Waar de aarde beefde.
Zaterdag 1 April 1933.
SCHAGER COURANT.
Zesde blad. No. 9255
Waarom verder sukkelen?
Ontploffing in chemische fabriek
ie Mitcham
DE MOOISTE FOTO
Waar geen werkloosheid heerscht
Politieke botsingen te Haarlem
DE MUITERIJ OP DE ZEVEN PROVINCIëN
De geschiedenis van een
koe
Het wereld-record in sigaretten rooken
Het verhaal van een ooggetuige over de
aardbevingsramp in Caliiornië.
Aan een brief van mevrouw Van Oppende Lange te
öardena bij Los Angelos in Caltfornië. gericht aan haar
familie in Den Haag. en dateerende 11 Maart J.l. ont
leent de N.R.Ct. de volgende beschrijving van hetgeen
ry bij de groote aardbeving heeft waargenomen.
Het is vijf minuten voor zessen, de heele familie maakt
aich gereed voor dat hoogtepunt van den hulselyken
dag. het middageten. Vader is zich aan het opknappen,
de kinderen zijn bewogen tot handen wasschen, ik kijk
met één oog in de avondkrant vol beschouwingen over
gesloten banken en bewaak met het andere het schotel
tje In den oven. Plotseling een trillen door je beenen.
door 't heele huis; erger en erger, het kraakt in het
rond. het huls begint te schokken: aardbeving. We hol
len de eerste deur de beste uit. met het gevoel of het
heele huis achter ons in stukken vliegt; 't is maar een
lloht houten huisje. De steenen stoep, die ik afspring,
beweegt, de grond golft, de buitenmuur van de voorka
mer schijnt te dansen, heen en weer; halverwege de
voortuin schrik ik terug, de hoogspanningslijn die vlak
voor het huls langs loopt! De palen zwaaien, maar de
draden blijven op hun plaats, 't Duurt misschien een
halve minuut, dan deint de trilling uit. Nu pas komt
mijn man naar bulten, die met mannelijke tegenwoor
digheid van geest eerst den gaskraan en de hoofdschake
laar heeft afgedraaid. De kinderen staan bleekjes om
ons heen, tot er één zegt: was dat een aardbeving?
Alle honden blaffen, alle kippen kakelen, aan den over
kant hooren we kleine kinderen hard huilen, en over het
open veld zien we, ver weg. een vlam hoog opschieten.
Een buurvrouw begint een hysterisch verhaal, al haar
volle etensschalen zijn van tafel gevallen! Het huls staat
waarachtig nog en we stappen alle zes ln de oude tou
ringcar in een behoefte om te zien, vooral te zien wat
er in de hoofdstraat van one plaatsje voor schade is
aangericht. Groote commotie daar. De winkels zijn zoo
wat allemaal beschadigd, de groote etalageruiten ge
broken. ijskasten en geysers zijn op de straat beland
vla de winkelruiten; stukken van de baksteenen muren
zijn ingestort, 't gebouw van de bank staat scheef, als
dronken; steenen liggen tot in 't. midden van de breede
straat. De beduusde winkeliers brengen de spullen uit
de etalages in veiligheid, de eenige agent zet juist met
«en goedig touwtje de straat af. Uit de, van voren open.
kruideniers- en groentenwinkels zijn rissen blikjes en
fleoschen gerold; zoo kunstig opgestapelde sinaasappe
len en slakropjes liggen op het trottoir. Van de nieuwe
trotsche High-school ls een muur Ingezakt: ook al bak
steen. We trekken weer naar huls, niemand is blijkbaar
gewond. Onze schade thuis is gering; 'n paar flesschen.
wat eetgerei en bloempotten gebroken. De zware lesse
naar staat een eind van de muur, het licht is nog
even maar uit; het gas werkt; dat is goddank goed
afgeloopen. De radio die eerst rustig door had gespeeld,
is nu, waarachtig even stil dan begint een serie be
richten afgelezen te worden, meestal tegenstrijdig; Los
Angeles zware aardbeving dooden brand
Long Bach: paniek, ligt in puin staat in brand oil-
wells in brand 't is zoo erg niet Compton heel
erg niets bekend. We besluiten ons verlaat eten op
te eten; aardbevingen werken op je zenuwen en de kin
deren zijn met moeite te bewegen tot zitten gaan; net
ls Iedereen gaan zitten, of daar voelen we een nieuwe
hoewel veel mindere schok weg vliegt ledereen. We
probeeren het met verhalen over heldenmoed, maar het
helpt niet: nog drie schokken onder het eten demora
liseren ons allemaal. Later trekken wq er weer op uit:
thuis blijven gaat eenvoudig niet. we moeten zien wat
dit gruwelijke schok heeft aangericht.
