Zware ontploffing
te Rotterdam
Woensdag 17 Mei 1933.
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 9280
Gevolgd door een feilen brand
Een nieuwe school in het nieuwe land.
Staatsloterij.
V oetbal„lie velingen"
Enkele zwaar- en talrijke lichtgewonden.
Bet pand van vier verdiepingen totaal
vernield.
Gistermorgen omstreeks 11 uur is in de beneden
verdieping van pand 17 aan de Boompjes te Rotter
dam, in welk pand zijn gevestigd het kantoor en het
magazijn van de Koninklijke Pharmaceutische fabrie
ken, voorheen de firma's Brocades, Stheeman en
Pharmacia, een flesch met een chemisch product
vermoedelijk aether ontploft. In het pand werd
een groote verwoesting aangericht. Er brak dadelijk
ook een felle brand uit. welke alle verdiepingen van
het pand vrijwel onmiddellijk heeft aangetast. In het
pand bevonden zich op het oogenhlik van de ontplof
fing, naar schatting een 70 of 75 personen, die zoo
snel mogelijk een goed heenkomen zochten. Drie van
hen zijn zeer ernstig gewond geraakt, zes anderen
moesten eveneens in het ziekenhuis worden opgeno
men, ongeveer 10 personen konden ter plaatse wor
den verbonden en toen men later op den dag appel
hield, bleek er één jonge man te ontbreken. Of hij
in het pand is omgekomen is nog niet bekend.
Angstige momenten.
Het was in den beginne werkelijk angstig zich op
het terrein van den hrand te wagen, daar het lang
niet denkbeeldig was, dat nog meerdere ontploffingen
zouden volgen. Dan was het nog lang niet zeker, dat
alle werkmensehen een heenkomen uit de fabriek
hadden weten te vinden en men liep aanvankelijk
zeer geagiteerd af en aan, niet wetend, waar het eerst
een hulpvaardige hand toe to steken.
Door de ligging van de oprit was het voor de po
litie gelukkig vrij gemakkelijk in een ommezien het
terrein af te zetten voor het publiek, dat in groote
drommen was opgekomen.
Vrij spoedig waren de auto's van den Gemeentelij
ken Geneeskundigen Dienst op de plaats des onheils
en werden de gewonden, men sprak aanvankelijk van
16 menschen, onder wie drie zeer ernstig, op bran
cards in de auto's gedragen, die onmiddellijk hun
weg vervolgden naar het groote ziekenhuis aan den
Coolsingel.
Tussc'uen deze bedrijven door, het geleek op som
mige oogenblikken een waar slagveld, rukte de
brandweer met groot materiaal aan, om ten spoedig
ste den strijd met de vuurzee, welke zich in een
steeds heviger mate ontwikkelde, aan te binden.
Een ooggetuige vertelt.
Een van de menschen, die op het oogenhlik van
de ontploffing zich vrijwel vóór het pand bevonden,
e wel op den oprit van do Willemsbrug, vertelde
het volgende aan een medewerker van de N. R. Crt.:
Het was even over elven, dat ik opeens werd op
geschrikt door een oorverdoovende knal. Glassplin
ters vlogen mij om de ooren. Ik hoorde een luid ge
gil en zag uit het pand van de Pharmaceutische fa
brieken een man naar huiten rennen, temidden van
een wervelwind van splinters, stroo en stof. Dadel-
lijk daarop joeg een felle steekvlam uit de deur naar
buiten, welke vlam even plotseling weer verdween.
Nog geen twee tellen later zag ik een man naar bui
ten komen, gekleed in een bruinen overall, welke
iman brandde als een fakkel. Even voorbij de deur
zakte hij ineen. Vlak achter hem aan kwam een twee
de man waggelen» te voorschijn. Deze greep zich
aan de muren vast en zakte toen op i'raat ook in
een, tegelijkertijd dat een derde man naar huiten
kwam rennen, die evenwel op straat gekomen ook al
ineenzeeg.
Voorbijgangers hebben met hun jassen de branden
de kleeren van den eersten man gedoofd en hem en
de beide anderen een eind verder gedragen.
Inmiddels kwam het kantoorpersoneel van de Phar
maceutische fabriek als één verward kluwen de trap
af rollen en vechtende en worstelende wrongen man
nen en vrouwen zich naar buiten
Op hot dak werden menschen zichtbaar, die haastig
een goed heenkomen zochten. Juist op dat moment
werd er geroepen, dat er een tweede ontploffing dreig
de en een ieder ging on den loop, ->m weldra haastig
terug tc keei_n.
Onderwii' was zoowel beneden -«Is boven in het
rand rook te ve rschijn ^ekomen en in minder dan
geen tijd stond lipt heele huis in lichter laaie. Trou
wens al wat hiei nu heb verteld, heeft zich in een
ongelooflijk korten Mid afgespp°ld.
