Contra Rooseveit
Raad Harenkarspel.
SPORT.
Pater Coughün en Senator Long.
De pers-beknotting in Duitschland.
Een monopolie van Amerika gebroken
Vergadering van den Raad op Vrijdag 26 April
1935, 's morgens om half elf-
Voorzitter de heer H. Nolet, burgemeester, secreta
ris de heer G. H. Essing.
Alle leden zijn aanwezig.
De Voorzitter opent de vergadering; de notulen
worden gelezen en goedgekeurd.
Ingekomen stukken.
Hiervan vermelden we:
proces verbaal van gehouden opneming van kas
en boeken van den gemeenteontvanger.
In kas was en moest zijn f 1965.58.
De Minister van Sociale Zaken heeft afwijzend be
schikt op het verzoek om bij de werkverschaffing de
georganiseerde arbeiders een toeslag te verleenen.
Het wordt algemeen betreurd dat een kleine toe
slag voor de georganiseerden niet kan worden toege
staan, waar toch de minister zelf organisatie propa
geert.
Ged. Staten hebben het besluit tot verhuring van
de gemeentewoning aan J. Barwegen verdaagd.
Benoeming bureaux.
Volgens de aanbeveling van B. en W. worden de
verschillende stembureaux samengesteld.
De schattingscommissie voor deRijksinkomstenbe-
lasting zal er als volgt uitzien. H. Nolet, A. Dekker,
L. Doekes en P. Borst en is dus in z'n geheel herbe
noemd.
B. en W. stellen voor het opnieuw vaststellen van
de verordening op de heffing van 200 opcenten op
de Personeele Belasting.
In verband met de wijziging van het tarief van
paarden in gemengd gebruik is het noodig de ver
ordening opnieuw vast te stellen.
Conform besloten.
B. en W. stellen voor aan het Plaaselijk Crisis Co
mité beschikbaar te stellen een bedrag van f 147,
voor extra hulp aan werkloozen over 1985. Over het
kalenderjaar 1935 mag per gemeente voor deze uit-
keering worden besteed een bedrag, berekend door
vermenigvuldiging van het aantal werkloozen ter
plaatse met f 10, met dien verstande, dat het Na
tionaal Crisiscomité 79 pet van dit bedrag voor zijn
rekening zal nemen, indien de gemeentebesturen 21
pet. van dit bedrae beschikbaar stellen.Ter bepaling
van het aantal werkloozen wordt aangenomen het
gemiddelde cijfer over de eerste 10 maanden van
1934, hetgeen voor deze gemeente neerkomt op een
gemiddelde van 70.
De heer Bakker informeert of deze steun alleen
aan werkloozen kan worden verleend. Natuurlijk
misgunt spr. het hen niet, maar ook andere groepen
als tuinders en middenstanders staan er slecht voor.
Zou het niet mogelijk zijn dat dezen ook iets ten
goede kwam.
De voorzitter antwoordt, dat dit een onmogelijk
heid is.
De heer De Vries merkt op, dat wanneer de werk
loozen dezen extra steun wordt verstrekt, ook al
licht de door den heer Bakker eenoemde categorieën
ervan profiteeren, al is het dan niet in zoo sterke
mate.
B. en W. stellen voor de kasgeldleening met de
N.V. Bank voor Nederl. gemeenten te verhoogen tot
een bedrag van f 35000. In verband met het tekort
aan kasgeldmiddelen is deze verhooging noodzake
lijk. Aldus wordt besloten.
Voorstel tot het aangaan van een geldleening ad
i 9206.50 tot dekking van het nadeelig slot van de
rekening 1933 tegen een rente van 4 1/8 pet., met een
looptijd van 10 jaren.
Aangezien het niet mogelijk is, dit bedrag op te
nemen in de kasgeldleening, stelt de N.V. Bank voor
Nederl. gemeenten voor, voor dekking van het na
deelig slot bovenstaande geldleening aan te gaan.
Hieruit concludeeren B. en W. dat door de Bank
met hoogere instanties overleg dienaangaande is
gepleegd en derhalve de goedkeuring van Ged. Sta
ten niet in den weg zal staan. Allen voor.
