Gero Gromalca
II
Brieven van een boer
uit de buurt
II
i U,t de OMGEVING
Nu pas komt de moeilijke tijd
Géén prachtiger St
Nicolaas Cadeau
N. SNAAS, Molenstraat, Schap
N. 1. C. VAN CEELEN
HONIG'S BOUILLONBLOKJES tha ns 6 voor lOct.
Fa. R. DE MOEL ZOON
Ouderavond 0. L. School III.
Philips Radio-toestel
't Spinnewiel
Sint Nicolaas-Cadeaux
N. G. Weinreich
Schagen's
G er o-Magazijn
ANNA PAPinWNA
De ouderavond, in de o. 1. s. III gehouden, was
goed bezocht. De heer Van Dijk heette allen wel
kom, in 't bijzonder do heeren Zaadnoordijk en
Blaauboer.
Na goedkeuring der notulen, werd o.a. meegedeeld,
dat het vervolgonderwijs dit jaar 19 leerlingen telt.
Een méér uitvoerige uiteenzetting volgde over de
overplaatsing der leerkrachten in de gemeente, waar
van sommigen een verkeerde voorstelling blijken te
hebben. De heer Van Dijk schetste in 't kort den
gang van zaken, waaruit blijkt, dat het onderwijs-
belang wel degelijk is gediend. Spr. heeft den heer
Zaadnoordijk reeds leereu kennen als een ambi
tieus onderwijzer; hij sprak de hoop uit, dat de
nieuwbenoemde zijn beste krachten zal geven in 't
belang van 't onderwijs aan de o. 1. s. III (applaus).
Daarna had een verkiezing plaats van leden der
oudercommissie wegens periodieko aftreding. Den
scheidenden leden C. Schreurs en A. Kaan werd
dank gebracht voor de door hen verrichte werk
zaamheden. De samenstelling der commissie is nu:
G. C. van Balen Blanken (voorzitter), J. den Das
(secr.), K. Verver, R. L. Waiboer en W. Waiboer,
leden. j
De daarop volgende lezing over „Straffen door
het h. d. s., werd met aandacht gevolgd.
Na de pauze, op de gewone wijze besteed, kwam
het te houden St Nicolaasfeest in bespreking. Dit
zal gehouden worden (indien tenminste de golden
dit toelaten) op Woensdagmiddag 6 December in de
zaal van den heer Waiboer. In plaats van een film
zal dit jaar door de kinderen een tooneelstukje wor
den opgevoerd: „De gelaarsde Kat", van L. Rogge
veen. De verdere regeling werd aan de commissie
overgelaten.
Na de rondvraag, die niets opleverde, sloot voorzit
ter de geslaagde bijeenkomst, met den wensch, allen
op den volgenden ouderavond weer aanwezig te zien.
Op de laatste algemeene vergadering van „Zleken-
sorg" werd bij de rondvraag oa de vraag gesteld, of
het niet mogelijk zou zijn, dat voor de leden der ver
eeniging een contract werd afgesloten met een der auto
verhuurders voor het vervoer van zieke leden naar de
daarvoor aangewezen ziekenhuizen en zoo dit mooht
•lagen, of de vereeniging daarin dan ook ieta zou kun
nen bijdragen.
Naar wij thans uit betrouwbare bron vernemen ls het
bestuur er werkelijk ln geslaagd op billijke voorwaar
den een zoodanig contract af te sluiten en wel met de
firma Dekker en Koning alhier. Deze overeenkomst
ie zoodanig opgemaakt, dat zoowel uit de meest-afge-
legen als wel uit de meest-nabij het ziekenhuis, waar
heen de patiënt moet worden vervoerd, liggende dee-
len der gemeente, de vervoerprijs steeds gelijk blijft
Ten opzichte van de tweede vraag besloot het bestuur
nog, dat, voorloopig tot 30 April 1934, op de bedoelde
vervoerkosten eene tegemoetkoming zal worden ver
strekt. Deze zal resp. bedragen: bij vervoer van een
patiënt naar of van Den Helder f 2. bij vervoer naar of
van Alkmaar f 3 en bij vervoer naar of van Leiden f 5
per rit echter met dien verstande, dat deze tegemoet
koming slechts zal worden verleend voor die gevallen,
waarbij vervoer per auto medisch noodzakelijk wordt
geacht
B REE ZAND.