I h kantoorpersoneel zijn nog enkele leden van
het maeazit per neel door den ee.vonen uitgang
nanr buite- gekomen. Anderen zijn pardoes door
r :!°n van de eerste verdieping op straat gespron
gen.
Tot zo er het verhar' van den ooggetuige.
Eén vnnrzee.
De brand, welke was uitgebroken in het beneden
gedeelte van de fabriek, waar in een tijd van een
oogenhlik zich een ware vuurzee had ontwikkeld,
had al vrij spoedig de zoldering aangetast en nog
voordat met het blusschingswerk kon worden be
gonnen, stond ook de kantoorruimte in lichte laaie.
Niet alleen echter aan de voorzijde, aan den kant
van de Boompjes dus woedde het vuur hardnekkig,
maar ook de achterzijde aan den kant van de
Scheepmakershaven was spoedig een en al vuur.
Zware rookpluimen stegen op en verplaatsten zich
als donkere angstwekkende wolkenbanken over de
stad. De brandweer, die zooals gezegd op groot al
arm met al haar materiaal was uitgerukt, kon tien
minuten na het uitbreken van den brand haar strijd
beginnen. Het pand stond echter toen reeds geheel
en al in de vlammen.
Aan de voorzijde werkten drie rr.otorspuiten, ter
wijl men de machinale ladder had opgesteld, waar
langs de brandweerman naar omhoog klom, om van
daaruit met een machtigen straal water aan het
blusschingswerk deel te nemen. Door het „Maasho-
tel" werden verder een aantal slangen gelegd om
via den brandgang, waar het soms niet uit te hou
den was van de hitte, die werd ontwikkeld, den
strijd met het vuur aan te gaau.
Tegen half twaalf de brand was nog steeds in
hevige mate bezig zijn verwoesting aan alle zijden
aan te richten moest het consigne worden gege
ven met het oog op het instorten van den westelij
ken muur, dat een ieder den brandgang moest ver
laten. Het blusschingswerk moest daar ter plaatse
dan ook een oogcnblik worden stopgezet, om het
materiaal om te leggen door het hotel, om vanuit de
hotelkamers met vernieuwe kracht den strijd weder
aan te hinden.
De drijvende spuiten hadden inmiddels elk met een
vaste straalpijp den strijd met de vlammenzee dia
aan de achterzijde woedde met energie aangebonden.
Juist deze manoeuvre deed de kansen vrij spoedig
keeren. Desalniettemin bleef de westelijke muur een
gevaarlijk object vormen, waarvan men elk moment
verwachtte, dat het met donderend geweld het
Maashotel zou komen binnenvallen. De brandweer
lieden oordeelden het clan ook veiliger een oogen
hlik uit de hotel ruine te retireeren in afwachting
van de dingen die gebeuren zouden Na verloop van
tijd bleek de muur het' toch te houden en hoewel
zij geen al te soliden indruk .naakte, waagde men
zich tenslotte toch weer binnen.
Tegen 3 uur was het gevaar geweken en kon met
de nablussching werden begonnen. Toch kon men
niet verhinderen, dat het hier en daar een uur la
ter nog geducht smeuldt en dat het nog wel den
ganschen avond in beslag zoj nemen voor de
brand geheel gebluscht zou zijn.
De oorzaak van de ontploffing.
Omtrent de oorzaak van de ontploffing wordt nu
als vrijwel vaststaand aangenomen, dat men te
doen heeft met een ontploffing van aether.
In den kelder, die als opslag wordt gebruikt, on
der de gelijkvloersch gelegen expeditie was nl. gis
teren de 24 jarige knecht J. Tuinman bezig uit een
vijftig-liter-aetherflesch vijf liter over te gieten.
Toen hij de vijftig-litor-flesch daarna neerzette, brak
deze plotseling, waarschijnlijk doordat er een barst
in de flesch zat. De twintig liter aether, die nog
restte, vloeide over den vloer en hoewel men nog in
allerijl de zoo vluchtige vloeistof uitstreek, ontstond
vijf minuten na het breken van de flesch de ont
ploffing.
De zes menschen, die zich in den kelder bevon
den, werden uiteen geslingerd; er ontstond een ge
weldige rook en de kelder stond in weinige secon
den in vlammen.
Zware deuren weggeslingerd. Een pa
niekstemming na het uitbreken van den
brand.
De zware deuren, die de expeditie afsloten, waren
door de explosie weggerukt en naar den overkant
van do straat tegen het metselwerk van den oprit
van de Willemsbrug geslingerd.
Juist passeerde op dat oogenhlik een personenauto.
De deur vloog rakeling langs den wagen en de be
stuurder voelde zijn auto trillen tengevolge van de
luchtstroom der ontploffing.
