In de woestijn neergestort
f f
fêê
De ondergang van de „Uiver"
Rouw in
Nederland
m&m
De zeven inzittenden
omgekomen
De dooden gevonden.
KIJKEI) isKQ0PEIUij(lOE(K
Zaterdag 22 December 1934.
Postrekening
No. 23330
SCIAGER
78ste Jaargang. No. 9623
COURANT.
Int. Telef.
No. 20
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Vrijdags. Bij inzending tot
*s morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk in het
corstuitkomend nummer geplaatst
Uitgave der N.V. v b. P. Trapman Co., Schagen.
16 PAGINA'S.
Prijs per 3 maanden 11.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsQO,
Inbegrepen. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
ROYAL DUTCH AiR LINES
Helaas, de „Uiver" ls niet meer. Aan de
martelende onzekerheid, die Nederland gedu
rende een etmaal lang in haar ban gevan
gen hield is een einde gekomen en tot de
ergste zekerheid geworden. De vrees, dat het
toestel was verongelukt, is helaas gegrond
gebleken. De „Uiver" tot symbool geworden
haast van Neerlands durf en kunnen, is
neergevallen en verwoest.
Zeven levens vloden heen, der dappere be
manning en van hen, die 't vliegtuig kozen
voor hun reis.
Deernis allereerst is hetgeen wij voelen
met hen, die diep in rouw gedompeld zijn,
aldus sprak gisteren Jhr. Ruys de Beeren-
brouck bij de herdenking van deze ramp in
de Tweede Kamer.
Droefheid daarna om den slag, die onze na-
nionale luchtvaart troL Zij zal dien slag te
boven komen, maar hij trof haar hard. Vol
harding, kennis, energie en durf, zij leidden
tot iets groots. Toch bleek 't menschenwerk
opnieuw te klein. Do schrijnende tegenstel
ling tusschen den zoo kort geleden gemaak-
ten triomftocht van de „Uiver" en den onder
gang thans heeft allen diep getroffen Bovenal
gaan onze gedachten nit naar de bemanning,
die het leven liet en de passagiers die bij de
ze ramp omgekomen zijn. In het groote leed,
dat over nabestaanden is gekomen, wordt
door het gansche Nederlandsche volk van
harte gedeeld.
Een huivering van schrik zal door ons volk
gaan en over de heele wereld zal diepe deer
nis gevoeld worden met de nabestaanden van
de slachtoffers; van hen, die den weg gegaan
zijn van zooveel pioniers, van zeevaarders en
ontdekkingsreizigers, die hun leven hebben
moeten laten bij ondernemingen, waarvan
vele geslachten na hen nog de vruchten heb
ben geoogst.
De uitgebrande machine ontdekt.
In de Syrische woestijn, een der meest barre ge
deelten van de Indië-routc, een rotsachtig gebied, dat
zeer moeilijk te bereiken is, is de „Uiver neergestort
Het wrak werd ontdekt door vliegtuigen van de
Engelscho luchtvaartmaatschappij, de Royal Air
Force, die reeds in de vroegte waren opgestegen om
ta gaan zoeken naar de vermiste machine.
Vlieger-luitenant Stern zag de geheel vernielde
en uitgebrande machine liggen en vond geen spoor
van leven, zoodat hij moest rapporteeren, dat alle
zeven inzittenden van de „Uiver" om het leven zijn
gekomen. Pogingen om in de nabijheid van het
wrak te landen, moesten worden opgegeven, daar het
gebied, zooals hierboven reeds opgemerkt zoo ge
vaarlijk is, dat landen op deze noodlottige plek ge
lijk zou staan met een wissen dood.
Terstond na den terugkeer van Stern werden be
sprekingen begonnen tusschen de Britsche militaire
autoriteiten, die intusschcn de vertegenwoordigers
der K.L.M. hadden gewaarschuwd. De heer Peters,
vertegenwoordiger der K.L.M. te Bagdad, begaf zich
ijlings met een machine van de Imperial Airways
naar de plaats des onheils en tegelijkertijd werden
maatregelen genomen om zoo spoedig mpgelijk het
wrak van de „Uiver" te bereiken.
De Engelschen begonnen terstond met het uitrus
ten van een expeditie, bestaande uit ecnige pantser
auto's, verscheiden ambulance-wagens; eenige artsen
en verplegers hebben zich bij de reddingsexpeditie
aangesloten. Men kan er helaas niet aan twijfelen,
dat de zeven inzittenden allen een afschuwelijken
dood in de vlammen hebben gevonden; het rapport
van luitenant Stern laat in dit opzicht geen ruimte
voor hoop. Maar niettemin heeft men medische hulp
meegezonden. Maar de leden der expeditie zijn ver
trokken in de sombere zekerheid, dat zij de stoffelij
ke resten zullen moeten bergen van zeven Neder
landers, wier noodlot op dit oogenblik geheel ons
land in een ban van verslagenheid heeft gebracht.
De „Uiver" vermoedelijk in een onweer
geraakt.
De plaats, waar het vliegtuig is gevonden, is ge
legen op 10 mijlen ten Zuiden van Roetbah, in een
wild gebied, bezaaid met steile rotsen, waar een lan
ding een zekeren dood beteekent.
Er is thans bij de K.L.M. een telegram in
gekomen van haar vertegenwoordiger te Bag
dad, den heer Peters. Deze meldt, dat hij om
11.45 plaatselijke tijd op de plaats van het
ongeluk is aangekomen en geconstateerd
heeft, dat de leden van de bemanning en de
passagiers omgekomen zijn.
De stoflelijke overblijfselen zijn naar het
fort te Rutbah-Wells overgebracht
Reuter meldt uit Amman, dat er een ver
moeden bestaat, dat de „Uiver" door den
bliksem is getroffen en dat het ongeluk niet
te wijten is aan een slechte landing, omdat
de grond waarop de resten liggen goed ls.
Het stoffelijk overschot der inzittenden is
door een R.A.F.-vliegtuig naar Cairo overge
bracht.
Korten tijd na het vertrek van het vlieg
tuig uit Cairo, werd er melding gemaakt van
een hevig onweer. Men veronderstelt dat do
Uiver door den bliksem is getroffen.
Er hebben 24 militaire vliegtuigen aan de naspo
ringen deelgenomen.
Bestuurders van vliegtuigen, die boven dit gebied
vliegen, kennen den schrik, veroorzaakt door plotse
ling opstekende onweders, die 't zand van de woestijn
opjagen in kolommen, die soms een groote hoogte
bereiken.
De plaats van de ramp is onder het bereik van de
Britsche geblindeerde auto's, die te Roetbah zijn ge-
stationneerd, maar tengevolge van de stortregens
nnen de auto's niet in de woestijn vooruitkomen.
Nederland is in rouw gedompeld!
Onze trotsche vogel, in tal van geschriften en re
devoeringen verheerlijkt, als symbool van onze na
tionale durf en ons kunnen is niet meer.
Stuk, vernietigd, verkoold liggen de resten van
dit sublieme mechanische vliegwonder in de onher
bergzame woesternijen van Syrië.
Maar erger, veel erger is, dat temidden van het
gesmolten alluminium en de verkoolde houtresten,
de overblijfselen rusten van zeven menschcn, die
zich vol vertrouwen overgaven aan de beproefde
leiding van onze Koninklijke Nederlandsche Lucht'
vaartmaatschappij.
Ondanks deze verschrikkelijke ramp mcencn wij,
dat er geen reden is aan de voortreffelijke leiding
en organisatie van dit populaire, nationale bedrijf
te twijfelen.
Integendeel!
Maar wij kunnen niet nalaten op een bedenkelijk
verschijnsel te wijzen, dat meer en meer het „vei
ligheid eerst"-principe. dat bij dc luchtvaart moet
blijven voorgaan, dréigt te verdringen.
De Uiver toch was een Kerstvlicgtuig en had tot
taak duizenden groeten van het vaderland naar
ons Insulinde over te brengen.
Het moest daartoe trachten op den aangegeven
tijd Indië te bereiken en dc beroepstrots moest hier
in strijd komen met de steeds geboden voorzichtig
heid.
Of de bemanning bij het vertrek uit Caïro wist,
dat boven den woestijn een storm woedde, is nog
niet te zeggen en het is mogelijk dat dit bij het
vertrek van het vliegveld niet bekend was.