Ouderavond o. L n.
De heer De Vries verwelkomde de aanwezigen en
was verheugd daaronder ook veraf wonende dames
te zien. Te meer speet het hem. dat dichterbij wo
nenden niet gekomen waren.
Na de goedkeuring der uitvoerige notulen, deelde
de voorzitter mede. dat mej N. Krispijn 1 Novem
ber de school wegens aanstaand huwelijk heeft ver
laten. Mej. Krispijn heeft door haar zacht karakter
steeds de liefde der kinderen gehad. Mej. Diepgrond
!s van de school uit den Oostpolder naar hier ge
komen. Spr. hoopte, dat het haar hier goed mag be
vallen.
Het vervolgondenvijs bracht voorzitter ook even
ter sprake. Er zijn thans 13 leerlingen. Eigenlijk te
weinig. Zonder meerdere kosten konden daarvan
veel meer kinderen profiteeren en het is toch zoo nut
tig. Uit de verder hierover gevoerde besprekingen
Weck o.a. dat men niet algemeen wist, dat ook kin
aeren, die niet dc geheele school doorloopen hebben,
aan het vervolgonderwijs kunnen deelnemen.
Het Sinterklaasfeest, het hoofdpunt van de agen
da, besloot men zoo mogelijk op dezelfde wijze te
vieren als het vorige jaar, maar het wat vroeger te
doen eindigen. Dat is te meer gewenscht daar Sint
op 5 December zal komen. Dan moet iedereen na
tuurlijk 's avonds tijdig thuis zijn.
Bij ae rondvraag informeerde de heer Kaak naar
Ü6 taak van de oudercomrrissie. Naar aanleiding
van de verstrekte inlichtingen dienaangaande,
merkte de voorzitter der oudercommissie, de heer
Vap der Linden op, dat de commissie nooit buiten
de ouderavonden om, vergaderde. Gelukkig, voegde
fcij er bij, want dat is een gevolg hiervan, dat nooit
ben wanklank wordt gehoord Als de commissie
Aoest vergaderen, zou het niet. goed zijn.
Voorzitter dankte den heer Van de Linden voor
zijn compliment aan de school en sloot de vergade
ring.
BofIers.
Aan J. Wendel, leerling van de o. 1. school II, viel
het gelukje ten deel bij een reclamewedstrijd van de
firma Hille een rijwiel te winnen. Het gelukstele
gram, dat dit heuglijk nieuws meldde, was aan zijn
onderwijzeres gericht, want het hield ook een bui
tenkansje voor zijn medeleerlingen in. De heele klas
mag nl. een schoolreisje maken voor rekening van
de firma!
WINKET
Het Instituut voor arbeidersontwikkeling, afd. N.
Niedorp, gaf haar tweeden avond te Winkel op Woens
dagavond in de tooneelzaal van den heer R. Laan.
Voor een talrijk gehoor trad op de heer Gerard Pil-
ger, met air onderwerp: China en Chineesche zeden.
De spreker, die zelf jaren lang journalistleken arbeid
in China heeft verricht en doorgedrongen is tot de bin
nenlanden en de onderste lagen der bevolking li? Noord
en Zuid-China, voert zijn gehoor naar dit verre myste
rieuze land, en doet het een blik slaan in de wijze van
en de voorwaarden waaronder de Chlneezen leven, en
op hoe 'n primitieve wijze dit millioenenvolk leeft en
werkt. Dooh niet alleen bij de onderste lagen, dooh ook
bij de beter gesitueerden wordt een bezoek gebracht en
van hun zeden en gewoonten kennis genomen. Een aan
gename verteltrant, waarover deze spreker beschikt,
boeide zijn gehoor, terwijl het vertelde, door middel van
filmplaatjes aanschouwelijk werd voorgesteld.
Na de pauze deed de spreker zich kennen als een
goed declamator, ook weer blijvende ln zijn onderwerp:
handelende over China en de Chlneezen.
Het geheel was een mooien avond.
HARENKAPSPFT
WAARLAND.
Het tuinbouwbedrijf van den heer P. Bruin Mz. is
bg onderhandschen verkoop overgegaan aan den heer
Corn. Groot te Alkmaar.
Het burgerwoonhuis, staande aan de Waarlands
kade, eigendom van den heer P. Bood, is onderhandsoh
verkocht aan den heer F. Stoop, alhier.
