Barbara Worth
Radioprogramma
ESKIMO'S PROTESTEEREN TEGEN
DE RENDIERTEELT.
HET „SPOOK" VAN VANCOÜVER.
FILMSTERREN ACHTER TRALIES.
Om min of meer raadselachtige redenen
zijn de Eskimo's te Alaska tegen de uit
breiding van de rcndierteelt aldaar opge
komen. Te Washington zijn protesttele
grammen ontvangen.
Te Nome in Alaska is gedurende de laatste jaren
een nieuwe veeteelt annex industrie ontstaan, die tot
doel heeft de heelc wereld van bevroren rendier-
vleesch en rendierconserven te voorzien. Die nijver
heid wordt beheerscht door Charles J. Lomen.
Verscheidene millioenen dollars zijn reeds in de
onderneming belegd. Dat de Eskimo's hun stem tegen
het bedrijf hebben verheven is min of meer een raad
sel. De meesten van hen zijn rijk genoeg om zich
per vliegmachine naar vergaderingen te begeven. Zij
trachten Lomen voor zich te winnen, opdat hij hun
als opzichter over de groote kudden aanstelt en hun
goede salarissen betaalt.
Men verklaart nu de protesten der Fskimo s aldus,
dat ze moeten dienen om pressie op don rendierko
ning uit te oefenen in verband met de betaling der
salarissen. Ook is het mogelijk, dat Eskimo en Lap,
die zich altijd vrij man hebben gevoeld, met tegenzin
de hegemonie van den blanken indringer aanvaarden
en geen prijs stellen op do zegeningen der bescha
ving. Overigens zouden de autotochthone inwoners bij
de nieuwe veeteelt-industrio slechts geldelijk voor
deel kunnen hebben.
In het algemeen plegen de Alaskanen zich van nog
heviger superlatieven te bedienen dan de gewone
Noord-Amerikanen. En dit doen ze niet geheel ten
onrechte. Al is dan de goudwinning in Alaska ach
teruitgegaan. zoodat dit land thans als derde of vier
de goudgebied genoteerd staat, toch bevat de bodem
nog schatten aan geel metaal cn platina.
Het rijk (dat ongeveer een derde grooter is dan de
gezamenlijke Atlantische Staten der USA. van Maine
tot Florida) leeft van zijn zalm, zijn pelsdiereu. zijn
wouden, wildrijkdom. koper en 'goud. In één jaar le
vert Alaska voor ongeveer f72.000.000 verduurzaamde
zalm af. Voorts voort, het jaarlijks uit: 101 000 vellen
van muskusratten, 15.000 roode-vossenhuiden, 7000
hermelijnen, 6500 witte vossen, 7000 lynxen, 6500 mar
ters, 6600 bevers, 1000 landotters en 513 blauwvossen.
Blauwvossen gaan weg tegen drie honderd dollar
per stuk.
Als bijzonderheid zij nog vermeld, dat Alaska reeds
350.000.000 goud naar de V.S. heeft uitgevoerd.
Momenteel schijnen er in Alaska groote veranderin
gen plaats te grijpen. In de staatsreservations bevin
den zich ongeveer 800.000 robben, waarvan jaarlijks
40.000 gedood mogen worden. In den loop van de vol
gende jaren zullen deze getallen waarschijnlijk groo
ter worden, zoodat de uitvoer van robbenvellen aan
belangrijkheid zal winnen.
En last not least het ultranicuwe middel van be
staan: de rendierexploitatie.
In het jaar 1891 werd het eerste Siberische rendier
naar Alaska gebracht. Reeds het jaar daarop steunde
Washington de rendiertcelt met ruime bijdragen. In
1902 vond de Russische regcering hc* genoeg en ver
bood de verdere uitvoer van rendieren, er waren toen
in Alaska .velgeteld 12S0 exemplaren. De „rendier-
koning" Charles J. Lomen verwierf hiervan in 1924
ruim duizend stuks; thans bczu hij er 300.000 cn over
enkele jaren zal hij er een miilioen hebben.
