Als een ijskorst de aarde
gaat dekken
Komt er een nieuwe ijstijd?
Radioprogramma
Earl Carroll orakelt
De wetenschap houdt er rekening mede!
Maar beangstig U niet. Wij heb
ben ruim tijd om onszeli te reddenl
HOE verder de wetenschap voortschrijdt, des te
minder durft zij het aan, voorspellingen over
toekomstige gebeurtenissen te doen, aldus
schrijft Prof. Dr. Julius Büdel, Hoogleeraar van het
Geografisch Instituut der Berlijnsche Universiteit.
Zij vergenoegt zich er bescheiden mede, de duistere
voorvallen uit het verleden en heden te onderzoe
ken, te ziften en te rangschikken. Toch zijn er mo
gelijkheden, die het ons veroorloven een kijkje in
de toekomst van onzen aardbol te nemen, namelijk
daar, waar wij Moeder Aarde eenvoudige natuur
kundige wetten zien volgen. Zij zal waarschijnlijk
nog vele duizenden jaren om de zon draaien, in
hetzelfde tempo als sedert de oertijden. Het is daar
door b.v. den astronomen mogelijk, toekomstige
zon- en maansverduisteringen of het verloop van eb
en vloed langen tijd vooruit te berekenen. Hierbij
valt echter het groote lichter dan het kleine. Want
aan de oppervlakte van de aarde zien wij de he-
melkrachten zich duizendvoudig in actie en reactie
'.versplinteren en verwarren, zoodat het niet eens
mogelijk is het weer van overmorgen nauwkeurig
te berekenen. Beter gelukt het de groote verande
ringen in het klimaat te overzien, waarvan de dui
delijkste getuigen de onderscheidene ijstijdperken
zijn. Wel zijn de pogingen tot een nauwkeurige be
rekening ook hier nog niet geheel beverdigend ge
slaagd, maar van verschillende zijden bezien, ver
toont het verloop van de ijstijdperken en dergelijke
.verrassende gelijkmatigheid, dat het moeilijk valt,
zich hier geen blik in de toekomst te gunnen.
C, Het ijstijdperk vindt zijn oorzaak in een tijdelijke
Vermindering der zonnestralen. Hoe deze verminde
ring ontstaat, is op het oogenblik nog niet geheel
duidelijk. Wij weten selcths, dat zich dergelijke ver
schijnselen reeds in den grauwen geologischen voor-
itijd in betrekkelijk korte perioden afspeelden, die
door groote tusschenruimten van „normale" ontwik
keling gescheiden waren
j Het voorlaatste groote ijstijdperk zien wij in den
zelfden tijd dat de steenkolen ontstonden, het Zui
delijk halfrond beheerschen. In een daaropvolgend
tijdsverloop van rond 200 millioen jaren ontbreekt
elk spoor van een ijstijdperk, totdat wij plotseling
in den laatstverloopen millioen jaren zich een ge
weldig ijstijdperk, deluvium genaamd, zien afspelen,
fj Het begin daarvan ligt nu ongeveer reeds rond
650.000 jaar achter ons, terwijl sedert het laatste
smelten van het ijs niet meer dan 25.000 jaren zijn
voorbij gegaan. De mensch uit het Oude Steenen-
,Tijdperk was reeds getuige van dit ontzaglijke ge
beuren. Nu duikt de vraag op: of wij het diluviale
tijdperk reeds als geheel afgeloopen moeten beschou
wen, of wel dat wij er ons nog midden in bevinden,
j Dit moge misschien eenigszins parodoxaal schij
nen, maar het zal ons duidelijker worden, wanneer
wij het verloop van het laatste ijstijdperk nader
bestudeeren. Er vallen vier verschillende perioden
waar te nemen. Viermaal begonnen de gletchers
van de gebergten en de beide polen reusachtig in
omvang toe te nemen, één ontzaggelijk ijsveld schoof
zich van de Skandinavische hooggebergten af over
het Noord- en Oostzeebekken en bedekte geheel Ne
derland, Noord-Duitschland, Engeland, de Baltische
staten en Noord-Rusland, terwijl dergelijke „IJskoe-
ken" van een tot 2 K.M. dikte zich over geheel
Noord-Amerika en Siberië nestelden. Ook de Alpen
echoven viermaal hun gletschers ver het voorland
In, tot München en Schaffhausen toe. Daar tusschen
lagen echter periodes van hooge temperatuur, de
tusschen-ijstijdperken, waarin het ijs smolt en zich
v— zooals heden in de hooge dalen van de ge
bergten terugtrok, terwijl weelderige wouden de
fagere landen bedekten. Zij werden door een rijke
dierenwereld bevolkt, apen, olifanten en neushoorns
leefden in dien tijd in Midden-Europa en op warmte
teangewezen boomen, zooals: ahorn, linden en eiken
'drongen zich toendertijd veel verder naar het Oos
ten en Noorden door dan tegenwoordig het geval is.
