Zaterdag 24 Juni 1933.
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 9300
RIJKSVOORSCHOT
aan de Thermo-Chemische fabrieken
ZAANDAM IN FINANCIEELE
MOEILIJKHEDEN
DE NIJENRODE-ZAAK
MET f 29.000 ER VANDOOR
„Amor aan het lijntje"
De wegen van den Afsluitdijk
NOODLOTTIG ONGELUK IN DE
HOOFDSTAD
Nog geen spoor van de Spaansche
vliegers
De onrast in de S.D.A.P.
Chloorgas-ontploffing
Oostenrijksch burgemeester afgezet
Oostenrijksche Joden uit Duitschland
uitgewezen
Zeer veel Tweede Kamerleden ma
ken bezwaren. De gemeentelij
ke en particuliere bedrijven vol
doen aan alle daaraan te stellen
eischen.
Ofschoon sedert de stichting van de Verwerkings
inrichting te Schagen reeds enkele jaren zijn ver-
loopen, zal men zich nog herinneren hoe de N.V.
Thermo-Chemische fabrieken, die te Woerden één
groote Destructor wilde bouwen, pogingen heeft aan
gewend om niet tot deze stichting te komen.
Zooals gezegd, wilde de N.V. Thermo-Chem. Fabr.
te Woerden één groote Destructor bouwen en daar
voor een rijksvoorschot hebben.
Bij het afdeelingsonderzoek der Tweede Kamer
naar het wetsontwerp tot wijziging van hoofdstuk V
der Rijksbegrooting 1933 gaven echter zoo lezen
wij thans zeer vele leden uiiing aan hun ernstige
bezwaren tegen het vorstel om dit rentedragend
voorschot van f 1.080.000 te verleenen.
Zij meenden, dat de Regeering zich ten onrechte
er op beroept, dat door de Kamer destijds is aange
drongen op steun voor het plan van de N.V. Neder-
landsche Thermo Chemische Fabrieken. Sedert dien
is de toestand immers geheel veranderd. Vooreerst
zijn intusschen verscheidene gemeentelijke en parti
culiere dcstructoren verrezen, welke aan alle daar
aan te stellen eischen voldoen, en voorts is de toe
stand van s lands financiën thans zóó, dat men zich
wel dubbel moet bedenken voordat men overgaat tot
het verstrekken van een zoo belangrijk voorschot,
waarvan do teruggave toch altijd onzeker blijft., ter
wijl in de behoefte aap destructoren op andere wij-
z, nl. door samenwerking van gemeentebesturen, ge
lijk in Noord-Holland io.a. de Verwerkingsinrichting
te Schage&j en te Winterswijk, of ook door parti
culieren, zonder voorschotten kan worden voorzien.
Daarbij spreekt het vanzelf, dat het niet kan blijven
bij een voorschot tot het hier genoemde bedrag van
f 1.080.000. Zoodra dit voorstel mocht zijn aangeno
men, kunnen immers de gemeentelijke verwerkings-
inrichtingen te Midwoud, Schagen, Purnierend en
Winterswijk met hetzeJtde recht een Rijksvoorschot
vragen, terwijl in het vervolg Rijksgeld aan toekom
stige particuliere bedrijven evenmin met recht kan
worden geweigerd.
Vele leden hadden geen vertrouwen in een maat
schappij, opgericht door en onder beheer staande van
het bedrijf te Bergum, dat huns inziens weinig eco
nomisch gevoerd is en o.a houge salarissen en advi
seurs-honoraria heeft uitgekeerd, zonder dat de daar
voor noodige gelden verdiend werden.
De tegenstanders van het voorstel achtten de beide
door de Regeering aangevoerde argumenten, nl. het
nut van centralisatie en de uitoefening van een be
hoorlijk toezicht, van get-n of weinig beteekenis.
