SCBACEB
te Hilversum.
Lijst 5.
Lijst 5.
S.D.A.P. A. W
van lijst 5
Is dit alles niet van de
grootste beteekenis
Postrekening
No. 23330
8 PAGINA'S.
Int. Telef,
No. 20
De eisch.
KIJKER is KO0PEÜ t CLOECK
VECHTPARTIJ TE BERGHAREN.
Een onwelvoeglijk kerkganger.
S
t
e
m
t
W
0
e
n
s
d
a
g
17
A
P
r
1
I
van
De S.D.A.P. zegt dat deze dingen
de grootste beteekenis zijn.
Het zijn zaken die het heele volk aangaan
Wilt g ij democratische welvaarts-
politiek voor allen??
Stemt dan op de S.D.A.P.
Dinsdag 16 April 1935.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Vrijdags. Bij Inzending tot
*s morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk In het
eerstuitkomend nummer geplaatst.
Uitgave der N.V. v.H. P. Trapman Co., Schagen.
78ste Jaargang. No. 9703
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN»
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, Iedere regel meer 15 cent (bewijsno,
Inbegrepen. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend
RECHTSZAKEN.
Pater Buis en broeder Dulmel schuldig
bevonden.
Maandagavond 24 September woedde in Hilversum
een brand, tene-evolge waarvan 46 kinderen werden
gewond. Drie meisjes overleden enkele dagen na 't
ongeluk.
Op genoemden dag, in den vooravond brak brand
uit in het gebouwtje van de R.K. Werkliedenver-
eenïging aan de Boschdrift. In het lokaal werd een
missiefilm voor kinderen, getiteld „Ria Rago" ver
toond. Er bevonden zich ongeveer tweehonderd kin
deren van 812 iaar in het gebouw, toen plotseling
de film in brand vloog. Het toestel was in de open
ruimte van de zaal opgesteld, zoodat de vlammen
zich onmiddellijk aan het houten interieur mede
deelden. Onder de jeugdige teoschouwers ontstond,
bij het zien van den vuurgloed, een verschrikkelijke
paniek. Eenige voorbijgangers en omwonenden, die
merkten welk een ramp gebeurde, sloegen onmid
dellijk een ruit in en ook gelukte het korten tijd
later een deur van het gebouw te forceeren. De
vlammen verspreidden zich met groote snelheid.
Bijna dol van angst drongen de kinderen naar deu
ren en ramen. Voor de hoofddeur stond het film
toestel opgesteld, zoodat slechts de beide zijdeuren
overbleven. Door de krachtige hulp van politie en
voorbijgangers waren tenslotte de kinderen buiten
het gebouw gebracht, dat als een fakkel brandde.
Veertig kinderen en de pater-missionaris Buis. die
met kracht aan het reddingswerk had deelgenomen
hadden brandwonden opgeioopen. Een aantal pa-
tienten, w.o. pater Buis, onder wiens leiding de film
werd vertoond, moest in het ziekenhuis worden op
genomen.
Korten tijd later zijn twee meisjes, 'Anna Hilhorst
en Adriana Reynders aan de verwondingen overle
den. Op den 29sten September overleed nog een der
de slachtoffers, n.1. het 7-jarig meisje Magnin.
Tegen pater Buis en den operateur, broeder E. J.
Duimel, beiden woonachtig te Teteringen, werd
rechtsingang verleend, wegens het veroorzaken van
dood door schuld.
Na een zeer uitvoerig vooronderzoek werd deze
geruchtmakende strafzaak gister voor de vierde Ka
mer der arr. rechtbank te Amsterdam behandeld.
I" De dagvaarding.
'Beide verdachten staan 'terecht, omdat het aan
hun beider grove schuld, of althans aan den schuld
van één hunner te wijten is, dat Anna Hilhorst en
Adriana Reynders bij een door de verdachten gege
ven filmvertooning zoodanige brandwonden hebben
opgeioopen, dat zij na korten tijd zijn overleden.
Subsidiair is de schuld aan zwaar lichamelijk letsel
ten laste gelegd.
Bij deze filmvertooning in een daarvoor niet in
gerichte zaal, zoo vervolgt de dagvaarding, hadden
de verdachten in gezamenlijk overleg twee film-pro-
jectie-toestellen op zeer ondoordachte wijze opgesteld
tusschen een houten buffet en den voorwand van de
zaal op een brandbaar onderstuk, dat bovendien was
bekleed met zeer brandbare stoffen.
Na een uitgebreid verhoor van een dertiental ge
tuigen, werd door het O. M., waargenomen door mr.
van Dulleman, gewezen op de diepe ontroering, die
deze ramp in het heele land had gewekt.