Te Nome. waar de ondernemer zich gevestigd heeft,
bestaan reeds rendierslachterijen, koelhuizen, pakke-
rijen en werven. Geweldige vleeschfabrieken zijn ver
rezen. De bussen rendiercornedbeaf gaan bij duizen
den de wereld in en men twijfelt er niet aan dat in
weerwil van de protesten 'W Lskimts Nome tot een
klein Chicago zal uitgroeien.
In de Amerikaansche pers lezen we. dat
de haven van Vancouver voorloopig be
smet is verklaard, daar er groot gevaar
bestaat, dat een aldaar binnengevallen
vrachtboot lepra heeft meegebracht.
De haven van Vancouver, die anders een en al be
drijvigheid is, ligt nu als uitgestorven. Op de kaden
stapelen de zakken en balen zich op, maar niemand
geeft zich de moeite, ze naar de schepen te transpor
teeren. Het gcheele havenkwartier is dood. Deuren
en ramen zijn gesloten.
Ver buiten de eigenlijke haven bevindt zich een
schip: het hoort in Vancouver thuis, maar het mag er
niet binnen komen. De naam van het vaartuig is „Glo-
ving Star". Het is een vrachtboot van drieduizend ton.
die regelmatig in de vaart is. Ook ditmaal zou er
niets aan de hand zijn geweest, wanneer niet op dien
kwaadvoorspellenden dag omstreeks drie uur 's mid
dags een jongen op het in de verte naderend schip
had kunnen wijzen en aan zijn moeder had kunnen
vragen: „Wat beteekent dat gele vlaggetje, moeder?"
FEUILLETON
Door
HAROLD BELL WRIGHT
64.
Den namiddag van den dag toen de doorbraak voor
goed was dichtgesloten, kwam de rotstreln met drie
aangehaakte personenrijtuigen binnen. De passagiers
waren enkele hoofden van de spoorwegmaatschappij
met hun respectievelijke vrouwen en daarbij Jeffer-
son Worth met een groepje vrienden.
Zij stapten, uit den trein en gingen naar de afdam
ming met de rotsblokken, waar zij den gapenden af
grond konden zien. Er werd gevraagd en toegelicht en
de hoofd-directeur eindigde met de woorden: „Tenslotte
wanneer men het geld en de inrichting en alles heeft
wat er voor noodig is, dan blijft bij zulk een groot
werk toch nog altijd de vraag of men de mensohen er
voor heeft. Wij hebben al de doode strijdkrachten, maar
het is toch deze man geweest die de breuk geheeld
heeft
En terwijl hij dit zeide, wees hij naar een gestalte
die zich tegen den hemel afteekende.
Holmes keerde zich om en, zoodra hij hen zag, ging
hij tot hen. Van top tot teen waren zijn khaki-broek
en wollen hemd besmeurd met stof en slijk. Zijn oogen
lagen diep in hun kassen, zijn gelaat was niet gescho
ren en toen hij den hoed lichtte, zag men dat zijn ha
ren niet gekamd waren. Hij zag er in het geheel niet
uit als een held, maar veeleer als een struikroover, die
van een zwelgpartij huiswaarts keert. Maar het kleine
gezelschap begroette hem met geestdrift. De Ingenieur
glimlachte, toen zijn chef tot hem kwam en hem de
hand reikte. Een oogenblik spraken zij over het werk.
Toen zeide de hoofd-directeur: „Holmes, de dames zou
den gaarne kennis maken met den man die de Colora-
do onderworpen heeft."
De ingenieur protesteerde. Hij meende niet „toon
baar" te zijn.
„Niet toonbaar! Jij bent de toonbaarste man van de
Inderdaad, hoog aan den vlaggenmast was de gele
wimpel bevestigd, hetgeen niet meer of minder betee
kent dan „Wij zijn met pest besmet!"
Onbeschrijfelijk was de vlucht, die in den loop van
bet volgende half uur plaats had. Alle ver-
keers-, passagiers- cn andere vaartuigen verlieten zoo
snel ze konden do haven, soms met achterlating van
de halve bemanning en van vele passagiers. Slechts
een klein aantal menschen maakten geen aanstalten
om hun biezen te pakken. Ze begaven zich aan boord
van de politieboot, zoodoende reageerende op het sig
naal: „Stuur artsen!''
