Dichter bij de ontcijfering.
UlT de OMGEVING
Het 300-jarig bestaan van „De Schermeer"
„De beste zwemster ter wereld."
Een massa-uittocht van Joden
uit Duitschiand?
Marktberichten.
KOEQRAS
JÜLIANADORP.
De Volksleesten.
•In de allereeste plaats moeten we berichten door zeer
^bijzondere omstandigheden niet in de gelegenheid
'kte zijn geweest de verschillende spelen enz. bij te we
eën en dat zoodoende ons verslag niet geheel en al
(Volledig zal zijn.
1 Bovengenoemde feesten, georganiseerd door de
ITarmonie .Kunstzin" hebben onder begunstiging van
.mooi weer plaats gehad, en hadden een zeer goed en
Vlot verloop en zonder wanklanken,
i Zaterdagmiddag om twee uur maakte „Kunstzin"
'jsen rondgang door het dorp. Na dezen rondgang trok
ftnen naar het land van den heer Nic. Hoornsman,
pwaar verschillende kinderspelen plaats hadden. Uit
gevoerd werden Blokjesrapen (2 groepen), wedloop
fmet bal, zakloopen, wedloop met hindernissen, en
•hardloopen met hindernissen. Door de vlugsten en
handigsten uit deze groepen, werd een aardig prijsje
gewonnen.
Allengs kwam er meer publiek en werd nog het
nummer mastklimmen van de Volksspelen uitge
voerd.
Te ruim zes uur stond „Kunstzin" weer aangetre
den, om zijn medewerking te verleenen aan den
voetbalwedstrijd J.V.C. ISucces II van Wieringen.
Over het verloop van dezen wedstrijd het volgende:
Vooraf werd met de Harmonievereeniging Kunst
min een rondgang door het dorp gemaakt, waardoor
;heel wat publiek mee naar het veld trok Er ont
wikkelde zich reeds dadelijk een pittige strijd. Het
samenspel was bij de Successers beter dan bij de
J.V.C.'ers maar tot doelpunten wisten ze het voor de
jrust niet te brengen. Rust ging in met 0—0. Na de
rust hetzelfde gelijkopgaande spel Eindelijk wist Suc
ces van een misverstand in de J.V C. achterhoede ge
bruik te maken en den stand op 10 te brengen.
'J.V.C. zette er alles op om gelijk te maken. De wed
strijd werd er niet mooier op toen twee spelers het
met elkander te kwaad kregen Ir. den stand kwam
geen verandering meer. Tijdens den wedstrijd gaf de
Harmonievereeniging nog eenige nummers ten beste,
wat door de aanwezigen en ook door de voetballers
op hoogen prijs werd gesteld.
Nog was de taak voor de muziek niet afgeloopen
andermaal werd opgesteld en een rondgang gemaakt
met de deelnemers aan het gemaskerd bal. Hiervoor
bestond nogal wat animo en groote belangstelling van
de zijde van het publiek. In de zaal van het café
„Prins Hendrik" van den heer A. Kossen aangeko
men werd allereerst door den Eere-Voorzitter van
„Kunstzin" den heer I. J. Schroevers het woord ge
voerd. Vervolgens vond de becordeeling der gemas-
kerden door de jury plaats en het démasqué. Ten
slotte werd dezen dag besloten met bal voor allen,
en het bezoeken van de op het dorp aanwezige ver
makelijkheidsétablissementen.
De tweede dag werd begonnen met het vanouds be
kende „Tonknuppelen" een sport waaraan door me
nigeen werd deelgenomen en waarbij een tikje routi
ne zeer wel van pas komt.
Zondagmiddag om 2 uur maakte de Gymnastiek
vereniging .Sportlust", voorafgegaan door .Kunst
zin", een rondgang, waarna op het terrein van den
heer N. Hoornsman een gymnastiekdemonstratie
.werd gegeven. Bij de verschillende uitgevoerde num
mers kwamen zeer goed de beste krachten naar vo
ren en werd blijk gegeven dat de leden zonder uit
zondering hun best doen om de gymnastiek zoo goed
mogelijk machtig te worden. De perfecte leiding van
den heer H. Delver, zal hierbij ook wel wat in hun
voordeel zijn.
