Vooruitzichten van de Ontwapening.
im
Kijken is Koopen bijCLOECK
De Russische
Stratosfeertocht.
Nieuwe Italiaansche en Engelsche voorstellen.
Donderdag 1 Februari 1934.
Postrekening
No. 23330
SGHAGËR
77ste Jaargang. No. 9425
COURANT.
Int. Telef.
No. 20
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dlnedag. Woenadag. Donder
dag en Zaterdag. Bij Inzending tot s morgone 8 uur. worden Adver-
tentién nog zooveel mogelijk in het eerstuilknmend nummer geplaatat.
Uitgave der N.V. vh. P. Trapman Co., Schagen.
8 PAGINA'S.
Prijs per 3 maanden f 180. Losse nummers 6 cent. ADVFRTFN-
TlëN van I tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewljsno.
inbegrepen). Groofe lettere worden naar plaatsruimfe berekend.
Mussollnl en Slr John Slmon komen aan den
DuLschen eisch van rechtsgelijkheid
tegemoet. Versterking van de
veiligheid nagestreefd.
Bij de besprekingen, die 3 en 4 Januari van dit
Jaar te Rome hebben plaats gehad tusschen MUMollnJ
cn Sir John Simon, den Engelschen minister van bui-
tenlandsche zaken, maakte de leider der regeering
den Britschen minister deelgenoot van een heden ge
publiceerd document, dat het standpunt van Italië be
helst ten aanzien van den toestand en de
vooruitzichten van de ontwapening.
Het memorandum inzake de ontwapeningsquaoetie
wijst op de noodzakelijkheid dat elke regeering haar
eigen verantwoordelijkheid aanvaardt bij het bepalen
van haar definitieve houding en het mededeelen
daarvan aan het publiek. Do Italiaansche regeering
«telt voor:
lo. Afschaffing van den chemischen oorlog;
2o. Verbod van bombardement der civiele bevol
kingen in afwachting van radicaler maatregelen;
3o. Beperking tot het tegenwoordige peil van de
militaire uitgaven en van het oorlogsmateriaal door
de mogendheden, die niet door verdragen zijn gebon
den.
Hoofdzaken van den Inhoud.
Aan den tekst van Mussolini's voorstel is verder
het volgende ontleend:
De I aliaansche regeering constateert, dat in de
ontwapeningsquaestie geen tijd meer verloren mag
gaan, indien men wil voorkomen, dat Europa zich in
vijandelijke groepen splitst en de bewapeningswed
loop wordt hervat. Elke regeering moet haar verant
woordelijkheid aanvaarden door een duidelijk stand
punt in tc nemen en dit openbaar te maken.
De onderbreking der ontwapeningsconferentie, het
verloop der diplomatieke onderhandelineen en de ver
klaringen der staatslieden, hebben bij do Italiaansche
regecring twijfel doen rijzon, of de gewapende mo
gendheden gemeenschappelijke ontv.apeninesmaatre-
gelcn willen en kunnen nemen, die de mogelijkheden
konden oplossen door de eischen van Duitschland
binnen de oorspronkelijk vastgestelde bescheiden
grenzen te houden. Duitschlands positie is s'erk, door
dat het elke betrekking ontkent tusschen de beide
methoden eener oplossing, n I. die welke de rechts
gelijkheid tot stand moet brengen, en die, waarbij
Duitschland niet verplicht is te ontwapenen.
De ontwapeningsvoorstellen moeten duidelijk zijn
en niet reeds bij voorbaat door allerlei onuitvoerbare
bepalingen onmogelijk worden gemaakt.
De Italiaansche regeering ziet den toestand als
volgt:
De ontwapening der bewapende staten moot zóóver
gaan, dat het de Duitsche ontwapening op redelijke
wijze nadert
De Italiaansche regeering schenkt aan de vrede
lievende verzekeringen van Hindenburg en Hitier do
grootste aandacht. Zij is van oordeel, dat het nog mo
gelijk is tot een verdrag te komen, onder voorwaarden,
die het geweten der wereld en wellicht slechts gedeel
telijke maar toch positieve voldoening zullen schen
ken.
Het door de Italiaansche regeering voorgestelde ver
drag zou van kracht kunnen blijven tot 31 Dec. 1010.
Wat den inhoud der eigenlijke voorstellen betreft,
doet zij nog opmerken, dat op het gebied van de af
schaffing van het luchtbombardement nog radicaler
maatregelen mogelijk zijn, waardoor de oplossing van
de quaestie der Duitsche rechtsgelijkheid in de lucht
ten zeerste zal worden vergemakkelijkt.
