ilititti Bitin-
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co, Schagen.
Eerste Blad.
SALARISVERLAGING
RIJKSPERSONEEL.
De overstrooming in China.
Engelsch kruitmagazijn in de lucht
gevlogen.
Mijnstaking dreigt in Spanje.
DE STORM OP CUBA.
Noodlottige boerderijbrand.
Auto met matrozen te water.
DR. COLIJM OVER DE TOESTANDEN
IN NED.-IND1E.
Dronken wielrijder onder een auto.
De vernieling van den
L u t i n e-k e g e I.
Dinsdag 5 September 1933.
SCiJGER
76ste Jaargang No. 9341
CDDRiniT.
IDit blad verschijnt viermaal pei week: Dinsdag, Woensdag, Donder-
'dag en Zaterdag. BIJ Inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
fcpntiën nog zooveel mogelijk In het eerstuitkomend nummer geplaatst
POSTREKENING No. 23330 INT TELEF. No 20
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f 0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
Onaanvaardbaar verklaard.
Op Zaterdag 2 September kwam het algemeen be
stuur van de Centrale van Vereenigingen van perso
neel in 's Rijks dienst te 's-Gravenhage in vergadering
bijeen ter behandeling van de voorstellen der regeering
In zake een korting op de salarissen van het Rijksper
soneel.
De vergadering was algemeen van oordeel, dat de
verlaging, door de regeering voorgesteld, gelet op het
feit. dat de belooning van de landsdienaren door de ver
hoogde salariskorting voor 1933 geen behoorlijk levens
peil meer waarborgt en zelfs een consolideering van dit
peil in een gewijzigd bezoldigingsbesluit, niet zou kun
nen worden aanvaard.
Tot dit besluit hebben naar men ons meldt de
Volgende overwegingen geleid:
De netto minimum weekloonen zijn voor de 23-jarlge
rijkswerklieden sedert 1921 in de gemeenten le. 2e en
3e klasse respectievelijk gedaald van f 30.60 op f 21.40,
van f 29.70 op 19.17 en van f 28.35 op f 17.55.
De maximum netto- weekinkomsten van de gehuwde
rijkswerklieden in de laagste loongroep op 30-Jarlgen
leeftijd liepen terug van f 32.40 op f 26. van f 31.50
op f 24.48 en van 30.15 op f 22.85. Deze loonen kunnen
gemiddeld worden verhoogd met pl.m. 4 pet. als kinder
bijslag.
De minimum jaarloonen van beambten op 21-jarigen
leeftijd vielen sedert 1921 op de respectievelijke stand
plaatsen terug van f 1340 op f 840. van f 1250 op f 800
en van f 1200 op f 737. terwijl de minimum-salarissen
voor de ambtenaren op jaarloon terugliepen van f 1200
op f 860.
Een salarisstelsel, opgebouwd op zoodanig lage aan-
vangswedden en -loonen biedt volgens de vergadering
geen voldoende basis meer voor een redelijke levens
existentie.
.Met gegevens, ontleend aan vergelijkbare functies uit
de "Bezoldigingsstelsels voor het Rijk. de groote Ge
meenten en de Provinciën, werden loon- en salarisver
schillen geconstateerd van gemiddeld 12 a 18 pet.
Men was algemeen van oordeel, dat de uitkomsten
van de commissie-Schouten, de z.g. „Gleichschaltungs-
commissie" moesten worden afgewacht, alvorens met de
regeering onderhandeld over de rijksloonen en -sala
rissen.
De wijze, waarop de regeering de politieke quaestie
inzake de bezoldiging van in communiteit levende on
derwijskrachten bij de kloosterscholen tracht op te los
sen door de inkomens van de ongehuwde landsdienaren
nog aan een extra korting te onderwerpen, werd scherp
veroordeeld. Men oordeelde, dat de regeering het econo
misch noodige voor de ongehuwden te laag legt, de mo
raal in gevaar brengt en daardoor conflicten veroor
zaakt tusschen gevoel en verstand
(Hsbl.)
Het christelijk overheidspersoneel wil ern
stig naar overeenstemming met de regee
ring streven.
Donderdag is het permanent comité van christelijke
organisaties van personeel in publieken dienst te 's
Gravenhage in vergadering bijeen gekomen ter bespre
king van de voorstellen der regeering inzake een kor
ting op de salarissen van het rijkspersoneel.
