De gebeurtenissen in
Ernstige lelletjes te
Atletiekwedstrijd
KIJKEfl is K00PEÏ1 tij (LOECK
Nationale
Vod Schleicher's begrafenis.
Int. Telef.
No. 20
8 PAGINA'S.
Klaarheid moet er zijn.
BEVEL VAN LUTZE.
VON PAPEN BLIJFT AAN.
Bezoekt de
te Wieringerwaard
op 8 JULI.
Bloedige botsingen te San Francisco.
Misdrijf
Arbeidstijd in bloembollenpellerijen.
Donderdag 5 Juli 1934.
Postrekening
No. 23330
SCHAKER
77ste Jaargang. No. 9511
COURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week; Dinedag. Woensdag, Donder
dag en Zaterdag BIJ Inzending tot 's morgens 8 uur. worden Adver
tenten nog zooveel m «gflljk In het eprstuttk -mend nummer ge plat Ut
Uitgave der N V v h. P. Trapman Co.t Schagen.
Prijs per 3 maanden (180. Losse nummers 6 cent ADVERTEN
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, Iedere regel meer 15 cent (bewtjsno.
Inbpgrepen). Gmote leflers worden naar plaatsruimte berekend
Prins Auwl naar het buitenland. Ond-
mlnister Treviranns gevangen. Wie
was de obscnre persoon?
Al eens eerder schreven we neer, dat Berlijn met
zijn officieele berichten altijd uiterst schanrsch is en
er daardoor zeer zeker nog vele dagen zullen verloo-
pen, vóór en aleer de wereld uitvoerig zal verne
men. wat zich nu precies vóór, tijdens en na de laatste
politieke gebeurtenissen in Duitschland heeft afge
speeld. Aangenomen, dat zij dit ooit zal vernemen,
wat tenslotte een zaak is. die alleen de Duitsche re
geering aangaat, daar het hier louter een binnenland-
sche aangelegenheid betreft. Dit kan hoogstens aan
gemerkt worden als een drastisch voorbeeld van de
wijze, hoe een groot volk onder dicatuur leeft.
Zonder ecnigen twijfel worden de meer dan erger
lijke handelwijzen van vele S. A.-leiders aan Hitier
bekend. Hun onzedelijke leefwijze, naast hun onbe
schoft en liederlijk optreden moeten hem zijn over
gebracht.
Dat nochtans in het openbaar geen woord van cri-
tiek werd gehoord, is te wijten aan de muilkorf, die
de vrije mecningsuiting is voorgedaan.
Beter verdediging voor de vrijheid der drukpers is
nauwelijks denkbaar.
Dat echter niet reeds veel eerder de Führer heeft
Ingegrepen, is slechts dan te begrijpen als men aan
neemt, dat de groote dictatoriale macht, die hem
veelal wordt toegedacht, in werkelijkheid zoo groot
niet is, zoodat hij door zijn aarzelen om aan de mis
standen een einde te maken, een groote ontevreden
heid bij verschillende bevolkingsgroepen heeft laten
groeien.
Dat vogels van zoo diverse pluimage als Röhra,
Ernst, de katholieke leiders en de monarchist von
Schleicher elkaar konden vinden In óén gemeenschap
pelijke poging tot onverwerping van Hitler's bewind,
doet twijfelen aan de zoo dikwijls geroemde bekwaam
heid van de opperste leiding der N.S.D.A.P.
Wij laten hierop nog even het licht vallen door
overname van een artikel van den Berlijnschen cor
respondent van het Alg. Handelsblad. Deze schrijft
aldus:
Het is nu al een schier onbegonnen werk gebleken,
niet alleen ware feiten na te snuffelen, doch ook de
tallooze onware berichten, die hun w^g naar de bui-
tenlandsche pers gevonden hebben, tegen te spreken.
Om een enkel voorbeeld te noemen. Het is niet
juist dat baron Henrich von Gleichen, uitgever van
het conservatieve weekblad „Der Ring'' on secreta
ris van do Deutsche Klub vóór de omwenteling
„Deutscher Herrenklub" zich in gevangenschap
bevindt. Het is evenmin juist, dat in deze club huis
zoekingen hebben plaats gehad. De club is gevestigd
in een huis, dat beheerd wordt door een commissie,
waarin niemand minder dan de tegenwoordige di
recteur der geheime staatspolitie, tevens chef der
geheele S.S., de bekende nationaal-socialistische lei
der Himmler, zelf zitting heeft. Is het denkbaar, dat
llimmler als huisheer van de Deutsche Klub daarin
een samenzwering zou dulden of althans daarvan
niets zou hebben geweten?
De Deutsche
Klub heeft onder
haar vele leden
die voorname
lijk tot de conser
vatieven behoo-
ren, doch onder
wie zich ook men-
schen uit andore
partijen en ook
Israëlieten, bevin
den als leden,
sprekers of toe
hoorders zeker
ook eenige man
nen gehad, die
nog weinige da
gen geleden roet
generaal Von
Schleicher en an
dere nu gecom
promitteerde per
soonlijkheden in
het geheim heb
ben samenge
werkt. Wij willen in dit verband in de eerste plaats
dr. W. G. Regendanz noemen, omdat het nu wel ze
ker is, dat deze werd bedoeld in het eerste offi
cieele bericht, waarin van een vreemde mogendheid
en een obscure persoonlijkheid, die bemiddelaar
tusschen de samenzwerende groepen was, werd ge
sproken. Dr. Regendanz behoort overigens tot dege
nen. rlie bij het complot betrokken waren, die zich
op dit oogenblik buiten Duitschland bevinden.
Daarmede valt dus de verdenking weg. die de eer
ste dagen op graaf Bodo von Alvenslebon, den broe
der van den president van de Deutsche Klub, of op
dezen Werner von Alvensleben zelf, in vele intieme
gesprekken bleek te rusten.
Voorzoover wij ons herinneren, was dr. Regen
danz o.a: ook lid van deze club, maar zeker mag
daarom dit gezelschap evenmin met politieke kui
perijen in verbinding worden gebracht als twee jaar
geleden met de handelingen van den toenmaligen
rijkskanselier Von Papen, alleen omdat die toen ook
wel eens als medelid in deze club verscheen.
Het werkelijke brandpunt der besprekingen moet
elders worden gezocht en het was blijkbaar een ka
tholiek-conservatieve samenwerking, die bij de Röhm-
kliek in de Hitlerbeweging aansluiting zocht en
vond.
Het feit, dat dr. Klausencr, de bekende leider van
de Actio Catholica in Duitschland, naast Von Schlei
cher tot de slachtoffers behoort, dat prins August-
Wilhelm, intiem S.A. kamerand van der» gefusilloer-
den groepsleider Ernst, zich reeds in het buitenland
TREVIRANUS.
bevindt en naar men zegt uit de S.A. partij is gestoo-
ten, dat verder de oud-rijksminister Treviranus,
mocht hij nog in leven zijn, zich hoogstwaarschijnlijk
in gevangenschap bevindt en om het beeld af te ron
den, dat morkwaardig genoog niet alleen von Papen,
maar ook de Katholieke rijksminister van verkeer,
baron Eltz von Rühenach aan de jongste kabinets
zitting niet meer heeft deelgenomen Von Papen
was volgens latere berichten slechts een kort oogen
blik bij het begin der zitting aanwezig dit alles
ontsluiert nog wel niet den samenhang, maar maakt
hot toch mogelijk den omvang en de bet eekenis van
do revolutie iets minder vaag te omlijnen.
De vraag blijft nu nog over. wat deze mannen uit
zoo verschillende kampen, blijkbaar eensgezind in
een hoofddoel, maar overigens stellig „hien étonnés
de se trouver ensemble', feitelijk achter zich hadden.
Men kan het moeilijk schatten, maar vat het wel
licht het bost samen in het begrip „algeineene onte
vredenheid der onverzoenlijken in de door Hitier
vernietigde politieke partijen, versterkt door een zeer
gevaarlijk gemopper om thans openlijk toegegeven
misstanden onder de S.A. en andere onderdeelen der
Hitlerbeweging.
Niet te beantwoorden is de vraag of bij een nog
later ingrijpen van Hitier de revolte zou zijn gelukt.
Men kan er ten hoogste naar raden.
En dan moet in dit verband worden eeconsta-
teerd. dat nien in nuchter denkende Duitsche krin
gen de revolte in dit stadium voor een onzinnig
waagstuk hield, waartegen naar wij weten, mannen
als Treviranus. die de dingen van nabij zagen aan
komen. ernstig maar vergeefs gewaarschuwd hebben.
Men kan nu in allerlei kringen reeds de vraag
hooren: heteekent bet nersoonlijk danner ingrijpen
van Hitier een versterking van de positie van de
Nationaal-Soeiallstische dictatuur in binnen- en
buitenland of is deze eerste «litbarsfing het sein
voor wat men het begin van het einde zou kunnen
noemen?
Ons dunkt, dat het nog te vroeg is. om zich in
zulke vragen te verdiepen. Op het oogenblik is de
binnenlandsche positie van het kabinet sterker ge
worden en het schijnt, dat de samenwerking tus-
schen partij en rijksweer. juist dank zif Hitiers in
grijpen. nog een reden tot oogenhlikkelijke overpein
zingen geeft. Maar aan den anderen kant hoort men.
vooral in de kringen der arbeiders, zooveel opmer
kingen die te denken geven, dat men het door de
regeering ten toon gespreide optimisme niet kan
meevoelen.
De taak, die Adolf Hitier z.ich heeft gesteld, schijnt
ons na zijn overwinning zwaarder dan ooit.
Verlof der S.A. en het nnlformverbod
blijven van kracht.
Berlijn, 4 Juli. (D.N.B.) De chef van den
S.A.-staf Lutze maakt het volgende bekend:
Onder intrekking van alle bevelen, welke onder
staande aangelegenheden betreffen, bepaal ik het
volgende:
Het verlof der S. A. blijft in vollen omvang bestaan.
Het dragen van de S. A.-uniform in den tijd is in zoo
verre toegestaan, als het algemeene verlofsbevel dit
toelaat
Zoo spoedig mogelijk moet er voor gezorgd worden,
dat de eeredolken, door afslijpen gezuiverd worden
van den naam van den verrader van onzen Leider
Adolf Hitier. Deze dolken kunnen verder als dienst-
dolken der S. A. gedragen worden.
De S. A.-leiders, van „Standarten" leider af geven
schriftelijk hun groepen op, waar zij steeds te berei
ken zijn. De verlofsreizen binnen Duitschland kun
nen begonnen worden.
Het deelnemen van S. A.-eenhedcn in burger- of
dienstkleeding aan demonstraties van welken aard
ook gedurende den verloftijd, is slechts met uitdruk
kelijke toestemming der betrokken leiders veroor
loofd.
Slechts enkele vrienden aan het ®Ta! van
von Schleicher en diens vrouw. Een
onopvallende droeve plechtigheid.
Gistermiddag om 3.15 uur zijn de stoffelijke
resten van den gewezen rijkskanselier von
Schleicher en zijn echtgenoote aan den schoot
der aarde toevertrouwd.
De begrafenis had een onopvallend verloop. In
*en kleine kapel, die niet ver verwijderd is van de
voormalige cadettenschool, waar sedert Zaterdag
minstens twintig gewezen S.A.-leiders zijn neerge
schoten, vonden de rouwplechtigheden plaats, die
door een zeer kleinen kring van familieleden en
vrienden werden bijgewoond. Vanaf de kapel naar
het ongeveer tien minuten verder gelegen kerkhof
vond geen processie plaats. De resten werden op on
opvallende wijze van de kapel naar de laatste rust-
plnats overgebracht.
De Berlijnsche correspondent van de Intransigeant
heeft precieze inlichtingen gekregen over de om
standigheid, waarin generaal von Schleicher en zijn
vrouw den dood gevonden zouden hebben. Zaterdag
30 Juni om tien uur in den ochtend, was hij in den
tuin bezig zijn bloomen te verzorgen .in afwachting
van zijn dochter, die uit school moest komen. De
gouvernante van het meisje bevond zich ook in den
tuin. Op dat oogenblik hoorde zij schellen. Zij
ging opendoen en twee jongelui in burgerkleeren
stonden voor haar, die den generaal te spreken
vroegen. De gouvernante riep hem. in de meening.
dat hij nog in den tuin was. maar hij was er niet
meer. Zij liet de jongelui daarop in de werkkamer
van den generaal. Deze was daar in tegenwoordig
heid van zijn vrouw, achter zijn bureau tegenover
de deur. met zijn vrouw aan zijn linkerhand. Toen
de jongelui in het bureau waren, haalden zij zon
der een woord hun automatische revolver voor den
dag en schoten die af. De generaal en mevrouw von
Schleicher vielen neer. Beiden zouden on slag ge
dood zijn. De kinderjuffrouw belde de politie op. die
onmiddellijk met een auto verscheen. De politie
mannen waren van meening. dat het een gewone
moord was en waarschuwden het bureau op den
Alexanderplntz. Spoedig verscheen een commissie
ter plaatse, die een onderzoek begon. De rechter van
instructie, die van niets wist, verzegelde de deuren
en zeide, dat hij zou terugkomen. Den volgenden
dag werden de zegels verbroken en de lijken gebor
gen. De correspondent voegt er bij. dat men in de
omgeving van den kanselier, evenmin als in die
van Goering, zou weten, wie het hevel tot het
neerschieten gegeven heeft. De twee geheimzinnige
jongehii zouden onhekend gebleven zijn en gedu
rende 24 uur zou de politie in de meening verkeerd
hebben, dat het een gewone moord was.
