De beslissing
in de Saar.
KIJKER is KOjgPEf) tij (LOECK
De winkelhuren
Postrekening
No. 23330
8 PAGINA'S.
No. 20
Buitenland
Wat nu
HEDEN BESLISSING TE GENEVE.
Over de terugkeer van het
Saargebied.
Een geheimzinnig vliegtuig boven
Finland.
Het proces tegen Hauptmaon.
Met brandend vliegtuig geland.
DEMONSTRATIES IN OOSTENRIJK.
Hoogescholen door sterke politiemacht
bezet.
Vele winkeliers slachtoffers van
de te hooge lasten.
Gevaarlijke muggen.
Gasvergiftiging.
Woensdag 16 Januari 1935.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Vrijdags. Bij inzending tot
*s morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk in het
eerstuitkomend nummer geplaatst.
78ste Jaargang. No. 9638
Uitgave der N.V. v.i. P. Trapman Co., Schagen.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, Iedere regel meer 15 cent (bewijsno*
inbegrepen. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DE VOLKERENBOND TEGEN PARAGUAY.
Wij schreven het gisteren reeds neer: de overwin
ning van Duitschland is geen overwinning van het
Hitler-regiem maar van het nationale instinct der
Duitsche Saarlanders.
Velen die voor Duitschland stemden, zullen met
beklemd hart de definitieve inlijving bij het Derde
Rijk tegemoet zien, want tot dusverre heeft voor de
machthebbers in Berlijn nog steeds gegolden het:
„Wee den overwonnene".
En ook onder de voorstemmers zijn ongetwijfeld
velen, wier politieke overtuiging hen niet den waar
borg geeft, dat zij in de toekomst verschoond zullen
blijven van concentratiekamp en boycot
Wel heeft Berlijn bij de overeenkomst van Rome
zich de handen in dit opzicht stevig laten binden,
maar men weet dat gemakkelijk een stok is te vin
den om een hond te slaan.
Dat trots de te overwinnen moeilijkheden 97.7 pet.
der stemgerechtigden van hun recht hebben gebruik
gemaakt, is iets zeer bijzonders en bewijst de groote
liefde voor den geboortegrond.
Van heinde en ver zijn ze gekomen, de zonen en
'dochters van dit oer-Duitsche gebied. Per boot, trein,
vliegmachine, zijn ze hun vaderland te hulp geko
men en hebben zich niet afgevraagd hoe en door
wie hun dierbaar plekske grond straks zou worden
geregeerd, slechts één verlangen, één wensch hadden
zij: „één zijn met het aloude Duitschland, één zijn
met, hun ras- en stamgenooten".
Zieken en zwakken, ja stervenden hebben hun
■wensch tot uitdrukking gebracht in het kruisje op
het stembiljet.
De stemming in de Saar is met een geestdrift, een
•élan gevoerd, zonder weerga in de wereldgeschiede
nis en zij zal ongetwijfeld blijven voortleven als
een daad van zuivere vaderlandsliefde en als een
bewijs, dat, trots verschil van politiek- en geloofs
inzicht, één ding blijft binden: de liefde voor het
•vaderland!
De regeling der Saarkwestie brengt de
vrede nader.
Maar niet alleen hebben de Saarlanders, door een
zoo duidelijke uitspraak een zuiver Duitsch gebied
weer teruggeveord naar de heimat; hun daad heeft
yeel grooter gevolgen.
Zij hebben mede de verdere ontwikkeling mogelijk
gemaakt van de vredesactie, die zich sinds het begin
van dit jaar onmiskenbaar aan het ontwikkelen is.
Hitier verklaarde reeds gisteren in zijn rede, dat
Duitschland thans geen territoriale eischen meer te
gen Frankrijk heeft, en dat niets dus een verdere
toenadering in den weg zou staan.
De Führer doet met deze woorden definitief afstand
van Elzas-Lotharingen en alles wijst er op dat de
kwestie der militaire rechtsgelijkheid nog het eenige
geschilpunt vormt tusschen de beide erfvijanden.