Voorloopig mocht de „Gloving Star" niet verder.
Verschillende goederen werden uit het ruim gehaald
en naar den wal gebracht. De 152 leden der beman
ning moesten aan boord blijven: quarantaine. De oor
zaak van dat alles drong via gesloten deuren en
vensters tot de ontstelde bewoners van Vancouver
door; in Honolulu had de „Gloving Star" katoen, bast
en vruchten geladen. Drie dagen was ze reeds naar
Vancouver onderweg, toen op een gegeven moment
uit het ruim een luid geschreeuw opsteeg. De officier
van de wacht, die meende, dat do matrozen ruzie
maakten, begaf zich naar het middenschip, maar in
plaats van vechtenden, trof hij een troep doodelyk
verschrikte lieden aan, die met teekenen van afschuw
naar het laadruim wezen. Daar stond een gestalte
VRIJDAG 8 SEPTEMBER.
HILVERSUM (1875 M)
VARA.: 8.00 Gramofoonmuziek; V.P.R.O.: 10.00 Morgen
wijding: VARA.: 10.15 Rolien Numan draagt voor;
10.30 Mitchells kwartet; 11.00 Onze Keuken door P. J.
Kers Jr.; 11.30 Kwartet; AVRO.: 12.00 Gramofoon
muziek; 12.30 Kovacs Lajos en zijn orkeat; 2.10 Cau
serie; 2.30 Pianorecital; 3.00 Gramofoonmuziek; VARA.
4 00 Trio Quaroni; 4.50 Voor de kinderen; 5.30 Orgel
spel door Cor Steijn; 6.00 Klein-orkest ol.v. Hugo de
Groot; 6.45 J. v. Zadelhof: „Dc dienstweigeringswet
1928"; 7.00 VARA-Orkest o.l.v. Hugo de Groot; 7.40
Vioolspel door Eddy Walls; V.P.R.O: 8.00 Ds W.
Mackenzie: „God als geheim"; 9.45 Cursus; 1025
Vrijz. Godsd. Persbureau en Vaz Dias; 1020 Declamatie
door Alb. van Dalsum; VARA.: 11.00 Gramofoonmu
ziek; 12.00 Sluiting.
HUIZEN (296 M.)
K.R.O.: 8.00 Morgenconcert; 10.00 Gramofoonmuziek;
H.30 Voor zieken en ouden van dagen; 12.00 Politie
berichten; 12.15 J. Brown's melodians; 1.45 Rustpoos;
2-00 Orgelconcert; 3.00 Concert; 5.00 Gramofoonmuziek;
520 Land- en Tuinbouwhalfuurtje: 6.00 De K.R.O.-boys
o.l.v. Piet Lustenhouwer; 7.00 Politieberichten; 7.15 D.
van Dantzig: „Iets over specerijen"; 7.35 Gramofoon
muziek; 8.00 Orkest o.l.v. Joh. Gerritsen; 1020 Vaz
Dias; 1025 Aansluiting met Heck's Lunchroom, Rem-
brandtplein te Amsterdam: Ernesto Arcari met zijn
Italiaansch orkest.
LUXEMBURG (1191 M
Nederlandsche avond: 7.50 Duo's door Joh. Kressen en
Herman Fleischman; 8.30 Pianorecital; 9.20 Concert;
1020 Orkestconcert; 11.00 Dansmuziek.
BRUSSEL (509 M.)
12.20 Gramofoonmuziek 1.30 Concert; 520 Populair
concert; 9.20 Concert.
KALUVDBORG (1154 M
12.20 Strijkorkest; 3.20 Omroeporkest; 5.20 Gramofono-
muziek; 10.35 Operette- en balmuziek;
BERLIJN (419 M.)
4.50 Harmoniemuziek; 10.20 Operettemuziek; 11-40
Dansmuziek.
HAMBURG (372
11.50 Populair concert; 1-35 Gramofoonmuziek; 4.20
oncert; 820 Concert; 10.50 Oude en nieuwe kamer
muziek; 1120 Populair concert.
