Phillips Oppenheim
UWEEUN
De B
rabantsche
Brief
Een vaste dag in Engeland.
door
van Drê.
Zaterdag 9 Maart 1935.
SCHAGER COURANT.
Vijfde blad. No. 9675
De Dinsdag vóór Aschwoensdag
is Pannenkoekendag.
NIEMEUXP^
<j||jp^^J5dPER POND
(Van onzen Engelschen Briefschrijver.)
2 MAART 1935.
HET leven van de huisvrouw heeft moeilijkhe
den, die in het leven van den heer des hui
zes niet te vinden rijn. Hoewel die het, wij
weten het allen bij ondervinding, niet waar, manne
lijke lezers, lang niet gemakkelijk heeft op dit onder-
maansche.
De moeilijkheden, waarmee de huisvrouw te wor
stelen heeft, zijn gewoonlijk van een geheel anderen
aard. Er zijn niet veel mannen, die den morgen be-
ginnen met zich het hoofd te breken, wat ze zullen
doen.
De tandarts begint niet met te overleggen: Wie zal
ik nu eens een paar kiezen uit gaan trekken? Even
min zegt de vuilnisman: Zal ik vandaag eens vuilnis
of iets anders, ter afwisseling, op gaan halen? De sla
ger slacht varkens, omdat hij gewoon is, die te
slachten; de bakker bakt het brood van alle dagen,
en de groenboer gaat naar de markt, waar hij de
groente koopt, die er te koop wordt geboden,
allerr m aller leven loopt op rolletjes. Maar de arme
/rouw zucht.
Tt-a Haar werk is veelzijdig. Zóó veelzijdig, dat ik er
niet aan zou durven beginnen op te noemen, waaruit
het bestaat. Maar een hoogst belangrijk onderdeel
er van is: koken.
En juist daarom begint de huisvrouw haar dag
taak zoo vaak zuchtend. Want terwijl haar man
lustig varkens slacht, of lustig broodjes bakt, kiezen
trekt., of vuilnis ophaalt, zit zij zich het hoofd te bre
ken: Wat zal zij koken?
Snijboonen? Die heeft ze gister juist gehad. Rooie
kool? Daar houdt haar man niet van. Spruitjes? Dan
weet ze wel haast zeker, dat haar oudste zoon met
een hongerige maag van tafel gaat, en met stok-
visch kan ze haar jongsten zoon de deur uit jagen.
Spinazie houdt iedereen van, maar die is er niet,
en dopenvten zijn te duur. Blijft over koolraap, die
ze zelf niet uit kan staan. Resultaat: koolraap.
Wat zou de huisvrouw gelukkig zijn, wanneer die
dagelijks teruglceerende zorg eens van haar afgewen
teld kon worden. Wanneer er bijvoorbeeld eens van
rijkswege (het kon per radio worden bekend ge
maakt) werd voorgeschreven: Heden bieten! Van
daag boekweitegort met cornedbeef! Allemaal botjes
bakken!
Natuurlijk zou de regeering moeten zorgen, dat ter
zelfder tijd met het radiobericht de bietenboeren, de
boekweitegort met cornedbeefhandelaren, of de bot
boeren in alle plaatsen van het land hun waren kwa
men bezorgen.
Niet te koop aanbieden. Slechts bezorgen. Zij zou
den niet vragen: Blieft mevrouw ook bot vandaag?
Alleen: Hoeveef bot zal ik u afleveren? En wat
een heerlijkheid voor de huisvrouw, wanneer zij in
de keuken haar botjes staat te bakken, te weten, dat
op dat oogenblik haar buurvrouw links en haar buur
vrouw rechts aan het bakken zijn, en dat het heele
dorp, de heele stad, het heele land bakt, tot in Sur-
huisterveenscheheide toe.
Maar nog zijn wij zoover niet gekomen. Nog pein
zen de huismoeders 's morgens, voor zij tot de kool
raap besluiten, en zullen morgen peinzen, zooals zij
gister peinsden.
Met een enkele, hoogst zeldzame uitzondering.
Op 2 October gaan de Leidsche huisvrouwen met ver
lichte gemoederen te bed: Morgen hutspot! of
ja, zijn er eigenlijk nog wel meer van die dagen in
ons land?