TANG END UK
BROEK OP LANGENDIJK.
Op Maandag 4 December as. zal in deze gemeente
een begin gemaakt worden met de distributie van
goedkoop gekookt rundvleesch,. hetwelk plaats zal
vinden over de gevestigde slagers ter plaatse. Ge
zinnen van hoogstens 2 personen kunnen per week
1 kilo's bus verkrijgen en van 3 en meer personen
2 bussen van 1 K.G. De prijs is 35 cent per K.G.
tegen contante betaling.
Voor deze distributie komen in aanmerking alleen
behoeftige gezinnen, zoowel van arbeiders, tuinbou
wers, als middenstanders.
Personen welke hiervoor in aanmerking wenschen
te komen, kunnen zich opgeven tot en met Zater
dag 18 November 1933 bij den heer H. Vinke.
NOORDS CHARWOUDF-
Neutrale bond.
Scheen het eerst, dat de Neutrale bond van boeren,
land- en tuinbouwers al een heel stuk op weg was, om
samen te smelten met een gelljksoortlgen bond in Zuid-
Holland, bij het verschijnen van „De Ontwaking", het
orgaan van den N.B. bleek wel, dat er nogal groote be
zwaren waren. Op de dezer dagen gehouden kring be
stuursvergadering maakte deze fusie het punt van be
spreking uit. Uit deze besprekingen bleek, dat men er
niet voor was, om op de voorstellen van de Zuid-Hol-
landschen bond in te gaan, daar het eigen karakter van
den bond geheel zoek zou geraken, omdat de naam
Neutrale Bond niet naar den zin was van de Zuid-H.
heeren, terwijl ook „De Ontwaking" een naam was, die
hen de rillingen over het lijf liet loopen. Over het al
gemeen was het oordeel over de Z.-Hoilanders, dat deze
ln veel andere omstandigheden verkeerden dan de N.
Hollanders. Dat zij nog wel iets zouden hebben te ver
liezen en de N.-Holl. op het oogenblik al niet veel meer
hebben te verliezen dan hun persoonlijkheid. Men heeft
het daar wel slecht, en wil werken voor steunverhoo-
ging, doch op andere punten was men van geheel ander
inzicht dan de Neutrale Bond. Alle aanwezigen, 12 ver
tegenwoordigers der verschillende vereenigingen waren
dien avond dan ook van meentng, dat" op deze gronden
geen samenwerking mogelijk was. Ook werd niet goed
gekeurd de eventueele benoeming der hoofdbeetuursle-
denin verhouding tot de velllngsomzetten. Dit werd
niet democratisch geoordeeld, daar N.-Holland veel
meer leden heeft dan Z.-Holland. Door deze regeling zou
het H.B. van de N.Holl. organisatie worden terugge
bracht op 3,
De aanwezige H.B.-leden waren ook unaniem van de
zelfde meening als de geheele vergadering.
Voor den a.s. turn wed strijd tusschen de turnkring
Holl. Noorderkwartier en Hercules en Hygiea, zullen
voor deze vereeniging uitkomen de dames G. Ens, A
van Dam en N. Kroon, en de heeren G. Ens, C. Lan-
gendijk en J. Molenaar.
Z IJ P F.
Burgerl. Stand van 10—16 Nov. 1933.
Geboren: M&rtinus, zoon van Theodorus Nanne en
Cornelia Maria Heddes. Abc' Arend, zoon van Jan
Abel de Boer en van Sjoerdje Otter.
Ondertrouwd: Louwrens Rcns oud 2? j., landarbei
der en Keunje Petronclla Bakelaar, oud 16 jaar, bei
den alhier.
Getrouwd: Geene.
Overleden: Lena Bakker, oud 67 jaar, cchtgenoote
van Willem Kos, eerder weduwe van Reijer van der
Hoeven. Simon Hoep, oud 54 jaar, echtgenoot van Wil-
helmina Pool (overleden te Alkmaar).
T ZAND.
Wij vernamen dat door elk inwoners, die lichtre
clame aan zijn perceel bezigt, aan den Rijksweg in
ons dorp, opnieuw bij den Heer Directeur-Generaal
van den Rijkswaterstaat zal moeten worden aange
vraagd om vergunning deze installatie te mogen voe
ren.
om voor weinig geld een mooi en degelijk ST. NICOL AAS-CADEAU
te koopen. -:-
Maak het U zelf niet moeilijker. Koopt bij ons. Wij hebben een pracht-
sorteering: -:-
Heeren Winterjassen
Winterjekkers
Leeren Jekkers
Jongens Jassen
JONGENS JEKKERS
Heeren Costumes
Regenjassen
Heeren Pantalons
Manchester Jassen en
Broeken (ook Redi)
Pullovers
Hoeden en Petten
Overhemden
Zelfstrlkkers
Nappa Handschoenen
Wollen Handschoenen
Zijden Sjaals
Wollen Sjaals
Wollen Sokken
Bretels
Slipovers
Wij zijn aangesfoten bij Neerlands grootste Inkoop Combinatie,
daarom
NERGENS GOEDKOOPER. NERGENS LAGER PRIJZEN.
Aanbevelend,
HOOGZIJDE E 99
SCHAGEN
dan een
Onderstaande modellen uit voorraad leverbaar tegen
de navolgende prijzen:
824A 1115.— 834A f 142.59—
874A I 215.— 634A f 220.—
636A f 285.—
Profiteert nog van deze aanbiedingen voor de Om
zet- en Weeldebelasting van kracht wordt!
Beleefd aanbevelend,
Ontvangen een mooie collectie
in Raffia, Leer en Hout.
Handschoenen, Sjaals, Zakdoek
jes, Eau de Cologne, - Borduur-
doozen, enz. -
Aanbevelend,
SCHAGEN.
Als U soms ook nog wil profitee
ren van die bijzonder goedkoope
opruiming
baast U dan, want voor dezen prijs
koopt U nooit meer.
Suiker- of Theeschepjes, nu
Tafelvorken nu
Kwastlepels, nu
Zoutschepies, nu
Aardappcllepel, nu
Groentelepel nu
Sauslepel, nu
Soeplepel, nu
Messen, roestvrij, van fl.75 v. f 1.25
12 Gebak vorkjes, in étui,
van f 4.85 voor f 2.90
De extra zware Vorken of Lepels,
puntmodel of glad, van
80 cent voor
Kindervork of -lepel, nu
Taartschep, nu
Jamlepels, nu
Enz. - Enz. - Enz.
Alles poetsvrij.
Haast U dus naar
Lagezijde B 40
36 ct.
25 ct.
34 ct.
19 et.
f 1.20
f 1.20
99 ct.
f2.25
56 ct.
28 ct»
f 1.95
59 ct.
Hoewel onze redactie niet gerekend mag
worden tot hen die met instemming aan
vaarden de ontboezemingen en meenings-
ultingen die in onderstaand artikel zijn
opgenomen, heeft zij toch haar boginsel
getrouw: „om zooveel doenlijk vrije mee-
ningsuiting in haar blad Joe te staan, het
hieronder volgend artikel opgenomen,
natuurlijk het daarin neergeschrevene ge
heel latend voor rekening van den schrij
ver.
DE RED.
Toe Ik begon mit 't skraiven van deuze brieve, was
ik van plan om 'n verhaal te geven van ernstige en
malle geskiedenisse, die zich hier soms afspeule, en
zoo 'n beeld te teekenen van 't mooie boereleven en
van de gemoedelijke aard van ons Westfriesche volk
je. Maar deur alle beroerdighaid van deuze misera
bele taid, most ik deer al gauw van ofwaike, en dat
is ok vandaag weer zoo, ik houp voor 't lest Want
ik lach graag en hou niet van kankeren. Maar ik
kreeg deuze brief en omdat-i me dwars zit en ik 't er
toch mee iens ben, doen ik 'm erbai. Hier volgt-i:
WAARDE JAAP,
Als geboren West fries lees ik regelmatig de Scha-
ger Courant. Ook jou brieven en de laatste is oorzaak
van dit schrijven, n.1. je roep om den sterken man,
die opruiming zal moeten houden in den chaos van
partijkliekjes en belangenpolitiek, waaraan ons va
derland cn in de eerste plaats zijn boerenstand, te
gronde gaat Ik zeg op den voorgrond, dat deze roep
mijn sympathie heeft en dat ik tevens met belang
stelling las, wat je schreef over varkens- en zuivel-
centralc enz. Het is wel sterk, maar je zult er natuur
lijk je bewijzen voor hebben.