LANOENBERG (472 M.)
12.20 Populair concert; 1.20 Concert; 5.30 Concert; 6.20
Idem; 8 25 Idem; 11.25 Gramofoonmuziek.
DAVF.NTRY (1554 M
12.20 Orgel recital; 1.05 Concert; 2.05 Idem; 2.35 Gramo
foonmuziek; 3.20 Concert; 4.35 Idem, 6.50 Recital; 8-20
Promenadeconcert; 1025 Dansmuziek.
PARIJS EIFFEL (1446 M.)
8.50 Pianorecital; 9-20 Concert;
PARIJS (RADIO) (1724 M.)
12.50 Gramofoonmuziek; 7.40 Idem; 8.20 Idem; 9.50
Concert.
MILAAN (331 M.)
8.00 Gramofoonmuziek; 8-35 Idem.
ROME (441 M.)
8.50 Opera-uitzending.
WEEXEN (517 M.)
7.20 Concert; 11.05 Dansmuziek.
heele wereld! Kom nu mee! Mijn vrouw wenkt mij al
dat zij ongeduldig wordt."
Er bleef Holmes niets anders over dan te gehoorza
men. Een oogenblik daarna was hij in het gezelschap,
waarbij ook Barbara Worth.
VIER EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.
De menschelyke natuur.
Veertien dagen na de overwinning van Willard Hol-
mos in den oorlog met de rivier, kwam de ingenieur
met den avondtrein in Gemeenebest aan.
In het hotel bevond hij zich, eer hij het wist, te mid
den van de pioniers die hem allen met lofuitingen over
laadden. En niemand minder dan Horace P. Blanton
voerde het woord. Horace P. met zijn indrukwekkend
wit vest en zwarte das, was het volmaakte beeld van
maatschappelijke en geldelijke waardigheid. Zijn begroe
ting van den ingenieur was, in één woord majestueus.
Hij deed denken aan een vorst die den zegevierenden
generaal bij zijn terugkomst begroet, maar met wee
moed de menschenlevens herdenkt, die de prijs van de
overwinning zijn geweest. Zoo sprak er een edele smart
uit de gelaatstrekken van Horace P.
„Willard," zeide hij, en zijn stem trilde van aandoe
ning, „ik wensch u geluk. Gij zijt de beschermheilige
van het Koningsdal. Toen het ons bleek dat de Maat
schappij van Greenfield tegen den ontzettenden toe
stand niet was opgewassen, heb ik den hoofd-directeur
van de Southwestern onmiddellijk laten weten dathij
onverwijld moest ingrijpen en dat de leiding aan u
moest worden opgedragen. Ik wist dat als er één man
in de wereld was die de rivier tot staan kon brengen,
gij die man zoudt zijn. Wij besloten u ons volle ver
trouwen te schenken. En gij hebt u mijn vertrouwen
volkomen waardig getoond, Willard, ik ben trotsch op
u... Ja, dat ben ik."
De ingenieur deed al zijn best de bedoeling van den
spreker te waardeeren. Met dat witte vest en die
zwarte das voor oogen, was het Holmes onmogelijk de
bedoeling van Horace P. op hare juiste waarde te
schatten.
„Ik dank u zeer, mijnheer Blanton," zeide de ingeni
eur. „Maar ik ben er zeker van dat u mijn werk te
hoog aanslaat. Ik..."
„Volstrekt niet. volstrekt niet. waarde vriend. Ik ken
mijn man en hij heeft mij niet teleurgesteld. Maar toch
is het..." hij schudde zijn vorstelijk hoofd en slaakte
in lompen, met opgezwollen gezicht en een uitgemer
geld lichaam, de bulten op zijn lijf met verkoelende
bananenschillen bedekt. De officier, die onmiddellijk
het. gevaar inzag, hield den man met zijn revolver in
bedwang. Op een moment, dat iemand den officier
iets toeriep, waardoor hij even werd afgeleid, wist do
lijder zich van de revolver meester te maken en ver
dween.
