De droom van een suikerprins
Zaterdag 25 Februari 1933.
SCHAGER COURANT.
Vierde blad. No. 9235
„Bruinhemdcn" op Nederlandsch gebied
De goederen-tarieven bij het spoor
De doodslag op den agent Baas
Noodlottige aanrijding te Venlo
Sneeuwstorm aan de Adriatische Zee
(Tnju%
Voor allen die Sukkelen
HOE VELE MILLIOENEN IN ZEE VER
DWENEN. EEN ONGEVAL. ONS MO
TORRIJWIEL EN DE EZEL. IN DE
NACHTELIJKE EENZAAMHEID.
TERUG OP ONS PUNT VAN
UITGANG.
(Van ónzen reizenden correspondent.)
Oezjda, Februari.
MET een omweg zouden we onze reis van Oezj
da vervolgen, met een omweg langs de kust
naar Uran om nog een bezoek te brengen aan
een der zonderlingste mislukte navenstadjes,
die men zich voorstellen kan. Port Say heet dat ha
ventje, niet te verwarren met Port-Said.
We namen afscheid van onze kennissen te Oezjda,
van den braven waard van het Maroc-Hotel te
Oezjda, waar men voor weinig geld zoo lekker eten
kan en wij de koude weken zoo aangenaam bij de
kachel in de eetzaal bij een vlammend houtvuur in
onze kamer doorbrachten; van den gemoedelijken
oud-kapitein der Spahi s, van enkele andere klanten
van het hotel, want we moesten nu verder. Hier im
mers is de lente al gekomen De Arabische bedelaars
in de straten zoeken niet meer de zonnige, windvrije
plekjes, maar de schaduw. De korte winter is dus
voorbij.
Lustig snorde onze motor, toen we voortsnelden
naar de kust van de .Vliddellandsche Zee. Dien avond
zouden we te Uran zijn. zoo dachten we.
Door een hopeloos verlaten streek met alleen hier
en daar een kamp van zwervende Bedoeinen, ging
de eerste veertig kilometers onze tocht. Een oogen-
blik vloog een machtige adelaar met een vlucht van
meer dan twee meter nog geen twintig meter boven
ons. Verderop verjoegen we twee andere, machtige
vogels, die zich niet ver van den weg nederzetten.
Het waren steengieren met grauwe dekvederen. Wij
hadden hen gestoord in een feestmaal: langs den
weg lag een doode koe.
Na ongeveer veertig kilometer kwamen we door een
Arabisch stadje. Martimprey, waar marktdrukte
heerschte met vele Bedoeinen, Kabylen. Arabieren,
muildierkaravaantjes, duizenden schapen. Ruim
twintig kilometer verder, in Algerije, echter slechts
even over de Marokkaansche grens, ligt aan een
baai Port Say. de droom van oen suikerprins. Boven
op een rotsblok verheft zich een soort kasteel met een
toren. Enkele honderden Arabieren en zeven Kuro
peesche huisgezinnen wonen hier. Hotels zijn er.
waarvan één zich Grand Hotel noemt, maar op één
na waren allen gesloten, dicht getimmerd. Van het
zandige strand gaat enkele tientallen meters een pier
van bazaltblokken in zee. Dit had de haven moeten
worden, een groote haven met een handelsstad Port-
Say. Say is de naam van een schatrijke Fransche
familie van suikerfabrikanten en van een harer le
den stamt de naam dezer eigenaardige, mislukte
haven, welke millioenen heeft verslonden.
Goed twintig jaar geleden, toen de Frnnschen in
Marokko nog oorlog hadden te voeren, ankerde hier
een Fransche oorlogsvloot Aan boord van een de
Verregaande brutaliteit van Nazi's.
Niet alleen, dat de Nazi's na Hitler's Rijkskanse-
llerschap in Duitschland zich nog meer gaan voroor
loven dan voorheen, hun machtswellust strékt zich
thans ook uit tot op Nederlandsch grondgebied. Pas
is het geval gebeurd aan de Douane te Kerkrade.
waar enkele bruinhemden op Nederlandsch grondge
bied een persoon bedreigden.
