^BDUSmW
Raad
Anna Paulowna.
Zaterdag 2 December 1933.
SCHAGER COURANT.
Vierde blad. No. 9392
Een doodendans.
Muiterij op een Poolsch stoomschip.
Geen verlaging der huren voor
arbeiderswoningen.
Vulkaanuitbarsting in San Salvador.
Omwentelingspoging in Portugal.
Werkloosheid in Amerika.
Hierop letten!
1 1
de heer mussert ex prof. aalberse.
In het jongste nummer van „Volk en Vaderland" het
orgaan van de Nat. Soc. Beweging, schrijft de „leider"
,irMussert een .Afscheidsbrief aan den hoogleeraar
Aalberss" bij wie» hij in 1916 in Delft college heeft
geloopen. Destijds leerde de heer Mussert van prof.
Aalberse blijkbaar de eerste argumenten tegen het veel
gesmade „economisch liberalisme" waarmede ons land
welvarend is geworden maar dat In een onliberale we
reld natuurlijk niet zonder meer kan worden gehand
haafd. En daar in Delft is blijkbaar het zaad in 's
heeren Musserts ziel gestrooid van: één voor allen, allen
voor éen, dat hij nu met zijn natlonaalsocialisme tracht
te verwezenlijken.
Maar nu. 17 jaar later, vindt hij prof. Aalberse niet
aa zijn zijde. En dat vedrlet hem zoo, aldus het Hsbl.,
dat hij nu in zijn afscheidsbrief schrijft':
„iet lang zijt Ge professor gebleven; Gy zyt parle
mentariër geworden. Dit vak beoefent Ge nu reeds sinds
vele jaren. Reeds aan tienduizenden van miln volksge-
nooten heb ik kunnen uiteenzetten hoe dwaas, ja hoe
onzedelijk in vele opzichten het parlementaire partij-
systeem is. Hoe het ieder, die daaraan doet, neerhaalt
Hce oud is reeds het gezegde: politiek is een vuile keu
ken! In deze vuile keuken hebt ge nu reeds jaren de
koksmuts gdragen. Het eens witte voorschoot en de
eens witte muts zyn er in die keuken niet schooner op
geworden; dat was te voorzien. Maar in mijn geestes
oog was de drager van die vuile kleeren dezelfde ge
bleven. als dien ik gekend had in de toga van den
hoogleeraar!' Verleder, week Is voor mij de hoogleeraar
Aalberse gestorven; hij was er misschien al sinds ja-
Ten niet meer. Wie weet? Maar voor mij leefde hij nog.'"
Verder doet Ir. Mussert den heer Aalberse bittere
veraten en besluit:
„Daarom is voor mij. uw oud-leerling, de Delftsche
hoogleeraar Aalberse overleden op 14 November 1933
aan den niets en niemand sparenden kanker der par
lementaire verwording."
„Gebleven is: Mr. Aalberse, parlementariër in Den
Haag."
Hierop antwoordt de heer Aalberse in „De Maasbode"
nu. onder den titel: „Van gene zijde van het graf', het
volgende:
GU hebt met deze herinnering aan mijn Delftsche ja
ren een teere snaar aangeroerd. Het zijn de twee ge
lukkigste jaren in mijn leven geweest, toen fk mij
zonder groote zorgen geheel wyden kon aan een arbeid,
die mij "ef was.
Maar ..j vergist u op een punt. Het was niet daarna,
dat !k „parlementariër" werd, ik was dat daarvóór al
dertien jaren geweest.
Maakt dit uw theorie over het parlementair bederf
niet eenigermate wankel? Ik had reeds dertien jaar die
volgens u vergiftigde atmosfeer ingeademd. En ziet, toen
gii my in 1916 in Delft leerdet kennen en klaarblijke
lijk waardeeren, was ik reeds die bedorveling. waar
voor gij mij thans schijnt aan te zien. Acht gy het
waarschijnlijk, dat gy en de anderen, die my twee Ja
ren lang hebt aangehoord, toen niet zoudt bemerkt, ge
voeld hebben: die daar staat. Is niet oprecht?
En als dat bederf me van 19031916 onaangetast zou
hebben gelaten, waarom zou het mij dan in de jaren
39251933 wèl beroerd hebben? In de jaren 19181925,
toen ik minister van arbeid en geen „parlementariër"
was. liep ik toch zeker niet die infectie op. Zeg het eens
eerlijk: heb ik als minister ooit anders gehandeld, dan
lk als hoogleeraar gedoceerd had?
