Verzet breidt zich uit
Amsterdam maakt haast.
Het overlijden van
Prins Hendrik.
KIJKEIl is KOOPEn tijCLOECK
No. 23330
Int. Telef.
No. 20
10 PAGINA'S.
Door den trein gegrepen.
Te ver in zee gewaagd.
Op zijn vrouw geschoten.
HOE STAAT HET MET TORGLER?
Zmkwitfabrieken stopgezet
Défilé langs de baar.
Spoorwegongeluk in Noord-Jutland.
Ernstige gasontploffing bij Hamburg.
Twee vliegtuigen neergestort.
Dinsdag 10 Juli 1934.
Postrekening
77ste Jaargang. No. 9513
SCRACRRsCOURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
Uitgave der N.V. v h. P. Trapman Co.t Schagen.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f 0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Ook op andere plaatsen
in het land
In de hoofdstad opnieuw opgelaaid. Ook
in vele andere steden schermutse
lingen.
De ongeregeldheden en het verzet tegen de politie,
die zich tot nu toe in hoofdzaak beperkt hadden tot
de hoofdstad, beginnen zich geloidelijk aan uit te brei
den over het geheele land.
Op verschillende plaatsen en vooral in de groote
steden, is het gisteravond uiterst rumoerig geweest en
zoo hier en daar begon het een steeds dreigender vorm
aan te nemen. Vooral onder den invloed der opruien
de geschriften, welke door dc communisten verspreid
worden, worden de menschen tot wanordelijkheden
aangezet, waarbij door de politie rake klappen wor
den uitgedeeld.
Te Amsterdam. Bloedig treffen op de
Palmgracht.
Ofschoon do Zondag reeds ingetreden gunstigen toe
stand in de hoofdstad zich gister den ganschen dag
gehandhaafd heeft, en het behoudens enkele inciden
ten, vrijwel overal rustig geweest is in de stad, kwam
liet 's avonds toch weer lot ongeregeldheden.
In bepaalde volkswijken, waartoe vooral, wat de
Eilanden betreft, Wittenburg gerekend moet worden
en in weinig minder ernstige mate, het complex van
straten en straatjes met bloemennamen aan de over
zijde van het IJ, blijft een groot deel der bewoners een
terroriseerende houding aannemen, welke zich uit in
het opbreken van het plaveisel, in vernieling en plun
dering.
Maar ook in andere stadsgedeelten blijkt de toestand
nog niet zuiver tc zijn; zoo heeft in den namiddag in
dc Borgerstraat tussrhen Overtoom en Kinkerstraat,
welk gebied in den afgcloopen week mede een be-
rucbten naam heeft gekregen, weer van zich doen
spreken; Te vijf uur heeft in deze straat een naar
schatting 34-jarige werklooze twee surveillcerende
agenten aangevallen. De man kreeg onmiddellijk
hulp van een aantal kornuiten, met het gevolg, dat
de heide politiemannen van alle kanten besprongen
werden en met de straatsteencn kennis maakten.
Een der agenten slaagde erin zijn revolver te trekken
en een schot te lossen, «lat den hoofddader in dc zijde
trof. Terwijl van alle kanten politichulp kwam toe
schieten vluchtten de anderen in wanorde, zoodat
geen arrestaties konden worden verricht De Genees
kundige Dienst heeft het slachtoffer, dat ernstig ge
wond was, naar liet Wilhelmina Gasthuis vervoerd.
In den namiddag hebben in de Derde Wittenburger
dwarsstraat en op Oostenburg troepen opgeschoten
kwajongens wanordelijkheden veroorzaakt. Van zes
uur af werd in dit gebied weer gepatrouilleerd door
marechaussee's, terwijl te acht uur ook een aantal
mariniers het machtsapparaat kwam versterken.
In de Houthaven, waar gistermorgen het werk was
hervat, is in den middag weer, naar aanleiding van
©en aan een arbeider gegeven ontslag, staking uitge
broken.
De marechaussee's en het detachement extra mi
litaire politie blijven nog in dc hoofdstad.
Tegen 10 uur werd n.1 .de rust onderbroken door
een groep communisten, die van uit de Haarlem-
merpoortbuurt de Jordaan binnentrok en op den
hoek van de Palmgracht de straat begon open te
breken.
Dat werd gezien door eeen patrouille agenten te
voet, die terstond assistentie vroeg. Onder leiding
van inspecteur A. Luteyn ging een overvalauto,
vergezeld van twee auto's met militaire politie naar
het bedreigde punt. Zoodra de troep communisten
de politie in de gaten kreeg, stoof men uiteen en
werd naar alle kanten een goed heenkomen gezocht.
