Waarom?
Zaterdag 25 Februari 1933.
SCMAGER COURANT.
Vijfde blad. No. 9235
MUSSOLINI BEVEELT
Ongevoelig voor de golven van den Oceaan.
Bij kan zelfs de crisis verbieden!
Een satyrlsche boutadel
DE grootschc en schoone patriciërs
huizen van Genua staan aan be
lachelijk smalle straatjes. Ze
zijn zoo smal dat. als er een auto
doorrijdt, de menschen zich tegen de hui
zen aandrukken. Toen ik eens zoo'n
straatje wilde oversteken om het Pala-
vicini paleis te bewonderen, hield mijn
gids mij bezorgd tegen. ..Daar loopt U te
gen den stroom in ledereen moet rechts
houden. Mussolini heeft het bevolen!"
Aan den oever der zee, waar elke vier
kante voer. door dynamiet uit de rotsen
moet worden vrijgemaakt, zal thans het
grootste plein van de wereld komen. In
het midden daarvan zal een trinmph-
boog van prachtig Carrarisch marmer
verrijzen, omgeven door palmenlanen,
waarvan de voetpaden met mozaiken
worden bedekt, terwijl op den achter
grond de marmeren paleizen staan
„Prachtig mooi", meent mijn gids tevre
den. „Mussolini heeft het de stad bevo
len en zij gehoorzaamt".
In de oude stad, vlak bij de steile kust,
waar de schilderachtige huisjes naast en
boven elkaar zijn gebouwd op de hel
ling. hangt overal in de kromme straatjes
waschcoed te drocren Doch de trottoirs
zijn kraakzindelijk. Geen stukje papier,
geen sinaasappelschil is te bekennen.
Wie zou dat vroeger in Italië voor moge
lijk hebben gehouden? Maar miin gids
'weet alweer raad: Mussolini heeft alle
onzindelijkheid verboden!"
In den haven lag juist de trots der Ita-
liaansche handelsvloot, de nieuwe mail
boot „Conté di Savoya". Wij bezichtigden
de ultra-moderne zalen van het schip en
zagen, wat wij nooit hadden vermoed, dat
de moderne stijl ook heel overdadig kan
zijn. Alles is zoo rijk en schitterend, dat
daarbij vergeleken de danszaal een
nauwkeurige cnpie van de troonzaal in
het Quirinaal met alle fresco's en marme
ren zuilen en een overdaad van couden
ornamenten werkelijk kaal schijnt. Ik
vroeg mijn gids. of een zon kostbaar schip
wel zijn rente kon opbrengen. „Maar dat
is heelemaal niet de bedoeling?" wierp
hij tegen. „Mussolini heeft gpwenscht dat
het schoonste schip ter wereld een Ita-
liaanseh schip zou wezen".
Op het strand stond tegen een booglnmn
een armoedig gekleede vrouw met een
Zilieelintr op den arm Ik wilde haar waf
geven, maar de gids green mijn hand vast
„Mussolini heeft de bedelarij in Italië
verboden!"
En toen ik vertrok, scheen het geheele
personeel in den crond te zijn wetreezon-
ken. Mijn gids wist ook hiervan de ver
klaring te geven. „Mussolini heeft het ga
ven van fooien verboden!"
liet station te Milaan is een overdreven
groot gebouw van rotsblokken en mar
meren zuilen, dat mooi kon zijn, als het
niet zoo overladen was. De menschen lij
ken bij de reusachtige zuilen en gangpn
gezien wel mieren. Dit station heeft een
milliard lire gekost. „De bouwplannen
waren reeds lang gereed, vertelde mijn
gids, doch de uitvoering ervan zou in
verband met de crisis worden uitgesteld.
Nu is het station toch gebouwd op bevel
van Mussolini".
In het oude gedeelte der stad werden
vele huizen afgebroken. Er werd graaf
werk verricht voor de rioleering, voor het
aanleggen van bu '.en en kabels, en ter
weerszijden verrezen reeds de reusachtige
moderne marmeren paleizen. „Er wordt
hier een nieuwe straat aangelegd", zei
de gids, „op bevel van Mussolini. De stad
zag op tegen de uitgaven, maar Musso
lini heeft de banken bevolen, haar tegen
een lage rente te leenen en de banken
hebben dat gedaan".
Overal ziet men het portret van Musso
lini met de donkere oogen oogen als
van een hypnotiseur. De menschen loopen
rechtop, spreken energiek en doen alsof
zij de wereld regeeren Op de pleinen en
onder de poorten verdringen de werk
lieden elkaar; overal wordt er schoonge
maakt, geverfd, gebouwd. „Hoe is dat mo
gelijk met deze crisis?" vraag ik mijn
gids. Hij schrikt, legt de wijsvinger te
gen de lippen en zegt: „Daarover mag
men niet spreken! Mussolini heeft het
verboden!"
