De mijnramp in Engeland.
Dinsdag 25 September 1934.
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 9560
Het einde van de textielstaking
in Amerika.
VERKOOP CHINEESCHE OOSTER
SPOORWEG.
Dreigend conflict in Belgische textiel
industrie.
Kunstmatig radium
STORM BOVEN DE NOORDZEE.
Zeven woningen in asch gelegd.
Het aantal slachtoffers.
Prijsverhooging voor rijwielbanden.
Van de pier geslagen.
Valsche munters gearresteerd.
Een verklaring van den stakingsleider.
Naar aanleiding van de hervatting der werkzaam
heden in de textielindustrie verklaarde de stakings
leider Francis Gorman, dat de vakvereenigingen
zouden trachten het zoover te brengen, dat elke
arbeider in elke textielfabriek zijn kaart als vakver-
eenigingslid in den zak zou hebben. Het resultaat,
van de staking had den weg hiertoe geopend. Het
naaste doel der textielarbeiders-organisatie was het
bereiken van een millioen leden.
Afgezien van de dooden en meer dan 200 gewon
den beteekent de staking een verlies van 15 millioen
dollar aan loongelden voor de arbeiders, een verlies
van milioenen dollars voor de werkgevers, en een
hevigen schok voor het herstelprogram der regeering
De positie van de arbeiders.
Men meldde gisteravond uit New York aan de
N.R.Ct.:
Daar de vakvereenigingsleiders het vergeefsche
van de staking gingen inzien, behoeft het nauwe
lijks verwondering te wekken, dat zij naar midde
len hebben gezocht om zich op de een of andere
wijze te dekken.
Het werkelijk arbeidsconflict zal vermoedelijk
echter pas goed beginnen, wanneer de beslissing
inzake het instand houden, resp. uitvoeren van het
beroemde art. 7a van de N.R.A. aan de orde zal
komen. In breede kringen der textielarbeiders is
overigens groote ontevredenheid ontstaan over de
bekrompenheid van het rapport-Winant, waarop de
arbitragevoorstellen van Roosevelt gebaseerd waren
en Gorman moet tot de ervaring zijn gekomen, dat
hij in dit opzicht aleen staat. Talrijke bestuursleden
van de vakvereenigingen der textielarbeiders ver
klaren, dat zij als gevolg van het rapport-Winant
„verkocht" zijn.
Reuter meldt uit New York, dat de meeste spin
nerijen zonder incidenten heropend zijn De arbei
ders gehoorzamen aan het bevel tot het doen ein
digen van de staking. Te Charlotte in Noord-Caroli-
ne heerschte gisteren nog een zekere spaning, even
als te Shannon in Georgië en Philadelphia, waar
botsingen voorkwamen tusschen stakers en arbei
ders, die het werk wilden hervatten.
Voor den prijs van 170 millioen Yen.
Zooals we gister reeds meldden, is de prijs, waar
voor de Chineesche Oosterspoorweg door Rusland
aan Japan zal worden verkocht, thans vastgesteld,
na onderhandelingen tusschen den Russischen ge
zant te Tokio en officieele Japansche kringen.
Een later bericht uit Tokio behelst:
De Japansche minister van buitenlandsche zaken
Hiroto en de gezant der Sowjet-republieken zouden
den prijs op 170 millioen jen (ruim 72)4 millioen gul
den) hebben vastgesteld bij een niet officieele' over
eenkomst.
Men neemt aan. dat in het bedrag 170 millioen
3en begrepen zijn 31 millioen jen, welke bestemd
zijn als compensatie voor de ontslagen Russische
employé's. De betaling zal voor tweederde geschieden
in goederen en voor do rest in geld. Van die betaling
in geld geschiedt de helft dadelijk en het overblij
vende in drie jaarlijksche termijnen. De overeen
komst bepaalt voorts, dat alle Russische employé's
van den spoorweg binnen een half jaar na de defi
nitieve onclerteekening van de betreffende bescheiden
ontslag zullen krijgen. De 30.COO.OOO jen schadeloos
stelling zal in drie jaarlijksche termijnen worden
voldaan.