En tenslotte schryft de heer Aalberse over de hou
ding der regeering ten opzichte van de N.S.B.:
Maar wat was mijn grief? Niet, dat de N.S.B. niet op
de zwarte lijst geplaatst was, maar andere nationaal -
socialistische of fascistische organisaties wèl, zonder
dat er van verschil in doelstelling en methode was ge
bleken. Mijn bezwaar, in eersten termyn nadrukkeiyk
uitgesproken, was, dat de Rogeerlng door dit onder
scheid te maken aan de N.S.B. een propagandamiddel
in de hand had gestopt. (Zie ..Handelingen" hl. 196).
Dit nu is het tragische: Gy verklaart my dood als
hoogleeraar en bedorven als parlementariër, op grond
van... een misverstand!
Ik geloof onvoorwaardelijk in uw goede trouw, ten
deze, alsook ten aanzien van de door u gelelde bewe
ging. Ik ben er van overtuigd, dat gy werkelijk meent,
dat gy uw doel dat ik verderfeiyk acht bereiken
kunt en zult, uitsluitend met legale middelen. Maar
neem nu van mij deze ernstige waarschuwing aan: ook
die meening van u berust op een misverstand. De dag
zal komen, waarop gy zult ervaren, dat de beweging,
door u op gang gebracht, over u heen, den Illegalen weg
opgaat.
Dat gij dit thans niet inziet, begryp ik. Maar, en ik
bedoel dit niet als een hatelijkheid gij weet nog wel
uit 1916'17 dat ik graag lachend een eenigszins spit
se waarheid zeg wat zoudt gU, bekwaam ingenieur,
ervan zeggen, wanneer ik, een heel gewoon jurist, mjj
vermeten zou, om door het wekken van volksagitatie
van de Regeering af te dwingen, om op bepaalde, door
mij uitgedachte wijze, groote bruggen te gaan bouwen,
met zeer breede overspanningen en zeer lichte pyiers
en vrijwel geen fundeering. Zoudt gy me niet van roe-
kelooze betweterij beschuldigen
Welnu, wat gij nastreeft op staatkundig gebied, komt
met zoodanigen bruggenbouw wonderveel overeen.
Toch moge ik dood zijn voor u, als hoogleeraar, gij
zijt het niet voor mij, aJs ingenieur.
Veertig man gearresteerd.
V.D. verneemt uit Boekarest:
In de haven van Constanza ontstond muiterij
onder de bemanning van het Poolsche stoomschip
„Polonia", omdat de gezagvoerder weigerde een sto
ker, die aan boord ziek<wa« geworde^i, naar het zie
kenhuis te laten brengen. Veertig leden dor beman
ning verlieten het schip, doch zij werden door de
Koemocnsche politie gearresteerd en aangezien zij
verzet pleegden, per trein naar Polen gezonden.
DUITSCHE WERKGEVERS ontbinden hun
VAKBONDEN.
Uit Berlijn: Ingevolge het beroep, dat de ryksregeering
en de leiders van het arbeidsfront hebben gedaan op
alle arbeidende Duitschers, hebben de leidende vertegen
woordigera van de industrieels werkgeversorganisaties
in een glstren gehouden vergadering tot ontbinding de
zer organisaties besloten.
Motie—Drees met 47 tegen 31 stemmen in
de Tweede Kamer verworpen.
De Tweede Kamer heeft gistermiddag de
motie-Drees, waarin wordt uitgesproken dat
spoedige en ingrijpende verlaging van de hu
ren van arbeiderswoningen dringend noodza
kelijk is, en waarin wordt gevraagd maatre
gelen tot verlaging van huur van arbeiders
woningen in particulier eigendom en over
weging van de instelling van de huurcom-
missies, verworpen met 47 tegen 31 stem
men. Vóór stemden S.D.A.P., C.P. do heeren
Sneevliet, Van Houten, Arts en de vier ka
tholieken Kuiper, v. Ysselmuide, Steinmetz
en Engels.
Paniek onder de bevolking.
V.D. verneemt uit Mexico City:
Een krachtige uitbarsting van den vulkaan Izalco
In San Salvador heeft een paniek veroorzaakt tot
ver in de omgeving von den vulkaan. Een breede
lavastroom heeft reeds zes boerenhoeven in de om
geving van Izalco weggevaagd en rolt langzaam
in de richting van de gelijknamige stad.
De geheele omtrek is door een dichten aschregen
bedekt.
De door een paniek aangegrepen bevolking vlucht
met have en goed uit de streek weg.
Documenten over complot gevonden.