Gisteren weer, aldus de „Zuid-Limburger", kwam
uit de richting Kohlscheid Pannesheide een auto aan,
beladen met Nazi's, de z.g.n. Sturmtruppe S. A., die
nabij den winkel van L. aan de Nieuwstraat (Ne
derl. gebied) stopte. Enkele „Heii-Hitler"-lui sprongen
van den wagen, drongen den winkel van L. binnen
en bedreigden een aldaar vertoevenden Duitscher uit
Würselen. Blijkbaar was deze in hun oogen een
anti-Hitleriaan en men pakte hem handtastelijk aan
tengevolge waarvan hij enkele verwondingen opliep.
Toen later na de gedane aangifte de Kerkraadschf
politie ter plaatse verscheen, was niets meer van een
,3ruinhemd" te bespeuren.
Verlaging gaat waarschilnltjk 1 Mei ln.
De stationskosten van 50 cent komen te
vervallen.
Naar de „Msbd." verneemt, zal de verlaging van de
tarieven voor het goederenvervoer bij de Nederland-
sche Spoorwegen zeer waarschijnlijk met 1 Mei a.s
Ingaan. Een van de bijzonderheden van het nieuwe
tarief is, dat naast vrachtverlaging de tot nu toe
voor iederen beladen wagen geheven stationskosten
van 50 cent geheel komen te vervallen.
DOOR EEN AUTO AANGEREDEN.
De chauffeur reed door.
Op den weg van Winschoten naar Blijham is
Donderdagmorgen de winkelbediende A. K, die
boodschappen deed, door een luxe-auto van den heer
G. te Winschoten zoodanig aangereden, dat K.'s rij
wiel totaal werd vernield en de jongen zeer ernstig
gewond naar het R.K. ziekenhuis moest worden over
gebracht. Tegen den chauffeur, die was doorgere
den, is procesverbaal opgemaakt.
RECHTSWEZEN
Verdachte vrijgesproken.
De Haagsche rechtbank heeft vonnis gewezen in de
zaak tegen den 43-jarigen communist J. van B., te
gen wien door het O. M. terzake van doodslag op
den agent Baas te 's-Gravenhage gepleegd, op 20
September jJ. 15 jaar gevangenisstraf is geëischt.
Rechtdoende verklaarde de rechtbank het aan van
B. ten laste gelegde niet bewezen en sprak hem
daarvan vrij.
Gelijk bekend, werd verdachte tijdens de behan
deling der zaak op 9 dezer op verzoek van de ver
dediging, op vrije voeten gesteld.
Verdachte was bij de uitspraak aanwezig.
Aan de Afrikaansche kust der Middellandsche Zee.
zer schepen bevond zich een zee-officier, Say, zoon
van een schatrijken Franschen suikerkoning. Door
de schoone ligging van het onaanzienlijke Arabische
gehucht, door het gouden strand en de tamelijk be
schutte baai werd deze zee-officier, deze suikerprins,
zoodanig bekoord, dat hij besloot hier een haven
plaats te stichten. Hij nam ontslag uit den dienst ers
begon aan de uitvoering van zijn phantastisc.h plan
Alle terreinen in de omgeving kocht hij op van de
■Arabische bezitters. De grond immers kostte weinig
of niets en de suikerprins was vele malen millionair
in goud-franc. H*j, die de zee had bevaren, kende de
zee echter niet, tenminste niet haar vraatlust. Arbei
ders liet hij komen, ingenieurs, machines en plotse
!ing ontstond op dit verinten plekje oen koortsaoh
tige levendigheid, waarbij de millioenen van dpn
suikerprins wegsmolten als sneeuw voor de zon. A!
leen het kleine stukje pier van bazaltblokken kostte
drie millioen goudfranc. Hoevele millioenen de sui
kersprins er heeft laten zitten, is moeilijk meer na
te paan. Hij zelf heeft er de rustige haven gevonden
♦m ligt nu ergens op een heuvel in een vergeten graf.
waarnaar zelfs de weinige badgasten, die 's zomers
te Fort-Say verkoeling komen zoeken, geen blik meer
slaan.
Zoo eindigde de droom van den suikerprins.
Het was reeds laat in den namiddag, toen we on
zen tocht vervolgden, waarhij we een gedeelte van
den afgplegden weg terug moesten.
Vroolijk snelden we voort met een snelheid van
ruim zeventic kilometer, toen het eerste ongeval vnn
onze reis geschiedde. We ontmoetten enkele Be-
Kind door een auto meegesleurd en ernstig
gewond opgenomen.