Na deze demonstratie was er ringsteken op fietsen.
«p motorfietsen terwijl het nummer Mastvechten
ij gebrek aan tijd kwam te vervallen.
Restte nog het Tobbesteken voor paren. Hiervoor
bestond tamelijk wat deelname en groote belangstel
ling bij het in grooten getale aanwezig zijnde pu
bliek.
Daarna was er prijsuitreiking in de zaal van den
heer Kossen. Tijdens de verschillende wedstrijden
[luisterde „Kunstzin" deze met muz'ek op. Des avonds
jbewoog zich veel publiek in en bij de diverse verma
kelijkheden en werd er druk gebruik gemaakt van
'het bal bij Kossen. Ook in het café „Centrum' van
den heer Veul ging het druk en gezellig toe. De twee-
daagsche volksfeesten van „Kunstzin" zijn zeer goed
geslaagd en hebben ons een paar gezellige en drukke
dagen bezorgd.
ANNA P AÜ10W N A
Duivensport
.Altijd Verder" had bij de wedvlucht vanaf Mons
/afst. 280 K.M.) 63 duiven in concours, die om 8 u.
'40 m. zijn gelost.
De eerste duif is geconstateerd om 1 u. 6 m. 34
sec.; de laatste prijswinnaar om 1 u. 45 m. 46 sec.
Prijzen behaalden: P de Vries. 1, 2; Gebr. Van
Steijn 3, 9, 15; W. Blaauboer 4, 12, 16; J. Peute 5,
7, 8, 13: G. de Boe 6; J. A. Waiboer 10, 11; Jb. Cor-
nelissen 14.
HARENKARSPE*
DIRKSHORN.
Midden in den nacht werden Zaterdag de bewoners
van een perceel aan den Oosterdijk, gemeente Haren
karspel, gewekt door ongewone geluiden. Haastig op
gestaan zijnde, ontdekte de heer R. Ypma, dat zijn
woning in brand stond. Slechts door een naar buiten
openslaand raam was het hem mogelijk, met vrouw
en kinderen aan de vlammen te ontkomen.
De brand woedde zoo hevig dat de inmiddels ge
arriveerde brandspuit alleen een belendende schuur
nog kon behouden. Alle huisraad en kleeren werden
een prooi der vlammen. Oorzaak onbekend. Verzeke
ring dekt de schade.
QIJ T)E N I E Dn p p
T VELD.
Tjaddinrijterpolder.
De rekening van dit waterschap over het dienst
baar 1932, werd onderzocht door een commissie, be
staande uit de heeren G. Raatgers, Jan van Schagen,
en Jn. Sinnige en overeenkomstig hare aanbieding
goedgekeurd op de volgende bedragen: ontvangen
4 992.32, uitgaven f898.20, batig slot f94.12.
De begrooting voor 1933 werd opgemaakt en vast-
Sesteld door het bestuur op de volgende bedragen:
ntvangsten en uitgaven op f 940.—, voor onvoorziene
.uitgaven f60.50, terwijl de lasten werden bepaald op
120.— per H.A.
Over de jaren 19291930 en 1931 werden geen lasten
geheven, over 1932 f7.per H.A., doch toen werd on
geveer 3Yz H.A. wei- en bouwland verhuurd voor
i 1130.87%: per jaar, waarvan de opbrengst dit jaar zal
zijn f373.50, alzoo een vermindering van f 757.37^.
■wat voor een waterschap met een belastbare opper
vlakte van ruim 20 H.A. een tamelijke tegenslag is.
ZIJ P E
PETTEN.
De bouw van de jeugdherberg te Petten (plan B) is
gegund aan den laagsten inschrijver, den heer C.
'Hoort te Bergen.
OUDESLUIS.
Aangemoedigd door het groote succes dit voorjaar
Bndervonden bij de gehouden Huisvlijt-tentoonstelling.
Ibesloot het bestuur dit jaar ook een Floralia-tcntoon-
atelling te organiseeren. Daarvoor zijn in den vóór-
zomer aan de vele bloemenliefhebbers hier een groot
aantal verschillende stekken van planten uitgereikt,
om deze, geholpen door een goede verzorging, te laten
gedijen tot hun volle waarde.
