Het noodlot
van een huis.
SLAVERNIJ EN SUVENHANDEL
Kort
verhaal
VRIJDAG 4 AUGUSTUS.
HILVERSUM (1875 M.)
VARA,: 8.00 Gr&mofoonmuzlek; V.P.R.O.: 10.00 Mor
genwijding; VARA.: 10.15 Voordracht door Jan Lemal-
re: 10.30 Trio Guaroni; 11.15 Voordracht; 1130 Trio;
AVRO.: 12.00 Gramfoonmuzlek; 12.30 Kovaca Lajos en
■ijn orkest; 2.30 Voordracht door Mevr. Jeanne Hun-
•cheVerkade; 3.00 Gramofoonmuzlek; VARA.: 4.00
Orgelspel door Jan Vogel; 4.30 Voor de kinderen; 5.10
„Faust", verkorte opera van Gounod (gramofoonpl.)
6.00 Eddy Walls en zijn ensemble; 6.40 Een en ander
over pers en publieke opinie, door Dr. J. Presser; 7.00
Vervolg concert; VR.R.O.: 800 Cursus: Leerlingen
van Christus; 9.00 In de pauze van het Kurhauscon-
eert, lezing: de Industriefilm en de onafhankelijke
film, door M. H. K. Franken; Na afloop van het Kur-
hausconcert: Persberichten Vrijz. Godsd. Persbureau;
10.15 Jan H. de Groot draagt voor uit eigen werk;
10.45 Gramofoonmuzlek; VARA.: 1100 Muzikale wande
ling door verschillende muziekgenre's; 12.00 Sluiting.
HUIZEN (296 M.)
N.C.R.V.: 8.00 Schriftlezing en meditatie; 8.15 Morgen
concert; 10.30 Morgendienst; 11.00 Llederenrecltal;
12.00 Politieberichten; 12.15 Gramofoonmuziek; 12.30
Ensemble van der Horst; 2.00 Rustpoos; 2.30 Chr. lec
tuur; 3.00 Vioolrecital; 4.00 Gramofoonmuziek; 5.00
Schoonheid van Augustus, door Rinke Tolman; 5.30
Kwartet; 6.30 A. J. Herwig: Behandeling van kamer
planten ln den hoofdgroeltijd; 7.00 Politieberichten;
7.15 Ned. Chr. Persbureau; 7.30 Literair halfuurtje;
8.00 Tielsche Vrijwillige Muzlekvereeniglng; 8.20 Orgel
spel; 8.40 Orkest; 9.00 J. Hollander: ..De perstribune";
9.30 Orkest; 10.15 Vaz Dias; 1025 Orgelspel; 11.00 Gra
mofoonmuzlek; 11.30 Sluiting.
LÜXEMBOURG (1191 M.)
7.00 Lichte gramofoonmuzlek; 7.50 Symphonlsch con
cert; 8.40 Gramofoonmuzlek; 9.55 Dansmuziek.
BRUSSEL (509 M.)
12.20 Gramofoonmuziek; 1.30 Concert; 6.35 Gramofoon
muzlek; 8.20 Idem; 920 Concert.
KALUNDBORG (1158 M.)
12.20 Strijkorkest; 3.20 Concert; 10.36 Omroeporkest;
11-10 Moderne dansmuziek.
BERLIJN (419 M.)
4.80 Populair concert; 9.30 Concert; 10.20 Dansmuziek.
HAMBURG (372 M.)
1120 Gramofoonmuziek; 11.50 Populair concert; 1.35
Gramofoonmuzlek: 2.30 Idem; 4 20 Concert; 10.40
Populaire en dansmuziek.
KONTNGSWUSTERHAUSEN (1635 M.
12.20 Gramofoonmuzlek: 2.05 Idem.
LANGENBERG (472 M
12.20 Populair ooncert; 1.50 Idem; 5.20 Concert; 620
Populair ooncert: 11.05 Concert
DAVENTRY (1554 M.)
