Ontwapening!
Gevaren die den
vrede bedreigen.
KIJKEn is KOOPEÜ uj CLOECK
Simon spreekt over Japan en China.
KNOEIERIJ MET ZAAITARWE.
fologr. Atelier ARPAD MOLDOVAN - Nieuwe Niedorp
Tweede Kamer
Dr. COLIJN ONVERZETTELIJK.
Zaterdag 19 Mei 1934.
Postrekening
No. 23330
SCHAGËR
77ste Jaargang. No. 9484
COURANT.
Int. Telef.
No. 20
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentién nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst
Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co., Schagen.
20 PAGINA'S.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewtjsno.
Inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
20 Mei 1933
20 Mei 1934
Een verjaardag met een
weinig opwekkende terugblik.
Het is heden één jaar geleden, dat H.M. de Ko
ningin een antwoord-telegram heeft gezonden aan
president Roosevelt, van den volgenden gedeeltelij
ken inhoud:
Het is voor mij als Hoofd van den Nederlandschen
Staat plicht L' een antwoord te zenden, terstond en
zonder voorbehoud.
Het volk waarvoor ik spreek verafschuwt den oor
log, al zou het natuurlijk een aanval weerstaan.
Het meent, dat de tijden zijn aangebroken voor do
volkerengemeenschap om door daden te breken met
het recht van den sterkste.
Het is mijn overtuiging, dat geschillen door een
vreedzame regeling kunnen worden beslecht en mij
is geen reden l»ekend. waarom dit niet het geval
zou kunnen zijn.
Mijn land is diep overtuigd, dat op dit oogenblik
vergaande ontwapening gebiedend noodzakelijk is,
daar de voortgezette bewapening onvermijdelijk tot
een nieuwen oorlog zou moeten leiden.
Nederland is bereid om met de andere volkeren
de noodige stappen te doen, welke Gij noodzakelijk
acht om tot daadwerkelijke ontwapening te komen.
Wat oen non-agressiepuci betreft, ben ik het met
U eens, dat het onder de tegenwoordige omstandig
heden goed is de reeds bestaande non-agressie-pac
ten en verdragen nog eens te hernieuwen, ten einde
de bindende kracht er van aan de wereld voor te
houden.
De economische en financieele toestand vraagt
om onmiddellijke en doeltreffende verbetering.
Nationaal komt Mijn land op voor gezond en ge
ordend economisch en financieel leven.
Internationaal koint het op voor open handelsver
keer, stabiele valuta en betere prijzen.
Met Mijn regeering en volk spreek Ik de hoop uit,
dat de verwachtingen, die Gij koestert, in vervulling
mogen gaan. Wilhelmina.
In de N.R.Crt, van 26 Mei 1033, Avondbl. E. lezen
we:
Het antwoord van de Koningin aan
President Roosevelt.
Instemming van de Maatschappij tot be
vordering der Geneeskunde.
De commissie inzake oorlogsprophylaxis van de
Nederlandsche Maatschappij tot Bevordering der
Geneeskunde, heeft in opdracht van deze maat
schappij, de Koningin eerbiedig dank gebracht voor
de duidelijke en afdoende wijze, waarop zij in haar
antwoord aan president Roosevelt den oorlog heeft
veroordeeld.
De Nederlandsche artsen, beseffend de catastro-
phale uitwerking, die de moderne strijdmiddelen
zouden hebben voor leven en gezondheid van com
battanten en non-combattanten, beseffend ook dat
de volken niet krachtig genoeg kunnen worden ge
waarschuwd en voorgelicht, danken Hare Majesteit
voor Haar edele en Koninklijke getuigenis.
Het is wel der moeite waard om dit Koninklijk
gebaar nu, na één jaar. nog eens naar voren te
brengen! ..Het hoofd omhoog, het hart naar boven".
Hardnekkigheid met hardnekkigheid bestrijden,
is ook een der geneeskundige grondstellingen. Steeds
hameren op het zelfde aambeeld, ook al zou er van
aambeeld en hamer niets meer overblijven.
„Men rekene den uitslag niet, maar telt het doel
alleen."
Lofdicht aan Hare Majesteit bij Haar antwoord
aan President Roosevelt.
Wilhelmina.
Dearest Regina
Called on Mister Roosevelt
Inspiration
That Our Nation
Surely same desires held:
„Mijn Volk en Mij
„In donkerst tij,
„Verlicht Ons door: „Ontwapening
„De Welvaart stuk;
„In droeven druk,
„Is 't allerhoogste zegening!"