De tijd nadert of is reeds gekomen dat het hoogte
punt der ontwikkeling is bereikt, en heeft het bestuur
besloten de z.g.n. Floralia-tentoonstelling binnenkort
te organiseeren. (Wij verwijzen hiervoor naar de in
dit blad voorkomende advertentie.)
Naast de uitgegeven planten is er ook gelegenheid
tot vrije inzending van kamerplanten, cactussen enz.,
zoo ook van dahlia's of andere snijbloemen. Inzendin
gen hiervan, ook uit andere plaatsen, zijn welkom.
Voor alle categoriën van inzendingen worden prij
zen beschikbaar gesteld.
Nader vernamen we nog dat als attractie bij vol
doende deelname des Zaterdagsavonds een gondel
vaart zal worden gehouden om prijzen.
Het is te hopen dat evenals bij de#Huisvlijttentoon-
stelling de commissie kan rekenen op de volle mede
werking en het meeleven van alle inwoners, opdat
ook deze tentoonstelling een succes wordt.
W 1 ER1 N GE RW A ARP
Zondagmorgen hadden we boven onze gemeente
een windhoos die hier en daar nog al schade heeft
aangericht. Van de kaasfabriek werden ongeveer 150
dakpannen weggeslingerd. Bij den heer K. Zijp een
aantal lijnkoekendoozen. Bij den heer K. Koster werd
een deur uit een boet geslagen, aan den Barsinger-
weg geraakten een man en vrouw met rijwiel in den
walkant, terwijl aan de Kleine Buurt iemand onder
ste boven viel.
Van onzen tuinman Van der Ham kregen we twee
Fransche suikerperen cadeau. Op zichzelf heel ge
woon, doch als bijzonderheid kan hierbij vermeld
worden, dat een dezer een gewicht had van 320 gram
en de ander 270^ alzoo te zamen bijna 6 ons, wat voor
een Fransche suikerpeer zeker een respectabel ge
wicht is.
WINKET.
De heer C. de Wit, onderwijzer aan de school voor
uitgebreid lager onderwijs alhier, behaalde Vrijdag j.1.
de hoofdakte.
Het 300-jarig bestaan van „De Schermeer* zal 6, 7 en
8 September te Stompetoren op grootsche wijze worden
gevierd. Een omvangrijke land- en tuinbouwtentoonstel
ling zal een beeld geven van de producten, die deze
4400 H.A. groote polder oplevert. Dat daarbij de zaken
goed worden aangepakt bewijst het feit, dat de heer
Felders uit Den Haag, die de Nederlandsche Tuinbouw
tentoonstelling te Keulen etaleerde, dit ook fh „De
Schermeer" zal doen volgens een speciaal schema, in
een tent, die een afmeting heeft van 30 bij 20 Meter.
In de Schermeer leeft de geheele bevolking met het
feest mede. Daardoor wordt het mogelijk een Oud-Hol-
landsche Bruiloft op te voeren, waaraan 40 paren in
oud-Hollandsche costuums, ln hoofdzaak uit familiebe
zit bijeengebracht, en opkomende in sjeezen en boeren
karren uit de vorige eeuw, zullen medewerken. De brui
loftsgasten zullen oude dansen uitvoeren en de vertoo
ning van het 17e eeuwsche operettespel „De Vrijster-
markt in 1689 of Tetjeroen te Schermerhorn" bijwonen.
Voor dit spel wordt de regie, evenals voor de boeren
bruiloft. naar adviezen van den bekenden Westfrieschen
folklorist Dr. Van Balen Blanken, verzorgd door den
heer Rldderlkhof te Hoorn.
In een speciale feesttent, plaats biedende aan 1200
bezoekers, zorgt een uitstekende jazzband voor dans
muziek, afgewisseld door cabaretkunst.