Mijn man maakt zich ongerust over de Shell Oil Co.
reflnery, waar hij werkt en we gaan er heen. De re-
finery staat en werkt.; een groep verschrikte employées
bij den Ingang vertelt: deze reflnery schijnt onbescha
digd, maar de zusterfabrlek een kwartier rijden verder
is in brand gevlogen en verwoest. Dat was de vlam die
we zagen! Terwijl zü staan te praten komt een nieuwe
vrij zware schok; allen stuiven naar het midden weg
van den steenen muur van het gebouwtje aan den in
gang. De auto, waarin ik zat te wachten, schommelt als
een wieg; de kinderen gillen. Duizenden auto's trekken
naar Long Beach, stad aan de zee; ze vliegen langs
ons heen, mogelijk willen de menschen verwanten en
vrienden zoeken, misschien kunnen ze net als wij niet
thuisblijven.
We hooren nu definitief dat het daar heel erg is, de
winkelstraten in puin, brand, veel ongelukken. Er
heen komen gaat niet: verkeersagenten op motorfietsen
houden de auto's aan en doen iedereen omkeeren; al
leen ambulances, verpleegsters en dokters mogen door
gaan. Wij gaan terug naar Compton, ons buurstadje,
maar tien minuten in den auto van het onze, maar
grooter. In de hoofdstraat kunnen we niet komen, de
lichten zijn uit. overal zijn op leege terreinen vuren ge
maakt waar de menschen zich warmen, iedereen is op
straat; we hooren dat de winkelstraat geheel verwoest
is; we kunnen het ons slecht voorstellen, het lijkt ver-
der gewoon: in het donker zien we niet dat vele van de
houten woonhuizen naast hun cementen fundamenten
staan, alle ruiten kapit zijn, alle schoorsteenen ingestort
De gaspijpen zijn gebarsten, hooren we, en het water
loopt niet; de menschen staan beduusd ronde zwijgend.
Ze sleepen beddegoed uit de huizen, niemand wil in huis
slapen! Kampeertenten worden opgezet. De vage om
trek van de school lijkt gewoon; later hooren we, dat
er zoowat niets te redden zal zijn. Dwars door de ce-
mentenstraat loopt een breuk, de eene kant ls veel
hooger dan de andere. Winkeltjes gapen open, de faca-
des zijn eraf gevallen, de gapende bovenkamers laten
opgemaakte bedden zien. We zien duidelijk hoe gevaar
lijk de baksteenen gebouwen zijn; de vliegende stee
nen zijn voor de meste kwetsuren verantwoordelijk. De
lichte houten huizen schudden en geven mee, blijven
intact. Buiten 't plaatsje komen we langs, een kleine
electrische centrale, het gebouwtje, van steen, ligt in
puin; een granaat had het niet grondiger kunnen ver
woesten. de reusachtige transformatoren staan grotesk
♦•rwrongen; hier zijn menschen omgekomen; er staat
Voelt gij u terneergeslagen, vermoeid en afgemat
hebt gij last van pijn in de lendenen, ledematen
of spieren? Lijdt gij aan urinestoornissèn, aanvallen
van duizeligheid, hoofdpijn of rhcumatische pijnen?
Zoo ja, hebt gij er dan over nagedacht-, wat de oor
zaak van uw noodeloos lijden is?
