Laatste bedrijf van het
„Zeven Provinciën-drama
KERMIS
te WINKEL
Daan Pool en
Tommy loiimai
Uitverkoop
VRIJ BAL
Boelhuis
ebr. Kos
Op courante Artikelen 10 en 20 pCt, Korting
Het ontwerpaccoord
van Genève.
met geheel nieuw programma
Hengeldansen
D. A. de Bruijn.
Wieringerwaardei^ SportÉh.
Algemeene Vergadering
Huishoudster,
Anna Paulowna, begint a.s.
Zaterdag en duurt twee weken
(Van onzen eigen correspondent.)
Wij behoeven de droevige gebeurtenissen van 4 en
5 Febr. 1933 niet in het geheugen onzer lezers te
rug te roepen. Ken ieder weet nog wel te vertellen
hoe het ging: dc opstandige bemanning ging niet
het schip onder stoom, vanaf do ankerplaats te
Oleh-Leh. De commandant en de lc Officier waren
aan wal, de officier-van-dienst nam de boenen en
no. 6 in anciënniteit, de luitenant-tcr-zce 2c kl. II.
L. van Boven, zag zich willens en wetens in enkele
seconden geplaatst in de ver van aangename posi
tie van oudst-aanwezende, lees: „waarnemend com
mandant"
Beschuldigd do noodigo maatregelen to hebben na
gelaten, moest van B. voor den krijsgraad verschij
nen. Ken zenuwinzinking maakte dat in Indië on
mogelijk, en dus moest dit in Den Helder geschieden.
De krijgsraad was voor deze gelegenheid versterkt
De ten laste legging.
De uit 5 bladzijden bestaande, lange tenlasteleg
ging was in drie gedeelten, A, B, en C gesplitst
Het onder A ten laste gelegde kwam sterk ver
kort hierop neer:
Dat hij aan boord Ilr. Ms. ..Dc Zeven Provinciën"
an den nacht van 4 op 5 Febr. 1933 tc Oleh-Leh,
terwijl het schip ca. 1000 M. uit dun wal lag en geen
ander schip of hulp in do nabijheid aanwezig was,
,als oudste officier er getuige van zijnde dat een deel
der bemanning zich verzetvaardig maakte en ver-
schillendo verblijven en toegangen bezette, het an
ker lichtte en liet schip onder stoom bracht;
opzettelijk heeft nagelaten de noodige maatregelen
■van geweld naar vermogen aan Ie wenden, hoewel
bekl. gewapend was en do beschikking had over een
12-tal gewapende officieren en ca. 6 gewapende on
derofficieren; verder dat hen omstreeks 10 uur, toen
«Ie schepelingen zich van do geweerrekken moester
maakten, dit niet met geweld belet heeft; voorts dat
hij, toen hij zich naar de brug wilde begeven, en
daar gewapende lieden ontmoette, waaruit een schot
viel, den terugtocht aanvaard heeft inplaats van het
jvuur te openen.
Uit het onder B. ten laste gelegde nemen wij over;
dat hij, toen de muiterij voortgang had, zich opzet
telijk bleef onthouden van gewelddadig optreden,
zelfs toen hij er getuige van was, dat de onklaar
gemaakte stoomstuurinrichting weer in ordo werd
gemaakt door de muitors.
En eindelijk uit het onder C. ten laste gelegde:
dat hij, tijdens de vaart naar Soerabaja, geen en-
3<elc gewapende uitval heeft ondernomen, niettegen
staande het belang der zaak (herstel n.1. van don
normalen toestand) gewapend optreden vorderde en
dc positie het mogelijk maakte; verder dat hij niet
gewapend optrad, toen stoker Hendrik op het achter
schip kwam om geweren op te eischen, en ten slotte
dat hij hetzelfde naliet toen Kawilarang met een
pistool in de hand uitlevering vroeg van enkele
loj-ale minderen.
De zittiug.
Even over tienen ving de zitting aan. Er was veel
Ibelangstelling, zoowel van gewone montonners ajs
van hen, die hunne juridische routine wilden ver
rijken. Ook de Pers was „versterkt" aanwezig.
De fiscaal leest de hoven verkort woergegeven
dagvaarding voor. Er zijn geen getuigen gedag
vaard. Doordat bekl. afziet van zijn recht cm de ver
klaringen te hooren voorlezen, schieten wo op, en
de fiscaal neenlt zijn requisitoir.
Spr. wil in de geheelo kwestie alleen datgene als
bewezen aannemen wat bekl. zelf als juist verklaard
heeft; want de getuigenverklaringen liepen tamelijk
Tiitecn. Alvorens tot de strafmaat en kwalificatie te
komen, geeft spr. een resumé van de geschiedenis;
behandelt de spanning die er onder de menschen
hccrschte, tengevolge van de onverwachte salarisver
laging, dc dienstweigering en de voortdurende hetze.
.De onder die spanning verkcerende menigte ontmoet
in de walegang bekl., die hen commandeert af te la
ten. Men weifelt, totdat Socdijono zijn kontjos toe
roept: „djangan takoct" (niet bang zijn!). Bekl. voelt
iiich ongewapend en roept zijn medeofficieden to wa
ven. De revolvers zijn achter slot en de patronen-
blikjes kunnen niet open gemaakt worden. Als liet
eindelijk zoover is, komen ze aan dek en treffen daar
een toestand aan, die niemand begrijpt Men
maakt stoom, licht het anker, de machines worden
gereed gemaakt. Bekl. gaat naar boven, stuit op gewa-
penden, en treedt niet op.
Er had aan boord een „Umwertung aller Werte"
plaats gehad. Fels was weg, de muiters zijn gewa
pend, de posten zijn bezet; er is een delict. Bekl. had
met z'n 12 officieren en 6 onderofficieren het verzet
in dc kiem moeten smoren. Bekl. wacht op hulp van
buiten en doet het allervcrkcerdste: gaat parlementee-
icn met de muiters.
De fiscaal resumeert: nalatigheid, meerdere malen
gepleegd, als één voortgezette handeling te beschou
wen.
Spr. komt clan tot de strafmaat.
Het voorval wekte diepe ontroering. Er was span
ning door de complexen, die oversloegen op de massa.
Do tucht als doelstelling beheerschte ook de officie
ren niet. Men zag geen daden, het overwicht ma
nifesteerde zich niet Foch zei indertijd: „zoolang
men een slag niet verloren heeft, wint men hem";
hier achtte men de slag al verloren voor het begin....
Verbijsterend was het, dat Fels vluchtte. Spr. wil
geen afschuw wekken voor de daden van beklaagde.
„Laat ons op eigen borst slaan, wij allen kunnen val
len onder zulke omstandigheden eindigt spr.
Spr. vraagt dan schuldigverklaring aan de hand
van art. 23, 114, 117, 119, 120 en 143 Mil. Wetboek, en
art. 27 en 56 van het gewone Wetboek, en vraagt ver-
ocrdceling tot 4 maanden gevangenisstraf, met aftrek
vf-orarrest (van 11—2 tot 15—3) en ontslag uit den
ci enst, zonder ontzetting uit de gewapende macht.
Het pleidooi.
Het was 11.15 geworden, toen de verdediger, Mr.
rieze, uit Amsterdam, zijn pleidooi aanving. Zou-
d n wij liet schitterende pleidooi op den voet vol-
g- n, wij zouden een pagina kunnen vullen. PI. komt
eerst met en andere opvatting van art. 143 aan, en
schetst dan de omstandigheden van bekl., die. no. 6
in anciënniteit, plotseling commandant wordt, op
dien tijd, op dat schip, onder die omstandigheden!!
Bokl. zou zich zeker tot speolbal hebben gemaakt
door met de vuisten op te treden. PI. wil van bang
heid niets weten; bekl. had gewapend optreden voor
gesteld.
Er was één mogelijkheid geweest om op te tre
den, in het begin, nl. Maar toen waren de revolvers
opgeborgen. Ze waren ongewapend, op hevel van
hoogerhand. Ze moesten praten praten!! „Tracht
de bemanning te overreden, enz", seinde de comman
dant Door geen geweld te gebruiken handelde
v. B. in don geest van de autoriteiten.
De commandanten waren door een conferentie op
He lioogto gesteld, niemand wist iets, no. 6 hcelemaal
niet!!
Bekl. heeft het „belang van de zaak" (art. 143) an
ders gezien dan de fiscaal. Is dat fout? Mogelijk,
maar daar kan nooit een veroordeeling op vol
gen
PI. citeert Dr. Coliin en dc Savornin Lohman en
betoogt daarmee dat de oorzaken veel en veel dieper
liggen. Een stroplie van het bondslied wordt voorge-
leeen teneinde den geest te kunnen beoordeelen. Het
fcou, eindigde pl. altijd op de aan boord geblevenen
hebben geslagen, althans vóór de bom. Na dc bom
sloeg de stemming óm...
Het incident greep dan ook niet plaats op een ge
zonde vloot, doch was het slotbedrijf van een te slap
pe rcgéeringsnolitiek.
De houding van bekl. is oorbaar. Pl. vraagrt vrij
spraak van het ten laste gelegde en geen ontslag
uit den dienst.
De zitting werd om 2 uur hervat. De fiscaal voert
tweemalen het woord en Mr. Vrieze eveneens.
