De Spellingskwestie
Het conflict met
Von Papen.
DE VELDSLAG IN
DEN CHACO.
Gaat het de Duitsche regeering te ver?
Om de rede te Marburg.
GIST HET BIJ DE NAZI'S?
Brochure met Von Papen's rede in
beslag genomen.
DE MOOI STE FOTO
LAFFE OVERVAL
De slechte prijzen in den hiinbonw.
TWEEDE KAMER.
EEN INTERPELLATIE VAN DEN HEER TIL ANUS
EN HET ANTWOORD VAN MINISTER
MARCHANT.
Donderdag is in de Tweede Kamer de eerste acte
over dc Spellingskwestie verloopen.
Men zal zich herinneren wat er aan vooraf gegaan
is. De zaak scheen, vooral bij liet onderwijs, hope
loos vastgeloopen te zijn en de klachten over onze
kerheid waren niet van de lucht. Dies besloot Mi
nister Marchant de zaak definitief te beëindigen. Hij
installeerde opnieuw een commissie van vijf taal
kundigen en vereenigde zich met het compromis,
dat deze commissie, althans hare meerderheid, ont
wierp. Daarnaast was een comité-Overdiep, dat groo-
tendeels het compromis-Marchant aanvaardt, maar
de buigings-n heel zeker wil handhaven.
Het verzet tegen de voorgestelde vereenvoudigde
spelling kwam in de Donderdag gehouden zitting tot
uiting bij monde van den chr. bist. afgevaardigde,
den heer Tilamis, die in zijn uitgebreide interpel
latie constateerde, dat de deskundigen het niet eens
zijn, en waarbij hij de samenstelling van dc laatste
commisie-Marchant als eenzijdig critiseerde.
Tenslotte besloot bij met het stellen van een aan
tal vragen, die men hieronder door den minister be
antwoordt vindt.
Het antwoord van minister Marchant, dat behalve
daverende lachsalvo's ook fronsende wenkbrauwen
en enkele hamerslagen van den Kamervoorzitter uit
lokte. omdat dc laatste nu eenmaal het decorum ge
handhaafd wil zien. ving aldus aan. dat mr. Mar
chant „naar dezen dag verlangd had" om nu eens
in een geregeld debat het een en ander over dit
vraagstuk te zeggen.
Dit .geregeld' debat dan heeft, zooals hierboven
reeds ongemerkt, aanleiding gegeven to» ooeenblik-
ken van groote hilariteit. Ziehier enkele van die
oogenblikken:
Prof. Woltjeh. aldus mr. Marchant, is bij spr.
geweest en is 10 minuten aan het woord geweest,
waarna spr. gelegenheid kreeg, om wat te zeggen.
(Hilariteit).
Prof. Woltjer zei, dat de commisrie-Overdien de
zaak bestudeerde. Prof. Van Ginneken zei: „Wat
moet ik bij die vier vereenvoudigers doen? Dat houd
ik niet uit!" (Gelach). Spr. antwoordde: „Maak u
niet ongerust: conservatiever man dan ik ben, is
nW denkbaar". Spr. heeft toen den professoren van
allerlei gevraagd om er achter te komen, boe die
k'T.pcn argumenteerden. (Hilariteit). De argumen
ten waren onvergelijkelijk veel sterker Spr. bad al
tijd gedacht, dat De Vries en te Winkel het beste
was, wat er bestond, maar hij zag in de commissie,
dat De Vries en te Winkel ondersteboven werden
gebokst. (Vroolijkheid).
Wil men hier slagen, aldus minister Marchant.
dan moet men een compromis vinden. Het rapport
is gepubliceerd juist om cjitiek uit te lokken van
deskundigen en niet-deskundigen. De „Taaltuin" is
een orgaan waarin de crème de la crème van de
oppositie baar licljt laat schijnen. Prof. Van Ginne
ken doet daarin een aanval on den minister. Dat is
niet erg. Erger is wel, dat de hoogleeraar taalfouten
maakt (vreugde). De minister baalde er tot ver
maak van de Kamer drie uit één zin van vijf en
twintig woorden.
Wel blijkt hieruit hoe noodig het is het onderwiis
in het Ncderlandsch te verbeteren, constateerde hij
'doodleuk (daverende en onbedaarlijke vréugde).