Sléchts onder bedreiging met de zwaarste straffen
wist de commandant (een geroutineerde, vijftigjarige
kapitein) de bemanning ertoe te dwingen, het geheele
schip te doorzoeken. In een fruitkist vond men ein
delijk het lijk van een vrouw, die waarschijnlijk niet
aan lepra, maar aan zwakte was overleden.
Uren daarna vond men achter een wolbaai pas
de tweede passagier. Hij was nog in het bezit van de
revolver en verdedigde zich uit alle macht. Een ko
gel maakte een eind aan zijn lijden. De beide cada-
vers warden overboord gegooid, en de kapitein
schreef in het journaal: „Twee blinde passagiers, een
man en een vrouw, blijkbaar uit het lepra-station op
de Filipijnen ontsnapt, werden gevonden, enz."
Tevergeefs heeft men den manschappen pogen dui
delijk te maken, dat men pas over eenige weken kan
vaststellen, of werkelijk besmetting heeft plaatsge
had. Dagelijks spelen zich heftige tooneelen af. En
intusschen duurt de quarantaine voort.
WARSCHAU (1411 *1.)
4.20 Populair concert; 5.35 Solistenconcert; 6.55 Gra-
mofoonmuizek; 10.20 Dansmuziek; 11.00 Idem.
BEROMUNSTER (460 M.)
5.50 Omroeporkest; 8.40 Harmoniemuziek.
ZATERDAG 9 SEPTEMBER.
HILVERSUM (1875 M.)
VARA.: 8.00 Gramofoonmuziek; V.P.R.O.: 10.00 Morgen
wijding: VARA. 10.15 Uitzending voor de arbeiders in
de Continubedrijven: 12.00 De Notenkrakers o.l.v. Daaf
Wlns; 2.00 Gramofoonmuziek; 2.40 Filmkwartiertje;
3.00 De Flierefluiters o.l.v. Ray Forest; 3.45 Rustpoos;
4.00 Letterkundig overzicht door A. M. de Jong; 4-20
Albert de Booij zingt; 4.30 Orgelspel door Joh. Jong;
4.45 Piatrogibas o.l.v. Joop Carlquist; 5.15 De Amster-
damsche Orkestvereeniging o.l.v. Frans van Diepen
beek; 545 Piatrogibas o.l.v. J. Carlquist; 6 00 Amster-
damsche Orkestvereeniging: 6.30 Optreden van Willy
Derby: 6.45 Orkest; 7.15 Willy Derby; 720 Amsterdam-
sche Orkestvereeniging; 8.00 Herhaling S.0 S.nberich-
ten; 8.03 Vaz Dias; 8-15 Moderne dansliederen door de
Flierefluiters o.l.v. Ray Forest; 9.00 Dubbelmannen-
kwartet; 9.20 VARA-Orkest; 30.00 Dubbelmannenkwar-
tet; 10-15 Orkest; 11.00 Carel Rijken draagt voor; 11.15
De Notenkrakers; 12.00 Sluiting.
HUIZEN (296 M.)
K.R.O.: 8-00 Morgenooncert; 10 00 Gramofoonmuziek;
11.30 Godsd. halfuurtje 12.00 Politieberichten; 12.16
Sextet; 1.00 Kinderuurtje; 220 Aansluiting met het
Stadion te Amsterdam. Nationaal Huldigingsdefilé ter
gelegenheid van het 35-jarig regeeringsjubileum van
H. M. de Koningin; 520 Gramofoonmuziek: 6.20 Jour
nalistiek weekoverzicht; 6.40 Orkest o.l.v. Marinus van
't Woud; 7.00 Politieberichten; 7-15 Causerie; 7.35 Or-
kest; 8.15 Kees Bormans in zijn repertoire: 8.30 Vaz
Dias; 8.35 De K.R.O.-boys; 11.00 Gramofoonmuziek.
LUXEMBOURO (1191 M>
Fransche avond: 7.50 Orkestconcert; 9.20 Zang; 1025
Concert; 11-00 Dansmuziek.
BRUSSEL (509 M.)
12.20 Concert; 120 Gramofoonmuziek; 520 Dansmu
ziek; 625 Gramofoonmuziek; 6.50 Concert; 8.20 Gra
mofoonmuziek; 9.05 Idem; 9-20 Concert.
