- Char
les Rex
Reiskoorts in de
visschenwereld.
HET GEHEIMZINNIGE LEVEN VAN HARING,
ZALM EN PALING.
Van de Alpenmeren naar de
Golf van Mexico.
Men heeft kunnen constateeren, dat ver
schillende vischsoorten op bepaalde tij
den van het jaar groote reizen onderne
men. In onderstaand artikel zullen wij
een. beschrijving geven van de wijze,
waarop sommige vischsoorten „hun
groote reis" afleggen.
i
In de visschersdorpen aan de Oostzeekust ïs
de roep: „De haringen komen" een alarm
signaal, dat de mannen uit huis en wanneer
't zijn moet uit bed doet rijzen. Iedere minuut is
thans kostbaar. De booten moeten klaargemaakt
worden. Een zilveren glans is aan de horizont
merkbaar.- Het is het groote leger der haringen.
Alles komt er nu op aan, vlug ter plaatse te zijn,
de haringen in de netten te vangen 'en deze in de
booten te ledigen. Men heeft wel eens beweerd,
dat de haringscholen zoo groot zijn, dat de booten
door de ruggen der visschen opgeheven worden. De
haring laat zich gewillig vangen. De visschen wor
den door een geheimzinnig instinct voortgedreven
en het individu gaat volledig in de massa-psychose
ten onder.
Is de trek der haringen voorbij, dan ïs het een on
begonnen werk, de haringen, die hier en daar nog
voorkomen, te vangen. De haring is een trekvisoh.
Op bepaalde tijden van het jaar onderneemt zij de
groote reis en de nauwe doorgangen van Noordzee
en Kattegat vormen voor de haring geen beletsel, de
tocht voort te zetten, daar zij het einddoel van de
reis, dat diep in het onderbewustzijn leeft, berei
ken moet.
Men heeft nog andere soorten van zulke frekvïs-
schen, die op gezette tijden op reis gaan. Zij worden
door een geheimzinnige macht voortgedreven naar
de plaatsen, die de natuur voorbestemd heeft voor
het kuitschieten.
Zoo bijv. de zalm. Deze vïsch leeft normaal ge
sproken in zee, doch om kuit te schieten, zoekt de
zalm zoetwater op. Niets kan hem daarvan afhou
den en dikwijls moet de visch nog ware gymnasti
sche toeren volbrengen, alvorens te kunnen paren en
kuit te schieten. Hij moet watervallen en stroom
versnellingen overwinnen, alvorens hij de echtelijke
haven en de kinderkamer betreden kan. Deze pres
taties zijn bij de zalm des te merkwaardiger, daar
deze visch gedurende de geheele reistijd vast. Geen
enkel voedsel neemt de zalm dan tot zich en voor
het aas van den visscher blijft hij absoluut onge
voelig. Niemand heeft tot dusver deze merkwaar
dige houding van de zalm kunnen verklaren. Is het
kuitschieten tot een gelukkig einde gebracht en
vangt de visch de terugtocht aan, dan is ook de
periode van onthouding voorbij. De visch eet alles,
waar hij trek in heeft.
Aan de Zuidkust van Engeland kan men 's zomers
groote scholen sardinen aanschouwen, die daarheen
trekken, omdat zij aldaar een groote hoeveelheid
voedsel vinden. Het kuitschieten is dan reeds voor
bij. Dit is aan de Westkust van Frankrijk geschied.
De groote reizen der haringen zijn eenigszins ge
compliceerder. Er zijn soorten, die tweemaal per
jaar op trek gaan: 's zomers en 's winters.
In de tijd, dat zij kuitschieten, komen de visschen
in do nabijheid van de kust en slechts hier, in dit
relatief rustiger water zijn zij te vangen. In andere
door
Ethel M. Dell.
16.
Saltash trok een leelijk gezicht, ,,'t Is alles stof
en asch, beste Jake! Laten we er maar niet verder
over praten, maar'op de zaak terugkomen. Je kent
I.arpent, mijn kapitein? een beste kerel!"
Jake knikte. „Ja, ik heb hem wel eens ontmoet."
Saltash liet zich weer in zijn stoel terugvallen en
rookte uit alle macht. „Hij werd gewond toen het
jacht naar den kelder ging, wordt nu in de stad in
een ziekenhuis verpleegd en begint op te knappen.
Hij heeft een dochter, Antoinette genaamd. Ze heeft
in Frankrijk school geloopen en Larpent bracht haar
naar huis op het jacht toen we schipbreuk leden.