De vergadering was algemeen van oordeel, dat een
zoo diep ingrijpende verlaging als de regeering voor
stelt, gelet op de omstandigheid dat de salarieering
van het rijkspersoneel niet te hoog is, niet te verdedi
gen is. Aangezien de toestand van 's rijks financiën der
regeering tot het nemen van maatregelen noopt, was
de vergadering van oordeel, dat ernstig moet worden
gepoogd in de centrale commissie voor georganiseerd
overleg met de regeering tot overeenstemming te ko
men over het door het rijkspersoneel te brengen offer.
Ten aanzien van de extra-korting op de salarissen
der ongehuwden sprak de vergadering zich uit tegen
het voorstel der regeering. Daarbij werd o.m. de vraag
gesteld of er maatregelen dienen te worden getroffen
inzake de bezoldiging der onderwijskrachten bij de
kloosterscholen, temeer omdat betreffende de salariee
ring van de in communiteit levende ambtenaren een
precedent bestaat, namelijk de bezoldiging der inwo
nende verplegenden in de rijksverplegmgsinrichtlngen,
welke lager is dan die der uitwonenden.
Blijkens ingewonnen inlichtingen mist hst gerucht,
dat ambtenaren wier diensttijd en leeftijd te zamen 90
jaar vormen voor ontslag in aanmerking zullen komen,
allen grond, al bestaat er bij de regeering het voorne
men om door ontslag van oudere ambtenaren de
werkloosheid onder die jeugdige arbeidskrachten te
bestrijden.
Ten slotte werd besloten een bespreking met geest
verwante Tweede Kamerfracties aan te vragen inzake
door de regeering ingediende wetsontwerp tot wijziging
van de artikelen 125 en 126 van de Ambtenarenwet. De
vergadering sprak haar ernstig leedwezen uit, dat de
regeering betrekkelijk dit wetsontwerp geen overleg
pleegde met de centr. comm. voor georganiseerd overleg
Tien millioen menschen bedreigd.
Wegens de hevige schade welke is toegebracht aan
de te velde staande gewassen en de eigendommen in
vijf provinciën, tengvolge van de overstroomingn van
de Gele Rivier, heeft de regeering, naar V. D. meldt,
vier millioen dollar beschikbaar gesteld ten bate van
de getroffen bevolking.
Er is een commissie benoemd en de regeering heeft
verklaard, van plan te zijn de rivier geheel in te dam
men, daar deze wegens een onoordeelkundig onder
houd der dijken in een gevaarlijken toestand verkeert
en een bedreiging vormt voor een bevolking van tien
millioen menschen.
Groote opwinding onder de bevolking
van Dublin.
Londen, 4 Sept. (VD.). Met een ontzag-
gelijke knal is in Pho.enix Hall in Dublin
een daar gevestigd kruitmagazijn geëxplo
deerd. Er ontstond groote opwinding in de
stad. Tengevolge van de ontploffing werd één
man zwaar gewond, terwijl een groot gedeel
ten van de gebouwen over een breedte van
60 M. volkomen vernield werd. Het hoog
staande gras vloog in brand, waardoor ge
vaar ontstond voor de overige gebouwen,
waaar munitie lag opgeslagen. Alle be
schikbare brandweerploegen werden ijlings
naar de plaats des gevaars gedirigeerd,
troepen werd derwaarts gezonden om de
ontzaggelijke menschenmenigte, die zich
daar verdrong terug te dringen. Het fort,
waar de ontploffing plaats had, ligt in een
reeks heuvels. Een dezer heuvels werd ge
heel weggevaagd. Het gelukte de brandweer
te voorkomen, dat de vlammen van het
brandende gras zich verder uitbreidden.
In het steenkolenbekken van Austurle.
30.000 arbeiders er bij betrokken.
Uit Madrid, 4 Sept. Volgens een bericht uit Ovie-
do heerscht in het steenkolenbekken van Austurie vrij
groote opwinding onder de arbeiders. De algemeene
staking is aangekondigd, waarbij ongeveer 30.000 ar
beiders betrokken zullen zijn. Eenigo stakingsleidcft
zijn gearresteerd, daar propaganda is gevoerd in de
kazernes. De nadruk wordt er op gelegd, dht de sta
kingsbeweging des te ernstiger is, daar de arbeiders
in Austurie zeer goed zijn georganiseerd. De arbeiders
eischen loonsverhooging.
Honderd dooden en 800 gewonden.
Het aantal dooden bij den storm op Cuba
(zie ook elders in dit nummer) is gestegen
tot 100, het aantal gewonden tot ongeveer
800. Daarmede is de lijst van slachtoffers nog
altijd niet volledig, daar uit een aantal dis
tricten nog geen nauwkeurige bijzonderheden
zijn binnengekomen, doordat de verbindin
gen verbroken zijn. Naar schatting echter
zijn 100.000 gezinnen dakloos.