Intussclien bad prof. Van Ginneken zich aanvan
kelijk met het compromis verecnigd. De minister
haalde nog andere fouten, geschreven door een an
deren hoogleeraar, uit „De Taaltuin" en wierp het
hoekje ten slotte auasi-verachtelijk neer, onder den
uitroep: „En de?e hoeren willen mij nu lecrcn, hoe
ik spellen moet." (groote vreugde).
De vragen, Met inqanq van 1 Septem
ber keuze tnsschen De Vries en Te Win
kel of het compromis.
De Minister eindigde met de beantwoording van de
vragen van den heer Tilanus.
Dc regeering, aldus mr. Marchant. stolt nu de
keuze tusschen De Vries en Te Winkel of het com
promis. beide in hun geheel. Tusschcnstelsels wor
den geëlimineerd.
Op dc eerste vraag antwoordt spr.. dat het departe
ment van onderwijs, voor zoover bet daartoe be
voegd is. per 1 September 1934 ten aanz'en van de
schrijfwijze de keuze zal Ir.ten tusschen De Vries en
Te Winkel of het compromis.
Op de tweede vraag antwoordt spr.. dat hij noch
van zijn voornemen noch van de uitvoering van bet
bovenstaande e*m toenemende verwarring vreest. Hij
verwacht er juist orde van. Dezo orde zal bereikt
worden niet door dwang. Door nen minimum van
bindende voorschriften wenscht spr. leiding te ge
ven. Er is geen reden om te meenen. dat het bijzon-
de*- onderwiis de regeling niet zal volgen.
Op de derde vraag antwoordt spr„ dat de uitge
vers niet ernstig schade zullen lijden en de gemeente
besturen niet voor extra-uitgaven zullen komen te
staan. Aanschaffing van nieuwe leermiddelen zal
"niet noodig zijn. Mochten uitgevers minder vlot van
hun voorraad afkomen, dan staat 'a ertegen over. dat
er een grootere vraag komt naar boeken in de com
promis-spelling. De regeering beschikt over de mid-
,1/Uori om verhooging van uitgaven tegen te gaan.
7ii zal van die middelen gebmik maken, omdat zoo
danige verbooging niet noodig is.
Op de vierde vraag antwoordt snr.. dat het stand
punt Her regeering is. dat. de schrijfwijze baar eigen
ontwikkeling heeft buiten elk forceerend ingrijpen.
De schrijfwijze van de onderscheidene departemen
ten is niet te houden buiten de ontwikkeling der
schrijfwijze in bet algemeen. Op zeker oogeublik
wordt bet dan onvermijdelijk, zekere veranderingen
te registreren. Dan wordt een plaats gehad hebben
de omwikkeling vastgelegd, niet iets nieuws geocha-
pow Mot betrekking tot het rogoeringsstandoimt ter
zake van de schrijfwijze der departementen kan snr.
meededen, dat het in bet voornomen der regeering
ligt om over te gaan tot wat onvermijdelijk is op den
daarvoor aangewezen tijd.
Na de beantwoording van deze vragen door minis
ter Marchant heeft zich een breedvoerig debat ont-
snormen, en waarbij de beer Tilanus een motie in-
d'ondè om tot niet-toeinting van de schriifwüze der
Nedërlandsche faal volgens het 7 Maart 1034 geda
teerde versla" der desbetreffende commissie dus
het compromis over te gaan.
Een vinnig debat.
Ofschoon in een heel wat rustiger sfeer, heeft de
Kamer gistermiddag bet debat over de spellings
kwestie op vinnige wijze voortgezet.
Fersto spreker was de hoer K. ter Laan. die een
pleidooi voor het compromis hield-en-tenslotte-een
motie indiende, waarin de Kamer uitspreekt, dat'aan
de wonorde on bet gebied der spelling zoo spoedig
mogelijk een eind dient te komen en dat bet wenscbe
liik is. dat de spelling van bet comnromis met in
gang van 1 September algemeen wordt ingevoerd.
