Kijken is Koopen bij CLOECK
AIiucci Hun-
De kanaalwerken
bij Schagen.
De „Postjager".
Uitgevers: N.V. v.h, TRAPMAN Co, Schagen.
Eerste Blad.
VERVROEGDE UITVOERING
als object van werkverruiming.
Het percentage Schager arbeiders.
DE „PELIKAAN" GAAT RUSTEOOS
VERDER.
Vrijdagavond in Batavia?
Nog steeds winterweer in
hel Zuiden.
WERKVERRUIMING.
Serie auto-ongelukken bij Orerschie.
De voortvluchtige diamanthandelaar.
Een relaas van de bemanning.
Vijftiendorpentocht in Noord-Holland.
Donderdag 21 December 1933.
SCHAGEB
77ste Jaargang No. 9403
CDGRANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij Inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN vas 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT ND MM EB BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
Bespreking tnsschen het dagelijksch bestuur
onzer gemeente en een commissie uit
Gedeputeerde Staten van Noord-
Holland.
Naar aanleiding van een door de begrootingscom-
missie gedaan voorstel, zie no. van Zaterdag jl. 16
December, om door vervroegde uitvoering der ha
ven- en kanaalwerken, de werkloosheid in onze ge
meente te bestrijden en door de uitvoering van die
werken de hooge kosten vo^r werkeloozenzorg, etc.
van de begrooting voor 1934 te kunnen afvoeren
en daardoor een mindere verhooging der belasting
te kunnen bewerkstelligen, hebben en W. een be
spreking gehad met een commissie uit Ged. Staten,
onder voorzitterschap van den heer Kooiman. Uit
het daarover uitgebrachte rapport deelen wij kort het
volgende mede:
Blijkens mededeelmg van den heer Reigersman zijn
de werken in zeer gevorderd stadium van voorbe
reiding. Het ligt in de bedoeling de kunstwerken in
één geheel te doen uitvoeren. Op de uitvoering van
de werken schijnt echter een fatum te rusten, want
zoodra de voorbereiding gereed is. wi' men weer een
andere richting uit. Het was bijv niet de bedoeling
het werk in werkverschaffing te doen uitvoeren. De
bedoeling is om, als de werken worden aanbesteed,
voor te schrijven, dat een bepaald percentage Scha
ger arbeiders moet worden genomen: hoe dichter
wij bij Schagen komen hoe meer wordt hei percenta
ge verhoogd. Wel schijnen er eenige moeilijkheden
met de Schagenaars te zijn geweest, maar gerekend
kan worden op den goeden wil van den Provincialen
Waterstaat. In het bestek zou kunnen worden gezet
25 a 30 Schagenaars, waarmede het maximum
wordt benaderd.
Einde Februari of begin Maart zal de aanbesteding
kunnen plaats vinden
Voor de havenwerken uitsluitend Schagenaars,
acht de heer Reigersman niet mogelijk. Den aanne
mers zal worden voorgeschreven voor hei geheele
werk 25 Schagenaars.
Bij de bespreking wordt opgemerkt dat de provin
cie zorgt voor het doen graven van het Kanaal, waar
in opgenomen haven en zwaaikom, terwijl de ge
meente betaalt loswal, beschoeiing, kaaimesr, aan
leg bestrating, paalwerken enz., waar veel materiaal
in zit, maar weinig arbeidsloon
De begrootingscommissie heeft er waarschijnlijk
geen idéé van gehad, dat het schoeiwerk en derge
lijke eerst gemaakt kunnen worden als het grond
werk geheel klaar is. Beginnen aan de haven is niet
mogelijk, omdat het een opeenvolging van werk
zaamheden is.
Uit technisch oogpunt wordt het ongewenscht ge
acht het werk te splitsen; maar geen bezwaar is
het b.v. aan het Wad te werken, als men met de re
geling van het werk van dien kant af begint.