Dat de Vrijstermarkt ln werkelijkheid bestaan heeft,
daarvan verhaalt P. de Neyn in zijn „Lusthof der Hu
welijken". Wij lezen daarin, dat een jongeman, die
wenschte te trouwen, den omroeper van het dorp bij
zich liet komen en hem verzocht bij bekkenslag de vrij
sters, die rustig en lustig zijn om te trouwen op te roe
pen om in den herberg te verschijnen, waar brandewijn,
tabak en bier op kosten van den Jongeling gratis te
krijgen zou zijn. Na gemeenschappelijk te hebben ge
danste en gedronken, plaatsten de vrijsters zich aan den
eenen en de vrijers zich aan den anderen kant. Tus-
schenbeiden kwahi dan een makelaar, die in het oor
van den vrijer fluisterend vroeg, in welk meiske hij be
hagen had. Daarna prees hij den vrijer bij de vrijster
aan. Kwam er een accoord, dan moest de bruidegom
de verteringskosten betalen.
Den eersten dag van de herdenkingsfeesten wordt
de tentoonstelling na een herdenkingsrede van prof.
Schermerhorn, en den dijkgraaf, den heer G. Kramer
Glijnis", officieel door den Commissaris der Koningin,
jhr. mr. dr. A. Roëll geopend, waarna een paar hon
derd genoodigden aan een open oud-Hollandsche kof
fietafel zullen deelnemen.
Den tweeden dag worden er kinderfeesten gehou
den. Aan alle schoolkinderen wordt een door den
kunstschilder A. Colnot vervaardigde herdenkings
plaat uitgereikt.
Den derden dag wordt er des middags een groote
prij zendraverij gehouden, terwijl er des avonds tot
slot een groot vuurwerk zal worden afgestoken.
In watten en doeken naar het ziekenhuis.
Elders in dit blad staat het bericht dat de zwem
ster Ruth Litzig uit Herne bijna 80 uur achtereen
had gezwommen en daarmede een record had 'ge
broken. Ziehier de gevolgen van die dwaasheid: de
zwemster Ruth Litzig werd volkomen uitgeput uit de
Baldenaysee getrokken en ligt thans in bedenkelij-
ken toestand in een ziekenhuis te Essen. De zwemster
die zich in de laatste uren reeds nauwelijks kon be
wegen en die slechts door muziek, geroep en lawaai
steeds weer werd opgewekt, moest, in watten en doe
ken gepakt naar dat ziekenhuis worden overge
bracht. Gevaarlijke verschijnsel, o.a. van ademnood
en hartbeklemming, doen zich voor Hoe weinig men
zich aanvankelijk bewust was van den ernst van
haar toestand, blijkt uit hei trotsche gezegde van
de moeder, toen zij haar dochter in bet ziekenhuis
bracht: „Uier breng ik u de beste zwemster ter we
reld."
EEN DORSCHLOCOMOBIEL ONTPLOFT.
Twee dooden en twee zwaargewonden.
Maandagmorgen tegen zes uur is te Alvensleben in
het district Neuhaldensleben een locomobiel die ge
bruikt werd voor het aandrijven van een dorschma
chine, geëxplodeerd. De ketel vloog met kracht door
den muur van de schuur naar buiten en de schuur
zelf raakte in brand en brandde tot den grond toe af.
De machinist Seevogel, die de locomobiel bediende,
werd den tuin in geslingerd en was op slag dood. Bei
de beenen waren hem afgerukt. Een vrouw, die bij de
dorschmachine werkte, werd onder de puinhoopen be
dolven. Haar lijk kon nog niet worden geborgen. De
tweede machinist en den landbouwer zelf werden ern
stig gewond en zijn met zware brandwonden in hope
loozen toestand in het ziekenhuis te Neuhaldensleben
opgenomen. Men vermoedt dat de ketel tengevolge
van overdruk ontploft is.
Op de hedenavond te houden bijeenkomst van het
Zionistencongres te Praag zal worden voorgesteld,
250.000 Joden uit Duitschiand te doen vertrekken en
zich te Palestina en andere landen te doen vestigen.
VREESELIJKE BOTSING MET DYNAMIEÏ-AUTO.
Acht dooden, 26 gewonden.
Uit New York, 21 Aug. Uit Wilmington in den
staat Delaware wordt gemeld, dat een.autobus, die ge
heel bezet was met. personen die een vacantie-uitstap-
je maakten, in botsing kwam met een vrachtauto, die
dynamiet vervoerde. Er volgde een vreeselijke ontplof
fing. De inzittenden der beide voertuigen werden ver
weggeslingerd. Acht hunner werden op slag gedood
en 26 ernstig gewond. De beide auto's werden geheel
uit elkaar geslagen.