Vervolgens bracht de anti-revolutionnaire partij een
drietal sprekers op bet terrein van actie, die het nie'
in alle opzichten met elkaar eens waren. De hoer Vis
sober zet. dat de snoP'ngskwestie meer is onge-
wornen in de onderwijskringen, dan dat ons volk er
door beroerd is. Spr. is geen deskundige.
Maar het spcllingsvraagstuk is door dc wijze, waar-
1 op de minister het heeft behandeld, een element
geworden met een politie ken bijsmaak, waarop spr.
de aandacht vestigt.
Do minister heeft den gevoclsfactor verwaarloosd.
Hij heeft op een lichtzinnige manier zijn decreet op
gedrongen aan ons volk zonder alle belanghebbenden
te hebben geraadpleegd. Dit is des te erger, omdat
wij leven in een tijd, waarin de constitutioneele ver
houdingen worden bedreigd. Een breede massa van
ons volk voelt, dat de minister heeft gedaan, als een
bureaucratische, fascistische daad. (Beweging.)
Nadat de heeren Kersten en Lingbeek hun behou
dend standpunt hadden uiteengezet, de heer Wijn
koop den minister had verweten, dat deze het on
derwijs een duw had gegeven, kwant er nog een
motie van den r.k. afgevaardigde, den heer Moller,
waarin de Kamer uitspreekt, dat een juiste en die
pere kennis en een zuivere uitspraak van dc Ncder-
landsche taal voor alle groepen van ons volk een
zeer groot cultuurbelang bcteckenen, en aan de re
geering verzoekt, strenge eischen te stellen ten aan
zien van de Nederiandsche taal voor alle scholen en
alle examens, speciaal voor examens voor bevoegd
heid tot onderwijs in do taal.
Minister Marchant dupliceert.
Minister Marchant wees er in zijn dupliek op, dat
de spellingskwestie dc hartstochten wakker roept.
De heer Visscher is een gemoedelijk man, maar zijn
rede hield in een votum van wantrouwen tegen spr.,
zooals spr. hier in de Kamer nog zelden heeft hooren
uitspreken.
Er is op het oogeublik een wanhopige chaos, roept
de minister uit. Het kan een wiskundedocent niet
meer schelen, of een leerling In zijn wiskundehuis-
werk behoorlijk Nederlandsch schrijft. Aan zulke
dingen heeft spr. met dc circulaire een eind willen
maken. Een docent in het Nederlandsch bij het gym
nasiaal onderwijs zei: „Ais De Vries en Te Winkel
wordt afgeschaft, wat moet ik dan nog doen?" Voor
dien man bestaat het heele onderwijs blijkbaar uit
de regels der spelling. En dan moet men den heer
Moller hooren, die zijn leven aan het onderwijs
heeft gewijd en die ons duidelijk heeft gemaakt, dat
het taalonderwijs buiten de spelling omgaat. Het
doel van 's heeren Mollers motie is ook spr.'s doel.
Ten aanzien van de motie-Tilanus wees dc minister
er op, dat een aanhanger van het anti-revolutionair
staatsrecht er niet voor kan stemmen, wat lat.r door
den heer De Geer volmaakt onjuist genoemd werd.
De motie-K. ter Laan worde teruggenomen, aldus
mr. Marchant. Verwerping ervan zou ons verder van
het doel af voeren.
Nadat verschillende sprekers nogmaals hun stand
punt nader hebben toegelicht, zegt minister Marchant
zijn standpunt te zullen handhaven en dat in" do
motie-Tilanus de regeering uitnoodigt, niet tot toe
lating van het compromis over te gaan.
De heer Schouten (a.r.): Er wordt in de motie niet
gesproken van uitnoodigen.
De heer De Geer (c.li.)Waar staat in het antirevo
lutionair staatsrecht, dat de Kamer geen wensch mag
te kennen geven?
Minister Marchant houdt vol, dat de motie gelijk
staat met een uitnoodiging cn dat een antirevolution-
nair er niet voor kan stemmen.
De heer De Geer (c.h.): U begrijpt van het antie-
revolutionnair staatsrecht niets.
Do minister kan zich niet voorstellen, dat de Ka
mer zulk een motie zou aannemen.
De interpellatie wordt gesloten.
Woensdag wordt gestemd.
Over de moties wordt Woensdag bij den aanvang
der vergadering gestemd.
