40 jaar Schager Paaschtentoonstelling
Een der belangrijkste dagen in
Hollands Noorderkwartier
Zaterdag 1 April !933.SCHAGER COURANT.Derde blad. No. 9255
EF.N der belangrijkste dajten van het vereeni-
eincsieven in. maar ook rond behagen staat
loor de deur tVij hebhen het in de atge
looren week in eenige korte trekken reeds
gememoreerd, hoe Woensdag a s den oden April, de
Vereenigine lot hel houden van iaarlijksche Paaseh
tentoonstellingen van vee te Schaden, haar 40 jarig
bestaan herdenkt
Veertig iaar is een lange tijd in het bestaan van
een vereeniging, doch dit begrip van tijd vervalt
direct wanneer wij zien, in welk een kort tijdsbeste
dezö vereeniging tot grooten bloei is gekomen en
welk een rol van beteekenis zij Is gaan spelen in de
ontwikkeling van Hollands Noorderkwartier in het
algemeen en voor Schagen in het bijzonder.
Den 5den April zal het dus een feestdag worden.
Veertig jaar lang reeds is de Schager Paaschten
toonstelling gehouden en het mag worden gezegd
veertig achtereenvolgende malen is het een succes
geweest in den vollen zin van het woord.
Op dien dag zet Schagen haar poorten wijd open
voor haar duizenden bezoekers en is het in onze
geheele gemeente een druk en levendig gedoe Het
beeld van onzen Paaschtcntoonstellingsdag toont
Schagen op haar best, op haar fleungst. Dan is er
leven en beweeg, dan is er een opgewekt zaken
doen, dan is er handel en bedrijf
ke uit den aard der zaak in dit historisch overzicht
niet thuis hooren.
Meer interesseerde het ons te lezen over het schit
terend succes, dat de Vereeniging het eerste jaar
reeds had te boeken. Ken prachtige collectie vee was
ingezonden, terwijl het aantal aangevraagde stands
alle verwachtingen te boven ging.
Ken niet minder groot succes was
de verloting.
Aanvankelijk werden 5000 loten gedrukt, en zoo
noodig daarna zoovele duizendtallen, doch met de
bepaling, dat de 10 000 niet te boven gegaan werd.
De prijs van het lot was ook toen reeds 50 cent en
w altijd zoo gebleven.
Hoewel de eerste uitgave wat laat aanving, was
het aantal verkochte loten toen al reeds bijna 10.000,
dus het maximum voor dat jaar. Kr mankeerden er
slechts 570. Het was dus geen wonder, dat er het vol
gend jaar al heel spoedig stemmen opgingen om het
maximum aantal loten op 15.000 te brengen. En het
lotend publiek, dat vertrouwen stelde in de Schager
loterij, heeft de voorstanders van dit plan niet be
schaamd gemaakt. Het volgende jaar werden reeds
13500 loten verkocht, terwijl het daarop volgend jaar
de volle 15000 geplaatst werden. Nog een paar jaar
later bedroeg het aantal 20.000. Dit aantal werd
voorzitter der vereeniging was.
Op dien dag demonstreert zich telkens weer hoe
In samengaan van Schagen en haar omgeving groote
en goede dingen zijn tot stand te brengen en tevens
hoe onverbreekbaar of beider belangen aan elkaar
zijn verbonden. Die samenwerking, dat symbool van
het dragen van elkanders lasten en het dienen en
steunen van eikaars belangen, dat symbool heeft
ook de mannen voor oogen gestaan, die ruim 40 jaar
geleden deze vereeniging tot het houden van jaar-
lijksche Paaschtentoonstellingen van vee te Schagen
hebben opgericht.
Zij hebben reeds gevoeld hoe aller belangen hier
samenvloeiden en de geschiedenis onzer Paasch
tentoonstelling heeft bewezen dat dit inzicht juist
en goed is geweest.
En is het wonder dat bij het aanstaande jubileum
van deze vereeniging onze gedachten terug gaan
naar de dagen dat deze vereeniging werd gesticht
en naar de mannen die daartoe hel initiatief hebben
genomen en hun werkkracht er aan hebben gegeven.
