DE
Het spellingvraagstuk.
IN DE PIJP.
Dinsdag 19 Februari 1935. SCHAGER COURANT.Tweede Blad. No. 9662
Proefballons tot 30.50 K.M. hoogte
gestegen.
R00SEVELT WINT HET.
BRAND IN DEN WAARDPOLDER.
Man door trein overreden en gedood.
Geen Engelsch-Duitsche ministerbespreking.
Twee vrouwen in Duitschland terechtgesteld
Serum tegen beet van gifslang?
Het auto-ongeluk te Herwijnen.
TuQF IN J€ &AN?£L...
MAAR...
Douwe Egberts Echte Tnesche Heeren-8aal en
-Tabak, Melange van rijpe tabakken»
MINISTER MARCHANT OVER DE GE
VOERDE OPPOSITIE.
„Bij het onderwijs is de heerschende chaos
in enkele maanden door eenheid
vervangen."
In de memorie van antwoord op het V. V.
der Eerste Kamer inzake de onderwijsbe
groting verklaart de minister, dat het hem
leed doet, dat hij als vrij algemeen, de klacht
moest vernemen, dat hij bij de behandeling
van het spelling-vraagstuk niet met meer
beleid is opgetreden.
Toen de regeering eenmaal had besloten tot invoe
ring van de vereenvoudigde schrijfwijze bij het on
derwijs door bindende voorschriften, moest deze in
voering zoo snel mogelijk geschieden. Talrijk waren
in den loop van het vorige jaar de klachten over de
onzekerheid. Klachten zoowel uit de kringen van
het onderwijs, als uit die van de uitgevers. In plaats
van zich naar het besluit van de regeering te schik
ken, is men toen een actie begonnen om de invoe
ring te verhinderen. Nieuwe argumenten werden niet
aangevoerd. Dat was ook niet mogelijk, want een
reeks van jaren was reeds over het vraagstuk ge
debatteerd. Te voren waren alle pogingen om het
Vraagstuk op te lossen mislukt. De minister moest
dus zijn maatregelen zoo inrichten, dat daaraan
niet, tot schade van het onderwijs, hetzelfde lot zou
zijn beschoren. Het is hem een groote voldoening,
dat die maatregelen hebben doel getroffen; het on
derwijs heeft de nieuwe schrijfwijze aanvaard zonder
dat van eenige ernstige moeilijkheid is gebleken. Bij
het onderwijs is de heerschende chaos in enkele
maanden door orde en eenheid vervangen. In Indië
zal de invoering met Augustus plaats hebben. De
uitgevers heben berust en dagelijks komen nieuwe
studieboeken in de vereenvoudigde schrijfwijze van
de pers. Buiten het onderwijs neemt het gebruik met
den dag toe. Elders heeft men droeve ervaringen op
gedaan door mislukking en vertraging. De afstand
tusschen de geschreven en gesproken taal werd zoo
groot, dat de moeilijkheden onoplosbaar bleken.
De minister beklaagt zich niet over het feit, dat
oppositie is gevoerd. Hij heeft dit voorzien: het is
overal op de wereld hetzelfde. Redelijke critiek kan
heilzaam zijn. Hij protesteert wel tegen de wijze
.waarop die oppositie is en wordt gevoerd. Hij werd
.voorgesteld als een man zonder ernst, die grollen en
kwinkslagen liet gelden voor argumenten. Hij werd
lasterlijk beschuldigd van het oefenen van pressie
op schoolbesturen. Hij werd losgemaakt van het Ka
binet. Ofschoon men het eerst vanzelfsprekend had
voorgesteld, dat men als ordelijk staatsburger zich
zou voegen, zoodra de regeering voorschriften zou
hebben gegeven, heeft men de actie voortgezet nadat
de algemeene maatregelen van bestuur waren af
gekondigd. Zelfs werd toe, naar revolutionaire me
thode, de positie zoo gesteld, dat twee „partijen" te
genover elkander staan: de regeering en de opposan
ten; terwijl, men zich beklaagt, dat de eehë „partij"
ongerechtvaardigd sterker is door de machtsmidde
len, welke de andere „partij" mist. Ten slotte is men
gezonken tot de toepassing van boycot tegen bedrij
ven en neringdoenden, die tot de vereenvoudiging
zijn overgegaan.