De vergadering wordt om vijf minuten over half
zeven verdaagd tot Woensdagmiddag.
Gevangenistraffen wenens declncmlnq
aan anti-Joodsche relletjes.
M u n c h e n. Te Ansbach zijn negentien personen
veroordeeld tot gevangenisstraffen tusschen drie en
tien maanden, wegens deelneming aan de anti-
Joodsche relletjes te Gunzenhausen op 25 Maart J.l.
Bij deze relletjes waren twee Joden omgekomen.
Het gerechtshof is tot de conclusie gekomen, dat
deze slachtoffers de hand aan zichzelf hadden ge
slagen.
NOG GEEN OPHELDERING IN DEN
GESPANNEN TOESTAND.
Omtrent den door de redevoering van Von Papen
ontstanen toestand meldt de Berlijnsche correspondent
van de „Times" o.m. het volgende:
Het onderhoud, dat Dinsdag tusschen Hitier en
Von Papen heeft plaats gevonden, had een zeer le
vendig karakter en heeft omstreeks 3 uren geduurd.
Intussclien heeft het geenszins den eenigszins ge
spannen toestand, welke geschapen is door de rede
voering van Von Papen te Marburg opgehelderd. Er
bestaat goede reden aan te nemen, dat men tot de
conclusie is gekomen, dat het conflfct te ernstig was
om onmiddellijk geregeld te worden cn dat Hit Ier en
Von Papen beiden een bezoek zullen brengen aan Pre
sident von Hindenburg op zijn landgoed in Neudeck.
Woensdag verwachtte men dat Hitier Donderdag en
von Papen Vrijdag of Zaterdag naar den Itijkspresi-
dent. zouden gaan.
Wat het onderhoud tusschen Hitier en Von Papen
betreft, verneemt de correspondent dat Ilitler. die
groote moeite gehad heeft eenigen van zijn radicale
luitenants in te toornen, zijn ernstige ontstemdheid
over een optreden dat ernstige onccnigheden in zijn
partij en in de beweging kan veroorzaken, niet ver
heeld heeft. Naar verluidt heeft hij gewezen op de on
mogelijkheid om toestemming te geven tot publicatie
von een zoodanige redevoering. Het schijnt echter, dat
Von Papen niet erg onder den indruk daarvan is ge
komen, aangezien hij weloverwogen zijn critiek van
wat hij en vele anderen beschouwen als tekortkomin
gen van het huidige systeem, heeft uitgesproken, ten
einde eenige beweging te veroorzaken. Wel heeft de
vice-kanselier aangeboden af te treden, doch rlit aan
bod is om redenen die naderhand duidelijk werden,
afgewezen.
Aan het einde van het onderhoud heeft Hitier, naar
Vierduizend Paragnyaner gesneuveld. Het
groote offensief tegen Bolivia thans ten
einde?
La Paz, 22 Juni. (V.D.) In verband met den
thans in den Chaco woedenden veldslag, kan het
volgende worden gemeld:
Dc Bolivianen hebben de Paraguaysche troepen
uiteengeslagen en deze zijn met achterlating van
zware verliezen teruggetrokken. Dc Bolivianen heb
ben een flinke hoeveelheid gevangenen gemaakt,
waaronder een groot aantal Pnrnguavsche vluchte
lingen. Bij het terugtrekken hebben de Paraguay
sche troepen hun gewonden henevens een zeer groote
hoeveelheid oorlogsmateriaal achtergelaten.
Luitenant-kolonel Franciseo Manchego, chef van
den staf van do Bolivioanschc divisie, is gesneuveld
aan het hoofd van zijn troepen.
De nadere berichten van het oorlogsfront toonen
aan, dat de thans geleverd wordende veldslag een
van de belangrijkste is, die tot nog toe zijn voorge
komen. Vier Paraguaysche regimenten zijn in de
pan gehakt, doordat zij in een door den Boliviaan-
schon commandant in den strr.tegischen sector opge
stelde hinderlaag zijn gevallen. Een buitengewoon
bloedige strijd ontspon zich, waarhij vierduizend
Paraguyanen den dood vonden. In wanorde zijn de
overgebleven gedeelten dezer regimenten op de
vlucht geslagen, zoodat het groote offensief van
Kstrigarribias een volslagen mislukking is gewor
den.
Communlqué's van het front melden, dat de Boli
vianen de Paraguaysche troepen met handgranaten
hebben bestookt en daarmede de Paraguaysche strijd
krachten hebben gedecimeerd.
De vier regimenten van Paraguay werden den
nacht voor den grooten aanval omsingeld en prno*
tlsch vernietigd. Het Boliviannschc oppercommando
is dan ook van meening. dat thans het groote Pa
raguaysche offensief op Ba Ui via ten einde i9.
Het oorlogsmateriaal, dat den Bolivianen in han
den is gevallen, is buitengewoon uitgebreid en om
vat kanonnen, granaten, geweren enz. Onder de Pa-
raguavsche gevangenen bevindt zich ook de beken
de luitenant Ileriberto.
De verliezen der Boüviaansche troepen zijn slechts
gering.
Nadere berichten over den strijd In den Chaco
melden nog, dat door de laatste gevechten het op
rukken van het eerste Paraguaysche legercorps in
den sector Canada-Strongest gestuit is. Hot tweede
Paraguaysche legercorps is definitief vers'agen en
ook het derde Paraguaysche legercorps heeft een Tie-
derloag geleden. Ook de Paraguaysche basis van
waaruit bet offensief,op het front van Ballivnn is In
gezet, is door dc Bolivianen ingenomen, zoodat deze
een volledige overwinning hehbeh behaald.
De officieele communiqué'» over den veldslag ein
digen niet de mededeeling, dat de zegevierende Bo-
liviaansche troepen bezig zijn met het verschaffen
van een christelijke teraardebestelling aan de hon
derden nutteloos gesneuvelde Paraguavanen.
REGENS EN OVERSTROOMINGEN IN
BRITSCH-INDI6.
Bewoners leven in de hoornen.
Calcutta. In Assam is door zware regenval groo
te schade aangericht. Door grondverschuivingen is
de weg tusschen Gauhati cn Shillong geblokkeerd.
In Sylhet, waar de stad overstroomd is, leven vele
in boomen.
Het zetsel op de drukkerij vernietigd.
Volgens den Berlijnschcn correspondent van de
„Times", is bij de drukkerij van de „Germania"
het zetsel van de brochure, welke Von Papens
rede, te Marburg gehouden, bevatten, gedistribu
eerd en alle gedrukte exemplaren zijn in beslag
genomen.
verluidt, toegegeven dat hij het eens was met eenige
van de dingen, die von Papen gezegd heeft, ofschoon
hij het oneens was met do fonnuiecring daarvan en
dc omstandigheden, waaronder zij gezegd zijn. Inder
daad zijn er aanwijzingen geweest, welke hij zonder
eenige twijfel naar voren heeft gebracht en die wij
zen op het feit, dat Hitier de noodzakelijkheid heeft
ingezien van het herstellen van meer normale om
standigheden in eenige gebieden van het nationalo
leven. Zoo heeft men in gematigde kringen met ge
noegdoening gezien dat Kerrl tot dusverre Pruisisch
Minister van Justitie, niet benoemd is tot Rijksmi
nister. toen de vorige week de departementale samen
smelting werd aangekondigd, maar dat het Pruisische
departement geplaatst is onder leiding van Dr. Gürt-
ner, den Rijksminister van Justitie, een ervaren amb
tenaar, die behoort tot de vroegere conservatieve groep
van ministers. Tenslotte heeft Hitier aan Von Pa
pen volgens berichten uit betrouwbare en gezagheb
bende bron, de verzekering gegeven, dat zekere ver
beteringen zouden worden aangebracht in economi
sche zaken en in de behandeling der kerken.
Na het onderhoud heeft Hitier de bespreking met
een kleine groep van oudere nationaal-socialistischc
leiders behandeld. Uiteraard is niet precies bekend
wat hij hun heeft medegedeeld. Volgens een lezing
echter, die in partjjkringen aanvaard is, cn die wel
niet ver van de waarheid zal zijn, heeft hij hun te
verstaan gegeven, dat naar zijn meening er iets
waars was in «le critiek van den vice-kanselier of
schoon natuurlijk de wijze, waarop hij die openbaar
gemaakt heeft, onmogelijk kon worden goedgekeurd.