Als uw bloed niet op de juiste wijze gefiltreerd
wordt, doordat uw organen verzwakt zijn, blijven
urinezuur en andere schadelijke onzuiverheden in
het gestel achter. Zij zetten zich af en veroorzaken
verschijnselen als de bovenstaande. Iedere dag uit
stel maakt de zaak erger en dient gij onmiddellijk
aan te vangen met. het gebruik van Foster's Rug
pijn Pillen. Reeds jaren bleek de afdoende werking
van dit speciale middel legen spit, rugpijn, ischias,
rheumatische pijnen, waterzucht, urinestoornissen
en blaaszwakte.
Foster's Pillen werken niet op de ingewanden en
passen mannen en vrouwen van eiken leeftijd, f 1.—
f 1.75 en f 3.per doos, bij alle drogisten, enz.
een politieauto met zoeklicht; mannen gTaven in het
puin. De groote ..interurban" trams, die van Los Ange
les over Compton naar L^ig Beach rijden, staan zwart
en dood langs den weg, de stroom is afgebroken; al-
ieen de overwegsignalen gaan onafgebroken van ding-
dong. Weer thuis willen de kinderen niet in huis sla
pen, ze weigeren zeer beslist; Ik laat ze dan in vredes
naam maar buiten blvakkeeren, met al de dekena die
beschikbaar zijn. Het is mistig en kil. niet bepaald koud
Zelf wagen we het er maar op en slapen in onze eigen
bedden, half aangekleed, jassen klaar in 't geval we er
ineens uit moeten vliegen. De aardschokken zijn telkens
weer voelbaar en van verschillende hevigheid, maar
alelmaal veel minder dan de eerste. Deze zijn het. die
onze moraal ondermijnen en ons een gevoel van vol
slagen onmacht geven. De kinderen maken een vuurtje
in den achtertuin Amerikanen maken altijd vuur
tjes en legeren er zich om heen; ze slapen natuurlijk
heel slecht. Alle mogelijke berichten komen over den
radio van branden van moglijke nog te wachten go-
varen, van ontploffing en vloedgolven. In de gevange
nis van Los Angeles, 12 verdiepingen hoog, boven het
gerechtsgebouw, zijn de gevangenen in paniek: je kunt
ze beneden op straat hooren gillen. Alle paarden word0*1
opgecommandeerd voor patrouilles in die straten waar
te veel puin en glas ligt voor auto's. De mariniers
zijn ter bewaking opgecommandeerd. Per slot draaien
w 't gas af en gaan naar bed; we slapen 'n beettje,
onrustig, zijn heel vroeg wakker; telkens zijn er weer
schokken, 's Ochtends vroeg zitten we met de buren
om het vuurtje buiten, koppen koffie in onze handen;
de buren zijn maar heelemaal niet naar bed geweest.
Iedereen bekent, dat het telkens terugkeeren der schok
ken zijn weerstandsvermogen heeft ondermijnd; wat
kan er nog meer gebeuren? Niemand wil zijn gewone
werk beginnen; men slentert rond. wacht op de krant.
Wat zal daar nog meer in staat? We kunnen enkel
afwachten.
Uit het aardbevingsgebied in Japan.
Een doode; ongeveer 30 kinderen gewond.
In een fabriek van chemische producten tc Mit
cham, de stad van lavendel, pepermunt en medische
kruiden ten Zuiden van Londen, is een ontploffing
ontstaan, die tot ver in den omtrek schrik verspreid
de. De fabriek is bijna totaal verwoest. Men heeft
reeds een lijk geborgen en ongeveer dertig gewonden
verzorgd, voor het meerendcel kinderen, die aan het
spelen waren in den omtrek van de fabriek. Van 200
huizen zijn de ruiten gesprongen.
De ontploffing had een brand tengevolge, die spoe
dig gebluscht was.
Aanvankelijk vond een kleine ontploffing plaats in
een tank met methyl-alcohol, meldt V.D. nader. Toen
de rookwolken, die hierdoor ontstonden, waren weg
gedreven, hoorde men plotseling den slag van een
zware ontploffing, waardoor het dak van de fabriek
werd afgerukt en op een belendend perceel terecht
kwam. Ongeveer dertig huizen werden beschadigd.
De ontploffing geschiedde voor den aanvang-van den
werktijd, toen nog slechts zeven arbeiders iu de fa
briek aanwezig waren, die allen werden gewond.
Portret-Atelier JAC.
