, als de tijdsomstandigheden gebiedend
vorderen.
Daaruit is het conflict geboren.
Ook bij ontbinding worden de werkzaamheden stil
gelegd, maar hier is oen voorziening mogelijk. De om
standigheden eischen, dat de wetgever ieder oogen-
blik paraat moet zijn. Het kabinet moest dus eener-
zijds uitdrukken dat het de verantwoordelijkheid niet
langer mocht dragen, anderzijds dat het het contact
niet mocht verbreken. Daarvoor was geen ander mid
del dan de ontbinding op termijn Hierbij komt nog
dat het kabinet gaarne de mogelijkheid wil scheppen,
dat de portefeuilles in handen komen van een par
lementair kabinet en meende uit juist begrip van
zijn bedoelingen deze overweging niet achterwege
te moeten laten in het advies van de Kroon.
Het kabinet meende, dat het niet zou zijn verant
woord als het in deze omstandigheden stagnatie zou
veroorzaken, die een wisseling van portefeuilles on
vermijdelijk meebrengt. Zelfs als een nieuw kabinet
zou kunnen optreden, zou het niet gewenscht zijn de
verantwoordelijkheid voor zooveel hangende zaken
te doen overgaan op andere personen.
Dit was echter geenszins het doel, zooals de heer
Knottenbelt meent en behoort ook geenszins tot de
overwegingen waarop tot de ontbinding besloten is-
Zonder ernstig conflict is een ontbinding niet te
verdedigen. Aan dezen eisch is echter in de huidige
omstandigheden voldaan.
Ook het kabinet stelt zich geenszins voor dat de
ontbinding de samenwerking met de Kamer zal ver
gemakkelijken. Het kabinet meent echter dat de bij
zondere omstandigheden en de ernstige toestand een
samenwerking in het belang van den Staat mogelijk
zullen maken.
De heer Knottenbelt toonde zich met het antwoord
van den minister niet tevreden en bleef meenen dat
op wat gebeurd was, geen Kamerontbinding had mo
gen volgen. Z.i. is de minister als aanvaller opgetre
den en heeft hij het ontbindingsrecht gehanteerd als
een bestraffing van de Kamer; een staatsbelang
wordt er niet door gediend.
De heer Marchant oordeelde, dat de staatrechter-
lijke beicekenis van de ontbinding is, dat de kiezer
zal moeten oordeelen over het conflict. Spr. vraagt,
wat of de regeering eigenlijk wil: een nieuwe Kamer
of een nieuwe regeering? Het blijkt wel thans dat
het beiden wil. Maar dat is staatsrechterlijk een
dwaasheid.
En de samenwerking die de minister vraagt, was
evengoed mogelijk geweest met een demissionnair
kabinet als met een ontbonden Kamer. Wat moet er
na de verkiezingen gebeuren, vraagt spr. Hij heeft
het liefst een parlementair kabinet.
De heer Van Albarda zet daarna zijn bezwaren uit
een en meent dat art. 73 der Grondwet is misbruikt.
Men kan over de ontbinding twee opvattingen huldi
gen: men kan meenen dat zij kan geschieden om de
kiezers te laten oordeelen over een conflict. Hier is
echter geen conflict pro of contra bezuiniging, meent
de heer Albarda. In de tweede opvatting, n.I. als men
wil constateeren of de Kamer den volkswil nog wel
vertegenwoordigt, gaat niet zooals thans, de regee
ring bij voorbaai heen. dan wacht zij af. Deze ontbin
ding is een dwaasheid. De heer Albarda zocht naar
de oorzaken, die tot deze wijze van doen kunnen heb
ben geleid.
Is de oorzaak dat de ministers regeeringsmoe zijn?
Of was er een groot financieel program, dat door de
Regeering is aangetast?
Of is het stellen der kabinetskwestie een gevaar
lijke speculatie geweest?
Spr. concludeert dat de ontbinding is te veroordee-
len en in strijd met art. 73 der Grondwet.
De heeren Snoeck Henkemansen Aalberse stellen
zich achter de regeering en ook nog andere sprekers
voerden het woord, o.a. de heer Wijnkoop, die in dit
alles wat op de Zeven Provinciën was gebeurd, als
ooi-zaak ziet.
Daarna zette de minister zijn standpunt nog eens
nader uiteen en sprak daarbij de hoop uit dat het
lukken zal een parlementair kabinet op min of meer
breed basis te vormen. Hij is het niet met den heer
Albarda eens, dat de Kamer het kabinet moe zou zijn
of dat het kabinet moe zou zijn.
