PUROL
Tweede Kamer.
De Middenmeer ontplooit zich.
Zaterdag 22 Juli 1933.
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 9316
TEGENSLAG VOOR
WILEY POST.
Zijn toestel in Alaska neergestort.
Het terrorisme m Spanje.
Veete tusschen Engeland en Rusland
totaal uitgewischt.
Zware aardbeving in Klein-Azië.
GR09TE FABRIEKSBRAND
TE ROTTERDAM.
De financieele moeilijkheden van Zaandam.
DE ALK M. AARS C HE
ZWEMBADKWESTIE.
Jeugdige dievenbende te Beverwijk.
Treinbotsing in Italië.
Schroef en landingsgestel van het vliegtuig
ernstig beschadigd. Post zelf
ongedeerd.
De wereldvlieger Wilev Post heeft op zijn record
vlucht om de wereld wel met allerlei tegenspoed te
kampen.
Nadat hij Donderdagavond Nomc in Alaska had be
reikt en eenigen tijd later Ruby was gepasseerd, is hij
Vrijdag, naar Reuter uit Flat (Alaska) meldt, daar
met zijn vliegtuig omlaag gestort, waarbij hij zelf
ongedeerd bleef.
Omtrent dit ongeval meldt een nader telegram nog,
dat Post gedurende zeven uur in dichten regen en
laag hangende wolken heeft gedwaald.
Geen wonder dus, dat Wiley Post, toen hij Flat in
Alaska beneden zich zag, blij .vas even op adem te
kunnen komen. Hij moest trouwens tanken ook.
En bij de landing werd Posf's toestel ietwat „ge
kraakt". In het eerste telegram stond, dat hij „om
laag stortte", maar een nader bericht vermeldde het
ongeval als iets minder ernstig.
Blijkbaar werd het landingsgestel nogal beschadigd
en vermoedelijk kwam het toestel daarna op zijn
neus te staan, want uit het Reuterbericht blijkt, dat
ook de schroef zwaar beschadigd werd.
Wiley Post heeft onmiddellijk maatregelen geno
men: hij heeft naar Fairbanks geseind om fluks re
servedeelen te zenden, zoodat hij zoo gauw mogelijk
verder kan. Als die onderdeelen spoedig genoeg arri
vceren, kan Wiley Post het wereldrecord nog verbete
ren.
Zijn tocht over Oost-Siberië en de Behringzce naar
Nome, welke twintig uur duurde, was één hard
nekkige strijd tegen mist en regen.
V.D. verneemt nog uit New York:
Uit Edmonton in Canada wordt betreffende de
wereldvlucht van den Amerikaansch»>n viioger Wiley
Post nog nader gemeld, dat hij Donderdagochtend om
8.30 uur plaatselijken tijd uit Nome is vertrokken
met een voorsprong op het bestaande- wereldrecord
van ruim 31 uur.
Ongeveer drie uur later werd hij te Fairbanks ver
wacht.
Toen hij daar niet tijdig arriveerde, werd geïnfor
meerd en bleek dat hij. tengevolge van bet zeer
slechte weer bij Flat in Alaska- een noodlanding had
moeten maken, waarbij hij zelf ongedeerd bleef,
doch de neus van zijn toestel werd beschadigd.
Een hulpvliegtuig met een nieuwen propeller aan
boord is reeds naar Flat vertrokken
NTLEY POST WEDER GESTART.
Volgens het laatste bericht van'VD. uit New York
Is Post tp 13 uur 48 Amsterd. tijd te Flat in Alaska
weder opgestegen, om door te vliegen naar Fair
banks.
Te Fairbanks geland.
Reuter meldt uit Fairbanks (Alaska) dat Wiley
Post daar is geland.
Ook Mattern maakt een noodlanding.
New York, 21 Juli (V.D.). Het soviet-vliegtuig
van den Russischen piloot. Lcvanewsky met den
Amerikaanschcn vlieger Mattern aan boord, heeft
tengevolge van benzinegebrek zes mijl ten Westen
van Nome in Alaska een noodlanding moeten
maken.