V.D. verneemt uit Lissabon:
In verband met de wijdvertakte omwentelings
poging tegen de dictatuur van Dr. Salazar is de be
kende Portugeesche vlieger. Sarmento. gearresteerd.
Ernstig belastende documenten werden in beslag
genomen, welke bijzonderheden bevatten over den
voorgenomen aanslag.
De revolutionnairen hadden het plan, de bezittin
gen der ministers en hooge functionarissen, alsme
de de groote monarchistische goederen :n beslag te
nemen en de opbrengst ervan te gebruiken voor het
verstrekken van schadevergoeding aan de slachtof
fers der dictatuur.
De kerkelijke bezittingen, zouden geseculariseerd
worden en de priesters gescheiden van de politiek.
Ambtenaren, die de dictatuur hadden gesteund,
zouden afgezet worden.
Alle ondernemingen van openbaar belang zouden
gesocialiseerd worden en voorts zou een staatsbank
worden opgericht.
Dc Portugeesche regeering heeft do censuur afge
kondigd voor alle buitenlandsche telegrammen.
Nog steeds onveranderd. Ruim tien
mililoen menschen. zonder werk.
Reuter meldt uit Washington:
Volgens een opgave van de Amerikaansche Ar-
beidsfederatie is het aantal werkloozen gedurende
de maand October gestegen tot 10.076.000.
In de voorafgaande maand waren er 10.037.000
werkloozen.
Het overzicht van het zakenleven over November
door de federatie opgesteld wijst aan, dat de kosten
voor het levensonderhoud nog steeds grooter zijr
dan de koopkracht der bevolking.
corsicaansohe visschersboot vergaan.
Vijf opvarenden verdronken.
Uit Ajaccio: Naar thans biykt, Is een visschersboot,
die sedert 28 November werd vermist, tydens een storm
vergaan.
De geheele bemanning van vyf personen heeft den
dood in de golven gevonden.
Poeders en tabletten zijn alléén echt, als
de verpakking voorzien is van den naam
Mljnhardt. Let bij het koopen daar speciaal
op, want dit alleen garandeert U de echtheid.
Dat Slljltl moei van Uw Borst
verwijderd worden. Zeker is het
dat Gij vannacht minder benauwd
zult zijn, indien Gij vandaag Akker's
Abdijsiroop neemt. Uw ademhalings
organen worden dan bevrijd van de
slijm die daar vastzit. Zonder moeite,
zonder pijn wordt Gij dan Uw be
nauwdheid of beklemming de baas.
In ongelooflijk korten tijd werkt Ab
dijsiroop zuiverend, verzachtend en
genezend. Morgen kunt Gij U reeds
een ander mensch gevoelen. Door
haar bijzondere samenstelling hèt
geneesmiddel bij aandoeningen alsi
Hoest-Grtep-Bronchitis-Aslhma
Vergadering van den Raad op Vrydag 1 December
1933, des middags 2 uur.
Voorzitter de heer K. Keuris Az.( loco-burgemeester;
secretaris de heer C. Key'zer.
In verband met het voorstel tot overdracht van het
G.EJ3. aan de provincie, zijn mede ter vergadering
aanwezig de heeren Dr. Verhoekx, adviseur van de
Vereeniging voor Nederlandrche Gemeenten en Jb. Jon
ker, directeur van het G-E-B.
Aanwezig zijn alle leden.
De Voorzitter opent de vergadering en deelt mede,
dat hp tot zijn spijt die functie bekleedt in verband
met de ongesteldheid van den Burgemeester.
Onmiddellijk komt in behandeling, het voorstel tot
verdracht van
Het G.E.B. aan de Provincie
Voorstel om over te gaan tot overdracht aan de Pro
vincie Noord-Holland van het Electriciteitsbedrüf dezer
gemeente op de voorwaarden genoemd in het daartoe
van de Directie van het P.E.N. ontvangen ontwerp-con-
tract.
De Voorzitter deelt nog mede, dat vanmorgen nog
een adres is ingekomen van de heeren C. Waiboer Cz.
e-a., wonende in den Oostpolder, waarin adressanten
erop aandringen, terug te mogen ontvangen de bijdra
gen die zij indertijd verleend hebben om aansluiting te
krijgen. Zy blijver, het onbillijk achten dat late gra
tis aansluitingen zyn tot stand gekomen.
De heer Dr. Verhoekx wijst erop dat dcor die bijdra
gen de waarde van 't net niet is vermeerderd. Z.i. is *n
onjuistheid gepleegd toen later gratis aansluitingen zijn
gedaan. Maar als nu de bijdrage aan adressanten terug
werd betaald, zou nogmaals een onjuistheid zyn ge
pleegd.