Een toezegging dat de havenwerken, die door de
provincie worden uitgevoerd, volledig door de Scha
ger werklieden zouden worden uitgevoerd, nl. de
graafwerken en oevervoorzieningen, is de begroo
tingscommissie niet gedaan, wel is medewerking toe
gezegd voor zoover er geen technische bezwaren zou
den zijn. Volgens het oordeel vau den heer Kooiman,
lid Ged. Staten, behoeft niet naar vervroegde uitvoe
ring te worden gestreeid, omdat de zaak reeds zeer
ver gevorderd is.
Het overvragen van het percentage Schager ar
beiders acht de heer Reigersman verwerpelijk, hij
verklaart zich steeds bereid de hand te houden aan
het eenmaal vastgestelde percentage, doet de aanne
mer dat niet, dan treedt Prov. Waterstaat op. Het
maken van havenkom en zwaaikom is voor 100
provinciaal werk en het gaat niet op, dat Schagen
daar alles in zou hebben te zeggen. De outillage van
de haven is iets anders, dat moet de gemeente be
talen, en kan de provincie niet schelen.
Wat haven- en zwaaikom bctrelt wil de provincie
wel meewerken, gelet op de welwillende houding van
Schagen, maar het is een zuiver provinciaal werk.
Op de desbetreffende vraag van den heer Blaauboer
verklaart de heer Reigersman nog, dat alle grond
werk, verband houdende met haven- en zwaaikom
door de provincie zal worden betaald, ook net graaf
werk, dat onder water komt en het op diepte houden
daarvan.
Door den heer Kooiman wordt opgemerkt dat er
eenige misverstanden rondwaren inzake de bespre
king met de begrootingscommissie, doch laat voor
komen, dat tengevolge hiervan wrijving ontstaat tus-
schen die commissie en B. en W.
De heer Reigersman verklaart nog, dat wijziging
van het werk niet dan met groote vertraging zal kun
nen geschieden. Het eenvoudigst lijkt spr. dat de pro
vincie de werken in 't geheel aanbesteedt en dat
een bepaald percentage arbeiders uit de streek
wordt vastgesteld zonder dat de aannemer wordt ge
remd in dc uitvoering van zijn werk. Nagegaan zou
dan kunnen worden of het percentage Schagen van
25 tot 30 opgevoerd zou kunnen worden, zond,©?
dat het den aannemer hindert, opdat het niemand
meer behoeft te kosten dan bij normale uitvoering.
Voor de oevervoorziening kan de gemeente wel wat
zij wenscht.
Door den heer Cornelissen wordt opgemerkt dat
waar meerdere malen over de mindere capaciteit
der Schager grondwerkers is gesproken, hij er de aan
dacht op wil vestigen, dat zich inmiddels veel Gro
ningers, Drenten, Friezen en zelfs Zeeuwsch Vlamin
gen in Schapen hebben gevestigd, die speciaal voor
dit werk geschikt kunnen worden geacht.
Het gesprokene resumeerende, zegt de heer Kooi
man:
le. De wenschelijkheid wordt gevoeld de werken
in hun geheel aan te besteden.
2e. Als de werken in hun geheel worden aanbe
steed, dus niets alzonderlijk voor Scnagen wordt
uitgevoerd, zal voor Schagen een percentage arbei
ders worden bepaald, waarop Schagen billijker wijze
recht heeft, welk percentage niet van invloed zal
zijn op de geldmiddelen der gemeente.
3e. Het vastgestelde percentage werklieden uit de
streek zal mueten worden verdeeld over Schagen en
andere gemeenten, daarbij rekening houdende met
de omstandigheid, dat een deel van het werk ge
heel voor rekening der gemeente Schagen komt.
Door den heer Reigersman zal worden overwogen,
of in de bestekken zal worden opgenomen, dat de
aannemers zullen inschrijven met respectievelijk 25,
30. of 35 werklieden uit Schagen, opdat dan kan
worden nagegaan, wat de meerdere kosten zijn. Voor
af zullen B. en W. ,zich moeten vergewissen of de
Raad bereid is zich'een offer van een hooger per
centage te getroosten, ter voorkoming van onnoodig
werk door Waterstaat.