Deze kwestie zal thans dienen te worden geregeld
en daar beide partijen wel tot medewerking bereid
zullen blijken is te verwachten, dat pogingen om ook
deze puzzle op te losen, niet te lang op zich zullen
laten wachten.
Daarvoor is echter Duitschlands terugkeer naar
Genève noodzakelijk en wij wachten met belangstel
ling af op welke wijze de diplomaten een weggetje
zullen vinden waarlangs Duitschland met opgehe
ven hoofde en ongeschokt prestige naar den Volken
bond kan terugkeeren.
Versterking van Hitier, beteekent ver
zwakking van de Oostenrijksche regee
ring.
Overal in de wereld, zelfs in Parijs is de uitslag
der stemming met een gevoel van opluchting ontvan
gen. Alleen de regeering in Weenen is minder ver
rukt en zij verwacht dan ook nieuwe binnenland-
sche moeilijkheden, nu het nationaal-socialisme zulk
«en krachtige stimulans heeft gekregen door de
Saaroverwinning.
Berichten gewagen zelfs van de consigneering der
troepen in de kazernes.
Natuurlijk behoeft de Oostenrijksche regeering nu
niet meer bang te zijn voor een directe actie, uit
gaande van Berlijn, maar de eigen bevolking, die
Duitsch is in hart en nieren, kan het haar nog las
tig genoeg maken.
De Volkenbond triomfator.
Naast Duitschland treedt de Volkenbond versterkt
uit den Saarst.rijd te voorschijn.
Het prestige van Genève is niet weinig gestegen
door de vlotte, correcte doch tevens straffe wijze,
waarop dé stemming is geleid en de orde is gehand
haafd.
Het orgaan van den Volkenbond heeft gefunctio
neerd op een wijze, die ieders respect afdwingt en
wij constateèren met vreugde, dat ook in de Ameri-
kaansche pers, de stemmen, die aansluiting der
Vereenigde Staten bij den Volkenbond vragen, steeds
sterker worden.
Sancties tegen Paraguay voorgesteld.
Paraguay blijft weigeren om de beslissing in haar
geschil met Bolivia aan den Volkenbond over te. la
ten en zet er alles op om haar tegenstander op de
knieën te krijgen. Daartoe trotseert het de voorschrif-
ten van de Commissie van 22, welke in November
j.l. door de Assemblée werd benoemd om den oorlog
C1aco *,e beëindigen en lapt alle raadgevingen
aan haar laars.
Nu de macht van Genève echter zoo sterk is ge
stegen, wekt het geen verwondering dat j.l. Maandag
een voorstel is gedaan om Paraguay te gaan dwingen
door het toepassen van economische- en finantieele
sancties, zooals die zijn bedoeld in Artikel 16 van
het Volkenbondspact.
Gelukt het om langs dezen weg de gruwelijke
krijg in de verpeste moerassen van de Groene Hel
te doen beëindigen, dan zou dat ongetwijfeld een
nieuwe versterking van de Geneefsche positie betee-
kenen.
Toch is het niet te verwachten dat in dit geval de
Volkerenbondsraad zoo hard van stapel zal loopen
als velen wel zouden wenschen.
Het initiatief voor het toepassen der sancties is n.1.
genomen door Rusland en het is aan te nemen, dat
b.v. Engeland daarin een poging van Moskou zal
zien om reeds bij voorbaat den Volkerenbond te bin
den ingeval Japan tot bepaalde maatregelen over
gaat aan de Russische Oostgrens.
Vrijdag wellicht bepaling van den dag, waar
op het Saarbestuur aan Duitschland
wordt overgedragen.
Genève. De Commissie van Drie voor de Saar
heeft gistermiddag na een nauwkeurig onderzoek
van den door de verkiezing ontstanen toestand als
haar meening uitgesproken, dat het Saargebied vol
gens het resultaat der volksstemming weer aan
Duitschland hoort te komen. Naar verluidt is zij
voornemens reeds heden den Volkenbond om een
principieel besluit in dezen zin te verzoeken.