Gevierd Vorstin,
Gij Koningin:
,,'n Marm'ren beeld? Wat wenscht Gij nou?
Gansch Keêrland knielt,
Door U bezield,
Met stille beê: „Goddank voor Jou!"
Bij Godes gratie
Met Uw natie
In Uw schoonen Haagschen Hof:
„Schenker Geev'ner
„Hoogverheev'ner
„Méér dan alle aardscho lof'!
Dr. T. P. MERKRID.
DE OVERVAL TE OYEN.
De arbeider B. uit Oss, die verdacht van mede
plichtigheid aan den overval te Oven, was gearres
teerd, is gisteren in vrijheid gesteld.
De beide andere verdachten, dc 23-jarige Van O.
en de 16-jarige II. de B. uit Oss, van wie vrijwel
vaststaat, dat zij dc daders van het misdrijf zijn, be
vinden zich nog in arrest in de marechaussee kazer
ne aldaar. Zij worden vandaag naar het huis van
bewaring te 's Hertogenbosch gebracht*
„Een toestand inderdaad vol moeilijkhe
den, die zeer ernstig kan worden
voor de toekomst".
Gister is in het Engelsche Lagerhuis door een af
gevaardigde de aandacht gevestigd op het groote
gevaar voor den vrede in het Oosten en in heel de
wereld, dat voortspruit uit Japans optreden in de
afgeloopen jaren. Cripps zeide o.a.: „Het ziet er
naar uit, dat de regeering Japan toestaat het Bonds-
pact en het negen mogend heden-verdrag te schen
den, zonder dat zij daartegen protesteert. Het is dus
niet zeer te verwonderen, dat dc volken veiligheid
vóór ontwapening vragen. I)e manier, waarop China
in den steek is gelaten, is hun een les, wat er met
elk volk gebeuren kan, dat zich beschermd acht
door het Bondspact en door de verdragen."
De minister van
Buitenlandsche za
ken. Sir John Si
mon zeide in zijn
antwoord, dat uit
het onderhavige
debat wel blijkt
hoe groot de be
zorgdheid is, die
algemeen gevoeld
wordt gezien den
huidigen interna
tionalen toestand,
Jie vol moeilijkhe
den is en die in
de toekomst zeer
dreigend kan wor
den. Simon ging
daarop de Japan-
sche kwestie in
onderdeelen na.
Sir John Simon.
Het is Juist, zoo zeide hij, dat zekere in Japan
afgolegdo officieuze verklaring onrust, en twijfel
heeft doen rijzen in brecdc kringen, zoowel hier te
lande als elders.
Simon wees er op, dat Engeland toen het initia
tief genomen heeft en een vriendschappelijke nota
tot Japan heeft gericht. Het is echter niet juist, al
dus de minister, dat wij of welk ander land ook,
ooit een verdrag met China hebben geteekend,
welks bewoordingen ons zouden verplichten onze
strijdkrachten te gebruiken om China's gebieds-
ongereptheid en politieke onafhankelijkheid te hand
haven. Het ncgen-mogendhedon-verdrag bepaalt
slechts, dat China's gebieds-ongcreptheid rnoet
worden geëerbiedigd.
Vervolgens hesprak Simon het vraagstuk van dc
reorganisatie van den Volkenbond.
In antwoord op de opmerkingen van Stafford
Cripps betreffende Japan, zeide de minister ten
slotte, dat dc Britsche regeering zich houdt aan het
rapport van den Volkenbond over het Verre Oosten
en daarvan niet zal afwijken, zonder het vooraf
mede te deelon. Z.oolang wij gebonden zijn aan het
negen-mogendbeden-verdrag, aldus Simon, zullen
wij ons best doen het na te komen. Ons land is
door elk artikel van het Volkenbondspact gebonden.
Boeren in N.O.-Brabant ernstig gedu
peerd door levering van verkeerde zaai-
tarwe.
Dezer dagen is te Berghem in Oostelijk Noord-Bra
bant een geval van fraude ontdekt ten nadeelc van de
Crisis-tarwecentrale. Bovendien werden 50 landbou
wers door de onregelmatigheden gedupeerd.
De ambtenaren van do Crisistarwecentrale hebben
een onderzoek ingesteld naar de klachten der ver
schillende landbouwers uit dc gemeenten Beiyrhem,
Haren, Megen. Herpen. Ravensteyn en Schayk, over
geleverde zaaitarwe. Deze landbouwers hebben hun
bonoodigde zaaitarwe betrokken van de verschil
lende filialen van de coöperatieve handelsvereni
ging van den Ned. Chr. Boerenbond, kring Raven
steyn. De klachten betroffen hoofdzakelijk de on
deugdelijke kwaliteit. Uit het onderzoek der des
kundigen bleek, dat in plaats van de gefactureerde
KINDEROPNAMEN FAMILIEGROEPEN BRUID-
FOTO's in de bekende artistieke uitvoering.