Deze tusschen-ijstijdperken waren niet alleen war
mer, maar besloegen ook dikwijls een langere periode
'dan den geheelen na-ijstijd, waarin wij heden leven.
•Het is daarom mogelijk, dat wij op het oogenblik in
het geheel niet in een periode na een achter ons
liggend ijstijdperk leven, doch slechts in een onder
breking daarvan.
Dat is echter nog niet ólles. Met behulp van de
moerassen, die in zekeren zin verzamelingen van
vóór-historische planten zijn, is het ons mogelijk na
te gaan, dat van het einde van het laatste ijstijd
perk tot op heden geen geleidelijke temperatuurs-
verhooging heeft plaats gevonden. Er is veeleer
sprake van een terugvallen na een in het jongste
Steenentijdperk (7000—1000 j. voor Christus) bereikt
hoogtepunt. Prachtige loofwouden, met boomen van
zuidelijken oorsprong, reikten tot vér in het Noor
den, waar heden schamele dennen en behoeftige
struiken den bodem bedekken. Het klimaat is dus
sedert dien tijd weer koeler geworden.
De ontdekking van wel behouden turfmoerassen
uit vroegere tusschen-ijstijdperken, meer bijzonder
nog uit het laatste, stellen ons in staat, ook de kli-
matische ontwikkeling van deze periode na te
gaan. Het resultaat is hoogst verrassend. Want het
bleek, dat het klimaat in dit tusschentijdperk trek
voor trek, bijna volledig overeenstemde met onzen
na-ijstijd, Koudere perioden bij aanvang en einde
hadden ook hier een warnieren tijd tusschen zien
inliggen, terwijl ook dit warme tijdperk begint en
eindigt met groote oerwoud-phases en daartusschen
een droge, verschroeiend heet steppentijd ligt. Be
schouwen wij nu onzen „na-ijstijd", dan schijnt aan
dit verloop nog slechts de laatste acte te ontbreken,
n.1. de algeheele verdwijning van alle warmte-
behoevende dieren en planten, en de overgang naar
een nieuwen ijstijd, het ontzaggelijk in aanvang toe
nemen van de gletschers.
De mogelijkheid, dit dit onze aarde te wachten
staat schijnt werkelijk zeer waarschijnlijk te zijn.
Een exact bewijs daarvoor, of zelfs naar de waar
schijnlijkheid ervan, kan men echter niet leveren.
Ook het feit, dat de laatste ijstijd nog zoo kort
achter ons ligt, en wij dus nog onder de directe
inwerkingen daarvan leven, beperkt voor ons de
mogelijkheid, uit de laatste 3000 jaren onloochen
baar ingetreden klimaatsverkoeling een nieuwen
ijstijd te distilleeren.
Wie dit doen wil, heeft, dat zagen we reeds, ve
lerlei gronden tot verdediging zijner stelling. Maar
twee dingen moet hij zich voor oogen houden. Ten
eerste zal het ijs niet van vandaag of morgen ver
nietigend over stad en land walsen, maar zich lang
zamerhand in den loop van vele honderden ja,
duizenden jaren voortschuiven en voor eventueele
volksverhuizingen voldoenden tijd laten. Het ijstijd
perk zal waarschijnlijk zelf voor het verdrongen
menschdom in zekere mate toevluchtsoorden schep
pen. Wij weten bijvoorbeeld dat de Sahara in onzen
laatsten tijd (ijs) een regen-periode beleefde: woes
tijnen en steppen werden in weelderige bosschen
omgetooverd. Wij behoeven ons dus over een komen
den ijstijd geen zorgen te maken. Tenslotte heeft
het Europeesche menschdom reeds ten minste twee
ijsperiodes medegemaakt en het zoo wondervolle
raadsel der menschwording speelde zich hoogst
waarschijnlijk in het begin van den ijstijd af.