Na nog een korte schermutseling tusschen den heer
Knottenbelt en den minister, werd de interpellatie
voor gesloten verklaard.
Opheffing van het alcohol-verbod.
Ook het Huls aanvaard de reso
lutie.
V.D. verneemt uit Washington.
Het Huis van Afgevaardigden heeft met een 2/3
meerderheid het door den Senaat reeds aangenomen
voorstel-Blaine goedgekeurd, waarmede besloten is tot
opheffing van het alcoholverbod in de Vereen. Staten.
Het voorstel houdt in:
1. Het herroepen van het achttiende amendement
op de grondwet (Alcoholverbod);
2. De ratificatie van deze herroeping niet door de
parlmenten der afzonderlijke staten, maar voor dit
doel speciaal bijeengeroepen conventies der afzonder
lijke staten, en
3. Federale bescherming voor die staten, die het
alcoholverbod handhaven.
Het voorstel moet binnen zeven jaren door ten
minste 36 staten worden geratificeerd.
Nu zoowel in den Senaat als in het Huis van Afge
vaardigden de vereischte twee derden meerderheid voor
de resolutie is verkregen, zal deze worden voorgelegd
aan de afzonderlijke staten. Deze zullen voor de even-
tueele ratificatie van de intrekking speciale conventies
moeten bijeenroepen. De intrekking van het drank
verbod wordt eerst van kracht, als drie kwart der sta
ten de resolutie binnen zeven jaar ratificeert. De reso
lutie, die een grondwetswijziging bevat, zal niet aan
Hoover worden voorgelegd. Indien de resolutie-Blalne
door het vereischte aantal staten wordt geratificeerd,
zal een stelsel van federale bescherming worden inge
voerd voor de staten, die droog wenschen te blijven.
De „natte" leden van het Huis van Afgevaardigden
hebben een wetsontwerp ingediend, waarin het Congres
wordt gemachtigd in de 48 staten conventies bijeen te
roepen. Zij willen hierdoor verhinderen dat droge po
litici in twijfelachtige staten jarenlang de afschaffing
van het verbod vertragen, door voortdurend de bijeen
roeping uit te stellen van de conventies die de ophef
fing van het verbod moeten ratificeeren.
Tusschen Peruanen en Colombianen.
Uit Lima (Peru): Tijdens het weekend hebben ge
vechten plaats gehad tusschen de Peruaansche en
Colombiaansche troepen in de omgeving van Tara-
paca. Tachtig Peruanen die zich in de wildernis ver
borgen hadden gehouden en den hongerdood nabij
waren, hebben zich overgegeven. Een Peruaansch
vliegtuig is omlaag gestort tijdens een gevecht met
Colombiaansche vliegtuigen.
SPAANSCH SCHIP VERGAAN.
Tien opvarenden verdronken.
Reuter meldt uit Oiredo: Het stoomschip „Peno
Castillo" heeft onder de kust van Luarca schipbreuk
geleden. Tien opvarenden zijn verdronken. Slechts
één opvarende heeft de schipbreuk overleefd.
Een bloedig treffen in Mecklenburg
Gedurende den Zondag hebben in verscheidene Duit-
ache steden weer politieke botsingen plaats gehad,
waarbij tal van gewonden zijn gevallen.
Zoo heeft Zondagavond te Bad Doberan, aldus wordt
door V.D. uit Schwerin vernomen, een bloedige botsing
plaats gehad tusschen Rijksbanierleden en afdeellngen
der nat.-soc. stormtroepen. De Rijksbanier had een op
tocht georganiseerd, waarvoor door de autoriteiten toe
stemming was verleend. Deze optocht zou om vijf uur
's middags aanvangen, terwijl de Hitlerianen om zeven
uur zouden opmarcheeren. Laatstgenoemden zouden de
ontbinding van de ijksmanier-betooging hebben ge-
eischt. Toen de aanwezige burgemeester zulks weiger
de, bezetten zij, volgens een officieels mededeeling, der
nat.-soc. partij, over de geheele breedte een straat, waar
de Rijksbanier zou doortrekken. Er ontstond een ver
woede schietpartij, waarbij direct reeds een groot aan
tal personen werd gewond. Een 3A-jarige Rijksbanler-
man, zeker Hans Wulf, werd door een schot in de hart
streek op slag gedood. Gewond werden tien Rijksbanier-
leden en twee Hitlerianen.