Aan den Kaldenkerkerweg te Venlo had Donderdag
avond omstreeks 5 uur een ernstige aanrijding plaats.
Het 8-jarig zoontje van den heer A. J. Teeuwen werd
bij het oversteken van den weg door een luxe-auto ge
grepen en ongeveer 25 M. meegesleurd. De bestuurder
H. Haegs uit Stralen trachtte nog te remmen, doch
hierdoor slipte de auto en botste tegen een langs den
weg staande electrische lichtmast aan, terwijl een ijze
ren verkeersbordje geheel werd omvergereden. Dr. Re-
ceveur verleende geneeskundige hulp en constateerde
bij het slachtoffer een bovenbeenbreuk, zware hersen
schudding en ernstige inwendige kenuzingen. In zorg-
wekkenden toestand werd de kleine naar het R.K. zie
kenhuis te Venlo overgebracht. De politie stelt een on
derzoek naar de schuldvraag in.
Trein- en scheepvaartverkeer stilgelegd.
Belgrado, 23 Febr. (VJD.). Volgens berichten
uit Agram woedt aan de Adriatische Zee nog steeds
een hevige sneeuwstorm. Men is er heden nog niet in
geslaagd het treinverkeer met Dalmatië te hervatten.
Ook het scheepvaartverkeer aan de kust Is voor het
grootste gedeelte stopgezet, nadat Woensdag het s.s
..Cetina" tengevolge van den zwaren storm strandde.
De passagiers zijn met groote moeite gered door het s.s.
„Jadran". In Zuid-Koratië ligt de sneeuw op vele
plaatsen 4 M. hoog. Ook in Agram ls het in den afge-
loopen nacht gaan sneeuwen.
Sneeuw en storm ln Italië.
Donderdag hebben in Midden- en Zuid-Italië hevige
stormen en onweders gewoed, die gepaard gingen met
hagelbuien en sneeuwjachten. Ook in Noord-Italië valt
weer veel sneeuw. In de haven van Napels heeft de
storm aan verscheidene schepen aanzienlijke schade
toegebracht.
DUITSCH STOOMSCHIP IN NOOD.
Door drljfijsmassa's uit de koers geraakt.
Uit Riga:
Het Duitsche s.s. „Martha Russ" is onderweg van
Hamburg naar Riga door den druk der drijfijsmassa's
uit den koers geraakt en onsoveer 4 zeemijlen van
Zerel aan de Zuidpunt van het eiland Oecel op een
ondiepte geraakt. Het stoomschip heeft herhaalde
lijk S.O.S.-seinen uitgezonden Het. schip is niet in
staat op eigen kracht vlot te komen De I.etlandscbe
ijsbreker „Krischan Waldemar", die anders voor de
doorvaart der stoomschepen zorgt, is bezig met het
geleiden van een karavaan var 8 schepen door
zwaar ijs naar Riga, zoodat de ijsbreker de „Marta
Russ" op het oogenblik geen hulp kan brengen.
LAWINE-ONGELUK TE LENZERHEIDE.
Duitsche dame gedood.
Te I.enzerheide in Zwitserland heeft Donderdag een
ernstig lawine-ongeluk plaats gehad, waarbij eon
Duitsche dame om het leven is gekomen.
Het slachtoffer behoorde tot een groep skiliefheb
bers, waaronder zich ook eenige Nederlanders
bevonden, welke, onder leiding var den lieer J. Mon
nikendam uit Hilversum momenteel deelnemen
aan een skicursus en verblijf houden in de jeugdher
berg te I.enzerheide. Nederlandsche skirijders bleven
ongedeerd.