Verlaging der aasprijzen in zicht.
Voorstel tot wijziging van het contract gaslevering
met de gemeente Warmenhuizen.
B. en W. stellen voor. aan art. 15 van het contract
toe te voegen een nieuwe alinea, luidende:
.De gemeente Warmenhuizen kan echter nimmer
verplicht worden een gasnriis te handhaven die la
ger is dan die. welke gold in het iaar 1934. De mo
gelijkheid is niet uitgesloten, dat door het gemeente
bestuur van Warmenhuizen hii wiize van nroef een
matige verlaging van den nriis voor gaslevering
wordt ingevoerd. Mocht deze nroef niet slagen, dan
zou volgens het bestaande artikel 15 niet meer tot
veriiooging van den nriis die gold in 1934 overgegaan
mogen worden, tenzij de nriizen van de grondstoffen
verhoogd worden."
De heer L. Doekes vraagt of B. en W. ervan over
tuigd zijn, dat de nriizen van 1934 niet meer ver
laagd kunnen worden.
De Voorzitter antwoordt, dat de menschen tegen
woordig bezuinigen. De tarieven van het gas ziin
laag en het hedriif loont nog. Maar de omzet mag
niet meer dalen, moet zelfs als het kan nog eenigs-
zins ongevoerd worden. Warmenhuizen wil trachten
dat te bereiken en zal misschien hii wiize van nroef
een verlaging van de nriizen invoeren En mocht de
proef onverhoont niet slagen, zou men volgens, ge
noemd artikel de bevoegdheid missen, de nHizpn te
verhoogen. Wanneer nu het contract wordt gewij
zigd zooals wordt voorgesteld, dan bestaat de mo-
gpbikheid van nriisverlaging.
De heer Borst wil dat artikel niet oriisgeven, we
ziin het dan voor altiid kwiit en daarmee één van
onze rechten. Snr kan dan ook eeen voorstander
van het voorstel ziin.
De heer Francis vindt het mooi dat Warmenhui
zen het nrohperen wil. mocht de nroef niet slagpn
dan mac Warmenhuizen daarvan evenwel niet
de dune worden.
De heer Borst zou de wiizlging willen aanvullen.
ZO"Hat ze alipen sloeg on dpze nreof.
De hepr K Dnpkpc gelooft niet. dat er een bezwaar
Is tegen het voorstel.
De Voorzitter wiist nog on andere bepalingen.
Zoo mogen de nriizen van TTarpnkarsnel niet hooger
ziin. dan die van Warmenhuizen; ook dit is een
waarhorg.
De hepr L. Doekes zou dp wt?ri<ring alleen willen
laten gelden vnor de huidige tiidpr»ms+and!a'T-t»dpn
De exnioitatie kan straks nog wel minder ziin (o.m.
door lagere arbeidd/vmen^ en dan kan men het gas
oo1r tvopr voor minder leveren.
De heer TC. Doekpc det niet in. dat het arbeids
loon 7oo'n invloed heeft on de gasnriizen.
De heer De Groot heeft tegen het voorstel geen be
zwaren.
De heer De Vries heeft den indruk gekregen, dat
Warmenhoizpn. doord en gasnriis te verlagen, meer
omzet wil bereiVnn en niet dat men een lastige be-
ppUntr kwiit wil ziin.
De heer Borst ziet erin dat men de zeggenschan
van TTnrenkarsnpl wil hpknotten. Als het nu voor
proef wa« maar ig niet voor nroef. Anders kan
spi* er nipt in zien.
De hoor Frnriei«5 zegt. dat wanneer Harenknrsne*
deze roo-oling niet aanvaardt, van de nroef nipte
komt. Dat zou dan gepn vermindering van de <?as-
prii-rnn wezen door de tegenwerking van Harenkar
spel.
De heer A. Dekker ziet ook geen kwaad in het
voorstel van B. en W.
Dat voorstel wordt nu in stemming gebracht en
aangenomen met 9—2 stemmen. Tegen stemden de
heeren L. Doekes en Borst.
