Rond de Saarkwestie
Morgen de
beslissing
Duitsche en Fransche
propaganda
Zaterdag 12 Januari 1935.
SCHAGER COURANT.
Vierde Blad. No. 6935
DE UITSLAG VAN DE VOLKSSTEMMING
IN HET SAARGEBIED.
DE STEMMING DRAAGT IN FEITE
EEN ADVISEEREND KARAKTER.
MORGEN, Zondag, zal het „Saarplebisciet"
plaats hebben, waarbij door stemming be
slist zal worden, wat er met het Saargebied
zal geschieden. We schrijven dat „door stemming
beslist zal worden", doch feitelijk is dit niet juist.
De volksstemming in het Saargebied toch draagt in
feite een adviseerend karakter, adviseeren aan
den Volkenbond, wel te verstaan, en zoo zou dus aan
den Volkenbond het recht zijn om van den uitslag
der stemming af te wijken. Wanneer we de vraag
stellen of er kans bestaat op een afwijkende beslis
sing, dan mogen we vrijwel als zeker aannemen,
dat bij 'n uitgesproken meerderheid in eenigerlei zin,
ook de uiteindelijke beslissing in dien geest zal zijn,
en dat er zelfs in het algemeen weinig kans is, dat
de states quo, dus de huidige toestand, zal blijven
gehandhaafd.
En hoewel men met vrij groote zekerheid kan zeg
gen, dat de stemming overwegend pro-Duitsch zal
zijn, is het niet te ontkennen, dat, hoe meer de tijd
nadert van de stemming, hoe meer onrust, ja zelfs
zenuwachtigheid te bespeuren valt. Vreest men in
Duitschland nog een tegenvaller? Nog niet zoo heel
lang geleden, heette het, dat Goebbels, de Duitsche
minister voor propaganda, aan de Duitsche pers had
laten weten, dat het gewenscht zou zijn de Duitsche
bevolking langs lijnen van geleidelijkheid er op voor
te bereiden, dat 't aantal pro-Duitsche stemmen toch
minder zou zijn, dan tot op dat oogenblik allerwege
werd verondersteld. Hoe het ook zij, onder de gege
ven omstandigheden moet de Saarquaestie, én nu,
èn wellicht nog geruimen tijd na een zelfs pro-
Duitschland gevallen beslissing, als een van de
Europeesche brandende quaesties worden beschouwd
als een bron van velerlei moeilijkheden en wrijvin
gen, die alleen door Staatsmanskunst en de vaste
wil tot toenadering en elkaar begrijpen, zullen kun
nen worden overwonnen.
Deze moeilijkheden komen uit den aard d|r zaak
voort uit de groote tegenstrijdige belangen van
Frankrijk en Duitschland, ten aanzien van de mij
nen, die door Duitschland, als compensatie voor de
oorlogsschade, aan Frankrijk toegebracht, volgens het
verdrag van Versailles gedurende 15 jaren in exploi
tatie aan Frankrijk zijn afgestaan, met de bepa
ling dat Duitschland deze na verstrijken van genoem
den termijn, wederom in grond van Frankrijk zal
kunnen terugkoopen.
De belangwekkendheid van het Saargebied door
zijn rijkdommen in den grond, is zoo zouden we het
kunnen uitdrukken, omgekeerd evenredig met zijn
grootte. Met een oppervlakte van ongeveer 1900 vier
kante kilometer is het nagenoeg gelijk te stellen
met een gemiddelde Nederlandsche provincie. Het
aantal inwoners bedraagt in een rond getal ruim
800.000. Het aantal stemgerechtigden binnen het
Saargebied en daarbuiten bedraagt gezamenlijk
641.000.
De voornaamste, tegenover elkaar staande partijen
moeten we noemen het Duitsche front", dat. op 1
Maart 1934 ontstond uit de gleichschaltung van alle
pro-Duitsche partijen, als resultaat van de Duitsche
propaganda en het „Eenheidsfront", waartoe de on
derscheidene groepen behooren, die op een of ande
re reden terugkeer bij Duitschland niet wcnschen,
doch handhaving van den Status quo bepleiten. Daar-
Rechts:
Het Saargebied, de
„doorn in het vleesch
van Europa", zooals dit
veel omstreden gebied
wel genoemd is.
