Alitimi Nleiws-
4 pCt. Tweede Nederl. Staatsteening 1933
Kijken is Knopen bij CLOECK
Vervolg te Berlijn.
UitgeversN.V. y.h, TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
SPANNING TUSSCHEN
Japan en Rusland.
Aljechin naar Amsterdam.
Buitenlandsche zakenlieden in ons land.
Tweede phase van het
Rijksdagproces.
Nederlandsche Middenstandsbank,
De Vrijzinnig-Democraten en de
Middenstand.
Het jaar der orkanen.
Een laffe daad.
DU1TSCHLAND EN
ONTWAPENING.
DE
Woensdag 11 October 1933.
SCHAGER
77ste Jaargang No. 9362
jjit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
lentién nog zooveel mogelijk in het eerstuitkoraend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT TELEF. No 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f 0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT ÜTT TWEE BLADEN.
Japan heeft nog geen besluit genomen om
trent verbreken der diplomatieke be
trekkingen met Rusland.
Tokio, 10 Oct. (V.D.). Naar semi-officieel
wordt medegedeeld, is een besluit der Ja-
pansche regeering inzake het verbreken der
diplomatieke betrekkingen tusschen de Sow-
jet-Unie en Japan nog niet gevallen. De Ja-
pansche regeering heeft van den Japanschen
ambassadeur Gta omtrent de laatste poli
tieke gebeurtenissen, in het bijzonder de ge
publiceerde geheime documenten een rap
port gevraagd. Deze geheime documenten
zouden vervalscht zijn. Na ontvangst van
het rapport zal de Japansche regeering de
geheele aangelegenheid nogmaals te onderzoe
ken.
Dinsdagochtend heeft een zitting van het Japan
sche kabinet plaats gevonden, waarin de minister
van Buitenlandsche Zaken, Sjirota, rapport uitbracht
over den buitenlandschen politieken toestand. In het
bizonder werden besproken de betrekkingen van Ja
pan tot Mandsjoekwo en Rusland en een standpunt
bepaald nopens de recente Russische publicaties in
zake de „geheime Japynschp documenten" in het
conflict betreffende den Mandsjoerijschen spoorweg.
Het verluidt, dat de Japansche regeering heeft be
sloten in verband met de berichtgeving van het Sov
jet Russische telegraafagentschap in Japan een
strenge waarschuwing uit te spreken. Ingeval het te
legraafagentschap der Sovjet-Unie en de vertegen
woordigers der Sovjetpers in Japan verder critiek
oefenen op de Japansche politiek, op een wijze, wel
ke geen rekening houdt met het nationale prestige
der Japansche regeering, dan zou Japan er bij deze
persvertegenwoordigers op moeten aandringen „vrij
willig" uit Japan te vertrekken.
Verdere toespitsing van het spoorweg-
conflict.
V.D. verneemt nog uit Moskou:
Volgens een mededeeling uit Charbin heeft de
Mandsjoerijsche politie Dinsdag alle localiteiten van
het administratiegebouw der Chineesche Oosterspoor
wegmaatschappij opengebroken, welke vroeger door
de Russische ambtenaren waren bezet. De openge
broken kamers werden doorzocht en zulien thans
ter beschikking worden gesteld van de Mandsjoerij
sche ambtenaren, wier positie intusschen niet wordt
erkend door de Sovjetregeering.
Bovendien heeft de Mandsjoerijsche regeering
IDinsdag van de Sovjet-Russische leiding der spoor
wegmaatschappij geëischt, dat alle nieuwbenoemde
Mandsjoerijsche ambtenaren in functie zullen tre
den en de mogelijkheid moeten hebben de werkzaam
heden op de spoorlijn te controleeren.
Naar wij vernemen zal de wereldberoemde schaker
Aljechin ca. 31 October voor een kort verblijf in Am
sterdam aankomen en in het Carlton Hotel zijn in
trek nemen.
Aljechin zal in genoemd hotel een lezing houden,
Welke door de radio uitgezonden zal worden.
Hun aantal groeit steeds meer. Vesti
ging zal zoo noodig beperkt worden; re
geering controleert den gang van zaken.
In antwoord op schriftelijke vragen van mr. J. A.
G. M. van Hellenberg Hubar, lid van de Tweede Ka
mer, deelt, de minister van Economische Zaken mede,
inderdaad van oordeel te zijn, dat onder de tegen
woordige omstandigheden een onbeperkte toevloed
van buitenlandsche zakenlieden niet gewenscht is.