De niet in den verkoop genoemde activa en pas
siva van den Noord-Mantsjoerijschen spoorweg wor
den aan don Russen teruggegeven.
De loonen met 20 pet. naar beneden?
Vertegenwoordigers van de werkgevers en de werk
nemers van de West-YTaamsche textielindustrie heb
ben gister een langdurig onderhoud gehad met den
minister van sociale zaken van Isacker en vervol
gens met den minister-president De Broqueville. Om
trent deze bespreking is een officieel communiqué
verschenen, waarin echter niet veel wordt medege
deeld.
Naar de Brusselsche corr. van het Alg. Hsbl. ver
neemt, hebben de patroons meegedeeld, dat zij voor
nemens zijn de loonconventie op te zeggen en de loo
nen met 20 te verlagen, daar zij anders niet in
staat zijn de concurrentie tegen de Engelsche en
vooral Amcrikaansche textielnijverheid vol te hou-
den. De Vlaamsche textielnijverheid is grootendeels
pp den export aangewezen, daar zij 75 van haar
productie uitvoert hoofdzakelijk naar Engeland en
Amerika. De patroons wezen erop dat een loonsver
laging alleen te vermijden zou zijn, indien de regee-
ring bereid is een exportpremie te betalen, te zor
gen voor goedkoop crediet, alsmede met kracht de
actie tot het verlagen van de kosten van levens
onderhoud voort te zetten.
De arbeiders verklaarden met nadruk, dat zij in
geen geval een nieuwe loonsverlaging wenschen te
aanvaarden. In het loopende jaar zijn de loonen reeds
met 5 gekort, maar de daling van de kosten van
het levensonderhoud, die de regeering reeds lang
heeft toegezegd, laat nog steeds op zich wachten.
Mocht hierin niet spoedig verandering komen, dan
zullen zij zich met hand en tand tegen iedere verdere
inkrimping verzetten.
Na afloop van de bespreking bij den minister-pre
sident bleken zoowel de werkgevers als de werkne
mers zeer sceptisch gestemd ten aanzien van de mo
gelijkheid om een conflict in de textiel-industrie te
vermijden.
WETENSCHAP.
Formule door dochter van mevr. Curie
ontdekt.
Reuter seint uit Parijs:
Het „Petit Journal" meldt, dat de dochter van
mevr. Curie en haar echtgenoot weldra in staat zou
den zijn, de ontdekking aan te kondigen van de reeds
lang gezochte formule, die het mogelijk zou maken,
kunstmatig radium te produceeren.
Op een conferentie van geleerden, welke te Lon
den en Cambridge tusschen 1 en 6 October zal ge
houden worden, zal dit nieuws officieel worden be
kend gemaakt.
Noorsche schoener bij Terschelling ver
gaan. Alle opvarenden gered.
Zondagavond 9 uur werd te Terschelling door den
marconist der bergingsdienst een sein opgevangen
meldende, dat de van Porsgrunn komende Noorsche
houten motorschoener Grenmar, geladen met hout,
ongeveer in positie 54 gr. 51 min. N.B. en 4 gr. en
31 min. O.L. honderd mijlen van Terschelling in
nood verkeerde en dringend hulp verlangde. Een ge
deelte der equipage had het schip reeds verlaten
en een ander gedeelte der bemanning bevond zich
nog aan boord, daar de tweede reddingboot stuk
geslagen was.
Onmiddellijk is de hier gestationneerde bergings
sleepboot Holland van de recderij Doeksen, ter as
sistentie uitgevaren. Toen de Holland ongeveer 60
mijl had afgelegd, werd bericht ontvangen dat de
bemanning der Grenmar gered was door het Zweed-
sche st. Oljaren en dat het schip thans in brand
stond. Het verkeerde in zinkenden toestand. De Hol
land is doorgestoomd naar de plaats des onheils,
doch heeft niets meer kunnen bemerken, zoodat de
Grenmar vermoedelijk is gezonken.