Te Lage zijn na een politieke vechtpartij vijf personen
gewond naar het ziekenhuis overgebracht.
Te Kobrow is bij een politieke vechtpartij de 20-jarige
Rijksbanierman Bruno Schulze door messteken ernstig
in de longen gewond.
Nieuwe instructies aan de Duitsche politie.
Goede verstandhouding met nationale
bonden.
Wolff meldt uit Berlijn:
Naar de officieele Pruisische persdienst mededeelt,
heeft de rijkscommissaris voor het Pruisische mlniste
rie van Binnenlandsche Zaken, rijksminister Göring, op
17 Februari aan alle politie-autoriteiten het volgende
rondschrijven gezonden:
„Ik geloof, dat ik niet speciaal er op behoef te wij
zen, dat de politie ook maar den schijn eener vijandige
houding of zelfs den indruk eenre vervolging tegenover
nationale bonden (SA., S.S. en Stahlhelm en nationale
oartijen onder alle omstandigheden moet vermijden. Ik
verwacht veeleer van alle politie-autoriteiten, dat zij
met de genoemde organisaties, in wier kringen de be
langrijkste staatsopbouwende krachten vervat zijn, een
goede verstandhouding zullen tot stand brengen en on
derhouden. Bovendien moet elke arbeid voor nationale
doeleinden en de nationale propaganda met alle krach
ten worden gesteund. Van politloneele beperkingen mag
slechts in de dringendste gevallen gebruik worden ge
maakt. Daarentegen moet tegen het drijven van
staatsvijandige organisaties met de scherpste middelen
worden opgetreden. Er moet met alle strengheid tegen
communistische daden van terreur en overvallen wor
den te werk gegaan en zoo noodig moet meedoogenloos
van de wapens gebruik worden gemaakt. Politiebe
ambten, die in de uitoefening dezer plichten van het
schietwapen gebruik maken, worden onafhankelijk van
de gevolgen door mij gedekt. Wie daarentegen in ver
keerde toegevendheid zijn plicht verzaakt, zal de disci
plinaire gevolgen daarvan moeten dragen.
De bescherming der telkens weer in haar maatre
gelen beperkte nationale beweging moet onvoorwaar
delijk gewaarborgd worden. De politie moet, niets ont
ziend, optreden tegen ongeoorloofde vergaderingen,
plunderingen, opwekking tot hoog- en landverraad,
massastaking, oproer, persdelicten en overige straf
bare handelingen der ordeverstoorders.
Iedere, politiebeambte moet zich steeds voor oogen
houden dat het nalaten van een maatregel ernstiger is
dan begane fouten bij de plichtsuitoefening.
Ik verwacht en hoop, dat alle beambten zich met mij
één voelen in het streven, door de versterking en aan
eensluiting van alle nationale krachten ons vaderland
te redden van den dreigenden ondergang."
Voerman op noodlottige wijze om het le
ven gekomen.
Doordat het paard van den wagen, die hij bestuur
de, op hol sloeg, is gistermorgen de voerman G.
Voets uit Rosmalen, op noodlottige wijze om het le
ven gekomen. Nabij de kerk werd het paard schich
tig en sloeg het op hol. De man, die loopend het ge
span geleidde, geraakte in de leidsels verward, kwam
te vallen en kreeg de wielen van het zwaar beladen
voertuig over hoofd en lichaam. Hevig bloedend bleef
de man bewusteloos op den weg liggen. Na in een
woning te zijn binnengebracht, overleed de ongeluk
kige aan de bekomen verwondingen. De man was
ongehuwd. Het paard is later tot staan gebracht.
VOOR 23 MELLIOEN FRANCS AAN GOUD UIT
NEDERLAND IN BELGIë GEÏMPORTEERD
Uit Brussel, 20 Febr. (V.D. Op het vliegveld van
Evere is Maandag een groote zending goudstaven aan
gekomen uit Nederland. De zending bestond uit 2
gedeelten: een van 50 staven en een van 40 staven. Zij
vertegenwoordigen samen een waarde van 23 millioen
francs, welke bestemd zijn voor de Nationale Bank van
België.
NEGER GELYNCHT.