Intusschen was ook een detachement marechaus
sees gearriveerd en met vereende krachten werd de
omgeving schoongeveegd. Daarbij was het aanhou
dend noodig te chargeeren en te vuren.
Een 26-jarige man, die op den hoek van de
Palmgracht stond, kreeg een schot in dc zij en
werd zeer ernstig gewond. In bedenkeliiken toe
stand is hij door den G. G. D. naar het Binnen
gasthuis gebracht.
Het bleek te zijn een bewoner uit de Ban kastraat,
die die uit de Indische buurt naar de Jordaan was
getrokken, om daar deel te nemen aan de rolletjes.
Nadot dit slachtoffer was gevallen, zat de schrik
er danig in.
De verzetplegers waren blijkbaar verschillende
openstaande huizen binnengevlucht, om zich daar te
verbergen. Men patrouilleerde verder door de
Goudsnloemdwarsstraat, vandaar ging het naar de
Vinkenstraat en de Lommerstraat, waarna men den
Haarlemmerdijk volgde.
Bij de komst van de politie en de militairen wer
den de straten als het ware automatisch schoonge
veegd. Men heeft nog eenige malen gepatrouilleerd
en tegen 11 uur was alles weer rustig en kon het
geheele detachement zich terugtrekken aan het bu
reau Raampoort.
Een rustige nacht.
AMSTERDAM, 10 Juli. Ondanks de moeilijkhe
den, die de politie aan den Overkant vaen het IJ
en op de Eilanden voor middernftcht nog heeft ge
had, is de nacht in het algemeen rustig verloopen.
In de Vogelbuurt in Noord kon tegen twaalf uur
een gedeelte der straatverlichtine hersteld worden.
Eenige straten moeten tot het daglicht er weer is,
in opengebroken staat blijven liggen.
In enkele straten hadden de oproerlingen kopspij
kers gestrooid. Er werd gepatrouilleerd door rijwiel-
patrouilles van politie en militaire politie en tot wan
ordelijkheden is het niet meer gekomen.
Op Wittenburg bleef de gedwongen rust heerschen,
die geforceerd werd door de afzetting van de Wit-
tenhurgerstraat met zijstraten door politie en mari
niers.
Te ruim elf uur is in de Borgerstraat nog een
poging tot plundering van een kruidenierswinkel
gedaan. De politie kon hier echter spoedig ingrijpen;
er werden verscheidene schoten gelost, waarbij voor
zoover viel na te gaan echter niemand gewond
werd.
Aanjaagstation waterleiding onder be
waking.
Het aanjaagstation van de Amsterdamsche water
leiding aan den Spanrndammerweg te Vfhuizen is.
in verhand met de onlusten te Amsterdam, onder mi
litaire bewaking gesteld.
De grenadiers vertrokken.
Gistermiddag is de afdeeling grenadiers, groot 300
man. die te Amsterdam, in verband met de onlusten
vertoefde, weder naar den Haag vertrokken.
EIDERS IN HET LAND.
Te Rotterdam.
Te Rotterdam begint het verzet, dat aanvankelijk
niet van ernstigen aard was. ook geleidelijk een
steeds dreigender vorm aan te nemen.
Op verschillende plaatsen in de stad is het gister
avond uiterst rumoerig geweest.
Het begon 's morgens in de haven, waar een sta
king was uitgebroken, welke bedoeld was als pro-
lest tegen de steunverlaging en het optreden van dc
politie bij relleties. De staking omvatte 200 losse ar
beiders. Overigens bleef het op den dag vrij rustig,
doch tegen den avond begon het verzet eerst ernstige
vormen aan te nemen.
De straten, waarin de lantaarns vernield waren,
werden met politiezoeklichten verlicht. Er werd naar
de politie gejoeld en een groot aantal agenten char
geerde in dc verschillende zijstraten van den Croos-
wijkscheweg, waarbij weer geregeld geschoten werd.
Vast is komen to staan, dat in de Plerestraat en
in de Marniksstraat op de politie is geschoten. Van
de daken werden herhaaldelijk steenen en dakpan
nen naar de agenten gegooid. Een paard van een po-
iitie-majoor werd door een schot uit een der duis
tere panden zoodanig in den hals getroffen, dat het
dier naar het abattoir moest worden vervoerd otn
afgemaakt te worden. Een inspecteur van politie te
paard, die zich. om een rakeling langs hem heen sui
zend gmot brok steen te ontwijken, op zij liet val
len. viel van zijn paard, doch werd daarbij niet ge
wond.