RAI.ÜXDBORfl <1158 M
12.20 Strijkorkest; 3.50 Omroeporkest; 8.20 Concert;
11.20 Dansmuziek.
BERLIJN (419 M.)
4.20 Concert; 625 Cellosonate.
HAMBURG (371 M.)
11.50 Populair concert; 125 Gramofoonmuziek; 420
Concert; 5.40 Mandoline-orkest,
LANGENBERG (472 M.ï
12.20 Gevarieerd programma; 12.50 Populair concert;
4.10 Vocaal concert; 520 Dansmuziek; 6.20 Kamermu
ziek; 8.25 Concert.
DAVENTRY (1554 M->
12.20 Concert; 105 Gramofoonmuziek; 1.35 Idem; 5.05
Orgelconcert; 725 Concert; 10.20 Concert. 11.20 Idem.
PARIJS EIFFEL (1446 M.)
8.40 Radiotooneel.
PARIJS RADIO (1725 M.1
12.20 Gramofoonmuziek; 7.30 Idem; 8.20 Idem; 9.05
Idem; 9.50 Idem.
MILAAN (331 M.)
8.00 Gramofoonmuziek; 9.05 Symphonieconcert.
ROME (441 M.)
8.35 Gramofoonmuziek; 8 50 Idem.
WE ENEN (517 M.1
6.45 Concert; 11.00 Gramofoonmuziek.
een koninklijken zucht: „Onder ons gezegd, Willard, ik
schat het geldelijk verlies van Greenfield en van mU-
zelven op dicht bij het miilioen. Ik heb niets meer over.
Ik ben finaal uitgekleed."
Holmes zag hem met eenig medegevoel aan. Hij wist
dat iedere dollar dien Horace P. uitgaf, aan iemand an
ders toebehoorde. Maar ook fantastische verliezen van
een fantastisch bezit hadden recht op een weinig sym
pathie.
Aangemoedigd door de belangstelling van den Ingeni
eur en de aanwezigheid van een groep pioniers, ver
volgde de spreker: „Toen ik onze beminde stad de
stad die wij met onze eigen handen hadden opgebouwd,
zag verzinken in den afgrond, toen heb ik geschreid
als een kind, mijnheer"... En ook nu glinsterden er in
zijn oogen mannelijke tranen die hij niet trachtte terug
te dringen. „Maar ik blijf hier, Willard. ik blijf hier en
ik zal de burgers helpen hun verloren bezit terug te
winnen. Wij kunnen ze nu niet aan hun lot overlaten.
Wanneer mijn schuldeischers mij slechts een weinig tijd
willen laten, en ik ben er zeker van dat zij dat doen
zullen, dan zal niemand iets aan my te kort komen,
onverschillig wat mij dat kosten mag."
De verklaring was ietwat dubbelzinnig, maar zij was
van een nobel besluit en van een ziel die op dezelfde
hoogte stond.
Op dit oogenblik kwam een jongen met de avondbla
den binnen. „Hier, jongen, geef mij mijn courant..." riep
Ho race P.
De knaap hield zijn voorraad stevig vast. „Eerst geld!
U hebt mij nu al een maand lang aan de praat ge
houden..."
„Geef mij mijn courant. Morgen krijg je je geld!"
donderde hij van uit de diepte achter het witte vest.
De jongen ontvluchtte hem. „Ik doe het niet. Ik kan
niet leven van de lucht."
Met een gebiedend gebaar alsof leven en dood van
het geval afhingen, zeide de groote man tot Holmes:
„U houdt mij ten goede Ik moet hier eerst orde op
stellen..." En met vastberaden tred verliet hij het hotel.
Er ging een storm van verontwaardiging door de ge
lederen van de pioniers. Niet één die wanneer hij
het slechts had durven wagen den beleedigden mo
narch nist gaarne den prijs van een avondblad zou heb
ben aangeboden. De pioniers van het Koningsdal wa
ren trotsch op Horace P.
Evenwel, dienzelfden avond nam Horace P. den trein
naar het noorden en werd nooit meer in het Konii:;-
gezien. Zijn schuldeischers en zy waren velen in i
WARSCHAU (1411 M.)