De vestiging van zoodanige zakenlieden zal, even
als reeds ten aanzien van industrieele bedrijven ge
schiedt, nauwlettend gevolgd en voor zoover noodig
en mogelijk beperkt worden.
Dat het aantal dezer vestigingen op heden reeds
onevenredig groot zou mogen heeten, is den minister
niet gebleken; hij houdt zich intusschen van het ver
loop van dit verschijnsel op de hoogte.
Geladen sfeer In de rechtszaal. Dimitrof
opnieuw in conflict met den president.
Heeft Van der Lubbe alleen gehandeld.
Hij antwoordt bevestigend.
Het was gisteren de 13e dag van het proces inzake
de brandstichting in het Rijksdag'gebouw en de eer
ste dag, dat de rechtszittingen, overgebracht met al
wat erbij en er omheen hoort, uit het gebouw van
het Rijksgerechtshof te Leipzig, worden gehouden op
de plaats vari de misdaad zelf, in het Rijksdaggebouw
te Berlijn, waardoor alles in een geheel andere sfeer
komt en men zich niet, zooals te Leipzig, moet be
perken tot vage aanduidingen en uiteenzettingen van
plaatsen en in vele gevallen van personen, maar' men
zich onmiddellijk op de plaats zelf zal kunnen over
tuigen of de personen zelf zal kunnen hooren.
Reeds bij de eerste formaliteiten, als de president
de namen der beklaagden en hun verdedigers afroept,
zegt' Dimitrof: „Ik verdedig mij zelf". En later springt
hij meermalen op maar dan wordt, hij door de' bewa
kende politie-agenten en den verdediger op zijn stoel
gedrukt Intusschen zinkt het hoofd van v. d. Lubbe
steeds dieper naar beneden. De lijn van het boven
gedeelte van zijn. lichaam is parallel met den grond.
Men begint het getuigenverhoor bij het eerste begin
van het aansteken van het gebouw, dus met de in-
klimming door v. d. Lubbe. De student Floeter, een
van de getuigen, die dat heeft gezien, is in zijn uit
latingen zeer positief. De presidentdoet vele pogin
gen om hem de mogelijkheid te doen erkennen dat
hij twee mannen op het balcon zou hebben gezien.
De student blijft echter zeer stellig bij zijn verklarin
gen dat hij slechts één man heeft gezien. Als de pre
sident echter vraagt of het mogelijk is dat achter
dien eenen man of achter een uitstekend gedeelte van
het balcon nog een andere man verborgen geweest
is, moet getuige natuurlijk die mogelijkheid toege
ven.
Vervolgens worden twee politiewachtmeesters ge
hoord, die op den avond van den brand vóór het
Rijksdaggebouw dienst hadden. Dimitrof springt op
en roept opgewonden: „Ik heb een vraag aan den
getuige."
De president geeft hem het woord niet en Dimitrof
wordt door den politie-wachtmeester naast hem op
zijn plaats vastgehouden.
Nog enkele andere getuigen worden gehoord inzake
de eerste waarnemingen van den brand en of één of
twee mannen den Rijksdag zijn binnengeklommen.
Waar geen zekerheid kan worden verkregen, besluit
de Senaat de twee getuigen ter plaatse nogmaals de
situatie te laten reconstrueeren.
Dimitrof wil nog meer over de processenverbaal we
ten, die naar hij meent onjuist zijn, doch als dc voor
zitter dit weigert en Dimitrof vraagt waarom, zegt
dr. Buenger: „Het is overbodig en een ongehoorde
beleedigïng van ambtenaren. Indien u er mee voort
gaat, zal- ik aan uw vragen geen aandacht meer
schenken."
Van der Lubbe weer voorgeleid.
Dan wordt Van der Lubbe voor de rechters-
tafel geleid. Ook thans antwoordt hij nu eens met
ja, -dan wèer met neen Soms zwijgt hij geheel en
geeft dan weer verwarde antwoorden.
President: „Hebt U gehoord wat de getuigen ver
klaard hebben?"
Het. antwoord van Van der Lubbe is in de zaal
niet te hooren en de tolk, die over Van der Lubbe ge
bogen staat, verklaart tenslotte dat de beklaagde be
vestigend heeft geantwoord.
President: „Is het juist, wat getuigen verklaard
hebben, dat U uit het portaal hebt uitgekeken en
door het eerste venster bent. geklommen en wel over
het balcon?"
Van der Lubbe i'zeer zacht): „Ja."
Aangezien echter ook dit antwoord voor een groot
deel der aanwezigen en zelfs voor de bij het proces
betrokkenen niet te verstaan is, probeert de president
hem nogmaals ertoe te bewegen, luider te sproken.