32.20 Orgelrecital: 1.05 Concert; 2.05 Concert; 2.35 Gra
mofoonmuzlek; 3.20 Concert; 6.50 Theaterorkest; 7.50
Concert; 9.40 Symphonie-concert; 11.06 Dansmuziek-
PARIJS EIFFEL (1446 M.)
8.80 Ooncert o.l.v. M. Flament
PARIJS-RADIO (1728 M.l
12.50 Gramofoonmuziek; 8.20 Symphonleconcert; 10.20
Gramofoonmuziek.
MILAAN (331 M.)
8.00 Gramofoonmuzlek; 8.35 Idem.
ROME (441 M.)
9.86 Gevarieerd concert; 10.10 Blijspel.
WEENEN (517 M.7
6.50 Altviool recital; 730 Concert door het Weensche
Symphonle-orkest: 10.35 Gramofoonmuziek.
BEROMUNSTER (460 M.)
550 Gramofoonmuzlek; 7.36 Omroeporkest.
JASPAR LARIX was altijd een zwerver geweest
die geen rust kon vinden in het stadje, waar
hij geboren en opgegroeid was. Maar zoo nu.
en dan kwam hij daarbinnen vallen, als een
stormwind. Dan zocht hij oude kennissen op, vertelde-
van zijn reizen en avonturen en toonde een merk
waardige interesse in alles wat er gebeurd was sinds
lijn vertrek. Als hij weer heelemaal „op de hoogte
was", zooals hij zelf zei, trok hij weer voor jaren
weg.
Zoo kwam hij eens te logeeren bij zijn jeugdvriend
Lamotte, die getrouwd was met een meisje uit een
andere stad. Tijdens het diner merkte Lamotte op:
„Apropos, dat zal je interesseeren: het huis is afge
brand."
Jaspar legde vork en
mes neer en zei. uit den
grond van zijn hart:
..God zij dank" ho
pelijk nog op tijd?
Tk denk het wel...
Mevrouw Lamotte
keek verwonderd van
den een naar den ander.
Welk huis in 's he
melsnaam? En sinds
wanneer zegt men „God
dank" bij zoon ramp?"
Lamotte glimlachte.
„Ja. voor iemand, die de
geschiedenis niet kent, moet het vreemd klinken,
maar Jaspar heeft gelijk.
„Hij kan het beter vertellen dan ik, laat hij je
straks bij de koffie de geschiedenis van dat huis
maar eens vertellen."
Maar welk huis dan? Ik heb niets van een brand
gehoord.
Het gebeurde vlak voor ons huwelijk.
Weet je wel de laan, waar we gisteren in gewandeld
hebben?
Als je die uitloopt, kom je aan het randje van de
stad. Weiden, buitenwegen, boerenhoeven en daar
stond ook het huis. Een voormalig heerenhuis, ont
zettend vervallen en somher.
Toen men naderhand de koffie en likeur gebruik
te, vertelde Jaspar: „We waren kinderen, uw man
en ik, toen het huis al vervallen en oer-oud leek.
We waren kinderen, er wat huiverig voor, maar
zooals kinderen zijn: toch zwierven we er dikwijls
om heen. Er was een verwaarloosde tuin bij en soms
zagen we de bewoners. Dat waren drie vrouwen des
tijds. Een oude grootmoeder, die de verpersoonlijking
was van wat men zich onder een heks voorstelt, een
vrouw, die ons toen al oud leek, maar waarschijnlijk
acht sn dertig jaar was en ood jong meisje. Alle drie
ZATERDAG 5 AUGUSTUS.
HILVERSUM (1875 M.)
VARA.: 8.00 Gramofoonmuziek; V.PR.O.: 10.00 Mor
genwijding; VARA.: 10.15 Uitrending voor de arbeiders
in de continubedrijven: 12.00 Haarlemsch Salonorkest
o.l.v. Jack Stoffer; 2.00 „Rigolettc", opera van Verdi
(gramofoonplaten); 4.15 De Flierefluiters o.l.v. Ray
Forest, met zang van Eether Philipee; 5.00 Letter
kundig overzicht door A. M. de Jong; 5.20 Strljk-
ensemble met orgelspel door Jan Vogel; 6.00 Albert
Hahn-herdenking (gestorven 3 Aug. 1918) door J. F.