Schagen heeft 90 a. 100 werkloozen. als het werk
goed aan den gang is, zullen er 200 mcnschen aan
werken, van de 100 werkloozen uit Schagen zijn er
misschien 50 geschikt.
Het K.L M.-vliegtuig, de „Pelikaan", die na de motor-
pech van de „Zilvermeeuw" diens plaats voor de Kerst-
vlucht naar Indië heeft ingenomen, gaat rusteloos ver
der. Na gisteren om 12.50 uit Djask te zijn vertrokken,
werd om 17.20 (alles pl. tijd) Karatsji bereikt. Een rust
van 2 uur-25 min. was voldoende en om 19.45 vertrok
ken Smirnoff en Soer naar Jodhpoer.
Geruchten, dat de „Pelikaan" van de „Ijsvogel" de
post van den Postjager zou hebben overgenomen, wor
den van de zijde van de K.L.M. tegengesproken. De „Pe
likaan" houdt alleen de post van de „Zilvermeeuw" aan
boord, waarmede men uit Amsterdam is vertrokken. Na
Jodhpur wordt het er voor de „Pelikaan" niet gemak
kelijker op om een recordvlucht te maken, daar de be
manning verder niet van verlichte vliegvelden gebruik
zol kunnen maken. Tot heden heeft zij nog geregeld na
zonsondergang kunnen binnenloopen, omdat op verlichte
vliegvelden kon wordengeland_
Mocht alles verder naar wensch verloopen,
aldus de „TeL", dan hoopt men morgenavond
ln Rangoon aan te komen en het traject Ran-
goonBatavia in éénmaal te kunnen afleggen.
Dit zal niet gemakkelijk zijn, daar men in
Aiostar geen nachtverlichting heeft en het vlieg
tuig dus met dagverliohting in Aiostar moet
aankomen. Van Aiostar via Singapore naar
Batavia is nog tien uur vliegen. De „Pelikaan"
zou dan Vrijdagavond laat in Batavia kunnen
zijn. Hiermede zou het vliegtuig het traject in
vier dagen hebben afgelegd, waarmede 't record
van Beekman, die het in zeven dagen deed, in
den zomer, met drie dagen zou zijn verbeterd.
Smirnof deed het daarvoor in acht dagen. Normaal
wordt de route Amsterdam—Batavia in tien dagen
gervlogen in den winter en in den zomer uitgaande in
negen dagen en thuis in acht dagen.
Het vertrek uit Batavia blijft in ieder geval op den
27en gesteld, daar men met het verzenden van de pos:
hierop in Indië gerekend heeft. Het vliegtuig zou dan
als het in hetzelfde tempo terugvliegt, nog op Oude
jaarsdag in Amsterdam terug kunnen zqn
Vorst in Italië.
V.D. verneemt uit Milaan:
De koudegolf in Noord-Italië blijft onverminderd
voortduren. Te Turijn is de thermometer gedaald tot
12 graden onder nul, te Milaan 10 graden, te Parma
15 graden en te Bologna zelfs tot 18 graden onder nul.
De gunstigste temperaturen in Noord-Italië waren niet
hooger dan drie graden boven het vriespunt, de glad
heid van de wegen en de ijsovergang in de havens
veroorzaken in de havensteden tal van ongevallen.
Sneeuwval in Portugal
Reuter meldt uit Lissabon:
Portugal wordt op het oogenblik geteisterd door
een koudegolf en op verscheidene plaatsen is een re
cord-temperatuur van 12 graden vorst geregistreerd.
Verscheidene personen, die den nacht op onbeschut
te plaatsen doorbrachten, zijn doodgevroren.
In eenige districten hebben sneeuwstormen gewoed.
Wenschen i.d. Tweede Kamer ten
aanzien van den banw van brug
gen en wegen als object van
werkverruiming.
Gistermiddag is in de Tweede Kamer nog een restje
van de Wegenfondsbegrooting weggewerkt, wat noch
tans niet tot het onbelangrijkste gedeelte behoorde. Er
is n.1. het vraagstuk van de werkverruiming in aange
roerd.
