Debatten te Geneve
begonnen.
Het Rijksdagproces
Redevoering van Sir John Simon.
Fabrieksdirecteur gearresteeerd.
BOMONTPLOFFING IN JOEGO-SLAVIE.
Twee dooden, 5 gewonden.
De toestand in Noord-China.
Het verdere verhoor van
Van der Lubbe.
Indringers dood gevonden
AANVAARDING DER ONTWAFEXINGS-
OOXVENTEE BEPLEIT
De algemeene beschouwingen ter plenaire bijeen
komst van den Volkenbond te Genève werden gister
middag geopend door den Engelschen minister van
Buitenlandsche Zaken, Simon, die er op wees, dat de
groote mogendheden hebben geprobeerd de hinderpa
len uit den weg te ruimen om het reeds door de ont
wapeningsconferentie aangenomen ontwerpverdrag in
een vorm te brengen welke in overeenstemming is
met den toestand. Deze arbeid wordt thans met groo-
ten ernst en innige overtuiging voortgezet. Hoe groot
de moeilijkheden ook zijn, het beslissende doel blijft
steeds slechts een verdrag tot stand te brengen. Het
is denkbaar dat door ■wijzigingen van het verdrag het
plan van een ontwapening in etappen gemakkelijker zal
kunnen worden uitgevoerd.
Ben eerste zekere etappe voor de ontwapening zou
reeds een ontzaglijke bijdrage beteekenen voor de
schepping van vertrouwen. In dezen tijd zou een ver
gaande ontwapening kunnen worden overeengekomen
Ten slotte wendde Simon zich nog eens tegen de
methode de moeilijkheden op ontwapeningsgebied door
verdaging uit den weg te gaan. De ware beslissingen
liggen op politiek gebied. Met alle krachten moet
getracht worden, zoo snel mogelijk een ontwapenings
verdrag te sluiten in een vorm, welke zich het beste
aanpast bij den huidigen toestand.
Dr. Dollfuss eischt vrijheid voor zijn land.
De Oostenrijksche bondskanselier, Dollfuss, heeft
Woensdag in de Volkenbondsvergadering voor een
overvolle zaal een redevoering gehouden. Evenals op
de economische conferentie te Londen werd hij door
de geheele vergadering met demonstratief aanhouden
den bijval begroet. De leden der Duitsche en der Hon-
gaarsche delegaties onthielden zich van bijvalsbetui
gingen. De bondskanselier zeide:
Oostenrijk heeft in zijn duizendjarige geschiedenis
de beteekenis van de vreedzame samenleving van vele
naties beleefd en begrepen. Het heeft zijn traditie
niet vergeten en na de vreeselijke doorleving van den
oorlog zich zelf teruggevonden. In een grootsche bij
eenkomst heeft het Oostenrijksch volk enkele dagen
geleden uiting gegeven aan zijn geloof en zijn moreel e
verheffing. Oostenrijk staat op het punt, leerende uit
de fouten van den tijd van na den oorlog, zich een po
litieke en economische grondwet te geven, welke in
overeenstemming zijn met zijn behoeften. Daarbij wor
den wij in het bijzonder geleid door de richtlijnen,
welke Paus Pius XI heeft verkondigd ter oplossing van
de sociale problemen van onzen tijd, Oostenrijk heeft
de groote taak aangevat zijn bedrijfsleven aan te
passen bij de zoo geheel gewijzigde toestanden.
Het was evenwel van het begin af duidelijk en het
bleek steeds opnieuw, dat de economische ontwikke
lingsmogelijkheid van Oostenrijk niet kan worden ver
zekerd zonder de vergrooting van rijn afzetgebieden.
Wat wij eischen en moeten bereiken is, dat alle staten
van ons zoo veel koopen als wij van hen koopen en dat
deze nivelleering niet door 'n vermindering van onzen
Invoer, maar door een vergrooting van onzen uitvoer
geschiedt. De Oostenrijksche regeering heeft er naar
gestreefd de aanbevelingen van Stresa in practijk te
brengen, niettemin was het resultaat bij verre niet vol
doende, en dit geldt niet alleen voor Ostenrijk, maar
ook voor de andere Donaustaten.