LINDBERGH LANDT TE HIPEDALE.
Reuter seint uit Halifax: Ongeveer twee uur na
zijn start te Cartwright is Lindbcrgh tengevolge van
mist te Hopedalc (150 mijlen van Cartwright) geland.
Kraohtiger bestrijding van de misdaad.
Reuter meldt uit Madrid: De Spaansche poli
tie en civiele garde zullen worden georganiseerd en
.versterkt.
Deze maatregel is door dc republikeinsche autori
teiten genomen, om het toenemend aantal misdaden
op krachtiger wijze tc kunnen bestrijden.
Voor het aankoopen van wapens en snelle politie
auto's is een buitengewoon crediet toegestaan van 3.5
milliocn pesetas.
Dc regeering heeft voorts een wetsontwerp in on-
'derzoek, dat nog door het parlement moet worden
goedgekeurd, waarbij in sommige gevallen de jury
rechtbanken zullen worden afgeschaft. liet is name
lijk gebleken dat de juryleden uit vrees voo rerroris
fisclie daden van de aanhangers der beklaagden niet
het „schuldig" durven uit tc spreken.
Eet! nieuwe bestelling van de Sowjetregee-
ring voor Vickers.
Uit Moskou wordt gemeld, dat de firma Vickers
van de Sowjetrcgeering een bestelling voor den houw
van turbinesreneratoren voor dc Russische zwaarin-
dustrie heeft gekregen tot een totaal bedrag van iy2
milliocn gouden roebels.
Zooals men zich herinnert is dc firma Vickers de
Engelsche maatschappij, van wie verscheidene inge
nieurs dit jaar in een strafproces gewikkeld waren
onder beschuldiging van sabotage, o.a. door het wer
pen van zand en ijzer in turbinegeneratoren.
In de omgeving van Smyrna. Tot nu
toe 20 dooden.
Gistermorgen had in de buurt van Denizli bij Smyr
na, naar Reuter uit Konstantinopel meldt, een zware
aardbeving plaats. De schokken duren nog voort. Tot
nog toe werden twintig lijken gevonden. Verscheidene
huizen werden verwoest; onder de bewoners heerset
^en paniek.
Wie den laataten tijd een bezoek gebracht heeft aan
den Wieringermeerpolder, zal hebben opgemerkt, dat
het nieuwe land zich meer en meer ontwikkelt en de
dorpen zich reeds lang tot gcede woonvorden hebben
ontplooit, aan wie geen enkel modern gemak meer
vreemd Is. Vooral de Middenmeer is de laatste maan
den sterk vooruit gegaan en als om de kroon op he;
pionierswerk van dit eerste halfjaar in 1933 te zetten,
wordt bier heden (Zaterdag) het modern ingericht
Hètel-Café-Restauiant geopend. Het zal de directie bij
de feestelijke opening zeer zeker niet aan belangstelling
ontbreken
Een ballet van suikerwater. De vuurzee
met 13 stralen bedwongen.
Gistermorgen in de vroegte heeft in het fabrieks
pand van de N.V. de Heer's banket-, chocolade- en sui-
kerwerkfabriek, staande aan de Galvanistraat te Rot
terdam een brand gewoed, die zioh in den beginne
vrij ernstig liet aanzien, maar dié tenslotte béperkt
is gebleven tot de bovenste verdieping, waarin voor
raden emballage waren opgeslagen en waar de car-
tonnagewerplaats is. Een derde gedeelte van deze ver
dieping Is geheel utigebrand.
Het pand. dat een frontbreedte van ongeveer 50
meter en een diepte van plus minus 40 meter heeft,
ligt geheel vrij en bestaat uit een parterre en twee
verdiepingen. Aan de achterzijde is het afgesloten door
een blinden muur.