Ook in de Van Meekcrenstraat is op de politie ge
schoten. Geen der politiemannen werd echter ge
wond. Te 1 uru des nachts was de politie nog met
een groote macht aanwezig. Zoodra iemand op de da
ken werd waargenomen, werd van de vuurwapens
gebruik gemaakt.
Doodelijk ongeluk op een onbewaakten
overweg.
Gistermiddag is aan den onbewaakten overweg to
Beek (gemeente Princenhage), de 22-jarige V., wonen
de N. Koogdiik te Breda, terwijl hii den overweg
wilde oversteken om naar Breda terug te keeren,
door den van Breda komenden trein van kwart voor
twaalf gegrepen en op slag gedood. De motor werd
een 7-tal meters meegesleurd, terwijl het slachtof
fer ongeveer 30 meter voorbij den overweg werd te
ruggevonden.
V. reed, zooals ooggetuigen gezien hebben, zeer
kalm en heeft, lettend op de linkerzijde van dc spoor
baan, den van Breda komenden trein niet opgemerkt.
De machinist van den trein, die 't ongeluk zag aan
komen, remde geducht doch kon het ongeluk niet
voorkomen.
Dr. v. d. Kar en de pastoor uit Beek waren spoedig
ter plaatse.
Dr. v. d. Kar'kon slechts den dood constateeren. Het
slachtoffer was vrcesclijk verminkt.
18-jarig meisje verdronken.
Zondagmiddag omstreeks zes uur is bij het stille
strand nabij Kijkduin een jeugdige baadster, de 18-ja-
rige mej. S. Rood, wonende aan het Oranjcplein, te
ver in zee afgedreven. Een agent van politie, die in
de omgeving langs het strand surveilleerde, begaf
zich zwemmende naar de drenkelinge toe en wist
haar na veel moeite op het droge te brengen, doch zij
gaf toen geen teeken van leven meer. Gedurende an
derhalf uur hebben daarop drie agenten getracht
door toepassing van kunstmatige ademhaling de le
vensgeesten weder op te wekken, helaas zonder re
sultaat. Een medicus van den G. G. D. kon slechts
den dood constateeren.
Bewoner van een woonschuit slaat de boel
kort en klein.
Zondagmiddag kregen een man en een vrouw, die
in een in den Rijn hij Arnhem liggende woonschuit
wonen, twist. De man wond zich zoodanig op, dat
hij het huisraad stuk sloeg en de vrouw bedreigde.
Toen de vrouw hierop de vlucht naar buiten nam,
heeft dc man met een jachtgeweer twee schoten op
haar gelost. De vrouw die aan een van de handen
gewond werd, is in het ziekenhuis verbonden. De man
is door de politie gearresteerd en in bewaring ge
steld. Het geweer is iu beslag genomen, evenals
eenige patronen.
Te Utrecht. Communisten bij het stad
huis uit elkaar gejaagd.
In de zaal-Brons aan de Oudegracbt bij de Zaad-
brug te Utrecht was er gistermiddag een vergade
ring van werkloozen.
Teneinde te voorkomen, dat bij een mogelijk rel
letje de voorbijgangers mede klappen zouden oploo-
pen. had de politie daar in de omgeving den weg af
gezet.
Na afloop gingen die werkloozen een vijftig man
in optocht in de richting van het stadhuis. De
demonstranten liepen aan de rechterzijde van de Ou
degracht en de politie hield aan den overkant een
oogje in het zeil.
Bij het stadhuis gekomen, trachtte dc politie het
troepje werkloozen op vreedzame wijze te versprei
den. Toen evenwel met een steen naar de politic werd
geworpen, werd er met den gummistok en de sabel
op los geslagen en werden de onwillige bctoogers tot
in de aangrenzende straten nagejaagd.
De rust was spoedig hersteld, doch de politie heeft
daarna nog een poosje hij hot stadhuis de wacht ge
houden.
Ook ongeregeldheden te Zuilen.
Zaterdag werd te Zuilen een bekend communist ge
arresteerd wegens opruiing. Dit heeft aanleiding ge-
feven om gisteravond eonige relletjes uit te lokken.
Aaartoc werd de jeugd gebruikt die van eenige in
aanleg zijnde straten het plaveisel opbrak en daar
barricaden vormden terwijl daarna de straatlantaarns
werden stuk gegooid. Toen het zoover gekomen was,
kwamen ook de ouderen naar huiten. De politie
kwam ter plaatse en ging optreden. Zij werd echter
niet vriendelijk ontvangen en met steenen bekogeld.