Niettemin zullen de besluiten van Stresa waarom
trent vijftien Europeesche staten overeenstemming
hebben bereikt een goed uitgangspunt vormen voor
verdere acties. Oostenrijk wendt zich tot den Volken
bond met het verzoek door zijn groot moreel overwicht
deze pogingen in ieder opzicht te bevorderen. Het be
treft hier immers niet alleen de economische consoli
deering van Oostenrijk, maar den economischen weder
opbouw van het Donaubekken. De Volkenbond heeft
ons onder de moeilijkste omstandigheden reeds zoo veel
waardevolle moreele en practische hulp verschaft, dat
Oostenrijk behoort tot de staten, die bijzonder overtuigd
zijn van de noodzakelijkheid en de beteekenis van het
forum van den Volkenbond te Geneve.
Verdacht van verduistering, Zuivel
fabriek te Moordrecht voor ongeveer
110000 benadeeld.
Bij een zuivelfabriek te Moordrecht, zoo lezen we
in de „Telegraaf" zijn onregelmatigheden ontdekt,
welke hebben geleid tot de arrestatie van den di
recteur, die door valsche boekingen een bedrag van
ongeveer f 10.000 heeft verduisterd. De fraude dateert
van het vorige jaar toen de fabriek door een N. V.
werd overgenomen en de gearresteerde als directeur
aan het hoofd kwam te staan. Hij genoot eer^ groote
vrijheid van handelen en was bedrijfsleider en boek-
Wouder tegelijk. Reeds geruimen tijd koesterde men
verdenking, maar de directeur, wien een en ander
niet ontgaan was, wist telkens een controle te ver
schuiven. Ten slotte kon hij een onderzoek niet meer
verhinderen en zoo kwamen de onregelmatigheden
aan het licht.
Er is nog getracht de zaak in de minne te schik
ken door den directeur gelegenheid te geven het gat
te stoppen. Deze wilde echter niet op de voorstellen
ingaan. De justitie is daarop getvaarschuwd, waarna
tot de arrestatie van den directeur, die zestig jaar
oud is en te Schiedam woont, werd overgegaan. Hij is
in het Huis van Bewaring te Rotterdam opgesloten.
Een rijksaccountant onderzoekt thans de admini
stratie. De boeken zijn echter zoo slecht bijgehouden,
#dat 't onderzoek geruimen tijd in beslag zal nemen.
Inmiddels staat wel vast, dat de N. V. voor ongeveer
tien mille is benadeeld. Zij is niet verzekerd.
VEERTIEN DOODEN IN JAPANSCHE MIJN.
Vijftien mijnwerkers gewond.
Tokio. Veertien mijnwerkers zijn gedood en vijf
tien gewond bij een ontploffing, welke gisteravond
plaats vond in een kolenmijn te Foekoeoka (Kioesjioe)
Belgrado, 27 September (V.D.).
Naar uit Geweli wordt gemeld, is
Dinsdag voor een koffiehuis een hel-
sche machine ontploft, waarbij twee
personen werden gedood en vijf ern
stig gewond.
Een officieel bericht meldt hierover
het volgende:
De eigenaar van het koffiehuis
bemerkte voor zijn inrichting een
verdacht voorwerp en hij waarschuw
de een politieagent. Beiden consta
teerden, dat het een ontplofbaar li
chaam betrof. Dit ontplofte plotseling
en beide personen werden op slag ge
dood. Vijf bezoekers van het koffiehuis
werden ernstig gewond. Het gebouw
werd ernstig beschadigd. Men meent
te doen te hebben met een helsche ma
chine, welke door Macedonische ben
den over de grens naar Zuid-Slavië is
gesmokkeld. De ontploffing zou zijn te
weeggebracht om, volgens de lezing
van de Belgrader „Prawda", de ver
betering der betrekkingen onder de
Balkanstaten te verijdelen.
Mandsjoekwo verzoekt Japan troepen
te zenden.
Moekden, 27 September V.D.):
Mandsjoekwo heeft de Japansche regeering ver
zocht de militaire bewaking van den Noord Mandsjoe-
rijschen Spoorweg te versterken in verband met de
concentratie van 't Roode Leger aan de Russich—
Mandsjoerijsche grens. De Japanners hebben besloten
versterkingen te zenden.