Keizerstraat
DE BOER,
DEN HELDER.
Dreigt ontzettende hongersnood.
Zones, de vroegere politieke secretaris van Lloyd
George, die vloeiend Russisch spreekt en een grooten
tocht ondernomen heeft door de Oakraine en andere
districten van de sovjet-unie, verklaarde, dat Rus
land door een hongersnood van enormen omvang
bedreigd wordt, die even verschrikkelijk zal worden
als de catastrofe van 1921, waarbij millioenen men
schen het leven verloren hebben.
Deze hongersnood zal het begin beteekenen van een
periode van ernstige werkloosheid in het land, dat
zich er tot dusver op beroemd heeft ,het eenige land
te zijn, waar voor iedereen werk te vinden is.
In de arrestatie der Engelsche ingenieurs ziet Jo-
nes een teeken van zenuwachtige verwarring, die
zich van de sovjet-autoriteiten heeft meester gemaakt
Hij vermeldde o.a., dat hij een aantal dorpen eo
twee collectieve boerderijen bezichtigd heeft en over
al weerklonk de kreet: „wij willen brood, wij ster
ven ook elders heeft hij dezen kreet veelvuldig
gehoord.
Tusschen fascisten en commnnlsten.
Een fascist naar 't ziekenhuis.
Na afloop van een groote districtsvergadering van
het Verbond van Nationalisten, die in hotel „de
Leeuwerik'' te Haarlem is gehouden, kwam het tot
ernstige botsingen tusschen geüniformeerde fascis
ten en communisten. Voor en tijdens de vergadering
was het voor het hotel reeds zeer druk. Politieke te
genstanders zongen de internationale en toen de le
den en bestuursleden van het verbond van Nationa
listen zich na afloop naar het station begaven, be
geleid door een groot aantal agenten en rechercheurs,
met politiehonden, trokken groote troepen communis
ten mee.
Op het Stationsplein raakte een aantal communis
ten slaags met de fascisten. De fascist van Drachten
kreeg met een stuk ijzer een klap op 'het hoofd, zoo
dat hij bewusteloos ineenzonk. Hij werd binnenge
dragen in een hotel en na voorloopig verbonden te
zijn, met een lichte hersenschudding naar het zie
kenhuis St. Joannes de Deo vervoerd.
De tc Haarlem woonachtige fascisten moesten zich
per taxi huiswaarts begeven.
Een aantal geuniformde leden van de burgerwacht,
dat in hotel „Lion d'Or" een vergadering had gehou
den, werd eveneens lastig gevallen. Een steen ver
brijzelde een der ruiten van het hotel en een voor
bijganger, die toevallig passeerde, kreeg een klap op
het hoofd maar werd niet ernstig gewond. De bur
gerwachtleden haalden uit zelfverdediging hun ploor-
tendooders te voorschijn, wat een hevig protest uit
lokte van de opdringende menschenmassa, die ten
slotte door de politie met sabel en gummistok werd
uiteengedreven. Nog herhaalde malen heeft de politie
charges uitgevoerd en de omgeving van het Stations
plein schoongeveegd.
Arrestaties werden niet verricht.
Veel erger nog dan in Californië. heeft de laatste aardbeving in Japan huis
gehouden. die vergezeld ging van een vloedgolf en aan 1600 menschen het
leven kostte, terwijl 10.000 huizen werden vernield. Een troosteloozen aanblik
biedt het verwoeste gebied, waar noe steeds reddingsmanschappen en zusters
van het Roode Kruis bezig zijn met het bergingswerk.
Bijzonderheden over het onderzoek.
BATAVIA. Het voorloopig onderzoek inzake de
dterij op de Zeven Provinciën is in vollen gang en
vermoedelijk tot medio April voortduren.
Momenteel zijn op Onrust in arrest 35 Europeesche en
140 Inlandsche schepelingen, die allen worden verdacht
in de muiterij of de voorbereidingen daarvan een werk
zaam aandeel te hebben gehad.