Een inspecteur van politie kreeg een vuistslag in het
gelaat De politie voerde charges uit en loste scho
ten in de lucht. Daar de onlusten zich ook tot enkele
straten op Utrechtsch gebied uitstrekten werd de hulp
van dc politie aldaar ingeroepen. Deze verscheen met
een twintigtal manschappen, terwijl later ook de mo
torbrigade er aan te pas kwam. Na een kort maar
krachtig optreden van de politie, waarbij van de vuur
wapenen gebruik gemaakt werd, keerde do rust spoe
dig weer terug. Tegen middernacht was het overal
weer rustig. Voor zoover bekend, zijn er geen gewon
den te betreuren en zijn geen arrestaties verricht.
Onrust in de residentie.
Hoewel het zich in den vooravond niet liet aan
zien. is het toch na 9 uur in de omgeving van de
Zuid-Holl. Bierbrouwerij weer tamelijk rumoerig
geworden nadat communistische propagandisten
met opruiende manifesten gingen colporteeren. In
korten tijd was in deze volkrijke buurt de jeugd
samengestroomd. De motorpolitie maakte aan do
samenscholingen een einde. Naar verluidt is de
echtgenoote van het communistische raadslid Schad-
delee wegens het verspreiden van opruiende ge
schriften gearresteerd.
Verder hadden nog ongeregeldheden plaats te En
schede, Deventer, te Capelle aan den IJssel, in wel
ke laatste plaats na afloop der raadsvergadereing
een ant rev. raadslid door het publiek werd mis
handeld.
Met de maatregelen ter bestrijding van de
werkeloosheid.
Naar het Persbureau Vaz Dias verneemt, zijn
Burgemeester en Wethonders van Amsterdam
voornemens, om het groote plan tot uitvoering
van verschillende werken ter bestrijding der werk
loosheid, zulks als uitvloeisel van het zestig mil-
lioenenplan van de regeering, nog vóór de vacan-
tie ter goedkeuring aan den Raad voor te leggen.
Reeds op Donderdag 12 Juli a.s. zal er een ge
combineerde vergadering worden gehouden van
de Commissie van Bijstand der Gemeente-Finan-
ciën, der Publieke Werken, van de Volkshuis
vesting en der Gemeentelijke Handelslnriohtingen,
ter bespreking van dit plan.
Dood in zijn cel gevonden?
V.D. meldt tut. Berlijn: De Berlijnsche correspondent
van de Daily Mail heeft aan zijn blad geseind, dat de
voormalige Duitschc communistische leider Torglcr,
bekend ook uit het Rijksdagproccs te Leipzig, in zijn
cel dood is gevonden. De dood zou langs natuurlijken
weg zijn ingetreden.
Toen in Berlijn desbetreffende informaties werden
ingewonnen, werd medegedeeld, dat inzake Torgler
niets te vermelden viel.
GOEDKOOP ZWEMMEN.
Men meldt uit Muiderberg:
Tengevolge van een tarievenoorlog tusschen de
badinrichtingen zijn de prijzen der baden, Zaterdag
en Zondag gedaald van 60 cent tot één cent.
Deze sterke daling is te verklaren, doordat één dei-
badhuizen Zaterdag plotseling 10 cent per bad aan
kondigde. Uit concurrentienijd sloeg Zondagmiddag
een inrichting het record met een bord: baden nul
cent.
Voor de honderden Amsterdamsche gezinnen was
deze „badstrijd" een aangename verrassing.
450 arbeiders zonder werk.
Maast richt. Naar wij vernemen zullen de zink-
witfabricken te Eysden niet ingang van 15 Juli wor
den stopgezet in verband met de achteruitgang van
den afzet. 450 Arbeiders komen hierdoor zonder
werk.
14 a 15000 personen voorbijgetrokken.
Het défilé langs de baar van Z.K.H. Prins Hen
drik heeft gister den ganschen dag geduurd. Om
vier uur werd de toevoer van degenen die den Prins
Gemaal een lantsten groet wilden brengen afgefloten
en toch liep het tegen half zeven eer dc laatste be
zoeker het Paleis verlaten had.
Om twaalf uur hadden reeds duizenden de baar
gepasseerd. Hot was een indrukwekkend gezicht,
dien niet eindigenden stroom van menschen. die zich
in de felle middagzon zwijgend over het plein
voor het paleis langzaam voortbewoog, gade te slaan
Het aantal personen uit de provincies.die gezien hun
verschillende kleederdrachten van verre gekomen
waren, viel op. Ook waren er tal van buitenlanders,
die hun vacantie in Schoveningcn doorbrengend, me
de de laatste eer aan den Prins brachten en zich in
het défilé opstelden.
