llicntci Bitus-
Mmtti
Kijken is Koopen bij CLOECK
Groote veenbrand
bij Emmen.
De opgravingen
bij Egmond.
De storm
UitgeversN.V. v.h. TRAPMAN Co, Sciiagen.
Eerste Blad.
MILITAIRE DICTATUUR
IN JAPAN?
Vleiend oordeel over Hollandsch ree.
NIEUWE WEG IN DE
WIERINGERMEER.
!n de duinen m de provincie
Noord-Holland.
OVER ONS LAND.
Staking in de haven van Antwerpen.
Donderdag 12 October 1933.
77ste Jaargang No. 9363
CDURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
itentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT TELEF. No 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.1
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend^
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
Aanzienlijke oppervlakte turf verbrand.
Vier woningen in den asch gelegd.
Emmen. Te Emmen-Erfscheidenveen woedde
gister een hevige veenbrand waarvan de omvang
Woensdagavond acht uur nog niet te overzien was.
Op de veenplaats van den vervener B. de Boer aan
den Groendijk werd gistermorgen vuur ontdekt, dat
de vervener met een viertal arbeiders dacht te kun
nen blusschen.
Tegen 12 uur in den middag stak echter een zware
storm op, die het brandende veen met groote snel
heid voor zich uitjoeg en in een minimum van tijd
stonden ettelijke bulten fabrieks- en baggerturf op
een vijftiental veenplaatsen over een uitgestrektheid
van ongeveer 2 bij 2 K.M. in lichter laaie.
De brandspuit van het voenschap Emmen-Erf-
scheidenveen, die in den voormiddag uitgerukt was,
kon den brand riiet meester worden. De burgemees
ter van Emmen, mr. X L. Bouman had zich intus-
s'chen reeds naar het terrein van den brand begeven,
waarop hij met spoed alle mogelijke maatregelen
nam. De beide motorspuiten van Emmen, drie spui
ten van Klazienaveen, de autobrandspuiten van Era-
mercompascuum, Erica en Nieuw Amsterdam wer
den in den loop van den middag naar Emmen-Erf
scheidenveen gedirigeerd. Met niet minder dan ne
gen brandspuiten bestreed men het vuur. De meeste
aandacht werd echter besteed aan het beschermen
der woningen aan den straatweg langs het Schol-
tensch kanaal, die hoewel 2 K.M. liggend van de veen-
plaats, waar de brand ontstaan was, zeer bedreigd
werden. Twee dezer woningen, bewoond door den
vervener B. de Boer en door den arbeider Dijks, kon
men niet behouden en gingen in vlammen op. Tevens
werden aan den Groenedljk twee arbeiderswonin
gen, waarvan een bewoond werd door het gezin Hille,
een prooi van het vernielende vuur. Voorts liepen
eenige turfschepen in een zijwijk van het Schol-
tensch kanaal gevaar.
Met groote moeite slaagden de marechaussees
Bakker en Veen er in uit een bedreigde woning van
den arbeider Pool de vrouw en twee kinderen, die
een verstikkingsdood nabij waren, door den dichten
rook, in bewusteloozen toestand, te redden.
Door den dichten rook was het niet mogelijk een
overzicht van den brand te verkrijgen. Bovendien
woedde de veenbrand hedenavond acht uur nog on
verminderd voort.
De schade kon nog niet geschat worden. De ver
brande turf was niet verzekerd, zoodat de eigenaren
zeer aanzienlijke schade lijden. De verbrande wonin
gen waren evenwel tegen brand verzekerd. In den
loop van den avond bevond Mr. Bouma zich nog
steeds op het terrein van den brand om het blus-
schingswerk persoonlijk te leiden.
Bezoek van den Commissaris der Konin
gin aan het brandende gebied.
Nader meldde men ons gisteravond uit Emmen:
Toen wij vanavond nog eens poolshoogte gingen ne
men in het brandende gebied, viel weder het steeds
optredende verschijnsel te constateeren, dat de
brand des nachts minder fel is dan overdag. Wonin
gen loopen momenteel geen gevaar meer, doch turf-
höopen branden er nog bij honderden. Allerwege spui
ten als het ware vuurfonteirien uit den drogen bodem.
Dit wijst er op, dat er nog geen sprake van een na
derend einde van den brand is. Naar wij vernamen,
zijn vanmiddags grooter hoeveelheden turf een prooi
der vlammen geworden dan gedurende den grooten
Veenbrand in 1928 in een tijd van ongeveer twee we
ken.