De man stopte onmiddellijk; hij zag rondom hem
brandende menschen kermend op straat liggen. On
middellijk heeft hij drie gewonden meegenomen naar
het ziekenhuis aan den Coolsingel.
Inmiddels waren omstanders toegesneld. De ge
neeskundige dienst was gewaarschuwd en men heeft
zoo spoedig mogelijk en zoo afdoend mogelijk hulp
verleend.
Vrijwel onmiddellijk na de ontploffing stond het ge
heele pand in lichte laaie en de menschen, die er
werkten, zochten een goed heenkomen, langs trap
pen en dakgoot en. zelfs sprongen er uit de ramen aan
de zijde van de Scheepsmakershaven, waar ze door
schippers werden gered.
Er ontstond mede tengevolge van het feit, dat de
uitgangen in het uitgebreide gebouw niet voldoende
waren een paniekstemming; men liep elkander on
der den voet. Daardoor werden verscheidene men
schen gewond.
Men neemt aan, dat de explosie 9lechts kan zijn
ontstaan, wanneer er vuur bij is gekomen. Dat is zeer
waarschijnlijk, want achter in den kelder, waar de
aether is gemorst, brandt gewoonlijk een kachel,
waarin oude rommel wordt vernietigd. Er behoeft
slechts zeer weinig vuur in deze kachel te zijn ge
weest om het ongeluk te doen gebeuren.
De gewonden.
Door den Geneeskundigen Dienst wordt meege
deeld, dat er in totaal elf menschen in het zieken
huis zijn opgenomen, de meesten van hen min of
meer met brandwonden over het geheele lichaam
bedekt. De anderen hebben grootendeels in hun
overhaaste vlucht om aan de felle vlammen te ont
komen, ernstige schaafwonden of kneuzingen opge-
loopen.
Kort na de ontploffing zijn een aantal menschen
aan de achterzijde van het gebouw in hun wanhoop
uit de ramen gesprongen in het water van de
Scheepsmakershaven, waar zij door schippers wer
den gered.
Mei brandende kleeren wisten de menschen een
heenkomen te zoeken, naar de expeditie. Zij renden
de straat op, gevolgd door hen die in de expeditie
werkzaam waren; ook zij kwamen niet vrij van
brandwonden.
Tot overmaat van ramp stond den vluchtenden een
fietsenrek niet fietsen in den weg; verscheidenen
van hen zijn daarover gestruikeld en daarbij liepen
zij verwondingen op.
12 slachtoffers; groote schade
V-D. verneemt uit New York:
Een reusachtige brand heeft Maandagavond een
gedeelte van de stad Auburn in den staat Maine ver
woest. Het vuur brak op tot nog toe onopgehelderde
wjjze uit nabij een benzinetankstation en de vlammen,
aangewakkerd door een krachtigen wind, grepen snel
om zich heen en sloegen over naar het nieuwgebouwd
gedeelte der stad, waar ongeveer tweehonderd gebou
wen door het vuur werden aangetast.
Het vuur sloeg zlfs over de Abdrosciggin-rivier heen
en taste een aantal huizen in Lewiston, de tweelings-
stad van Auburn, aan. De totale schade wordt ge
raamd op meer dan drie millioen dollan.
OORLOGSSCHEPEN VOOR MEXICO.
In Spanje te bouwen.
Uit Madrid. De Mexicaansche regeering zal bin
nenkort bij scheepswerven in Spanje een belangrijke
order plaatsen tot het bouwen van 4 torpedojagers,
twee transportschepen en 5 a 10 motorschepen voor
kustwachtdiensten.
De bouwkosten voor deze schepen worden op 70 mil
lioen peseta's geschat.
De Spaansche regeering zal Mexcio in deze kosten
tegemoet komen, door het verleenen van een crediet
of leening, welke door Mexico voornamelijk in natura,
o.a. met petroleum, zal worden terugbetaald.
Maandag is te Middenmeer in de Wierin-
germeer een nieuwe school geopend. Op de
bovenste foto zien wij hoe de kinderen on
der het hijschen van de vlag hun nieuwe
rijk betreden, terwijl wij voor het onder
schrift van de onderste foto slechts behoe
ven te verwijzen naar de regels, die de on
derwijzer op het zwarte bord geschreven
heeft:
„De kinderen te Middenmeer nemen
heden bezit van de nieuwe school.
15 Mei '33.
Hoera!!!"
Voorheen werd het onderwijs gegeven in
de oude cantine, welke op de bovenste foto
links, nog voor een gedeelte zichtbaar is.
Voor het onderwijs in het nieuwe land dus
weer ontegenzeggelijk een groote verbete
ring.