5.35 Populaire muziek; 6.55 Zangvoordracht; 7.25 Gra
mofoonmuziek; 8-20 Populaire muziek; 9.50 Populaire
Poolsche muziek; 10.20 Dansmuziek.
BEROMUNSTER (460 M.)
5.50 Gramofoonmuziek; 7.40 Idem; 1100 Dansmuziek.
UIT DE FILMWERELD.
Dieren en planten voor de lens.
DE WONDEREN VAN DE NATUUR OP
HET WITTE DOEK.
BERLIJN.
Als eau eilandje van stilte en vrede ligt het cultuur-
filmatelier van de Ufa tusschen de speelfilmstudio's
te Neubabelsberg. Als men meer dan genoeg heeft
van het zenuwachtig gejacht van do speelfilms in het
felle licht van de Jupiterlampen, de bonte kleuren,
zwarte schaduwen en onder schmink schuilgaande
menschen, en een rustig kwartiertje wil genieten, dan
is hier gelegenheid voor in het atelier, waar de cul
tuur-films tot stand komen. In negon van de tien ge
vallen wordt U door den spelleider zelf ontvangen.
Achter hem staat, als een trouwe wachter, Wolfi, de
Siberische steppe-hond. Zijn gedrongen lijf met het
zijdeachtige, geelachtige grijze vel strekt zich. de bek
van zijn prachtige wolfskop opent zich om daarna
langzaam en met een zekere plechtigheid weer dicht
te klappen. Een appelboompje praalt met witte bloe
sem in helroode bloempotten staan uitheemsche bloe
men te bloeien, terwijl op den achtergrond statig
groote palmen oprijzen. De lucht, die warm en voch
tig is, is onberoerd.
„Tusschen het vervaardigen van een cultuur-film
en een speelfilm is een groot verschill', zegt Jung-
hans, de leider van de planten- en dierenfilms. Wij
hebben nimmer een manuscript of een scenario. Bij
ons bestaan slechts de groote lijnen. Volgens deze
groote lijnen groepeer ik mijn planten en dferen. Dan
laat ik de dieren met elkaar spelen, sla de planten
gade, noteer, maak opnamen. Zulk een cultuurfilm
kan niet, zooals een speelfilm, in enkele weken ge
reedkomen. Wij moeten wachten, tot het onze ster
ren schikt te spelen Men kan Wolfi, Susi of de uil
Bode weliswaar vriendelijk toespreken, cn dikwijls
gehoorzamen zij ook, maar als de dieren zin hebben
gaan zij slapen en meestal juist dan als alles klaar
is voor een opname. Plotseling lichten in het don
ker van de kooi twee irisecrcnde hoekige edelstec-
nen op van een groengloeiend vuur. Het zijn de
oogen van den dikken, zwarten kater Peier, die aan
de tralies van zijn kooi zijn wollig vel gladstrijkt
en zachtjes miauwt, „Die speelt ook in de film mee.
Op deze tafel, hier, iaat ik de dieren met elkaar
spelen." Het is een tafel met stoeltjes, hokjes, bloe
men en vruchten. Hier geschieden de opnamen.
De groote sensatie van het culltuurfilm.theater
moet men gezien hebben: het Java-blocsem-aapje.
Hij heeft zijn kooi naast witte, piepende muizen, die
onder een omgekeerde bloempot huizen en is zoo
klein, dat men het bijna in dc hand kan verstoppen.
Zijn velletje is zilvergrijs. Het heeft een lange staart
en een bruin rimpelig snuitje Zijn oogen zijn een
wonder van schranderheid, goedheid en boosaardig
heid. Het bloesem-aapje weet niet, dat zulk een dier
tje het In Europa niet langer dan een iaar uit
houdt. Het is opgewekt en geniet van het leven. Het
eekhoorntje uit het oerwoud, dat uit wilde orchi
deeën honig at, moet in Neubabelsberg kunstmatig
worden gevoed met druiven en bananen. Zijn ver
standig Hef, klein kopje zai ons spoedig vaarwel
moeten zeggen.... Nog zit het echter op zijn stokje,
kijkt in de gloeiende draden van de electrischc ka
chel, welke men tegenover hem opgesteld heeft, om
dat hij het altijd koud heeft en ernstige schrille ge
luidlachjes laat hooren.