Voorts moeten nog onder de verdachten worden ge
rekend 16 officieren en 7 onderofficieren, die zich tij
dens de muiterij aan boord bevonden en te wier aanzien
de vraag valt te bezien of zij al dan niet schuldig zijn
aan het misdrijf, omschreven in artikel 143 van het
Wetboek van Militair Strafrecht, dat luidt:
De militair, die opzettelijk toelaat, dat een mindere
een misdrijf pleegt, of die, getuige van een door een
mindere gepleegd misdrijf, opzettelijk nalaat tegen den
dader de door het belang der zaak gevorderde maatre
gelen van geweld naar vermogen aan te wenden, wordt
gestraft gelijk de medeplichtige."
Op heden zijn
door de commissie
van onderzoek be
ëindigd de verhoo
ren van 30 officie
ren, 10 onderoffi
cieren, terwijl alle
zich op Onrust be
vindende Europee
sche schepelingen
ten minste eenmaal
zijn gehoord.
Van de 149 zich
daar bevindende
Inlandsche schepe
lingen zijn 125 ge
hoord en moeten
voor de eerste maal
nog 24 worden ge
hoord.
Aan boord van
De Zeven Provin
ciën zijn verhoord
100 Europeesche
onderofficieren en
manschappen en 35
Inlandsche onder
officieren en man
schappen.
De algemeens
Indruk (welke na
tuurlijk onder voorbehoud moet worden aanvaard) Is,
dat over de salariskorting ontevreden schepelingen
eerst hebben getracht door gezamenlijke dienstweige
ring van hun ontevredenheid te doen blijken; da.t hier
voor echter gezien het geringe succes dat met een der
gelijke actie te Soerabaja was bereikt, geen voldoend
aantal deelnemers te vinden was, zoodat hiervan werd
afgezien.
In het bijzonder de bestuursleden van den Inland-
schen Marinebond verklaarden ten zeerste geprikkeld
te zijn geworden door de gedachte dat zij met De Zeven
Provinciën bij hun kameraden te Soerabaja zouden te
rugkeeren zonder dat daar aan boord Iets zou zijn ge
schied. Daaruit is het misdadige plan ontstaan om het
schip te overmeesteren en daarmede naar Soerabaja te
stoomen, met de onbegrijpelijke verwachting, dat zulks,
eventueel gevolgd door onderhandelingen met de ma-
rlneautoriteiten. er toe zou leiden dat hun gevangen
genomen kameraden in vrijheid zouden worden gesteld.
Hoofdzakelijk was de muiterij derhalve opgezet door een
betrekkelijk klein aantal Inlandsche raddraaiers, die
echter op het jeugdige personeel grooten Invloed hadden;
aan dezen opzet hebben echter ook enkele van 't Euro
peesche marlnekamerpersoneel medegewerkt.
Kolonel F. W. Coster,
die het onderzoek leidt.
Uit de weide gehaald en geslacht.
In begin September is uit de weide van den land
bouwer Z. te Velzen een koe gestolen. Het dier was den
weg, die langs het Noordzeekanaal loopt, opgejaagd en
daar geslacht. De daders, acht ln getal, hadden het
vleesch met een motorboot, die in het kanaal lag. naar
de woning van een hunner vervoerd en daar verdeeld.
Voor dit feit hadden zich heden voor de Haarlemschf
Rechtbank drie IJmuidenaren, G., K. en D. te verant
woorden. G. bekende en wees op de terechtzitting K. en
D. als zijn mededaders aan Het O.M. eischte tegen G.
een voorwaardelijke straf van 1 jaar met een proeftijd
van 3 jaar. D. en K. bleven, ondanks de verklaring van
G. en het zeer vele bewijsmateriaal ontkennen. Tegen
elk hunner eischte het O. M. twee jaar gevangenisstraf.
De rechtbank zal op 13 April uitspraak doen.
DE SCHATTEN VAN PEKING WORDEN IN
VEILIGHEID GEBRACHT.
DE „1. 2. 3" KABOUTER.
Het gebeurde op een groot grasveld. Op
het gras lag overal vuil goed, van allerlei
soort. Toen kwam een kabouter, die ln zijn
hand een tooverstokje droeg.
Hiermee raakte hij het waschgoed aan en
terstond was het helder schoon
Zoo zon het ln een sprookje gaan.