Het was de heer v. Voorst tot Voorst (r.k.) die op het
belang van de wegen- en bruggenbouw als objecten
voor werkverruiming wees. Hij drong aan op snelleren
afbouw met leenlngsgeld; rente en aflossing kunnen
door het Wegenfonds gewaarborgd worden.
Onbevredigend achtte de heer v. d. Waerden (s d.) het
tempo van den bruggenbouw. Deze afgevaardigde voelt
niet veel voor de plannen om werken van staatswege,
toch met particulier kapitaal uit te voeren. Het is nóch
goedkooper, nóch vlugger dan uitvoering van staats
wege. Beter is het daarom voor deze werken te leenen.
Deze zaak is urgent: het tempo kan dan versneld wor
den en vele handen zullen daaraan werk kunnen vin
den. De heer v. d. Waerden verschilde echter met den
heer v. Voorst over de wenschelijkheid van het gebruik
van straatklinkers.
Met de werkverruiming houden ook de tertiaire we
gen zijdelings verband. Voor de uitkeering voor die we
gen uit het fonds pleitten de heeren Louwes, v. Rap-
pard en v. d. Weijden (r k.) Er waren natuurlijk ook
wenschen op meer plaatselijk terrein en van meer nega
tieven aard. Zoo drong de heer Rutgers v. Rozenburg
er op aan, dat de efschen van het snelverkeer niet te
hoog opgeschroefd worden.
Uit het bijna gefluisterde antwoord van minister Kalff
viel op te maken, dat hjj op de meeste vraagstukken
thans niet in wil gaan. maar dat hij ze liever wil
bespreken by de behandeling van het Verkersfonds.
Dat gold met name in de opmerkingen van den heer
v. d. Waerden over den bruggenbouw.
De minister wilde overigens de Kamer wel geruststel
len met de verzekering, dat bij de reeds aangekondigde
plannen om 60 milioen ter beschikking te stellen voor
groote werken, de wegen en bruggen niet in de ver
drukking zullen komen en dat ook gedacht zal worden
aan de tertiaire wegen.
Met de aansluiting van de Friesohe wegen op den Af
sluitdijk moet men voorzichtig zijn: dat kan een kost
bare geschiedenis worden. Voor zoover hij ze niet naar
het Verkeersfonds verwees, beloofde de minister de
verschillende wenschen te overwegen.
Wederom een ernstige aanrüding. Drie
personen zwaar gewond. Wagens zwaar
beschadigd.
Gisteravond omstreeks acht uur heeft op den Nieu
wen Rijksweg onder Overschie wederom een ernstig
auto-ongeval plaats gehad.
Aan de rechterzijde van den weg stond op genoemd
tijdstip de bejaarde schipper M. Oosterom uit Rot
terdam met een klein motorrijwiel langs den weg.
Daar de verlichting van het motorrijwiel geleverd
werd door middel van een dynamo, was het onver
licht. iUt de richting Delft naderde een vrachtauto,
bestuurd door J. v. d. Linde met groote snelheid.
Door de duisternis zag de chauffeur het motorrijwiel
te laat en kon hij een aanrijding niet meer voorko
men. Doordat de bestuurder van de vrachtauto sterk
remde, geraakte deze in slingerende beweging en bot
ste daarop tegen een uit tegenovergestelde richting
komende personenauto, bestuurd door den heer T. A.
Loeff, een 34-jarig koopman uit Den Haag. In dezen
wagen was tevens gezeten de heer S. Os uit Den
Haag.
Geneeskundige hulp en politie was spoedig ter
plaatse. De motorrijder en de inzittende van de per
sonenauto bleken er het ergst aan toe te zijn. In zeer
ernstigen toestand zijn zij per Roode Kruis-aulo naar
het Eudokia-ziekenhuis te Rotterdam overgebracht.
De heer Loeff die een ernstige beenfractuur en hoofd
wonden had, is eveneens naar genoemd ziekenhuis
overgebracht De bestuurder van de vrachtauto kwam
er wonder boven wonder zonder letsel af. De auto's
en het mótoi rijwiel waren zwaar beschadigd. Zij wer
den door d- politie in beslag genomen en moesten
weggesleept worden.