Voor het overige, aldus wordt verklaard, kan nau
welijks worden opgetreden, met het oog op het feit,
dat dc Rijkspresident te Neudeck de tekst van de re
devoering te voren heeft ingezien en dat na de rede
voering Maandag Von Papen een gelukwcnsch-telc-
cram heeft ontvangen van Neudeck. Terzelfde- tijd
heeft men in partijkringen den indruk, dat Hitier
perscoonlijk het incident beschouwt als iets in den
geest van een verbreking van trouw, aangezien hem
niet tevoren de tekst voorgelegd is. Men weet thans
dat de redevoering eenige weken geleden geschre
ven is.
Voor het oogenblik kan over de gevolgen van dc
redevoering niet veel zekers gezegd worden. De oppo-
seerende groepen wanneer inen kan zeggen, dat
von Papen reeds iets meer heeft dan een nevelige
omtrek van een voorzichtig goedkeurende opinie om
hem heen wachten af om de kracht en het ver
trouwen van elkanders steun te sondeeren.
De vraag, die gisteren gesteld werd met betrekking
tot de goedkeuring van den stap van den vice-kanse
lier. wordt in zekeren zin beantwoord door het klaar
blijkelijke feit, dat Rijkspresident Von Hindenburg
de redevoering tevoren heeft doorgelezen en von Pa
pen nadien gelukwonschtelegrammen heeft gezonden.
Het schijnt echter, dat men zich geen illusies maakt
onder hen die de inhoud van de redevoering goedkeu
ren, over de waarschijnlijkheid van een actie van de
Portret-Atelier JAC. DE BOER
Keizerstraat - DEN HELDER
Gemaskerde bandiet dringt de woning
van een 84-jarige oude vrouw binnen.
700 golden buitgemaakt Reeds een
arrestatie.
Gisternacht heeft een brutale inbraak plaats ge
had in de woning van een weduwe te Sliedrecht.
Tusschen 1 en 2 uur werd de 84-jarige weduwe
Bons—van Rees wakker door gestommel en ge ruk
aan de achterdeur. Zij stapte uit bed en ging naar
beneden om te zien wat er aan de hand was. Toen
zij de deur wilde openen, werd zij omver gcloopcn
door een persoon die een masker droeg, waardoor
zij kwam te vallen. De indringer gelastte dc vrouw
de sleutels van de brandkast over te geven. Dc oude
vrouw, hevig ontdaan, gaf deze, waarna het individu
haar met een gordijnkoord vastbond. Dc dader heeft
daarna de brandkast geopend cn is met 700 gulden
door de achterdeur verdwenen.
Op last van den officier van justitie van Dordrecht
is de politie-dcskundige Tas gewaarschuwd, die he
den een onderzoek instelt. Ais verdacht van deze
inbraak is reeds een inwoner van Sliedrecht gear
resteerd.
De Zuid-Hollandsche tuinders gaan pro
testeeren.
De Nederiandsche Tuinders bond. District Zuid Hol
land, zal op Donderdag 5 Juli, des nam te twee uur
te Den Haag een buitengewone algemeene vergade
ring houden, waar ook speciaal de aandacht znl
worden gewijd aan de buitengewoon slechte prijzen,
die sedert bet begin dezer maand voor de groente,
speciaal voor de glasprodurten. worden gemankt en
aan den daardoor veroorzaakten precaircn toestand
in vele t ui nderijbed rij ven.
Een viertal sprekers zalo diverse onderwerpen In
leiden, terwijl deze bijeenkomst ook voor niet leden
etocgankelijk zal zijn.
DE STRIJD TEGEN DE MISDAAD IN AMERIKA.
Gangsters met hun eigen wagens bestre
den.
New York: (V.D.) Rij haar strijd tegen de mis
daad maakt de New Yorksche politie thans gebruik
van twee pantserwagens, die oorspronkelijk eigen
dom van gangsters waren. De wagens hebben het
uiterlijk van gewone Sedans. Zij zijn kortgeleden in
een gevecht niet bandieten buit gemaakt, en kun
nen een maximum snelheid bereiken van 75 mijl
per uur. Zij zijn geheel van staal opgeiiouwd, hebben
elk een gewicht van ongeveer 1100 Kngelsclio pon
den en zijn voorzien van tegen kogels bestand zijnde
duimdikke ruiteu.