In het wereldberoemde panopticum van Me
vrouw Toussand te Londen, waar men was
senbeelden aantreft van alle groote figuren
der wereld, van generaals, zoowel als van
massa-moordenaars, is thans een was-figuur
geplaatst van den middenvoor van Everton,
Dixie Deans. Zooals meer ingewijden in de
voetbalsport weten, won Everton voor kort
de groote Davis Cup-wedstrijden. Het zal
stormloopen bij Mevrouw Toussand. Hier
boven zien we den kunstenaar de laatste
hand leggen aan Dixie.
HANDELSVERDRAG MET DlIITSCKLAND.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Hol
lands Noorderkwartier te Alkmaar, verzond aan de be
voegde autoriteiten een adres, waarin zij hare teleur
stelling uitte over de resultaten van het door Duitsch-
land gesloten handelsverdrag, die met name voor de
tuinbouwproducten vrijwel geen verlichting zal geven.
Zij verzocht alsnog soepeler voorwaarden te doen
verkrijgen.
GANDHI NEEMT „HOOGTEZON."
Uit Poona. Gandhi's gezondheidstoestand blijft zeer
gunstig, tot groote verrassing van zijn geneesheeren.
Gandhi's vrouw verlaat hem thans bijna niet meer.
Op advies van zijn geneesheeren ondergaat hij af en
toe een hoogtezon-bestraling.
DOODELIJK ONGELUK.
Man door vrachtauto gegrepen.
Maandagavond is op den Valkenburgerweg te Haar
lem de 55-jarige caféhouder L., die uit een autobus
kwam, toen hij de straat wilde oversteken, door een
vrachtauto gegrepen. Hij werd zwaar gekwetst tegen
den grond geslingerd en gaf vijf minuten later den
geest. Den bestuurder van den auto treft geen schuld.
ONDER EEN LOCOMOTIEF.
Machinist beide beenen afgereden.
Maandagavond is de 44-jarige machinist de R. uit
Lindenheuvel in de mijn Maurits onder een locomotief
geraakt, waarbij hem beide beenen werden afgereden.
In deerniswekkenden toestand werd hij naar het zieken
huis te Heerlen overgebracht.
GROOTE OVERSTROOMINGEN IN DE VER. ST.
Meer dan 3 millioen dollar schadew
V.D, verneemt uit Chicago:
Tengevolge van het snelle wassen der rivieren, zijn
gisteren in de staten- Illinois en Indiana duizenden
acres vruchtbaar bouwland overstroomd.
De aan de te velde staande gewassen aangerichte
schade bedraagt vele duizenden dollars.
In den staat Indiana zijn bovendien 9 menschen-
levene te betreuren, terwijl in Hinoils drie personen
tengevolge van een overetrooming omkwamen.
GASVERGIFTIGING.
Gistermorgen bemerkte men in de woning van mevr.
W., in de Torenlaan te Assen, die mede door een ander
bewoond wordt, een sterke gasiucht. Men stelde een
onderzoek in en toen men de deur van de slaapkamer
opengebroken had bleek, dat de gaskraan open stond.
Mevr. W. lag bewusteloos te bed en is naar het zieken
huis vervoerd.
Trekking van Maandag 15 Mei.
5e klasse le lijst
No. 7807 f 50.000.
Nos. 3719 5375 11993 14321 19370 en 19409 ieder f 1000.
Nos. 2422 5394 en 6200 ieder f 400.
No. 13842 f 200.
No. 6651 8923 9618 9647 11245 11522 13252 13656 14005
14863 en 18659 ieder f 100.
Prijzen van f 70.
49 63 317 388 415 743 766 900
946 1060 1087 1281 1377 1427 1607 1945
1949 1971 1988 2300 2344 2386 2478 2507
2508 2825 2844 3233 3263 3319 3386 3470
3473 3678 3742 3955 4220 4432 4593 4595
4720 4773 5184 5220 5388 5400 5405 5526
5616 5658 5693 5796 6077 6133 6180 6294
6351 6476 6564 6612 6656 6664 7152 7452
7539 7561 7705 7718 7989 8125 8178 8775
8872 8939 8989 9198 9270 9296 9405 9675
9773 9814 10026 10038 10195 10220 10366 10431
10469 10601 10706 10886 10899 10949 10960 11026
11094 11106 11244 11277 11584 11941 12081 12311
12410 12546 12562 12592 12687 12703 12727 12784
12937 12966 13020 13113 13149 13181 13197 13219
13450 13914 13975 14142 14502 14616 14704 15028
15055 15136 15276 15612 15772 15805 15826 15940
16010 16103 16142 16329 16450 16482 16994 17009
17274 17519 17606 17675 17683 17688 17968 17976
18121 18169 18387 18565 18625 18829 18878 19193
19427 19538 19560 19705 19987 20009 20048 20062
20271 20294 20585 20631 20663 20675 20685 20970