Ook de Bahama-eilanden geteisterd.
Ook andere eilanden der Antillen zijn door de na
tuurramp geteisterd. Zoo blijkt de orlcaan een dag
van te voren verwoestingen te hebben aangericht op
de Bahama-eilanden. Te Long Cay zijn achttien hui
zen omgewaaid, alle regeeringsgebouwen zijn be
schadigd en 21 huizen gedeeltelijk vernield. Óp Ack-
lins zijn in sommige nederzettingen alle huizen ver
nield en zijn vijf menschen omgekomen en acht ge
wond.
Voorts verneemt Reuter uit Nassau, dat het draad-
looze station aldaar vernield is. De orkaan had een
snelheid van ongeveer 200 K.M. per uur. Er is geen
eiland, waar geen schade aan kerken, woonhuizen en
verkeersmiddelen :s aangericht.
Een cycloon boven Florida.
Ten slotte heeft de ramp zich ook nog uitgestrekt
tot het vasteland. Reuter meldt nl uit YVest Palem
beach (Florida) dat er plotseling Zondagavond tij
dens een strandfeest een cycloon langs de kust heeft
gewoed, die enorme schade heeft aangericht en ern
stige ongerustheid wekt bij de bewoners aan den
oever van het meer Oheechobee. De wind had al
spoedig een kracht bereikt van 80 mijlen per uur,
voordat het contact met andere plaatsen verbroken
was. De bewoners, thans gewaarschuwd, nemen
voorzorgsmaatregelen. 800 menschen hebben per
spoor de wijk genomen naar hooger geleden streken:
maar van enkele treinen is geen bericht van aan
komst vernomen.
WAAR GEBEUREN DE MEESTE ONGELUKKEN?
Binnenshuis, volgens de statistiek van
een verzekeringsmaatschappij.
Volgens een statistiek van een Amerikaansche ver
zekeringsmaatschappij, gebeuren 7 van de 8 onge
lukken bij de verzekerden thuis, aldus Reuter. Een
onderzoek van de 117.477 gevallen, waarin een ver
zoek om schadevergoeding was ingediend, bracht
aan het licht, dat slechts een van elke acht ver
zekerden een ongeval had gekregen in treinen, boo
ten, vliegtuigen en andere openbare middelen van
vervoer.
De meeste verzekerden bleken verwondingen te
hebben opgeloopen bij het vallen over haardkleed
jes, het struikelen over drempels en gladgewreven
vloeren: er was ook een aantal personen, die bij het
uit het bed vallen ongelukkig waren terechtge
komen.
Meisje by een poging om de varkens los te
laten, ernstig gewond.
Te Noord Barge. gemeente Emmen is Zaterdagmor
gen de boerderij bewoond door de familie Nijhof afge
brand.
Tijdens den brand wilde de pl.m. 20-jarige dochter
des huizes Mej. H. Nijhof uit de brandende schuur een
aantal varkens bevrijden. Het meisje had zich daartoe
juist in de sohuur begeven toen het brandende dak in
stortte. De kleeren van Mej. Nijhof vatten vlam en
hoewel zij kans zag uit het brandende gebouwtje te
vluchten, en omstanders de vlammende kleeren spoedig
doofden, had zij zware brandwonden opgeloopen. Dr.
van Zanten uit Emmen behandelde haar ter plaatse,
hoewel haar verwondingen ernstig zijn, is er geen di
rect levensgevaar aanwezig.
De boerderij is geheel afgebrand. Een achttal var
kens, en een paar kalveren zijn mede in de vlammen
omgekomen, terwijl de geheele oogst verloren is gegaan
De verzekeringssom was juist eenige dagen geleden
door den eigenaar der boerderij, in verband met het te-
rugloopen van de prijzen, verlaagd. Dientengevolge is
het verbrande slechts laag verzekerd.
Tot dusver is de oorzaak van den brand onbekend.
MGR. J. T. G. JANSEN.
Een grootsche huldiging ter gelegenheid
van zijn 40-jarig priesterschap.
De viering van het 40-jarig priesterschap van mgr.
J. H. G. Jansen, aartsbisschop van Utrecht der r.k.
kerk. is gisteravond besloten met een grootsche hul
diging in Tivoli te Utrecht. De groote concertzaal
was beneden en boven geheel bezet. Er was een
fraaie bloemversiering aangebracht.
ONTPLOFFING IN EEN STEENGROEVE.
Zeven dooden en vele gewonden.