HET RIJK VAN HET IJS. Uitbreiding van het ijs in het laatste ijstijdperk. 1. Het
door ijs bedekte vasteland. 2. Rich ting van de gletschers in Europa.
DONDERDAG 23 AUGUSTUS.
HILVERSUM (1875 M.)
A.V.R.O.: 8.00 Gramofoonmuziek: 9.00 Het Omroep
orkest o.l.v. Nico Treep; 10.00 Morgenwijding: 10.15
Gewijde muziek; 10.30 Het Ensemble Rentmeester:
11.00 Rob Geraerds leest voor; 11.30 Voortzetting con-
sert; 12.30 Lunchconcert door het Omroeporkest; 12.55
Tusschenspel van gramofoonmuziek; daarna ver
volg concert; 2.30 Voordracht door Elias van Praag;
3.00 Vroolijke gramofoonmuziek; 3.45 Overschakelen
zender; 4.00 Halfuur voor zieken en ouden van
dagen; 4.30 Gramofoonmuziek; 5.00 Halfuur voor
groote kinderen; 5.30 Dinermuziek door Kovacs
Lajos en zijn orkest; 6.30 Sportpraatje door Han Hol
lander; 7.00 Kovacs Lajos en zijn orkest; 7.30 Fran-
sche chansons door Marie Dubas; 8.00 Vaz Dias: 8.05
Gramofoonmuziek; 8.15 Causerie; 8.35 Aansluiting
met Salzburg. Concert door de Wiener Philharmoni-
ker onder leiding van Maestro Arturo Toscanini;
9.20 Gramofoonmuziek; 9.30 Muzikale Show door
Micky's Melody Makers; 9.45 Gramofoonmuziek: 10.00
Kovacs Lajos en zijn orkest; 11.00 Vaz Dias; 11.10
Gramofoonmuziek.
AAN DEN GRENS VAN HET LEVEN. Een „IJskoek" zooals dezen in den ijstijd
Siberië en Noord-Amerika bedekten. (Euro pa daarentegen lag onder gletschers.
HUIZEN (301.5 M.)
K.R.O.: 8.00 Morgenconcert; N.C.R.V.: 10.00 Gramo
foonmuziek; 10.15 Morgendienst; 10.45 Leger des
Heilskwartiertje; K.R.O.: 1100 Gramofoonmuziek;
11.30 Godsdienstig halfuurtje; 12 00 Politieberichten;
12.15 K.R.O.-orkest; N.C.R.V.: 2.00 Bespeling van het
studio-orgel; 3.00 Vrouwenhalfuurtje; 3.30 Orkest
muziek; 3.45 Verzorging zender; 4.00 Bijbellezing;
5.00 Cursus Handenarbeid voor de jeugd; 5.30 Chr.
Muziekvereeniging ..Crescendo" te Steenwijk; 6.3(1
Gramofoonmuziek; 6.45 Causerie: 7.00 Politieberich
ten; 7.15 Gramofoonmuziek; 7.30 Weekoverzicht; 8.00
Gramofoonmuziek; 8.05 Causerie naar aanleiding van
de tweedaagsche rondvlucht over Nederland op 24
en 25 dezer; 8.35 Concert door de „Wiener Philhar-
moniker" (uitzending uit Salzburg); 9.30 Vaz Dias;
10.20 Gramofoonmuziek; 11.30 Sluiting.
LUXEMBURG (1304 M.)
6.30 Gevarieerd concert; 7.35 Zangrecital; 8.20 Geva
rieerd Duitsch concert; 9.10 Idem; 10.00 Kamermu
ziek; 10.35 Dansmuziek.
BRUSSEL (484 M.)
12.20 Gramofoonmuziek: 1.30 Orkest; 6.35 Gramofoon
muziek; 9.20 Concert; 10.40 Dansmuziek.
BRUSSEL (322 M.)
I.30 Gramofoonmuizek; 5.15 Dansmuziek; 7.35 Gra
mofoonmuziek; 10.30 Dansmuziek.
BERLIJN (357 M.)