De juiste, onmiddellijke oorzaak van het ontstaan
van den brand, aldus mr. Dulleman, is niet komen
vast te staan. Wel echter dat in een zaal, die er niet
voor bestemd en er niet voor gebouwd was, een
„snel-brandende" film gedraaid is in een soort tentje,
dat op zichzelf zeer brandbaar was. Dit was al zeer
on-oordeelkundig, eveneens de plaatsing van het toe
stel zoo dicht bij een uitgang der zaal en bij de trap
naar het balcon. Daarbij komt het vastzetten van het
toestel, hoewel duidelijk in de handleiding staat dat
het voor geval van inbrand vliegen, op te nemen
moet zijn. Bovendien lagen er nog afgewerkte films
op het buffet, die ook in brand zijn gevlogen.
Spr. wijst verder op alle andere omstandigheden,
in de dagvaarding genoemd, waarin hij zoovele roe
keloosheden, nalatigheden en onvoorzichtigheden zag.
Het was de plicht van verd. geweest er zich van te
vergewissen, dat aan alle voorwaarden, waaraan vol
daan moest worden, ook voldaan was. Er zijn meer
kinderen toegelaten dan de bouwvergunning toestond.
De stoelen stonden los in de zaal. De jurisprudentie
leert, dat de rechter het causaal verband tusschen de
omstandigheden en het intreden van den dood kan
leggen bij de beoordeeling van de vraag, of de dood
het gevolg van schuld is. Spr. meent, dat dat causaal
verband hier duidelijk aanwezig is, gezien het vol
komen onoordeelkundig handelen van verd. en het
onoordeelkundig genoegen nemen met allerlei wat
niet in orde was.
Een hunner liep zonder het te weten met den sleu
tel van de nooddeur in de zak, terwijl deze gesloten
was en zij niets van die nooddeur afwisten. Zij heb
ben bij het gebruik van zoo brandgevaarlijk mate
riaal maar eenvoudig geen rekening gehouden met
de mogelijkheid, dat de film in brand zou vliegen.
Hier is grove schuld aanwezig.
Bij de beoordeeling van de strafmaat, die hij voor
stelt, legt spr. aan pater B. als den verantwoorde
lijken leider der vertooningen, den strengsten maat
staf aam Deze was ook meer vakman en zijn weten
schap dat hij werkte met gevaarlijk materiaal had
hem tot grootere voorzichtigheid moeten leiden. Dat
anderen fouten hebben gemaakt en dat het te Hil
versum wat te huiselijk toeging met de verguhnin-
gen voor filmvertooningen, disculpeert hem niet. Ze
ker, alle toezicht van de brandweer was feitelijk af
wezig, maar dat de bepalingen der politieverorde
ning niet op dit gebouw van toepassing waren, om
dat het niet bestemd was voor filmvertooningen, had
de verdachten des te voorzichtiger moeten maken.
De eisch luidde; wegens het aan zijn grove schuld
te wijten hebben van anderer dood: tegen Pater B.
een geldboete van 500, te vervangen door twee
maanden en tegen broeder D. een geldboete van
f100, te vervangen door 1 maand hechtenis bij niet-
betaling, voorts tegen beide verdachten een voor
waardelijke gevangenisstraf van. 1 maand, met een
proeftijd van drie jaar, en met als bijzondere voor-
waarde dat zij geen filmvertooningen meer znllen
geven zonder zich er afdoende van vergewist te heb
ben dat alle van overheidswege voorgeschreven vei
ligheidsmaatregelen nagekomen en alle gestelde
voorwaarden vervuld zijn.
Politieke veldslag met de N.S.B. - Propa
gandisten het dorp uitgeslagen.
Te Bergharen bij Nijmegen wilde Zondag een
groepje Zwart-fronters en N.S.B.'ers aan de kerkgan
gers nad en dienst verkiezingscirculaires uitreiken.
De stemming jegens deze geschriften was echter niet
bijster vriendelijk, en eenige lieden gaven te kennen
dat zij het colporteeren op het betreffende uur en
in de. nabijheid van de kerk ten zeerste afkeurden.
Eenige van de colporteurs hebben daarop de men-
schen toegesproken en hierbij uitdrukkingen gebe
zigd, die de verbolgenheid opwekten.
Een opgeschoten jongen heeft onder deze bedrijven
kans gezien een bundel papieren, die een der oree-
rende colporteurs in zijn hand had, in brand te ste
ken. De colporteur diende hem daarop een oorvijg
toe. Dit had tot gevolg, dat alle tien colporteurs door
de woedende menigte werden aangevallen en duch
tig mishandeld. Het regende slagen en klappen, en
eerst nadat zij hevig waren afgerost konden de
Zwartfronters op hun rijwiel ontkomen. De bladen
en andere geschriften die zij bij zich hadden werden
hen afgenomen, waarna deze op het dorpsplein ver
brand werden.
Nog voor de vluchtende colporteurs het dorp ver
laten hadden, stuitten zij op 'n nieuwe menigte, die
hen voor de tweede maal afroste.
Daarna konden zij, deerlijk gehavend, een goed
heenkomen zoeken.
Nieuwe opwinding.