Hij vraagt hem: „Kunt U beslist zeggen dat er geen
tweede persoon bij was?"
Van der Lubbe antwoordt weer zoo zacht met ja,
dat zijn tolk het opnieuw herhalen moet.
Om de beurt probeeren dr. Sack, dr. Seuffert, de
president en de tolk Van der Lubbe ertoe te bewe
gen luider te spreken. Ook Dimitrof mengt zich er
in en eischt dat Van der Lubbe voor het gerecht en
voor dé géheéle 'wereld een klaar en duidelijk ant
woord zal geven.
President: „Antwoord, Van der Lubbe, Hebt U
den Rijksdag alleen in brand gestoken of niet?"
Iedereen staart in gespannen aandacht naar
den hoofdbeklaagde. De meesten zijn van
hun plaatsen opgestaan en kijken in span
ning naar Van der Lubbe.
De president maant hem nogmaals zeer
dringend: „Antwoord dan toch."
Ondergeteekende belast zich gaarne met
de inschrijving voor deze leening
KANTOOR SCHAGEN. Directeur: Mr. J. A. E. Buiskool
Ontwerp-middenstandsprogram.
Het hoofdbestuur van den Vrijz. Dein. Bond heeft be
sloten aan de algemeens vergadering een ontwerp-mid
denstandsprogram voor te leggen.
Het program van actie luidt:
Verbetering van de bestaansvoorwaarden van den
middenstand.
Versterking van de organisatie van den middenstand
en van haar beteekenis, mede door zooveel mogelijk de
voorbereiding en uitvoering van wetgeving betreffende
de middenstandsbedrijven te leggen in handen der or
ganisaties.
Organisatie van een goeden economischen voorlich
tingsdienst voor den middenstand.
Belemmering van ongebreidelde opriohting van- nieu
we middenstandsondernemingen en warenhuizen, door
het stellen van eischen,, waaraan door onderneming en
ondernemer moet worden voldaan, voor vestiging in be
paalde takken van nijverheid en handel, opdat het ge
tal ondernemingen aan de behoefte worde aangepast.
Bevordering van den bona-fide-handel door beteuge
ling en bestrijding van euvelen en uitwassen. Verbod
van onware reclame. Regeling van het uitverkoopwezen
Verbod, niet alleen van concurrentiemethoden. welke
oneerlijk zijn, doch ook van die handelingen, welke uit
een oogpunt van geordend economisch verkeer ontoe
laatbaar zijn.
Wettelijke regeling van het afbetalingscontract.
Beteugeling van het cadeaustelsel, zoodanig, dat de
voor den middenstand en de verbruikers nadeelige ge
volgen daarvan worden tegengegaan.
Wijziging der Winkelsluitingswet, waardoor voor
middenstandsbedrijven schadelijke gevolgen worden
weggenomen.
Regeling van marktwezen en venters wezen, met in
achtneming van de belangen der daarbij betrokkenen.
Regeling der rechtspositie van reizigers en agenten.
In het afgeloopen jaar reeds 16 tropische
stormen In Mexico.
Volgens den leider van het Amerikaansche meteoro
logisch bureau, Mltóhell, zal 1933 geboekstaafd staan
als het jaar der orkanen, daar thans, ofschoon het sei
zoen voor de orkanen nog niet is afgeloopen, reeds 15
zware tropische stormen hebben gewoed, waarvan de
laatste de Mexicaansche stad T&mpico verwoestte,
aldus meldt Reuter.
In 1887 deden zich tot dit tijdstip de meeste orkanen
voor, n.1. zestien.
Inpiaats van den vrachtprijs betaald gekre
gen, levensgevaarlijk gewond.
Wolff meldde uit Herzogenrath bij Aken d.d. giste
ren: In Herzogenrath hadden twee Nederlanders een
vrachtauto voor een reis naar Neusrass op de Neder
landsche grens gehuurd. Toen de bestuurder op de
plaats van bestemming den vrachtprijs noemde, werd
hij door de beide inzittenden neergeslagen. Toen hij
luid om hulp riep, wierpen de beide mannen zioh op
nieuw op hem, en bracht en den man met een scherp
voorwerp levensgevaarlijke verwondingen toe.
Toen de zich in de nabijheid bevindenden douane-be
ambten van het naburigfe grenskantoor toesnelden,
vluchtten de onverlaten «over de grens en ontkwamen
.in de duisternis.
De bestuurder werd In het ziekenhuis te Aken opge
nomen. Van de daders ge&n spoor.
Van der Lubbe: „Ja".
President: „Ik wil nogmaals vragen: Hebt
U den Rijiksdag alleen aangestoken?"