Ze is negentien, een mooi aardig kind, half Fransch
Larpent weet niet wat hij met haar moet aanvan
gen. Hij heeft geen familie. Ze moet, eerlijk ge
zegd. haar eigen brood verdienen. Maar ze is t*
jong om op haar eigen beenen te staan in de we
reld. Larpent is een zeeman, die zich aan wal nooit
thuis zal voelen. Ze heeft nooit ecnig huiselijk le
ven gekend, het arme kind. En toch heeft ze daar
aan groote behoefte. Je zult wel vragen waarom ik
daarmee nu precips bij jelui kom. Maar Maud en jij
zijn de eenige menschen wien ik zoo iets vragen
kan. Mijn oude vriendin Lady .To, mevrouw Green,
zooals zij zich belieft te noemen, is niet zoo heel
sterk op het oogenblik. En huitendien heeft ze geen
thuis zooals jelui. Ze is altijd in de stad."
De mededeelingcn, die hortend en stootend wa
ren gedaan, waren hiermee ten einde.
perioden leven zij in diep water, onbereikbaar voor
de netten der vissdhers.
Ook de tonijn behoort tot de trekkende visschen.
Deze vindt men aan de Engelsche kust, doch het
einddoel van de jaarlijksche reis, is de Middelland-
sche Zee, waar deze visch dan in enorm groote
getale verschijnt Vanuit de lucht gezien, lijkt het
water wel zwart. Het zijn doorgaans groote vis
schen van gemiddeld twee drie m. lengte. De
Italianen zijn zeer bekwaam in het vangen van
deze visschen. Met behulp van groote netten worden
zij uit liet water gehaald, om vervolgens met een
soort harpoen op het droge gedood te worden.
Het grootste trekwonder doet zich echter bij de
paling voor. Deze volbrengt zijn reis in omgekeerde
volgorde, vergeleken bij de zalm. In normale tijden
leeft de paling in zoetwater en trekt naar zee om
voor zijn nageslacht te zorgen. Dit geschiedt op
groote diepte, zoodat men tot dusver hieromtrent
nog geen nauwkeurige navorschingen heeft kunnen
doen. Ook de paling reist niet alleen, doch trekt in
groote getale naar zee. De drang naar voortplanting
beheerscht de visschen zoozeer, dat men heeft kun-
WOENSDAG 17 JULL
HILVERSUM (1875 M.)
VARA-uitzending. S.00 Gram.pl.; 10.00 Morgenwij
ding VPRO; 10.15 Voor Arb. i.d. Continubedrijven;
12.00 De Zonnekloppers olv. C. Steyn; 12.45 Gram.pl.;
1.00 De Flierefluiters olv. E. Walis; 1.45 Gram.pl.;
2.00 Orvitropia olv. J. v. d. Horst; 3.00 Voor de kinde
ren; 5.30 Gram.pl.; G.00 Orgelspel C. Steyn; 6.30 Sport
uitzending; 6.45 „De Roodborstjes", olv. L. Huisdier;
7.00 Ir. W. A. de Graaf spreekt over Staduitbreiding;
7.20 Vervolg concert; 7.30 A. van Schendel: De Rem-
brandt-tentoonstelling; 7.45 Gram.pl.; 7.50 „Bij den
Verkeersdokter"; 8.00 Herh SOS ber.; 8.03 Nieuwsber.;
Vara-varia; 8.15 De Bohemians olv. J. v. d. Horst;
8.45 Gram.pl.; 9.00 Fantasie olv. E. Walis; 9.30 Decla
matie, Hetty Beek; 9.45 Vara-orkest; olv. H. de Groot;
10.15 Declamatie A. Bouwmeester; 10.30 Vervolg con
cert; 11.00—12.00 Gram.pl.;
HUIZEN (301 M.)
NCRV-uitzending; 8.00 Schriftlezing en meditatie;
8.159.30 Gram.pl.; 10.30 Morgendienst olv. Ds. P.
Boes; 11.00 12.00 Harmoniumspel door M. F. .Tur-
jaanz; 12.15 Kwintetconcert en gram.pl.; 2.30 Voor
jonge postzegelverzamelaars; 3.00 Chr. Lectuur; 3.30
FEUILLETON
Saltash keek naar Jake en sloeg hem van ter
zijde door den rook heen gade.
Beiden zwegen eenige oogenblikken. Jake had de
wenkbrauwen lichtelijk opgetrokken. Eindelijk zei
hij op de hem eigen slependen toon: „Is het uw
bedoeling, dat de dochter van kapitein Larpent, bij
ons zou komen?"