A. NAGEL.
De eerste mailboot van meer dan
1000 voet.
EEN nieuw tijdperk in de geschie
denis der scheepvaart. De nieu
we Fransche Oceaanstoomer
„Normandië", een monster van
73000 ton, dat een waarde van 75 milli
oen gulden vertegenwoordigt, is het eer
ste schip met een lengte van meer dan
1000 voet. Het meet n.1. 1020 voet of 311
M. en is alleen door die lengte iets geheel
nieuws op scheepvaartgebied. Om dit te
bewijzen, moeten wij eerst eens een kijkje
gaan nemen op den Atlantische Oceaan,
die door het schip bevaren zal worden.
Het voordeel van lengte.
Bij zwaar weer liggen dc toppen der
golven ongeveer 300 voet uit elkaar. Waar
de meeste transatlantische schepen 600
a 700 voet lang zijn. rusten zij op twee.
hoogstens even op drie golven. Ook als
ze op twee golven rusten, zijn ze telkens
een oogenblik geheel in evenwicht, doch
vooral wanneer do golven hoog opslaan,
zal het schip telkens in een golfdal af
glijden, om weer omhoog te gaan op de
kam van d^ volgende golf. Om stabiel te
zün, moet een schip echter voortdurend
rusten op minsl ns drie golven. Daarvoor
r..oet het minstens 900 voet lang zijn en
liefst nog iets meer. Na i'.e „Normandië"
zijn de „Majestic" en de „Leviathan"
(resp. een Engels h en een Amerikaanscli
schip van 915 en 907 voet) de langste
schenen ter wereld, doch hun afmetingen
zijn no- te 'kr r> berekend om het stam
pen geheel en al te voorkor en. De gol
ven liggen gemiddeld 300 voet uit elkaar,
wat dus zeggen wil, dat de afstand soms
ook grooter is. Een schip van meer dan
1000 voet zal echter allijd op drie en
soms op vier golven rusten, v -.rdoor een
groote stabiliteit wordt verkregen.
Het nadeel van lengte.
Aan die stabiliteit is ech'cr ook een
nadeel verbonoen. Terwijl een kleinere
boot de oppervlakte der golven volgt,
blijft een boot van 1 0 voet horizontaal
lippen, zo r' t het b vendeel veel meer
wordt blootgr eld aan de 20 of 25 M
hoog opslaande golven. Hierdoor wordt
het s^hip geheukt als een rots in de
branding en de kans op beschadiging
wordt aanmerkelijk grooter dan bij de
kleinere booten. Met het oog hierop heeft
men de „Normandië" zeer hoog gemaakt
terwijl het schip in dwarsdoorsnee den
vorm heeft van een omgekeerde peer
Men verwacht nu, dat het water door de
zijkanten van het schip op den zeespiegel
wordt teruggeworpen, zoodat slechts een
enkele zeer hooge golf de bovenste dek
ken kan bereiken.
Technische bijzonderheden.
De „Normandië" zal heen en weer va
ren tusschen Le Havre en New York.
Door haar grootte is de exploitatie ook
naar verhouding meer economisch. Zij
kan meer lading en passagiers vervoeren
n.1. 849 eerste klasse-, 258 tweede klasse-.
540 derde klasse- en 485 tusschendekspas-
sagiers, wat gevoegd bij de 1320 man of
ficieren en bemanning, een totaal van
3452 personen geeft. Zij kan sneller var
ren met minder inspanning en dus ook
met minder slijtage dan een kortere
boot. Om een snelheid van 28 knoopen
per uur te behouden, heeft zij per ton
van haar gewicht 25 minder machine
kracht noodig dan een schip van 750
voet. En een gemiddelde snelheid van 28
h 30 knoopen is noodzakelijk om te kun
non concurreeren met de snelle Duitsche
booten „Bremen" en „Europa". Die snel
heid maakt het meenemen van een groo
te hoeveelheid brandstof noodig en dat
kan alleen dan economisch zijn, wanneer
men de geheele boot grooter maakt, zoo
dat de laadruimte en passagiersaccomo:
datie eveneens kan worden uitgebreid.
De „Normandië" zal worden gedreven
door electrische energie, welke door
stoomturbines wórdt opgewekt. Dit sy
steem is reeds rnet groot succes toegepast
op Engelsclïe en Amerikaansche schepen,
doch nog nooit op een Fransch schip. Er
wordt in totaal 160.000 P-K. ontwikkeld.
