Altcicc i llltim-
llmmiit- Lulliullil
Haar een Crisiskabiiet?
Nieuwe boodschap van Roosevelt.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
Aan 44 staatshoofden
Kijken is koopen
bij Cioeck.
DRIE KINDEREN VERDRONKEN
Be strijd in Noord=China
Stomdronken achter
het stuur
Woensdag 17 Mei 1933.
SCHAKER
76ste Jaargang No. 9280
CTÖÏIÏT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT TELEF. No 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-;
TIëN van 1 tot 5 regels f 0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.J
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend..
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
Dringend beroep op de naties voor het geluk
der menschheid. Bewapeningsver
mindering en vóór alles voorkoming
van agressie.
Aan koning George van Engeland, de pre
sidenten van de Fransehe en de Duitsche
republiek, aan Kalinin, president der Unie
van Sovjet-republieken en de staatshoof
den van alle andere landen, die op de eco
nomische conferentie vertegenwoordigd zul
len zijn, heeft de president der Vereenigde
Staten een dringenden oproep om mede
werking gezonden, opdat de ontwapenings-
en de economische conferentie zullen sla
gen. De volgende vier punten worden onder
de aandacht der wereld gebracht:
lo. Ontwapening, overeenkomstig de voor
stellen van den Britschen premier Mac-
Donald.
2o. Het sluiten van een accoord over tijd
en methoden voor de uitvoering van het
ontwapeningsprogram.
3o. Het bereiken van een accoord, dat de
bewapening niet vergroot wordt boven
het door de verdragen vastgestelde
maximum, zoolang geen besluit is ge
nomen, overeenkomstig het sub 2 ge
noemde voorstel.
4o. Het sluiten door alle naties van een
non-agressiepact.
Verder zegt Roosevelt in zijn boodschap:
Het geluk, de bloei, ja zelfs het leven van de men-
schen op deze wereld hangep af van de beslissingen
die de regeeringen in de naaste toekomst zullen tref
fen. De wereld kan niet wachten op lang uitgespon
nen beraadslagingen, maar zij heeft, in de plaats van
den tegenwoordigen chaos, spoedige ordening noodig
door muntstabilisatie, 'door ontdooiing van de toege-
vroren kanalen van den wereldhandel en door inter
nationale stappen ter verheffing van het prijsniveau
Kort gezegd, de binnenlandsche maatregelen moeten
aangevuld worden door internationale samenwerking.
De ontwapeningsconferentie dio reeds meer dan een
jaar bijeen is, heeft nog geen bevredigende besluiten
tot stand kunnen brengen: steeds nog stooten tegen
overgestelde bedoelingen op gevaarlijke wijze tegen
elkander. Het is plicht een practisch resultaat te be
reiken dat zooveel mogelijk naties het grootste voor
deel brengt. Kleine hindernissen moeten uit den weg
worden geruimd, evenals kleinzielige ideeën. Een ab
stracte overwinning eindigt latei steeds met 'n neder
laag.
De motieven van bewapening zijn, trots het bittere
gevaar van een wereldoorlog, ten eerste, ofschoon
slechts bij enkele naties, de wensch haar grondgebied
te vergrooten op kosten van andere staten. Ten twee
de: de vrees van menige regeering voor een vijandelij
ken overval op haar land.
De meeste staten wenschen de handhaving van
overmatige bewapening niet omdat zij zelf willen
aanvallen, maar omdat zij den aanval van anderen
kant vreezen. Daarin ligt 'n zekere gerechtvaardigd
heid, want de moderne aanvalswapenen zijn veel ster
ker dan de verdedigingsmiddelen: grensversterkin-
gen, loopgraven en kustforten zijn niet meer in staat
weerstand te bieden tegen aanvallen van vliegmachi
nes, zware mobile artillerie, tanks en gifgas. De naties
der geheele wereld zouden echter automatisch een ge
voel van veiligheid krijgen wanneer zij allen tezamen
zouden toestemmen in afschaffing en niet gebruikma
king van aanvalswapenen. Dat is tenslotte het de
finitieve laatste doel van de ontwapeningsconferentie.