Wat de effectieven betreft, gaat de Duitsche elsch
inzake 300000 man uit van het feit, dat do gewapen-
den mogendheden hun effectieven niet verlagen tot oo
het niveau, voorgesteld in het plan MacDonald, maar
de bestaande sterkte handhaven.
Engelsch memorandum met voorstellen.
Het Engelsche memorandum nopens het ontwape-
ningsvraagstuk zegt oa., dat een oplossing, welke de
algemeene afschaffing van wapenen, aan bepaalde
mogendheden krachtens de vredesverdragen verbo
den, omvat, op het oogenblik klaarblijkelijk onmo
gelijk is. Men kan zich niet onttrekken aan de con
clusie, dat zekere categorieën van wapenen, toege
staan aan een staat, niet onbepaald aan een anderen
staat kunnen worden geweigerd. Europa moet kiezen
tusschen een conventie, de afschaffing behelzend van
bepaalde categorieën wapenen door mogendheden, die
het sterkst bewapend zijn, en een overeenkomst op
den grondslag dat deze mogendheden zich verbinden,
haar tegenwoordige bewapeningen niet te vermeerde
ren. De Britsche regeering beveelt dringend de eerst
genoemde regeling aan.
Het memoran
dum zet vervol
gens de wijze ui
een, waarop do
Engelsche regee
ring gelooft, da'
een overeenkomst
kan worden ver
kregen op de drie
volgende onder
verdeelingen, nl
veiligheid,
K e 1 ij k h e i d,
wapenings
rechten.
Ten aanzien
van de wapenings
rechten, doet de
Engelsche regee
ring de volgende
voorstellen, aan
nemende, dat de
overeenkomst toen
jaren zou duren:
Het ontwerp-con-
ventie stelt voor,
MUSSOLINL
dat 200.000 man acht maanden als gemiddelde da-
gelijksche effectieven dienen in het moederland voor
Frankrijk, Duitschland, Italië en Polen. Duitschland
vraagt dat 300.000 man twaalf maanden dienen. De
Engelsche regeering meent, dat eerder het beginsel
van pariteit dan van de cijfers zelf van belang is en
meent dat de bovengenoemde landen een compromis
zouden kunnen vinden tusschen 200 000 en 300.000
man. De regeering zou bereid zijn, toe te stemmen
in de langstmogelijke dienst periode indien dit de al
gemeen wensch is. Standarisatie zou volgens de over
eengekomen cijfers in vier jaar worden voltooid. Mi
litaire oefening buiten het leger van mannen van
dienstplichtigen lee/«ijd zou worden verboden en het
verbod zou worden geverifieerd door een permanon e
automatische controle.
Tanks boven 30 ton zouden aan het eind van het
eerste jaar worden vernietigd, boven 20 ton aan het
eind van het derde jaar, boven 16 ton aan het eind
van het vijfde jaar. Een nieuw internationaal onder
zoek, voorzien bij het ontwerp conventie, zou worden
ondernomen aan het eind van het derde jaar.
De Engelsche regeering zou van haar kan» toes'em
men dat dit nieuwbewapende Duitschland met kor
ten dienst zou worden uitgerust met tanks tot zes
ton.
De Engelsche regeering zou de voorkeur geven aan
een maximum-kaliber van 115 mm. maar is bereid de
bepaling te aanvaarden, dat het nieuwe Duitsche le
ger wordt bewapend met kanonnen van 155 mm.
Indien de permanente ontwapeningscommissie niet
besluit tot de afschaffing der luchtmacht na twee
jaar, zouden alle landen het recht krijgen een mi
litaire luchtmacht te bezitten. De landen zouden ge
durende de acht volgende jaren hun luchtmacht gelei
delijk uitbreiden of inkrimpen, ten einde tenslotte
te komen tot een vast te stellen cijfer, waarbij Duitsch
land pariteit zou krijgen op luchtvaartgebied.
Voor de andere mogendheden die niet het recht
hebben op een militaire lurhtmacht, zou een derge
lijke regeling worden getroffen.
Ten aanzien van de bewapening ter zee houdt de
regeering zich aan het desbetreffende hoofdstuk der
conventie, maar zij is bereid voorstellen in te dienen
voor een eenvoudiger regeling, indien deze noodig is.
Indien overeenstemming wordt bereikt op alle an
dere punten, is de regecring bereid de toepassing te
aanvaarden van een permanent automatisch controle
stelsel tc aanvaarden.