„Ze zou zich verdienstelijk genoeg kunnen ma
ken," merkte Saltash haastig op. „Ze zou Maud
kunnen helpen met de kinderen. Er is niets wat ze
niet zou willen doen. 't Zou een vriendelijkheid
zijn van jelui kant, waarvan je zeer zeker geen be
rouw zoudt hebben, 't Is een innemend ding! Ik
zou heel graag hebben, dat jelui het een maand
probeerden en als je haar niet. wilt houden, dan
stuur je haar naar Larpent terug. Tegen dien tijd
zal hij wel weer beter zijn en zoo niet, dan zal ik
andere maatregelen treffen."
„Wie past nu op haar?" vroeg Jake. „Waar
is ze?"
Saltash schoof met een ongeduldige beweging zijn
stoel achteruit „Dacht je soms dat ik haar mee
naar Burchester had genomen om door het heele
graa^chap te worden bebabbeld. Ze staat onder
mijn bescherming en is veilig!" Hij sprak op eenigs
zins aanmatigenden toon en liep met het hoofd in
de hoogte in de kamer op en neer. „Ik weet heel
goed welk verhaal de ronde doet, maar als je een
flinke kerel bent. dan zul je me helpen om die leu
gen te logenstraffen. Ik weet dat ik een deugniet
ben, .Take, ik ben nooit wat anders geweest. Maar
ik hoop, dat ik toch nog altijd een heer ben geble
ven, tenminste ten opzichte van vrouwen. Dat kind
heeft er in geen enkel opzicht nadeelige gevolgen
van ondervonden, dat het lot haar aan mij heeft
toevertrouwd. Dat kun je gerust geiooven!"
„Goed zoo!" zei Jake.
nen waarnemen, hoe palingen, die in afgesloten
water leven, 's nachts over land naar stroomend
water trekken. In beken en kleine rivieren bevindt
zich in deze tijd van het jaar zulk een groote hoe
veelheid palingen, dat de kleinere visschen door de
grootere uit het water gedrongen worden.
De reis, die de paling onderneemt, is wel de lang
ste, die een visch tot dit doel aflegt. Het einddoel
van de reis is het Westelijk gedeelte van de Atlan
tische Oceaan, ten Zuid-Oosten van de Bermuda
eilanden. Op deze plaats, op een diepte van 1800 a
2000 M. schieten zij kuit, om daarna te sterven. Het
jonge broed is dan genoodzaakt, de lange weg, door
hun ouders afgelegd, alleen terug te gaan en de
rivieren, beken, meren, enz. op eigen houtje terug
te vinden. Deze reis duurt drie jaar, gedurende
welke de jonge paling een algeheele metamorphose
ondergaat.
Niemand weet te zeggen, welke macht deze vis
schen drijft, om de terugtocht naar Europa te aan
vaarden en te zijner tijd weer de groote reis naar
Centraal Amerika te ondernemen.
—3.45 Gramofoonpl.; 4.00 Vioolrecital Mej. G. Gant-
zert; 5.00 Kinderuur; 6.00 Gram.pl.; 6.30 Afgestaan;
7.00 Politieber. Ned. Chr. Persbureau; 7.15 Gram.pl.;
7.30 Landbouwhalfuur; 8.00 Ber.; 8.05 Herdenking 25-
jarig bestaan v. d. bond van Chr. Oranjever. te Den
Haag; 10.4511.30 Gram.pl.
DROITWICH (1500 M.)
10.3510.50 Morgenwijding; 11.20 Gram.pl.; 11.50
Orgelconcert Q. Maclean; 12.30 Chr. Manning en zijn
orkest; 1.35 Orgelconcert C. Eldridge; 2.20 Het Schot-
sche Studio-orkest; 3.10 Pianorecital C. Dixon; 3.35
Sted. orkest van Bournemouth olv. R. Austin; 5.05
Gram.pl.5.35 Troise and his Mandoliers; 6.20 Ber.;
6.50 „Still more pages from Andy's album" olv. A. W.
Hanson; 7.50 Het Varia-trio; .20 BBC-Singers olv, T.
Harve.v; 8.50 Het BBC-orkest olv. M. Sargent; 9.50
Ber.; 10.20 Lezing; 10.35 Het Bernard Crook-kwintet;
11.2012.20 Jack Jackson en zijn band.
RADIO-PARIS (1648 M.)