Ik ken er nog één in Engeland. Dat is Shrove
Tuesday, of Pancake Tuesday, de Dinsdag voor Asch
Woensdag. En Asch Woensdag, dat weten we, is de
eerste dag voor de groote vasten. De Dinsdag voor
den Asch Woensdag is in Engeland Pannekoekendag.
Je kunt het niet gemakkelijk vergeten. Dagen van
te voren heb je het al gezien voor de ramen van
de winkels, waar eieren verkocht worden: Aanstaan
den Dinsdag Pannekoekendag. Koopt hier uw eieren.
Hier kunt u geld verdienen door te koopen.
Het doet er niet toe, van welken godsdienst
je bent. Het doet er niet toe, of je Engelschman of
buitenlander bent. Op Shrove Tuesday eet je panne
koeken, omdat ieder ander pannekoeken eet.
Zooals ik reeds zei, in Shrove Tuesday de laatste
dag voor de groote vasten. Hoe het gebruik van pan
nekoeken eten op dien dag ontstaan is, is dus ge
makkelijk te begrijpen. De boel moest op. De eitjes
mogen vandaag nog versch zijn, maar als je ze zes
weken liggen laat, kan er een luchtje aan gekomen
zijn, en dus: pannekoeken, tot er geen ei meer over
is in de provisiekast.
Het spreekt vanzelf, dat Pannekoeken Dinsdag tel
kens op een anderen datum'valt. Dit jaar is het een
late pannekoekendag: 5 Maart. Want we hebben een
late Paasch, en aangezien de vasten zes weken duren,
en steeds de zes weken vóór Paasch, komt het En-
gelsche pannekoekenmaal dezen keer wat later dan
gewoonlijk.
En de opwinding voor de jongens van de West-
minster School in Londen komt dus ook wat later.
Ze zal er niet minder groot om zijn.
We weten allen, dat de Engelschen niet gemakke
lijk afstand doen van eenmaal aangenomen gewoon
ten. Wat goed was voor onze voorvaderen, is bij de
Engelschen ook altijd goed voor de nakomelingen
van die voorvaderen. Minister Marchant. mag blij zijn,
dat hij zijn nieuwe spelling niet in Engeland heeft
hoeven invoeren. Als Shakespeare „knie" met een k
schreef, schrijven wij „knie" ook met een k, zegt de
Engelschman, al is het honderd keer waar, dat we
die k al sinds een paar eeuwen niet uitspreken. Dat
het lezen en schrijven moeilijk maakt voor elk nieuw
geslacht van kleine kinderen? Wij hebben het ook
wel moeten leeren, dus waarom zij niet? Enfin, u kent
de redeneering, als we het dien naam mogen geven.
Wij hebben ook van die „Engelschen" in ons land.
Westminster School is een groote en beroemde
school in Londen. I-Iet zou al zeer merkwaardig zijn,
als ze niet bepaalde, door den tijd geheiligde gewoon
ten had. En één daarvan is het Opgooien van den
Pannekoek.
Op Shrove Tuesday komen alle jongens van West-
minster School met alle leeraren te zamen in een
van de groote zalen van de school. Over enkele
oogenblikken zal het groote feit van het jaar plaats
vinden.
Van te voren is van elke klas een jongen aange
wezen, een stevige en pootige kerel, die de eer van
zijn klas zal moeten ophouden. «Die klasse-athleten
stellen zich op aan den eenen kant van het lokaal.
Het wachten is is thans op den schoolkok.
Daar komt hij binnen, en in zijn handen draagt
hij: den pannekoek. Een kokkert van een pannekoek.
Een grootvader onder pannekoeken.
Alle jongens, die niet zullen meedoen, en alle
leeraren, zitten, of staan in het rond. Daar gaat de
kok staan aan den eenen kant van liet lokaal. Hij
heeft den pannekoek in zijn hand. Hij buigt het
lichaam, hij strekt den arm, enplof, daar gaat
de pannekoek, hoog de lucht in, om neer te vallen
aan den anderen kant van het lokaal, waar de pootige
klassevertegenwoordigers staan.