Rondvraag.
De heer L. Doekes zegt misschien vervelend te
worden, maar hii wou toch nog even spreken over
de baggerregeling Er ziin gemeenten, die hun werk
loozen naar de Weiringermeer zenden: wanneer er
zoo'n werklooze echter in de gemeente geplaatst kan
worden, is dat mogeliik. Is het werk gedaan, dan
kan zoo'n werklooze evengoed weer naar de Wie-
rlngermeer; ook al zfoti er gedurende een periode
niemand uit zoo'n gemeente in de Wieringermeer
werken. Snr. zag dat ook in Harenkarsnel graag
toegepast. Ook hier ziin tuinders, die on z'n tiid een
mannetje kunnen gebruiken: blijven er dan enkelen
over voor de Wieringermeer. te kort echter om een
bus voor te laten riiden. Han zouden deze kunnen
werken hii het Staatshoschbeheer. Snr. vindt dit een
voordeel voor de gemeente en bovendien voor de
betrokkenen.
De Voorzitter ontkent, al zou de heer Doekes ver
velend ziin maar Voorz. kan niet met den heer Doe
kes accoord gaan.
Zulke gemeenten liggen waarschiinliik on anderen
afstand van de Wieringermeer. Inderdaad ziin er
enkele tuinders, die een baggeraar hebben gevraagd
en niet hebben verkregen. Voor alles moet de bus
vol zijn en het Staatshosehheheer heeft dit bezwaar,
dat het in de zomermaanden stil Het.
De heer L. Doekes geloof niet. dat men verplicht
was geweest, de menschen naar de Wieringermeer
te sturen. We hebben altiid gedacht hier dat wan
neer we de werkloozen terughaalden, ze dan niet
meer voor de Wieringermeer in aanmetking kwamen
Dit blijkt nu evenwel zie andere gemeenten
onjuist te zijn. Spr. zou dan de regeling, zooals door
hem genoemd voor den zomer willen laten gelden en
is ervan overtuigd, dat de arbeiders 's winters weer
naar de Wieringermeer kunnen.
De Voorzitter zal informeeren (o.a. bij Wieringer-
meerdirectie) of de heer Doekes juist is ingelicht.
Een halve bus kan men echter onder geen voorwaar
de laten rijden.
De heer L. Doekes vindt het raadhuis een onge
lukkig stemlokaal. Sommige menschen moet men
bij de trap opdragen.
De heer K. Doekes wil een lift laten aanbrengen.
(Vroo'iikheid).
Geprobeerd zal worden de stemming in de open
bare lagere school te houden.
De heer K. Doekes zag het Crisiscomité graag aan
gevuld met vertegenwoordigers van de land- en
bouwvakarbeiders.
De Voorzitter zegt onderzoek toe.
Hierna sluiting.
PROGRAMMA-WIJZIGING.
N.H.V.B.
Competitie: Uiteesteld 3 D: Ursem 1Bergen 2:
Adsp. L: D.T.S. a—Alkmaar a. Ingelascht: Adsp. L.
Alkmaar aVrone a.
Verder is het volgende programma voor het Gou
den Kruis en den Rauchbeker vastgesteld:
Rauchbeker. Voorronde: Succes—B.K.C.. Eerste ron
de: D.T.S.—'Texel: ZaanlandinH.R.C. 2; Schagen—
West-Frisia 2: K.V.V.—Helder 2.
Gouden Kruis (Den Helder). Voorronde: Succes 2—
M.L.D.. 10 uur. Tweede ronde: PettenHeld. Boys;
R.K.C. 2—DOSKO.
(Drechterland): Eerste ronde o.a. Siibekarspel 1
Flevo 1; O K B. 2—Flevo 2.
(Alkmaar!: Voorronde: D.T.S. 2—Bergen 1. Eerste
ronde UrsemKoedijk; Bergen 2— Eerm Bovs 2.
(Alg. Sportblad).
K.N.V.B.
Onveranderd, zooals Donderdag 1.1. gepubliceerd.