BEIDE PINKSTERDAGEN GEOPEND
Zie onze speciale advertentie in dit blad verder.
zomer-zaaitarwe gewone wintertarwe was geleverd.
De klachten bereikten den hoer G., kringleider van
den N. C. B. te Ravensteyn. die dc nog in voorraad
zijnde tarwe van de partij door een deskundige deed
onderzoeken. Ook deze kwam tot hetzelfde resultaat.
Onmiddellijk werd nagegaan van wicn het winter
koren afkomstig was. De partij bleek geleverd door
bet landbouwbedrijf van gebr. v. d. P. uit Berghem.
De kringlcider stelde zijn superieuren met het geval
in kennis, die op hun beurt den Crisis tarwccentrale
waarschuden. De partij tarwe, groot ca. 10.000 Kg..
welke volgens de leveranciers de opbrengst moest
zijn van 3 H.A. land, was van onbekende herkomst.
Daar op deze tarwe, welke volgens opgave van de
gebr. v. d. P. op eigén land was geteeld, reeds steun
was verstrekt, was het niet moeilijk te constatee-
ren, dat hier fraude in het spel was. Er werd nage
gaan hoeveel land door de gebr. v. d. P. met. tarwe
was bezaaid en nu kwam aan het licht dat zij
slechts ca. 1 H.A. hadden bezaaid. Er zou over ten
minste 2 H.A. te veel rijkssteun zijn ontvangen. Een
en ander was aanleiding om de gebr. v. d. P. in de
marechausseekazerne te Oss een verhoor nf te ne
men. Een ernstig onderzoek zal nader worden in
gesteld.
Daar ongeveer 200 H.A. bouwgrond met de be
wuste wintertarwe is gezaaid, zal naar verluidt de
schade voor de gedupeerde boeren in de duizen
den loopen, daar zij geen opbrengst van hun ak
kers verwachten. Verscheidene van hen hebben do
landerijen voor de eerste maal gescheurd. Zij zullen
een eisch tot schadevergoeding instellen.
OOG OM OOG
N e w-Y o r k. Volgens een bericht uit Vera
Cruz in Mexico heeft een farmer aldaar zijn vrouw
aan een boom gebonden en verbrand. De omwonen
den hebben daarop den man aan denzelfden boom
gebonden en op gelijke wijze om het leven gebracht.
Dit is het eerste geval van lynchen in den staat
Vera Cruz.
GEBRUIKTE AUTOMOBIELEN
verkoopen wij onder GARANTIE en op PROEF.
Garage C. NIEUWLAND, BERGEN.
De verruiming van den Zondagsverkoop
door den minister onaannemelijk
verklaard.
Bij de gister voortgezette behandeling van het
wetsontwerp wijziging der Winkelsluitingswet 1930 in
de Tweede Kamer, is wel gebleken, dat een groote
meerderheid der Kamer voor verruiming der verkoop-
gelegenheid op Zondag is.
De liberale afgevaardigde, de heer Boon, die het
eerst het woord verkreeg, begon met er op te wijzen,
dat de regeering, geholpen door de Kamer, tegen
woordig allerlei volksgroepen, welke in moeilijkhe
den verkeeren, te hulp komt, maar dat de winkeliers
reeds geruimen tijd vragen om maatregelen ter op
lossing van hun moeilijkheden, zonder dat de re
geering hierin voorziet.
De technische wijziging brengt geen oplossing voor
de groote moeilijkheden, waarin de winkelstand ver
keert.
De heer Smcenk fa.r.) zegt, dat bij zijn fractie geen
bezwaar bestaat tegen een technische herziening van
de winkelsluitingswet, maar dat de grens van de
technische herziening niet overschreden moet wor
den. Spr. fractie zal stemmen tegen de amendementen
welke deze grens overschrijden.
In strijd met kabinetsverklaring?
Verder gaan dan de technische herziening, ware in
strijd met de kabinetsverklaring, waarin gezegd werd,
dat het kabinet zich zou onthouden van een toespit
sing van principieele tegenstellingen.