Ankersmit; 6.20 Vervolg ooncert; V.R.O.: 7.00 Rede
door J. M. Boonstra: .De geschiedenis der vrouw en
de vrije gedachte"; VARA.: 8.00 Herhaling S.O-S.-be-
rlchben; 8.02 Zomeravond-programma; 8.25 Vaz Dias;
9.00 Varia; 11.00 Van allea wat (gramofoonplaten);
12.00 Sluiting.
HUIZEN (296 M.)
K.R.O-: 8.00 Morgenconcert; 10.00 Gramofoonmuzlek;
11.30 Godsdienstig halfuurtje; 12.00 Politieberichten;
12.15 Gramofoonmuzlek: 1-45 Rustpoos 2.00 Halfuurtje
voor de rijpere Jeugd; H.I.R.O.: 4.00 Uitzending voor
het Ned. Agentschap v. d. Star Publishing Trust; 4.05
Toespraak van Krishnamurtl (uit het Sterkamp te
Ommen); 4.30 Gramofoonmuzlek; 4.35 Vertaling v. d.
toespraak van Krishnamurtl; K.R.O-: 5.00 Willem
Drukker en zijn ensemble: 5.15 Gramofoonmuzlek; 5.30
Ensemble W. Drukker; 6.20 Journalistiek Weekover
zicht door Paul de Waart; 6.45 Ensemble Drukker; 7.00
Politieberichten; 7.15 Jhr. Dr. J. C. Mollerus: „Erva
ringen op een luchtreis naar Ned. O.-Indië; 7.35 Gra
mofoonmuzlek; 8.00 De Bossche Harmonie o.l.v. Mar.
Ogier; 11.00 Gramofoonmuziek; 12.00 Sluiting.
LUXEMBURG (1191 MA
7.00 Lichte gramofoonmuzlek; 7.50 Symphonlsch con
cert; 9.10 Gramofoonmuzlek; 9.55 Dansmuziek.
BRUSSEL (509 M.)
12.20 Concert; 1-30 Gramofoonmuzlek; 6.35 Idem; 840
Gramofoonmuzlek; 9.20 Concert.
KALUNDBORG (1154 M-)
12.20 Strijkorkest; 3.20 Omroeporkest; 5.20 Gramofoon
muziek; 8.20 Weensche muziek; 10.25 Populaire muziek
BERLIJN (419 M.)
4.20 Concert; 8.30 Gevarieerd programma.
HAMBURG (972 M.)
11.20 Gramofoonmuziek; 11.50 Concert; 135 Gramo
foonmuziek; 2.30 Idem; 4.20 Concert.
KONIGSWUSTERHAUSEN (1685 M.)
2.20 Gramofoonmuzlek; 1120 Dansmuziek.
LANGENBERG (472 M.)
12.20 Populair concert; 1.20 Concert; 2.50 Gramofoon
muzlek; 5.20 Concert; 6.10 Idem.
DAVENTRY (1554 M.)
12.20 Concert; 125 Concert; 2.35 Gramofoonmuziek;
3.50 Concert; 5.05 Orgelooncert; 7.25 Concert; 8.20
Variété-programma; 11.15 Dansmuziek.
PARUS EIFFEL (1724 MO
8.50 Radiotooneel.
PARIJS-RADIO (1728 MO
8.05 Gramofoonmuzlek; 12.20 Idem; 7.30 Idem; 8.20 ld.:
8.50 Operette-uitzending.
MILAAN (831 M.)
8.00 Gramofoonmuziek; 9.06 Gevarieerd programma.
ROME (441 MO
8.35 Gramofoonmuziek; 9.05 Orkestconcert; 9.50 Blij
spel; 10.20 Concert
WEENEN (817 M.1
5.20 Populair concert; 10.40 Idem;
BEROMUNSTER (460 MO
5.50 Gramofoonmuzlek; 7.50 Idem; 8.50 Flultmuriek;
10.36 Dansmuziek.
liepen ze den geheelen winter in dezelfde wollen stof
fen, den geheelen zomer in dezelfde katoenen japon
nen: Alle drie leken ze op schimmen. Ze hadden iets
spookachtigs, als je ze achter de hooge ruiten zag be
wegen.