Het is begrijpelijk, dat in deze geweldige hitte,
waartegen -ie boomen in de Paleisstraat geen af
doende beschutting meer boden, verschillende perso
nen door een flauwte overvallen werden, doch zon
der noemenswaardige stoornis in het verloop van
het défilé konden Roode Kruis-soldaten hen buiten
de file brengen en verder verzorgen.
Ook des middags waren er weer tal van scholen,
die zich in het défilé opstelden.
Voortdurend bleef het uit dc stad menschen toe-
stroomen, die zich bij de wachtenden aansloten.
Men schat, dat er heden een 14 a 15.000 personen
aan de haar voorbijgetrokken zijn.
Om vijf uur werd de toegang tot de Amnlia«trant
en aldus de gelegenheid zich bij het défilé aan te
sluiten, stopgezet. Er stond toen nog een zeer groote
menigte menschen te wachten. Tegen halfzcs waren
deze de baar gepasseerd. Toen sloten zich nog een
1500 leden van het Nationaal Jongeren Verbond, die
zich op het Plein 1813 hadden verzameld en een groep
leden van de Prinsevlag aan. De heide laatstge
noemde vcreenigingen legden een grooten krans aan
de baar.
Toen zij er aan voorbijgetrokken waren, worden de
gordijnen van de chapelle ardente gesloten.
Vandaag zal er van 9 tot 4 uur wederom gelegen
heid zijn um te defileeren
De bijzetting van het stoffelijk overschot
Evenals bij de uitvaart van de Koningin-Moeder is
ook thans weer een plaats beschikbaar gesteld voor
de burgemeesters tegeno-. er het paleis Noordcinde
(aan de rechterzijde van het paleis uit gezien) op het
trottoir, van den bekenden kastanjeboom af langs
den tuin en het gebouw van de Nedcrlandsche Bank.
Klokluiden in de gemeenten.
Namens de regcering hebben de commisarissen
der Koningin in de verschillende provincies de ge
meentebesturen verzocht om op den dag van de bij
zetting de klokken te doen luiden van 8 tot 9, van
12 tot 13 en van 16 tot 17 uur.
25 gewonden.
Kopenhagen, 9 Juli. (V.D.). Zondagavond heeft
op het emplacement van het station Blaere in Nrd.
Jutland een spoorwegongeluk plaats gehad: een bin
nenkomende trein botste op een rangeerenden per
sonentrein. Er zijn 25 gewonden.
Acht zwaar gewonden.
II a m h u rg, 9 Juli (V.D.) Maandagavond heeft
in een buiten Hamburg gelegen huis een gasont
ploffing plaats gehad. Acht personen zijn door val
lend puin ernstig gewond. De bergingswerkzaamhe
den zijn in vollen gang.
Drie dooden.
Nader uit Hamburg:
Bij de ontploffingsramp te Volksdorf zijn. naar
nader gemeld wordt, drie personen gedood, n.1. de
eigenaar van het huis, de blinde oorlogsinvalide
Westphal, zijn schoonmoeder en een bezoekster. Me
vrouw Rabe. Vijf personen werden gewond.
Zeven personen gedood. Vrees voor
sabotage.
Reizigers die gister te Gónève uit Duitsrhland zijn
aangekomen, doen aldus Reuter, medcdceling van
twee geheimzinnige ongelukken met Duitschc vlieg
tuigen, die aan zeven personen het leven hebben ge
kost. Men neemt aan, dat de berichten over de onge
lukken niet in Duitschland mochten worden gepu
bliceerd.
Beide machines kwamen van het vliegveld Löwen-
tal bij Friedrichshafen. De eerste machine stortte bij
Reutenen neer. Er volgde een ontploffing en men ver
moedt dat deze uit het inwendige van het toestel
kwam. Drie inzittenden werden gedood.
Een uur later verliet een andere machine Löwen-
tal om over de plaats des onheils te vliegen. Dit toe
stel stortte eveneens neer.
De piloot en drie passagiers werden gedood.
Alle personen, die verantwoordelijk zijn voor de
vliegtuigen, welke van Löwental vertrekken, zijn ge
arresteerd, daar men sabotage vermoedt. Machine
geweren zijn op het vliegveld geplaatst met sterke
bewaking van S.A -lieden, daar verdere moeilijkhe
den verwacht worden.