Hevige storm aan de kust van Lancashi-
re. Een doode; groote schade aan
jachten en visschersschepen.
Londen (Reuter): Gisternacht is de kust van het
noordelijk deel van Lancashire door een hevigen
storm geteisterd. Sedert 1927 heeft men een derge-
liiken storm niet meegemaakt aAn jachten en visch-
schersschepen langs de kust is veel schade toege
bracht
Een man, die trachtte van zijn jacht de kust te
bereiken, is om het leven gekomen, een ander werd
ernstig gewond. De kust is bezaaid met wrakstuk
ken.
In Morecambe en Heysham is een groot aantal
kelders ondergeloopen.
K.L.M.-toestel heeft vertraging.
De zeer sterke wind, die gisterenmiddag uit Zuid-
Westelijke richting woei, heeft het K.L.M.-toestel,
dat uit Scandinavië vertrok, eenigen tegenspoed
bezorgd. Het toestel kwam natuurlijk minder snel
vooruit en daalde circa 20 minuten te laat op Schip
hol. Zoodoende was ook de aansluiting op Parijs
eenigszins vertraagd.
Later is het nog ernstiger geworden en moest de
dienst op Engeland zelfs worden gestaakt. Het
laatste vliegtuig naar Londen zag zich tengevolge
van het slechte weer gedwongen terug te keeren.
Hetzelfde overkwam zijn collega uit Londen, die
boven het Kanaal een dusdanig noodweer ontmoette,
dat de piloot het raadzaam oordeelde den veiligen
Engelschen bodem weer op te zoeken.
Loodsdienst gestaakt.
In verband met den storm moest gisterenavond om
tien minuten over elf uur de loodsdienst voor den
Nieuwen Waterweg buitengaats worden gestaakt
Zware brand te Waalre.
De gemeente Waalre bezuiden Eindhoven, die"
den laatsten tijd een zekere vermaardheid heeft ge
kregen door de vele branden, is in den nacht van
Zaterdag op Zondag wederom door een brand ge
teisterd, die niet minder dan zeven woningen met
den grond gelijk heeft gemaakt. In een kippenhok
op het erf achter het café van J. v. Weert ontstond
door onbekende oorzaak brand, waarvan de vonken
oversloegen op het strooien dak van een achterlig
gende boerderij, bewoond door twee gezinnen, n.1.
dat van den landbouwer en eigenaar van het pand
A. Rovers en door dat van den bejaarden stroodek-
ker Jos. Diepen. In minder dan geen tijd stond dit
perceel in lichte laaie en het ging met den geheelen
inboedel en den pas binnengehaalden oogst in vlam
men op. Vervolgens deelde het vuur zich mede aan
de woning van den werklooze J. Beks, die weldra
huis en have door het vuur zag vernietigd.
Zijn woning noch zijn inboedel waren verzekerd.
Verder deelde het vernielende element zich mee
aan het café van van Weert, dat geheel uitbrandde,
waarna de vlammen aan den overkant van den
weg het strooien dak van een complex van vier
sinds kort onbewoonbaar verklaarde woningen
aantastten. Deze brandden weldra als een fakkel en
toen de Eindhovensche brandweer, die, omdat Waal
re zelf geen bluschmiddelen heeft, door den burge
meester om assistentie was ontboden, was gearri
veerd, kon zij zich slechts bepalen tot het nat
houden van de aangrenzende perceelen, die groo
tendeels met riet gedekt zijn, zoodat bij den feilen
wind het gevaar bestond, dat het geheele kwar
tier van het dorp in vlammen zou opgaan. Thans
bepaalde de brand zich tot deze zeven woningen.