Maar krijgt „gezondheidsverlof" Beslnit
aan wensch van v. Hindenburg toege
schreven.
Officieel wordt medegedeeld, dat vice-kanselier
von Papen als lid van het Rijkskahinet gehandhaafd
zal blijven. Hij behoudt zijn functie van vice-kanse
lier.
Deze beslissing heeft, naar United Press meldt, in
Duitschland alom groote verrassing verwekt, want
men meende met zekerheid te kunnen aannemen,
dat de gebeurtenissen van Zaterdag, in welker ver
loop de gcheele staf van von Papen werd gearres
teerd en een zijner medewerkers zelfs werd doodge
schoten, het aftreden van von Papen onvermijdelijk
ten gevolge zouden hebben.
Verondersteld wordt thans, dat president von Hin
denburg zich zeer waarschijnlijk in den loop van zijn
jongste onderhoud met rijkskanselier Ilitler tegen
een aftroden van von Papen heeft verzet en dat men
ook in de gelederen der rijksweer tegen een heen
gaan van de vice-kanselier was gekant.
Hij zal echter een „gezondheidsvorlof krijgen, wijl
zijn gezondheid door dejongste gebeurtenissen zeer
geschokt is, aldus weet de Berlijnsche corr. van dc
„Msb." te melden.
In politieke kringen neemt men aan, dat dc vice-
kanselier van dit verlof niet meer in zijn ambt zal
terugkeeren.
Met havenarbeiders. Vele gewonden.
San Francisco. De politic heeft stakende ha
venarbeiders, die de lossing van schepen trachtten
te verhinderen, met de vuurwapens en traangnsl>om-
men uiteen moeten drijven. Een- groot aantal der
stakers werd gewond. Ook in andere havensteden
aan de Pacific-kust is het tot botsingen gekomen.
Lijk van een man onder de verkoolde
resten van een afgebrande schuur.
In den nacht van Dinsdag op Woensdag is te West-
dorpe een schuur afgebrand. In de verkoolde resten
vond men het lijk van oen man. die de bewoner bleek
te zijn van een aan de schuur grenzende woning. Po
litieonderzoek wees uit, dat de man des nachts zijn
woning had verlaten. Het onderzoek in deze zaak
wordt voortgezet.
De minister van sociale zaken, heeft aan hoofden
of bestuurders van bloembollenpellerijen in alle ge
meenten des rijks vergund, dat in hun ondernemin
gen door arbeiders van IR jaar of ouder, werkzaam
bij het pellen der gerooide bloembollen, gedurende
het tijdvak van gisteren tot on met 25 Augustus, in
afwijking van het bepaalde bij artikel 24 der Arbeids
wet 191Ö, 10 uren per dag en 55 uren per week ar
beid wordt verricht, onder voorwaarde, dat de ar
beidstijd van bedoelde arbeiders in zijn geheel is go-
legen tusschen 7 uur des voormiddags en 7 uur des
namiddags.
Ramoer in de Jordaan en de Indische bnnrt.
Politie met steenen bekogeld. Tien
tallen schoten gevallen.
Gisteren heeft de politie op de^almgracht te Am
sterdam een groep van ongeveer 400 Communisten
uiteengejaagd, die daar successievelijk in kleine
groepen bij elkaar waren gekomen om te trekken
naar de Schiemanstraat
Het was hun voornemen om bij het stempellokaal
in die straat te gaan protesteeren tegen loonsverla
ging.
Een man, die zich tegen de politie heeft verzet,
werd gearresteerd. Hij is overgebracht naar het bu
reau Spaarndammerstraat, waar proces-verbaal te
gen hem is opgemaakt.
Ook in andere deelen van den Jordaan en in dc
buurt van do Kinkerstraat vertoonden zich kleine
troepen protcsteerenden, die door het Werklooze
trijdcomitó in actie waren gezet.
De politie heeft ook deze groepen verspreid,
's Avonds duurde de onrust onverminderd voort.
In de Jordaan, meer in het bijzonder in de Tichel
straat, werd naar de politie met flesschen en bloem
potten gegooid. Deze antwoordde met het lossen van
eenige revolverschoten in de lucht, en met het bevel,
alle ramen en deuren te sluiten.