doein en vrouwen met ezels, die zich vreesachtig aan
de zijde van den weg schaarden. Op het laatste
oogenblik liet een der vrouwen een ezel los en dit
dier, onbewust van het gevaar, stak dwars den weg
over. Een botsing was onvermijdelijk. Mijn makker
remde uit alle macht. De lange neus van den bij
wagen, waarin ik zat, kwam tusschen voor- en ach-
terpooten van het grauwtje, zoodat het er opschoof,
de windvang (gelukkig zonder glas) verboog en plot
seling de tweede passagier van het zijspanwagentje
was. Het ezeltje keek mij en ik keek het ezeltje aan
Bijna oogenblikkelijk stonden we stil Het grauwtje
was ongeschonden en ook onze machine scheen niet
geleden te hebben. Den windvang bogen we recht en
we vervolgden onzen tocht. Na een tiental kilometers
hielden we halt om rustig een sigaret te rooken en
daar ontdekten we. dat een gedeelte van de verbin
ding tusschen motor en zijspanwagentje zich, ver
moedelijk na en tengevolge van den schok met den
ezel, los had gewerkt. Deze verbinding moest nu
grondig worden nagezien en verbeterd. Deemoedig
moet ik erkennen, dat ik me bij zulk werk moet be
palen tot zeer bescheiden handiangersdiensten. Het
eigenlijke werk komt neder op het hoofd van mijn
makker, den deskundige, die dus aan den slag moest.
Hij mopperde en schoid in vele talen op alle ezels.
Bedoeinen en, ik dien het er waarheidsgetrouw bij
te voegen, op alle reizende journalisten, die niet in
staat zijn fatsoenlijk een vijl of een schroevendraaier
te hanteeren.
De schade bleek grooter, dan we aanvankelijk had
den gedacht. Er waren nog eenige veeren van de ver
binding gesprongen: onze heele voorraad reserve-on-
derdeelen moest worden uitgepakt. Het werk liep te
gen; een boor brak. Intusschen ging de zon onder,
de duisternis viel. kouder werd de wind, die van de
bergen kwam. Ik lichtte bij met onze groote electri
sche lantaarn, maar de arbeid wilde niet vlotten. On
ze accumulator begon teekenen van vermoeidheid t»
vertoonen. Enkele verbindingsstukken moesten wor
den bijgevijld, maar in de duisternis en de steeds
toenemende koude was dit zoo goed als onmogelijk.
We rouden moeten wachten tot de zon weder op
kwam. wat geen prettig vooruitzicht was.
We besloten, daarem, dat mijn makker zou trach
ten met een automobiel te komen raar een nabij-
zijnde stad om daar te werken en dan met een ge
huurde automobiel terug te keeren. Ik zou zoo lang
ons motorrijwiel bewaken.
Druk is in deze streken, vooral na het vallen van
de duisternis, het automobielverkeer niet en het
duurde geruimen tijd eer er een auto kwam. Deze
was op weg naar Oezjda, vanwaar we dien mor
gen zoo vroolijk waren vertrokken. We hadden ech
ter geen keus. De automobilist was bereid mijn mak
ker mede te nemen en ik bleef alleen in do verlaten'
streek als wachter, vele uren, luisterend naar het
schreeuwen der jakhalzen en het geroep van nacht
vogels.
Het liep tegen middernacht., toen ik eindelijk de
lichten van een automobiel zag naderen. Het was
de automobiel van Maroc-Hotel te Oezjda met den
braven hotelier, mijn makker en den sergeant-ma
joor, commandant van de auto-colonne van het 123e
regiment infanterie, die vrijwillig was medegegaan.
Deze militair en mijn makker herstelden voorloopig
onze machine en weldra waren we in langzaam
tempo op wegnaar Oezjda, waar den volgenden
dag mijn makker begon de gehee»e machine gron
dig na te zien en weder in goeden staat te brengen.
Dit waren de gevolgen van een ontmoeting met
een ezel.
J. K. BREDERODE.
AIsU Edelwelss-Zeeppoeder
gebruikt is U enthousiast over
Uw kraakheldere wasch en
U verlang) niets meer
Toch krijgt U meer.
Uw winkelier geeft thans ge
heel GRATIS bij 2 pakken
Edelweiss (ad 14 ets. per pak)
een solide theedoek, bij 3
pakken Edelweiss een sterke
witte handdoek of 2 flinke
witte zakdoeken. f
LUCHTGEVECHT BIJ TARAPACA.
Peruaansch vliegtuig neergehaald.
Uit Bogota:
Donderdag heeft in de omgeving van de onlangs
door de Columbianen veroverde stad Tarapaca een
luchtgevecht plaats gehad tusschen Peruaansche en
Columbiaansche vliegtuigen. Eerst hebben vijf Pe
ruaansche vliegtuigen de voor Tarapaca voor anker
liggende Columbiaansche oorlogsschepen gehombar
deerd, zonder er evenwel in te slagen een der sche
pen te treffen. Hierna stegen Columbiaansche vlieg
tuigen op. In een hevig luchtgevecht werd een Pe
ruaansch toestel neergehaald.
