Opnieuw groote spanning te Weenen
Zaterdag 28 Juli 1934.
SCHAGER COURANT.
Derde blad. No. 9524
Tweede Nazi=Putsch tijdig afgeweerd
Heden de begrafenis
van Dollfuss
De verklaring van
Dr. Rieth
Dr. Rintelen gestorven.
De moordenaar van Dollfuss.
WIE ZAL DOLLFUSS OPVOLGEN?
Zwitsersch vertoog tot Berlijn.
VON PAPEN ALS BUITENGEWOON
GEZANT NAAR WEENEN.
„BOMMEN EN POLITIEK"
Het politieke testament van Dollfuss.
HABICHT ONTSLAGEN.
In de provincies wordt nog
zwaar gevochten
Zwitserland zendt een protestnota naar
Dnitschland. - De afgetreden gezant
Von Rieth over het gebeurde
op 25 Juli.
WEENEN. Gister heerschte er in den loop
van den middag wederom groote opwinding.
Op den Engelsplatz hebben hevige botsingen
plaats gehad.
De Bondskanselarij, waar zich Woensdag het
tragische gebeuren met Dollfuss heeft afgespeeld,
bood ook gister nog den aanblik van een vesting
De politietroepen zijn nog versterkt. Uit bijna
ieder venster steekt de loop van een machine
geweer.
Deze buitengewone voorzichtigheid is een gevolg
van het feit, dat in de binnenstad gistermor
gen vroeg zich een honderdtal nationaal-socialis-
ten in Heimwehr-uniform verkleed verzameld heb
ben blijkbaar met het doel, de bondskanselarij we
der te bestormen. Deze plannen werden evenwel
aan de politie verraden. De politie versterkte daar
op de bewaking van de bondskanselarij.
De nationaal-socialisten wilden blijkbaar gister
avond een nieuwen stormloop op de bondskanse
larij ondernemen.
Het is tot nog toe niet bekend geworden, of de
politie in verband hiermede nog arrestaties heeft
kunnen verrichten.
Het geheele Semmeringgebied in han
den der rebellen.
Volgens Duitsche berichten is gisterenavond de
strijd in verschillende deelcn van Opper-Stiermar-
ken en Karinthië weder opgelaaid.
Het geheele Semmering gebied boven Weenen be
vindt zich in handen van de nationaal-socialistische
opstandelingen.
Vanuit W eenen zouden, de bondstroepen een aan
val op het Semmering-gebied voorbereiden.
Aan de Duitsch-Oostenrijksche grens.
Schietpartij tusschen vluchtelingen en
Heimwehrmannen.
Passau (V.D.). Aan de landsgrens bii_Koller-
schlng hebben Oostenrijksche vluchtelingen getracht
de Duitsche grens te hereiken. Daarbij heeft rich een
schietpartij ontwikkeld met zwaar gewapende Ileim'
wehrlieden. Acht vluchtelingen bereikten deels ge
wond de Duitsche grens, waarbij zij drie douanebe
ambten. die hen wilden tegenhouden, overmeester
den en over de grens sleepten.
De Duitsche grenspolitie verscheen onmiddellijk
ter plaatse en arresteerde de Oostenrijksche vluchte
lingen. De Oostenrijksche ambtenaren werden weer
terug gebracht naar de Oostenrijksche grensaulfcri-
teiten.
Mussolini op alles voorbereid, De troe
penconcentratie aan de grens.
Rome. Naar vernomen wordt, bevindt zich op
het oogenblik een corps van veertig duizend Italiaan-
sche soldaten aan de Oostenrijksch-Italiaansche
grens. Dit corps zal daar blijven, totdat de toestand
in Oostenrijk weder normaal zal zijn geworden.
Bovendien worden in Noord-Italic nog honderd
duizend man gemobiliseerd ter voorbereiding van de
groote jaarlijksche manoeuvres, die den lsten Au
gustus a.s. zullen aanvangen.