De pannekoek valt, en het volgende oogenblik is
van de groep jongens niet veel anders te zien, dan
een verward kluwen van armen en beenen. Het komt
er op aan, een zoo groot mogelijk stuk van den pan
nekoek te bemachtigen.
Tijd is geld, maar in dit geval is pannekoek geld.
Wie het grootste stuk te pakken krijgt, en veilig weet
over te brengen naar den Deken van Westminster,
die er op staat te wachten, krijgt voor zijn vlugheid
en handigheid een guinea, of te wel twaalf gulden
zestig cent. En daar zijn de meeste schooljongens nu
niet bepaald vies van. Natuurlijk verwachten de klas-
genooten van den winnaar, dat er van zoo'n vorste
lijke belooning voor hen wel wat over zal schieten.
Maar de kok hoopt ook op een geldelijke belooning.
Niet een belooning voor het bakken. Bakken is nu
eenmaal zijn vak. Maar wel een voor het gooien. En
wel mógen we verwachten, dat alle koks kunnen ko
ken, maar of ze allemaal gooien kunnen, is een ander
geval.
In het lokaal, waar het opgooien van den panne
koek plaats vindt, is geen plafond. Er zijn balken.
Als de kok er in slaagt, den pannekoek over één
van die balken te gooien, krijgt hij ook een guinea
van den Deken van Westminster. Maar misschien
is hij een kampioen-gooier, en weet hij den panne-
Menier,
Het alderergste is alweer
gelejen, naar "t schijnt.
Beter nog: we staan er
weer beste veur!
Van dag tot dag, neeë!
van uur tot uur dringt
't veurjaar dieper en heil
zamer den buiten in.
De lochtcn worren hoo-
ger en hoogér en den
glaans van 't zonneke
spoelt er laanks in gou
wen wemel.
De Mark stroomt deur
onze velden of Trui er den
wasch in mot blaauwen!
Zóó spiegelt den veurjaarshemel op èèrde!
Den schemerlichten dag schampt over de keien
van den steenweg, die zelfs in 't nuuwe lentelicht
'n aander gezicht lijkt te trekken.
Ievcraans, waar g'ook ziet, ieveraans ziet ge de
nuuwheid van 't licht, van 't komend nuuwe tij den
èèrde betooveren.
't Zit zelfs in d'oogskes, in de gitten-oogskes van
die kleine veugeltjes.
Ochèrme, wat hebben die dingskos 'n praats!
In zwermen stuiven ze over m'ncn geploegden
grond. En 'n lawijd, 'n lawijd als dat kleine grut
maken kan
Ze tuiten oe d'ooren van oewen kop.
Ik mot zeggen, as Onzenlievenhcer huilie uitge
stuurd hee, om 't nuuwe veurjaar te gaan aanzeg
gen, dat ie dan perfecte reclameschreeuwerkes uit
zocht.
Wa doen ze d'r best.
's Mergens vroeg, zoo gaauw den Ooslerkim aan
't breken is, den nuuwen dag de locht intrekt as
'n kollossale olievlak, dan is er altij 'nen mearel,
die z'n schuurdeurke openzet. Die mee z'ncn „tuut
tuut, komterrruut erruut" de heele kolonie wakker
maakt. En gin twee minuten later, of de locht is
vol van vcugeltjeszang.
Da kleine, geveerde gedierte schijnt eiken mergen
weer wakker te worren mee 'n veurgcvoel van 'non
feesklag in de kleine hdrtjes. Hartjes, nie veul
grooter as 'n bruine boon, maar toch groot genogt
om 'nen vollen vuist van blijheid le bevatten veur
den komenden dag, die zooveul belooft in deuzen tijd
't Is aarig goedje, die veugeltjes. 't. Is 'n prachtig,
uitbetalen. Dat mag ik wel zeggen, niet waar, Ha
ven?"
„J.a, zeker", zei de jonge man. „Als u zich nu eens
zoudt willen» voornemen" ging hij tot bet meisje
voort, wier vingers de zijne nu stevig vast hielden,
„om een paar dagen niet aan de juwcelen te den
ken, maar tevreden te zijn mét de zekerheid, dat
er drie millioen pond naar u onderweg zijn, waar
schijnlijk aan het eind van de week en zeker voor
het eind van de maand zou dat een pak van mijn
hart zijn."