Nog laat in den avond arriveerde ter plaatse, ver
gezeld door burgemeester Bouma, de Commissaris
der Koningin in Drente, mr. dr. R. H. baron de Vos
van Steen wijk en diens dochter. De Commissaris der
Koningin heeft zich gedurende een paar uren te mid
den van den brand begeven en zich over het verloop
uitvoerig doen voorlichten. In het bijzonder heeft hij
zich op de hoogte gesteld van den toestand waarin
de gezinnen De Boer, Dijks, Hille en Homan, wier
woningen door het vuur verwoest zijn, zich bevinden.
Tegen half twaalf heeft de Commissaris der Konin
gin zich weder naar Assen begeven. Burgemeester
Bouma durfde zich aan voorspellingen over het ver
dere verloop van den brand niet te wagen. Er bestond
vrees dat de wind naar Noordelijke richtingen zou
omslaan. Indien dit het geval zou zijn, zouden be
halve groote hoeveelheden turf ook dicht bevolkte wij
ken onder Klazinaveen gevaar lcopen. Indien de
windrichting blijft, zooals deze thans is, vermoedt
men, dat men het vuur binnen enkele dagen meester
aai zijn.
Binnen enkele maanden te verwachten.
Krachtiger optreden naar buiten be
pleit.
De diplomatieke medewerker van de „Daily Tele-
graph" weet mede te deelen, dat Engelsche diplomatie
ke kringen, die in nauw contact staan met Tokio, bin
nen enkele maanden de instelling verwachten van een
militaire en maritieme regeerig, in hoofdzaak be
staande uit generaals en admiraals en aangevuld met
enkele burgerlijke financieele en economische deskun
digen.
Het is geen geheim, zoo voegt de medewerker
er bij, dat de generale §taven in de burgerlijke
regeering reeds langer dan twee jaar den toon
aangeven, met name in het departement van
buitenlandsche zaken, welks politiek zij meer
malen hebben gedwarsboomd en ongedaan ge
maakt.
Aanleiding tot deze actie is in hoofdzaak de kritieke
toestand in de Stille Zuidzee en aan de Mandsjoerij-
sche grens.
Vooral de jongere generatie van militaire leiders
neemt een zeer radicale houding aan. Zij zou een zeer
vergaand staats-socialisme voorstaan, dat er op bere
kend is de gunst te winnen van de arbeidersmassa en
haar over te halen tot het steunen eener krachtige bui
tenlandsche politiek.
Overigens acht men over het algemeen een openlijk
militaire regeering te verkiezen boven een in naam
burgerlijke, waartegen machtige militaire invloeden
achter de schermen obstructie voeren.
De Japansche regeering wacht af.
In afwachting van de ontvangst van uitvoerige rap
porten van den Japanschen ambassadeur te Moskou
heeft het Japansche ministerie van buitenlandsche za
ken nog niet definitief beslist welke houding Japan te
genover Sowjet-Rusland zal aannemen naar aanleiding
van de publioatie der door Japan bestreden rapporten
van den Japanschen ambassadeur Hlsjikari aan de re
geering te Tokio, meldt V.D. De zegsman van het Ja
pansche ministerie van buitenlandsche zaken verklaart,
dat men zich geen denkbeeld kan vormen van de be
doelingen der Sowjet-regeering. De toekomstige be
trekkingen tusschen de Sowjet-Unie en Japan hangen
geheel van de houding der Russen af.
Afgezien van de kwestie der authenticiteit der do
cumenten eischt de diplomatieke etiquette tusschen in
vriendschappelijke verhouding tot elkaar staande mo
gendheden, dat een regeering, die in het bezit komt
van vertrouwelijke documenten van een andere regee
ring, deze andere regeering hiervan op de hoogte stelt
en de documenten toont alvorens tot publicatie er van
over te gaan. De Sowjetregeering dacht hier echter
niet aan en beweert bovendien, dat de documenten of
ficieel onvertrouwelijk waren. De eenige mogeflijkheid,
die men in Japan aohter de bedoelingen der Sowjet
regeering kan veronderstellen is, dat de Russen door
publicatie dezer documenten de nationalistische senti
menten in Japan willen bevorderen teneinde in Rus
land zelf hiervan gebruik te kunnen maken voor het
opwekken van bepaalde stemmingen jegens Japan.
Mdndsjoekwo wil goederenverkeer op Rus
land belemmeren.
Moekden, 11 October
De Mandsjoerijsche regeering heeft met het oog op
de Russische houding jegens Mandsjoekwo besloten het
goederenverkeer met Rusland te belemmeren. Deze
maatregel wordt noodzakelijk genoemd om de Sovjet-
Unie „eindelijk te dwingen tegenover zijn nabuurstaten
op de gepaste wijze op te treden".
„De documenten zijn echt."
Naar uit Moskou wordt gemeld, verklaren Russische
offieieele instanties, dat de op 9 October gepubliceerde
documenten betreffende den Oosterspoorweg in strijd
met de verklaringen van Japansche zijde echt zijn. De
Japansche regeering kan derhalve niet eischen, dat
Rusland deze documenten Vervalscht noemt.
BOERDER IJ..
Van een Argentijnschen keurmeester
Ieder jaar wordt te Buenos Ayres een groote veeten
toonstelling gehouden. Een der meest vooraanstaande
keurmeesters voor de melkveerassen, ir. Guillermo Ar-
gericht, heeft aan een Argentijnsch blad een interview
toegestaan, waarin hij ten aanzien van het „Hollando-
Argentino vee" (de in Argentinië gefokte afstammelin
gen van het Ned. veeslag) het volgende opmerkte (blij
kens het orgaan der Ned. K. v. K. te Buenos Ayres):
„Het is mij een voldoening te verklaren,, dat bij het
Hollandsch-Argentijnsch vee een zeer merkbare vooruit
gang is te constateeren. Dit uitmuntende ras is gefokt
uit vee van alle stamboeken van de wereld, aangezien
we hier te lande afstammelingen hebben uit Nederland
(van de twee stamboeken), Duitschland, Engeland,
Nieuw Zeeland, Noord-Amerika en Canada, en daaruit
groeit langzamerhand een kruising, welke in de toe
komst een zelfstandig type zal worden."
Ik heb de tendentie bestreden om af te dwalen van
het doel van het fokken van Hollandsch-Argentijnsch
vee een afdwaling, die elders misschien te recht
vaardigen is namelijk in de richting van vleescb-
productie, hetgeen zou gaan ten koste van de groote
melkproductie. Hiermede wil ik niet zeggen, dat de
vleeschproductie buiten beschouwing moet blijven,
maar wel, dat men vermijden moet, dat deze den bo
ventoon begint te voeren. Voor kort was ik jury-lid op
de tentoonstelling te Rosario, en ook daar was in de
afdeeling melkvee een duidelijke voortuitgang te be
speuren. Het is me een groote voldoening, te kunnen
verklaren, dat daar, evenals hier, onze fokkers vooruit
gegaan zijn in type en kwaliteit, zoowel wat betreft
de verbetering der melkproductie als wat de physieke
gesteldheid van het vee aangaat.
Het is een merkwaardig verschijnsel, besloot in
genieur Argericht zijn mededeelingen dat in deze
tijden van groote depressie op het gebied der veeteelt,
welke aan verschillende factoren te wijten is, de afdee
ling, gereserveerd voor Holland sch-Argenty'nsch vee de
eenige is. waar de deelneming steeds groeiende is."
Naar Den Oever.
De direcëur-generaal der Zuiderzeewerken
heeft gisteren aanbesteed den aanleg van een
gedeelte van den rijksweg No. 7, Wieringer-
meer—Den Oever. Laagste inschrijver was A.
Kraayeveld Pzn. te Zwijndrecht voor f 118.740.
Bij den in April 1933 plaats gevonden hebbenden aan
koop van duinterreinen onder Egmond, grenzende aan
het reeds in Provinciaal bezit zijnde terrein onder Bak-
kum. werd de provincie Noordholland tevens eigena
resse van het weiland, waarop eertijds het „Slot op den
Hoef" heeft gestaan, het trotsche kasteel, dat In de ge
schiedenis van ons vaderland zulk een belangrijke rol
heeft gespeeld.
Teneinde deze historische plek, die in den loop der
tijden in een dichtgroeiend moeras veranderd was, een
beter en waardiger aanzien te geven, werd op initiatief
van den heer E. Vogelenzang, rentmeester der Provin
ciale landgoederen, door Ged. Staten besloten, bij wijzo
van werkverruiming een gedeelte van de gracht om het
terrein, waarop voorheen het slot gestaan heeft, in den
oorspronkelijken staat te herstellen en uit te graven.
Bij deze werkzaamheden stiet men onverwacht op do
fundamenten van het vroegere kasteel. Bij verdere door-
graving bleek, dat in het geheele weiland fundamenten
werden aangetroffen, die nog in betrekkelijk goeden
staat verkeeren. De werkzaamheden werden nu uitge
breid met het uitgraven der fundamenten en thans
heeft men, hoewel het graafwerk nog niet geheel vol
tooid is, reeds een tamelijk voleldig beeld van de in
deeling en de afmetingen der gebouwen welke tot de
veste der machtige heeren Van Egmond hebben be
hoord.
Op 7 Juni 1574 werd, zooals in de kronieken staat ver
meld, het vorstelijk Huis van Egmond door het eigen
volk verbrand op last van Diederik van Sonoy, gouver
neur van Noordholland". Meer dan twee eeuwen lang
zijn de ruines blijven staan, totdat zij ongeveer honderd
jaar geleden door de toenmalige eigenaresse voor af
braak zijn verkocht. De sloopers hebben de fundamen
ten laten zitten en ook een restant van een muur laten
staan
De opgravingen, die thans in vollen gang zijn, heb-
hen reeds een groot deel van de fundamenten blootge
legd. In totaal is een terrein van ongeveer 4000 vier
kante meter ontgraven. Interessant zijn vooral de fun
damenten van de twee torens, welke volgens oude af
beeldingen de hoofdtoegangspoort flankeerden. Het
zware metselwerk steunt op een houten raam met daar-
op straalsgewijs geplaatste eikenhouten balken, welke
nog in zeer goeden staat verkeeren. In het midden der
torenfundamenten staan thans nog de stokken, welke
waarschijnlijk gebruikt zijn om de cirkels der torens uit
te zetten.
Een eigenaardige ontdekking deed men bij het uitgra
ven van den onderbouw van een der zijmuren. Daarin
waren n.1. twee houten tonnen ingemetseld. In een der
tonnen vond men een naardenkop, pen bokkenkop en
een hoeveelheid eierschalen. Vermoedelijk heeft men
hier te doen met een offer om de kwade geesten van
het bouwwerk af te houden.
De tweede bevatte echter slechts aarde. Veel be
langwekkende vondsten heeft men gedaan in de thans
drooggelegde slotgrachten, waarin vier eikenhouten bal
ken de plaats aanwijzen, waar een brug het kasteel
met de slotkapel verbond.
Op de plaats van de kapel staat thans de Her
vormde Kerk van Egmond aan den Hoef, waarin de hij
het opgra vLngswerk gedame vondsten zijn onderge
bracht. Daaronder zijn zeer vele Jacobakannetjes, oude
flesschen, borden, ijzeren wapens, sleutels enz, In hoe
verre dit alles waarde heeft moet nog worden onder
zocht, Vrijwel alles is in de oude slotgrachten gevon
den,, welke eerst in 1.390 gegraven werden, Dr, J, Kalf
van het Rijksbureau voor Monumentenzorg en Dr,
Holwerda van den Rijksgeologischen Dienst zijn reeds
ter plaatse geweest om de vondsten in oogenschouw te
nemen, Dr, Holwerda heeft het vermoeden, dat vóór
het jaar 870 reeds een gebouw heeft gestaan op de
plaats waar later het slot gebouwd werd, Indien het
financieel mogelijk blijkt, zal ook in die richting een
onderzoek worden ingesteld binnen de fundamenten
v/elke thans gevonden zijn, Trouwens het hangt af van
de beschikbare financieele middelen, wat er verder met
do thans gevonden resten van het slot zal gebeuren,
Twoe schepen gezonken. Alle opvaren
den gered.
(Vervolg van pagina 2, Eerste Blad.)
Naar reeds in het kort onder Stormberichten el
ders in dit nummer is gemeld, zijn gister tijdens den
storm tusschen Dintel en Steenbergsche Vliet twee
Rijnschepen gezonken. Het eene schip genaamd „Ro-
salie", groot 560 ton en geladen met zand, was op
weg naar Antwerpen. Het werd door een eigen sleep
boot getrokken. Toen het schip zonk, konden de drie
opvarenden zich in veiligheid stellen op de sleep
boot, welke le Dintel is komen binnenvallen.
Het andere schip was de „Isba", evenals de „Ro-
salie" van Belgische nationaliteit. Door den zwa-
ren Zuidwesterstorm overvallen werd de „Isba", die
met zand was geladen en zich op weg bevond van
Rylant naar Gent, een prooi der golven. De zeven
opvarenden, schipper de Roo uit Gent, diens vrouw
vier kinderen en een schippersknecht, wisten zich'
met achterlating van alle have, in een roeiboot te red
den. De geredde opvarenden slaagden er in Ooltgens-
plaats te bereiken, waar de schipbreukelingen werden
opgenomen. De „Isba" was 1375 ton groot.
De kapitein der „Isba* vertelde, dat. een ontzag
wekkende luchtverplaatsing den verbindingskabel
tusschen zijn schuit en de sleepboot als een touwtje
deed afknappen. Onmiddellijk, zoo ging de kapitein
voort, kwam mijn schuit dwars te liggen ten opzichte
van de angstwekkend hooge golven, die van een tien-;
tal meters hoogte op het dek neerbeukten. Als pa
pier werden de luiken ingedrukt; het ruim vulde
zich met water.
Het schip brak als een lucifer in tweeën en ver
dween in de diepte. Inmiddels had ik kans gezien
om met mijn vrouw, mijn vier jeugdige kinderen en
een knecht in de roeiboot te gaan. Na lang worstelen
landden wij te Ooltgensplaat en waren gered.
Het afleggen van een afstand van eenige honder
den meters duurde nagenoeg drie kwartier. Ook de
„Rosalie" verdween na vergeefsche pogingen tot be
houd in de diepte. De opvarenden konden worden ge
red door een ander schip, dat met de drenkelingen
veilig de vluchthaven is binnengesleept. De geredden
zijn intusschen met een autobus naar Antwerpen
vertrokken. Beide schepen zijn voor verder gebruik
volkomen ongeschikt. De schade wordt geschat op
circa f 100.000. Beide schepen waren verzekerd.
Motorboot op het Hollandsch Diep ge
zonken.
Uit Lage Zwaluw. - Tengevolge van het hevige
stormweer is gistermiddag op het Hollandsch Diep
de motorboot, groot 136 ton, van schipper Gelens uit
Zevenbergen, met suikerbieten op weg van Nieuwen-
dijik naar Zevenbergen, nabij de Moerdijk-spoorbrug
vol water geloopen en gezonken. De schipper heeft
zich met zijn zoon in de roeiboot in veiligheid kun
nen stellen. Door den Rijkswaterstaat zal het schip
gelicht worden.
De motorboot „Vijf Gebroeders", uit Ouderkerk a. d.
IJssel, dat in nood verkeerde, kon nog juist bijtijds
de haven van Lage Zwaluwe binnenloopen.
Hoe de storm over ons land trok.
Het Koninklijk Nederlandsch Meteorologisch In
stituut te De Bilt deelt aan het Persbureau Vaz Dias
het volgende mede omtrent den storm, die boven ons
land gewoed heeft:
Bij de morgenwaarnemingen van 7 uur werden van
daag aan de kust algemeen krachtige winden (wind
kracht 6 der Beaufort-schaal) waargenomen, die in
den loop van den dag toenamen tot stormachtige win
den en stormkracht.
Te 8.30 uur werd windkracht 7 der Beaufort-schaal
(stormachtige wind) waargenomen te Den Helder en
Vlissingen bij Zuidelijken tot Zuid-Zuid-Westenwind.
Te 10 uur was de windkracht te Terschellingerbank
en Vlissingen 7 Beaufort, op de Noordhinder 8
(storm), te Den Helder 9 (volle storm) met Zuid-
Zuid-Westen tot Zuidwesten wind.
Te 13.10 was de kracht van den wind op de Noord-
hinder 7, te Vlissingen, Terschellingerbank en ook te
Maastricht 8 Beaufort, te Den Helder 9 Beaufort, met
Zuidwestelijken tot Westelijken wind.
Als sterkste windstoot werd te 11.35 uur te De Bilt
25,5 Meter per seconde opgeteekend, te Schiphol 29
M. per seconde. Tijdens den sterksten windstoot, die
vroeger te De Bilt is waargenomen, bedroeg de wind
snelheid 31 M. per seconde.
De werklieden niet aocoord met een loons*
vermindering.
De scheepsherstellers der Antwerpsche haven heb
ben tot de algemeene staking besloten na een groot
referendum. Vandaag gaat de staking in. Zij gaat om
een loonsvermindering met 5 waarmede de werk
lieden niet accoord gaan.