Ik acht 't echter verkeerd, dat je zulke serieuze en
belangrijke dingen zoo betrekkelijk oppervlakkig be
handelt, en ook dat je het doet in ons wel harde
maar overigens zoo echt ruw-gemoedelijk dialect
Deze taal is m.i. daarvoor niet geschikt omdat men
gewoon is in dialect slechts landelijk en gemeenlijk
humoristische geschiedenissen te lezen terwijl men
voor de behandeling van belangrijke politieke onder
werpen van den dag de gewone zuiver Nederlandsche
taal als regel bezigt en het dus in dien zin dialec
tisch gestelde stuk teleurstelt omdat 't niet aan de
verwachting voldoet en dientengevolge de inhoud
niet. de gewenschte aandacht krijgt De quaestie is
psychologisch. En 't is een opmerking, géén aanmer
king, die ik maak Jaap. Mijn critiek bedoelt opbou
wend te zijn sans rancune, ouwe makker!
Overigens nogmaals de richting waarin jou den
ken gaat en waarin je heil ziet voor onzen boeren
stand en voor ons geheele volk, heeft ook mijn volle
sympathie en 't is m.i. een goed idéo van je om
den lezers van de „Schager" die denkbeelden onder
de oogen te brengen. Want de redactie geeft steeds
ruimte voor het vrije spel der meeningen en 't is
niet goed, dat de lieden die 't volk steeds meer naar
links dwingen, alleen aan 't woord komen. En waar
de redactie jou een plaats heeft gegeven in de Zater
dag-editie, verzoek ik je nog eens de krant op te zoe
ken van 28 Oct, j.L en dan gebruik te maken van
wat daarin staat èn van mijn hier volgende opmer
kingen, in een van je volgende brieven.
Herlees het stuk Geestelijk Leven van Astor, onder
het motto: panem et circences.
Jij weet, evenals ik, wie Astor ls. We hebben bij
hem gecatechiseerd en tusschen mijn boeken staan
nog de prijzen die hij me toekende in dien tijd. Toen
niet maar later, hebben we begrepen welk een groot
en zuiver idealist hij is, volmaakt vrij van eigenbe
lang een leven lang strijdende voor een ideaal. Nog
later hebben we begrepen hoe hopeloos onpractisch
hij is, hoe hij, steeds weer vergetende dat de massa
niet zijn mooie groote ziel heeft, droomt van een ge
meenschap die slechts mogelijk zou zijn met enge
len als aardbewoners. Onder de leiders der huidige
arbeidersbeweging zijn weinigen met zoo reine bedoe
lingen als Astor heeft en ook Troelstra had. Het
groote meerendeel dezer vrijgestelden van partij- en
vakbeweging benutte politiek en een gladden tong als
middelen waarmede carrière gemaakt kan worden,
een warm plekje bereikt, een ruim en vroolijk le
ven. En zoo leven zij inderdaad ool^,nu, terwijl hun
volgelingen vertwijfelen. Zij donderen, evenals Astor
eenmaal deed, hun Marxistische waan-ideeën in de
ooren des volks pasklaar gemaakt voor 't gebrek
kig begrip der massa en speculeerend op de laagste
en steeds zuiver materialistische instincten. En nu
er een nieuwe geest gaat door de wereld, een geest
van waren opbouw en opvoeding, nu weren zij zich
met alle middelen van leugen en laster. En Astor zal
misschien eerstdaags een nieuw „Verloren Paradijs"
schrijven. Hij spreekt van „panem et circences' van
den dichter Juvenalis, in de tijden van Augustus en
Tiberius. De Romeinen leefden in luiheid, overdaad
cn weelde, vrijgelatenen kwamen tot macht en het
Romeinschc Rijk, dat eenmaal de wereld heheerschte,
ging onder! De Westersche beschaving gaf macht aan
„vrijgestelden", méér naarmate toenemende welvaart
verslappend werkte en zij gaat er aan te gronde!
L'histoire e répète de geschiedenis herhaalt
zich!
De bonzen en baantjesjagers hebben niet dc nood
zakelijke leiderscigenschappen hun ontbreekt de
groote staatsmansblik in werkelijkheid en toekomst,
'n klein egoisme vult hun enge zielen en dienten
gevolge zitten wij zooals Astor zegt, „in onze moderne
tüd in een tildnerk van verval, van verwording".