Het naaste doel van ontwapeningsconferentie is een
belangrijke vermindering van deze aanvalswapenen
en de afschaffing van vele andere wapenen.
Wanneer wij vragen, welke de oorzaken zijn voor
de bewapening, welke ondanks de les en de trage
die van den wereldoorlog een grootere last vormen
voor de volken op aarde dan ooit tevoren, dan blijkt
duidelijk dat deze van tweeërlei aard zijn:
1. De openlijke of verholen wensch van regeerin
gen, hun gebieden te vergrooten ten koste van een
nabuurstaat.
Ik geloof, dat slechts een kleine minderheid van
regeeringen of volken zulk een doel nastreeft.
2. De angst van eenige staten voor een binnen
rukken van vreemde troepen.
Ik geloof, dat de overgroote meerderheid der vol
ken zich verplicht gevoelt buitensporige bewapenin
gen te handhaven, omdat zij aanvallen tegen zich
vreezen en niet omdat zij zelf willen aanvallen.
Er is een rechtvaardiging voor dezen angst. Mo
derne aanvalswapenen zijn veel gevaarlijker dan mo
derne verdedigingswapenen.
De vrede op de wereld moet verzekerd zijn gedu
rende de geheele ontwapeningsperiode. Daarom is
een vierden stap voorgesteld en wel parallel met
en volkomen afhankelijk van de nakoming der drie
andere voorstellen en onder voorbehoud der be
staande verdragen:
Alle staten der wereld moeten een plechtig en de
finitief niet-aanvalspact sluiten. Zij moeten plech
tig de verplichtingen bevestigen, welke zij op zien
hebben genomen voor de beperking en vermindering
van hun bewapeningen en mits deze verplichtin
gen getrouw worden vervuld door alle staten-onder
teekenaars ieder voor zich de verklaring afleg
gen, geen bewapende macht, van welken aard ook,
over haar grenzen te zenden.
Het gezonde verstand toont, dat vorderingen kun
nen worden geremd en definitief worden tegengc
houden, wanneer een of andere sterke natie weigert
zich oprecht aan te sluiten bij dezo gemeenschappe
lijke pogingen om een politieken en economischen
vrede te waarborgen in Genève en in Londen. In
zulke gevallen zal de geciviliseerde wereld, welke
beide vormen van vrede nastreeft, weten, waar de
verantwoordelijkheid voor een mislukking ligt. Ik
verzoek dringend, dat geen staat een dergelijke ver
antwoordelijkheid op zich laadt en dal alle bij deze
groote conferentie betrokken staten hun politieke
doeleinden, in practijk zullen brengen. Dit is de eeni
ge weg tot den politieken en economischen vrede.
Ik hoop, dat Uw regeering zich zal aansluiten bij
de vervulling van deze verwachtingen.
w.g. Franklin D. Roosevelt.
Gunstige ontvangst in congres-kringen.
Reuter seint uit Washington:
De oproep van president Roosevelt aan de wereld
is in Congreskringen allergunstigst ontvangen. Rai-
ney, de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden
heeft voorspeld, dat president Roosevelt den enthou
siasten steun van het geheele Amerikaansche volk
zal krijgen.
De indruk in Genève.
Uit Genève, 16 Mei V.D.)
De tot alle staatshoofden gerichte boodschap van
Roosevelt trekt in alle conferentiekringen ten zeerste
de aandacht. Bij de op het oogenblik zoo uiterst ge
spannen en critieke positie der ontwapeningsconfe
rentie wordt de boodschap in de eerste plaats opge
vat als een zekere verheldering van den toestand en
als een impuls tot het voortzetten der onderhandelin
gen.