7.20 Vroolijke kamermuziek; 12.20 Dansmuziek door
Barnabas von Ceczy en zijn orkest.
HAMBURG (332 M.)
6.40 Ochtendconcert; 8.30 Gramofoonmuizek; 11.50
Idem; 12.35 Middagconcert; 2.50 Harmoniemuziek;
II.05 Populair concert; 11.50 Duitsche liederen.
KEULEN (458 M.)
5.55 Gramofoonmuziek: 10.30 Concert; 12.20 Gramo
foonmuziek; 5.35 Orgelconcert; 6.50 Gram.-muziek.
DAVENTRY (1500 M.)
1.20 Nieuwe gramofoonmuziek; 4.10 Solistenconcertj!
4.35 Orkest; 11.15 Dansmuziek.
PARIJS POSTE PARISIEN (313 M.)
7.10 Opera-fragmenten; 8.35 Concert; 9.15 Concert
door een Weensch orkest; 10.10 Operettemuziek.
PARIJS RADIO (1648 M.)
7.20 Gramofoonmuziek; 8.20 Idem; 10 35 Populair
concert; 12.50 Concert; S.20 Kamermuziek; 10.15
Dansmuziek.
MILAAN (369 M.)
5.30 Gevarieerd orkest; 9.05 Gramofoonmuziek.
ROME (421 M.)
5.20 Concert; 8.30 Gramofoonmuziek; 9.05 Operette.
WEENEN (507 M.)
5.00 Solistenconcert; 8.35 Concert door de Wiener
Philharmoniker.
BEROMUNSTER (540 M.)
4.20 Concert; 6.20 Gramofoonmuziek; 7.35 Gramo
foonmuziek; 8.25 Kerkconcert; 9.40 Gramofoonmu
ziek; 12.20 Dansmuziek.
UIT DE FILMWERELD.
Een boodschap voor alle mooie vrouwen.
Tien verboden.
Earl Carroll, in Amerika beschouwd als dè autoriteit
op het gebied van vrouwenschoonheid, is als zoo
danig de opvolger van wijlen Florence Ziegfield.
Even beroemd als eens Ziegfield's revuemeisjes wa
ren, zijn het thans die van Earl Carroll. Zijn faar-
lijksche revues in New-York zijn toonaangevend, en
een en ander was voor Paramount Filmmij, aan
leiding zich van Carroll's medewerking te verzeke
ren bij de verfilming van „Murder at the Vanities",
de schitterende show-film, die binnenkort in Ne
derland zal worden uitgebracht onder den naam
„Moord in de Follies".
Gedurende zijn verblijf ln Hollywood ontving Car
roll zooveel brieven van vrouwen, die hem raad
vroegen over het bewaren of ontwikkelen hunner
schoonheid, dat hij ertoe is overgegaan een aantal
adviezen in den vorm van een artikel te publiceeren.
CARROLL'S BOODSCHAP.
„Dit artikel, dat ik' opdraag aan alle mooie vrou
wen van de wereld, vertelt in de eerste plaats, wat
men niet moet doen, indien men een schoonheid
worden of blijven wil. Schijnbaar bevat het dus zeer
negatieve wijsheid, maar het is mijn ervaring, dat
men. hoe vreemd het ook lijkt, dikwijls meer bereikt
door het nalaten van zekere dingen, dan door
het doen van zekere andere dingen. Hieronder
volgen mijn „tien verboden", en ik ben overtuigd,
dat ieder die deze regels opvolgt, over het resultaat
zeer tevreden zal zijn.
1. Overschat, of onderschat Uw schoonheid nooit.
Denk er aan, dat er op de wereld duizenden mooie
vrouwen zijn, en dat degenen, die U complimentjes
maken, dezelfde woorden tot ieder knap meisje zul
len willen herhalen. Ook moogt ge datgene, wat de
natuur U aan uiterlijk schoon gaf. niet zoo hoog
aanslaan, dat het voor U overbodig geacht mag
worden U charme verder te ontwikkelen en Uw geest
te verfijnen. Op den duur komt men met de com
binatie van de eigenschappen „mooi en dom" ner-
gens tot iets groots, en als met het stijgen der jaren
de schoonheid verwelkt, is men steeds meer aange
wezen op geestelijke aantrekkelijkheid.