Wij zijn dus hier genaderd tot het oogenblik, waar
op we nu niet verder zullen uitweiden over de be
teekenis, die de Schager Paaschtentoonstelling heeft,
voor wat ze voor ons beteekent, maar waarop we een
greep zullen doen uit de historie van de vereeniging.
De bronnen, waaruit we hiervoor moeten putten,
beperken zich tot de aanteekeningen welke we in de
Dotulenboeken der vereeniging vinden, en de jaar
gang 1893 van de Schager Courant, die ter onzer be
schikking staat.
De laatstgenoemde bron boren we het eerst aan
en dan vinden we in het nummer van 2 April 1893
vermeld, dat op Donderdag 30 Maart in het Noord-
Hollandsch Koffiehuis door een 30-tal personen be
sprekingen zijn gevoerd over den verkoop van
vee. Hieruit leiden we af dat de eigenlijke opzet en
bet doel der vereeniging is geweest wat het trou
wens ook nu nog altijd is om den verkoop van
vee in deze omgeving te bevorderen. Dit neemt ech
ter niet weg, dat er reeds vanaf den beginne gele
genheid is geweest om ook artikelen en voorwerpen,
die tot den landbouw in betrekking staan en zelfs
andere dan deze op de tentoonstelling in te zenden.
Dit in verband met het verbinden van een loterij
aan de tentoonstelling.
Bezien we nu voorloopig ae allereerste besprekin
gen, die aanleiding zijn geweest tot oprichting der
vereeniging, dan lezen we den naam van den heer
H. de Leve van Purmerend, die den eersten stoot
daartoe gegeven heeft en op bovengenoemde verga
dering in het Noordhollandsch Koffiehuis
zijn plannen ontvouwde. In een kernach
tig betoog, waarin de heer De Leve zich
ontpopte als iemand die warm voelde
voor-Schagen's belangen en den veehan
del en veefokkerij in dit district, zette
hij uiteen, dat Schagen de aange
wezen plaats was voor het houden van
een Paaschtentoonstelling en niet Alk
maar Ten eerste was het terrein daar
minder doelmatig en ten tweede moest
het vee voor die tentoonstelling toch
grootendeels uit.de omstreken van Scha
gen aangevoerd worden. Dat dit laatste
voor de boeren zeer kostbaar was, bleek
wel hieruit, dat voor het vervoer van
een viertal beesten naar Alkmaar's ten
toonstelling dert.'g gulden betaald
moest worden.
Toch was het niet de bedoeling, dat de
tentoonstelling van Alkmaar naar Scha
gen verplaatst werd. Neen, Schagen
moest het bewijs leveren, dat de boeren
om Schagen niet naar Alkmaar behoef
den te gaan met hun vee, maar dat Alk
maar naar Schagen moest komen om
het benoodigde vee voor een Paaschten
toonstelling te verkrijgen. Hoe Schagen
dit bewijs heeft geleverd, hebben we nu
aanstonds 40 jaar lang kunnen zien, en
de innigo overtuiging van den heer De
Een foio van hei bestunr bij het 10-jariq bestaan der vereeniging. Zittende, van links
naar rechts: G. Geeillgs, P. Koopman, F. v. d Kamp, Jb. Zijp Hz., C. Asjes, C. Zijdewind, H.
Walboer en staande: P. Sevenhuysèn, KL Kaan en C Kooy.
Leve en met hem al heel
spoedig een kring van vu
rige aanhangers, dat een
Paaschtentoonstelling te
Schagen ongetwijfeld Ie
vensvatbaarheid zou heb
ben. had niet beter be
waarheid kunnen worden.
Tot dien kring van. w«
zouden haast zeggen rots
vast overtuigden zonder
nochtans ook maar een
van de andere voorvech
ters te kort te doen be
hoorde ongetwijfeld de
heer C. Zijdewind van
Schagen, van wien de al
lengs legendarische woor
den afkomstig zijn; dat de
Paaschtentoonstelling een
keten zou zijn, die Scha
gen aan zijn omgeving
bond. Deze keten is inder
daad geklonken en wij, die
de vruchten plukken var
de energie en wilskracht
dier voorvechters uit den
negentiger jaren, wij die
nen er voor te waken, dat
deze keten nimmer verbro
ken wordt.