BONDSELFTAL—FIRST VIENNA.
Woensdagmiddag heeft een aardige Bondsploeg
met eervolle cijfers van de talentvolle Oostenrijkers
verloren (1—2).
HOLLAND—ENGELAND.
Zaterdag 18 Mei zendt de K.R.O. dezen wedstrijd
uit. (Tel.)
De Amerikaansche radio-priester is voornemens
een nieuwe partij te stichten.Senator Long
schaart zich aan zijn zijde.
De bekende Amerikaansche radiopriester,
pater Charles Coughün, heeft te Detroit op
een vergadering van vijftien duizend men
schen zijn sociaal-politiek program nogmaals
ontwikkeld en daarbij felle aanvallen gericht
op de politiek van de regeering-Roosevelt.
Pater Coughün riep zijn aanhangers op,
om in zeven en veertig groote steden „natio
nale eenheidsgroepen voor den strijd voor
sociale gerechtigheid" te vormen.
Uit de rede, welke pater Coughün op deze
vergadering gehouden heeft, blijkt, dat hij op
deze wijze een derde partij denkt te kunnen
stichten, van welker houding de verkiezing
van den volgenden president zou kunnen af
hangen.
Pater Coughün verklaarde: Ons voornemen
is het, van het politieke tooneel die mannen
te verdrijven, die beloofd hebben rechtvaardig
te regeeren maar die practisch ..een philoso-
phie der huichelarij" volgen.
Roosevelt's bekende tegenstander, senator
Huey Long, heeft zich in een verklaring open
lijk uitgesproken voor de actie van pater
Coughün.
Long zeide o.a.: „Ik vind dat pater Coughün
een verduiveld goed program heeft en ik
onderschrijf voor honderd procent wat hij
zegt".
De wekelijksche radiopreeken van pater
Coughlin worden door vijftig millioen
Amerikanen beluisterd.
Naast president Roosevelt beheerschen bovenge
noemde twee mannen de politieke discussies in de
Praktisch alleen Rijk en N.S.D.A.P. dag
blad-uitgevers. Arische afstamming ook
in het geding.
Berlijn: De president van de rijksperskamer,
Amann, heeft (naar reeds in 't kort gemeld werd)
drie verordeningen uitgevaardigd, waarin de détails
van het dagbladuitgeverswezen geregeld worden.
In de eerste verordening wordt o.a. bepaald, dat
uitgevors de Arische afstamming van de financieele
deelhebbers aan de uitgeverij moeten kunnen aantoo-
nen, teruggaande tot het jaar 1800.
De verordening bepaalt verder, wie geen dagblad
uitgever kan zijn. Practisch kunnen alleen het Rijk
en de N.S.D.A.P. dit zijn.
De verordening schrijft ook voor, dat bladen niet
op een confessioneelen, in beroeps- of belangen-op
zicht beperkten personenkring „afgesteld" mogen zijn
en belast den Rijksbond der Duitsche dagbladuitge
vers met de uitvoering der verordening.
Voor de nauwkeurig voorgeschreven afzonderlijke
bepalingen worden overgangstermijnen van 3, 6 en 12
maanden toegestaan en de voorwaarden voor deze
overgangstermijnen vastgesteld.
De tweede verordening van den president der rijks-
nerskamer, bepaalt dat in een plaats, waarin meer
dere uitgaven verschijnen, die op den afzet van een
hoogere oplage zijnaangewezen, dan naar de plaat
selijke omstandigheden en gezonde uitgeversbeginse
len in totaal aan den man gebracht kan worden
sommige uitgeversbedrijven gesloten kunnen worden
In de derde verordening wordt vastgelegd, dat die
uitgeverijen van de werkzaamheid als dagbladuitge
vers zijn uitgesloten, wier bladen hun karakter en
hun afzet hierdoor verkrijgen, dat zij berichten ge
ven in een vorm, die geëigend is aanstoot te geven, oi
de waardigheid der pers te schaden.
De tekst der verordeningen telt ongeveer 12 blad
zijden.
Heliumgas op öland en Gotland ontdekt.