Mededeelingen van den rechter-coromissarls
Vogt. Een der Bulgaren het woord
ontnomen. De zitting wordt Vrij
dag tot Dinsdag 3 October ver
daagd.
In de gisteren gehouden zitting te Leipzig, den zes
den dag, inzake het Rijksdagproces, werd met bij
zondere spanning de uitwerking verwacht van de
nieuwe wijze van verhoor van Van der Lubbe, welke
voorzitter dr. Bünger Dinsdag had aangekondigd en
waarbij tegelijk met beklaagde de ambtenaren zou
den worden gehoord, die hem bij het voorloopig on
derzoek hadden ondervraagd.
Anderen zullen dus voor Van der Lubbe spreken.
Tevens ls gister meegedeeld, dat met het oog op
het Juristencongres, dat te Leipzig wordt gehouden,
het proces Vrijdag a.s, tot Dinsdag 3 October zal
worden verdaagd.
Het verdere verhoor van Van der Lubbe vangt dan
aan en het eerst wordt gehoord de Stockholmsche
prof. Södermann, die zijn verklaring herhaalt dat Van
der Lubbe lichamelijk en geestelijk gezond is. Deze
ervaring had hij opgedaan bij een onderzoek van be
klaagde, dien hij Dinsdag in het Huis van Bewaring
heeft opgezocht, en waarover we in ons nummer van
gister een uitgebreid bericht opnamen.
Dan worden de politie-ambtenaren gehoord, die
Van der Lubbe in Februari het voorloopig verhoor
hebben afgenomen.
De rechter van instructie, Vogt, verklaart, dat be
klaagde in de instructie de inlichtingen verschaft
heeft, die get. hem vragen moest.
Wel duurde het menigmaal vrij lang voor hij met
zijn antwoord gereed was. Met collega's heeft get.
geconstateerd, dat bekl. een zeer goed geheugen heeft,
vooral voor verschillende voorvallen uit zijn leven.
Als bekl. thans een andere houding aanneemt, meent
get. dit aldus te moeten verklaren dat bekl. iemand
is die zich verzet als men hem naar zijn meening
overbodige vragen stelt of vragen die hem tot ver
zet prikkelen. De moeilijkheden doken b.v. steeds
op bij vragen nopens zijn uitlatingen tegenover de
communisten te Neukölln. Hij scheen dan als het ware
in zijn schulp te kruipen ofschoon hij even te voren
de vragen frank en vrij had beantwoord.
Daarna legt de rechter-commissaris een verklaring
af, waarin hij protesteert tegen aantijgingen van de
Bulgaarsche verdachten tegen het proces-verbaal en
tegen de methodes van onderzoek. De rechter-commis
saris wenscht nadrukkelijk te verklaren dat hij in
alles zijn plicht als Duitsch rechter heeft gedaan en
in het procesverbaal niets heeft opgenomen dat niet
door verdachte is gezegd. „Dimitroff heeft nooit ge
zegd dat onwaar was wat ik in het procesverbaal op
nam. Hij heeft het alleen niet willen onderteekenen,
omdat het volgens hem niet uitvoerig genoeg was
en tot dubbelzinnigheid aanleiding gaf. Hij heeft
echter meermalen verklaard, dat wat er staat, juist
is. Wanneer hij dat thans ontkent, spreekt hij on-
In de fouragepakhuizen van den heer Jellesma te St Nicolaasga
wemelde het van ratten, die den eigenaar groote schade toe
brachten. Op aanraden van een drogist werd een proef
genomen met Rodent en het resultaat was verrassend. .Ik
ben nu zoo goed als geheel van ratten bevrijd" schrijft
genoemde heer ons daarna, „en had het geluk met één
doosje 120 ratten te dooden." Zulke successen zijn niet
zeldzaam, eiken dag doodt Rodent duizenden ratten en muizen.
Indien dit ongedierte Uw eigendommen vernielt, koop dan
nog heden een doosje Rodent, gebruik het op de voorge
schreven manier en morgen zult U van rat en muis bevrijd
zijn Enkele doos 50 cl. dubbele doos 90 ct Importeurs:
Fa. B. Meindersma - Den Haag. D 44
Zin voor oriëntatie bij honden.