Het rapport, dat den Raad moet worden voorge
legd is echter nog niet in détails gereed, zoodat de
Commissie van Drie gisteravond en misschien ook
nog hedenmorgen vroeg bijeen zou komen.
Men heeft den indruk, dat het plan bestaat de prio
cipieele kwestie der territoriale wederinlijving van
de Saar onder omstandigheden van eenige daarmee
samenhangende détailkwesties te scheiden en zich
een bijzondere oplossing voor te behouden. Omstre
den is daarbij nog de kwestie of het tijdstip van de
teruggave tegelijk met de principieels beslissing
over de souvereiniteit moet worden vastgesteld.
Waarschijnlijk zal de Volkenbondsraad verder
reeds a.s. Vrijdag den dag bepalen, waarop het ge-
heele bestuur van het Saargebied aan Duitschland
zal worden overgedragen.
Men weet niet waar het vandaan komt en
waar het heen gaat.
Helsingfors V.D.)In Noord-Scandinavie en
Finland is eenige malen een mysterieus vliegtuig
waargenomen, waarvan men niet weet waar het heen
gaat, noch waar het vandaan komt. Men is er zoo
ongerust over, dat men de Noorsche kruiser „Olav
Tryggvacon" opgedragen heeft nader spoor van dit
vliegtuig te ontdekken.
De machine werd het laatst gezien boven Utajarvi,
het Noordelijkste puntje van Finland. Luit. Kol.
Karikoski van de Finsche Air Force, beweert dat er
geen vreemd vliegtuig in dezen tijd boven het land
verwacht werd. Terwijl de boeren het als een spook-
vliegtuig beschouwen, hebben de militaire autoritei
ten een anderen kijk op het geval. Ze probeeren na
te gaan uit welke motieven deze indringer het land
probeert te verkennen.
Ter gelegenheid van zijn bezoek aan Saarbrücken,
in verband met de stemming voor het plebisciet,
legde von Papen een krans aan den voet van het
oorlogsmonument.
Nog een schriftkundige tegen den
beklaagde.
Gisteren is in het proces tegen Hauptmann,
verdacht van de ontvoering van het kindje
van Lindbergh, te Flemington nog een der
de schriftkundige gehoord, John Tyrell, die
ook verklaarde, dat de brieven om losgeld
van Hauptmann's hand waren. Zijn pogingen
bij het schrijven van die brieven, of bij de
schriftproeven, die de politie hem na zijn aan
houding gedicteerd had, waren mislukt.
De twee zusters en de broer van Isidor Fisch, die
moeten getuigen, dat hun broer arm gestorven is,
zijn uit Duitschland te New York aangekomen, van
waar zij dadelijk door zijn gereisd naar Flemington.
Een correspondent van Reuter heeft in een krui
denierszaak te Oslo den „rooden Johnson" ontdekt,
een bescheiden en kalmen jongen man, die zeide, dat
geen der bedienden van Lindbergh medeplichtig had
kunnen zijn in de ontvoering van het kindje. De be
schuldigingen, bdie tegen het personeel geuit zijn,
noemds hij absurd. Hij Johnson, had Hauptmann
nooit gezien en weet niet meer van hem af, dan hij
in de kranten heeft gelezen.
Op een vraag naar zijn verdere plannen, zei John
son, dat hij zoo mogelijk gaarne naar de Vereenigde
Staten zou terugkeeren, maar dat hij in afwachting
van dien terugkeer voornemens is te Oslo te blijven,
waar hij zijn vrouw en zijn zaak heeft.
Moedige daad van Japansche piloot.
Reuter meldt uit Tokio: Een officier-vlieger
bemerkte tijdens een dienstvlucht tot zijn schrik,
dat zijn machine in brand stond. Zijn eerste inge
ving was zich met behulp van zijn parachute te red
den, doch eensklaps bedacht hij dat het vliegtuig dan
wellicht op het munitiedepot terecht zou komen, het
geen zonder twijfel talrijke menschenlevens zou
eischen.
De vlieger besloot derhalve aan den stuurknup-
pel te blijven en met stoïcijnsche kalmte slaagde hij
er in het vliegtuig veilig op den grond te zetten,
waarna de vlammen konden worden gebluscht.