Stockholm: In een bijeenkomst van het
Zweedsch geologisch gezelschap heeft men vastge
steld, dat de ontdekking van heliumgassen op de
Zweedsche eilanden Öland en Gotland kan leiden
tot de mogelijkheid om deze gassen in zoo groote
hoeveelheid te vergaren, dat zij voor de industrie
bruikbaar zullen zijn en het monopolie, dat Amerika
tot nu toe op dit gebied had, te breken.
Oorspronkelijk heeft men het gas, dat uit de bodem
opsteeg, zooals dat ook in Amerika plaats vindt,
slechts op het eiland Öland gevonden; daarna is men
met gunstig resultaat ook op Gotland gaan speuren
waar de bodemgesteldheid ongeveer van gelijken
aard is. Ofschoon de horingen nog niet diep genoeg
zijn verricht om de kwantiteit van het gas vast te
stellen, verwacht men zeer loonende resultaten van
deze onderzoekingen.
MENSCHENSMOKKELAARS IN POLEN.
De Poolsche politie heeft een smokkelaarsorgani
satie ontdekt, die er haar werk van maakte Joodsehe
kleine kooplieden en arbeiders, die om verschillende
redenen clandestien wilden emigreeren naar de Jood
sche kolonie Birobidjan, over de grens te smokkelen
Per hoofd vroegen zij voor een zoodanig illegaal over
de grens brengen een som van maximaal 800 zloty.
Het hoofdbureau der organisatie was gevestigd te
Lodz, terwijl in verschillende andere steden filialen
gevestigd waren. De emigranten werden bij de grens
plaats Rowne over de grens gebracht. De geheelo
bende is uiteengedreven. 53 Personen zijn achter slot
en grendel geplaatst.
DROOGTE IN GIBRALTAR.
Er heerscht op het oogenblik te Gibraltar groote
droogte, die den autoriteiten tot groote bezorgdheid
aanleiding geeft
Het gemeentebestuur heeft reeds beperkende be
palingen uitgevaardigd voor de drinkwatervoorzie
ning.
De regenval was dezen winter zoo gering, als sedert
1922—1923 niet het geval is geweest
President Roosevelt, die felle aanvallen heeft
af te weren.
Vereenigde Staten: senator Huey Long en pater
Coughün. Deze zijn ongetwijfeld op het oogenblik
de populairste menschen in Amerika en hun aan
hang, openlijk of heimelijk, bedraagt vele milüoenen.
waarmede de officieele politiek ongetwijfeld rekening
houden moet
Terwijl Longs methode hierin bestaat om alles in
een belachelijk daglicht te stellen, hetgeen in de
Noordelijke staten wel eenig succes oogst, is de metho
de van pater Coughün geheel anders. Zeker is ook
hij niet van eenige demagogie vrij te pleiten en veel
van hetgeen hij zegt is niet veel meer dan opgebla
zenschandaal-affaires. Nochtans staat hij nog steeds
in verbinding met de Katholieke kerk, welke hij in
de meest agressieve vorm vertegenwoordigt Pater
Coughün voert reeds lang den strijd niet meer vanaf
den kansel; hij gebruikt thans de radio als strijdmid
del en wel in een zelfs voor Amerikaansche begrip
pen buitengewone mate. De uitwerking is in wijde
kring merkbaar.
Pater Coughün is een „selfmade man". Zijn vader
heeft langen tijd als matroos op zee gezwalkt, voor
dat hij lijkendrager te Hamilton werd. De kleine
Coughün genoot zijn opvoeding in een klooster. Zoo
wel in vroomheid als in leeren en in sport muntte
hij uit Hij was een volkomen seminarist
Pater Coughün heeft een buitengewoon redenaars
talent. Hij heeft een warme, bij de massa in de smaak
vallende stem en bezit een beeldrijke stijl, die niet
van eenige originaliteit ontbloot is. De kleine paro
chie, waarvan pater Coughlin de geestelijke herder
was, bleek echter al ras veel te klein voor hem. Hij
wilde tot de massa spreken. En zoo kondigde hij op
een avond het was 15 Augustus 1926 zijn paro
chianen aan, dat hij het plan had voor de radio te
ZORG VOOR GLADDE APPELS EN PEREN.