De overige besprekingen
die op de hierboven ge
noemde eerste bijeenkomst
werden gevoerd, bepaalden
zich verder in hoofdzaak
tot technische bijzonderhe
den. In principe werd tot
de oprichting der Vereeni
ging besloten, terwijl tot
voorloopige bestuursleden
werden gekozen de heer-
ren: D. Ni erop van
Nieuwe Niedorp, H. de
Leve van Purmerend.
G. G e e r 1 i g s van An
na Paulowna, P. Boe
kei, P. Buis, C. Z ij-
dewind en J. de Veer
van Schagan.
Alvorens we nu putten
uit de ons beschikbare
tweede bron, de notulen
en jaarverslagen, vinden
we tusschen 2 Juli en 31
Augustus de dag waar
op de definitief opgerichte
vereeniging voor het eerst
vergaderde nog vermeld
dat op den lOden Mei Mr.
C. H. Beels, de toenmalige
burgemeester van Schagen
het voorzitterschap van de
vereeniging aanvaardde.
Helaas heeft Mr. Beels
door ziekte in deze func
tie nooit actief kunnen op
treden en is hij mede
door ziin vertrek -uit Scha
gen reeds spoedig door
De tegenwoordige voorzitter
J. B. WilVen.
Het penningmeesterschap der vereeniging
berustte van 1895 tot 1907 in handen van den
heer C. Zijdewind, een der oprichters van
de vereeniging.
den heer .Tb. Zi.jp vervan
gen. die dus feitelijk de
eerste voorzitter was.
Verder werden de statu
ten der Vereeniging op
den 18den Juli 1893 Ko
ninklijk goedgekeurd.
Dan nog vinden we in
het nummer van 23 April
1893 een verslag van een
gehouden vergadering,
waarin o.m. van de afdce-
ling Schagen der Holl. Mij.
van Landbouw een schrij
ven was ingekomen, dat
haar bestuur ten volle
sympathiseerde met het
doel der nieuwe vereeni
ging. In deze vergadering
werd ook een uefinitief be
stuur gekozen, dat bestond
uit de heeren: Mr. C. H.
Beels. Schagen (voorz.):
Jb. Z ij p, Wieringerwaard
vice-voorz.)N i e ro p.
Nieuwe Niedorp (penn.)
en verder G. H. Gee
ligs, Anna Paulowna; K.
C. I\ a a n, Wieringer
waard; W. v. d. Oord,
Barsingerhorn, Jb. Sta
m e s, Anna Paulowna; C.
Z ij d e w i n d, Schagen en
J. J. de Wit, Zijpe.
De heer J. P Wage
naar te Schagen werd
secretaris. Tenslotte werd
de heer De Leve, die te
kennen had gegeven, niet
voor een benoeming als
bestuurslid in aanmer
king te kunnen komen,
onder groote instemming
van de vergadering dank
gebracht. Hij toch was de
man geweest, door wiens
krachtig initiatief de Ver
eeniging tot stand geko
men was. Later werd de
heer De Leve tot lid van
verdienste benoemd.
En vanaf dat oogenblik
vangt de jonge Vereeni
ging ouder de groote
stuwkracht van haar
energiek bestuur haar op
bouwend werk aan, het
welk zich reeds onmiddel
lijk demonstreerde in het
groote aantal leden dat
toetrad.
Het eerste Jaar.
Het eerste programma
werd ingeleid op de ver
gadering van 22 Dec. 1893.
Hierbij worden natuurlijk
een reeks van technische
bepalingen opgesomd, wel-
Eeh tweetal zeer oude overzicht-kieken van het tentoonstellingsterrein. Links ziet men naast hotel
„CentrumV op den hoek nog de bakkerij van den heer Van Stam, wolk pand nu behoort tot hotol „De
Gouden Engel". En op de rechter foto het oude „Vosje" en de bakkerij van Meuzs.
Rutger Kaan, die den heer Zijp opvolgde in
zijn innctie van voorzitter.
eenige jaren achtereen gehandhaafd cn voor het eerst
in 1908, werd het gebracht op 25.000. Het scheen als
of de Schager loterij in deze onbeperkt kon door
gaan, want ook toen werden ze alle vlot geplaatst.