In het gebouw dc Harmonie on de Rozengracht had
de R.V.O. een vergadering belegd, wat voor een
Kroot aantal mcnschen aanleiding was voor het ge
bouw te demonstreoren. Ook hier was een groote po
litiemacht aanwezig om de orde te handhaven, resp.
te herstellen en om maatregelen te nemen, teneinde
ongeregeldheden bij het uitgaan van de vergadering
te voorkomen.
Ernstiger verzet.
Om half zes werd in de Madclievenstraat op den
hoek van de Tuinstraat opnieuw ernstig verzet te
gen de politie gepleegd zonder dat er veel aanlei
ding toe bestond. Er schoolden overal groepjes per
sonen samen, die, de aanwezige agenten begonnen
uit te jouwen. Opnieuw rukte de overval-auto van
bureau Raampoort uit, ditmaal onder leiding van
inspecteur L. Visser.
Toen de auto op de plaats van het rumoer arri
veerde, begon het opnieuw steenen te regenen. De
charge die de politiemannen daarna uitvoerden was
zeer hevig, de hoeken van de nauwe straten werden
finaal schoon geslagen, links en rechts vielen de
klappen en 't werd een wilde jacht van vluchtende
menschen door nauwe straten.
Ondanks het krachtig optreden der politie bleef
de blocmpottenregen aanhouden. Toen aan het bevel
van de politie: ramen dicht, geen gevolg werd ge
geven,, en een der agenten door een steen werd ge
troffen, werden de revolvers getrokken en werd op
de ramen geschoten, waaruit de steenenregen voort
kwam. Tegen zes uur was de rust weergekeerd, en
kon het overtollige materiaal weer Inrukken.
Na afloop van een vergadering.
Na afloop van een vergadering in gebouw „Har
monie" op de Rozengracht trokken groepen personen
de Jordaan in. Voortdurend werd de politie door hen
lastig gevallen, zoodat zij onmiddellijk met dc sabel
in moest grijpen. De overvalauto rukte terstond uit
en de bezetting begon dadelijk met sabel en gummi
stok de groepen uit elkaar te slaan in de. Wester-
straat en op de Lindengrncht. De relletjesmakers
♦rokken zich daaron terug in dc donkere straatjes en
slopjes van de Jordaan.
De motorbrigade, die eveneens assistentie verleen-,
de werd voortdurend van de daken met steenen be
kogeld. Met revolverschoten trachtte men de omwo
nenden te dwingen de ramen te sluiten en van de
daken te komen.
Overal zag men groepen personen uitecnvluchten
bij het. naderen van de ruiters, die met hun lange
gummistokken vanaf dc paarden de demonstranten
herhaaldelijk uiteensloegen.
Om half twaalf was het overal nog rumoerig.
De politie stond onder leiding van commissaris
Pijper en inspecteur Bonarius.
Verschillende personen werden door sabelhouwen
gewond. Er werden vier arrestaties verricht.
In de Indische bnnrt.
In de Indische huurt verminderde de, belangstel
ling tegen half elf 's avonds ziendcroogen. Het bleek,
dat verscheidene menschen door politiewapens groo-
tere en kleinere verwondingen hadden opgeloopen.
Ook een agent van politie had een verwonding aan
de hand opgeloopen.
De politie heeft een onderzoek ingesteld op ver
schillende daken, waar zij eachter schoorsteenon o.d.
voorraden steenen en grind aantrof. Den geheelen
avo^nd zijn de motorfietsen met drie agenten be
mand geewest, de ruiters chargeerden met vier man
naast elkaar, terwijl er drie „overvalauto's" ter
plaatse waren. Er zijn intotaal drie arrestaties ver
richt.
In de Jordaan heeft een en ander lang aange
houden. Na afloop van de vergadering op de Rozen
gracht verspreidden de bezoekers ?-eh in verschil
lende kleine straatjes van de Jordaan. waar het de
nolitie moeilijk werd gemaakt. Vooral in de Wes
terstraat, en de Lindengracht was het rumoerig.
Hetzelfde tooneel als elders speelde zich ook daar
af: het gooien van allerhande vocrwernen naar do
politie van de daken af en uit ramen. Ettelijke ma
len is. met gebruikmaking van wapen, gummistok
en revolver, doortastend opgetreden.
Barricade^,
Om kwart over twaalf zouden Ofrde Lindegracht'
^e hchten van verscheidene lantaarns door commu
nisten zijn gedoofd, terwijl barricades werden opge
worpen. -
f k.