Het meisje moet destijds zeventien jaar oud geweest
zijn, maar ze leek niet ouder dan veertien, doordat
ze erg mager was en klein.
Toch, op een andere wijze, kwam ze ons weer heel
oud voor bijna nog ouder dan de andere vrou
wen haar moeder en grootmoeder. En wel waar
schijnlijk doordat ze nooit lachte. Haar mager, bloed
arm gezichtje was net een apekopje zoo'n zie
lig gezichtje van een kouwelijk aapje. Wel, kou leed
men daar. Iedereen in de stad wist er van en toen
ik thuis eens vroeg naar die menschen van het huis.
vertelde mijn moeder mij het een en ander.
Het is treurig, zei ze. zooals die leven treu
rig, omdat het meisje er het slachtoffer van is. Dat
zij zoo verdwaasd zijn, honger en kou te lijden, al
leen om dat oude karkas van een huis te kunnen
behouden, dat hun nog het noodige aan belasting ook
kost, en omdat ze niets willen verkoopen van de meu
bels, moeten zij weten. Maar ze moesten aan het kind
denken.
Later heb ik precies gehoord hoe de zaak in elkaar
zat.
Toen de oude mevrouw Gonvillo in het huis trok.
was zij rijk getrouwd, het huis was een vorstelijk
verblijf en prachtig ingericht.
Maar het ging slecht met den heer Gonvillo, hij ver
loor vrijwel zijn geheele vermogen en op een dag
vond men hem opgehangen in de kamer, de zaal kan
men zeggen, waar hij zijn kostbare kunstvoorwerpen
en schilderijen bewaarde.
Als zijn vrouw een greintje verstand had gehad,
zou zij het huis en al die schilderijen verkocht heb
ben. Dan zou ze best zorgeloos haar eenige dochter
hebben kunnen opvoeden.
In plaats daarvan bleef zij vastgegroeid aan het
huis. Dat opgeven leek haar een monsterlijkheid. Er
waren menschen, die iets heldhaftigs zagen in de
wijze, waarop zij armoede leed temidden van die
kunstvoorwerpen en schilderijen, in de wijze, waarop
zij spaarde op alles, haar bedienden wegzond op een
enkel meisje na, pianolessen gaf om iets te verdienen,
alles zelf naaide voor zich zelf en het meisje, kortom
zich vele ontberingen getroostte.
Ik voor mij heb het hoogmoed en waanzin gevon
den, zoodra ik verstand genoeg had om over zooiets
na te denken.
Julie, haar dochter, ging school tot haar twaalfde
jaar. Verder iets té leeren was niet voor haar weg
gelegd, want iedere stuiver moest worden omgekeerd.
Slechts door uiterste soberheid konden de beide vrou
wen leven. De eenige hoop, die het meisje koesterde,
was een goed huwelijk. Er daagde iemand op, een
candidaat, hoewel Julie niet mooi was. Maar zij had
toch iets, toen ze jong was, iets aantrekkelijks, iets
vrouwelijks. Hoe het zij, er was een jonge candidaat-
notaris in het stadje, wiens vader veel geld had, die
haar vroeg. Ze stemde foe, maar haar moeder stelde
de voorwaarde, dat zij in het huis moesten komen
wonen. Aanvankelijk scheen daartegen geen bezwaar
te zijn en het huis maakte iets als een verjonging
door
De Engelsche Slavenbevrljder Wilberiorce
stierf 29 Juli 1933. Nog zijn er vijf
millioen slaven in de wereld De
menschenhandel bloeit nog in
tal van landen. Wat de
beschaving den Negers
bracht.
In de Engelsche stad Huil zijn naar aan
leiding van het feit, dat het 100 jaar ge
leden is, dat William Wilberforce stierf,
vele honderden nakomelingen van bevrij
de slaven uit alle deelen der wereld samen
gekomen, om aan het gedenkteeken van
den strijder voor hun bevrijding, kransen
neer te leggen.