Herhaaldelijk blijkt mij, dat er ook bij de liefheb
bers van fruit nogal belangstelling bestaat voor hec
vraagstuk van schurftbestrijding. Ook blijkt dan
veelal, dat men denkt, reeds zijn uiterste best ge
daan te hebben, door in den winter met vrucht-
boomcarbolineum te spuiten of te laten spuiten.
Steeds weer moet er op gewezen worden, dat vrucht-
boomcarbolineum een uitstekend middel is ter be
strijding van dierlijke parasieten in vruchtboomen,
maar dat het vrijwel onwerkzaam is tegen plantaar
dige parasieten, n.1. verschillende zwammen. Tegen
aantasting van schurft helpt vruchtboomcarbolinc-
um dus niet.
Wie in vorige jaren veel vruchten plukte, die niet
geheel glad waren, die vlekken vertoonden of ge
barsten waren moet door het uitvoeren van een of
meer bespuitingen met een ander middel trachten
dat kwaad te bestrijden.
De eerste aantasting van de zeer jonge blaadjes
en van vruchtjes in aanleg, door de schurftzwam
kan nu spoedig plaats vinden. Om dit te voorkomen
moeten nu de hoornen, waarvan de gemengde knop
pen zijn opengegaan, bespoten worden met V/z pet.
Bordeauxsche pap of met 4 pet. Californische pap.
Als wij spreken over gemengde knoppen, verdient
dat wellicht nog een andere omschrijving. Gemeng
de knoppen zijn knoppen, waarin zoowel bladknop
pen als bloemknoppen zitten opgesloten. Als wij nu
zeggen, dat de gemengde knoppen open zijn wil dat
zeggen, dat wij de knoppen ieder afzonderlijk kun
nen zien. De bloempjes van de afzonderlijke knop
pen zijn dus nog gesloten. Bloempjes zijn er dus
nog niet te zien.
In dat stadium moet dus voor het eerst gespoten
worden. Een enkele bespuiting is veelal niet vol
doende. De tweede bespuiting moet plaats hebben
direct na den bloei en de derde bespuiting moet ge
schieden als de vruchtjes ongeveer zoo groot zjjn
als een knikker. De vruchtenkweekers spuiten nog
veel meer. Voor de liefhebbers is het echter reeds
aardig de resultaten van twee of drie bespuitingen
te zien. In vele gevallen zal men zijn handen van
verwondering ineen slaan.
Als regel wordt de eerste bespuiting uitgevoerd,
met Bordeauxsche pap, zoowel bij peren als bij ap
pels. De volgende bespuiting gebruikt men dan Ca
lifornische pap voor beide soorten. Heeft men voel
peren en veel appels, dan spuit men bij voorkeur de
peren met Bordeauxsche pap en de appels met Cali
fornische pap. Goudreinetten zijn eenigszins gevoe
lig voor bespuiting met Bordeauxsche pap of andere
koperhoudende spuitmiddelen. Met Californische
pap worden tevens enkele insecten bestreden. Heeft
men veel last van vretende insecten dan kan men
bij de te gebruiken sproeivloeistof tevens 0.3 pet. poe-
dervormig loodarsenaat doen. Dit gif kan gemengd
worden zoowel door Bordeauxsche als door Califor
nische pap.
Voor wie er nog meer van zou willen weten diene,
dat inlichtingen gratis door ondergeteekende wor
den verstrekt
Wie veel met spuitmiddelen en met spuiten te ma
ken heeft in zijn dagelijksch bestaan, wordt verwe
zen naar de juist verschenen mededeeling van den
Plantenziektenkundigen dienst die tot titel heeft:
„sproeien en sproeiers", (mededeeling No. 33). Hier
in treft men een schat van gegevens aan over typen
van spuiten, spuitmiddelen, ziekteverschijnselen enz.
niet alleen voor fruitkweekers, maar ook voor an
deren is dit een zeer belangrijke uitgave.