Vele leden waren van meening. dat het Rijk do
destructie gerust aan particulieren en gemeenten,
in samenwerking met de overige belanghebbenden,
kan overlaten en dat er dus geen reden is tot deel
neming met een groot kapitaal in een N. V.
De meening werd uitgesproken, dat door verwer
ping van het voorstel tot credietverleening geen scha
de aangericht zai worden, terwijl bij aanneming
Rijksgelden zullen worden gebruikt om het beslaande
bedrijf te Uverschie en wellicht ook de andere be
staande bedrijven te benadeelen. Eenige leden voeg
den hieraan toe, dat huns inziens in de minder dicht
bevolkte streken voorloopig nog kan worden volstaan
met begraven, hetgeen thans nog tot I Juli 1934 ge
oorloofd is. De tarieven voor net vernietigen van die
ren, welke het de Thermo Chemische Fanrieken zul
len berekenen, achtten deze laatste leden zeer hoog.
Eindelijk werd van verschillende zijden geïnfor
meerd, of het juist is, dat de Thermo Chemische Fa
brieken haar installaties voro 'n belangrijk deel uit
Duitschland zouden willen betrekken. Men drong er
krachtig op aan, dat de Regeering, indien het ere
diet verleend mocht worden als voorwaarde zou
stellen, dat van Nederlandseh fabrikaat gebruik zal
worden gemaakt, daar men meende, dat de benoo
digde installaties even goed in ons land vervaar
digd kunnen worden.
TEKORT VAN MEER DAN VIER TON.
Naar de „Tel." verneemt is er op den gewonen dienst
van het jaar 1932 een achterstand van 4% ton. Dat
belooft voor de begrootingsdebatten op Dinsdagavond
a.s., maar zeker voor de zeer spoedig te verwachten
begrooting voor 1934, weinig goeds. Ambtshalve zullen
evenals verleden jaar B. en W. de begrooting in orde
moeten maken voor zoover 1933 betreft, indien de
raad Dinsdagavond met de voorstellen der s.d. fractie
accoord gaat, welke mogelijkheid men aanneemt omdat
deze fractie in de meerderheid is.
De S.D.A.P. contra de regeering, Een
voorstel aan den Raad om de begrooting
niet meer te wijzigen.
In een vergadering van het bestuur der afdeeling
Zaandam der S.D.A.P. is een motie besproken, die de
raadsfractie bij den raad zal indienen en waarbij het
standpunt der S.D.A.P. bij de a.s. Dinsdag te houden
begrootingsdebatten wordt vastgesteld. Het afdeelings-
bestuur ging accoord met de houding, welke de fractie
zal aannemen.
In de bedoelde motie van de raadsfractie wordt de
houding der regeering ten opzichte van de begrooting
van Zaandam afgekeurd. Geconstateerd wordt, dat de
toestand der gemeentefinanciën in zooverre kerngezond
is, dat andere crisisbezwaren dan de abnormale lasten
voortvloeiende uit de werkloozenzorg, zeer wel in de
begrooting zouden kunnen worden opgevangen, terwijl
de gemeente zich uit den vóórcrisistijd een onbezwaard
bezit aan vaste goederen tot een bedrag van meer dan
een millioen gulden heeft verworven.
De motie stelt voor aan Ged. Staten en aan de Re
geering te berichten, dat de gemeenteraad niet bereid
is in de begrooting 1933, overeenkomstig de voorsehrif
ten van de Regeering, zoodanige wijzigingen aan te
brengen, dat haar goedkeuring is verzekerd.
B. en W. worden uitgenoodigd aan Ged. Staten en de
Regeering te berichten, dat de kasmiddelen binnen
zeer korten tijd niet meer toereikend zullen zijn zelfs
om de meest dringende betalingen, onder meer van
rente, loon en steun te doen. B. en W. zullen Ged.
Staten en de egeering te moeten verzoeken met spoed
zoodanige maatregeelen te nemen, dat aan de financi-
eele vrplichtingen van de gemeente kan worden vol
daan*
Alle verdachten gehoord, Ont
slag van een politiecommissaris.