Ten slotte legt het memorandum den nadruk op
het standpunt der regeoring, dat de terugkeer van
Duitschland naar Genève en den Volkenbond hoofd
voorwaarde moet zijn voor een accoord.
Gereserveerde houding van de Berlijnsche
bladen.
De Berlijnsche bladen nemen tot de heden gepubli
ceerde Engelsche en Italiaansche memoranda inzake
de ontwapening slechts zeer voorzichtig stelling, daar
in den korten tijd een bestudeering der voorstellen
nog niet heeft kunnen geschieden. De bladen vragen
zich in de eerste plaats af. welke motieven er toe
geleid hebben, dat juist nu de Britsche regecring het
memorandum gepubliceerd heeft, nu de diplomatieke
onderhandelingen over de ontwapening vertrouwelijk
gevoerd zijn.
„Sirius" verongelukt
DE LIJKEN DER DRIE STRATOSFEERVAARDERS
GEVONDEN.
SIR JOHH SIMON.
Reuter ontving ait Re val de tijding, dat de „Os-
soviachlm" van verschillende drandlooze stations
het bericht heeft ontvangen, dat de lijken der be
manning van de Russische stratosfeerballon „Slrlus"
ergens, op een afstand van verscheidene honderden
k[lomeiers van Moskou af, zouden zijn gevonden.
De berichten zijn echter nog zeer onduidelijk In hun
aanwijzingen.
Het hoofd van den dienst der Russische militaire
en civiele luchtvaart heeft een aantal vliegers op
gedragen naar do aangegeven plaats te vliegen om
zekerheid te verkrijgen.
Uit de berichten moet men opmaken, dat de stra
tosf eerballon In den nacht van Dinsdag op Wocns
dag Is geland.
Een Reuter-bericht uit Moskou bevestigt de tij
ding, dat een catastropho heeft plaats gevonden.
De lijken van de drie inzittenden zijn gevonden
in de gondel van den ballon, welke nabij het dorp
Potlusky, aan de spoorlijn MoskouKazan ls ge
vonden.
Het schijnt, dat de gondel van den ballon is los
geraakt.
Aangaande de vaart deelt het ..Berl. Tageblatt" mede.
dat op 1B000 meter hoogte er een hevige storm wns ge
weest daarna was de lucht rustig geworden en op 20000
meter hoogte ging de ballon rustig verder. Fedosjenko
berichtte nog. dat hij tot 30 km. hoopte te stijgen en
dat er gelegenheid was geweest om onderzoekingen to
doen op hot. terrein van de komische straling en ook
om studie te maken van de optiek in de stratosfeer.
De luchtvaarders hadden in den gondel een kle'n ka
non meegenomen, waaruit het genoemde blad afleidt,
dat met deze opstijging ook militaire doeleinden zou
den gediend zijn.
Mededelingen aan Partijcongres.
Moskou. 31 Jan. CV.D.) In de zitting van heden van
het communistische partij-congres der Sovjet-Unie deel
de de eerste secretaris, Jenoedkldse, betreffende het ver
ongelukken van den stratosfcerballon het volgende mee:
Gisteren tusschen half vier en vijf uur is de losge
raakte gondel van den stratosfeerballon Ossovlachlm I
in de buurt van het dorp Podisjki Ostrog, op ongeveer
8 K.M. ten Zuiden van het station Kadosjl aan de
spoorlijn Moskou-Kazan, neergestort. Door den schok
geraakte het hulsel van den ballon los. De gondel is
gevonden met de lijken der drie verongelukte vliegers.
Volgens ooggetuigen hebben bij het losraken van het
hulsel twee ontploffingen plaats gehad. De lijken der
drie verongelukte stratcsfeervliegers werden liggende
In den gondel gevonden. Een der slachtoffers Is onher
kenbaar verminkt. Alle voorwerpen ln den gondel zijn
vernield.
Een fantast
De geruchten omtrent een spoonvogaanslag
Dordtsche zegsman in verhoor genomen.
Gisteren heeft de politie te Dordrecht In verhoor ge
nomen een aldaar als fantast bekend «taanden Jonge
man, die volgens publicatls ln het dagblad De Tri
bune getracht zou hebben eenige communisten t« be
wegen ln de nabijheid van Dordrecht een spoorwegaan
slag te ondernemen, over welk feit gelijk bekend
het Tweede-Kamerlid Schalker aan de regeering vra
gen heeft gesteld.
De Jongeman zou namelijk In contact met de N. S. B.
en den heer Mussert gestaan hebben.