De onbewoonbare perceelen waren het eigendom
van Th. Bekkers uit Waalre, de boerderij en het
café waren van Vollenberg uit Valkenswaard. Al
deze perceelen waren verzekerd.
Uit alle deelen van het land komen inschrij
vingen binnen voor het ionds tot
hulpverleening.
Het totaal aantal slachtoffers der hij de ontploffing
in de Gresfordmijn omgekomen slachtoffers bedraagt
thans 264, maar het kan nog met 3 of 4 stijgen, om
dat nog enkele personen vermist worden, die echter
niet zeker tot de ploeg behoorden die Vrijdagnacht
is afgedaald.
Op verzoek van den gouverneur van Denbigh en
Flintshire heeft de opperburgemeester van Londen
een fonds geopend voor de nagelaten betrekkingen
der slachtoffers en de Koning en de Koningin waren
de eersten die een bijdrage hebben toegezegd.
Reuter meldde gisteravond:
De afsluiting van de mijn te Wrexham door mid
del van eenige tonnen zand en cement, teneinde den
brand geheel te verstikken, is vrijwel voltooid. Men
is begonnen met het identificeeren van do gevonden
lijken en er is een lijst van vermisten gepubliceerd.
Het is verboden om op het terrein van de ramp te
rooken, want er ontsnapt nog mijngas uit de schacht.
Uit alle deelen van het land worden inschrijvingen
ontvangen voor het fonds tot hulpverleening. De Ko
ning heeft 200 pond toegezegd, de Koningin 50 en
prins George en prinses Marina 25 pond. Groote be
dragen, sommige van honderden ponden zijn toege
zegd door banken, ondernemingen en particulieren.
Duitsche deelneming.
De Duitsche minister van arbeid heeft den Engel
schen minister van handel een telegram doen toeko
men, waarin hij zijn deelneming betuigt met de
ramp te Wrexham.
Een maar scheldt de dooden van de le
venden.
Londen: In den afgeloopen nacht heeft men
de overlevende mijnponnies aan de oppervlakte ge
bracht. Tegelijkertijd was op de 800-metcr verdieping
een groep münwerkers bezig het brandende deel van
de mijn door een dwarsmuur van tegels en zand
luchtdicht af te sluiten. Aangezien het aantal slacht
offers definitief op 264 is vastgesteld, is dit de groot
ste mijnramp, die Engeland sedert 1900 heeft getrof
fen.
Verhalen van ooggetuigen.
De Engelsche couranten bevatten uitvoerige ver
halen van geredden en ooggetuigen.
Het was een onheilspellend oogenblik, zegt de
speciale correspondent van de Sunday Express, toen
wij wagens vol zand en zandzakken aan zagen ko
men bij den mijningang. Die zandzakkon werden
naar beneden gebracht en dat beteekende, dat het
vuur zich uitbreidde en dat er niets anders meer
gedaan kon worden, dan een barricade van zand
zakken te maken om het vuur in te dammen. Het
beteekende ook, dat er nog maar een heel kleine
kans was, dat de mannen, die nog beneden waren,
konden worden gered.
Alles wat wij kunnen doen, zeide een der mijnex-
perts, is het vuur te beletten zich verder te ver
spreiden. De eenige andere weg, om de mannen te
bereiken, langs de luchtkanalen, is ook al afgeslo
ten, om het vuur te verstikken. Trouwens die lucht
gangen waren gevuld met gas. De Dennis Main Deep
zoo heet het gedeelte waar de ontploffing heeft
plaats gehad is op het oogenblik niet anders dan
een brandende hel, waarin niemand kan leven.
En een oude mijnwerker oordeelde: Het zal wel
Naar de N. R. Ct. verneemt, hebben de Nederland-
sche bandenfabrieken, alsmede de Nederlandsche
importeurs zich genoodzaakt gezien de prijzen van
rijwielbanden over de geheele linie te verhoogen,
zulks tengevolge van de voortdurende prijsstijging
van de grondstoffen, met name rubber en katoen,
waardoor een prijsverhooging voor de banden niet
langer achterwege kon blijven.