De kasleelheer blijft ontkennen.
Alle verdachten in de inbraakgeschiedenis op kasteel
Nijenrode zijn thans door den rechter-commissaris ge
hoord. De instructie is grootendeels ten einde, zij het
dan ook nog niet gesloten.
De verdachte O. v. N. ontkent nog steeds alle schuld
De secretaresse van den amateur-detective J., mej. N.,
is voorloopig uit de preventieve hechtenis ontslagen om
gezondheidsredenen.
Het onderzoek naar de financieele positie yan den
verdacte heeft uitgewezen dat hij op het oogenblik der
inbraak financieel aan den grond zat. Wel was hij toen
bezitter geworden van een landgoed in Mecklenburg
en woonde hij daar ook al, maar hij was nog bezig met
financieele manipulaties teneinde de koopsom te kun
nen betalen. Vastgesteld is, dat alles wat op het kasteel
Nijenrode gestolen is, toebehoorde aan den verdachte
O. van N. Het feit dat deze als vermist opgeeft zeven
schilderijen terwijl er slechts 5 gevonden zijn, is nog
niet opgehelderd.
De zaak, zoo lezen we in de N. R. Ct„ heeft ook
voor de Amsterdamsche politie een minder aangena-
men kant. In de eerste plaats hebben verscheidene
commissarissen van politie de onvoorzichtigheid ge
had indertijd hun handteekening te plaatsen op het
legitimatiebewijs van meergenoemden amateur-detective
De aanbeveling daartoe is uitgegaan van een hunner,
die sedert zij ontslag heeft gevraagd en gekregen. Hij
heeft verklaard gehandeld te hebben uit medelijden met
genoemden J., dien hij van vroeger kende en die aan
lager wal was geraakt. Dit bracht er ook andere
commissarissen toe het legitimatiebewijs te teekenen.
Geen hunner heeft verdere relaties met J. gehad. Hun
eerstgenoemde collega in zooverre wel, dat hij gebruik
maakte van de diensten van den amateur-detective
voor politioneel en justitioneel onderzoek. Dit was
aanleiding, dat men meende hem niet langer als po
litieman te kunnen handhaven.
De zaak van de ander commissarissen in totaal
10 wordt administratief-disciplinair onderzocht,
welk onderzoek zich ook uitstrekt tot de zaak-Berke-
meyer, de inbraak in den horlogewinkel van een firma
op het Rokin te Amsterdam. Het administratief-disci
plinair onderzoek is door den hoofdcommissaris van
politie op verzoek van den officier van justitie opge
dragen aan den commissaris van politie, waarnemend
hoofdcommissaris, den heer J. W. Haarman en aan den
hoofdinspecteur van politie den heer A. van -Zoelen.
Men ziet hierin het bewijs, dat de officier van justitie
geen blaam op het politiecorps als zoodanig vindt lig
gen.
In de zaak Berkemeyer heeft de offioier van justitie,
mr. van Thiel, een geheel nieuwe instructie doen ope
nen welke instructie eveneens in handen is gesteld van
den rechter-commissaris, mr. Smits
De verdachte O. van N. zal worden vervolgd wegens
oplichting van de verzekeringsmaatschappij (E.M.);
aan de andere verdachten in deze zaak wordt ten laste
gelegd medeplichtigheid en behulpzaam zijn daarbij.
Employé van de Scheepvaart Vereen!ging
Noord te Zaandam spoorloos verdwenen.
Zaandam, 23 Juni. Sedert Donderdagavond 6
uur wordt te Zaandam vermist de 53-jarige employé der
scheepvaartvereeniging „Noord" te Amsterdam, de heer
L. W. van As. Hij is in dien avond van huis vertrok
ken met medeneming van een bedrag van f29.000, welk
bedrag bestemd was voor het uitbetalen van loonen
aan arbeiders, werkzaam bij de schepen van genoemde
organisatie te Zaandam.