Wanneer de Britsche regeering in Afrika geschillen
heeft met een andere koloniale mogendheid of met
een van de weinige zelfstandige staten daar, bezit zij
een zeer gewichtig machtsmiddel, dat zij ook dikwijls
gebruikt; zij werpt de kwestie inzake den slavenhan
del op en toont daarbij steeds goed op de hoogte te
zijn van de verzuimen, waaraan andere koloniale be
sturen en regeeringen zich bij de bestrijding van den
slavenhandel schuldig maken. Alle bij den Volkenbond
aangesloten staten en vooral die mogendheden, welke
van den Volkenbond mandaten hebben gekregen in de
koloniën, hebben zich n.1. tot de afschaffing van de
slavernij verplicht Daaronder heeft In de laatste ja
ren vooral Abeeslnië te lijden; Engeland, dat zich in
de kwestie van het stuwwerk aan het Tsanameer niet
ln het minst om de Abessinische souvereinitelt bekom
merde, dreigde onmiddellijk met een aanklacht bij den
Volkenbond, daar het Abessinië beschuldigen kon, dat
het den slavenhandel duldde en de overbrenging van
inlanders uit Engelsche dominions en mandaatgebie
den begunstigde. Van de nauwelijks 12 millioen der
Abessinische bevolking leeft steeds nog een niet on
aanzienlijk deel ln den toestand van slavernij; om
rechtvaardig te zijn. zij hieraan toegevoegd, dat het
een door patriarchale verhoudingen verzachte lijfeigen
schap betreft.
Over de Noordwestelijke grenzen van Abessinië zijn
in den na-oorlogstijd eenige honderden slaven naar de
Anglo-Egyptlsche Soedan-provlncle gevlucht. De Brlt-
sche autoriteiten hebben in de nabijheid van de Nubl-
sche provincie-hoofdstad Kassala in het gebied van
den Blauwen Nljl een nederzetting, de kleine gemeente
Charb el Gaah voor gevluchte slaven gesticht, die
eenlg in zijn soort is. Hier Is er voor gezorgd, dat de
mannen werk en de vrouwen mannen vinden. Zonder
dit uitzicht, schijnt het. zouden de slavinnen niet ge
makkelijk tot de vlucht voor haar meester, die tege
lijkertijd haar man is. kunnen besluiten. Ook verder
Zuidelijk, ln de Zuidprovincie, komen voortdurend
ontvluchte slaven over de grenzen; ln groepen van
twee en drie; doch volgens de autoriteiten, verschijnen
in het stroomgebied van den Witten Nijl menigmaal
troepen van 100 tot 150 ontvluchte slaven.
Het Is treurig maar waar. dat 100 jaar na den dood
van den Engelschen slavenbevrljder er nog steeds 5
millioen slaven in de wereld zijn, een grooter aantal
dan de door het Brltsche parlement en het Amerlkaan-
sche Congres bevrijden. In 19 verschillende landen,
vooral echter In Abessinië. Arabië, ln Siberië en Chi
na ls de handel ln „menachenvleesch" nog niet geëin
digd. Lady Slmon, de gemalin van den Brltschen
Staatssecretaris bij Bultenlandsche Zaken en een van
de leidsters van de antl-slavernijbeweging, heeft zoo
juist verklaard, dat ..deze kudden menschen zich nog
steeds naar de kustplaatsen bewegen, om daar ver
scheept te worden, om hun familie nimmer weder te
zien."
Toen ln 1923 Abessinië. dat tegenwoordig onder En
gel seh-Itall aan sche voogdij staat, tot den Volkenbond
toetrad, kwam daarmede in Genève de kwestie der
slavernij weder op het tapijt. Men ervoer daarbij, dat
ook in de Engelsche, Fransche en Portugeesche kolo
niën de onzedelijke gewoonte om slaven te houden en
slaven te verhandelen nog niet geheel uitgeroeid was.