VLIEGTUIGEN DOOR VOGELS GEHINDERD.
Uit Bulawayo (Rhodesia):
Zwermen vogels hebben de landing verhinderd van
het postvliegtuig „City of Delhi' op het vliegveld te
Salisbury. De piloot vreesde, dat de vogels tusschen
zijn propellers zouden geraken en hem dan tot een
noodlanding zouden dwingen en daarom ging hij
zeer laag vliegen. De vogels bleven echter dicht om
het toestel heenvliegen, zoodat de piloot ten einde
raad een schot uit zijn pistool loste, waarop de vo
gels in snelle vlucht wegvlogen en de machine ein
delijk veilig kon landen.
TWEE DUITSCHE TOERISTEN ONDER EEN
LAWINE BEDOLVEN.
Wolff meldt uit Heiligenblut in Korinthië, dat nabij
Guttal twee touristen uit Hamburg, de verzekerings
agent Runge en de vrouwelijke kantoorbediende Hil-
debrandt onder een lawine zijn bedolven. De man
slaagde er in zich uit de sneeuw te werken, doch hij
viel in een ravijn. Zijn lijk werd geborgen. Naar
dat van zijn gezellin wordt nog gezocht.
U.L.O. of M.U.L.O.
Telkens weer blijkt het, dat het gebruik van de af
kortingen U.L.O. en M.U.L.O. naast elkaar verwarring
sticht, 't Kan misschien zijn nut hebben, er eens op te
wijzen, dat men tegenwoordig de beide afkortingen voor
hetzelfde soort onderwijs gebruikt.
Vóór 1920 kende de wet:
a. scholen voor gewoon lager onderwijs (G.L.O.);
b. scholen voor uitgebreid lager onderwijs (U.L.O.);
c. scholen voor meer uitgebreid lager onderwijs
(M.U.L.O.).
Zooals de naam aangeeft, was het onderwijs op de
scholen onder c. uitgebreider dan dat op de scholen
onder b., d.w.z. er werden meer vakken onderwezen.
Deze laatste soort scholen bestaat thans niet meer.
De vroegere M.U.L.O.-school is gesplitst in een school
voor G.L.O. en een kopschool (de vroegere 7e, 8e en 9e
klas). Aan deze kopschool heeft de wet de naam U.L.O.-
school gegeven. Er wordt op deze scholen over 't alge
meen onderwijs gegeven in alle vakken, die in het
leerplan van de oude M.U.L.O.-scholen voorkwamen.
Zoo ook op de Schager U.L.O.-school. Het onderwijs
omvat daar, behalve de vakken van 't G.L.O.: Fransch,
Duitsch, Engelsch, Wiskunde. Handelskennis en Alge-
meene Geschiedenis.
De oude naam M.U.L.O. is echter blijven voortleven.
De vereeniging van leerkrachten bij het U.L.O. heet
nog van ouds M.U.L.O.-vereeniging en het diploma, dat
de leerlingen aan het einde van den schooltijd kunnen
behalven, draagt nog altijd den naam van M.U.L.O.-
diploma.
Verleden jaar kon men bijv. in de Schager Courant
lezen, dat alle examencandidaten van de Schager U.L.
O.-school geslaagd waren voor het M.U.L.O.-diploma.
Het publiek is meestal niet op de hoogte van boven-
aangeduido. verwarring stichtende naamsverwisseling.
Verleden jaar zei iemand tegen me, dat er z.i. in een
plaats als Schagen toch ook esn M.U.L.O.-school be
hoorde te zijn. Alleen maar een U.L.O.-schooi vond hij
voor Schagen onvoldoende. Een bekende plaatselijke
firma maakte onlangs propaganda voor het dragen van
petten en baretten door leerlingen der diverse onder
wijsinrichtingen. Gemakshalve waren op het desbetref
fende strooibiljet, ter onderscheiding de kleuren aange
geven. In het lijstje lazen we o.a.:
voor UX.O.-scholen: zalm;
voor M.UX.O^-scholen: wijnrood.