JAPANSCHE VISSCHERSBOOT DOOR VRACHT
SCHIP GERAMD.
Geheele bemanning verdronken.
Tokio. Aan de kust van Aomori werd een mo
tortrawler door een vrachtschip geramd, Van de elf
leden tellende bemanning van het visschersvaartuig
kon niemand gered worden.
Publicatie van extra-Saar-edities verboden.
Weenen. De uitslag van de Saarstemming is in
de Duitschgezinde kringen in Oostenrijk met grooten
jubel ontvangen.
De Weensche politie werd gisteren reeds in alarm
gereedheid gehouden, daar men spontane demon
straties vreesde.
Reeds in de vroege morgenuren verzamelden zich
voor de bureaux der groote Weensche dagbladen tal
van krantenverkoopers in afwachting dat de groote
gebeurtenissen aan de Weensche bevolking in extra
edities zou worden medegedeeld.
Nog in den loop van den nacht had de politie ech
ter aan de redacties van de Weensche bladen mede
gedeeld dat de publicatie van extra-bladen met den
uitslag van de Saarstemming verboden was.
De krantenventers, die dit niet gelooven wilden,
bleven voor de bureaux wachten en moesten tenslot
te door in allerijl ontboden politiemannen uiteenge
dreven worden.
Zeer groot is de politiemacht bij de Weensche uni
versiteit en de andere hoogescholen.
De studenten van de Weensche universiteit kre
gen, toen zij zich hedenmorgen naar de colleges bega
ven, een manifest van den rector te lezen, waarin
gezegd werd, dat den universiteitsautoriteiten ter
oore was gekomen, dat de studenten van plan wa
ren, groote demonstraties op touw te zetten.
De rector verzocht den studenten van hun voor
nemen af te zien en de orde te bewaren,
Niettemin vonden gisteravond in tal van Duitsche
en Duitschgezinde vereenigingen in besloten kring
feestelijkheden plaats.
Nader uit Wennen:
Hoewel de veiligheidsautoriteiten reeds eenige da
gen geleden den bekendsten nationalen leiders huis
arrest voorgeschreven hadden, om demonstraties te
vermijden, verzamelden zich niettemin gister in de
morgenuren in tal van provinciesteden groote men-
schenmassa's, o.a. in Innsbruck, Graz, Linz en Kla-
genfurth. Overal weerklonken de uitroepen„Hoch
Deutschland!" en „Heil die Deutsche Saar!"
Een adres van den Koninkl. Ned.
Middenstandsbond.
Het hoofdbestuur van den K.N.M.B. heeft zich me<t
een adres tot den ministerraad gewend, waarin o.m.
het volgende wordt opgemerkt:
Van de vaste lasten van de bedrijven van den han-
deldrijvenden middenstand vormt de post winkelhui
ren nog immer een zeer overwegend deel.
Hoewel er reeds geruimen tijd een tendenz tot
huurverlaging is waar te nemen, zijn er onder de
winkeliershuurders no gzeer velen,die door de traag
heid van het natuurlijk aanpassingsproces van de
winkelhuren dreigen ten onder te gaan, als gevolg
van de te hooge bedragen, welke zij aan huur heb
ben op te brengen. Onder hen zijn in de eerste plaats
te rekenen degenen, die nog gebonden zijn aan oude
contracten.
Het is daarom dringend noodig voor deze huur
ders een voorziening te treffen.
Het hoofdbestuur meent met aandrang te moeten
verzoeken te willen bevorderen, dat er een regeling
getroffen wordt, analoog aan onze pachtwet of aan
het besluit betreffende de huurovereenkomsten van
de Belgisch regeering van 10 November 1934, waarin
voorkomt, dat de huurder, die naar billijkheid en
gelet op de oeconomische omstandigheden niet meer
in staat is den last zijner verplichtingen te dragen,
in staat wordt gesteld zijn huurcontract te verbreken.