Van Duitschen kant wordt gewezen op de Rijksdag
redevoering van Hitier, die alle nog gewenschte op
helderingen zal geven. Van Duitsch standpunt uit
kan echter reeds thans er op gewezen worden, dat de
rijksregeering het Engelsche ontwapcningsplan reeds
principieel onder zekere voorwaarden heeft aangeno
men en ook het Amerikaansche voorstel geenszins
een onvoorwaardelijk aanvaarden van het Engelsche
plan eischt, doch dit verklaart tot grondslag van de
onderhandelingen der ontwapeningskwesties. Vooral
de eisch tot radicale afschaffing van de aanvalswa
penen wordt door de Duitsche ambassade dankbaar
onderschreven.
Het derde punt moet volgens de hier naar voren
gebrachte Duitsche opvatting aldus uitgelegd worden,
dat een wederaanpassing van den Duitschen stand
van bewapening aan dien van de overige staten bin
nen het kader van het Engelsche plan moet geschie
den. De regeling in détails hiervan zou ter conferen
tie moeten worden vastgelegd.
Pootje baden op een gevaarlijke plek.
Gistermiddag om één uur zijn te Workum drie kin
deren verdronken Zij waren nahij het strand in een
geul tusschen schooltijd aan het pootje baden, toen
een van hen, het zevenjarige zoontje van den vee
houder P. Dijkstra, die zich te ver had gewaagd,
plotseling in de diepte verdween. De twee andere
kinderen, de zesjarige G en de zevenjarige C. do
Jong, twee broertjes, deden pogingen om het
knaapje te redden, doch geraakten daarbij ongeluk
kigerwijs ook in het diepe gedeelte. Alle drie jon
gens kwamen om het leven. De lijkjes zijn opge
haald.
Hoe het ongeval zich precies heeft toegedragen is
niet met zekerheid te zeggen. Omstreeks één uur zijn
eenige jongens over een binnenpad door het land
naar den Zeedijk geloopen, waar zij wilden pootjes
baden. Door hun onwetendheid hebben de knapen
voor hun onschuldig vermaak een plek uitgekozen,
waarvan andere bewoners van Workum wel weten,
dat zij voor zwemmen uiterst gevaarlijk is. Eenige
jaren geleden is op dezellde jnaats ook een bader
verdronKen. De plek bevindt zich buiten den Zeedijk;
het is een gedeelte water, waar een gevaarlijke
stroom staat. Vermoedelijk is deze stroom ook den
jongens noodlottig geworden, hoewel niemand weet
hoe het drama zich heeft afgespeeld Het ongeval
w >rd pas in het dorp bekend toen een broertje van
een der om het leven geko.nen jongens op de Markt
kwam vertellen wat er gebeurd was. Het arme kind
was op zijn bloote voetjes naar de Markt geloopen,
een afstand van ongeveer twintig minuten gaans.
Terstond zijn eenige mannen mpt den knaap meege
gaan om te trachten do drenke.mgen te redden. He
laas was het reeds te laat. Toen zij op de plaats van
het ongeval aankwamen, zagen zij één der jongens
in het water dryven. Zijn twee kamciaadjes kon men
door het heldere water op den bodem zien liggen.
Nadat de jongens op het droge waren gebracht, heeft
men langdurige pogingen aangewend om het be
wustzijn weer op te wekken bij de drenkelingen,
maar alles wat men deed was vergecfsch. Bij alle drie
de jongens was het leven geweken.
De deernis met de ouders vna de jeugdige slacht
offers is algemeen.
ERNSTIG VERKEERSONGLUK TE BUSSUM.
Uit Bussum: Toen gistermiddag te half vier de 14-
jarige H.B.S.-leerlinge Annie van 't Veer op de Bre-
diusbrug te Bussum een militaire auto voorbij reed,
zag zij niet, dat een aanhangwagen met kanon volg
de. Zij reed tegen he tkanon op en viel van de fiets.
Na door dokter Buma, den gemeentegeneseheer te
zijn verbonden, is het meisje in bcwusteloozen toe
stand met een hoofdwonde en een gebroken rechter
been naar de Majellastichting vervoerd.
Dr. Colijn krijgt nieuwe opdracht
Vorming van een parlementair
kabinet mislukt.