Het personeel, dat c.a. 80 man omvat, was 's mor
gens om 7 uur begonnen. Een der werkjongens ontdek
te om kwart óver zeven, dat er naast de garderobe op
de tweede verdieping in een ruimte, die gebezigd wordt
voor den opslag van apparaten, brand was ontstaan.
Hij maakte dadelijk alarm, waarna leden van bet
personeel nog getracht hebben aanvankelijk met een
brandbluschapparaat en water van de eigen brand
leiding het vuur te bestrijden.
Het vuur greep met groote snelheid in de op de 2e
etage opgeslagen voorraad emballage en verpakte
chocolade- en suikerwerken om zich heen. Het eigen
materiaal van de fabriek, dat bovendien niet bepaald
in een ongerepte conditie verkeerde was tegen de vuur
zee dan ook bij lange niet opgewassen. Het water spoot
door allerlei gaten in de vierduiimslang en toen men
den straalpijp na veel moeite bij den vuurhaard had
gekregen, sleperden daaruit sleohts enkele bescheiden
druppeltjes.
Inmiddels werd ook de brandweer gewaarschuwd,
die dadelijk met een motorspuit uitrukte.
Bij het zoeken naar de plek, waar de vuurhaard zich
bevond, werden door het personeel eenige ruiten inge
slagen. waarbij de arbeider Heineke van de fabriek
een slagader van den rechter pols doorsneed. De E.H.
B.D. verbond den man ter plaatse, waarna de G.G.D.
hem naar het ziekenhuis aan den Coolsingel bracht.
Deuren en ramen werden ingehakt en met vijf slan
gen binendoor en een over een aangrenzend dak dron
gen de spuitgasten naar binnen, waar hen sen ver
zengende hitte en een verstikkende rookwalm tegemoet
sloeg. De kokende chocolade en suiker en het snel
verterende papier en karton verspreidde zulk een walm,
dat enkele mannen den strijd moesten opgeven en
moesten worden vervangen. Zoo loste men elkaar nog
een paar malen af. De houten kleedkamer met al de
kleeren van het personeel brandde snel uit en het
eenige wat de brandweer kon bereiken, was het vuur
naar achteren over een lengte van 50 nieter terug te
dringen en in te sluiten.
Maar het gevaar werd steeds giooter. Na een drin
gend verzoek van een brandmeester om meer materi
aal, werd ook de tweede motorspuit naar de plaats
des onheils gedirigeerd. Langs de magirusladder voer
de men het water naar het platte dak en bovendien
kon men hieraan nog vijf stralen binnendoor toevoe
gen .In totaal werd dus met dertien stralen gewerkt,
zoodat het gebouw, dat vijf jaar staat, na een uur
tijds over de geheele lengte en breedte overstroomd
was. Het water stond een decimeter hoog op de stee-
nen vloeren en stroomde langs de trappenhuizen naar
de kantoren en andere afdeelingen. Alles kleefde en
de gesmolten chocolade verfde de lambrizeeringen in
alle schakeeringen van bruin tot beige.
Tegen 9 uur was het gevaar voor uitbreiding gewe
ken en een half uur later kon men zeggen, dat men
de zaak onder de knie had.
De schade is zeer groot. Waarschijnlijk zal de schade
veroorzaakt door het bluschwater dat van de tweede
naar de eerste en de benedenverdieping stroomde, nog
grooter blijken dan de brandschade op de tweede ver
dieping, waar de westelijke vleugel is uitgebrand. De ma
chinerieën en vooral de voorraden grondstoffen en de
voorraden koek. biscuit en suikerwerk hebben zeer veel
waterschade bekomen. De N.V. is tegen brand- en
waterschade verzekerd.
De burgerlijke wethouders bij den minister
van financiën.
Gistermiddag hebben de beide burgerlijke wethou
ders in het college van B. en W. van Zaandam, de
heeren I\. Kan Kzn. en J. F. Ivamphuys, een onder
houd gehad met den minister van financiën, om te
genover de regeering het standpunt van de minder
heid in het college toe te lichten en te bespreken wat.
eventueel kan worden gedaan om Zaandam uit de
moeilijkheden te helpen. Het denkbeeld voor deze
conferentie is uitgegaan van de beide wethouders.