AFSCHUWELIJKE MOORD DOOR EEN
BOERENKNECHT.
Uit Belgrado, 21 Aug. Te Sztankorszk in Dalma-
tië vermoordde een 21-jarige boerenknecht de beide
kinderen van zijn buren, met wien hij in twist leef
de. Een oude vrouw, die toevallig voorbij kwam en
ooggetuige van den moord was, stak hij eveneens
dood. De moordenaar, zijn moeder en zijn broer, wer
den gearresteerd, aangezien bleek, dat zij uit wraak
gezamenlijk het moordplan hadden ontworpen.
NED. HERV. GEMEENTE TE DEN HELDER.
Plan tot opheffing van de derde predl-
kantsplaats.
Op voorstel van de kerkvoogdij heeft de kerke raad
der Ned. Herv. Gem. te Den Helder om financiële rede
nen, besloten tot de opheffing van de derde, sinds het
jaar 1922 reeds vacant zijnde, predikantsplaats, Indien
althans het Rijkstractement der deTde predikantsplaats,
verdeeld over de andere predikantsplaatsen, de ge
meente ten goede zal blijven komen.
•ALKMAAR, 19 Augustus 1933.
Voor de boter werd 77%~87% cent betaald. Eieren
(groofhandel) f 3.50—3.85. Eendeieren f 2.
ALKMAAR, 19 Augustus 1933.
Op de heden gehouden veemarkt waren aanvoer en
prijzen als volgt: 5 paarden f 90—175; 28 melkkoeien
f80—200; 17 nuchtere kalveren (slacht) f 513; 38
vette schapen f 2—14; 19 schrammen f 17—24; 32 big
gen (10 weken) f 10—13; 6 bokken of gel ten f 2—6.
Handel stil.
ALKMAAR, 19 Augustus 1933.
N.V. Eierveiling voor Hollands Noorderkwartier.
Aangevoerd: 135.000 kipeieren: 50—58 Kg. f 340—3.70,
58-00 Kg. f 3.503.80, 60-62 Kg f 3-60—3.90. 62—64 Kg.
f 3.704.20; 10.000 eendeieren f 2.20-^2.40 per 100 stuks.
ALKMAAR, 21 Augustus 1933.
Aardappelen f 0.80—2.30 per 100 Kg., andijvie f 0.5O—3
per 100 stuks, appelen f 310 per 100 pond, augurken
f 321 per 100 pond, bloemkool I f 1531\ n f 47,
per 100 stuks, druiven f 18—28 per 100 pond. gele kooi
f 2.40—3 groene kool f 3—6, kropsla f 0.50—3, komkom
roers f-1—6, meloenen f 825, per 100 stuks, peren f 3
—8 per 100 pond, postelein 1540 ct. per bakje, ra
barber f 1—3 per 100 bos, roode kool f 3.40 per 100 Kg.,
selderie f 0.501.30 per 100 bos, spinazie 3560 ct. per
bak, snijboonen f 7—8.50 per 100 pond, dubbele spercie-
boonen f 0.35—1.55 per zak, tomaten f 14 per 100 pond
uien f 3.30 per 100 Kg, wortelen f 4—8.50 per 100 boa
BROEK OP LANGENDUK, 21 Augustus 1933.
Roode kool f 1.80—3.70, gele kool f 1.90—2.70, vroege
witte kool f 1-302.50, aardappelen: Schotsche muizen
f 0.75—1.80, bl. eigenheimers f 1.10—2.10, eigenheimers
f 1.202, duc f 0.900.90, schoolmeesters f 0.75, drielin
gen f 0.75; uien: gele nep f 3.70—3.80, drielingen f 1.70—
1.80, uien f 2.50—3.10; slaboonen f 2.56—6.50, bleten 1.40,
bospeen f 3.66—4, bloemkool I f 16.56—22.80, 2e soort
f 8.40—8.50. Aanvoer: 24000 Kg. roode kool, 7700 Kg. ge
le kool, 12000 Kg. vroege witte, 52000 Kg. aardappelen,
8100 Kg. uien, 1900 Kg., slaboonen, 425 Kg. bieten, 600
bos peen, 700 stuks bloemkool.