De ambtenaar bij den Plantenziektenk. Dienst,
St. Pancras. Van Herwijnen.
UITBARSTING VAN ANTI SEMITISME
IN WARSCHAU.
Joodsch clubgebouw opgeblazen.
Het voornaamste gebouw op het sportterrein van
de Joodsehe club Maccabi te Warschau, is door onbe
kenden opgeblazen. Het clubgebouw en het booten
huis brandden tot den grond toe af.
Men neemt aan, dat de daders lid zijn van de anti
semitische nat.-radicale jeugd-organisaties, waar
door reeds verschillende malen anti-Joodsche aan
slagen zijn gepleegd.
BOUW VAN ONDERGRONDSCHEN SPOORWEG
TE BELGRADO.
Belgrado. De Joegoslavische hoofdstad zal het
voorbeeld van Moskou volgen en binnenkort zal be
gonnen worden met den aanleg van een ondergrond-
schen spoorweg. Het departement van verkeerswezen
heeft zoowel het plan voor den ondergrond als een
plan voor den bouw van nieuwe passagiers- en goe-
derenstations goedgekeurd. De ondergrondsche spoor
weg zal bijna twee en een halve kilometer lang zijn
en de Save-haven met de Donau-haven verbinden.
Ongeveer duizend arbeiders zullen hierbij worden
te werk gesteld.
spreken. Een stroom van protesten ging op. Coughlin
stoorde zich hier echter niet aan en bezocht Fitz-
patrick, de manager van de zender te Detroit Hij
deelde dezen zijn voornemen mede. In de Vereenigde
Staten kan iedereen voor de radio spreken; het is
slechts een kwestie van geld. De zaak kwam dus in
orde. Op de kansel werd een microfoon aangebracht
en op de derde Zondag in October van het jaar 1926
namen de radioredevoeringen van pater Coughlin een
aanvang. In het begin waren het preeken, die het
evangelie van den dag verklaarden en welke aange
past werden aan de massa der onbekende toehoor
ders. Pater Coughlin ontving veel brieven en aan
moedigingen. Een jaar later was deze corresponden
tie zoo uitgebreid, dat hij voor de beantwoording een
tiental secretarissen in dienst moest nemen. Het suc
ces werd hoe langer hoe groot er. Coughlin voelde zich
begrepen en in innig verband met de groote massa
der Amerikanen, wier eenige zorg de crisis, de wer
keloosheid en de dalende loonen was. Deze massa
wilde pater Coughün veroveren om ze tot Christus
te brengen. In deze groote ellende wilde hij de barm
hartige Samaritaan zijn.
Behalve over de crisis sprak hii ook nog over so
ciale onderwerpen. Hij hield het communisme zijn
zonden voor; hij bestreed het alcoholverbod en ont
hulde tevens corruptie- en schandaalaffaires. Gelei
delijk verklaarden andere zenders zich bereid de
Detroitsche preeken te relayeeren. Allereerst Chi-
cago, vervolgens Cincinnatti en tenslotte de groote
zenders te Pittsburg en te Schenecdati. Een kleine
zender hield een enquete onder de luisteraars of de
Katholieke uitzendingen voortgezet moesten worden.
Drie dagen later waren 137.428 antwoorden binnen,
die allen zonder uitzondering verlangden, dat de
radiopreeken niet onderbroken zouden worden. He
den ten dage worden deze radiopreeken door zeven
en twintig zenders uitgezonden en men schat het
aantal luisteraars van pater Coughlin op meer dan
vijftig millioen.
Hoewel pater Coughün heftig tegen de misbrui
ken van het kapitalisme van leer trekt, aarzelt hij
ook niet het socialisme te bestrijden. Voor hem zijn
marxisme en kapitalisme Siameesche tweelingen,
gelijk hij in zijn preek van 18 Februari 1934 ver
klaard, heeft, want beide systemen berusten op de
zelfde materialistische opvatting van de slechts op
winst gerichte arbeid: winst voor de kapitalisten,
loon voor de marxisten.