Het Ned. Corr. Bur. te Den Haag meldt:
De Koningin heeft gisteren dr. Colijn, mi
nister van Staat, ontvangen, die mededeel
de, dat hij niet geslaagd was in het vormen
van een parlementair kabinet.
Vervolgens heeft H. M. de heeren jhr. mr.
De Geer en mr. Aalberse, voorzitters van de
Christelijk-Historische en R.-K. Kamerfrac
ties, ontvangen.
Daarne heeft H. M. aan dr Colijn een
nieuwe opdracht verstrekt, thans tot vor
ming van een crisiskabinet.
Dr. Colijn heeft, zooals gebruikelijk, ver
zocht, die opdracht in beraad te mogen
houden.
Dr. Colijn als een plioenix uit zijn asch
herrezen.
De N.R.Crt. schrijft naar aanleiding van deze nieu
we opdracht onder bovenstaand opschrift het vol
gende:
De opdracht om een crisis-kabinet te vormen, in
tegenstelling tot het zg. parlementaire kabinet,
waarvan de eerste opdracht sprak, schijnt er op te
duiden, dat thans bedoeld wordt een z.g. extra-par
lementair kabinet.
De partijen aanvaarden dan niet bij voorbaat de
verantwoordelijkheid voor het nieuwe bewind, waar
voor speciaal de roomsch katholieken zoo huiverig
waren, omdat ook de liberalen tot medewerking wa
ren uitgenoodigd.
Parlementair blijft intusschen zoowel het eene als
het andere, indien het kabinet zijn steun wenscht
te zoeken bij een vaste meerderheid in de Tweede
Kamer. De formateur geniet echter thans voor de
formatie van zijn crisis-kabinet, een grootere vrij
heid, doordat hij niet zoo afhankelijk is van speciale
wenschen der partijen.
Het verzoek van dr. Colijn om van de eerste op
dracht ontheven te worden, wijst er op, dat hij voor
nemens is ook het crisis-kabinet op de breedere ba
sis der vijf groote partijen te vestigen en niet te vol
doen aan het verzoek der Roonisch-Katholieken om
de liberalen bij de formatie van zijn kabinet prijs
te geven.
Deze standvastigheid om zich niet tevreden te stel
len met halve oplossingen, wa irin het radicale ele
ment een groote overwicht had verkregen, siert hem.
Gemeenschappelijke besprekingen van
A.R. en R.K.-fraclies.
Naar de Msb. verneemt, zullen waarschijnlijk de
Katholieke en Anti-revolutionaire Kamerfracties bin
nenkort te zamen vergaderen ter bespreking van de
mogelijkheden om te komen tot oplossing van de
kabinetscrisis.
Naar aanleiding van de nieuwe opdracht aan Dr.
Colijn, schrijft bovengenoemd blad tevens nog het
volgende:
De snelheid, waarmede is gehandeld, doet vermoe
den, dat de Koningin vóór alles tot een spoedige op
lossing van de crisis wil komen. Anders had immers
nog de mogelijkheid opengestaan van de formatie
van een rechtsch, van een rechtsch parlementair ka
binet door een ander staatsman dan dr. Colijn.
Blijkbaar heeft men deze proef niet willen nemen
en geen verder uitstel willen riskeeren, in verband
met de moeilijke situatie.
Men kan nu de vraag opperen of dit crisis-kabinet
tot stand zal komen zonder of na overleg met de
fracties.
Het eerste schijnt meer voor de hand te liggen, doch
de andere veronderstelling lijkt ons ook niet vreemd,
als men bedenkt, voor welk een vér van gemakkelijke
taak het ministerie zal komen te staan, dat, naar
wij dezer dagen vernamen, met een begrootingstekort
zou hebben rekening te houden, dat de 200 millioen
al bedenkelijk nadert.
Wij zullen het antwoord op deze vraag intusschen
moeten afwachten.
Weldra bezetting van Tientsin?