GEBRUIKTE AUTOMOBIELEN
iixoopen wii onder GA RAM II- e?i op PRuKI-
Garane C NIEUW! AND BERGEN
Gedeputeerde Staten onthouden
hun goedkeuring aan de garan
tiestelling voor een open zwem
bad.
Naar de „Alkm. Crt."' verneemt is ter gemeente
secretarie aldaar bericht ontvangen, dat Gedepu
teerde Staten om financieele redenen hun goedkeu
ring hebben onthouden aan het raadsbesluit tot hot
garandeeren van rente en aflossing van het voor de
stichting van een zwembad bij het Sportpark be-
noodigde kapitaal. -
Genoemd blad verheugt zich over dit besluit van
Ged. Staten en gelooft dat Alkmaar daardoor een
gevaarlijk financieel avontuur bespaard is geble
ven.
En voorts vertrouwt het, dat B. en W. thans geen
tijd meer zullen verspillen door te trachten thans
nog een meerderheid te vinden, die voor het plan-
Bonsema in hooger beroep zal willen gaan.
Laat men nu uit de projecten der Sportfondsen-
baden een keuze doen, opdat men in het zwembad-
vraagstuk te dezer stede zoo spoedig mogelijk tot
een goede oplossing kan komen.
Voeten, verzacht en geneest men met
In dooien van 30-60 en 90 cl Tube' 80 ct.
Bij Apoth. en Drogisten
De plaats langen tijd onveilig gemaakt.
Vele winkeliers bedrogen Daders
eindelijk gevonden.
Sinds gerilimen tijd werden tc Beverwijk aan
houdend diefstallen en inbraakjes gepleegd, zonder
«Int het mocht gelukken tic daclei - op het spoor te
komen. De dieven bezochten o.a. de fabrieken van
..Dc Betuwe', de keet op het terrein der werkver
schaffing en de werkplaatsen van rlc Boverolfabrie
ken, de firma Fenenga en Hoematimex. Ook winke
liers werden niet met rust gelaten. Wel is waar ble
ven hun winkelpanden voor inbraak gespaard, maar
men maakte hun het leven lastig door bij voortdu
ring telefonisch bestellingen te doen voor gefingeer
de adressen.
De politie stelde een nauwgezet onderzoek in, doch
haar werk werd zeer bemoeilijkt doordat, er zoo
goed als geen enkele aanwijzing was. Eindelijk
kreeg men een spoor in handen. Het bl?ek dat de
bestellingen telefonisch werden opgegeven uit een
kantoortje aan de Leliestraat.
Dc politie ging op de loer liggen. Wel is waar
mocht het haar niet gelukken de jongens op heetoi
daad te betrappen, maar wel merkte- zij de aanwe
zigheid op van eenige jongelui in de omgeving van
het kantoor. Dit feit was aanleiding om dc jongens
vier in getal, eens aan den tand te voelen.
Aan een verhoor werden teen onderworpen twee
veertienjarige jongens, voorts één vijftienjarige en
een zestienjarige, die ten slotte bekenden zich aan
de verschillende inbraakjes en diefstallen te hebber,
schuldig gemaakt, terwijl zij ook dc opdrachtgevers
der talloos vele telefonische bestellingen bleken te
zijn. In totaal bekende het viertal niet minder dan
veertien diefstallen.
Zes dooden, twintig gewonden.
Uit Rome: Bij het station Salopaca heeft, gister
nacht een botsing tusschen twee treinen plaats ge
had, waarhij de bagage- en postwagens geheel in el
kaar werden geschoven.
Zes spoorweg- en postambtenaren werden gedood,
een twintigtal reizigers gewond, van wie -i ernstig.
Van alles wat.