Dit artikel is geschreven door een der
Nederlandsche autoriteiten, die zelf in de
stemmingswerkzaamheden van het Saar
gebied een actief aandeel neemt. Uit den
aard van de zaak is het niet mogelijk
naam of functie van onzen zegsman te
noemen. (Red.)
onder zijn te rekenen de Joden, de communisten
(vooral te Neunkirchen), de socialisten (uit de om
geving van NeunkirchenSaarbrücken), de in het
Saargebied woonachtige Franschcn, enkele Katho
lieken en een kleine groep van Separatisten. Uit
den aard der zaak ondervindt het „Eenheids
front" steun van Fransche zijde, in het bijzonder
vanwege den Bond van Saa r-F ransche
lijk is evenwel, dat deze propaganda van Duitsche
zijde sterker is dan van Fransche zijde, ondanks het
feit, dat redelijkerwijs een ovenvegend aantal pro-
Duitsche stemmen mag worden venvacht. Zeker is,
dat bij een zóódanig tegenvallen van het aantal
stemmen, dat b.v. slechts daarvan pro-Duitsch
zou stemmen, en de rest pro-Status-Quo, géén tus-
schenvorm door Duitschland zal worden aanvaard,
bijv. in den vorm van een verdeeling van het Saar
gebied, waarbij het >Z.W. deel daarvan (dit is het
gedeelte tusschen de rivier de Saar en de Fransche
grens) aan Frankrijk zou worden afgestaan. Zóó
althans is de gedachte van de pro-Duitsche Saar-
bewoners. In den boezem van het „Duitsche front"
heerscht inderdaad onrust over de mogelijkheid
van deze oplossing, mede in verband met de om
standigheid, dat de Volkenbondstroepen alle gele
gerd zijn fcen Ï^.O. van den Saar, waaromtrent be
doeld „front" zich zorgen maakt en waarin het een
partijdigheid meent te moeten bespeuren.
De propaganda wordt van Diutsche zijde gevoerd
door personen van allerhande functie in het Saar
gebied aanwezig, zooals beambten bij de openbare
middelen van vervoer, kellners, kappers, enz.
Men tracht de tegenpartij de beschikking over ver-
MV..V WW |/tW l.J UU U^OV,IUI.U1UQ KI V Ol U.
n. gaderlokalen te ontnemen door1 daarop reeds tijdig
SAARBRÜCKEN.
In verband met de omstandigheid dat het Saarge
bied in bepaald opzicht onder den Volkenbond staat,
werd door dezen een regeeringscommissie ingesteld,
waarvan de leden zijn benoemd door den Volken
bondsraad, ten getale van vijf, waarvan één Saar-
lander, terwijl de overige vier afkomstig zijn van een
neutrale mogendheid.
De Regeeringscommissie wordt bijgestaan docr
een Landsraad van 30 leden (Saarbewoners). Voor
de regeling van de stemming is een afzonderlijke
commissie benoemd (Abstimmungskommïssion). Van
Nederlandsche zijde heeft daarin zitting Ir. de Jongh.
Zooals reeds hierboven werd aangegeven, heerscht
er een zenuwachtige onrust en begrijpelijkerwijs
wordt een krachtige propaganda gevoerd. Opmerke-
te voren beslag te leggen. Vooral wordt ook de pro
paganda gevoerd met straatopschriften en met lie
deren. Vanwege het Duitsche front o.a.:
Die Treue den Führer
Für Wahrheit und Recht
Mit „ja" stimmt der Deutsche,
Mit „nein" stimmt der Knecht
En ook:
Deutsch ist die Erde, die uns tragt,
Deutsch ist das Herz, das in uns schlagt,
Denk daran am 13. Januar 1935.