7.20 en 8.20 Gram.pl.; 12.35 Orkestconcert olv. Tou
che; 6.10 Gram.pl.; 8.20 Zang; 9.05 Radio-tooneel;
11.1012.35 Dansmuziek.
KALUNDBORG (1261 M.)
12.202.20 Concert uit rest. Ritz; 3.505.50 Omroep
orkest olv. Reesen; 6.357.05 Gram.pl.; 8.20 Revue-
progr.; 9.50 Zang en voordracht; 10.35 Omroeporkest;
o.l.v. Hye-Knudsen; 11.2012.20 Dansmuziek.
ROME (421 M.)
9.00 Radiotooneel; 9.50 Symphonieconcert olv. Mo-
linari.
Saltash liep met de handen op den rug nog maar
steeds heen en weer. „Ik zou zoo graag hebben dat
ze hier kwam, omdat jelui eerlijk en oprecht zijt en
haar hier geen kwaad zal geschieden. Je onder
handelt zelfs nooit met den duivel, is 't wel Jake?
Ik herinner me nog, hoe je tien jaar geleden een
man, die je trachtte over te halen om met een va-n
je paarden te knoeien, voor die laagheid een pak
slaag met je rijzweep hebt gegeven."
„Daar word ik liever niet aan herinnerd, mylord!"
zei Jake.
Saltash stond stil bij z'n stoel en pakte hem plot
seling bij de schouders. „Sedert dat oogenblik heb
ik altijd van je gehouden," zei hij. „Luister eens,
Jake, ik tracht je nu niet over te halen om iets
slechts te doen. Ik vraag je alleen om iets te doen.
waarin je niet veel lust hebt. Maar, als je het doet,
verricht je daarmee een der beste daden van je
leven. Dat kind is op het oogenblik heelemaal al
leen, en heeft niemand dan mij. Wil je haar bij
jelui nemen, als een brave kerel, totdat zich een
andere veilige plek voordoet?"
Jake antwoordde langzaam: ,,Ik moet er met
Maud over spreken."
Saltash werd eenigermate ongeduldig.
„Je weet best wat Maud zeggen zal! Doe dus niet
zoo mal. En als je niet wil zeg dan: „Neen," zeg
dan maar dadelijk, neen!"
Er klonken voetstappen op het grint en het ge
luid van stemmen drong tot hen door. Jake keek
op. Zijn gelaat stond strak. Hij keek Saltash recht
in de oogen.
„Hebt ge mij omtrent haar de zuivere waarheid
gezegd? Kan- je dat bezweren?"
Saltash's donker gelaat was in de schaduw, maar
zijn donkere oogen glinsterden. Ze ontweken Jake's
hlik niet. maar keken hem ook niet aan.
„Is een eed van mij jou meer waard dan mijn
woord. .Take? Dat is met de meeste menschen niet
het geval."
Jake stond op, hij was een flinke krachtige figuur.
Een oogenblik keek hij Saltash eenigszins ongeloo-
vig aan. Toen glimlachte hij en zei:
„We zullen u op uw woord geiooven, mylord!"
Goed gekleede vrouwen. - Else Elster en Ur-
sula Grablen, die in de Ufa-film „Maak mi]
gelukkig" mede de hoofdrollen vervullen.
JAARVERSLAG VAN DEN RIJKSZUIVEL-
CONSULENT TE HOORN.
Aan bovenstaand verslag over 1934 ontleenen we het
volgende:
Het aantal onderzoekingen in het laboratorium
bedroeg 2318.
Een deel dezer hielden verband met de controle op
het melkonderzoek op gehalte in de zuivelfabrieken.
In 't algemeen was dat in orde; de enkele uitzonde
ringen bewijzen het nut der controle. Er wordt ge
wezen op de wenschelijkheid, dat een ziekenhuis
de melk betrekt van tuberculosevrije stallen, en dat
er toezicht is op de geleverde melk.
Ook is een uitgebreide control uitgeoefend op de
deugdelijkheid van de melk geleverd aan zuivelfa
brieken. Er wordt begonnen met monsters uit de bus
sen. Wanneer die melk niel in orde is, wordt gewe
zen op een betere behandeling der melk en worden
de koeien roet uiergebreken opgespoord. Het verslag
vermeldt veJe onderzoekingen over het bedrijfswater
in zuivelfabrieken en drinkwater voor de koeien.