Men is thans „ynn meening, dat Italië geen protest
te Herlijn zal Indienen. Het zou de voorkeur geven
aan een energieke diplomatieke démarche boven een
eenvoudig protest. Italië zal evenwel niet handelen
zonder overleg te plegen met de overige mogend
heden.
Het gerucht gaat. dat Groot-Brittannië en Frank
rijk op het oogenblik e'en diplomatieke démarche
overwegen.
Men is hier van meening. dat de toestand in Oos
tenrijk heden verbeterd isa
Overwinning voor regeerlngstroepen.
In Boven-Oostenrijk en Stiermarken.
Weenen, 27 Juli. Officieele berichten uit Graz
melden, dat de regeeringstroepen een bijna volle
dige overwinning hebben behaald in Boven-Oosten
rijk en Stiermarken en dat men den slag kan be
schouwen als gewonnen.
Nog een arrestatie.
Steinhausl, vice-chef van het departemen t van
crimineel onderzoek, is gearresteerd wegens be
weerd heulen met de nazi's, die in het bureau van
Dollfuss zijn binnengedrongen.
30 dooden aan de zijde van het uitvoerend
gezag in Stiermarken.
De persdienst van de Oostenrijksche Heimatschutz
deelde gistermiddag mede: De zuiveringsactie in
Stiermarken is practisch voltooid. Sterke Heimat-
schut/.-afdeelingcn uit Opper Oostenrijk .Salzburg en
Ncder-Oostenrijk hebben in samenwerking met de
Heimatschutz in Stiermarken de grensgebieden van
oproerlingen bevrijd. Het verkeer kon bijna overal her
vat worden. De verliezen van de Heimatschutz die te
zamen met het bondslegcr en de gendarmerie de actie
uitvoert, zijn zeer groot. Volgens de tot nu toe ont
vangen mededeelingen zijn in Stiermarken 30 doo
den te betreuren.
In Karinthië hebben in de avonduren (waarschijn
lijk wordt hiermede Donderdagavond bedoeld), op
verscheidene plaatsen botsinggen met samenscholende
oproerlingen plaats gehad. Hier wordt de Heimat
schutz door leden uit Oost Tirol gesteund. Verschillen
de plaatsen zijn reeds gezuiverd. Bij dc verdrijving
van de oproerlingen uit Annabichl lieten deze 9 doo
den achter; de Heimatschutz had 1 gewonde.
In Opper Oostenrijk, Neder Oostenrijk, Tirol, Vorarl-
berg en het Burgerland is alles rustig.
De begrafenis van bondskanselier Dollluss zal
hedenmidadg om 4 uur plaats vinden.
Rouwproclamatie.
De Oostenrijksche bondsregeering heeft de vol
gende rouwproclamatie gepubliceerd:
Do Oostenrijksche bondsregeering maakt het diep
schokkende bericht bekend van het overlijden van
haar onvergetelijken leider bondskanselier dr. En-
gelbert Dollfuss, eerste luitenant der reserve, drager
van talrijke ordeteekenen, enz., die op 25 Juli 1934
als slachtoffer van trouwste plichtsvervulling en on-
vermoeibaren dienst voor zijn vaderland door een
schandelijken moordaanslag op zijn 42ste jaar is ge
vallen. Om ongeveer 15.45 uur beëindigde hij zijn
door den edelsten geest gedragen leven.
Het stoffelijk omhulsel van den in het hier na-
maals opgenomene, zal Zaterdag om 14.30 uur na de
eerste inzegening voor het Raadhuis van de stad
Weenen worden overgebracht naar de Metropoli-
taankerk St. Stephan, daar plechtig worden ingeze
gend en dan op het Ilietzinger kerkhof voorloopig
worden bijgezet."
De generaals van het bondsleger hebben onder lei
ding van den staatssecretaris voor legerzaken, gene-
raal-majoor Zechner, aan de baar van den dooden
bondskanselier uit naam van de gewapende macht
een krans neergelegd.