Wolfi mag mee in den tuin van het atelier. Hij
loopt langs een zandweg en blijft voor een glazen
plaat staan, die op den grond ligt. „Onder deze gla
zen plaat liggen twintig zonnebloem-pitten. U ziet,
hoe vast deze plaat op de aarde aansluit. De twintig
zonnebloempitten zijn de hoofdrollen van onze nieu
we cultuurfilm, die als voorloopige titel draagt:
..Krachtprestaties van planten" De kiemen van de
zonnebloempitten hebben tot taak de glazen plaat
op te heffen en omver te gooien. En U zult zien in
welk een korten tijd deze knapen dat doen. Ook heb
ik voor de film een bed champignons laten kwee
ken en met een plaat asphalt laten verzwaren. De
witte paddestoelen werpen in taaie levensdrang de
Maat overboord, alsof zij van elastische aarde was."
9e spelleider wijst op een berk, wier witte stam om
kranst Is door een sluier van pinkster-groene blad-
sluiers, De wortels van derfen boom hebben de kracht
water tot 25 meter hoog in den stam en twijgen op
te pompen. Moet U hier dit cnbeteekenende struikje
zien, dat een ijzeren hek kan laten omvallen. De
meeste menschen gaan zonder er op te letten onge
merkt langs de wonderen van hef leven, zij zien ze
niet eens. Wij willen ze door dc film levend maken."
tal geven hem nog steeds den tijd, zooals hij dan
ook van hen verwachtte. De pioniers missen hem noode
maar zy trachten ook zonder hem zich er door te
slaan en koesteren de hoop dat hij vroeg of Iaat zal
terugkomen.
Willard Holmes maakte gebruik van de stilte die
door het vertrek van Horace P. teweeg werd gebracht,
om den directeur van de Koningsdal-maatschappij de
hand te gaan drukken. De mat zat alleen, met zijn si
gaar, in een hoek van het vertrek.
„Hallo, oude jongen", riep Burk hem uit de verte toe.
De altijd peinzende directeur van de Maatschappij had
met onverdeelde belangstelling de ontvangst gadegesla
gen die zijn vriend te beurt was gevallen, alsook het
°:eval met 't avondblad. Terwijl de beide mannen el
kander de hand reikten, schoof de sigaar van den di
recteur naar een hoek van zijn mond.
„Voor hoeveel heeft Horace P. je afgezet. Willard?"
„Voor niets anders dan mijn bewondering en mijn
sympathie."
De ander schudde hoogst verbaasd met zijn hoofd.
„Het schijnt dat een bijzondere Voorzienigheid over je
'vaakt, beste vriend. Je portemonnaie had er zonder
twijfel aan moeten gelooven, wanneer die jongen niet
door je beschermgengel op het juiste oogenblik naar
binnen was gestuurd. Wanneer ben je het laatst aan de
rivier geweest?"
„De vorige week. Toen heeft de Southwestern mij
ontboden. Ik ben nu weer op weg naar mijn werk. Is
er nog nieuws?"
„Vandaag is de eerste trein uitgereden van de nieu
we lijn door het Koningsdal. Met een uitgelezen gezel
schap van bekende ingezetenen, onder wie Jefferson
Worth. de Profeet. Abe Lee en Miss Worth. die van
plan is een paar weken in Barba door te brengen.
Texas Joe en Pat zijn met dezelfde bestemming ver
trokken en hebben Capitan, het rijpaard van Miss
Worth meegenomen. Je kunt het alles in de Konings
dal-Bode lezen."
Hij gaf de courant aan Holmes, die ze werktuigelijk
in zijn jaszak borg.
„Hoe gaat het met Oom Jim?"
„Ik denk dat hij op zijn kantoor is. Je weet dat hij
de zaken van die arme Koningsdal-maatschappij af-
.wikkelt."
„Ja, dat heb ik gehoord."
Wordt vervolgd.