Tot op dit oogenblik is dit aantal zoo gebleven
en is alleen door een beschikking van den minister
het dit jaar terug gebracht op 24.000, wat ditmaal
met zijn aanlokkelijken hoofdprijs van f 1000.wel
geen bezwaar zal opleveren.
Onder de populaire lotendebitanten, die steeds vol
ijver voor den verkoop aan het publiek hebben ge
zorgd; behoort zeker wel afzonderlijk genoemd te
worden de heer A. v. Twuiver, die ook het eerste
geluid op de vergadering deed hooren om het aan
tal loten tot 25.000 op te voeren.
Nog een belangrijk feit uit het bestaan
der Vereeniging.
Voor wie meenen dat, na het bovenstaande te heb
ben gelezen, alles vanaf den beginne op rolletjes ge
gaan is, moet toch nog het volgende belangrijke feit
uit het bestaan der vereeniging gememoreerd worden.
Het was een donker wolkje, dat voor een oogenblik
de hel verlichte toekomst van de Schager Paasch
tentoonstelling dreigde te verduisteren. Het was de
concurrentie-nijd die hier om het hoekje van de
deur kwam gluren en een volledige ontwikkeling van
de Vereeniging in den weg dreigde te staan. Men
heeft steeds uit den aanvang van dit overzicht kun
nen lezen, dat het een strijd zou worden tusschen
Alkmaar en Schagen, welke, dit kan hier al dade-
lii - gezegd worden door Schagen glansrijk is ge
wonnen.
Voor deze actie werd de bekende vereeniging Hol
lands Noorderkwartier gespannen en werd het idéa
aan de hand gedaan de Paaschtentoonstelling om
beurten te Schagen, Purmerend en Alkmaar te hou
den, waarbij het niet denkbeeldig was, dat ook Hoorn
zich later bij dit drietal zou voegen. We zouden dus
dan om de drie of vier jaar tentoonstelling gehad
hebben.
Hier was het, dat de kranige voorzitter, de heer
Jb. Zijp op schitterende wijze de belangen der Scha
ger vereeniging heeft verdedigd, waarbij hij deed uit
komen, dat de Alkmaarsche heeren, die deze actie o#
touw hadden gezet, zich meer lieten leiden door hun
gevoelens voor de reeds jaren lang gehouden Paasch
tentoonstelling te Alkmaar, dan wel door een goede
beoordeeling van de zaak in 't algemeen.
Het slot was, dat het voorstel beslist van de hand
werd gewezen en zoo was de eenige hinderpaal van*
beteekenis, die ooit in het leven van de vereeniging
zich voordeed voorgoed uit den veg ge
ruimd en kon het bestuur al zijn kracht
aanwenden om de Schager Pa schten-
toonstelling tot steeds hooger bloei te
brengen.
En iu den loop der jaren zijn het ver
schillende personen gewt t zoowel uit
Schagen als daar 'en, die geroepen
werden om de zaken voor te bereiden. En
hierbij een eeresaluut aan do keurmees
ters. Enkele namen willen wij noemen
ea tot de meest verdienstelijke be-
hooren naast degenen, wier foto's op deze
pagina voorkomen en zij, die in dit over
zicht zijn genoemd, nog de heeren P.
Trapman (26 jaar penningmeester^. A. C.
Roggeveen (6 iaar secretaris), de tegen
woordige secretaris J. H. Schene. die zijn
functie reeds een groot aantal jaren zoo
kranig heeft vervuld, de H H. P. de Boer
9n. Zijdewind, die als leden van de com
missie van bijstand veel voor de vereeni
ging hebben gedaan en nog doen.
F.n tot slot het tegenwoordig bestuur,
dar ook steeds zijn beste krachten heeft
gegeven, de heeren: D. Stammes, vice-
voorzitter, J. Bruin Cz., J. Schenk Az.,
P. Visser Az., Joch. Blaauboor Kz„ H.
Rezelman, Jn. de Veer en C. Francis.
En zoo zien wij dan met opgewektheid
den feestdag van a.s. Woensdag tegemoet.