De teruggeroepen Duitsche
gezant
Ten aanzien van de gebeurtenissen te Weenen,
heeft dr. Rieth, de teruggeroepen Duitsche gezant te
Weenen, de volgende authentieke verklaring afge-
Jegil:
„Over mijn bedoelingen bij de gebeurtenissen, die
zich in de bondskanselarij te Weenen hebben afge
speeld, zijn in Oostenrijk en in het buitenland zoo
vele verschillende berichten verschenen, dat ik mij
genoodzaakt zie, zuiver zakelijk een uiteenzetting te
geven van de gebeurtenissen, zooals zij zich inder
daad hebben afgespeeld.
Zooals bekend, had de in dc kanselarij binnenge
drongen groep, nadat dr. Dollfuss gewond was en
drie andere leden der regcering met ongeveer 150
ambtenaren waren gevangen genomen, gedreigd, dat
deze gevangenen zouden worden doodgeschoten, in
dien de troepen, die het gebouw belegerden, tot den
aanval zouden overgaan.
Na verscheidene uren, waarin van regeeringszijde
was onderhandeld met dc binnendringers, stelde mi
nister von Neustaedter Stuermer, die liet bevel bui
ten de bondskanselarij voerde, een ultimatum met
korten termijn, na afloop waarvan de aanval zou
worden geopend.
Even voor den afloop Van den termijn, werd ik op
gebeld uit de bondskanselarij door den leider der
binnendringers, die zich voorstelde als kapitein Fric-
drich. Hij deelde mij mede, dat met de regecringsver-
tegenwoordigers een overeenkomst was gesloten, vol
gens welke, om geen mcnschcn levens te offeren, de
geheele troep, die reeds van het Oostenrijksche bur
gerrecht vervallen verklaard was, met toegezegd vrij
geleide onder militaire bewaking uit Oostenrijk zon
worden gebracht naar een grens, waarvoor de troep
de Duitsche had gekozen. Friedrich voegde hieraan
toe, dat de uitvoering van deze overeenkomst nog
niet mogelijk was, doordat zijn menschen vreesden,
hij het verlaten van het gebouw te worden neerge
schoten. Daarom verzocht Friedrich mij, dat ik mij
de toezegging van het vrijgeleide door den bevoeg
den minister zou laten bevestigen. Ik heb dat aan
vankelijk geweigerd en verklaard, dat ik met deze
gebeurtenissen niet het minste had te doen en dat ik
mij er niet mede kon bezig houden.
Daarna bevestigde Fey, de in de kanselarij gevan
gen gehouden minister, mij telefonisch de gemaakte
overeenkomst en herhaalde het reeds door Friedrich
gedane verzoek, dat ik onmiddellijk naar het gebouw
zou, komen en mij de overeenkomst door von Neu
staedter Stuermer zou laten bevestigen, omdat de
uitvoering daarvan afhankelijk was. Daar het nog
slechts enkele minuten voor den afloop van den
termijn was en daar volgens de mij gegeven verkla
ringen een vreedzame oplossing slechts mogelijk was
als ik aan het verzoek zou voldoen, heb ik mij naar
minister Stuermer begeven. Bij het begin van het
onderhoud decld? deze mij mede, dat dr. Dollfuss
dood was. Daarna bevestigde hij mij den inhoud van
de gemaakte overeenkomst en het toegezegde vrijge
leide voor den gcheelen troep, die zich in het ge
bouw bevond. Dezelfde bevestiging kreeg ik van den
eveneens aanwezien Fey.
Ik heb geen toestemming gegeven, of eenige andere
verklaring afgelegd, maar er den nadruk op gelegd,
dat, wanneer ik deze mcdedeeling aanhoorde, ik dat
slechts persoonlijk deed. Karwinsky, die zich nog in
het gebouw bevond, verzocht mij daarna, een onder
houd met hem aan het venster te hebben.
Von Neustaedter Stuermer, wiens meening ik daar
omtrent. vroeg, antwoordde, dat hij zich daarover
niet wilde uiten en dat hij de zaak aan mijn eigen
goedvinden overliet.