Er zijn echter vele vrouwen, die hun eigen schoon
heid onderschatten .zich geheel wijden aan ver
standelijke ontwikkeling en dikwijls hun lichame
lijke bekoorlijkheden geheel op den achtergrond
Earl Carroll met enkele van zijn revue
schoonheden.
houden. Men zal mij misschien antwoorden, dat na
tuurlijke schoonheid steeds voor zichzelf spreekt,
maar ik hou vol, dat zelfs de grootste natuurlijke
schoonheid eenige attentie behoeft en een weinig
gecultiveerd, afgewerkt, bijgewerkt moet worden.
Geen vrouw werd ooit beroemd om haar schoon
heid, zonder dat zij zich erop toegelegd had zich
op gracieuze wijze te bewegen, zich smaakvol te
kleeden en haar stemgeluid melodieuzer te doen
klinken.
2. Ga niet teveel uit.
Dikwijls al heb ik het meegemaakt hoe mooie
meisjes de verleiding niet konden weerstaan telkens
weer met een van haar talrijke aanbidders naar
dancings, fuiven, enz. te gaan, en even vaak heb ik
de tragedie zich zien voltrekken, dat haar jeugd en
charme vroegtijdig verwelkten en haar levensgeluk
werd bedreigd.
3. Doe niet mee aan hongermode's.
Te dik mag een vrouw niet zijn, en ook mijn re-
vuegirls mogen nooit boven een zeker gewicht ko
men, maar vermageringskuren, dikwijls met beslist
schadelijke middelen, alleen ingegeven door de harts
tocht een ideale modelijn te bezitten, zijn ten sterk
ste af te raden. Laat een dokter een gezond dieet
voorschrijven, indien U aanleg tot dik worden hebt
en bewaar overigens de aantrekkelijkheid van Uw
figuur en gelaat door het nemen van de noodige
lichaamsbeweging.
4. Trouw niet te jong.
De huwelijkskansen komen in den regel voor zeer
mooie meisjes al vroeg, doch maar al te dikwijls
maken zij daardoor een verkeerde keus, waar zij hun
heele leven spijt van hebben. En gewend als zij wa
ren in gezelschap te schitteren, brengt de huwelijke
sche staat met zijn huishoudelijke en moederlijke
plichten dezen schoonheden vaak een groote teleur
stelling, doordat zij het gevoel hebben, grootere kan
sen gemist te hebben.
5. Drink en rook niet.
Werkelijke schoonheid staat in zeer nauw verband
met een uitstekende gezondheid en misbruik of ge
bruik van genotmiddelen, als drank en tabak is voor
geen van beide bevorderlijk integendeel zeer vaak
nadeelig.
6. Luister niet naar vleierij.
Leer complimentjes luchtig en gracieus te accep-
teeren, maar neem de vleierij van Uw bewonderaars
nooit te ernstig. Want een vrouw, die zich al te zeer
van haar schoonheid bewust is, verliest alle charm®
door haar arrogantie.
7. 'Beoefen niet te intens Inspannende sporten.
Teveel tennissen, hockeyen of zwemmen veroor
zaakt een zoo sterke spiervorming, dat de vrouwe
lijke lijn van Uw figuur verloren gaat; sportiviteit
is mooi, maar moet nooit overdreven worden.
8. Wees niet voortdurend bang voor ouder-worden.
Probeer het stijgen der jaren zonder opstandig
heid te ondergaan en als ge de middelbare leeftijd
bereikt, probeer dan niet U voor te doen als een
meisje van achttien jaar.
9. Tracht niet Uw haarkleur te wijzigen.
In het algemeen kiest de natuur voor ons pre
cies de tint haar, die bij onze persoonlijkheid het
beste past. Indien het haar verschiet door de zon,
is het gebruik van lotions voldoende. Waag U ech
ter nooit aan verf- of bleekmiddeltjes, want op den
duur is de uitwerking daarvan funest voor het haar,
terwijl het resultaat verre van fraai is.
10. Gebruik niet teveel kunstmiddelen.
Veel natuurlijke schoonheid ligt tegenwoordig be
graven onder dikke lagen poeder, rouge en verf.
Een van nature knap meisje kan zich beter beper
ken tot het aanbrengen van een vluchtig laagje
poeder, en eventueel het even aanzetten der oogleden
en lippen.-'