Hiermede was het echter nog niet afgeloopen. Kort
nadat dit ongeval had plaats gehad, botsten twee
auto's tegen elkander. Het bleef thans echter beperkt
tot materieele schade.
Omstreeks half tien toen men nog bezig was met
het wegsleepen van de auto's, stond de hoofdagent
van politie, P. van Doesburg uit Overschie, midden
op den weg en gaf met een lantaarn een stopteeken
tegen eenige uit DePt naderende vrachtauto's, welke
geladen waren met appelen. Door de gladheid van
den jg konden deze niet tijdig genoeg stoppen en
de hoofdagent van politie die niet snel genoeg weg
kon komen, raakte tusschen de wagens en werd
ernstig aan de rechterhand gewond, zoodat hij ver
der geen dienst meer kon doen. Ook deze auto's wer
den door de botsing zwaar beschadigd, terwijl de la
ding op den weg terecht kwam en deze bezaaid lag
met appels.
In België aangetroffen.
Zooals we gisteren meldden is de 40-jarige diamant
handelaar B. uit Naarden met meer dan een tori aan
diamanten voortvluchtig. Nader wordt hieromtrent
het volgende gemeld:
De betrokken makelaar verkeerde gedurende den
laatsten tijd in overspannen toestand. Van verschei
dene handelaren in diament had hij goederen in be
zit, gezamenlijk voor een waarde van belangrijk meer
dan een ton.
Eon der belanghebbende diamanthandelaren, de
heer H. Natkiel te Amsterdam, was bij deze zaak
voor een belangrijk bedrag betrokken. Eenige heeren
zijn aan hét einde van de vorige week reeds naar
Antwerpen gegaan, waar zij, naar wij nader ver-*
nemen, den verdwenen makelaar in een hotel aan^
troffen. De makelaar is toen met de Amsterdamsche
heeren teruggegaan naar Nederland en, naar ons van
betrouwbare zijde wordt medegedeeld, heeft hij alle
goederen, die hij van derden onder zich had, terugge
geven. Tusschen de firma Natkiel en den diamanthan
delaar schijnt echter nog een financïeele quaestie te
bestaan, welke mede oorzaak is van den overspan
nen toestand, waarin de bewuste makelaar verkeert..
De firma heeft bij de politie te Naarden een aan
klacht tegen den makelaar terzake van verduistering
van f30.000 ingediend. De justitie heeft deze zaak in
onderzoek en zal moeten uitmaken of hier inderdaad
van verduistering sprake is.
De makelaar vertoefde Dinsdag te Amsterdam,
waar hij bezig was zijn zaken te regelen.
Thans heeft de bemanning van de „Postjager", die
zooals men weet op haar vlucht naar Indië met mo-
torpcch te kampen heeft gehad en op een Ita-
liaansch vliegveld is gedaald, officieel rapport uitge
bracht aan het Studie-Comité Snelpost Ncderland-
Indië.
Aan dit relaas ontleenen we het volgende:
Wij vlogen langs de Italiaansche kust met de be
doeling via Calabrië naar de Grieksche hoofdstad
Athene over te steken.
Het weer was minder goed, en toen het Othoni
eiland in het zicht was, was het zelfs noodweer ge
worden. Alles werkte echter voortreffelijk, totdat
wij plotseling den oliedruk van den rechter motor tot
nul zagen terugslaan. Was de meter stuk of had de
motor geen olie?
Er was noemenswaard geen olie op den vleugel te
zien.
Het doorgaan met 2 motoren tegen den storm in,
was onmogelijk en zou niet verantwoord geweest zijn.
Het contact van den motor werd afgezet en de ben
zinekraan gesloten. De motor toerde echter nog met
1000 toeren in de minuut door, daar wij door do
snelheid hem niet konden stoppen Later bleek, dal
de motor daardoor geheel droog is geloopen en zelfs
rood gloeiend is geworden.