Daarop heb ik liet onderhoud geweigerd. Toen ik
in mijn auto wilde wegrijden, verzochten toeloopen-
de politic-officieren mij, noz te blijven, daar Kar
winsky uit het srebouw bij mij zou komen. Deze
trad snel op mij toe en verzocht mij, met hem en
Fey naar een der ingangen van de kanselarij te
gaan, om Friedrich mede te dcclen, dat de minister
mij het accoord bevestigd had. In gezelschap van
de beide ministers begaf ik mij daarheen en deelde
dit mode aan Friedrich .die achter een kier van de
deur verscheen, waarna ik wegging.
Uit deze schildering blijkt allereerst, dat ik niet,
zooals beweerd wordt, een bemiddelingsactie heb
ingeleid of er aan heb deelgenomen, maar dat ik
slechts de mededceling van een reeds getroffen
overeenkomst in zekeren zin als getuige heb aan
gehoord, zonder mij daarover te uiten.
Ik constateer ook dat dc verklaringen der drie
regeeringsloden over het vrijgeleide mij zijn ge
daan. nadat zij mij reeds het overlijden van dr.
Dollfuss hadden medegedeeld, dat herhalvc dit vrij
geleide is toegestaan, terwijl men volledig op de
hoogte was van deze treurige gebeurtenis."
Dr. Rintelen, dc Oostenrijksche gezant te Rome, die
na de putsch der nationaal-socialisten te Weenen
een poging tot zelfmoord deed, is naar thans van
officieele zijde wordt medegedeeld, toch aan zijn
verwondingen bezweken.
Naar uit het onderzoek gebleken is, is Panetta de
man geweest, die de moordende schoten loste, welke
den Oostenrijksche bondskanselier Dr. Dollfuss, het
leven gekost hebben.
Hij is 35 jaar, in den oorlog keizerjager geweest en
het tragische is nu, dat juist een keizerjager. den
vroege.ren lsten luitenant der keizpi jagers, 'Dollfuss
gedood heeft.
Begin volgende week de beslissing.
Weenen. Naar verluidt, zal in de kwestie
van de vorming ecner nieuwe regeering en in het
bijzonder in de kwestie van de benoeming van een
nieuwen bondskanselier begin volgende week een
beslissing vallen.
In politieke kringen verluidt, dat onder de toon
aangevende figuren tot dusverre nog geen overeen
stemming is bereikt over den persoon van den
nieuwen bondskanselier Er schijnen nog groote te
genstellingen to bestaan, die nog niet zijn overbrugd
Op den voorgrond der besprekingen staan thans
dc vroegere minister van oorlog Vaugoin als even
tueel toekomstig bondskanselier, verder de eerste
burgemeester van Weenen. Schmitz, vice-kanselier
vorst Starhemberg, dc minister van onderwijs dr.
Schuschnigg en dr. F.nder. Ook wordt genoemd dr.
Gleissner, dc tegenwoordige Iandsgouverneur van
Opper-Oostonrijk, en die behoorde tot den inticmen
kring van Dollfuss.
Wegens smokkelarij van bommen.
Bern: De Federale Raad heeft den tekst
goedgekeurd van het protest inzake de ontdekte
smokkelarij van bommen door een S.A.-man op
het meer van Konstanz.
De nota zal terstond te Berlijn worden over
handigd.
Berlijn (V.D.);
Rijkskanselier
Adolf Hitier heeft
een schrijven ge
richt aan Vice-
Kanselier Von Pa
pen, waarin hij
hem verzoekt, als
buitengewoon ge
zant in de plaats
van den terugge
roepen gezant v.
Rieth naar Wee
nen te willen
gaan, om zoo mo
gelijk ontspan
ning te brengen
in den buiten
Duitschlands
schuld zoo ge
spannen Europee-
schen toestand.
Rijkspresident
Von Hindenburg
zou er mee ;ie
coord gaan dat
Von Papen dan
zijn ontslag nam
uit het Rijkskabi
net en voorloopig
ook als Saar-com
missaris. Hitlei
dankt hem- ten
slotte voor alles,
wat hij voor
Duitschland ge
daan heeft.
Von Papen's benoeming met gemengde
gevoelens ontvangen.