Om het huls terug te vinden
Waardoor is het gemak te verklaren, waarmede een
hond zfjn huls terugvindt? Is het de reuk, is het het
gericht, waardoor hij geleid wordt?
Noch het een. noch het ander.
Met de uiterste omzichtigheid werden verschillende
proeven genomen, waarin honden ver van hun huis
verwijderd werden, maar zóó, dat, hoewel verschillen
de geleiders en voertuigen noodig waren, de dieren niet
het gevoel hadden, dat ze met opzet zouden „verloren
gesteld" worden.
Met drie honden, een reu, een teef en een gekastreer-
de werden negen proeven genomen.
De teef was een stadshond, de twee andere boeren-
honden, alle drie schepershonden, doch niet heelemaal
zuiver van ras.
Bij nevelachtig weder en een bedekten hemel werd
de reu langs omwegen in een streek gebracht, die foto
grafisch sterk bij zijn gewone verblijfplaats afstak.
Toen hij daar werd neergezet, zag hij schuw en wan
trouwend in dit hem gansch onbekende oord rond, wis
selde verschillende keeren van plaats en trok eindelijk
na 30 minuten, in de richting van zijn huis weg. Hij
vermeed zorgvuldig met rijtuigen en menschen in aan
raking te komen; hetzelfde deed hij wat gehuchten en
dorpen betreft. Zoodr# hij in een hem bekende straat
kwam, liep hij in galop naar huis.
Dezelfde proef werd 18 dagen later herhaald. Dit
maal had de hond maar 5 minuten noodig om zich te
orlënteeren en ijlde dan naar zijn gewone verblijfplaats.
Een derde proef had 6 maanden later plaats en In-
tusschen was de meester iets verder, in Oostelijke rich
ting gaan wonen. Ditmaal bleef de hond besluiteloos
35 minuten op de plaats waar hij gebracht was gewor
den en liep toen langs een nieuwen weg. Eerst toen
hij de hem bekende straat bereikt had. liep hij naar de
oude heimat terug, hoewel daar andere menschen
woonden.
waarheid."
In antwoord op een desbetreffende vraagt deelt
Vogt mede slechts te kunnen zeggen, dat v. d. Lubbe
in het algemeen vriendelijk en beleefd was. Dat v.
d. Lubbe ook andere zijden heeft, heeft Vogt onder
vonden. Hij is ook eens handgemeen geweest met
een beambte en een andere botsing zou hebben
plaats gehad. Overigens heeft Taneff éénmaal een
poging tot zelfmoord gedaan en Dimitroff heeft mij
zelf met de beide vuisten bewerkt-
De getuige bevestigt voorts, dat bij het verhoor
van v. d. Lubbe slechts nu en dan voor bepaalde uit
drukkingen gebruik is gemaakt van tolken.
Dr. Sack vraagt Vogt of Torgler naar zijn meening
de waarheid heeft gezegd.
Getuige meent, dat Torgler wel is waar geen moei
lijkheden heeft gemaakt, dat de verklaringen van
Torgler naar zijn meening in overeenstemming zijn
met de waarheid, daarvan kan geen sprake zijn. Hij
heeft bijv. beweerd niet in portaal II te zijn gezien.
V. d. Lubbe verklaart niets te hebben op te mer-
ke nen bevestigt dat hij alles heeft begrepen.
Nieuwe incidenten met Dimitroff.
Lang te voren was de beschuldigde Dimitroff reeds
weer zijn boekje te buiten gegaan, door te vragen,
of de getuige reeds voor 1 April een mededeeling
heeft laten publiceeren, volgens welke Dimitroff,
Popoff en Taneff in verbinding zouden staan met
de stichters van den brand in het Rijksdaggebouw en
ook betrokken waren geweest bij den aanslag op den
kathedraal te Sofia. „Ja, of neen", schreuwt Di
mitroff.
De geheele zaal lacht.
Senaatpresident Buenger: Dimitroff, wanneer dat
niet anders wordt wordt je eenvoudig uitgesloten en
heb je heelemaal niets meer te zeggen.