Beide heeren blijven op hun standpunt staan; de
fiscaal bij ziin eisch van 4 maanden en Mr. Vrieze
bii ziin vrijspraak.
Bekl. zelf krijgt nu het laatste woord. Hii leest een
lange verdediging voor. die hier op neer komt, dat
hii alle verantwoordelijkheid en alle schuld van zich
afwijst. „Mijn beleid is het noodwendige gevolg van
het daaraan voorafgaande beleid mijner superieu
ren". Hii wijst on de maatregelen, die bii voorbaat
een zich houden aan art. 143 onmogelijk maakten
e.d. De middelen waarover hii beschikte waren ten
eonmnle ontoereikend. „De hoogste marineaiitoriteli
in Indië mag de eisch van geweld niet aan mii stel
len. waar hii door geen enkele order heeft getoond
een dergelijk optreden met zijne verantwoordelijk
heid te dekken. Tk protesteer tegen de aanklacht,
omdat ik naar mijn beste weten en kunnen heb ge
handeld. volgens plicht, oer en geweten".
Pp uitspraak is bepaald op 14 Aug. a.s.
Historisch=Genootschap
„Oud-Westfriesland"
(Vervolg Pag. 1 Tweede Blad)
Het huishoudelijk gedeelte. Een qoed
geslaagde middag, waarop een gezellige
stemming hecrsclile.
Om half drie werd, na een zeer gezellige koffietafel,
hef programma voortgezet met het meer huishoude
lijk gedeelte.
Nadat de burgemeester en de wethouders der ge
meente hadden plaats genomen, opende de voorzit
ter met een kort woord. Spr. zcide, dat dank zij de
welwillende medewerking van den heer B. Sasburg,
hoofd der openbare school uit Benningbroek met zijn
kinderkoor en mevr. de Grient Dreux uit Edam, dit
concert was mogelijk geworden en hoopte, dat alle
aanwezigen een gezelligen middag zouden hebben.
Mevr. de Grient Dreux leidde dan het concert in
met een voordracht van Friesche muziek, welke een
daverend applaus oogstte. Dit verwonderde geenszins
aangezien mevr. dc Grient Dreux zich als een uitste
kend pianiste deed kennen.
Ook het tweede nummer, een fanlasie uit. de meest
bekende Nederlandsche Volksliederen, vond, door de
frischheid van voordracht, zeer veel bijval. Het in
strument had beter kunnen zijn.
Als derde nummer van-hot. programma kregen we
een voordracht te hooren, getiteld: Op de boerderij,
gezongen door vijf meisjes en vijf jongens in West-
Friesche kleederdracht, zang en gebaren waren bui
tengewoon aardig en de klompendans fot slot vooral
deed. het wondei^oejj.
I-let. zou ons te ver voeren alle programmanummers
afzonderlijk te bespreken. We maakten hier en daar
een aanteekening» en moeteivdan allereerst Wijzen op
de knappe techniek van mevr. de Grient Dreux, wel
ke vooral tot uiting kwam in het mooie „Les echo's
du temple; voorts op do leutige Vlaamsche voor
dracht van mej. van Balen Blanken: Het varkentje,
van Felix Timmermans, dat door de sobere wijze van
zeggen veel succes oogstte.
De raadsvergadering door kinderen, vertolkt, was
'n grappige samensnraak, waarin tal van brandende
kwesties werden behandeld. De jeugdige raadsleden
verdedigden met vuur hun standpunt, de ruziemaken
de meneer Kaslie vooral was een bron van ergernis
voor den miniatuur burgemeester, die niettemin er
wonderwel in slaagde het zware debat over de drink
watervoorziening in goede banen te leiden en de
kwestie tot een goede oplossing te brengen, al on
dervond hij dan ook heftige tegenkanting van den
zuinigen meneer van Dam, die meende dat de ge
meente het best met slootwater kon doen. Een stel
ling waartegen dr. Tongerman, als medicus sterk
protesteerde.
Is het wonder, dat deze grappige raadsvergadering
keer op keer hartelijk deed lachen? De raadsleden in
den dop, die zeer rolvast waren, oogstten dan ook
een welverdiend applaus.
Op verzoek droeg mevr. Bierman uit Oosthuizon,
in West-Friesch dialect, voor: „Het concours op Noord-
Scharwou". Zij deed dit op zeer humoristische wijze
en oogstte een groot succes.
Wij nocnien tenslotte nog de aardige kinderlied
jes gezongen door het koor en dc gewijde liederen van
een dames-terzet, welke nummers een waardig slot
vormden van een goed verzorgd programma.
Kon gemeenschappelijke maaltijd in hotel „Vrede-
lust" van den heer J. Igesz, besloot dezen elfden
West-Friezendag. Onnoodig te zeggen, dat het er zeer
vroolijk toeging en het uur van scheiden nog veel te
vroeg kwam.