Een jonge man die drie millioen pond kon uitbe
talen! Ze keek hem aan mot al de vroegere adora
tie. Hij was knap. Een mooie, sterke jonge man en...
millionnair!
„Goed", beloofde ze. „Ik zal alles doen wat u me
vraagt. Maar u moet op me passen, u moet mè niet
meer alleen laten."
Hij lachte wat verlegen.
„Ik heb zoon idee dat het een moeilijk baantje
zal zijn om op u te passen", zei hij, „maar ik zal het
probeeren."
Er werd geklopt en de secretaris kwam weer bin
nen. Hij overhandigde Drayton een bundel bank
biljetten. Deze telde ze, deed ze in een enveloppe en
gaf ze aan Elisavéta. Ze nam er op goed geluk een
paar uit en stak de rest kolonel Oliastransky toe.
Drayton krabbelde een soort van ontvangstbewijs,
dat ze op zijn verzoek teekende. Zelfs haar schrift
scheen in overeenstemming met haarzelf en de
vreemde gebeurtenissen waar ze in verwikkeld was.
„Elisavéta Ostrekoff" schreef ze met mooie, flinke
letters van den eenen kant van het papier naar
den andere. Drayton keek naar haar handteekening
en glimlachte.
„Er zal een speciaal chèque-bock voor u gemaakt
moeten worden", merkte hij op.
Ze lachte.
„Ik zal mijn naam heel dikwijls schrijven, zoodra
ik het chèque-boek krijg" zei ze opgewekt. „Er zijn
zoo ontzettend veel dingen waar ik naar verlang.
Zult u me erg verkwistend vinden?" vroeg ze zich
tot Haven wendend.
„Ik vind het nooit verkwistend om geld uit" te
geven dat je hebt", antwoordde hij. „U moet me
uw adres geven."
Kolonel Oliastransky kuchte nerveus.
„We wisten niet hoe we er financieel voor zou
den staan." legde hij uit, „en daarom 'ogeeren we
in een heel klein pension in Bavswater Road 23 A.
Als Elisavéta wil, en daar ben ik zeker van, zullen
we morgen verhuizen.'
„Zullen we afspreken dat u en uw pupil, en ma
dame natuurlijk als ze wil, vandaag over een week
weer hier komen?" stelde Drayton voor. „We zullen
dan wel meer nieuws voor u hebben."
koek over twee balken heen te.keilen: twee guineas.
En als het er drie zijn, verhuizen drie guineas uit
den zak van den Deken naar dien van den kok.
Of het hart van den kok zal kloppen, wanneer hij
zich gereed maakt vóór den worp! Maar ik denk, dat
de Deken van Westminster ook wel met eenige be
zorgdheid den pannekoek door de lucht zal zien
vliegen.
Zooals u ziet, draagt Shrove Tuesday zijn bijnaam
van Pannekoeken Dinsdag niet zonder reden.
'n wonderlijk weareldje, da veugelenweareldje. Uren
kan 'k.rn'n eigen vermaken mee deus pronkstukskes
van den schoonen buiten. Wat is 't toch wonderlijk,
zo'n klein dingske te zien schèèren over 't water.
Op 'n haar schieten ze laanks den blaauwen Mark-
spiegel, om dan weer 't riet en 't hooge gewas in
te stuiven laanks den waterkaant, zonder ooit éénen
keer te stootcn. Watte? Om dan de locht in te gaan,
de bosschen in en pijlsnel te zweven tusschen 't
dichte hout en heestergewas, zonder ooit 'n veerke
te blesseeren. Ik zeg: uren kan 'k met 'n open mond
zitten droomen, naar deus prachtig goedje, dat eiken
mensch bewijst de volmaaktheid van Gods schoone
schepping.
't Is vëul jammer, dat er zoo weinig op gekeken
wordt...!
't Is 'n lust, zooas alles staat te leven nouw. 't
Kale hout van struik en geboomte staat te zwollen
te bersten uit z'n jiaauwe vel.
De wegels liggen al vol van de gloedbruine bolster-
vellekes, die dwerlen uit de hooger, vezelende krui
nen.