By de verdere bespreking wordt er op gewezen, dat
adressanten geen verhoogd vastrecht hebben moeten
betalen, in tegenstelling met anderen, terwyi ook wordt
opgemerkt, dat ook het P.E.N. niet zonder meer tot
onrendabele aansluitingen zou overgaan.
Ook in verband met den stand der onderhandelingen
met de provincie wordt inwilliging van het verzoek be-
zwaariyk genoemd, de bedragen zouden dan geheel
door de gemeente moeten worden betaald, en dat zou
dan ook het geval dienen te zijn met de personen, die
een verhoogd vastrecht betaalden, o.a. de bewoners
van den Boermansweg.
De heer Komen geeft in overweging het verzoek in
handen te stellen van B. en W., opdat deze kewstie nog
nader onder de oogen kan worden gezien.
De heer Dekker stelt voor het adres voor kennisge
ving aan te nemen.
Aldus wordt besloten, tegen stemden de heeren Ko
men Jonker en Rezelman.
Dan komt in bespreking het voorstel tot overdracht
van het G.E.B. aan de provincie.
Op de vraag van den heer Jonker wordt medege
deeld dat de kosten van den adviseur voor rekening
der gemeente komen.
Uit het ontwerp-contract vermelden we:
De koopprijs zal bedragen f 154.400, verhoogd met de
kosten van de in 1933 tot stand gebrachte uitbreidingen,
tot een maximum van f 4000. Op 1 Januari 1934 zal d®
provincie het bedrijf in vrijen eigendom krygen.
De stroomtarieven zullen dezelfde zyn als voor de
provincie Noordholland gelden.
De vastrechttarieven zullen worden vastgesteld, voor
personen die minstens 2 jaar in het zelfde perceel heb
ben gewoond en op normale wijze stroom hebben be
trokken, naar het stroomverleden het algemeen
stroomverbruik in 1932. Voor personen die nog geen 2
jaar stroom betrekken, zal het stroomverbruik van
1933 in aanmerking worden genomen.
Niemand zal echter meer dan 27 cent per K.W.U. be
talen, maar wordt minder gebruikt dan in 1932, dan
stijgt de stroomprys; evenwel niet hooger dan tot 30 et
De gemeente verbindt zich de stroom voor de straat
verlichting volgens de gestelde voorwaarden, van d®
nrovincie te betrekken. De provincie verbindt zich tot
verbetering van de aansluitingen. Mochten de kosten
van die verbetering, met inbegrip van de kosten van
uitbreidingen in 1933, minder bedragen dan f 89770,
dan zal dat verschil aan de gemeente worden uitbetaald
Het huidige contract tusschen de gemeente en de pro
vincie zal op 1 Januari 1934 als geëindigd worden be
schouwd. De provincie zal ni vasten dienst nemen den
directeur-administrateur Jb. Jonker en den lijnwerker
Van Egmond, op de bezoldiging, die zij thans genieten.
Op wachtgeld, ten laste der provincie worden gesteld
de heeren Jb. Wiegman en Braaf, terwijl aan den geld-
ophaler C. Muntjewerf diverse werkzaamheden zullen
worden opgedragen waarvoor de bezoldiging niet min
der zal zijn dat die hy thans geniet,
By de besprekingen over de voorwaarden spreekt de
heer Van den Berg de vrees uit dat de provincie straks
de tarieven zal verhoogen, doch daar tegenover wordt
opgemerkt dat als de gemeente bij het rijk om een by-
drage zou aankloppen, het ryk wel eens de verplichting
zou kunnen opleggen, dat de gemeente hare electricl-
teltstarieven verhoogt. Ook de gemeente kan niet ga
randeeren dat haar tarieven in de toekomst niet ver
hoogd zullen worden.
De heer Dr. Verhoekx deelt mede dat hij zich vroeger
steeds heeft verklaard tegen overdracht van gemeente-
lyke overdrachten, maar door de vlucht van het electri*
citeitsgebruik is dat standpunt veranderd. Alleen de
provincie kan het meer-verbruik voor 5 cent per RLW.
leveren, wat spr. nader verklaart. Door wegnemen van
den tusschenpersoon is levering tegen goedkooperen
prijs mogelijk.
De heer Dekker biykt, in tegenstelling met den heer
Van der Berg, nogal tevreden te zijn over de resultaten
die met de onderhandelingen zijn verkregen.