Het uitbetalen der loonen zou gistermiddag plaats
vinden. Toen de heer van As in den namiddag nog niet
verschenen was he^ft de directie van genoemde scheep
vaartorganisatie een onderzoek ingesteld, waarbij bleek,
dat het geheele bedrag vermist werd. Onmiddellijk werd
de politie gewaarschuwd, die een uitgebreid onderzoek
ienstelde, voorloopig echter zonder resultaat. Een ex-
tra-politieradiobericht is hedenavond verspreid, waarin
de opsporing van den heer van A. verzocht wordt.
De heer van As stond als een zeer betrouwbaar em
ployé bekend, hij genoot het volste vertrouwen van de
directie der Scheepvaartvereeniging „Noord". O.m. was
hem opgedragen het z.g. besteken, dat is het aanwijzen
van arbeiders voor de lossing der booten en het uitbe
talen van loonen. In verband met het feit. dat hel
momenteel vrij druk is in de Zaandamsche haven was
het bedrag, dat aan loonen moest worden uitbetaald,
vrij hoog.
Magda Schneider als Lili Schrader In de Ufa-fllm:
„Kind ich freu mich auf dein Kommen", die op het
oogenblik als première te Berlijn gaat en oorspronkelijk
„Amor aan het lijntje" heette.
Een adres van den A.N.W.B. en K.N.A.C.
aan den Minister.
De A.N.W.B. en de K.N.A.C. hebben zich met een
adres gewend tot den minister van waterstaat, waar
in zij mcdedeelen dat zij zich op 20 Juni 1932 tot Zij
ner Excellenties vorganger heben gewend met ene
verzoek, in het belang van het doorgaande verkeer, te
bevorderen, dat de aanleg en verbetering van de op
den weg over den Afsluitdijk van het meer Flevo aan
sluitende wegen van het Rijkswegenplan zoo spoedig
mogelijk zouden worden voltooid, op welk verzoek zij
nog geen antwoord mochten ontvangen.
Intusschen is gebleken, dat verschillende werken
aan deze wegen zijn uitgevoerd of nog onderhanden
zijn (weg van EwijcksluisDe Kooij, weg over Wie-
ringen. een eerste begin met den nieuwen weg Am
sterdam—Lambertschaagi maar dat deze werken
toch van ondergeschikt belang zijn ten opzichte van
de geheel wegverbetering zoowel aan de Westelijke
als aan de Oostelijke zijde van den Afsluitdijk, waar
door het nuttig effect van den belangrijken verkeers
weg over dezen dijk vooralsnog niet tot zijn recht kan
komen.
Daarom hebben voornoemde vereenigingen in het
belang van het steeds toegenomen landverkeer den
minister verzocht het daarheen te leiden, dat de aan
den Afsluitdijk van het meer Flevo aansluitende
hoofdverbindingen voor doorgaand verkeer met mo
torrijtuigen zoo spoedig als doenlijk zal zijn, zullen
worden verbeterd c.a. aangelegd.
Leerling-chauffeur verliest de macht over
zijn stnnr. Een 17-jarig meisje gedood.
Gisteravond te ongeveer negen uur had op de Mau-
ritskade bij de 's-Gravezandstraat te Amsterdam, een
tragisch ongeval plaats, dat aan een 17-jarig meisje,
A. Staphorst, wonende in de Commelinstraat het le
ven kostte.
Een tractor met cabine kwam uit de richting van
de Linnaeusstraat gereden en werd op dat oogenblik
bestuurd door iemand die bezig was zich de kunst
van chauffeeren eigen te maken. Naast hem was zijn
instructeur, een chauffeur, gezeten. Op con gegeven
oogenblik merkte de leerling-bestuurder dat het lin
ker portier open stond. Hij trachtte het te sluiten en
trapte hierbij op bet gaspedaal, waardoor de wagen
vooruitschoot. Door den plotselingen ruk verloor de
man de macht over het stuur, met het noodlottig ge
volg, dat de auto recht inreed op het meisje, dat met
haar fiets uit tegenovergestelde richting naderde Zeer
zwaar gewond werd zij naar het Onze Lieve Vrouwe
Gasthuis overgebracht, waar zij korten tijd later over
leed. Zij is het eenige meisje uit het gzin S.