De machinekamer in haar geheel is om
geven door dubbele wanden aan alle zij
den.
Groote luxe.
Er zijn elf dekken, waarvan er vijf ge
heel rondom het schip loopen. Het bo
venste „zonnedek" is ruim 20 M. hreed;
even groot zijn ook' de onderlinge af
standen tusschen de drie schoorstcenen.
Op het promenadedek is het uitzicht over
een afstand an ruim 90 M. geheel on
belemmerd. Een gedeelte van de groote
hall wordt in beslag genomen door een
wintertuin van 20 hij 30 M De groote hall
zet zich voort door de geheele hoogte van
het schip; alle salons komen er op uit.
Men heeft „straten" en „pleinen" in de
„winkel- en ammusementswijk", met al
lerlei winkels, een schouwburg, een pop-
pekast, enz.
Verder heeft men aan boord een gym
nastieklokaal, een zwembad, een glazen
dansvloer en een garage voor 100 auto's,
en natuurlijk de gebruikelijke lees-, rook-
en andere salons, een kinderkamer, enz..
Aan boord bevindt zich een kerk ter
hoogte van twee dekken, met drie altaren.
De tearoom en de groote rooksalnn lig
gen naast elkaar en als de wand daartus-
schen in elkaar wordt geschoven, ver
krijgt men één groote zaal, waarin dui
zend personen gemakkelijk plaats kun
nen vinden. Bij den glazen dansvloer be
hoort een café in den vorm van een hal
ven cirkel met een har. die den geheelen
nacht geopend blijft. Ook de nachtclub
blijft geopend. Deze amusementsgelegen
heden bevinden zich geheel achteraan,
zoodat de andere pasagiers er geen over
last van ondervinden.
Men kan aan boord natuurlijk alle mo
gelijke dekspelen beoefenen. Er wordt
uitsluitend eleetrisch gekookt. De venti
latie van keukens en eetzalen geschiedt
zoodanig, dat er onmogelijk etenslucht
kan doordringen in andere gedeelten van
het schip, wat passagiers met aanleg
voor zeeziekte bijzonder zullen appre-
cieeren. De eerste klasse- en luxehutten,
zijn buitengewoon smaakvol en comfor
tabel ingericht.
Een nieuw tijdperk voor de
scheepvaart.
Het te water laten van de „Norman
die" geschiedde zonder de minste tegen
slag, doch er was de samenwerking van
600 geoefende mannen voor noodig.
Er moet nu nog veel worden gedaan
aan de afwerking van het schip; eerst
in het voorjaar van 1934 hoopt men er
de eerste reis mee te doen. Intussehen
heeft ook in Engeland de Cunnrd T.ine
twee schepen van meer dan 1000 voet op
stapel gezet: er hreekt een nieuw tijd
perk aan voor de scheepvaart, al houdt
de crisis het nog eenigszins tegen.
Den laatsten tijd hpeft men vele inte
ressante verschijnselen betreffende de
golven en hun uitwerking op schepen
geconstateerd. Het slingeren van schepen
bij zwaar weer heeft plaats met een pe
riode van 11 a 13 secorden. Het is wei
nig bekend, dat het water van een aan
rollende golf in werkelijkheid niet op het
schip afkomt Als men een kurk ziet drij
ven in de deining van den oceaan, kan
men dit voor zichzelf duidelijk consta-
teeren. De kurk gaat voor- en achteruit,
doch beweegt nier in één bepaalde rich
ting. tenzij zij door den wind gegrepen
wordt.
door
THóRèSE VANNIES.
OP een zoclen lentedag, toen de viooltjes geur
den in de perken van den mooien tuin, die
het_ sanatorium omringte, verliet Geoffrey
Noë dit gebouw, dat een jaar lang zijn
tehuis was geweest.
Du jaar had hem bijna tien jaar verouderd. Nie
mand vaagde het, een toespeling te maken op wat
wk gebeurd, zelfs zijn moeder niet. Doch hijzelf
sprak 6r over, eenige dagen nadat hij was thuisge
komen, op een avond dat hij met haar alleen was.
Opeens begon hij te spreken.
Moeder hebt u ooit begrepen waar
om ik dat" deed?
Zij schrikte en ver
bleekte. Toen antwoord
de ze zacht:
Neen, jongen
de doktoren zeggen,
dat het een moment
van waanzin moet zijn
geweestmaar het
is voorbijdenk er
niet meer over
Voorbij? Dat zegt
tl, moeder? U, die wePt.
wat Maurice voor mij
is geweest?
En die weet, dat ik
hem Ja, zijn leven hij ligt begraven op
het kerkhof gisteren ben ik bij zijn graf ge
weest.