Naaf het Hsbl. nog ter oore komt, heeft het verhoor
weinig nieuws opgeleverd en ls de politie in haar mee
ning versterkt met een fantast te doen te hebben.
VERJAARDAG VAN PRINSES JULIANA.
Verzoek van Nationaal HersteL
Het hoofdbestuur van het Verbond voor Nationaal
Herstel beeft aan den minister-president verzocht, ln
verband met het feit. dat de a s. verjaardag van H.K.H.
Prinses Juliana op 30 April a.s. een kroonjaar is, dezen
dag dit jaax tot een Nationale Feestdag te verklaren.
Proces tegen gangsters in Amerika.
Factor en een andere angstige getuige.
Zwaar bewapende detectives beschermden den beken
den financier Jacob Factor tijdens het proces te Chl-
cago tegen den beruchten „gangster" Tuohy en eenige
van diens handlangers. Het ..Hsbl." herinnert eraan, dat
Jacob Factor eenigen tijd geleden door een bende was
ontvoerd, maar weer vrij kwam nadat hij losgeld had
gestort. Een paar maanden later viel het besluit dat
Factor aan Engeland uitgeleverd zou worden naar aan
leiding van strafbare financieele handelingen, jaren ge
leden aldaar verricht. Deze uitlevering werd echter op
gehouden omdat de financier gehoord moest worden in
het proces dat Intusschen tegen zijn ontvoerders aan
hangig was gemaakt. Daar het gevaar niet denkbeel
dig was dat handlangers van Tuohy, Factor zouden
ombrengen aangezien deze te veel wist, werd de finan
cier den geheelen tijd door gewapende dectectlves be
waakt op een geheim adres. Zelfs in de rechtzaal zit
Factor ln een kring van politiemannen met revolvers
en automatische geweren ln de hand, daar men ook
hier nog voor een aanslag vreest. Tuohy zit, met zijn
drie medeverdachten, als een steenen beeld ln het ver
dachtenbankje en luistert onverschillig naar den hoofd
getuige, die met trillende stem verklaart dat Tuohy
hem ontvoerde en 24.000 pond sterling losgeld vroeg.
Familie en kennissen van Factor betaalden 14000 pond
en de financier werd toen losgelaten.
Men dreigde hem echter met een .hernieuwde ontvoe
ring, wanneer hij de ontbrekende 10000 p. st. niet als
nog betaald. De bandieten hadden hem ook met zware
mishandeling bedreigd.
De volgende getuige was zekere Wllllam „Buck"
Henrlchsen, een handlanger van Tuochy die verraad
pleegde en die zich dus volgens de ongeschreven wetten
der onderwereld des doods schuldig maakte. Hij is de
eerste Chicago'sche gangster die voor de autoriteiten
de wet van het zwijgen schendt. Hcnrichsen was na tien
jaren dienst als politie-agent lid geworden van Tuo-
hy's bende Eerst distribueerde hij den gesmokkelden
alcohol, daarna werd hij opgenomen in de lijfgarde van
den „baas". Het zweet parelde Henrlchsen op 't voor
hoofd; hij was doodsbleek en hij keek telkens schichtig
naar het onbewogen gelaat van Tuohy. terwijl hij met
stokkende stem zijn getuigenis aflegde. Het zal voor hem
maar een schrale troost zijn te weten dat hij van Tuohy
voorlooplg geen last meer zal hebben, want er loopen
nog vele kameraden van het bendehoofd rond die wraak
bunnen nemen. Ook Factcr zal zich in een Engelsch
huls van bewaring veiliger voelen dan thans!
Hevige aardschok in San Francisco.
Geen schade veroorzaakt,
San Francisco. Een hevige aardschok werd Dins
dag te 12.18 uur te San Francisco gevoeld. De schok
duurde verscheidene seconden, doch was. naar men
aanneemt, niet hevig genoeg om schade te veroorzaken.
Uit berichten blijkt, dat de schok ln de geheele Joa-
quinvallel tot Reno in Nevada werd gevoeld.
MOORDAANSLAG IN 8PAANSCHE GEVANGENIS.
Inspecteur-generaal gevangenissen zwaar
gewond.
Sevilla. Enrlque Plna, Inspecteur^generaal van het
gevangeniswezen, ls op straat door een persoon aan
gevallen, die hem roet een revolver ln deD rug schoot.
De aanvaller nam de vlucht Pina werd zwaar gewond*
Geen korter kermis te Hoorn.