NOORDSCHARWOUDE 21 Augustus 1933.
Schotsche muizen f 0.75—1.20, groote muiz enf 0.75—
0.80, duken f 0.75, blauwe dito f 1.50—2. drielingen f 0.75,
uien f2—2.40, drielingen f 1.50-1.80, gele nep f 2.40—
3.50, zilveruien f 0.80—0.90, drielingen f 1.80—2.30, zilver
nep f 0.808.50, spercleboonen f 2.108.50, snijboonen
f 2.20, gele kool f 2.70. Aanvoer: 38000 Kg aardappelen,
9800 Kg. uien, 1250 Kg. zilverulen, 4400 Kg, spercleboo
nen, 270 Kg. snijboonen, 6C0 Kg. gele kool.
MEDEMQ3LIK, 21 Augustus 1933.
Aardappelen: Schotsche muizen f 0.37%—0.50, kleine
muizen f 0.37%40, witvl. aardappelen f 0.400.46, per
50 Kg.; witte kool f 0.95—1 per 100 Kg.
AMSTERDAM, 21 Augustus 1933.
Aardappelen: Zeeuwsche bonten f 3—3.20, id. blauwen
f 33.20, ld. bl. eigenheimers f 1.802, ld. eigenheimers
f 1.80—2, id, eigenheimer poters f 1.802, idem bonte
poters f 1802. Upolder eigenheimers f 22.20. Id. bon
ten f 33.20, id, bonte poters f 1.601.80, Andijker mui
zen f 1.60—2, Langedijker muizen f 1-60—2, Rijper mui
zen f 1.602, Anna Paulowna zand f 23, Hillegommer
zand aard appel en f 23, Noordw. zandaardappelen f 2
3, Westl. muizen f 1.602, Noord-Holl. eigenheimers
f 1.80-2, id. bl. elgenh. f 1.80—2 per 100 Kg.
ALKMAAR. 21 Augustus 1933.
Aangevoerd 100 vette koeien f 110-195, 10 graskalve
ren f 28—38, 10 vette kalveren f 30—75, per Kg. 56—70
ct., 24 nuchtere kalveren voor de slacht f 616; 4 vette
schapen f 1012; 355 vette varkens 31—<35 ct. per Kg.
Handel matig.
AMSTERDAM, 21 Augustus 1933.
Ter veemarkt waren heden aangevoerd: 680 vette
koelen, waarvan de prijzen waren: le kw. 5860 ct, 2e
kw. 4365 ct., 3e kw. 3340 ct-, mindere soorten 20
30 ct. per Kg. slachtgewlcht; 115 melk- en kalikoeten
f 120180, 212 vette kalveren, le kw. 4246 ct, 2e kw.
3440 ct., 3e kw. 2432 ct., per Kg. levend gewicht; 40
nuchtere kalveren f 47.50, 112 schapen f 913; 634
varkens, vleeschvarkens 90—110 Kg. 4142 ct., zware
varkens 3940 ct., vette idem 37—38 ct. p Kg slaohtge-
wlcht; 22 paarden f 5090.
Aan het abattoir werden aangeoverd 5 wagons Deensch
vleesch.
WARiMENHUIZEN, 21 Augustus 1933.
Aangevoerd: 1316 Kg. aardappelen: Schotsche muizen
f 1.60, Idem grove f 0.80.
WINKEL. 21 Augustus 1933.
Appelen f 39, peren f 312, pruimen f 819, aal
bessen f 811, tomaten f 24. augurken f 4-14, sla
boonen f 14, snijboonen f 16, aardappelen f 0.50
1.20, alles per 100 pond; meloenen f 12—26, komkom
mers f 0.502, wortelen f 45, alles per 100 stuks.
GEMEENTE SCHAGEN.
Geboren: Catharina dochter van Klaas Biesboer
en Satske Koster.
Getrouwd: Jan Engbert Lasonder van Ketel en
Cornelia Schaafsma.