De tractor met aanhangwagen werd ernstig be
schadigd en is door de politie van het bureau Lin-
naeustraat in beslag genomen. Zoowel tegen den leer
ling-chauffeur als tegen den chauffeur is proces-ver
baal opgemaakt.. Zij zullen zich hebben te verantwoor
den wegens het veroorzaken van dood door schuld.
Te Travemunde, de bekende badplaats aan de Oostzee, is dezer dagen een zeer snel
varende stoomboot, „de „Precissen", in dl enst gesteld om de verbinding te onderhouden
tusschen deze badplaats en Oost-Pruisen. De keurige „veer"-boot komt na haar officiee-
ien proeftocht op deOostzee te Travemunde aan.
LUCHTVAART.
Het bericht over het ongeluk bij den berg
Malinche tegengesproken. Een dertig
tal Mexicaansche vliegtuigen zoekt.
Men begint thans weer te twijfelen aan het lot van
de beide vliegers Barberan en Collar, die zooals het
in een bericht elders in dit blad heet, zouden zijn te
pletter gevlogen tegen den berg Malinche, in Mexico,
na den tocht van Cuba naar Mexico tc hebben vol
bracht. Het blijkt n.1., dat men hier te doen heeft met
Indianenpraat.jes, welke bij nadere toetsing niet. kon
den worden gestaafd. Niet minder dan 32 Mexicaan
sche militaire vliegtuigen waren op het ccrucht van
de verongelukking van Collar en Barberan naar den
berg gevlogen, maar er werd niets van de Spaansche
vliegers gevonden, en het bleek, dat men te doen had
gehad met een gerucht zonder degel ijken ondergrond.
Niettemin worden de onderzoekingen voortgezet. Hoe
wel dus het bericht omtrent de ramp bi' den berg
Malinche naar alle waarschijnlijkheid onjuist is, baart
he lot van de verdwenen vliegers de grootste zorg.
Vast staat, dat zij reeds dagen geleden op Cuba zijn
opgestegen, en dat zij tot dusver nergens als aange
komen zijn gesignaleerd.
Critiek op Duijs en Zwertbroek.
Dinsdagavond kwam. zoo vermeldt „Het Volk het
bestuur van de Rotterdamsche partij federat ie in ver
gadering bijeen. Bij de voortgezette besprekingen over
den uitslag der verkiezingen de wijze van propa
ganda voeren en de tactiek 'trad zeer ernstige ont
stemming over het optreden der partijgenooten Duijs
en Zwortbroek aan den dag De secretaris kreeg de
opdracht, daaraan uiting te geven in een brief aan
het partijbestuur en van dezen brief afschrift te zeil
den aan de Rotterdamsche afdeelingen.
VAN SCHRIK VAN DEN ZOLDER GEVALLEN.
Doodelyk bedrijfsongeval te Eindhoven,
Gister is in de fabriek van de firma Elias en Co. te
Eindhoven de 19-jarige werkman L. v. d. Ven, toen hij
bezig was met het uitstoffen van materiaal in de fa
briekswerkplaats, toen de machines plotseling werden
aangezet, dusdanig geschrokken, dat hij van den zolder-,
waar hij .werkzaam was. naar beneden viel en bewuste
loos werd opgenomen. In den loop van den middag is
het slachtoffer aan de bekomen verwondingen overleden
Voor een warenhuis in Idianapolis.
Paniek onder de voorbijgangers. 23
personen vergiftigd.