MACDONALD MET ZIEKENVERLOF.
Drie maanden met vacantie.
Londen. Volgens berichten In de bladen zal
MacDonald binnenkort orn gezondheidsredenen drie
maanden met vacantie gaan. De medische raadge
vers van den premier, hebben er hij hem op aange
drongen een zoo lang mogelijke znmervarnntie te
nemen. Zij hebben hem voorgesteld zoo spoedig mo
gelijk, .vooral met het oog op zijn zwakke oogen, het
lezen van documenten tes taken en drie maanden
vrij te nemen. MacDonald hoopt een l-zer dagen uit
Londen te kunnen vertrekken. Hij is voornemens
eerst bij het weer bijeenkomen van bet parlement,
half Octobcr. terug te keeron. Er is nog niets be
kend over do plaats, waar hij zijne vacantie zal
doorbrengen.
Rijksweer tot steun van den persoon van Von Pa
pen. Wat de Rijksweer doen zal ingeval geen ernsti
ge verbetering ontstaat in de Duitsche toestanden en
wanneer de „radicalen" teekenen vertoon en uit de
band te willen springen, cn de Rijkspresident het
oogenblik gekomen mocht achten voor een krachtig
optreden, dut is een andere vraag.
Er bestaat thans geen twijfel aan, dat de rede van
Von Papen ten doel had een beweging te inspireeren,
welke Hitier zou kunnen helpen overdrijvingen van
zijn beweging tegen te gaan. en zekere fanatieke ele
menten te loozen. Zoolang de bedoeling met verder
gaat dan deze punten cn zich niet uitbreidt tot het
overwegen van een evcntueele reorganisatie, waar
door een andere figuur op den voorgrond zou wor
den geplaatst, kan men verwachten dat er meer
steun zal komen, ofschoon vele gematigden het moei
lijk zullen vinden te begrijpen, waarom juist liet
huidige oogenblik daarvoor is uitgekozen.
Gist het in de beweging?
Evenals de Times, maakt do Daily Telegraph, in
een bericht van haar Berlijnschcn correspondent, ge
wag van een kabinetsraad, welke in verband met de
rede, welke Von Papen Zondag te Marburg beeft
uitgesproken, gehouden zou zijn. Goebbels moet woe
dend zijn geweest op Von Papen, die nog in den ka
binetsraad zijn ontslag heeft gevraagd. Hitier moet
dit hebben geweigerd, met de verklaring, dat „het
vaderland op dit hachelijke oogenblik van zijn histo
rie de diensten van den vice-kanselier niet kan mis
sen."
Von Papen moet daarop ten sterkste hebben ge
protesteerd tegen het verbod van publicatie zijner
rede. „Het is zoo zcide hij niet van persoonlijk
belang voor mij, of mijn woorden openbaar worden
gemaakt of niet. Maar ik meen dat hel Duitsche
volk in de gelegenheid moet zijn, om te lezen wat do
vice-kanselier in het openbaar zegt." Ilij verzekerde
verder, dat hij elk woord, 't welk hij te Marburg had
gezegd over het recht van vrije kritiek, gestand deed.
De correspondent van het Kngelschc bind zegt
voorts, dat Von Papen steun vindt bij Von Neurath
en ook bij Goering, die om persoonlijke redenen be
reid is, elkeu aanval op Goebbels te steunen.
Naar Neudeck vertrokken.
Donderdag werd gemeld dat Ilitler voor een kort
bezoek aan rijkspresident Von Hindenburg naar
Oost-Pruisen was vertrokken.
Een uur, nadat dit bekend was gemaakt, werd aan
de pers medegedeeld, dat het verboden was, dit be
richt te publiceeren.
Later werd toestemming pegeven tot het publicee
ren van het volgende bericht:
Rijskanselier Adolf Hit Ier heeft zich naar Neu
deck begeven, teneinde den rUkspresidcnt rapport
uit te brengen over de bijeenkomst in Venetië.