De heer Smeenk (a.r.) wil ronduit verklaren, de in
diening van dat wetsontwerp niet in harmonie met
die kabinotsverklaring te achten. (Beweging en ru
moer). Op grond van de kabinctsverklaring hebben
wij aan het kabinet steun toegezegd. Ook de partijen
moeten zich onthouden van een toespitsing van de
principieele tegenstellingen onder de tegenwoordige
omstandigheden. Men beroepe zich niet op de crisis,
want de kabinctsverklaring heeft ook betrekking op
dc crisis. Men mag den menschen geen crisishulp vet-
lecnen op een manier, waardoor dc principieele tegen
stellingen verscherpt zouden worden. Men moet geen
maatregelen doorzetten, waar een groot deel der rech
terzijde tegen is.
De heer Teulings (r.k.) die het amendement tot
verruiming va.i den Zondagsverkoop had ingediend,
zegt: Dc nood van dc desbetreffende midden-
standsbedrijven moet een groote rol spelen bij de
beoordeeling van wat nu gebeuren moet. De groote
lijnen der winkelsluitingswet moeten worden ge
handhaafd. Zondagsrust is een kostelijk goed. Nooit
zal spr. varen op het compas der hecrcn Vos en
Boon. Maar de nood dwingt tot het verstrekken van
eenig soulaas. De grens der uitzonderingen welke de
wet reeds kent, moet tijdelijk ecnigszins worden ver
legd.
Een tegenstander van zijn amendement vond de
heer Teulings in den heer Lingbeek (h.g.) die zegt,
dat nu wordt voorgesteld van Kamer uit een verrui
ming van dc verkoopgelcgcnheid op Zondag. Wij ge
reformeerden zijn steeds geweest voor beperking van
werkzaamheden op Zondag. Bij de kabinetsformatie
het vorige jaar hebben de rechtsche partijen geen
veer behoeven te iaten, zelfs de kloosterlingen niet.
(Gelach). Nu komen echter niet de rechtsche belan
gen aan de orde, maar de Zondagsrust, waarbij Gods
gebod betrokken is, en nu ziet het protestantsche
deel van rechts, in hoeverre het op de roomsche heeft
kunnen rekenen. Do heer Vos heeft nu voorgesteld
om op Zondag van ruw ijs roomijs te maken
Interruptie: Boomsch ijs! (Gelach).
De heer Lingbeek zegt verder: Maar zoo onmis
baar als ruw ijs op Zondag kan zijn, zoo gemakkelijk
kan men op Zondag roomijs missen. Spr. is tegen dc
voorgestelde verruiming van de verkoopgelegenheid
op Zondag en ook tegen dc in het wetsontwerp voor
gestelde verruiming van de compensatie voor Jood-
sche winkeliers op Zondag. Dit is een aantasting van
Gods gebod.
Den heer Drop (s.d.) lijkt het volkomen onnoodig,
dat sigarenwinkels op Zondag geopend zijn. Een
amendcment-Teulings bevat deze openstelling en dit
gaat spr. wat ver. Hij beroept zich daarbij op Am-
sterdamsche sigarenwinkeliers, die openstelling op
Zondag niet noodig vinden.
Dc heeren Vos (lib.) en Westerman (r.k.) wezen
weer op de groote beteekenis, die de winkelsluiting
voor den middenstand heeft. De heer Vos merkt op,
dat alle groepen der bevolking zijn geholpen door
crisismaatregelen, op kosten van de middenstanders
Wat gebeurt voor de laatsten?
Ook de heer Westerman zegt, dat de winkelslui
tingswet aan duizenden winkeliers en slijters de be
staansmogelijkheid heeft ontnomen. Men heeft niet
geweten, dat zoovele winkelbedrijven het uitsluitend
van den Zondagsverkoop moeten hebben.
Nadat ook andere sprekers het hunne van het
wetsontwerp hadden gezegd, waarbij veel, wat
eigenlijk de zaak zelve niet raakte, kwam het
antwoord van minister Colijn.
De minister zegt, dat hij zich bereid heeft ver
klaard, met de Kamer de technische herziening te
behandelen, maar dat, als hij daarbij had kunnen
bevroeden, dat ten hoogste V?. pet, gewijd zou zijn
aan het wetsontwerp, in welks behandeling hij had
toegestemd, en 90V2 pet. aan een wetsontwerp, in
welks behanedling hij niet had toegestemd, hij
voorzichtiger geweest zou zijn en niet zou zijn ge
treden in de suggestie van den heer Teulings.
Over de opmerkingen aangaande dc technische
herziening komt spr. bij de artikelsgewijze behan
deling terug.