Vraag van rechtsche fractie
De gemeenteraad van Hoorn behandelde heden een
voorstel van de rechtsche raadsfractie om de kermis
met enkele dagen ln te korten; het praeadvles van B.
en W. was afwijzend; omdat met verschillende kermis
exploitanten contracten van langoren duur loopen en
men bovendien een groot verlies aan pachtsommen zou
lijdon. wat in dezen tijd moeilijk gemist kan worden.
De rechtsche raadsfractie heeft daarop haar voorstel
terug genomen.
dreigend conflict in de kledingindustrie.
Afwijzende houding der moderne bonden
tegenover de vorstellen der werkgevers.
i
Amsterdam. Naar wij vernemen dreigt een ern-
-tig conflict in de Kledingindustrie uit te breken.
De maatpatroons wenschen in het nieuw te slui
ten collectief contract een loonsverlaging van 1234
vast te leggen, hetgeen door de moderne bonden
'Christelijke, Federatieve en Katholieke) wordt afge
wezen. De werknemers zien geen aanleiding om het
uurloon der kleermakers beneden dat van de vak
arbeiders te brengen.
Een andere groep van werkgevers, die in het
maat- annex confectiebedrenf, wenscht naast een
verlaging van 5 cent van bet uurloon, een speciaal
stukloon onder den nama „crisismaatloon'* voor te
tellen. Dit beteckent bij de thans geldende stuk
bonen een verlaging van 25 De bonden staan ook
tegenover dit voorrtel strikt afwijzend, vooral ook
omdat daarvan een daling van alle loonen ge
vreesd wordt.
De onregelmatigheden te ZandvoorL
Wethouder Molenaar verdedigt zich.
Gisteravond ls ln de groote zaal van „ZomerlusU te
Zandvoort een vergadering gehouden, belegd door wet
houder Molenaar, welke bedoeld was als protest tegen
de aan zijn adres gerichte beschuldigingen omtrent de
nlet-toekenning van de Rijkssubsidie voor werkloozen.
De zaal was om acht uur reeds geheel met belang
stellenden gevuld, terwijl zeer velen moesten worden
teruggestuurd.
De vergadering stond onder leiding van den heer E
Blanke uit Haarlem, die zich aandiende als onpartijdig
voorzitter.
De rede van den heer Molenaar bevatte een uitvoe
rige verklaring over zijn optreden in het afgeloopen
jaar. Ten sterkste ontkende spr., dat hij geknoeid of
geradeerd zou hebben. Als er in de boeken geradeerd
was. zou dit een formaliteit geweest zijn.
Aan het einde van zijn rede klonk slechts een ma
tig applaus.
Bij de beantwoording van eenige debaters, zelde de
heer Molenaar, dat er dit seizoen nog een openbare ver
gadering zal worden belegd, over het thema: „Waarom
een Zuiderbad?"
GROOTE HOTELBRAND TE QüEBEC
Schade op 200.000 dollars geschat;
Quebec, 31 Januari. In het Montmorency-hotel al
hier ls een geweldige brand uitgebroken. Het geheele
gebouw is verwoest, terwijl 16 personen gewond werden.
De gasten van het hotel waren genoodzaakt ln allerijl
de vlucht te nemen naar bulten, waar een temperatuur
van 15 graden onder het vriespunt heerschte.
De vlammen sloegen over op de belendende percee-
len, die eveneens door de bewoners moesten worden ont
ruimd. De aangerichte schade wordt op meer dan
200,000 dollar geschat,
SCHAATSENRIJDEN
Nederlandsche overwinning.
Heiden slaat Thunberg op de 1500 meter.
V. D. verneemt uit Oslo:
Gister werden te Oslo Internationale wedstrijden in
het hardrijden op den schaats gehouden over de af
standen 1500 en 3000 M., bij welke wedstrijden gezamen
lijk gestart werd.
Het resultaat van de 1500 M. was, dat Heiden eer
ste werd ln den tijd van 2 min. 23 sec., met op de tweede
plaats Thunberg; 3. Hurd. 4. Ekman (gevallen), 5. Pe-
dersen; 6. Stack; 7. Haraldsen; 8. Langedijk.
Het resultaat ven de 3000 M. was:
1. Pedersen 4 m. 59.6 sec.; 2. Haraldsen; 3. Hurd; 4.
Ekman; 5. Stack; 6. Thunberg; 7. Heiden (gevallen)
Langedijk was op dezen afstand niet gestart.
Te vermelden valt nog, dat Helden een extra-prijs
verwierf als winnaar van de meeste temporonden.