Een interpellatieverzoek van Wijnkoop over de mis
handeling op Soembawa. werd geweigerd. Voorzitter
«.vees er op dat do zaak naar do krijgsraad was ver
rezen en dat «leze nog geen uitspraak had gedaan
n dat het geen zin had te interpelleeren over een
zaak die nog in behandeling was bij de rechterlijke
macht. I)e Kamer was het met deze opvatting eens
n het verzoek werd afgewezen met dc 4 communis-
en voor.
De heer Knottenbelt verzocht verlof den minister
an Justitie vragen te doen over de wenschelijkheid
an wettelijke bepalingen, welke ten doel bobben hot
mogelijk to maken dat leden van Kamer. J'rov. Sta
?n, Gemeenteraden, die zich schuldig hebben ge
maakt aan schending van de eed of belofte, bedoeld
ia de artikelen der Grondwet en der Gemeentewet,
orden ontzet van hot actief en passief kiesrecht, als
mede van het recht het lidmaatschap van een «Ier
oormelde vertegenwoordigende lichamen tc blijven
uitoefenen.
Nadat de voorzitter in overwaging lieeft gegeven
«»m de aanvraag in ie trekken, omdat, hij «le bogroo-
'ing dit runt kan worden behandeld, vulcjoel de lieer
Knottenbelt daaraan.
Het wetsontwerp tot nadere wijziging van de wet tot
tijdelijke heffing van een bijzonder invoerrecht op
nzine, werd aangenomen. Dc communisten stem
den tegen.
Toen volgde liet wetsontwerp tot wijziging en aan
vulling der wet op do invordering van 's rijks directe
belastingen, waarbij de lijfsdwang werd ingevoerd wc-
ens het niet betalen en de termijn binnen welke tot
xecutie kan worden overgegaan, weid verkort.
Minister Oud beloofde zeer voorzichtige toepassing
der lijfsdwang. In ieder geval, is toestemming noodig
van den minister van financiën. Dat lijfsdwang zal
orden toegepast in hoofdzaak op den kleinen man,
Is volkomen onjuist. De practijk bewijst, dat juist do
egoede menschen hier zullen worden getroffen. Do
mcnschen mogen zich nu eenmaal hiel aan hun be
lastingplicht onttrekken.
Ook dit ontwerp werd aangenomen met alleen de
onununisten tegen.
Retorsiebsvoegdheden,
Algemeen werd liet. als onafwijsbaar gevoeld dat
nu andere mogendheden ons door hun maatregelen in
den cconomischen hoek hebben gedreven waar dc sla
gen vallen, liet goed en noodiu is dat ook onze natio
uit zelfbehoud een actieve handelspolitiek moet voe
ren. Deze regeering wil dc vrijhandelspolitiek alsnog
handhaven, maar er zijn toch afweermiddelen noo
dig.
Sommige leden achten retorsie-maatregelen nipt
voldoende en meenden dat een ondcrhandclingstarief
moest volgen. De cene concessie tegenover do
andere. Anderen juichten het voorstel toe, alleen
kwam het wat laat. Onze export is bijna geheel ver
nietigd en reeds eerder is op bescherming van onzen
export aangedrongen.
Deze opvatting vindt natuurlijk hare bestrijders
en 't is minister Verschuur die er op wijst dat er velen
in den lande zijn die de regeering de schuld geven,
voor de slagen die ons land op economisch gebied
treffen. Alleen de wereldcrisis draagt dc schuld en'
men beveelt maar eiken sprong in het duister aan,
op hoop van verbetering. De regecring wil in deze wel
activiteit, maar steeds relatief toegepast. De nationale
industrie moet tot groote werkzaamheid geprikkeld
worden en worden gesteund, wat ook het geval is
met handel en scheepvaart.
Van zwenking in de handelspolitiek is geen sprake,
wel zijn er afwijkingen noodig, maar die hebben een
tijdelijk karakter.