Dimitrof roept zeer opgewonden: „Onmo
gelijk! Uitgesloten!"
President (tot Dimitrof): „U moet zwijgen.
Ilc ontneem U hiervoor het woord. Beklaag
de Van der Lubbe, hebt U den Rijksdag al
leen aangestoken?"
Van der Lube: „Ja."
Oberreichsanwalt dr. Werner (tot v. d. Lub
be): „Hebben anderen het voorbereid?"
President: „Beklaagde Van der Lubbe,
hebben anderen de brandstichting voorbe
reid, of U er bij geholpen?"
Van der Lubbe: „Dat kan ik niet zeggen."
Bij het voortgezette getuigenverhoor worden ge
hoord de echtelieden Kuhl en Freudenfeld. die behoor
den tot den kring van die personen, die als eersten
den brand in het restaurant hebben waargenomen.
De beide echtparen bevonden zich op een wandeling
en ontdekten den brand in de restauratieruimte. Daar
sloegen helle vlammen omhoog en het vuur greep
met buitengewone snelheid om zich heen. Even later
hebben ook deze getuigen opgemerkt, dat iemand
in de kelderruimte met een lichtend voorwerp pas
seerde.
De onderhandelingen werden verdaagd tot Woens
dagochtend half tien. Donderdag zal geen zitting
worden gehouden.
Bereid tot onderhandelen op de basis van
het plan-MacDonald. Vernietiging van
wapenmateriaal zou in periodes kunnen
plaats vinden.
Door het Wolff-bureau wordt in verband met de be
sprekingen, die de Duitsche gedelegeerde ter ontwape
ningsconferentie, Nadolny, gister heeft gevoerd met de
gedelegeerden van
Amerika, Frankrijk
en Italië, een ver
klaring gepubli
ceerd, waaruit
blijkt, dat Duitsch-
land vasthoudt aan
het ontwapenings-
plan van MacDo-
nald en op basia
daarvan bereid ia
tot onderhandelin
gen over een etap-
pe-gewijze ontwape
nlng door de ande
re verdragspart
ners. Hoofdzaak ia
voor Berlijn, dat NADOLNY.
geen discriminatie van Duitschland plaats heeft, m.a.w.
dat de rechtsgelijkheid wordt toegepast.
Duitschland is niet te vinden voor een verdeeling van
den geldigheidsduur der ontwapeningsconventie in 2
periodes, waarvan de eerste zou dienen om de Duit
sche bewapening te controleeren, terwijl van het re
sultaat dezer controle 20U afhangen of de andere lan
den tot ontwapening overgaan.
Evenmin aanvaardt Duitschland het plan, volgena
hetwelk in de eerste periode de controle direct alge
meen wordt ingevoerd, doch waarbij de ontwapening
der vroegere geallieerden afhankelijk wordt gesteld van
het resultaat der controle en eerst aan het eind- der
tweede periode wordt verwezenlijkt. Dit wordt in strijd
geacht met de aan Duitschland toegestane rechtsge
lijkheid 'en met gewichtige Duitsche belangen.
Berlyn houdt zich aan v\jf jaar.
In het ontwapeningsplan van MacDonald, dat door
de conferentie als grondslag is aanvaard voor de toe
komstige ontwapeningsconferentie, is een geldigheids
duur voorzien van vijf jaar. Duitschland houdt vast
aan dat plan van MacDanold; een uitbreiding van
den duur zou de concessies, die Duitschland in het
kader van het plan-MacDanold heeft gedaan twijfel
achtig maken.
Het Britsche plan bevat, wataangaat de uitvoering
der bepalingen in zake de materleele ontwapening,
reeds een verdeeling in etappes. Over de vaststelling
dezer periodes zijn natuurlijk aldus de Duitsche ver
klaring onderhandelingen mogelijk. Alleen al om
orgaisatorische redenen is voor d.e vernietiging van het
in de toekomst verboden wapenmateriaal een verdee
ling in periodes heel goed te overwegen. Hoe die ver
nietiging precies moet plaats hebben kan door onder
handelingen worden opgehelderd. In principe moet ecJ^
ter worden vastgehouden aan het standpunt, dat hiet^
bij geen discrimatie ten nadeele van Duitschland
plaats heeft.
Voorzoover dit beginsel niet wordt aangetast, zoo
verklaart Wolff ten slotte, is bij goeden wil van alle
betrokkenen zeker een doeltreffende oplossing te vin
den. Echter moet Duitschland alle pogingen van de
hand wijzen, die zouden uitloopen PP nietrontwapening-