Overleden: Albert Kaan, oud 76 jaren, echtgenoot
van Aagje van der Oord.
POLITIE.
Gevonden: Een muts
Verloren: een medaillon; een rijwielplaatje.
SCHRIFTEN. DIE WIJ NIET KUNNEN
LEZEN.
Door eenige opgravingen van den laatsten
tijd schijnt men eenigszins nader gekomen
te zijn tot de ontcijfering van het Cretl-
sche schrift, dat ongeveer 3000 jaren vóór
Chr. in het geheele Middellandsche Zee
gebied gebruikt werd.
Moeilijk was de weg tot ontcijfering der hieroglyphen.
Als de steen van Rosette, die denzelfden tekst in ver
schillende talen bevatte, niet was gevonden, dan was
misschien nu nog de wirwar van afbeeldingen in de
pyramiden <en de tempels en grafkamer van Egypte
een raadsel voor ons.
Waar de taal met het schrift behouden bleef, zooals
het geval was met het Oudhlndoestansch, het Tibe-
taansch, het Chineesch, was het gemakkelijk, de oude
opschriften te lezen.
Maar er zijn op deze aarde plaatsen, waar volkeren
werden vernield of slechts in zóó defectieve resten
leven, dat een cultuur van den voortijd, met Inbegrip
van de taal, niet tot onze dagen behouden kon blijven.
Het schrift der Faasch-ellanden
Op de Paascheilanden vond men boomstammen met
een zeldzaam fijn en gelijkmatig schrift van teekens
en symbolen. Een schrift, dat de geheimen zou kun
nen verraden van het oude land, van het oude conti
nent, waarvan de Paascheilanden één der overblijfse
len vormen.
Men geloofde eerst, dat bij eenige Inboorlingen, die
zoozeer verwant zijn aan de bewoners der Salomo's-
eilanden, de kennis der oude schriftteekens was blijven
bestaan. De inboorlingen sidderden van angst., wan
neer men hen vroeg, den tekst der houten tafels te
vertalen. Tenslotte wist men een ouden bewoner er toe
te brengen, nadat men hem dronken gemaakt had.
Hij begon te vertellen van een blanken heer en een
God. Toen werden, zonder dat de lezende het bemerk
te, de tafels verwisseld. En hij las rustig verder...
Hij kon dus ln t geheel niet lezen, maar herinnerde
zich slechts dat, wat men hem eens over den inhoud
der houten tafels had verteld.
Het knoopenschrift der In ka's.
Van de Inka's weten wij veel, wij kennen de uitge
breidheid van hun rijk, enz Maar hun schrift? Dat is
tot dusverre nog niet ontcijferd. Een knoopenschrift
heeft men gevonden, dat wellicht de geheele geschie
denis van het oude hoogontwikkelde rijk inhoudt Mil-
lioenen zou de wetenschap willen geven, als iemand
gevonden kon worden, die het knoopenschrift der Ia-
ka's kon lezen.
„Mlonisch".
Rond de Middellandsche Zee sprak men ln den tijd,
dien men halverwege meent te kunnen oontroleeren,
Mionisch Dat weet men, men heeft ook de Mionische
schriftteekens gevonden, maar men kan ze niet le
zen... nog niet.
Want in dit schrift, dat ook het Cretlsche wordt
genoemd, voltrekt zich de overgang van het beelden
schrift tot het lettergrepenschrift en tot het klanken
en letterschrift.
Eerst teekende men een vogel, als men een vogel
bedoelde, daarna teekende men Iets, waarin de kenner
nog den vorm van een vogel kon herkennen. Het tee-
ken werd korter en kleiner. Voor ieder woord echter
nog altijd een teeken. Tot de klank voor het teeken
in de plaats kwam. Zoo ontstond het „schnjfschrift".
Maar men kan het nog niet lezen.
Op een drinkvat te Nauplia heeft men nu eenige
teekens gevonden in lettergrepenschrift, dat zeker een
bekende naam moet bevatten. Van twee of drie derge
lijke vondsten wordt dan de brug tot de ontcijfering
gebouwd. Deze vondst heeft de wetenschap nader tot
de oplossing gebracht.