Deze regeling behoeft in de meeste gevallen geen
schade voor de verhuurders te beteekenen, kan
zelfs in hun belang zijn, omdat de verhuurders in de
eerste plaats nooit gebaat kunnen zijn bij het ten on
dergaan hunner huurders en omdat voor den ver
huurder verbreking van het huurcontract niet altijd
verlaging van huur medebrengt; het komt immers
meermalen voor, dat in de plaats van een bedrijf,
dat wegens te hooge huurlasten niet rendabel te
maken is, in het ontruimde pand een bedrijf van
een andere branche zich vestigt, hetwelk wel in staat
is dezelfde of zelfs soms een hogere huur op te
brengen.
Weliswaar is ten aanzien van bovenbedoelde ma
terie reeds eenigermate wijziging van de regeling van
de surséance van betaling art. 238 opent immers
de mogelijkheid om zoodra de surséance een aanvang
genomen heeft, de huur tusschentijds onder bepaalde
voorwaarden te doen eindigen maar het hoofdbe
stuur is van oordeel, dat voor den middenstand een
voorziening noodzakelijk is, zonder dat hiervoor het
vrijwel uiterste middel van de surséance-aanvrage
behoeft te worden gehanteerd.
Vele winkeliers zijn reeds als slachtoffer gevallen
van de te hooge lasten; vele anderen, die zich tot
heden nog op de been hebben weten te houden, zul
len eveneens bezwijken, wanneer niet een oplossing
kan worden gevonden, welke hen van den ondra
gelijk geworden huurlast bevrijdt. Het hoofdbestuur
verzoekt daarom de regeering bovenbedoelde voor
ziening zoo snel mogelijk in het leven te roepen.
Bombay zag muggen, die gele koorts over-
bis-nnen. Gezondheidsdienst tegen bouw
van luchthaven.
Bombay (Britsch-Indië)De gezondheidsdienst
der stad heeft zich verklaard tegen den bouw van
een stedelijke luchthaven.
De aanleiding hiertoe is het feit, dat men in de
stad exemplaren heeft waargenomen van de mug,
die als overbrenger van de gele koorts wordt be
schouwd, zoodat bij het instellen van een luchtdienst
op Bombay het gevaar groot is, dat de ziekte van
buitenaf door de muggen wordt overgebracht.
AARDSCHOKKEN AAN ZEE VAN MARMORA.
Stamboel, (Turkije). In het gebied bij de Zee van
Marmora hebben de aardschokken zich met tamelij
ke hevigheid herhaald. Enkele huizen, een school
gebouw en een regeeringsgebouw, zijn ingestort. Per
soonlijke ongelukken vonden niet plaats, doch de
bevolking verlaat de streek.
DE KRATER DER ZELFMOORDENAARS.
Tokio. In tegenwoordigheid van ongeveer 400
personen die een uitstapje maakten, sprongen gis
teren drie personen in den rook en gloed uitstooten-
den krater van den vulkaan Mihara. Naar aanleiding
hiervan wordt eerst hans bekend, dat ook op Nieuw
jaarsdag drie personen op deze wijze zelfmoord heb
ben gepleegd.
Moeder werd wakker door het schreien
van een der kinderen.
Maandagnacht heeft zich te Alfen a. d. Rijn een
geval van gasvergiftiging voorgedaan. Bij de familie
A. T. van Vliet in de Oranjestraat werd de vrouw
des huizes omstreeks 4 uur wakker door het
schreien van een der kinderen.
Mej. v. Vliet, die in de bedstede in de kamer sliep,
wilde deze verlaten, maar zakte onmiddellijk bewus
teloos ineen. Haar echtgenoot, die zich weliswaar
zeer duizelig voelde, slaagde er in met eenige moeite
zijn slaapstede te verlaten.
Het bleek, dat ook de kinderen zich onwel gevoel
den. Nadat een onderzoek was ingesteld, kwam aan
het licht, dat een gasslang, welke de verbinding vorm
de tusschen de kraan en een gascomfoor gescheurd
was.
Een onmiddellijk ontboden geneesheer slaagde er
in mej. van Vliet weer tot bewustzijn te brengen.
Haar toestand is thans redelijk.