In vele koloniën heeft de slavernij alleen van naam
gewisseld. Men noemt het eenvoudig dwangarbeid en
dwingt de negers, voor een zeer laag loon tegen hun
wil het zwaarste werk te verrichten.
Het werd opgeknapt en het jonge paar bracht er
wat vertier.
Maar al spoedig begon Julie's man te mopperen. Het
huis kostte hem teveel. Het moest onderhouden wor
den, er moest belasting voor worden betaald, hij be
gon het te betreuren, dat zij niet een klein gezellig
huisje hadden genomen, waar zij gemakkelijk en
ruim hadden kunnen leven van wat hij verdiende, en
van zijn vader kreeg.
Maar z'n vrouw zoo zacht en gedwee als ze was, bleef
hierin halsstarrig weigeren. Ze was besmet door de
hardnekkige aanbidding voor het huis, de idée-fixe
die haar moeder ook bezielde, dat alles blijven moest,
zooals het was.
Misschien zou de jongeman vroeg of laat er toch
in geslaagd zijn haar over te halen, vooral toen er
een dochtertje geboren werd, maar ongelukkigerwijze
stierf hij te jong. Hij liet zijn weduwe niets na, want
zijn ouders leefden nog. Julie's schoonouders boden
haar aan bij hen te komen wonen. Ze hadden het
goed, maar bezaten zelf drie kinderen en konden haar
geen maandgeld geven. Maar een paar monden meer
of minder deden er niets aan toe. Het was een vroo-
lijk en gezellig huishouden.
Julie weigerde, ze bleef in he* huis wonen.
Inmiddels waren er slechte tijden gekomen. De
waarde van enkele papieren, die de oude dame bezat
daalde, de rente daalde. Weldra waren zij ver
plicht ook het dienstmeisje te ontslaan. En langzaam
doch onherroepelijk veranderde de soberheid van hun
levenswijze in de rauwste armoede.
Stel u dat even voor! De kamers waren groot, er
waren lange breede, marmeren gangen in dat huis,
en groote kelders er onder. Dat huis werd niet ver
warmd. Er was geen geld voor hout en kolen. Als
het erg koud was, zag men de vrouwen met shawls
om en mantels aan door de kamers loopen.
Het kind Julie's dochtertje Berthe kwam soms
blauw en klappertandend op school en huilde als ze
naar huis moest, weg uit de warmte en behaagelijk-
heid. Ze leerde slecht, want zij kon haar hoofd niet
bij het huiswerk thuis, >ls ze rillend en bevend in
dc ijskoude kamer moest zitten werken! De onderwij
zeres kwam schoeiend bij den hoofdonderwijzer. Ze
kon niet langer aanzien het kind liep door koude
en regen met kapotte schoentjes, het kreeg niet half
genoeg te eten, en leed kou. hoewel het zwak was en
altijd hoestte, en al dien tijd waren er kostbare schil
derijen en meubels, die nog altijd genoeg hadden kun
nen opbrengen on. te orgen, dat het arme schepsel
tje een goede jeugd had. De hoofdonderwijzer ging
praten met de moeder. Vruchteloos. Een tijd later pro
beerde de dominéé het, hoewel zij nooit in de kerk
kwamen. Het was even vruchteloos. Vergeefs ver
maande hij de moeder en grootmoeder, niet op deze
wijze aan aardsch bezit te handelen, het kind niet
op te offeren aan deze ijdelheid. De moeder luisterde
gedwee en bleef hardnekkig antwoorden: „Het huis
opgeven de schilderijen verkoopen? Dat zou af
schuwelijk zijn." En haar moeder, weggezonken in
een leunstoel, als een grauwe schim, knikte bij alles.