Te Merlebach aan de Moezel waren ongeveer 20
'arbeiders, met ontplofbare stoffen aan het werk in
een steengroeve, toen een patroon te vroeg ont
plofte. Zeven arbeiders werden door de rondvlie
gende steenbrokken afschuwelijk verminkt en ge
dood. anderen kregen zoo zware verwondingen, dat
zij naar het ziekenhuis moesten worden vervoerd.
DE KRAKATAU WERKT WEER.
Eruptieve werking waargenomen.
Aneta seint uit Bandoeng:
De waarnemer van den Vulcanologischen Dienst
aan de kust van de Bantam rapporteerde, dat de
Krakatau sedert Zondagavond zes uur weder erpu-
tieve werking vertoont. Observatie was vooreerst als
gevolg van den mist onmoglijk.
Een ongeluk dat nog goed afliep.
In den afgeloopen nacht omstreeks twee uur is een
auto met eenige matrozen in het water van de Oude
Zijds Voorburgwal te Amsterdam gereden, welk ongeval
gelukkig geen ernstige gevolgen heeft gehad. De auto,
een snorder, stond op de brug bij de Befchan ie straat,
toen de vier matrozen wilden instappen. Drie hunner
zaten reeds in den wagen en de vierde maakte zich
gereed in te stappen, toen de auto, die klaarblijkelijk
op achterwaarts rijden stond ingeschakeld, plotseling
begon te rollen en achteruit het water in reed. In het
water kantelde de auto om. De .vierde matroos sprong
onmiddellijk te water en slaagde er in de drenkelingen
behouden op het droge te brengen.
Hij keurt de houding der Indische regee
ring goed ten aanzien van de interpellatie-
Thamrin.
De minister van Koloniën lieeff thans beantwoord
de vragen van den heer W. H. Vliegen, lid van de
Tweede Kamer, over het toepassen in Nederlandsch-
Indië van aan de z.g. exorbitante rechten ontleende
bevoegdheden tegenover leiders van de nationale
volksbeweging in Nederlandsch-Indië; tot het verhin
deren van vergaderingen van toegelaten politieke ver
eenigingen; betreffende het weigeren door de Indische
Regeering om de door den Volksraad toegestane inter
pellatie van den heer Thamrin te beantwoorden en de
tegenover ir. Soekarno genomen maatregelen. Hij
zegt:
Van stelselmatige toepassing der z.g. exorbitante
rechten tegenover leiders van de nationale volksbewe
ging in Nederlandsch-Indië is geen sprake. De regee
ring past deze buitengewone maatregelen slechts toe
ten aanzien van personen, wier actie gevaarlijk wordt
geacht voor de openbare orde, rust en veiligheid, in
verband waarmede niet gezegd kan worden, dat be
doelde maatregelen 'n belemmering vormen voor een
normale politieke ontwikkeling.
De minister houdt zich overtuigd, dat de door de
Indische regeering genomen maatregelen tot beper
king van het recht van vereeniging en vergadering,
naast bescherming van de openbare rust en orde, juist
ten doel hebben te voorkomen, dat dc volksbeweging
in verkeerde richting wordt geleid.
Het standpunt, door de Indische regeering ingeno
men ten aanzien van de interpellatie van het lid van
den Volksraad den heer Thamrin, acht de minister
alleszins juist. De in verband daarmede door den heer
Thamrin gestelde vragen zijn door de Indische regee
ring alle volledig beantwoord.
De minister is bereid aan de Staten-Generaal de ver
langde inlichtingen over de ten aanzien van ir. Soe
karno getroffen maatregelen te verstrekken, zoodra
hij van de Indische regeering dc daartoe bcnoodigde
gegevens zal hebben ontvangen.
Doodelijk ongeluk te Eist.
Eist (Geld.) Gistermiddag is de 31-jarige ongehuw
de wielrijder A. J. Jacobs, die vermoedelijk onder den
invloed van sterken drank verkeerde, nabij den over
weg in den Rijksweg Arnhem-Nijmegen, aangereden
door een auto, bestuurd doord en 30-jarigen reiziger M.
van Dam uit Voorburg. De man werd van zijn fiets
geslingerd en werd dermate gewond, dat hij vrijwel on
middellijk na het ongeluk overleed. De automobilist
heeft nog getracht het ongeluk te vermijden, door het
stuur om te gooien. De wagen kwam hierdoor in een
sloot terecht. Hy werd echter niet gewond. Den auto
mobilist treft geen schuld. Het ongeluk veroorzaakte
groote stagnatie in het verkeer.
NOODLOTTIGE HAARWASSCHING.
De vrouw van Erie von Stroheim levens
gevaarlijk gewond.