Toch knnt ge dit sprookje tot werkelijk
heid maken, wanneer ge slechts het middel
kent. Dit middel ls ..1. 2. 3". hel Njeder-
landsch zeilwerkend waschmluuel.
Bleeken is nu zelis overbodig geworden.
En toch kost „1;_2;_3" slechts 17% ct. per
pak.
Een zwembad te Alkmaar.
Het voorstel Donderdag in den raad aan-
genomen.
In de Donderdag gehouden raadszitting van den
gemeenteraad van Alkmaar werd het voorstel behan
deld, een overeenkomst aan te gaan met de N.V. Ne-
derlandsche Maatschappij voor Zwembadenbouw te Am
sterdam tot het stichten van een open zweminrichting
met aangewarmd water nabij het Sportpark aldaar. Het
terrein, groot 1 H-A., wordt voor vijftig jaar in erf
pacht gegeven tegen een jaarltjksche canon van f 1,
terwijl garantie wordt verleend voor rente en aflossing
van een door de vennootschap op te nemen leening.
Het voorstel werd met 13 tegen 8 stemmen aangenomen.
De opening zal ongeveer 1 Juli a^. plaats vinden.
Groote temperatuur-schommeling.
Record voor Maart
Blijkens mededeeling van het Kon. Ned. Meteoro
logische Instituut was op 29 Maart te De Bilt de mi
nimum temperatuur 2.4 graden C. beneden het vries
punt en de maximum temperatuur 18.7 graden. De
temperatuurschommeling bedroeg derhalve 21.1 gra
den, hetgeen voor Maart een record is, sedert de
waarnemingen te De Bilt zijn begonnen. Ze bedroeg
op 14 Maart 1918 19.6 graad.
Bescherming onzer musici.
Vrees dat Dnitsche Joodsche collega's
naar Holland komen.
De afdeeling Rotterdam van den Nederlandschen
Toonkunstenaarsbond heeft in haar dezer dagen ge
houden vergadering een motie aangenomen, waar
in de Nederlandsche Regeering dringend wordt ver
zocht spoed te betrachten met het indienen en behan
delen van de in uitzicht gestelde wettelijke maatre
gelen inzake de werkzaamslelling van buitenland-
sche arbeidskrachten.
De vrees wordt uitgesproken, dat de recente ge
beurtenissen in het buitenland er toe zullen leiden,
dat nevens noodzakelijken terugkeer van de weinige,
nog in het buitenland verblijvende Nederlandsche
musici 'n groote stromo buitenlandsche musici naar
Nederland zal trekken.
Uit Sjanghai. De evacuatie van de schatten der mu
sea van Reking wordt voortgezet. Heden zijn weer 4000
kisten met kostbare stukken uit de messea en paleizen
van Peking naar Nanking gezonden.
De brand op de P. C. Hooft.
De oorzaak niet vastgesteld.
De Raad voor de Scheepvaart heeft een onderzoek
ingesteld naar de oorzaak van den brand, welke de
F. C. Hooft vernielde.
Het ingestelde onderzoek heefi niet geleid tot het
vaststellen van de oorzaak. Er zijn geen redenen
om aan kwaadwilligheid te denken.
De Amerikanen recordhouders. En
wat de Nederlanders op dat gebied pres
toeren.
Te Berlijn opgemaakte statistieken uit de tabaks
industrie toonen aan, dat de Engelschen in Europa
aan het hoofd staan wat het rooken van sigaretten
oeueft. Zij rooken per hoofd 880 sigaretten per jaar.
De tweede plaats wordt ingenomen door de Belgen,
met jaarlijks 851 sigaretten per persoon.
De matigste rookers in Europa zijn de Polen.
De Zweden gebruiken meer snuif en de Noren
meer pruimtabak.
De zwaarste rookers ter wereld zijn de Nederlan
ders en de Amerikanen. De Amerikanen houden het
wereldrecord voor het rooken van sigaretten, nl. jaar
lijks 925 per persoon.
Maar de Nederlander rookt gemiddeld jaarlijks
173 sigaren tegen den Amerikaan slechts 50 en te
vens deelen de Nederlanders met de Belgen het we
reldrecord voor het pijprooken.