In verband met bovenstaande benoeming van Von
Papen wordt van officieele Oostenrijksche zijde ver
klaard, dat tot dusverre bij de Oostenrijksche regee
ring de gebruikelijke desbetreffende diplomatieke
stappen nog niet gedaan zijn, zoodat het voor de
Oostenrijksche regeering niet mogelijk is een stand
punt te bepalen inzake het plan, vice-kanselier von
Papen naar Weenen te zenden. De Oostenrijksche
regeering heeft derhalve tot dusverre nog geen en
kele verklaring afgelegd.
De Weensche bladen hebben last gekregen zich
van critiek op de benoeming van von Papen te ont
houden.
De kwestie is kennelijk deze, dat men eigenlijk
niet goed weet, wat er van de benoeming van von
Papen te denken valt. Komt hij inderdaad naar Wee
nen, om daar een bijzondere zending te vervullen, of
heeft men slechts van een mooie gelegenheid gebruik
willen maken om hem een eervol verlaten van het
groote Duitsche politieke tooneel mogelijk te maken?
Veelal hoort men dat de politieke loopbaan van von
Papen als geëindigd kan worden beschouwd, of hij
zich nu al van zijn opdracht in Weenen kwijt, dan
niet.
Von Papen aanvaardt de opdracht.
De Berlijnsche corr. van de „Tel." verneemt van
officieele zijde, dat von Panen, nadat hij don brief
van den rijkskanselier had ontvangen, telefonisch
heeft geantwoord dat hij de benoeming tot buiten
gewoon gevolmachtigde der rijksregeering te Wee
nen zal aanvaarden. Klaarblijkelijk heeft Hitier zijn
vice-kanselier ruimschoots volmachten gegeven om
verschillende Oostenrijksche wenschen te vervullen.
Von Papen bij de teraardebestelling van
Dollfuss.
Berlijn: Von Papen zal de Duitsche Rijks
regeering vertegenwoordigen bij de teraardebestelling
van den Oostenrijkschen Bondskanselier Dollfuss.
In zijn editie van gister publiceerde het Parijsche
blad „Excelsior" een artikel, dat Dollfuss in het be
gin van de vorige week heeft geschreven en dat het
blad het politieke testament van Dollfuss noemt.
Het artikel is getiteld: „Bommen en politiek."
Daarin zegt Dollfuss o.m.: „De leden mijner
regeering en ik zelf hebben alleen de ambitie
pioniers van het vaderland te zijn. Ik ben getrof
fen door het feit, dat een aanzienlijk deel van ons
volk, vooral de jeugd der intellectuecle klasse zich
houdt voor betere patriotten dan wij zijn. Wij
echter hebben jaren lang ons leven gegeven voor
de verdediging van ons vaderland. Deze kringen
zijn ziek, want zij dralen niet om ter bereiking
van hun politieke doel de ergste rampen te voor
schijn te roepen. Zij schrikken zelfs niet terug
voor de afschuwelijkste misdaden. Geen van ons
zou zijn politieke doel met zulke methodes willen
bereiken."
Het artikel besluit met een oproep tot de politieke
partijen en de nationale kringen zich aan te sluiten
bij de vaderlandsche beweging. Iedere bond van na
tionaal karakter zal spoedig moeten zeggen of hij in
zijn rijen misdadigers of propagandisten van mis
daden wil dulden.
Wegens het uitzenden van onware be
richten.
I
Habicht, de leider van de Oostenrijksche nationaal-
socialisten in Duitschland, is. naar Reuter uit Ber
lijn meldt, ontheven van zijn functie van inspec
teur-generaal van de Oostenrijksche nationaal-socia
listen.
Met betrekking tot het ontslag van Habicht wordt
nog gemeld, dat dit gemotiveerd wordt met het tiit-
zenden van onware berichten over de gebeurte
nissen van Woensdac in Oostenrijk door de radio
te Munchen, van welke laatste Habicht vertegen
woordiger is.
Zie ook pag. 3 4de Blad.
Dollfuss op z ij n doodsbed
VON PAPEN.