Reuter meldt uit Hollywood: De vrouw van Erie
von Stroheim, den bekenden film-directeur, verkeert
in kritieken toestand tengevolge van brandwonden,
opgeloopen in een kapsalon toen een droge haarwasch-
machine in brand geraakte. Haar kleeren en haren
vatten vlam. Zij kreeg ernstige brandwonden aan
hoofd en schouders. De doktoren vreezen voor haar
leven.
Over het algemeen wordt aangenomen, dat
de zee het fantastisch werk op zoo wreede
w\jze verstoord heeft.
Het is nu ruim een week geleden, dat het bericht de
wereld ingestuurd werd van een vermoedelijken dyna-
mietaanslag op den kegel, welke door den heer Bec-
kers is uitgedacht en samengesteld om het Lutine-
goud naar boven te brengen. Voor velen moet het en
speciaal voor hen die hun gedachten over deze bergings
poging qua staaltje van techniek hébben laten gaan
wetenswaardig zijn om de oorzaak van de mislukkig
te kennen.
De correspondent van het „Hsbl." op Terschelling
schrijft daarover het volgende:
Wat is er eigenlijk gebeurd?
Een aanslag houdt de heer Beckers vol. maar daar
wordt hier schouderophalend om gelachen. De eiland
bewoners kennen de schade die door een explosie wordt
veroorzaakt, te goed uit den oorlog, om te gelooven dat
deze mooi recht afgescheurde platen door springstof
waren vernield. Over het algemeen wordt aangenomen
dat de zee het fantastische werk op zoo wreede wijze
heeft gestoord.* Zeer waarschijnlijk was het toestel, in
dien het zwaarder was geconstrueerd, wel tegen de zee
bestand geweest. Indien het idee van den heer Beckers
om den toren leeg te pompen, en de bergingswerkzaam
heden als het ware op het droge te verrichten, was
doorgevoerd, was..er waarschijnlijk een dergelijk onge
luk gebeurd. De druk van 3 m. water en 12 m. zand
op de onderste platen van den kegel, die uit den aard
der zaak het minst gebogen, en dus ook het minst sterk
zijn, zou te groot geworden zijn. Technicus Jansen
i heeft destijds voorspeld, dat de toren alse en kaarten
huis in elkaar zou zakken. Het droogpompen van den
toren heeft de heer Doeksen afgeraden, in verband met
het groote risico. Houdt men water in den toren, dan is
de druk minder.
In een onderhoud dat wij met de concessionarissen
hadden deelden dezen ons het volgende mede:
Maandag heeft onze firma een nauwkeurig onderzoek
doen instellen naar de schade, toegebracht aan den
Lutinébergingstoren. Gebleken is dat aan de eene
zijde van den toren verscheidene platen zijn losgerukt
en dat alle moerbouten zijn losgeraakt. De toren is
geheel vernield. Onze overtuiging is, dat de schade
niet, zooals de duikers-rapporten meldden, door een
explosie is ontstaan, doch alleen door de kracht van
de zee is toegebracht. Het staat dus nu wel vast dat
de toren op den duur niet tegen de grondzeeën in de
N. W. gronden is opgewassen.
Wij hebben ook eens gewaagd te informeeren naar de
belangen van de aandeelhouders. De bergingspogin
gen worden door de concessionarissen voortgezet op
de wijze als vroeger, d.w.z. met de zandzuigers en
duikers. Op deze wijze is vroeger reeds resultaat be
reikt zoodat de belangen van de aandeel houders niet
geschaad zijn door de mislukking van de poging van
den heer Beckers. De toren was het eigendom van een
familie N.V. met den heer Beckers als directeur. De
directe schade wordt dus door deze N.V. gedragen. Het
is nog niet hekend of de concessionarissen den heer
Beckers nogmaals in de gelegenheid zullen stellen om
een' poging te ondernemen. Er staan trouwens weer
twaalf andere ingenieuze uitvindingen voor de deur,
en het zal wel zeer moeilijk zij om hieruit de meest
doelmatige te vinden. Indien de berging geheel of ge
deeltelijk gelukt was, had de heer Beckers 28 pet. van
de opbrengst ontvangen, 30 pot. was voor Lloyds, ter
wijl 42 pet. voor de concessionarissen bleef. Veertien
percent van de te verwachten winst hebben de ber
gers overgedaan aan een Amsterdamsch syndicaat dat
op naam van de firma Doeksen en Dros aandeeïen uit
gaf. Dit zijn de bekende Lutine-aandeelen. Op 23 Nov.
1933 loopt de concessie af, maar, naar wij vernemen,
zal deze wel verlengd worden.