Dat gedurende een tijd van overgang een nieuwe
schrijfwijze voor het onderwijs is voorgeschreven,
terwijl cle regeeringsdienst vooralsnog afwacht hoe
zij wordt opgenomen, kan niet als zonderling wor
den gequalificeerd. De methode is integendeel volko
men normaal. Het aanvaarden van een nieuwe
schrijfwijze als taal der wet is iets anders dan het
invoeren bij het onderwijs, en van verdere strekking
Elke redelijke twijfel moet krachtens de ervaring
zijn uitgesloten, of het maatschappelijk leven de
nieuwe regeling zal opnemen. Daarom is alleszins
redelijk, dat het ondenvijs voorgaat. In Nederland is
het dan ook altijd voorgegaan, zij het zonder dwin
gend voorschrift.
Voor het regelen bij wet van een onderwerp, waar
van onze wetgeving de regeling bij de wet niet
eischt, is hier allerminst grond. Men zou het dan
moeten doen uit hoofde van den aard der materie,
en er is niets voor te zeggen, de schrijfwijze, die le
vend blijft en groeit, in de sacramenteele normen
van een wet te gaan vastleggen. En wil men aan de
Tweede Kamer gelegenheid geven voor amendee
ring? Wie om regeling vragen bij de wet zijn zij,
die de schrijftaal in een keurslijf willen sluiten; dit
maal zij, die de 280 regels van Te Winkel ten on
rechte aanzien voor een codificatie van de Neder-
Tandsche cultuur. Met de Belgische regeering heeft,
gelijk ieder weet, die van de publicaties heeft ken-
ns genomen, de minister overleg gepleegd. Hij is ah
leen van oordeel, dat de beslissing over het schrij
ven van het Nederlandsch bij liet onderwijs in Ne
derland alleen in handen behoort te zijn van de Ne
der] andsche regeering en niet van de instemming
van een vreemde regeering afhankelijk kan worden
gemaakt. Oo denzelfden grond past geen bemoeienis
aan de Nederlandsche regeering met de vraag, door
wie de Belgische regeering zich wil laten voorlichten
Invoering van de spelling op een langoren termijn
was uitgesloten. Men stelle zich slechts voor, onder
hoe ongunstige omstandigheden de invoering zou
hebben plaats gehad na een langdurigen strijd om
die invoering met alle middelen te verhinderen.
Moskou: De directeur van het instituut voor
de aerologie te Sloutsk, professor Moitsjanov, maakt
bekend, dat naar Moskou is overgebraoht het zelf-
registreerende apparaat van de proefballon welke
twee maanden geleden te Moskou werd opgelaten om
een onderzoek in te stellen in de stratosfeer. Op een
aanzienlijke hoogte geraakte men toen het contact
met de ballon kwijt De door het apparaat geregi
streerde aanteekeningen zijn nu uitgewerkt. Geble
ken is, dat een recordhoogte van 30y2 K.M. werd be-
bereikt.
Het opperste gerechtshof te Washington
heelt uitspraak gedaan in het goud
clausule proces. - De beslissing
is gunstig voor de regeering.
Washington. Het Hooggerechtshof heeft gister
uitspraak gedaan in de goudclausule-kwestie.
Het gerechtshof besliste, dat de opheffing van de
goudclausule in strijd is met de grondwet voor zoo
ver het verplichtingen betrof van de Amerikaansche
regeering, doch toelaatbaar is ten opzichte van par
ticuliere verplichtingen.