HITTE-RECORD IN FINLAND.
Helsingfors. Finland beleeft een warmtepcriode,
waarbij de temperatuur hooger is dan de gemiddelde
zomertemperatuur. Sinds 1866 heeft zich een derge
lijk verschijnsel in Finland niet meer voorgedaan.
een week duren, voor we op de plaats kunnen ko
men, waar de meeste mannen zijn opgesloten.
Rondom de hoofdschacht stonden vrouwen te hui
len, doorweekt door den regen en ofschoon zij zich'
trachtten goed te houden, waren er toch velen, die
in elkaar zakten, vooral als telkens weer een red
dingsploeg boven kwam, die weer geen hoop kon
geven.
De explosie moet hebben plaats gevonden in de
schacht, die het Dennis Deep met de andere schach
ten verbindt. In de nabijheid waren vijf arbeiders
aan 't werk. Zij werden door de kracht van de ont
ploffing tegen de wanden gedrukt en leelijk ge
schroeid door de vlammen, die even later uit do
verbindingsgang kwamen. Het gelukte hun echter
met behulp van een ladder in de hoofdschacht te
komen en zich aan te sluiten bij de vluchtende ar
beiders, die hier waren.
De eerste reddingsploeg, die in de mijn afdaalde,
vond een achttal lijken. Vier ervan waren onher
kenbaar. Een der redders vertelde, dat men was ko
men te staan voor een muur van vlammen. Toch
was men doorgedrongen, maar toen stuitte men op
instortingen, die verder voortgaan onmogelijk maak
ten. Trouwens ook de hitte was niet uit te houden.
Twee leden van een andere reddingsploeg die of
schoon zij gasmaskers droegen, door het gas be
dwelmd werden, hebben eveneens den dood gevon
den. Vermist wordt ook de aanvoerder van een
der ploegen. Natuurlijk werden dadelijk alle pogin
gen aangewend om 't vuur te stuiten. Alle blusch-
apparaten, die in het stapje en in de omgeving te
krijgen waren werden gerequireerd.
De politie nam speciale maatregelen om den aan
voer van deze instrumenten zoo weinig mogelijk"
hinder in den weg te leggen De reddingsploegen
van alle mijnen, uit de omgeving, uit Wales zoowel
als uit Lancashire werden opgeroepen. Brandspui
ten van allerlei plaats en snelden naar het terrein
van de ramp, die waarschijnlijk de grootste zal zijn,
die in Engeland sinds den oorlog heeft plaats ge
vonden. Ook de noodige ambulances met dokters en
verplegend personeel waren natuurlijk aanwezig.
En dan waren er de nabestaanden der vermoede
lijke slachtoffers, vrouwen vooral. Zij knielden, in
de modder baden zij rondom den ingang van de
mijnschacht en zagen de reddingsploegen afdalen.
Zij wachtten tevergeefs. De reddingsploegen kwa
men weer terug, half bewusteloos door het inge
ademde gas, werden zij naar de ambulances ge
bracht, om na een behandeling van eenige minuten
weer terug te keeren naar de hel, diep onder den
grond.
William Jones, een van de meest ervaren mijnwer
kers, vertelde van zijn bevindingen, dat er daar
beneden een muur van vlammen was, waar geen
doorkomen aan was.
Wel 100 man zijn er bezig met bluschapparaten.
zoo vertelde hij. Wij bevechten het vuur ook met
zand en het scheen of wij zouden winnen. Na een
uur hard werken, waren wij ongeveer 20 M. opge
schoten, maar nu kunnen wij niet verder.
Een ander der redders vertelde, dat men telkens
nog ontploffingen hoorde en het geluid van vallend
gesteente.