DE FRANSCHE PROPAGANDA
is er voor een groot deel opgericht, de aaneenslui
ting van het Eenheidsfront te bevorderen en voorts
economische voordeelen van een Status Quo te be-
toogen. Geheele aansluiting bij Frankrijk wordt,
als buiten elke reëele gedachte vallend door dit
land niet betoogd. De nadruk wordt van Fransche
zijde erop gelegd, dat aansluiting bij Duitschland
de kans op oorlog vergroot, gezien de herbewape
ning van dat land. Voorts wórdt betoogd, dat het
Saarbekken en het Zuidwaarts gelegen bekken van
Briey (in Frankrijk) in economischen zin bij elkaar
behooren, zoodat verbreking van deze eenheid voor
het Saarbekken van groot nadeel zal worden. En
tenslotte wordt van propagandistische zijde de aan
dacht gevestigd op de betalingsmiddelen in Duitsch
land, welke aan meer koerswisselfng onderhevig
zijn dan de thans gestabiliseerde Fransche Franc,
welke in het Saargebied als betalingsmiddel is in
gevoerd.
Het bovengenoemde geeft in hef kort de huidige
toestand weer in het. Saargebied. De grenzen daar
van zijn thans gesloten voor vreemdelingen, wat
niet zeggen wil, dat het onmogelijk zou zijn, het
gebied als nog binnen te komen.
Wat er rondom het Saargebied gebeurt is min of
meer achter een sluier verborgen; al is het ook dat
overeenkomstig een order van den Duitschen Reirhs-
kanzler binnen een zóne van 40 K.M. géén unifor
men mogen worden gedragen, dat neemt niet weg,
dat er merkwaardig veel „groepen" burgers op het
Duitsche gebied in de omgeving van het bestreden
Saargebied.. aanwezig zijn. Er zijn in den laatsten
tijd, vóór Kerstmis veel Duitschers ook niet stem
gerechtigden, de grenzen overgegaan zonder doel.
Wellicht voor het organiseeren van de grootscheeps
opgezette propaganda? Ts het de bedoeling zooveel
mogelijk „goedgezinde" Duitschers binnen het Saar
gebied te vereenigen? Dit alles is oorzaak dat men
zich niet kan vrijmaken van de gedachte, dat men
zich in Duitschland rekenschap geeft van de moge
lijkheid van tegenslag. Vermoedelijk ten onrechte!
13 Januari zal hieromtrent de gegevens verstrek
ken. Wij gelooven niet, dat we voor buitengewone
verrassingen zullen komen te staan.
Bekendmaking van den nitslag door allo
zenders der wereld.
Saarbrücken. De Cohimïssie voor de
Volksstemming heeft in principe besloten de
uitslag van de volksstemming in het Saarge
bied Maandagavond bij monde van haar
voorzitter Rohde over alle zenders ter we
reld te laten bekend maken.
Als officieele uitslagen der 83 stemdistrïc-
ten worden na elkaar de afzonderlijke cijfers
der stemmentallen voor Duitschland, Frank
rijk en den status quo, alsmede de definitieve
einduitslag in het Duitsch en in het Fransch
bekend gemaakt. Tenslotte deelt Rohde het
eindresultaat van de volksstemming mede
dat, naar wordt medegedeeld, om niet op een
beslissing van Genève vooruit te loopen, als
niet officieel zal worden beschouwd.
Waarschijnlijk zullen gedurende de onge
veer 40 minuten durende uitzending der
stemresultaten alle telefoonverbindingen tus
schen het Saargebied en de buitenwereld ver
broken worden, zoodat de Internationale pers
niet langs telefonischen weg een voorsprong
op de officieele radio-uitzending kan krijgen,
hoewel tijdens de telling In de „Wartburg"
op verzoek der journalisten 28 telefooncellen
zijn ingericht om onmiddellijk berichten over
de stemming te kunnen doorgeven.
Links:
IN HET LAND VAN DE INDU
STRIE. Het mijnbedrijf Brebach
in het Saargebied.
Rechts:
GEZICHT OP NEUNKIRCHEN.
Deze stad is de voornaamste Indu-
strie-sïad van het Saargebied. Mij
nen, hoogovens en csment-fabrie*
ken vindt men er.
ls "V-
v: Yv