Tant de bruit pour une omelette! Dit is het
preekwoord, waaraan spr. heeft gedacht, toen j..,
de redevoeringen over de andere kwestie hoorde'
Een minister werd ziek en trad af. Een andere mi
nister, met. zelf een omvangrijk departement, moest
zijn taak lijdelijk erbij nemen. Het ligt in het voor
nemen, binnen korten tijd iemand uit te noodigen,
deel van het Kabinet uit te gaan maken ter vervul
ling van dc opengevallen plaats. De voorzitter van
den ministerraad zal met dien persoon besprekin
gen moet voeren on daarom is bet goed, dat spr. bet
departement kent. Hij heeft nu veel werk te ver
richten en daarom heeft hij het werk, waarbij niet
het grootste belang was, naar den achtergrond ge
schoven.
Er is meer. Spr. zou niet waar zijn, als hij zei,
dat. dit alles was. Hij heeft n.1. persoonlijk bezwaar
om dit. wetsontwerp met de Kamer te behandelen.
ITij acht het wetsontwerp in strijd met den grond
slag waarop hij het kabinet beeft gevormd, n.1. het
achterwege laten van voorstellen, welke zouden lei
den tot een verscherping van dc tegenstellingen
tusschen de partijen, in de regeering vertegenwoor
digd. De winkelsluitingswet is niet tot stand geko
men zonder scherpen strijd tusschen de partijen,
die nu in dc regeering vertegenwoordigd zijn. llit
bet debat van hedenmiddag is wel gebleken, dat
bij gelijk bad, toen hij meende, dat bot beter was.
deze materie nu niet te behandelen. In de Kamer
moeten de groepen, waaruit ministers zijn voortge
komen, niet voortdurend met elkaar overhoop lig
gen.
Een kijkje achter de schermen.
In de memorie van antwoord staat, dat het kabinet
in zijn geheel met het wetsontwerp instemde. Toen
het voor de eerste maal in het kabinet werd bespro
ken, hoeft spr. daartegen onmiddellijk zijn bezwaar
geuit. Daarna heeft de ministerraad in een vergade
ring, die spr. door ongesteldheid niet kon bijwonen,
een beslissing genomen, waaraan onmiddellijk rucht
baarheid is gegeven. Had spr. getracht, den minister,
die deze beslissing had gepubliceerd, tot terugneming
te bewegen, dan zou dit waarschijnlijk een minister-
crisis tengevolge hebben gehad. Ook had spr. zelf kun
nen aftreden. Geen van beide oplossingen achtte hij
in 's lands belang. Hij heeft toen zichzelf en zijn in
zicht geofferd en berust. Dit was alles een passieve
houding. Maar spr. kon niet een actieve houdinj
aannemen en het wetsontwerp verdedigen. Als men
wat meer geduld had gehad en had gedacht: „Tegen
half Juni zal er wel een nieuwe minister van oeco-
nomische zaken zijn en deze kan dan beslissen", had
dit debat achterwege kunnen blijven. De zaak zal
geen invloed hebben op de keuze van den opvolger
van den heer Verschuur. Spr. heeft zijn inzicht ge
offerd en zijn gedragslijn bepaald. De moeilijkheid is
er. Hij moet er doorheen. Hij zal niet trachten, door
een achterdeurtje aan dc moeilijkheid to ontkomen.
Hij heeft zich bereid verklaard tot behandeling
van de technische herziening, als compromis. Maar
hij is niet bereid, mee te werken aan een denatureo-
ring van de technische herziening. Bij aanneming van
dc desbetreffende amendementcn-Teulings of -Vos zou
spr. niet bereid zijn, de behandeling van het wetsont
werp voort te zetten.
Replieken.
Nadat de heeren Teulings, Vos en Smeenk gere
pliceerd hebben, vraagt de heer Colijn nogmaals het
woord.
De Voorzitter zegt, dat nog verschillende sprekers
aan dc replieken zullen deelnemen, maar verleent
den minister het woord.
Minister Colijn zegt, ter voorkoming van „m i s-
apprehensio n", dat hij den heer Teulings
heeft gezegd, bezwaar te hebben tegen amendementen
tot verruiming van de verkoopgelegenheid op Zondag.
De heer Teulings (r.-k.): Toen het wetsontwerp op
de agenda stond.
Minister Colijn: Ik heb u gezegd, dat
het amendement onaannemelijk
voor m ij was. Spr. herhaalt dat een incorporee-
ring van de crisisregeling in de technische herzie
ning hem niet mogelijk zal maken, dc technische her
ziening met de Kamer af te handelen.
De Voorzitter verdaagt de vergadering tc 6 u. 10
tot Donderdag 1 uur.