Men moest het opgeven. En zoo heb ik het huis
gekend: steeds verder vervallend, steeds grauwer en
hopeloozer. Zoo heb ik die vrouwen gekend: de stok
oude, de jongere vrouw, het meieje Ze vervulden
Verschrikkelijker dan de slavernij zelf is echter nog
de wijze, waarop vrije menschen tot slaven worden
gemaakt, n.1» de slavenroof en de slavenhandel. Wat
zich nog heden ten dage in de oerwouden van Cen-
traal-Afrlka, op de woestijnwegen van Arabië, in Abes
sinië afspeelt, moet de beschaafde volken met ontzet
ting vervullen. In Goz-Belda in Wadal, midden in de
Sahara, werd tot voor weinige jaren nog een der
grootste slavenmarkten gehouden. De voornaamste
handelaar daar was niemand minder dan de Sultan
van Wadal zelf en na hem kwamen zijn vele zoons,
die met z'n allen uit de slavenmarkt een groot deel
van hun inkomsten trokken. Gewoonlijk leverden de
groote pelgrims- en handelskaravanen, die telken jare
door de Sahara trokken, toen de auto als verkeers
middel nog niet was ingeburgerd, het noodige men-
schenmaterlaalook werden soms uit de dorpen de
bewoners weggesleept en als gevangenen meegevoerd.
Tenslotte echter hebben de Franschen na de annexatie
van het Wadaigebied aan de slavenmarkt en alle daar
mee samenhangende afschuwelijkheden een einde ge
maakt.
Op 20-jarlgen leeftijd In het Engelsche Lagerhuis
gekozen, heeft William Wilberforce onmiddellijk met
alle kracht voor de afschaffing der slavernij gestre
den; 45 jaar lang voerde hij den kruistocht met gloei
ende geestdrift en algeheele toewijding. Hij stierf den
29sten Juli 1833 op den dag. waarop het regeerings-
ontwerp voor de bevrijding der zwarte bevolking in de
Brltsche koloniën ln tweede lezing aangenomen werd.
Thans, 100 jaren later, ls het einde van den slaven
handel nog niet te zien.
ZIJN ER NOG ONBEKENDE
DIERENT
Onze aarde, bevolkt met menschen. die machines
gebruiken, in de lucht vliegen en met alle denkbare
middelen der techniek zich de macht over al haar
bewoners hebben toegeëigend, heeft weinig plaats voor
de levende wezens, die de aarde het eerste hebben,
bevolkt. Talrijke dieren, die nog eenige eeuwen gele
den, de holen en de wouden van Europa bewoonden,
zijn volkomen uitgestorven. Andere worden in natuur
monumenten of dierentuinen bewaard en geteeld;
366.000 verschillende soorten van dieren heeft de men-
schelljke wetenschap geteld, in boeken vermeld, in
teekeningen en geschriften vastgelegd. Mogen wellicht
eenige soorten haar ondergang tegemoet gaan, in tot
dusver onderzochte gedeelten van den Oceaan, ln on
bekende landen van Afrika en Azië worden, ook te
genwoordig nog, steeds weer nieuwe dieren ontdekt,
die ons verrassende bewijzen brengen van de geheimen
der natuur. Zoo vond men. eenige jaren geleden, ln de
moerassen van Centraal Congo de Opaki, een vier
voeter, die veel overeenkomst vertoont met de giraffe
en Zebra, maar organisch niets met hen gemeen heeft,
zoodat men hier te doen heeft met een nieuwe soort
en ras. Ook de eenige jaren geleden ontdekte Grévy-
Zebra, die in het bergland van Zuid-Abessinië werd
gevonden, onderscheidt zich geheel van de tot nu toe
bekende zebrasoorten door een bijzonder grooten en
plompen ezelskop met groote ooren en opvallende
streepen op de huid.
Bij de inboorlingen van Centraal-Afrlka spookt nog
altijd het sprookje van een reusachtlgen slang, die er
als een soort draak uitziet. Inderdaad zijn groote slan
gen gevonden, ook op het eiland Java.
Op Sumatra zijn reusachtige rhinocerossen gevon
den, die zeer verschillen met de bekende soorten van
Afrika. In de moerassen van den Witten Nijl ls een
reusachtige vogel gevonden, de Abu Markub, een:,
nieuwe soort.
Mag dus worden aangenomen, dat op het vaste land
niet alle dierlijke geheimen zijn ontsluierd, zoo bergen
de Oceanen nog meer raadsels. Kwallen en polypen,-
die een spookachtig licht uitstralen, zijn tot nu toe
niet voldoende onderzocht.