Inmiddels was een groepje N.S.B.-ers, die van het
voorgevallene totaal onkundig waren, het dorp
genaderd. De mensehen groepten nog tezamen, ten
einde het voorgevallene met de zwartfronters te be
spreken. De N.S.B.-ers, zich van niets bewust, be^
gonnen onder deze menschen te colporteeren. met
het gevolg dat opnieuw groote opwinding ontstond,
en ook deze politieke propagandisten op hardhan
dige wijze uit het dorp geranseld werden. Ook het
propagandamateriaal werd hun afhandig gemaakt en
in het openbaar verbrand. Nog waren daarmede de
politieke strubbelingen niet ten einde.
Eenigen tijd later reed een personenauto met
groote snelheid door het dorp. De inzittenden wier.
pen propaganda-geschriften van Zwart Front uit
den wagen. Aanvankelijk vergenoegden de dorpe
lingen zich er mede,' de inzittenden na te jouwen,
maar toen door het snelle rijden bijna eenige perso
nen werden aangereden, wierpen ze met groote
keien in de richting van de auto. die daarop ijlings
uit het gezicht verdween. Ook thans werd het uitge
worpen propagandamateriaal zorgvuldig verzameld
en verbrand.
Men schrijft aan de N.R.Crt.:
Een eigenaardige kwestie houdt sedert enkele da
gen in Kielwindeweer de gemoederen in beroering.
Ze betreft de welvoeglijkheid, een rekbaar begrip
trouwens, van een kerkganger.
Dit is gebeurd: Onder de bezoekers der Ned. Herv.
Kerk was voor een paar weken ook een te Kielwin
deweer nogal bekende persoonlijkheid, die overigens
gewoon was de kerk voorbij te loopen. Zijn aanwe
zigheid viel op, maar meer nog zijn werkmansklee-
ding. In het bijzonder trok de aandacht zijn hoedj-e
dat, naar sommigen beweerden, in zijn goede dagen
vrouwelokken moest hebben bedekt. Ook zijn hou
ding. Alvorens te gaan zitten, trok hij zijn jas uit,
gebruikte die voor zitkussens en zat gedurende den
dienst half met den rug naar den predikant ge
keerd. Deze kon van den preekstoel af daartegen
weinig doen. Later stelde hij evenwel de marechaus
see te Bareveld met het gebeurde in kennis. Het
gevolg is geweest proces-verbaal en verhoor dooi
den rechtercommissaris.
Toen de delinquent na 14 dagen voor het bijwonen
van den dienst weer in het kerkgebouw was, met een
ander hoofddeksel trouwens, is hem door een paar
leden van het kerkbestuur het verblijf ontzegd en
heeft hij zich rustig verwijderd. Trouwens ook bij
zijn eerste bezoek had hij zich aldoor kalm gehou
den en de orde niet verstoord.
Nu hij zich aldus geknot meende te voelen in zijn
rechten en gekrenkt in zijn eer, heeft hij zich daar
over bij de gemeentepolitie beklaagd. Toen deze hein
erop wees, dat zijn plotseling ontwaakte belangstel
ling voor de kerk te denken gaf, verklaarde hij, dat
kerkgaan voor hem een behoefte was geworden en
dat niemand lezen kon in zijn binnenste. En wal
zijn kleeren betrof: hij had niet anders en kon dus
niets anders aantrekken. Waarop de politie hem
heeft aangeraden om zich te wenden tot het classi-
kaal bestuur.
Een eigenaardig probleem, waarvan de oplossing
te Kielwindeweer met belangstelling wordt tegemoet
gezien.
■8
Wat doen de Provinciale Staten
De Provinciale Staten zijn belast met de zorg voor alle Water-
schapsbelangen.
De Waterschapsreglementen zijn aan hun goedkeuring onderworpen.
Zij hebben de beslissing over de invoering van het meervoudig of
enkelvoudig stemrecht.
Zij zijn de stichters van groote bedrijven.
Zij zijn belast met de zorg en de uitvoering van de krankzinnigen
verpleging.
Zij zijn de uitvoerders van wegen- en kanalenplannen.
Zij beslissen mede over de uitvoering van groote werken, die de
werkloosheid kunnen doen verminderen.
Zij zijn bet tenslotte die de leden der Eerste Kamer kiezen en dus
groote invloed hebben op de wijze, waarop de Landsregcering
wordt samengesteld!
op de
Neen, zegt de N.S.B.
Al die dingen gaan ons niet aan!
Mussert heeft bevolen:
„Als er N.S.B.'ers in de Provinciale Staten worden gekozen, mogen
zij alleen deelnemen aan de stemming voor de leden van de Eerste
Kamer. Voor de rest hoeven zij niet in de Staten te verschijnen.
En als zij er komen, kunnen zij hun mond houden! Al die politiek
gaat ons niet aan."
Het betreft belangrijke dingen voor de boeren en tuinders, de arbei
ders en middenstanders, ja, voor allen.
Maakt een hokje rood:
