De houding
der officieren
Zaterdag 14 October 1933.
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 9364
OP „DE ZEVE1
De eerste dagvaardingen.
PROVINCIËN"
De veenbrand bij Emmen.
Ons volkslied dient geëerbiedigd.
GESPANNEN TOESTAND TE JERUZALEM.
De ontwapeningsbesprekingen.
AFSCHAFFING VAN DEN ZOMERTIJD.
PROBLEMEN VOOR DEN
MIDDENSTAND.
Wijziging van de Winkelsluitingswet.
Ongeregeldheden in New York.
Geen enkele poging gedaan om tegen de
muiters op te treden. - Tijdens de mui
terij werd er door de officieren
gebridged.
Aneta meldt uit Batavia:
De dagvaardingen inzake de muiterij aan boord
van de Zeven Provinciën zullen Maandag 16 Octo
ber aan de eerste groep der muiters worden betee-
kend. Aan den vooravond van de behandeling van do
zaken der muiters door den Zeekrijgsraad te Soera-
baja publiceert de Java Bode mededeelingen over de
houding der officieren van de Zeven Provinciën
voor en tijdens de muiterij aan boord van dit schip.
Het blad merkt op, dat reeds ter reede van Soera-
baja van den marine-commadant
een telegrafische waarschuwing was ont
vangen.
Op ontvangst hiervan merkte de commandant, ka
pitein-luitenant ter zee E. op, dat vin de pisto
len geen gebruik mocht worden ge-
maak t, indien een of ander zich voordeed. De com
mandant dacht hierij niet aan muiterij, noch aan
minder ernstige handelingen.
Te Sibolga werd over het eten gereclameerd.
Het plan tot muiterij onder leiding van korporaal
B. werd te Sabang aan den wal en aan boord tus-
schen Sabang en Oleh-Leh gemaakt. Voordat het sig
naal tot muiterij weerklonk, meldde de sergeant con-
stabel van S. in de longroom, dat uit de verlaat-rol-
kist
munitie was ontvreemd.
Dit bericht werd een oogcnblik later door luite
nant ter zee R. bevestigd. Hij voegde aan deze me-
dedeeling toe, dat de officieren de pistolen moesten
laden. Hoeveel «munitie er gestolen was, kon niet
worden nagegaan, daar de inventarislijst niet bij de
hand was.
De officieren snelden naar hun hutton, doch aange
zien de patronen voor de pistolen geborgen waren in
dichtgesoldeerde doosjes, kon de bewapening niet
zoo snel geschieden.
Daarop klonk het fluitsignaal, waarmede de mui
ters in actie werden gebracht en dat van tevoren
was afgesproken. Den officieren werd door de mui
ters aangezegd, dat zij zich rustig hadden te hou
den en zich naar-het achterschip hadden te begeven,
waar zij moesten blijven. Het blad gaat dan voort:
Geen der officieren heeft zich verzet, en hoewel
zij voor 's nachts één uur, het tijdstip waarop het
schip wegvoer, wel over geladen pistolen beschikten,
is ook geen énkele poging beproefd om tegenover
de muiters op te treden. De officieren
zagen af van het verzet.
waartoe zij verplicht waren, omdat dit toch niets zou
hebben gegeven in verband met de getalsterkte van
de muiters.
Luitenant ter zee derde klasse A. N. de V. van
St. was bij het uitbreken van de muiterij in de radio
hut, van waar hij eerst Soerabaja, daarna Scheve-
ningen opriep met het verzoek, Soeraba.ia van het
uitbreken van de muiterij op de hoogte te stellen.
Op dit oogenblik naderden B. en P., twee der hoofd
leiders, den seinenden officier in de radiohut, waarop
korporaal B. dezen opdroeg heen te gaan. Luitenant
ter zee de V. van St., die gewapend was met een ge
laden revolver, dreigde den muiter even, doch toen
hij zag, dat er meer muiters kwamen, ging hij ge
willig mee. Ook hier dus weer geen spoor van ver
zet of van een ernstige poging, de muiterij in het
begin te smoren.
Nadat het muitende schip van de reede was wegge-
stoomd, kregen de officieren van de muiters het be
vel, zich in de longroom te verzamelen, ten einde al
daar
een deputatie te ontvangen.
Hoewel luitenant ter zee der derde klasse J. G. S.
daar aanvankelijk op tegen was, werd de deputatie
der muiters ontvangen en te woord gestaan. Korpo
raal B. sprak namens de Europeanen en P. voerde
namens de inlanders het woord. Beiden deelden me
de, dat de muiters geen kwaad in len zin hadden en
niet voornemens waren, van wapens gebruik te ma
ken. Een der oudere officieren bleek volstrekt niet
gestemd te zijn voor verzet. Alles moest, zoo zeide
deze officier, zoo soepel mogelijk verloopen.
Toen de muiters uit de radio berichten vernamen,
De uitvindster van 't platina-blonde haar gaat weer
trouwen. Jean Harlow, wier tweede echtgenoot de
Duitsche filmregisseur Paul Bernd, dit voorjaar on
der sensationeele omstandigheden zelfmoord pleeg
de, is nu voor de derde maal in het huwelijksbootje
gestapt, en, wel met den Amerikaanschen film-indu
strieel Harold G. Rosson.
dat zij in Holland en in Indië voor communisten wer
den aangezien, besloot de meerderheid der muiters
zich weer onder de officieren te stellen en den com
mandant aan boord toe te laten. Hiertegen verzette
zich K., die de Zeven Provinciën bestuurde. Door dit
verzet is men op het plan om zich weer onder de offi-
cierer te stellen, teruggekomen.
Gedurende de vaart toonde de oproerige bemanning
eerbied voor de vlag.
Toen het eskader in zicht kwam en de eisch ge
steld werd, de witte vlag te hijschen, werd dit niet
serieus opgenomen en gezegd: Ze doen toch niets. Het
is bangmakerij. Er zijn immers officieren aan boord.
Nadat de bom bijna 50 dooden en gewonden had ge
maakt, sprongen
de officieren met de revolver in de hand
te voorschijn,
waarop korporaal B. met ongewilde ironie zeide: Het
is nu niet meer noodig.
Voorts is gebleken, dat luitenant ter zee der derde
klasse A. N. de V. van St. en R. van E. een paar
malen onder collega's het denkbeeld opperden een
overval op de muiters te doen. Anderen vonden dit
nutteloos.
Toch deden de muitere niet erg bloeddorstig. Toen
een jong matroos met een geladen geweer zat te spe
len en door een verkeerde beweging het schot afging,
ontstond onder de muiters een volslagen paniek.
Gedurende de reis ging het onder officieren zeer
gemoedelijk toe.
De officier van den marine-stoomvaartdienst der
derde klasse W. Beets en de officier van gezondheid
der tweede klasse H. C. Bos zaten voortdurend tc
bridgen.
Op een dag dat het schip langs Sumatra voer na
men de muiters den voorraad .geweren en munitie
op, waarhij bleek dat een paar geweren ontbraken. De
muiters zeiden, dat de officieren die wel zouden heb
ben genomen, waarna bij hen visitatie werd gehou
den. Enkele officieren hadden hiertegen bezwaren,
maar anderen zeiden: „Laat ze maar".
Een nieuwe wijze van tandenpoetsen wordt op het
oogenblik gedemonstreerd op een tentoonstelling van
mond-hygiëne te Londen. Het poetsen wordt hier ver
vangen door een straal lauw water, die met het ap
paraat als hierboven tegen tanden en kiezen gespo
ten wordt.
Naar het schijnt thans definitief tot staan
gekomen. - De aangerichte schade.
Omtrent den veenbrand te Emmon-Erfscheidenveen
wordt gemeld, dat van de negen brandspuiten er thans
drie zijn teruggetrokken, hetgeen op een aanmerkelij
ke verbetering in den toestand wijst. Zes brandspuiten
zetten het blusschingswerk voort.
De totale aangerichte schade wordt op f 50 a 60.000
geraamd, waarvan 10 a 12 duizend gulden door verze
kering wordt gedekt.
Weer en wind zijn de bestrijders van den hardnek-
klgen veenbrand bij Emmenerfscheidenveen niet on
gunstig geweest. Daaraan is het vooral te danken, dat
in het gebied, waar nog zoo kort geleden de vlammen
als demonen te keer gingen, vernietigend wat hun in
den weg kwam, thans schijnbaar eon normale toestand
hersteld, is. Schijnbaar, wanta lies is nog geeenszins weer
gewoon. Er stijgt nog op vele plekken rook naar bo
ven, verradend, dat in de zwartgeblakerde veenkorst
zioh de vijand nog ophoudt en, alles behalve verslagen,
gereed is om opnieuw meester van het slagveld te
worden, als de omstandigheden hem maar eenlgszins
tegemoetkomen. Uit is de strijd tussohen vuur en
brandweer nog niet. Daarop wijst ook de aanwezigheid
van nog zes brandspuiten, die dag en nacht doorpom-
pen en duizenden liters water blijven plensen op het
altijd nog smeulende land. Daarmee zullen zij wel
moeten doorgaan tot de natuur het overneemt en een
flinke regen eindafrekening houdt men den rooden be
lager van de venen.
MET EEN OPSCHRIFT DOOR DE STRATEN.
Naar het Prager Tageblatt mededeelt, heeft te Lands
berg aan de Warte een Joodsche doctor A. met zijn
christelijke vriendin en haar moeder een v/ ndeling docr
de stad moeten maken. Daarbij werd een berd vooruit
gedragen, waarop stond: Dit is de volbloed Jood dr. A.
die met een blonde christin van Duitsche afkomst ge
meenschap heeft gehad.
Instructie voor Amsterdamsche politie.
Per dlensttelegram heeft gisteren do hoofdcommissa
ris van politie te Amsterdam aan zijn personeel mede
gedeeld dat voortaan bij het spelen ven het Volkslied
de houding aangenomen en het saluut gebracht moet
worden, tenzij bijzondere omstandigheden dit onmogelijk
maken.
Arabieren protesteeren tegen de Joodsche
immigratie. Algemeene staking geprocla
meerd.
Te Jeruzalem heerschte dezer dagen groote spanning
naar aanleiding van de aankondiging van een groote
protestbetooging der Arabieren tegen de uitbreiding van
de Joodsche immigratie.
Sinds gisteren patrouilleeren in de Joodsche wijk van
Jeruzalem versterkte politiepatrouilles, die opdracht
hebben gekregen, zoo noodig, van de wapens gebruik
te maken. Alle strategische punten zijn door militairen
bezet.
De bevolking werd gewaarschuwd, geen deel te ne
men aan verboden acties
De Arabische executieve, die de betooging op touw
heeft gezet, heeft dreigend al haar aanhangers, die wei
geren er aan deel te nemen, op de zwarte lijst te plaat
sen en zij heeft verklaard, dat de demonstratie tot el-
ken prijs moet doorgaan. Zij heeft daartoe reeds dagen
lang onder de Arabieren te Jeruzalem en in de omrin
gende dorpen een krachtige actie gevoerd voor de al-
gemeeno deelneming der Arabieren aan den tocht naar
de regeringsgebouwen, waar het protest zou worden
aangeboden.
Dat de regeering krachtige maatregelen tegen de ac
tie zou nemen, hadden de Arabische leiders klaarblijke
lijk niet verwacht en haar energieke houding heeft
reeds terstond effect gehad. De leiders der gematigden
en de aanhangers van den burgemeester hebben afge
zanten naar de omringende dorpen gezonden met den
raad aan de inwoners om niet naar Jeruzalem te ko-
Volgens het plan zou de stoet na het middaggebed
worden opgesteld in de buurt van den tempel. De auto
riteiten zijn naar het schijnt niet voornemens tegen de
betoogers op te treden in deze stadswijk en in de om
geving van het heilige graf, waar de leiders hopen, dat
een aantal christen-Arabieren zich bij den optocht zul
len aansluiten, maar de politie heeft wel maatregelen
getroffen om de betoogers bij de Jaffa-poort te versprei
den.
Ofschoon de maatregelen der overheid een kalmeeren
den Invloed hebben uitgeoefend, heerschte er toch vrij
groote ongerustheid onder de Joden. De Joodsche der
Arabische wijk trokken in groote getale naar elders.
Arabieren kondigen algemeene staking af.
Naar Reuter meldt hebben de Arabieren de algemee
ne staking afgekondigd en zijn de Arabische winkel3
gesloten.
Politiepatrouilles doorkruisen de straten en troepen
houden de strategische punten der stad bezet.
Een botsing. Tien gewonden.
Reuter meldt uit Jeruzalem dat acht betoogers en
twee Britsohe politie-agenten gisteren werden gewond
bij een botsing bij een der paarden, waar de menigte
poogde zich te verzamelen. Er werden geen schoten ge
lost en de politie slaagde er in de orde zonder militaire
hulp te herstellen.
Ingrijpen van Mussolinl?
De Londensche Evening Standard maakt melding
van een persoonlijk ingrijpen van Mussolini, die bezorgd
zou zijn over een eventueel plan van Amerika, Frankrijk
en Engeland tot het voorleggen van een volkomen uit
gewerkt systeem aan Duitschland, waarbij Duitschland
voor de keuze zou worden gesteld, te aanvaarden of te
verwerpen. Mussolini zou den Engelschen en Franschen
ambassadeurs te Rome hebben verzocht, moeite te doen
om een uitweg te vinden.
Een leuk „overgangs"-hoedje voor de komende
herfstdagen.
VOORSTEL VAN TWEE KAMERLEDEN.
De heeren C. van den Heuvel en G. Bakker
hebben de memorie van antwoord op het voor-
loopig verslag der Tweede Kamer over hun
wetsvoorstel tot afschaffing van den zomertijd
doen verschijnen.
Daarin geven zij te kennen, dat het hun leed deed
te vernemen, dat sommige leden de indiening van dit
voorstel blijkbaar toeschreven aan minder zuivere mo
tieven. Dat er steeds meer aanpassing 'zou zijn geko
men aan den zomertijd, is naar hun meening volko
men onjuist. De zomertijd schept op het platteland
groote verwarring, omdat volgens den zonnetijd wordt
gewerkt. Voorts schept de zomertijd een grooten last
voor dat deel der plattelandsbevolking, dat zich aan
den zomertijd moet houden. Deze last moet worden ge
dragen om den stedeling een uur meer zonlicht te doen
renieten. Doch hoe onbillijk is een dergelijke regeling,
temeer omdat ieder eigener beweging in staat is het
volle daglicht te genieten, door daartoe tijdig genoeg
's morgens op te staan.
Wat de besparing op kunstlicht betreft, welke door
verschillende leden onder een bepaald cijfer op f 5 is
"ebracht merken de voorstellers op, dat dit weinig
controleerbaar is, doch al was deze besparing juist, dan
"ou deze toch weinig beteekenis hebben, omdat daar-
tegenovers taat dat ook tal van huisgezinnen in den
larido door do vervroeging van <J*?n tjfd 's morgens een
uur langer kunrtlicht moeten gebruiken. Dit geldt in bet
bijzonder voor landarbeiders en kleine boeren, die tot
het allerarmste deel der bevolking behooren
De Parijsche brandweer heeft nieuwe helmen ge
kregen. Aan het gezicht hierboven te zien, schijnen ze
nogal in den smaak te vallen.
Meer verkcopgelegenheid op Zondag. - Wets«
ont&erp in voorbereiding betreffende
afbetaling en credieihulp.
Woensdag heeft de Middenstandsraad onder pre
sidium van mr A. I. M. J. baron van Wijnbergen
zijn 155ste vergadering te 's Gravenhage gehouden,
.velke een bijzonder karakter droeg doordat zij groo-
tendeels werd bijgewoond door mr. T. J. Verschuur,
minister van oeconomische zaken.
Met instemming van den Raad gewaagde de voor
zitter met erkentelijkheid van hetgeen reeds eerder
door dezen bewindsman in het belang van den mid
denstand tot stand is gebracht. Spr. wees in dit ver
band op de werkzaamheid van den middenstands-
dienst ten departemente, alsook op de oprichting
van het Oeconomisch Instituut voor den Midden
stand.
Verschillende actueele wenschen.
Vervolgens kwamen ingevolge het verzoek van
den minister, die den wensch kenbaar had gemaakt,
inzake de desiderata op het gebied van den mid
denstand mondeling met den Raad van gedachten
te wisselen, verschillende actueele vraagstukken aan
de orde.
Met betrekking tot de wettelijke regeling van het
afbetalingsstelsel kon worden geconstateerd, dat de
regeering bereids in deze richting diligent is; het
zelfde geldt van het vraagstuk der crediethulp dooi
de crisis getroffen middenstandsbedrijven, waarover
inmiddels door den Raad schriftelijk advies is uitge
bracht. Voor beide onderwerpen is ccn wetsontwerp
in voorbereiding.
Inzake de winkelsluitingswet deelde de
minister mede, dat een wijzigingsontwerp kan
worden tegemoetgezien, hierop neerkomen
de, dat van een principieele wijziging geen
sprake is, doch wel uitsluitend voor den duur
der crisis, voor zoover de noodzakelijkheid
daarvan blijkt, voor bepaalde bgranches in
beperkte mate op Zondag meer verkoopgele
genheid zal worden gegeven. Voorts zal ook
met de belangen der Joodsche winkeliers re
kening worden gehouden.
Nu blijkens mededeeling van den voorzitter de lan-
;ke organisaties van den middenstand inzake den
oop door middel van automaten over eenige
;:;'en, welke voor wettelijke regeling in aanmerking
:acn, tot algeheele overeenstemming zijn gekomen,
•de de minister toe een dergelijke regeling te zullen
bevorderen.
Het denkbeeld van een wettelijke regeling van het
cadeaustelsel heeft voor zoover daarvoor een inder
daad bevredigende oplossing kan worden gevonden,
aanvankelijk de sympathie van den minister, die in-
tusschen het advies van den Nijverneidsraad wenscht
af te wachten.
Overigens kwam nog ter sprake de wenschelijkheid
van een wettelijke regeling inzake uitverkoopen,
waaromtrent het Oeconomisch Instituut voor den Mid
denstand het noodige feitenmateriaal bijeen zal bren
gen. De minister verklaarde zich bereid, ook aan dit
punt zijn volle aandacht te wijden.
Van de wenschen van belanghebbenden inzake een
verbod van verkoop van tabaksfabrikaten beneden
banderolleprijs, bleek de minister op de hoogte te
zijn; overleg, over deze punten met den minister van
financiën is reeds begonnen. De Middenstandsraad
besloot overigens daarover alsnog schriftelijk van ad
vies te dienen.
Tenslotte werd uit het midden van den Raad ge
wezen op de bezwaren, welke Let bakkersbedrijf in
sommige grensgemeenten van den invoer van brood
uit België ondervindt, terwijl tevens de wenschelijk
heid ter sprake kwam om tot de mogelijkheid van een
snelle gerechtelijke inning van kleine vorderingen te
geraken.
Hoofdkwartier door 3500 georganiseerde
arbeiders bestormd.
New York. 13 Oct. (V.D.)
3500 Georganiseerde confectiearbeiders en schoenma
kers hebben hedenavond getracht het hoofdkwartier
van de leiding der N.R.A. in hotel Pennsylvanië te be
stormen. Tevoren hadden zij geprotesteerd tegen de
loontarieven, die door de NRA-leiding waren vastge
steld. 300 bereden agenten van politie dreven de me
nigte met den gummistok uiteen. 53 demonstranten,
waaronder 8 vrouwen, werden gearresteerd.