V.D. verneemt uit Peking:
Uit Tientsin wordt gemeld, dat de Japansche con
sul-generaal aldaar den Chineeschen autoriteiten
heeft medegedeeld, dat ondank? het herhaalde pro
test der Japansche regeering de anti-Japansche de
monstraties niet hebben opgehouden. Bij verscher
ping van den toestand zul de Japansche regeering
zich genoodzaakt zien Tientsin te bezetten, zonder
rekening te houden met de daaruit voortvloeiende
internationale verwikkelingen. Er kunnen reeds zeer
spoedig Japansche marine-soldaten te Tientsin wor
den verwacht.
Uit Sjanghai wordt officieus gemeld, dat twee Chi-
neesche legercorpsen, die zich in de provincie Sjansi
oevinden .gereed worden gemaakt om naar Peking te
worden overgebracht. De sterKte der in de omgeving
van Peking en in de stad zelf geconcentreerde troe
pen wordt geschat op 200.000 man.
Wapenstilstandsaanbod door de Japan
ners algewezen.
Volgens een bericht van United Press uit Tientsin
hebben de Chineezen een mondeling aanbod gedaan
tot het sluiten van een wapenstilstand dat echter
door de Japansche delgatie is verworpen. De Japan
sche troepen hebben hierna het offensief hervat.
Paniekstemming te Peking.
Hoe meer de Japanners Peking naderen, des te
grooter wordt de paniek onder de bevolking van deze
stad, en men kan reeds spreken van een waren uit
tocht der bewoners. De staat van beleg is verscherpt.
De doodelijke aanrijding te Haarlem.
Scherpe schrobbeering van den proc.-ge-
neraaL Maximum straf geëischt.
Uit Amsterdam, 16 Mei: In den avond van
24 October van het vorige jaar wandelde de 73-jarige
A. Raaphorst op het trottoir in de Anthoniestraat te
Haarlem, toen van de Heerenvest met groote snel
heid een vrachtauto deze smalle straat inzwenkts. De
bestuurder, de 30-jarige J. D., die onder invloed van
sterken drank verkeerde, verloor bij het nemen van
den scherpen bocht de macht over het stuur, zoodat
de auto het rechter trottoir opreed, waarbij de wande
laar werd gedood.
De tweede inzittende van de auto liet zich uit de
cabine vallen, omdat hij bang was anders zelf het
slachtoffer te worden van een volgende aanrijding.
Zijn metgezel reed echter met groote snelheid door,
doch werd later door de politie in zijn woning gear
resteerd.
De Haarlemsche rechtbank veroordeelde hem we
gens dood door schuld tot negen maanden gevange
nisstraf, met intrekking van het rijbewijs voor den
tijd van één jaar.
Vandaag diende de zaak voor het Gerechtshof in
hooger beroep. Hij was van meening dat hij te zwaar
was gestraft.
Hij kon slechts verklaren, da hij dien dag stom
dronken was geweest en van het ongeluk niet meer
wist.
Enkele getuigen, o.m. de passagier van verdachte,
herinnerden het zich echter nog zeer goed en uit hun
verklaringen bleek, dat verdachte als een dolleman
gereden heeft.
„Wanneer het geval niet zoo ernstig was", zoo zeide
de procureur-generaal, mr. A. baron van Harinxma
thoe Slooten, „zou ik een juichkreet slaken, dat ein
delijk een rechter ingezien heeft, dat voor een ver
keersdelict, hetwelk aan drankmisbruik te wijten is,
niet anders dan de maximumstraf past.
Voor een dergelijk misdrijf als hier nu geschied
is, acht ik die maximumstraf zelfs nog te gering.
Helaas kan het rijbewijs maar voor een jaar aan ver
dachte worden ontnomen. Het zou beter zijn als hij
het nooit meer terugkreeg."
De procureur-generaal verzoekt het hof met aan
drang het door de rechtbank gevelde vonnis ten volle
te handhaven.
De verdediger, mr. Drilsma uit Haarlem, pleitte op
juridische gronden vrijspraak.
Arrest 30 Mei.