Wat kon de moeder antwoorden? Was het niet
voor allen een mysterie geweest, dat slechts ver
klaard leek door do verklaringen der doktoren, die
meenden, dat een aanval van verstandsverbijstering
tot de daad had geleid?
Maurice had zich juist verloofd. Zijn meisje was
de opvallend mooie Laura de Castignac, een dochter
uit een adelijk, verarmd geslacht. Geoffrey was het
met de verloving niet eens geweest, hij toonde al
tijd een moeilijk bcheerschte vijandschap tegen het
meisje en wantrouwde haar blijkbaar. Zij op haar
beurt, ontweek hem. Toen, na zijn dood het testament
van Maurice geopend werd, bleek daaruit, dat hij
zijn geheele, aanzienlijke vermogen aan haar had
nagelaten. Zij vertrok kort na de tragedie met haar
vader, een norsch, slecht befaamd man, naar het
buitenland. Zijn bibliotheek had Maurice nagelaten
aan zijn vriend. De boeken waren in kisten opgebor
gen, men had den moed niet, ze uit te pakken.
Het was Geoffrey zelf, die op een dag tot ontstelde
verbazing van zijn moeder, daartoe kwam. Ze wist.
hoeveel herinneringen hem nu bestormden. Geen
bleef hem gespaard aan uren van genegenheid en
vriendschap, aan gezamenlijke reisjes, aan gezamen
lijke droomerijen. Doch op één punt bleef de herin
nering staan als voor een zwarten muur. Dat eene,
vergetene, was het verschrikkelijke, waarvan Mau
rice slechts de feiten wist, die nooit meer konden
worden uitgewischt. Het was op een avond geweest,
in de lente van het vorige jaar. Maurice, zijn ver
loofde en aanstaande schoonvader en nog eenige be
kenden logeerden bij Geoffrey. Het. was de eerste
maal dat Laura dit huis betrad. Ook Geoffrey's
moeder voelde zich niet aangetrokken tot dit onge
woon mooie meisje, maar zij trachtte toch vriende
lijk voor haar te zijn. Toch merkte Maurice, dat
noch zijn vriend, noch diens moeder, van Laura hiel
den en dat hinderde hem ontzaglijk. Dien avond, ter
wijl men musiceerde in den salon, wandelde hij met
Geoffrey den tuin door. Zij gingen Geoffrey's werk
kamer binnen, daar, waar hij nu de boeken van zijn
vriend rangschikte, zijn geheugen pijnigend om zich
dat, wat gebeurde werkelijk te binnen te brengen.
Doch vergeefs alles wat hij wist was, dat Maurice
en hij in deze kamer twistten over Laure dat
had een der gact-.i, die toevallig voorbijkwam, door
het geopende venster gehoord. Een schot deed het ge
zelschap opschrikken, midden in een piano-solo, door
een der dames gespeeld. Men snelde toe en vond
Maurice, dood. Een kogel had hem midcen tusschen
de oogen getroffen. De revolver lag midden in de
kamer, vlak voor de voeten van Geoffrey, die als
versteend naar zijn dooden vriend stond te staren.
Hij was niet bij machte opheldering te geven, doch
het wapen was zijn eigendom, het placht in het
schrijfbureau te liggen, dat in de kamer stond,
waarin de moord was gepleegd. Men moest Geoffrey
naar een sanatorium brengen en hij genas eerst na
een jaar van den toestand van volkomen verward
heid, waarin hij verkeerde. Zijn geheugen en verstand
keerden terug slechts dat éénè bleef vergeten, j
Uren en dagenlang zat hij nu in de kamer, waarin
hij de boeken naast zijn eigen boeken had neergezet.
Zijn moeder smeekte hem, zich niet zoozeer in het
verleden te verdiepen, maar tevergeefs.
Op een nacht wekte haar een instinct, dat haar
het bed uitdreef Ze sloop de trappen af en wat zij
vreesde, was waar: Geoffrey zat op in de kamer,
waarin hij zijn vriend gedood had. Zij stond in de
gang, weifelend of zij zou binnengaan, bevond van
angst en smart. Toen kromp zij ineen: Geoffrey had
gesproken. Zij hoorde hem zacht, doch zeer duide
lijk spreken ook den naam van zijn vroegeren
vriend
Zij luisterde lang in gespannen aandacht, maar
tenslotte hield zij het niet langer uit. Zacht draaide
zij de deurkruk om en trad binnen. Het vertrek was
geheel en al donker, doch na een oogenblik onder
scheidde zij de gestalte van haar zoon, in een leun
stoel gezeten. Zoo onbeweeglijk zat hij, dat zij een
oogenblik vreesde, dat hij dood was. Doch toen zij
licht maakte, zag zij, dat zijn oogen geopend waren.