Een der geredden vertelde:
Wij zaten met zijn zessen te eten in een van de
gangen toen er plotseling een windvlaag door de
gang gierde. Wij dachten, dat er een luchtleiding
gesprongen was, maar meteen kwam er een man
aanrennen, die riep dat wij beter deden met ons
aan te kleeden en te maken, dat wij wegkwamen
door de luchtgang (waarlangs de bedorven lucht
wordt weggezogen). Wij lieten toen onze kleeren
maar in den steek en gingen er vandoor. Ongeveer
20 kameraden voegden zich bij ons. Wij trokken on
ze hemden uit en gebruikten die om ons frissche
lucht toe te waaien .Aan het einde van de luchtgang
kregen wij last van gas.
Wij waaierdon nog harder; 't gas drong ons in de
oogen, maar wij moesten verder Om de beurt liepen
wij voorop, zoodat iedereen gelijke kansen had. Oott
stuitten wij nu op instortingen, maar wij kropen er
langs. Ik dacht, dat er zoowat twintig mannen ach
ter mij kwamen, maar toen ik omkeek, zag ik er
geen één meer. Ik weet niet, wat er met hen ge
beurd is. 't Gas werd erger, maar wij wisten er door
te komen en wij bereikten de hoofdschacht, waar wij
door de reddingsploeg werden opgevangen.
Door een overslaande stortzee gegrepen.
Zondagmorgen is te IJmuiden een ernstig onge
luk gebeurd. Drie personen uit Amsterdam, onder
wie twee broeders v. H., waren de Zuiderpicr opge
gaan om te genieten van het gezicht op de kokende
zee. Zij hebben echter blijkbaar zeer weinig of geen
acht geslagen op het bord, dat vooraan op de beide
pieren staat en waarop de waarschuwing staat, dat
men zich zelfs bij schijnbaar mooi weer moet wach
ten voor overslaande golven. Toen de drie mannen
een eind de pier waren opgewandeld, kwam opeens
een zware stortzee opzetten, die een van hen, den
33-jarigen P. J. van Hoeven, opnam en hem aan den
anderen kant in de Buitenhaven smeet. De anderen
waren niet in staat hulp te bieden. Zij ijlden naar
het strand, waar de politie gewaarschuwd werd. De
kustwacht had het ongeluk gezien en waarschuwde
het bestuur der Noord-Zuidholl. Redding Mij. De mo
torreddingboot Neeltje Jacoba, die altijd voor uitva
ren gereed ligt, was spoedig in de Buitenhaven en
heeft anderhalf uur rondgevaren met een dreg, maar
zonder resultaat.
Het lijk is gisteren aangespoeld.
UIT ONZE OOST.
Een Europeaan, oen Javaan, Japanners
en Chlneezen erbij betrokken.
Aneta seint uit Batavia:
De politie is overgegaan tot arrestatie van den
Europeaan J. G., twee Japanners, een Javaan en
zes Chineezen, behoorend tot een kongsie welke ten
doel had de aanmaak en uitgifte van valsch geld.
Het verhoor leverde het bewijs, dat G. met den
Chinees O. de valschmunterij wilde financieren. Het
was hoofdzakelijk de bedoeling om zilvergeld aan
te maken, waarvoor twee kleine fabriekjes waren in
gericht. Er is nog geen zekerheid of reeds valsch
geld in omloop is gebracht.
G. en O. hadden zich reeds uit de affaire willen
terugtrekken, doch zij waren door bedreiging van de
andere deelnemers gedwongen de zaak voort te zet
ten. De Japanners hadden de practische leiding van
het geheele complot. Bovendien waren „deskundi
gen" uit Soerabaja geraadpleegd, die eveneens ge
arresteerd lijn.
Een kapitale zoute-kiakeling ln den op'.ocht, welke bij de opening der Oktober feesten in Mün-
cheo door de stad trok.