Het slot was dat ook dit wetsontwerp werd aan
genomen. Ook hier de communisten tegen.
Lager Onderwijswet.
Het wetsontwerp des heeren Marchant over ver
schillende wijzigingen in de Onderwijswet, gaf aanlei
ding tot breedvoerige beschouwingen. Was geen
wonder dat dit geschiedde, want de rechtsche pers
had nogal luide dit verzet aangekondigd en een
deel der Kamer moest in deze wel volgen, om zooge
naamd de belangen van het bijzonder onderwijs te
dienen. De vitale belangen van dit onderwijs moch
ten niet worden geschaad, ziedaar de lijfdreun van
al dc rechtsche sprekers. Men begreep dat deze ab
normale tijd het noodig maakte om de uitgaven voor
het onderwijs te beperken, maar., maar... enz.
De minister was dc heeren al een cindweegs tege
moet gekomen mot verschillende veranderingen,
maar liet was blijkbaar nog niet voldoende. De offers
voor deze bezuiniging moesten voor bijzonder en
openbaar onderwijs gelijkelijk worden verdeeld.
De vergrooting van den afstand van 4 op 5 K.M. is
vooral voor het platteland zeer bezwarend.
Van links werden ook enkele bezwaren gemaakt,
vodral tegen de vreemde wijze van gelijkstelling van
openbaar en bijzonder onderwijs. De cisch van 00
kinderen als er een openbare school in een gemeente
kan worden gesticht werd verkeerd geoordeeld en
moest men hier loslaten.
Toch viel over het algemeen de critiek nogal mee
en de minister maakte dan ook een beleefde buiging
naar rechts en links voor de aangename wijze en de
welwillende toon waarop het debat was gevoerd.
De minister wijst met nadruk op de noodzakelijk
heid van bezuiniging. 150 millioen vlottende schuld
moet geconsolideerd. Er moet op het onderwijs be
zuinigd en uitgegaan moet worden van de stelling,
dat volgens de Grondwet de overheid haar zorg moet
geven zoowel aan het openbare als aan het bijzon
dere onderwijs, volgens de overtuiging, dat op alle
scholen Nederlandsche kinderen gaan en dat alle Ne-
derlandsche kinderen onderwijs moeten hebben. Er is
financieele gelijkstelling, maar geen gelijkheid. De fi
nancieele gelijkheid moet worden toegepast volgens
een in de wet vastgelegd beginsel.
De openbare school wordt bekostigd door de over
heid; de bijzondere wordt geholpen door de tusschen-
komst der schoolbesturen. Dat is het eenige verschil.
Met gaat niet aan, de bijzondere school sterk te be
moeien en de openbare te laten uitzwemmen. Ook
zou de conclusie foutief zijn door op het duurdere
openbare onderwijs te bezuinigen en niet of minder
op het mindere dure bijzondere onderwijs. De tegen
stelling tusschen openbaar en bijzonder onderwijs
mag hier niet gemaakt worden. Er moet vertrouwen
zijn tusschen Kamer en regcering, en tusschen voor
standers van bijzonder en openbaar onderwijs. De re
gecring heeft cr naar gestreefd om verschil tusschen
rechts en links te ontgaan.
Dc minister gaat daarna uitvoerig de geopperde be
zwaren na, om tenslotte tc. komen tot dc conclusie,
dat dit wetsontwerp de vrijheid van onderwijs in geen
enkel opzicht raakt. Ilij is hier niet dc belager van
het onderwijs, maar juist de verdediger om dat on
derwijs voor erger te bewaren.
Nadat de artikelen waren behandeld en eveneens
de daarbij voorgestelde amendementen, werd het
wetsontwerp met 3 tegen 72 stemmen aangenomen.
De Tweede Kamer heeft eveneens de Landbouw-
crisiswet behandeld; ingrijpende maatregelen als vrij
wel algemeen als noodzakelijk werden erkend, of
schoon nog een 14-tal sprekers er hun wijsheid over
hebben gelucht.