Hoofdstuk 4 geeft een beschrijving van de voor
naamste ervaringen, opgedaan bij de bezoeken aan
36 zuivelfabrieken of melkinrichtingen, en 57 boerde
rijen, voornamelijk in verband met bedrijfsstoringen,
kaas- en botergebreken, voorziening van bedrijfswa
ter, enz.
Gedurende het winterhalfjaar w;ordt veel tijd be
steed aan het geven van allerlei lessen, waarom-*
trent het verslag mededeelingen doet.
Het eindigt met diverse statistische gegevens, om
trent kaas- en boterprijzen, de organisaties op zuivel
gebied, enz. Voor belangstellenden is het verslag
op aanvrage gratis verkrijgbaar.
6.35 Orkestconcert; 11.05 Zang, viool en pi^no; 12.20
Omroepkleinorkest en blaasorkest;; 2.35 Gram.pl.; 4.20
Viool en piano; 5.20 Orkestconcert; 9.05 Mil. progr.;
10.5012.20 Omroepkleinorkest olv. Eysoldt, vocaal
sextet en pianoduo.
BRUSSEL (322 en 484 M.)
322 M.: 12.20 en 1.30—2.20 Gram.pl.; 5.20 Zang en
piano; 5.50 Gram.pl.; 6.35 Omroeporkest olv. Douliez;
8.20 Die keusche Suzanne", operette van Gilbert; 10.30
—11.20 Dansmuziek; 484 M.: 12.20 Gram.pl.; 12.50 Om
roeporkest olv. Douliez; 1.50—2.20 Gram.pl.; 5.20 Or
gelconcert; 5.50; 6.50 en 7.35 Gram.pl.; 8.20 Beetho
ven-Wagner-concert olv. Kumps; 10.30—11.15 Gr.pl.
DEUTSCHLANDSENDER (1571 M.)
8.35 Rijkszending: H. J erlebt in deutsche Landschaft;
9.05 Mil. progr.; 10.20 Ber.; 10.50 Vibrafoon en piano-
soli; 11.05 Weerber.; 11.2012.20 Dansmuziek olv. R.
Gaden.
„En het kind?" vroeg Saltash.
Jake knikte. „Dat kan komen, als Maud het ten-
minste goedvindt."
„Dank je!" zei Saltash en keek Jake glimlachend
aan. „Ik ben je hoogst dankbaar Jake. Ik twijfel
er niet aan of Maud zal bet wel goedvinden."
„Zullen we naar haar toegaan?" vroeg Jake.
HOOFDSTUK IV.
Saltash.
Ze gingen naar de twee op het terras en nu lach
ten ze allen om de grappen van Saltash. Hij wist
de kalmste wateren te doen rimpelen. Ze zaten een
poos op een bank in het zachte sterrenlicht, terwijl
beneden hen, op de duinen van alle kanten de zang
der nachtegalen weerklonk. Een poos later stond
Jake op om zijn avondronde in de stallen te maken
en nam Benny met zich mee. Saltash en Maud
waren nu alleen.
Hij ging dicht bij haar zitten en legde achter haar
om, zijn arm op de leuning van de bank. Aan hun
voeten lag een oude roodharige setter, Chops, die
van Jake was geweest voor zijn huwelijk en die
zich, sedert dien bijzonder aan Maud had gehecht.
„Hè, wat is het hier rustig en vredig," zei Sal
tash, terwijl hij den ouden hond streelde, „weet je
wel Maud, dat het maar goed is, dat je nooit met
mij bent getrouwd, als je je hier gelukkig voelt"
Ze glimlache tevreden. „Ik geloof ook, dat hef
maar goed is, Charley. Ik zou je op den duur toch
niet hebben voldaan."
„Dat doet niets!" zei hij ongeduldig. „Ilc ben een
zwerver op de wereld en heel veel neem ik al zwer
vende niet mee. Ik begin oud te wor,den, weet je.
Mijn leven is niet meer wat het was!"
Maud zweeg een oogenblik en zei eindelijk, op
ziende naar de sterren: „Ik vraag mezelf wel eens
af, of je tot nu toe wel werkelijk geleefd hebt?"
Hij lachte eenigszins spottend, „M'n lieve kind,
ik, die van alles heb gedaan!"
Ze schudde 't hoofd. „Niet alles, Charley!"
„Alles wat slecht is dan."
Wordt vervolgd.
Een feest dat eiken avond weerkeert. - Een schilderachtige dorpsidylle, wan
neer de paarden na volbrachte dagtaa k de beek ingeleid worden om ge
drenkt te worden.