Getuige Vogt constateert, dat hij Dimitroff reeds
in den loop van het vóóronderzoek persoonlijk heeft
verklaard, dat deze mededeeling op grond van een
vergissing is gepubliceerd. Ik weet overigens nog
niet, of ik mij daarmede heb vergist. Het in ver
band brengen van Dimitroff met den aanslag op den
kathedraal van Sofia is naar de meening van Dr. Vogt
volkomen gemotiveerd, want er zal nog een getuige
verschijnen, die hier voor het gerecht zal schetsen
hoe hij Dimitrof en Torgler samen in den Rijksdag
heeft gezi enen dat bij zelf ook het portret van Di
mitrof heeft zien uithangen als dat van den pleger
van den aanslag op den kathedraal te Sofia.
Dimitroff hoort zich op een gegeven oogenbllk
door den voorzitter de woorden toevoegen; N u
houdtU maarUw mond.
Dr. Vogt constateert, dat de indertijd afgegeven ver
klaring door het verdere onderzoek is bevestigd. Wij
zijn immers alleen tot die drie Bulgaren gekomen,
omdat hun betrekkingen tot v.' d. Lubbe zijn vastge
steld.
Dimitroff: Ik heb een brief aan het Fransche „En-
quetorium" geschreven en daarin medegedeeld, dat
ik met de brandstichting niets te maken heb. Deze
brief is teruggewezen.
Vogt: Ik kon deze mededeeling niet toelaten op
grond van de strafproces-verordening. Op verdere
verwijten van Dimitroff constateert de getuige, dat
Dimitroff zich nimmer tot het Rijksgerechtshof als
laatste instantie, heeft gewend. De president ont
neemt verdachte Dimitroff tenslotte he woord. „Wan
neer hij nog één woord zal zeggen, wordt hij direct
weggeleid."
De zitting wordt verdaagd tot Donderdagochtend
half tien.
Barometerstand op Donderdagmorgen 8 u.: 767 m.M.
Vooruitzichten: Mooi weer.
Temperatuur: 16 gr. C. is 61 gr. F.
INRICHTING VOOR OOGONDERZOEK.
FIRMA GEBR. ROTGANS, Hoogzijde E 103, Scbagen.
Gedipl. Opticien Hefractionist.
Het oogonderzoek d.ien wij gratis.
De stadshond werd In een hem volstrekt onbekend
gedeelte van de groote stad gebracht.
Nadat zij zich 25 minuten georienteerd had, trok zij
in de juiste richting en hield den goeden weg.
40 dagen later werd de proef herhaald en nu toefde
het dier maar 5 minuten op het uitgangspunt.
De drie proeven met den gekastreerden hond leid
den tot geen uitslag.
Daar van den neus geen, en van de oogen maar een
begrensd gebruik werd gemaakt, voelt men zich gerech
tigd een nieuwen factor ln te roepen, dien men den
absoluten orlentatiezin noemen kan. Iets dergelijks
heeft men reeds bij de natuurvolkeren vastgesteld.
U" de OMGEVING
TANGENT) IJ K
ZUIDSCHARWOUDE.
HET WITTE KRUIS
Ten lokale van den heer P. Kramer vergaderde de
afd. Langendijk van Het Witte Kruis onder voorzitter
schap van den heer Jb. Rutsen.
Na opening en lezing der notulen, die ongewijzigd
werden vastgesteld, werd de agenda van de 76ste alg.
verg. behandeld. Bij punt 8, waarbij uitvoerige bespre
kingen werden gehouden over de storting in het reser
vefonds, waaruit dan een fonds tot oprichting van een
kleuterhuls in de provincie Noord-Holalnd zou worden
gesticht, werd besloten den afgevaardigde vrij mandaat
te geven. De vergadering kon zich vereenigen met het
voorste]-Aalsmeer, waar bij het hoofdbestuur in over
weging werd gegeven, een Herstellingsoord in de on
middellijke omgeving vin de zee te stichten en daar
voor de noodige stappen te doen. In alle andere geval
len kreeg de afgevaardigde vrij mandaat met opdracht
de meening van de afdeeling te vertolken.
Het voorstel, om het reglement te wijzigen ln dien
zin, dat de bestuursleden bij aftreding herkiesbaar zijn,
vond zoowel goedkeuring als bestrijding. De voorstan
ders waren van oordeel, dat bestuursleden, die na rit
ting van 6 jaar moeten aftreden, zich niet in de zaken
kunnen Inwerken en dus moeilijk een goed bestuurslid
kunnen worden. De tegenstanders achtten de mogelijk
heid, om een niet-goed bestuurslid te vervangen, bij
het herkiesbaar zijn, zeer gering.