Maar nog altijd zijn de knoopen der Inka's, de lijnen
en teekeningen van vele verdwenen volkeren geheimen
voor ons.. Zullen zij het blijven?
MEER LICHT.
(Naar het Russisch van Michall Sostsjenko.)
Tegenwoordig, broertjes, is electriciteit bij ons het
wachtwoord! Het le natuurlijk fk spreek het niet
tegen een bewonderenswaardige vooruitgang, geheel
Sovjetrusland in electrisch licht te laten baden, maar
het heeft ook zijn schaduwzijden!
Ik woonde, Kameraden, ln een groot huls; bracht
mijn avonden door bij het zachte schijnsel van een
petroleumlamp. Iedereen had zijn eigen verlichting; de
een had een walmende olielamp, de ander een kaars,
de derde de maneschijn.
Toen komt er op eens electrisch licht in huis! Eerst
laat de eigenaar het huis aansluiten. Hij is een stille,
ernstige man. Hij bekijkt den aanleg stilzwijgend,
krabt zich achter het oor en gaat in gedachten ver
zonken, zijns weegs. Dan komt mijm waarde hospita,
Jelisaweta Ignatjewna Prochorowa met het voorstel
onze woning electrisch te verlichten. Iedereen woont
thans electrisch, zegt zij.
„Nu, waarom ook niet?"
Wij lieten ons dus electrisch verlichten... Groote
genade! Wat zag de wereld er nu anders uit! Overal
om ons heen vuil en ongedierte!
Vroeger ging men 's morgens naar zijn werk, kwam
des avonde laat huls, dronk zijn thee marsch, naar
bed! En men leefde héél goed zoo: bij kous en pit
was niets dergelijks te zien. Maar nu?... knipt het
licht maar aan, en zie, hier ligt een uitgeloopen pan
toffel, daar hangt het behang in flarden van den
wand, ginds heeft iemand zijn bemodderde laarzen ia
een hoek gesmeten en een kudde wandjes vliedt, ver
schrikt, uit d-en lichtsfeer naar een gat in het plafond.
Het hart doet je zeer als je dat allemaal moet aanzien.
Er stond een oude canapé in de kamer. Ik had altijd
gedacht, dat het een behoorlijke canapé was en zat er
'a avonds heel gemoedelijk op. Nu echter knip ik het
licht aan! Wat 'n canapé! Alles hangt er in vodden
aan! En wat ziet dat alles er uit! Nee. op zóó'n cana
pé kan ik niet zitten! Daar protesteert geheel mijn
gemoed tegen!
En ik merk, dat ook mijn hospita, Jelisaweta treu
rig rondloopt. Zij zit den ganschen avond In de keuken
te kniesooren, voor zoover zij tenminste haar gemoed
niet hoorbaar probeert te koelen aan potten en pannen,
schalen en borden,
„Wat scheelt er aan," vraag ik. „Wat mankeert je,
waarde hospita?" Geen antwoord. Zuchtend wim
pelt ze mij af. „Ach," zegt ze tenslotte, „ach m'n
goeie mensch, lk wist niet, dat ik zoo armelijk woon
de!"
Ik wierp een blik op de oude santaboetiek: niets
dan vuil, modder en lokaas voor muizen en ratten, en
dat alles feestelijk electrisch belicht!
Op den volgenden eersten kocht lk verf en plaksel en
toog opgewekt aan den arbeid. Trok het losgelaten
behangselpapier van den wand, klopte de wandjes er
uit, veegde de spinnen weg, knapte de canapé wat op.
kramde en lijmde, verfde en plakte en mijn hart
klopte weer vroolijk in mijn lijf.
Maar, broertjes, wat heeft het mij alles gelbaat?
Niets! Heelemaal voor niets héb ik dat dure geld
vermorst de hospita liet de aansluiting afsnijden.
Zij woonde te armelijk, zei ze. bij deze verlichting!
Zal ik stapel zijn, zei ze, en tot spot der wandjes
die oude half vergane rommel electrisch laten ver
lichten?
Ik bad en smeekte haar tevergeefs.
„Ik heb geen geld voor reparaties," zei ze. „Waar
om dan licht? Als jij licht noodig hebt, dan moet je
maar verhuizen