Ren merkwaardige uitdrukking was op zijn gelaat,
een mengeling van smart en oneindige vreugde.
Moeder, stamelde hij, ikdeed het niet. Ik
deed het niet!
Wat hem tot die overtuiging bracht, wilde hij niet
zeggen, doch hij was als bezield door nieuw leven.
Dadelijk den volgenden dag ging hij naar een be
kend detective-bureau en had een lang gesprek met
een van de leiders. Het zou natuurlijk zeer moeilijk
zijn, om ooit iets te bewijzen, doch hij had zijn zeer
uitgesproken vermoedens. Men spoorde Laure en
haar vader op. Er had zich een derde bij hen ge
voegd, Laure's echtgenoot, een gewezen danseur, de
man, over wien Geoffrey destijds praatjes had ge
hoord cn wiens verleden zeer ongunstig was. Dc de
tective reconstrueerde, mei behulp van allen, die
den avond aanwezig waren geweest, zooveel mogelijk
wat gebeurd was kort vóór den moord. Toen bleek,
dat niemand met zekerheid kon zeggen, of Laure
nog in de kamer aanwezig was, toen de piano-solo
werd gespeeld. Ook bleek, dat Laure wist, dat Mau
rice zijn testament had gemaakt en haar tot erfge
name had benoemd.
Stap voor stap naderde men toen de waarheid, Lau
re was uit den salon weggeslopen door de geopende
verandadeuren, omdat zij vermoedde, dat Geoffrey
zijn vriend dingen over haar zou vertellen, die hij
wist. Zij beluisterde het gesprek door het geopende
venster, zag de woede uitbarsting van Maurice, zag
Geoffrey vallen. Zijn vriend boog zich ontsteld over
hem heen en snelde toen de kamer ernaast binnen,
om water te halen. Laure klom het laag bij den
grond gelegen venster binnen, nam uit een lade de
revolver, die zij er in had zien liggen en schoot haar
verloofde dood, toen hij weer binnen kwam. Daarna
wierp zij het wapen midden in de kamer en liep door
de deur weg, een paar kamers door Zij kwam in den
salon, toen daar verwarring heerschte over het schot
en het leek toen, alsof zij mét de anderen ging kij
ken, wat er gebeurd was.
Zóó vertelde Geoffrey het verloop van de misdaad.
Bewijzen leken niet meer te vinden, doch nooit wei
felde Geoffrey een moment bij zijn beschuldiging en
hij, die een jaar lang alles, wat met de misdaad in
verband stond, vergeten had, wist nu bijzonderheden,
détails, gebeurtenissen, die waren voorafgegaan en
die erop volgden, die zoowel de schuldige en haar
medeplichtigen als den detectiv.e en de politie ver
wonderd deden staan.
Hoe kan u dat alles weten? riep Laura hem toe,
tijdens het proces, toen hij een serie verpletterende
bijzonderheden over haar leven voor en na den
moord mededeelde, die door getuigen bevestigd wer
den.
Hij antwoordde niet, doch keek haar in de oogen.
Een seconde lang rustten hun blikken in elkander.
Het duivelsch mooie gelaat der vrouw werd lijkbleek,
ze strekte langzaam, als afwerend, de hand uit en
stiet een gesmuorden kreel uit, alsof zij iets ontzet
tends zag. Toen zonk zij in elkander en bij haar te
rugkeer tot het bewustzijn, bekende zij eindelijk de
geheele waarheid.
Geoffrey was als een hernieuwd mensch naar huis
teruggekeerd. Zijn moeder omhelsde hem met tra
nen van vreugde.
Wat een geluk, mijn jongen, dat je je eindelijk
alles herinnerde, zei ze.
Hij keek haar vreemd aan.
Ik heb me niets herinnerd, moeder, zei hij en
drukte op het woord met een eigenaardigen klank
in zijn stem.
Hoe meen je?
Hij keek peinzend langs haar heen.
Moeder, U zult het niet kunnen gelooven, ik zou
het zelf nooit geloofd hebben, voordat ik het. haa
meegemaakt, maar Maurice vertélde het mij.
Zij keek hem verschrikt aan.
Ja moeder, ik weet, dat U het niet kunt geloo
venik ben zelf vaak geneigd te denken, dat ik
droomde en dat ik in dien droom alleen maar mii'
geheugen terugkreeg. Maar moeder, hoe wil U i-\f
dan verklaren, dat ik zooveel méér wist
me ooit zou hebben kunnen herinneren?