Fr kwamen grooton. die den weg naar de redding
za~en en we^en, en millioenen volgen hen.
Astor ziet dien weg nog niet hij staat nog in
't kamp van den vijand.
Als dit millioenenkoppig proletariaat gaat denken,
als 't zich bewust zou worden van zijn lot"
zegt Astor.
Deze puntjes beteekenen waarschijnlijk een bloe
dige revolutie, een vernietigen der z.g.n. „heerschende
klasse".
Maar 't 1 s anders. Als deze „misleide domme
karakterlooze massa" gaat denken, zal zij haar vrij
gestelden haar demagogische verleiders wegjagen,
zooals Jezus de wisselaars wegranselde uit den tem
pel!
Want communisme of sociaal-democratie, de conse
quentie is steeds dictatuur van datzelfde proletariaat,
van diezelfde redeloos domme massa, die niet tot re-
geeren in staat is leidt dus onherroepelijk tot een
overleveren van het volk en zijn welvaart aan een
bonzenkliek waarschijnlijk grootendeels buitenlan
ders (zie Rusland).
Als het volk zou denken en begrijpen dan zou
het ook weten dat over socialisme niet meer gespro
ken behoeft te worden. Socialist is in onze dagen
reeds ieder weldenkend mensch. Niemand zou nog
overdaad aan de eene zijde en een bedelend en hon
gerend volk aan den anderen kant, willen dulden!
Recht en rechtvaardigheid is de eisch! Brood en werk,
en óók spelen! voor allen! Dat wil Mussolini, dat
wil Hitier. dat wil Mussert. Mussolini is er, Hitier is
er, Mussert zal er komen, dat is heel zeker. Niet zon
der vinnigen strijd echter. En dus grijpt Astor hier
Hitier aan, van wien hij eerèt zegt dat hij „diep door
drongen is in de duistere diepten van de volksziel".
En dat is waar. Voor Hitier geldt zeker het: homo
sum, et nihil humanum a me alienum pto ik ben
een mensch en niets menschelijks is me vreemd.
Deze mensch, wiens ware grootheid wij nog niet
zien, omdat we te dichtbij staan, heeft den nood der
tijden gepeild; de denker, zijn volk door en door ken
nende, heeft begrepen hoe hij éénheid, geluk en te
vredenheid zou kunnen brengen in 'n nieuwe, groote
en eensgezinde gemeenschap, waar onderlinge strijd
onmogelijk is; de mensch, de ongelooflijk sterke
en taaie kerel heeft in zich de macht gehad dit
denkbeeld te verwezenlijken. Dat is het genie wijs
heid, persoonlijkheid en kracht!
Adolf Hitier is een volkomen eerlijk mensch, ook
een idealist, die geen persoonlijke belangen, noch be
vrediging van iidelheid nastreeft; rookt niet en drinkt
niet, leeft sober bijna ascetisch, maar werkt voortdu
rend en met alle middelen aan dat groote gestelde
doel zóó onberispelijk is deze mensch, dat zelfs
de Nederlandsche roode pers niets van hem te zeggen
weet.
Behalve dan een paar volmaakt onbeteekenende
dagbladschrijvertjes in Het Volk, paladijnen van den
laster als Polak en Kleerekoper c.s., die van hem zeg
gen dat hij een barbaar en een w e e t n i e t is een
weetniet dann die hun Duitsche partij met haar
drommen van zeer geleerde i n t c 1 1 e c t u-
eelen eenvoudig en volkomen wegblies. Het gebler
van deze lasterpropagandisten, die hier in Holland
tegen Mussert trouwens ook maar alleen op de misse-
Fikste wijze kunnen schelden kan 't best worden
vergeleken met 't gekef van vieze straathondjes tegen
'n edel raspaard.
Toch doen zulke lasterlijke beweringen hun gif
tige werking bij de domme massa en dat is de be
doeling. Helaas, een soortgelijke bedoeling heeft
\stor, als hij zegt dat Hitier in zijn bock „Mein
ICampf" neerschrijft: „Der Deutsche bat keine blasze
Ahnung, wie man das Volk beschwindeln muss,
wenn man Massenanhanger haben wilL"