Maar niet alleen van levende dieren moet hier ge
sproken worden, maar er moet ook gedacht worden
aan de dieren, die in druipsteengrotten, in steenlagen
onder den aardbodem versteend zijn en ons kunnen
vertellen van de dierenwereld, die in vroegere perio
den eens onze planeet heeft bevolkt. Steeds weer wor
den op dit gebied nieuwe ontdekkingen gedaan en het
is nauwelijks aan te nemen, dat de toekomst wat de
nieuwe ontdekkingen betreft, zal achterblijven bij vroe
gere eeuwen.
De vraag of er nog onbekende dieren zijn, moet
bevestigend worden beantwoord.
me met een soort griezelige afkeer, als ik ze soms
achter de ruiten zag, of op straat tegen kwam. Maar
dat gebeurde zelden. Ze gingen bijna nooit uit, want
dat versleet schoenen!
Wel, toen ik hier de laatste maal in de stad was,
kon ik niet nalaten, langs het huis te wandelen. Het
was lente, maar zelfs die was niet bij machte den in
druk van hopeloosheid weg te nemen. Juist toen ik
voorbij kwam, ging de deur open en kwam Berthe
naar buiten. Ze was toen ongeveer 30 jaar, een lee-
lijke, jonge vrouw. Haar apengezichtje leek al bijna
gerimpeld, maar nooit ben ik dieper getroffen door
iets dan door den blik van haar oogen. Een ziek,
hongerend, wanhopend aapje andere woorden
vind ik er niet voor.
En nog 4ets anders loerde in die oogen, iets, waar*
aan ik huiverend terugdenk, toen men mij vertelde,
dat de drie vrouwen steeds afgezonderd waren gaan
leven, de hemel weet hoè, en dat Berthe, als zij
soms iemand sprak, vreemd kon doen.
Begrijpt u nu, waarom ik God zij dank zei, toen tk
hoorde, dat het afschuwelijke huis verbrand is?"
Maar nu zijn ze dus straatarm, zeide jonge gast
vrouw met ontsteld gezicht.
Jasper lachte kort.
Vreeselijker armoede, dan zij geleden hebben, kun
nen ze meer lijdeii. En niet meer zóó. Denk u
dat in honger en koude, maar alle middelen
vlakbij om een einde aan de marteling te maken.
En die twee geesteszieke vrouwen moeten uit overtui
ging dit martyrium hebben doorgemaakt, maar zij,.*
de arme Berthe.
Ze is bij familie in huis gekomen, vertelde La
motte. De oude grootmoeder overleed eenige da
gen na den brand, de schok was teveel voor haar
geweest. De moeder moest, volslagen krankzinnig ge
worden, naar een gesticht worden gebracht. Maar
volgens menschen, die haar gesproken hebben, is
Berthe opgeleefd, zelfs vroolijk en wel tieri iaar jon
ger.
Hoe ontstond de brand? vroeg Jasper.
Lamotte maakte een vaag gebaar.
Dat bleef onnaspeurlijk. Men mompelt het
vuur schijnt aan twee kanten tegelijk te zijn uitge
broken, het huis was een vuurzee, voordat de brand
weer kon komen. Maar het was niet verzekerd meer,
al sinds lang hadden zij geen verzekeringspremie
kunnen'betalen dus acht men het onaannemelijk,
dat zijzelf het aanstaken
Zij zelf
Men zegt, dat de haard van het vuur ln huis
was.
Er volgde een stilte.
Het is jammer van de kostbare schilderijen en
andere voorwerpen van waarde, ze; toen, nadenkend
de jonge vrouw.
Mevrouw, zei Japer, koning Midas leerde al,
dat het een vloek kan zijn, te bezitten! Overigens moet
ik zeggen, dat ik nu met een tevreden hart wegga,
nu het huis verdwenen is. Het was jarenlang een
obsessie van me als jongen heb ik me vaak voor
genomen het in brand te steken!
AD ELS CHARLAN*.
0