New York, 23 Juni (V.D.) Voor een warenhuis
in Indianapolis heeft Vrijdag een chloorgasontplof-
fing plaats gehad. 25 personen zijn vergiftigd. Zij
moesten naar het ziekenhuis worden overgebracht.
Het gas stroomde uit het gebouw. Onder de voorbij
gangers ontstond groote opwinding. De menséhen
zochten, voor zoover dat ging, een goed heenkomen.
Nader wordt gemeld:
Bij het explosieongeluk in Indianapolis betreft het
de ontploffing van een vrij groote gascylinder, die
daar hij niet goed dicht meer zou zijn. zou worden
weggehaald om te worden hersteld. Bij het wegbren
gen van den cylinder geschiedde de explosie. De eer
ste personen, die naar de plaats des ongeluks snel
den, vielen bewusteloos neer. Overal werd geroepen
om gasmaskers. Alle politiereserven, de brandweer en
de reddingsstations werden opgeroepen. Toen de red
dingscolonnes arriveerden stroomde hun het gele gas
tegemoet. Op het plaveisel lagen tal van vergiftigde
personen. Na de verongelukten geborgen te hebben,
doorzochten de manschappen alle huizen in dit dicht
bevolkte gedeelte der stad. Daarbij werden nog 3 door
gas vergiftigde vrouwen gevonden. Teneinde verdere
ongelukken te voorkomen, werden ten slotte alle stra
ten in de nabijheid van de plaats des onheils afge
zet.
Een al te groot vriend der Nazi's,
V.D. verneemt uit Innsbruck: Vrijdagochtend is
de nationaal-socialistische burgemeester van de stad
Kitzhuehel, de hotelhouder Ernst Reisch op 't districls
bureau ontboden, waar hem werd. medegedeeld, dat
hij geen burgemeester van Kitzbuehel is. Voorts wercl
hij veroordeeld tot zes weken arrest en een geldboete
van 1000 schellingen, omdat hij onlangs gearresteer
de nationaal-socialisten in vrijheid gesteld heeft, o.m.
den Duitscher Kominski. Den commissaris van de
veiligheid heeft hij toen gezegd: Wanneer men man
nen, zooals Kaminski, die het IJzeren Kruis eerste en
tweede klasse dragen over do grens zet. zal ik Adolf
Hitier schrijven, ook de 300.000 Oostenrijkers, die in
Duitschland vertoeven, over de grens te zetten. Nog
vier weken arrest zal Reisch moeten ondergaan, om
dat hij ter gelegenheid van een bezoek van buiten-
landsche journalisten, die op uitnoodiging der regee
ring Dollfuss een reis door Oostenrijk maken, op het
raadhuis van Kitzbuehel de zwart-wit-roode vlag
heeft laten hijschen. Reisch is reeds naar de gevange
nis in Innsbruck overgebracht.
Kufstein, 23 Juni. (V.D.). Naar wij vernemen zijn
in de laatste dagen eenige Oostenrijksche Joden de
Duitsch-Oostenrijksche grens gepasseerd. Zij zijn uit
Duitschland uitgewezen. Dit. zou een repressaillc zijn
tegen het over de grens zetten van Duitsche natio
naal socialisten uit Oostenrijk.
MOND EN KLAUWZEER IN BELGIë.
Zeer veel dieren aangetast.
Naar uit Brussel gemeld wordt, heeft de mond- en
klauwzeerepidemie in West- en Oost-Vlaanderen den
laatsten tijd een groote uitbreiding genomen. Op 1 Ju
ni j.1. waren gevallen geconstateerd in 182 gemeenten
van West-Vlaanderen, 69 gemeenten van Oost-Vlaande
ren. 17 gemeenten der provincie Brabant, 13 gemeen
ten van Henegouwen, 12 van de provincie Namen. Aan
getast door mond- en klauwzeer waren 20.569 stuks
hoornvee, 15.846 varkens, 2844 schapen en 145 geiten*