Ten slotte werd het bestuursvoorstel, om aftredende
bestuursleden weer herkiesbaar te stellen, aangenomen.
Bij de nu volgende bestuursverkiezing werden herko
zen de heeren C. de Boer Wz. te Zuidscharwoude, J.
Kliffen te Noordscharwoude en F. Moeijes te Oudkars
pel. Allen namen hun benoeming aan.
Uitgeloot werden de Obligaties no. 4 en 34, welks
inwisselbaar worden gesteld bij de penningmeesteres.
Meegedeeld werd, dat aan de afdeeling een invaliden
wagentje is geschonken door de familie de B. te Broek
op Langendijk en een stoomketel door de familie de
W. uit Npordscharwoude. Beiden werden daarvoor dank
gezegd.
Meegedeeld werd, dat ln het Bouwfonds een bedrag
van f 132 is gestort ln den vorm van bijdragen, aan de
zuster geschonken.
Bij de besprekingen over de vraag, wat te doen met
het badhuis, werd besloten het te laten bestaqn in den
tegenwoordigen vorm.
Aan het bestuur werd overgelaten al of niet een
Moedercursus en een cursus in E.H.B.O. te houden, ln
verband met de finantiën.
Z JJ P E
BURGERBRUG.
KERMIS.
Onder begunstiging vaii zeer goed herfstweer is on
ze kermis in prettige stemming en gepaste vroolijkheid
gevierd en behoort alzoo wederom tot het verleden. Da
enkele regenbuitjes welke trachtten, de vroolijkheid te
verstoren, hebben zich gelukkig bijtijds doen ontfer
men. Waar we dit jaar niet als getuige van het dorps
feest konden fungeeren, zullen we met een beknopt
verslag tevreden moeten rijn.
De uitslagen der Volksvermakelijkheden luiden als
volgt:
Ezeltje steken, voor jongens en meisjes van 68 jr.
Jongens: 1ste prijs A. de Boer, 2e prijs S. Mors, 3e prijs
D. Kramer, 4e prijs P. Quast, 5e prijs D. Boontjes, 6a
prijs Jn. Dapper. Meisjes: le prijs A, Kapitein, 2e prijs
N. Bakker, 3e prijs A. Griffioen, 4e prijs KI. Groot, 5e
prijs Dora Hoedjes, 6e prijs Janny Hoogstraten.
Vlaggetjes steken, voor meisjes van 913 jaar: lst«
prijs N. Jansen, 2e prijs E. Akkerman, 3e prijs Annie
Klaver, 4e prijs Af ra Klaver; en voor jongens van 913
jaar aardappel-zoeken: 1ste prijs Jb. Abbenes, 2e prijs
Jn. van Straten, 3e prijs Jb. Bos, 4e prijs Th. Kraakman
5e prijs Jn. Praat, 6e prijs Jn. Metselaar, 7e prijs C.
Griffioen.
Ballondansen voor paren: 1ste prijs T. de Boer en
dame; 2e prijs Jn. Kuijs en dame; 3e prijs N. Kruijer en
dame; 4e prijs W. Eriks en dame; 5e prijs Joh. Kruijer
en dame; 6e prijs A. Stuijt en dame.
Prijsdangen voor paren: 1ste prijs Joh. Kruijer en
Ali Slijkerman; 2e prijs B. de Jong en Ali Visser; 3e
Prijs P- Burger en Tr. Langedijk; 4e prijs T. de Boer
en Corrie Visser; 5e prijs Jn. Slijkerman en G. Schut
ter.
Hardfletsen voor jongens: 1ste prijs Jo v. Schaik; 2e
prijs Jn. Boon, 3e prijs Joh. Kruijer, 4e prijs Jb. Hoed
jes, 5e prijs A. Mink, 6e prijs A. Hoedjes.
Gecostumeerde wedstrijd: le prijs familie Micky Mou
se: Mej. M. Delver, Mej. G. de Boer, Mej. N. Wezel, en
jongenh. Keesje Delver; 2e prijs: Winteravondspelm,