D'n mearel glaanst as zwarte fluweel. Driftig
schoefelt ie onder 't geurige, ouwe blad, dat heel
den winter d'èèrde dekte. Zijnen ei-gelen snavel
spaait. krachtig 't ouwe blad om en 't is 'n plazier
om zo'nen sterken, levenskrachtigen veugel aan den
arbeid te zien.
'k Heb Zondagmergen d'eerste vinkskes ontmoet.
In den mergën, terwijl Trui naar de late Mis was,
ben 'k 't Ulvenhoutsche bosch ingetrokken. Daar lag
't veurjaar zóó veur 't pakken.
Geurend, geurend as 'n blonde, kerngezonde boe
renmeid, die ge stukken bijten zou uit heur mal-
sche ermen, zoo stond 't nuuwe tij tusschen de hoo
rnen;
De zon schoof zachtjes laanks den stam van den
zuiveren beuk, van den gegroefden eik, van den
gloeiendbruinen den. Den grond lag bezaaid mee
den confetti van de afgeblusterde bolstervlieskes. De
mearels tierden en ravotten daar, da'k in den lach
schoot. Ze snukten huiliën stèèrt de hoogte in, mee
de branie van bakvischkes, die heur neuskes de
locht 4'nprikken. Ze schokten d'r kopkes aan den
krachtigen nek as officieren van... negentien jaar.
't Sneeuwklokske beierde aan z'n prille steeltje,
op 't nuchtere veurjaarswindeke, dat heimelijk tus
schen de ouwe stammen glee, laag over d'èèrde.
De wegels blonken wit deur 't bosch. Plakkaten
zonnelicht vlakten op die witte zaandwcgels, pro
per as ze daar lagen, of Trui hier gisteren Zaterdag-
gehouwen had.
D'n stillen Zondagmergen hong gewijd neer, aan
die dikke twijgen, tusschen de boompilaren, die den
Het meisje legde haar handen op Havens schou
ders en trok hem naar beneden.
„Zal er dan meer geld zijn?" fluisterde ze hem in
het oor.
Hij 'negeerde den angst in haar stem en lachte
bemoedigend.
„U kunt als u wilt, morgen over tien duizend
pond beschikken", beloofde hij, „Dat wil zeggen
tenzij ik u de juweelen overhandig."
Ze hield zijn hoofd tusschen de palmen van haar
handen en kuste hem op beide wangen. Hij kreeg
een kleur. Een jok van haar mooie haar streek langs
zijn voorhoofd. Ze liet hem los en lachte spottend.
„Ik merk dat mijn beschermer een beetje verle
gen is", mompelde ze. ..Dat hindert niet. er zal een
tiid komen dat hij me heter kent."
Madame keek op de klok en stond op.
„Over twee uur gaan de winkels dicht zei ze.
Drayton liet zijn bezoekers zelf uit en toen hij
terug kwam, bleef hij op het haardkleedje staan,
nam een sigaret uit de doos en stak die op.
„We hebben er dat vrij aardig afgebracht," zei hij.
„Een geschikte oude baas die kolonel, maar ver
draaid wat een schoonheid is dat meisje! Je zult je
handen vol krijgen, ouwe jongen. Hoe staat het met
die gelijkenis met haar moeder?"
„Het is het merkwaardigste wat ik ooit gezien
heb", zei Haven beslist.
„Er bestaat een schilderij van de prinses in hof-
costuum, dat geschilderd is toen ze pas getrouwd was
en waarop je niet kan zien dat ze zooveel kleiner
is en je zoudt zweren, dat het een portret van Eli
savéta was. Haar stem is ook dezelfde alles.
Drayton, denk je dat ze woedend zal zijn als we de
juweelen niet terug krijgen?"
Drayton glimlachte.
„Ik denk dat ze met het geld ook tevreden zal
zijn", antwoordde hij. „Nu wou ik graag dat je op
marcheerde. Als je om zeven uur terug kunt komen,
zal ik je alles vertellen wat ik omtrent miss Anna
Kastellane te weten hen gekomen."
„Vind je niet, dat ik haar zelf moest gaan opzoe
ken?"
„Alleen in het uiterste geval", vond Drayton.
HOOFDSTUK VI.