Wij draaiden 180 gr. om en vlogen met den storm
in den rug naar den vasten wal terug Wij vroegen
telegrafisch noodlanding te Brindisi aan. doch kregen
bericht terug, dat het veld onbruikbaar was.
Het weer was meer dan slecht geworden. Op twee
motoren vlogen wij op 100 M. hoogte langs de kust
van Tarente. Grottaglie gaf bericht, dat daar een nood
landing kon worden gemaakt.
Taranto werd gevonden en wij vlogen langs de
spoorlijn naar het vliegveld Grottaglie. Op de kaart
was het vliegveld fout afgeteekend, zoodat wij even
moesten cirkelen alsvorens te landen.
Het vliegveld was vrij goed en dróóg, ondanks het
noodweer.
Met behulp van militaire mecaniciens, die zeer
hulpvaardig waren, inspecteerden wij vluchtig den
motor, die reeds bleek vast te zitten.
Achter de bekapping werd een losse moerplug gevon
den van koper. Bij nader onderzoek bleek, dat bij den
starter een opening was waar deze moer in paste. De
olie circuleerde ook hierlangs, zoodat alle olie was weg-
geloopen door dit gat en in de achterste beplating was
gedropen, om dan vi'a den motorgondel naar beneden
weg te lekken. Toen alle olie weg was, is de druk om
laag gevallen.
Den volgenden dag werd direct met het demonteeren
van den motor begonnen. De bovenste 3 cylinders wer
den eraf genomen, wat met eenige moeite gepaard ginsr,
omdat de motor geheel nieuw was. De cylinders en zui
gers waren wel droog, maar nog niet ingevreten. Een
kijk ln de machine was zeer lastig, daar de motor geheel
vast zat en de zuigers toevallig ongunstig zaten.
Spoedig bleek ons, datde moederdrijfstang en hulp
drijfstangen rood gloeiend geweest waren. De bouten
waren afgesmolten en handen vol gruis konden uit de
machine worden gehaald Olie was in het geheel niet
meer aanwezig. Deze motor is niet meer te gebruiken.
Revisie in een dergelijkgeval zou te lang duren en bo
vendien te onnauwkeurig zijn. Dit risico kan niet geno
men worden.
Wij besteden on ze dagen om den stuurboordmotor
uit te bouwen en alles klaar te maken voor den nieu
wen.
Het vliegtuig is goed bewaakt, de post is geheel
veilig. Indien de motor den 22en te Napels aankomt,
moeten wij echter niet te optimistisch zijn met het
rekenen van d'en tijd. Weliswaar staan goede mecani
ciens ter beschikking, maar het inbouwen van een
nieuwen motor vergt altijd eenigen tijd. Wij zullen al
les klaar maken om zoo snel mogelijk te beginnen als
de motor komt. Het spijt ons allen ten zeerste dat de
tocht zoo moest worden afgebroken, maar wij zullen,
rachten te doen wat in onze macht ligt om de vlucht
zoo snel mogelijk te vervolgen!
Indien het weer gaat vriezen*
In de Dinsdagavond te Alkmaar gehouden vergade-
ring van de IJsclub De Quint werd besloten voor
Zondag, ijs en weder dienende, den vijftiendorpentocht
door Noordholland te organiseeren. Het is de bedoe
ling om deizen tocht in twee rubrieken te houden, n.1.
voor wedstrijden en voor toeristen.
De deelnemers aan den wedstrijd zullen om 8.30
's morgens starten en de toeristen een half uur later.
De route is als volgt gekozen: Omval. Stompetoren,
Schermerhorn, Avenhorn. Rustenburg. Hensbroek Ob-
dam, Spanbroek. Opmeer. Venhuizen Oude Niedorp.
Cdukarspel Noord- en Zuidscharwoude. Broek op Lan-
gendijk St. Pancras Oudorp en de finish is De Quint
Aan dezen tocht kan iedereen deelnemen. Voor den
wedstrijd zijn medailles besctrktaar gesteld, terwijl
leder die den tocht volbrengt een berinneringsteeken
krijgt