Dit beteekent dus, dat particuliere ondernemingen
hun papieren waarin de goudclausule is opgenomen
kunnen aflossen in papieren dollars, terwijl de re
geering de papieren, waarin de goudclausule opge
nomen is, zal moeten aflossen met betaling van één
dollar 69 dollarcents papier voor eiken dollar, inte
rest en kapitaal, die afgelost moet worden.
Met ongeduld en nervositeit heeft de Amerikaan
sche zaken- en financieele wereld bovenstaande be
langrijkste beslissing afgewacht, welke het opperste
gerechtshof te Washington, sinds 75 jaren heeft
moeten nemen.
De belangstelling onder het publiek voor deze be
slissing was zoo geweldig, dat zelfs het Hauptmann-
proces op den achtergrond geraakte, terwijl de beurs
speculatie sedert weken vrijwel geheel tot stilstand
was gekomen.
Geen wonder, want vele deskundigen beweerden,
dat de geheele structuur der „New-Deal" met het
oordeel van het opperste gerechtshof staat of valt en
de minister van justitie heeft de sombere voorspel
ling gedaan, dat een beslissing, welke zich tegen de
wetgeving inzake de goudclausule zou richten, een
algemeenen chaos zou veroorzaken.
Er stonden dan ook enorme bedragen op het spel,
de ramingen liepen sterk uiteen, doch alle kwamen
toch op vele milliarden dollar., terwijl de statistici
van de schatkist uitgerekend hadden, dat de waarde
der publieke en particuliere schulden, welke de om
streden clausule inhouden, ongeveer honderd mil-
liard dollar moet bedragen. Wanneer het opperste
gerechtshof dus een uitspraak zou doen tegen de
regeering, dan zouden deze schulden verhoogd wor
den van 100 tot 169 milliard dollar.
Gisteren nu is de beslissing gevallen en hoewel
ernstige kritiek op de regeering werd uitgeoefend,
is de uitspraak in gunstigen zin uitgevallen. De re
geering heeft de overwinning behaald.
NIEUWE PETROLEUMBRON AANGEBOORD.
Dagelijksche productie van 3000 ton.
Bakoe: In het petroleumgebied van Bakoe is
een bron aangeboord, welke een dagelijksche produc
tie oplevert van 3000 ton.
Werkmanswoning een prooi der vlam
men.
Hedenochtend omstreeks 5 nur Is de werk
manswoning, bewoond door het gezin van
den heer A. Wisse en behoorende bij de boe
renplaats van den heer A. Vis, staande ach
ter in den Waardpolder, tot den grond toe
afgebrand.
Toen de brandweer uit Barsingerhorn, die
spoedig uitrukte, arriveerde, behoefde zij niet
meer in te grijpen, daar toen reeds alles
met den grond gelijk was.
Van het huisraad kon niets worden gered.
Gelukkig kwamen geen persoonlijke onge
lukken voor.
Gisteravond omstreeks elf uur is op de spoorbaan
Dordrecht—Rotterdam bij den West-Varkensoordsche-
weg onder IJsselmonde, een man door een trein over
reden en gedood. Door een lichte schok bemerkte het
personeel van een trein die uit Dordrecht kwam, dat
er iets niet in orde was. De trein werd tot stilstand ge
bracht en vlak bij het station IJsselmonde vond men
op de spoorbaan het lijk van een man liggen, waar
van het hoofd was afgereden. De oorzaak van het
ongeluk heeft men nog niet vast kunnen stellen. Ook
de identiteit van het slachtoffer heeft men nog niet
kunnen vaststellen, daar in de kleeren geen papieren
zaten.
Overhaaste beslissing moet worden vermeden.
Londen: In welingelichte kringen wordt ver
klaard, dat op het oogenblik noch een bezoek van
Britsche ministers aan Berlijn, noch een bezoek van
Duitsche ministers aan Londen te verwachten is.
Voorts wordt tot uitdrukking gebracht, dat met het
oog op het stadium, waarin zich thans het probleem
der bewapening en van de veiligheid bevindt, een
overhaaste beslissing moet worden vermeden.