Op een morgen, een week na haar lunchpartij in
de Èmbassade Club stapte Anna Kastellane voor do
Times leeszaal uit een taxi en werd onmiddellijk
door een voorhiiganser aangesproken. I-Inar gezicht
drukte niets van de blijdschap uit, die de anders
scheen te gevoelen.
„Dat is het prettigste wat me in dagen overkomen
is", zei Boris Röussky opgetogen. „Wam-om beant
woord je nooit brieven, Anna Kastellane?"
31.
„Prinses," zei hij. „Mr. Haven en ik, als zijn zaak
waarnemer, moeten een paar dagen een beroep doen
op uw welwilendheid. De juweelen zijn rlicht bij de
hand en, naar we gelooven, veilig, doch op het mo
ment kunnen we ze niet vertoonen en ook niet zeg
gen waar ze zijn. Maar luister als 't u blieft even."
ging hij haastig voort, toen hij zag hoe ze het voor
hoofd fronste, „u moet dit goed begrijpen mr. Ha
ven heeft, practisch gesproken, zijn zending met her
haaldelijk wagen van zijn leven vervuld en ik ge
loof niet, dat een ander, aan wien de juweelen zou
den zijn toevertrouwd, zijn opdracht met evenveel
succes zou hebben uitgevoerd. U moet dat niet ver
geten en, volgens mijn bescheiden meening, moet u
hem oneindig dankbaar zijn. Dan is er nog een
punt, dat overweging verdient we hebben naar
geen identiteit of iets van dien aard gevraagd. Mr.
Haven is te zeer onder den indruk van uw gelijkenis
met uw moeder om dat noodig te oordeelen, maar
als de grootere bedragen zullen worden uitgekeerd,
moet u natuurlijk bewijzen overleggen dat u inder
daad de persoon is, die we weten dat u bent. Als dat
gebeurd is, zal mr. Haven u óf de juweelen óf de
volle waarde in geld overhandigen."
De extatische uitdrukking was nu weer in het ge
zicht van het meisje terug gekomen, doch er was
nog altijd een spoor van dien berekenenden glans
in haar oogen,
„Wie zal ze taxeeren?"
„Dat zal alles behoorlijk geregeld worden, prinses",
verzekerde hij. „Mr. Haven zal zich eervol van zijn
taak kwijten."
„Ik weet dat ik op u rekenen kan", zei het meisje,
haar metgezel aanziende, „en het is alleen maar
mijn nieuwsgierigheid. U zegt zoo weinig, maar er is
ergens een geheim, is het niet?"
„Er is een geheim", bekende Drayton. „Het is een
geheim, dat naar ik hoop, binnen de eerstvolgende
uren zal worden opgelost en voor zoover het het fi-
nantieele gedeelte betreft u nooit kan benadeelen,
omdat u, als u de juweelen niet krijgt, toch de volle
waarde in geld zult ontvangen."
„Ik ben geen zakenman," viel kolonel Oliastrans
ky hier in, „maar het komt me allemaal vreemd
voor. Prinses Elisaveta's ouders vertrouwen dezen
beminnelijken jongen man een partii uweelen toe
om aan hun dochter te overhandigen. Hij slaagt er
in ze naar Engeland te brengen en met ons in con
tact te komen. Tot zoover is alles goed. Maar in-
plaats van de iuwcclen te overhandigen, geeft hij te
verstaan dat het mogelijk is, dat hij in plaats daar
van het geld- ervoor zal aanbieden. Maar dat geld
kan toch alleen komen van den verkoop der ju
weelen. Waarom krijgt mijn pupil dan de juweelen
niet om er zelf mee te doen wat ze wil?"
„Hierin vergist u zich. kolonel," zei Drayton. „On
ze jonge vriend hier is een van de rijkste mannen
ter wereld. Zijn vader is in heel Engeland en Ame
rika bekend als multimillionnair. Als u", wendde
hij zich tot het meisje, „prinses Elisavéta Ostrekoff
is, een feit, dat we reeds als bewezen aannemen,
en hij niet in staat mocht zijn de juweelen te over
handigen, zal hij u hun volle waarde in contanten
Ulvenhout, 5 Maart 1935.