In elk geval meencn wij, dat dergelijke vluchten
waarbij een bepaalde dag van aankomst wenschclijk
is, niet in recordtijd mogen worden gevlogen.
Hier dient rekening gehouden te worden met de
neiging van de bestuurders om de elementen te
trotseeren.
i.Safety first" blijve het symbool der luchtvaart!
Het graf van Uiver
Van het gebied, waarin de Uiver is zoekgeraakt
een dorre onafzienbare vlakte, waar talrijke ge
vaarlijke rotspunten hoven-uit steken en waar vier
mannen een gigantischen strijd tegen de elementen
hebben geleverd, van dit woeste gebied kunnen wij
ons nauwelijks een voorstelling maken.
In het boekje van Feyter en Viruly „Met de K.L.M.
naar Indiö", wordt de volgende beschrijving gegeven
van de landstreek, die zich aan de oogen van de
luchtreizigers ontrolt, nadat Palestina verlaten is.
v
I
De bemanning, die het vliegtuig met de Kerstpost naar Oost-Indië ging brengen. VJ.n.r.: Wale-
wifn mecanicien); Beekman (le piloot), van Steenbergen (2e piloot), en van Zadelhof (redo-teigrafist).
DE ONHERBERGZA
ME OORDEN VAN DE
SYRISCHE WOESTIJN
WAAR DE „UIVER"
ZIJN GRAF GEVON
DEN HEEFT, WAAR
DE TROTSCHE VOGEI.
VERPLETTERD WERD
NEERGESLAGEN EN
IN VLAMMEN OP
GING.
De Jordaan met het kleine Jericho verdween, ber
gen schoven weg. do woestijnstad Amman, aan de
grens der bewoonde wereld, kwam en verdween...
Daar opende zich dc onmetelijke Syrische woest!]nl
Over zevenhonderd kilometer zou slechts één stee-
nen bouwwerk het oog van onze reizigers treffen,
n.1. het F.ngelsch-Iraksche fort van Rutba-Wells.
De Syrische woestijn was weer anders dan dc vo
rige. Het was een golvende hoogvlakte met nu en
dan lage bergtoppen. Eindelooze verlaten vlakten,
soms ingesneden door wadi's, (droge rivierbeddin
gen. misschien met ondergrondschen waterloop)
vertoonden zich aAn de reizigers. Ook hier was het
thans regentijd, zoodat de bodem door schrale be
groeiing er veelal als een steppe uitzag. Op zulke
plaatsen zijn soms. dagen reizens van elkander ver
wijderd. de zwarte tenten van zwervende Bedoulnen
te zien, wier kudden hier voedsel zoeken. Dan een
tijdlang niets dan de eindelooze zandzee, zelden af
gewisseld door rotsachtige streken. Eenmaal wees
een vlieger den passagier op een haast onzichtbare
grijze streep, die zich tusschen de zandheuvels
slingerde. Dat was de „track", een lange, vaak
moeilijk te vinden autoweg van Palestina naar
Bagdad. Autokaravanen kunnen hierover in twee
reisnachten dc bijna duizend kilometer tusschen
Middellandsche Zee en Mesopotamlë afleggen. Des
zomers brengen zulke karavanen den heeten dag
vaak door met rusten bij de versterking Rutba-
Wells, het fort om de eenige zoctwaterhron ver in
den omtrek.
Van tijd tot tijd was in het zand een grooten cir
kel te zien. waarin een kolossale herkenningsletter
stond. Dat beduidde een terrein, vlak genoeg voor
vliegtuigen om te landen. Niet alleen de K.L.M.
vliegt over deze woestijn, doch ook Fngelsrho en
Fransche verkeersvliegtuigen komen er geregeld
overheen. Bovendien zijn hier niet zelden militaire
Engelsche toestellen in de lucht. In Bagdad ls een
groot Engelsch militair vliegveld en meermalen
trekken vandaar bewapende vliegmachines over de
omringende woestijnen om Bcdouinenstnmmen voor
roovcrijen of andere wandaden te tuchtigen.
(Zie de volgende pagina).