Twee bataljons militairen xije
van Rome naar Messtna ver
trokken op weg naar Afrika
voer de versterking der troepen
(Pabij de Abessynische qrena.,
(Het afscheid van vrouw cn
kinderen
AUTOBESTUURDER GESCHROKKEN.
Wagen reed tegen een boom.
Gisteren is in de Hooge Boomen bij Veenendaal een
auto, bestuurd door den heer J. Wimink uit Enschedé,
tegen een boom gereden. Bij de botsing werd de heer
Wimink ernstig gewond. Na verbonden te zijn is hij
naar Enschede overgebracht Het ongeluk is te wij
ten aan het feit, dat een der inzittende dames, toen
zij plotseling onwel werd, een gil gaf, waardoor de
heer Wimink verschrikt omkeek, met het gevolg, dat,
de wagen aan het slingeren raakte en tegen een boom
botste.
HET VONNIS GISTER VOLTROKKEN.
Hef Volksgerechtshof van het Duitsche Rijk heeft
bij vonnis van 16 Februari 1935 wegens verraad van
militaire geheimen Benita von Faikenhayn, Baro
nesse von Berg, geboren Von Zollikofer-Altenklin-
gen, en Renate von Natizmer, beiden uit Berlijn, ter
dood veroordeeld. Bovendien werden wegens het
zelfde misdrijf de Poolsche onderdaan Georg von,
Sosnowzki en Irene von Jena tot levenslange tucht
huisstraf veroordeeld.
Aangezien Rijkskanselier Hitier van zijn recht tot
gratieverleening geen gebruik wenschte te maken,
zijn de vonnissen tegen Benita von Faikenhayn en
Renate von Natzmer gistermorgen vroeg voltrokken.
Het „Berliner Tageblatt" merkt op, dat hier drie
vrouwen uit de oudste, hoogste en roemrijkste Prui
sische militaire geslachten alleen om geld te ver
dienen de eer van haar families en van den Duit-
schen officiensstaf met voeten getreden hehben en
zich schuldig hebben gemaakt aan een misdaad die
men zelfs maatschappelijk uitgestootenen niet pleegt
te vergeven. De leider en rijkskanselier heeft, gezien
deze omstandigheid, het recht zijn beloop gelaten.
Juist, waar het hier om menschen uit maatschappe
lijk zoo hoogstaanden kring ging, die met de weer
macht uit oude traditie zoo nauw verbonden is, kon
van geringe straf geen sprake zijn, waar de dood
straf nu eenmaal kon worden uitgesproken.
Proeven van Sergent op muizen.
Reuter seint uit Parijs: De Academie voor We
tenschappen heeft kennis genomen van een belang
wekkend rapport over de werkzaamheden van Etien-
ne Sergent, die verbonden is aan 't „Institut Pasteur"
te Algiers.
Sergent heeft bij zijn operaties op muizen het le
ven van deze dieren, die waren gebeten door een gif
slang, weten te verlengen en in sommige gevallen
zelfs weten te behouden door injecties met een psy-
siologisch serum, een serum afkomstig van paarden,
of zelfs met gedistilleerd water.
Jan Langendijk in actie bij de wereldkampioen
schappen schaatsenrijden te Oslo.
Lijk gevonden van dr. Verbeek.
De rivierpolitie heeft gisteren den geheelen dag ge
dregd naar het lijk van dr. A. G. M. Verbeek, ge
neesheer-directeur van het St. Elisabeth-gast- of zie
kenhuis te Amersfoort, die Zaterdagavond te Herwij
nen met zijn auto in de Waal is gereden.
Tegen den avond is men er in geslaagd het lijk op
eenige meters van de plaats, waar de auto te water ïs
geraakt, op te halen. Het is naar het lijkenhuis op
de begraafplaats te Herwijnen vervoerd en zal naar
Oss worden gebracht.
H. M. de Koningin heeft Maandag in gezelschap van H. K. H. Prinses Juliana voor Huis ten Bosch te den Haag de
Saar-mermiers geïnspecteerd -