Aan de goede namen van de U.L.O.-scholen in het
algemeen en van de Schager U.L.O.-school in het bij
zonder, meende ik verplicht te zijn, deze korte uiteen
zetting te geven.
J. V.
1
met Verstopping of moeilijken, tragen en
onregelmatigen Stoelgang zijn
Mijnhardt's Laxeertableüen
onmisbaar. Werken vlug zonder kramp of pijn.
Bij Apothekers en Drogisten. Doos 60 ct.
GROOTE DUIVENJACHT TE ZAGREB.
Ten behoeve van werkloozen.
Uit Belgrado:
Ondanks de protesten van de vogelbeschermers
heef de gemeenteraad van Zagreb, de hoofdstad van
Krotaië, besloten jacht te gaan maken op de duiven,
die in grooten getale in de stad haar nesten hebben
op de huizen aan de pleinen De vogels zullen met
groote netten worden gevangen en worden afgele
verd aan de gaarkeukens, waar kosteloos voedsel
aan werkloozen wordt verstrekt. Op het verzamelen
van duiveneieren en het vangen van jonge dieren
is een belooning gesteld.
De wet tot bescherming van dieren is in verhand
met een en ander tijdelijk buiten werking gesteld.
ZWARE SNEEUWVAL IN FRANKRIJK.
Vooral in het Zuiden.
Te Parijs en vrijwel overal in Frankrijk is vrij veel
sneeuw gevallen, doch het meeste nog in het Zuiden,
o.a. op het Crau-plateau tusschen Salon en Arles,
waar de sneeuw een belemmering vormde voor het
verkeer, alsmede tusschen Carpentras en Orange.
De treinen der ParisLyonMéditerranée ondervon
den vertraging.
Voor de eerste maal in twintig jaar is sneeuw ge
vallen te Oran in Algiers. De kinderen, die nog nooit
sneeuw gezien hadden, schepten er een groot beha
gen in, doch lang duurde hun pret niet, want de
sneeuw smolt spoedig weg.
tn het Oosten des lands en in de Pyreneeën heerschfc
felle koude en in het observatorium van de Pic du
Midi werd 4 graden Fahrenheit vorst geregistreerd.
PRELAAT OP HET ALTAAR GESTORVEN.
In de Sint Jacobskerk te Lenven.
In de Sint Jacobskerk te Leuven, in België, waar hij
de mis celebreerde, is mgr. dr. Peeters, huisprelaat
van den Paus en vicaris-generaal van het bisdom
Luik, Woensdagochtend schielijk overleden. Dit dra
matische feit bracht onder de geloovigen een groote
opschudding teweeg.
De gestorvene was 46 jaar oud en had den oorlog
meegemaakt als aalmoezenier bij de derde Belgische
legerdivisie waar hij een zeer populaire figuur was.
DRANKSMOKKEL PER VLIEGTUIG.
Een bijna ontoegankelijke luchthaven.
Reuter meldt uit West Palm Beach (Florida):
Volgens mededeeling der douane-beambten is een
geheime luchthaven ontdekt, verborgen temidden van
bijna ontoegankelijke bosschen, vanwaar langs een
kabel zakken met alcohol over een kanaal vervoerd
werden naar een zijweg.
De beambten hebben twee personen gearresteerd
en 40 zakken met whiskey in beslag genomen. Toen
de beambten naderden, loste een der op wacht staan
de smokkelaars een schot met een jachtgeweer,
waardoor de op' het vliegveld aanwezige personen ge
waarschuwd werden en de piloot van een vliegtuig,
dat. juist ontladen werd, nog precies met zijn toe
stel kon ontsnappen.
De beambten deelden nog mede, dat het vliegveld
door geen enkel vervoermiddel kon worden bereikt,
en dat zijn bestaan alleen vanuit de lucht kon wor
den opgemerkt.
25 JAAR TE LAAT.
Briefkaart met vertraging besteld.
De Fransche posterijen hebben een briefkaart, die
in November 1907 uit Reims naar Parijs was verzon
den, dezer dagen aan het Parijsche adres besteld,
waar zij dus na 25 jaar en drie maanden terecht
kwam. De geadresseerde was inmiddels overleden en
een familielid moest, hoewel de kaart indertijd goed
geadresseerd was, strafport betalen, aangezien de
posttarieven ook in Frankrijk sedert 1907 aanzienlijk
verhoogd zijn.