Ook de heer Raven ziet voor de gemeente in dit con
tract een voordeel, ook wat de verbetering van het net
betreft. Z.i. heeft de gemeente bij de onderhandelingen
het uiterste uit de kan weten te halen.
De heer Smit zegt dat de Plaatselijke Belangers ook
steeds voor deze overdracht hebben geUverd en spr. uit
zijn voldoening over de verkregen resultaten. Vooral in
dezen tyd acht spr. het een voordeel.
De heer Van den Berg ziet dat groote voordeel niet
maar gelet op het advies van Dr. Verhoex, die zich vroe
ger toch ook steeds tegen overdracht verklaarde, wil
spr. zich by het voorstel neerleggen.
De heer Dekker wijst er op, dat veel over deze zaak
is geschreven, door menschen die niet wisten wat er
aan deze zaak is verbonden. De verkregen resultaten
zijn aan B. en W. te danken. Spr. geeft de voorkeur
aan een gecentraliseerd overheidsbedrijf, boven een
particulier bedrijf, ja, zelfs boven een gemeentelijk be
drijf.
De Voorzitter zegt dat ook B. en W. van oerdeel zijn,
dat verkregen is, wat te verkrijgen was.
Zonder hoofdelijke stemming wordt tot overdracht
besloten-
De heer Kuiken brengt hulde aan het gemeentebe
stuur en ook aan de stroomverbruikers, die de zaak
van het electriciteitsbedrijf zoo goed hebben doen loopen
Spr. hoopt dat in de toekomst het P.E.N. op uitstekende
wijze voor de electriciteitsvoorziening zal zorgdragen.
De heer Dekker brengt dank aan den heer Dr. Ver
hoekx voor de wyze waarop hij den raad heeft inge
licht.
De Voorzitter brengt namens B. en W. dank aan Dr.
Verhoekx, en deze is overtuigd dat de raad in de toe
komst geen berouw zal hebben over het genomen be
sluit.
De heeren Dr. Verhoekx en Jb. Jonker verlaten de
vergadering.
Hierna worden de notulen der vorige vergadering ge
lezen. Ze worden onveranderd vastgesteld.
De heer Koorn informeert naar de resultaten van het
onderzoek naar het ventverbod te Den Helder en de
vergunningsrechten voor venten aldaar.
De Voorzitter kan daarover geen inlichtingen ver
strekken, terwijl de heer Lubbert mededeelt, dat aan
één lid uit een gezin uit onze gemeente vergund wordt
met bloemen te venten, tegen betaling van 50 cent per
Mededeelingen.
Ged. Staten hebben goedgekeurd de wijziging hi het
Reglement voor het Burgerlyk Armbestuur.
Het gemeentebestuur van Alkmaar zond de begroo
ting voor den keuringsdienst voor waren, voor 1934.
Door het gemeentebestuur van Den Helder is het
verzoek om verlichting aan te brengen bij het Pontveer
aan Westeinde ter kennis gebracht van den Hoofdinge
nieur van den Rijkswaterstaat.
De heer Smit zegt tegen het aanbrengen van de ver
lichting te zyn, maar opgemerkt wordt dat de heer Smit
met die mededeeling te laat is, want het verzoek is
reeds gedaan.
Van het Nationaal Crisiscomité is bericht ingekomen,
dat over het 2e halfjaar 1933 een bedrag van f 278.75
beschikbaar wordt gesteld voor steun aan werkloozen.
Is slootwerk een werkverschaffingsobject?
Aan den Min. van Sociale Zaken is verzocht om met
1 Dec. a.s. de plaatsing van arbeiders uit deze gemeen
te 'by de Rijkswerkverschafflng te beëindigen en een
steunregeling geldig te verklaren, zoomede om een
Rijksbijdrage voor werkverschaffing in deze gemeente
(werk van den polder) ten einde de arbeiders om beur
ten te werk te kunnen stellen zoolang de steunregeling
geldt.
Antwoord is nog niet van den Minister ontvangen.
Voor de in werkverschaffing uitbetaalde loonen zal de
polder voor werken ten behoeve van dien polder 25 pet.
bijdragen.
De heer Dekker had aanvankelijk den indruk gekre
gen, dat pertinent gevraagd was tegen 1 December de
rijkswerkverschaffing stop te zetten. Naderhand is spr.
echter gebleken dat dit niet het geval is.
Ia 't algemeen apprecieert spr. dat L. en W. voortva
rend optreedt, maar spr. had graag gezien dat voor
Het schitterend gelegen Ijsstadion te Braur.lage in de Harz, waar de Duitsche winter-
spelen-1934 zullen worden gehouden.