I
Uit New York. Te Ringgold (Louisianais een
24-jarige neger, die volgens zijn eigen bekentenis den
kassier der plaatselijke bank na een mislukten bank
roof had neergeslagen, toen deze zijn vrouw tegen een
aanval van den neger verdedigde, na een wilde jacht
door de menigte gegrepen en opgehangen. Het lijk van
1 den neger werd met kogels doorboord,
Barometerstand op Dinsdagmorgen 8 uur: 7C1, m M.
Vooruitzichten: Waarschijnlijk goed weer.
Temperatuur: 1 gr. C. is 34 gr. I".
INRICHTING VOOR OOGONDERZOEK.
FIRMA GEBR. ROTGANS. Hoogztjde E 103, Schagon.
Gedipl. Opticien - Refrartionist.
Het oogonderzoek doen wïi gratis.
Vliegtuigen er achter aan.
V.D. verneemt uit Praag: Maandagmiddag werd te
Praag groote opwinding veroorzaakt door een zilver
kleurige luchtballon, welke op 1000 M. hoogte boven
de stad kruiste.
Militaire vliegers stegen op. Uit den gondel werd
op signalen niet geantwoord.
In militaire kringen gelooft men, dat de bemanning
van den ballon zich in den gondel verborgen houdt.
Het heeft in het bizonder de aandacht getrokken, dat
de ballon boven het ministerie van oorlog heeft ge
vlogen.
De tocht wordt voortgezet in de richting van Po
diebras. Militaire vliegers volgens hem.
DRIEVOUDIGE MOORD IN SPEAK EASY TE
NEW YORK.
Wraak van gangsters?
Uit N e wY o r k. Een krantenjongen heeft Maan
dagochtend bij het binnentreden van de speak easy
„Porkys play" in de theaterwijk van New York voor
de bar de lijken gevonden van een man en een vrouw
en achter de bar dat van den barman. Alle drie waren
door schoten in de rechterslaap gedood. De schoten
moeten van zeer dichtbij zijn gelost, zoodat de aangeval
lenen geen gelegenheid hebben gehad zich te verdedi
gen. Uit de kassa schijnt niets te zijn ontvreemd. De da
ders zijn door een achterdeur ontsnapt. De politie ver
moedt dat „gangsters" aan het werk zijn geweest en uit
wraak hebben gehandeld ..Porkys play" wordt gefre
quenteerd door „stars" van Broadway.
Ernstige brand liet gevolg.
Gistermiddag omstreeks half drie is tengevolge van
het ontploffen van een benzine-soldeerbout brand uil
gebroken in de radio-centrale van den heer Bleyen-
berg te Culembörg. De brand breidde zich zeer snel
uit en weldra stond het drie verdiepingen hooge
pand in lichterlaaie. Het vuur sloeg over naar de
aangrenzende tabakskerverij „Gelria" van de firma
Saltzherr, welke ook vrij spoedig een vuurzee was.
Door het krachtdadig optreden van de vrijwillige
brandweer konden de belendende pakhuizen worden
behouden. Om vier uur was het. gevaar voor uitbrei
ding van den brand geweken. Het. pand, waarin de
radiooentrale gevestigd was cn de tanakskerverij,
zijn zoo goed als geheel uitgebrand. Alles was verze
kerd. Het bedrag der schade is nog niet bekend.
Het perceel was gelegen aan de Lange Meent.
LANDBOUW.
De tarwe-organisaties voor Noord- en voor Zuid-
Holland hebben den toestand besproken, welke is
ontstaan door de verhooging van het maalpcrcentage
van 25 pet tot 35 pet.
Door deze verhooging van het maalpercentagc van
inlandsche tarwe in het v: roodbereiding bestem
de meel, is het. mogelijk ge e rden den toegezonden
richtprijs van f 12 per 100 K.i; ook inderdaad te be
reiken. Dientengevolge heeft reeds de Centrale Tnrwe-
organisatie besloten den aan de gewesten toegelaten
richtprijs van f9.75 te verhoogen tot f 11.75. In ver
band hiermede hebben de gewesten Noord-Holland cn
Zuid-Holland besloten een nabetaling te doen van in
Noord-Holland f2.in Zuid-Holland f 1.90 op de
reeds afgeleverde tarwe.
Wanneer deze nabetaling zal geschieden, zal nader
worden vastgesteld.
Ook de wijze, waarop voor de nog te leveren tarwe
de hoogere prijs betaald zai worden, zal nader aan
.de telers worden bericht.