SPARTA-NIEUWS.
De adspirantcn gaan naar Wieringen.
Training athletick met Lycurgus Zondagmorgen
onder leiding van den heer Keesman, van 10—12
uur.
L A N G E N D IJ K
NOORDSCHARWOUDE.
Bedankt.
Naar wij vernemen, heeft de heer J. van den
Al eele. die alsr aedslid dezer eemeente was srekozen
voor de s.d.a.p., voor zijn benoeming bedankt. Op
volger op-do lijst is de heer A. Keppel.
Opheffing van de minimumprijzen.
Van verschillende zijden kan men hooren, dat
er óf met de heffingen, óf met de minimumprijzen
der aardappelen moet worden geknoeid, omdat er
in de steden aardappelen worden verkocht tegen
prijzen, welke geen rekening kunnen velen. In
een onderhoud met den regeeringscommissaris heb
ben vertegenwoordigers van den handel deze kwes
tie ter sprake gebracht, omdat hun ter oore was ge
komen, dat er van landbouwerszijde bij den regee
ringscommissaris zou worden aangedrongen, do
thans toegepaste regeling nog met een maand te
verlengen.
De reden hiervoor was dat de landbouwers ver
wachten, dat na 1 Augustus, wanneer dé aardap
pelen onder de Ned. Akkerbouw Centrale ressortee
ren en een geheel ander systeem wordt gevolgd, nl.
de heffing bij do bron, de pr ij zeil aanmerkelijk zou
den dalen, omdat dan geen minimumprijzen meer
zouden gelden.
Gerechtvaardige vrees alzoo.
De handelaren hebben nu bij den regeeringscom
missaris aangedrongen, dat, wanneer de regeering
zou besluiten aan het verzoek te voldoen, de con
trole zeer zeker verscherpt dient te worden, daar er
thans veel aardappelen gerooid worden, waarvan de
heffing niet befaald kan zijn op grond van het feit
dat dc prijzen die worden berekend, te dien opzichte
te laag ziin. Dit is voor den goedwillenden handel
zeer nadeelig.
De rcgeeringcommissaris heeft toegezegd, dat deze
z.iak zal worden onderzocht en maatregelen zullen
worden genomen waar gebleken is, dat niet aan de
regeling is voldaan.
Up onze navraag bij de veiling werd ons medege
deeld, dat over een al of niet voortduren van de
minimumprijzenregeling nog niets bekend is, zoodat
er groote kans bestaat, dat na 1 Augustus geen mi
nimumprijzen meer zullen gelden.
SCHAGEN. 1 Augustus 1935.
19 Paarden 150—375. 10 veulens 65110. 6 gelde-
koeien. magere SO—110. 60 idem vette 140210. 6
kalfkoeien l-lO—160, 10 graskalvercn 1228, 70 nuch
tere kalveren 512, 60 magere schaden 813. 1S1 id.
vette 1317. 30 lammeren 4—10. 3 bokken en eeiten
250. 9 vette varkens per Kg. 4244 et., 210 big
gen 1017. 9 konijnen 0.251.50. 76 kippen 2570 ct.
NOORDSCHARWOUDE. 1 Augustus 1935.
Schotsche muizen 2.504.30. grooten 2—3, r. duken
1.20, eigenheimers 3.403.50, bl. dito 2.803.80. driel.
1.50—2.20. ui en2.80. dreilingen 2—2.30. gele nen 3.20
3.80. zilveruien 0601.20, drielingen 2.50—2.80. zil
vernep 2.90—4.50. spercieboonen 5.506.40, tuinboo-
nen 1.70. roode kool 1.602. gele kool 3.40, witte kool
f 1.10—1.50.
AMSTERDAM, 31 Juli 1935.
3 wagons geslachte runderen uit Denmarken. 315
vette kalveren: le kw. 4448 ct., 2e kw. 38—42, 3e
kw. 32—36 ct., per Kg. levend gew.; 55 nuchtere kal
veren f 37 per stuk; 275 varkens: vleeschvarkens
DO—110 Kg. 46—47 ct., enkele hooger; zware varkens
44—46 ct., vette varkens 4243 ct., per Kg. slachtge-
wicht. Marktoverzicht. Vette kalveren flinke aan
voer, handel stug, prijshoudend. Varkens behoorlijke
aanvoer, handel kalm. prijzen iets hooger.
WINKEL, 31 Juli 1935.
Appelen f 4—8. peren f 25. aalbessen f 310. kruis
bessen f25. frambozen f 1825. slaboonen f24.
sniiboonen f 58. aardappelen f 1.501.80. alles per
100 pond: komkommers f 1.50—3. kropsla f 1—2. per
100 stuks.
WARMENHUIZEN. 31 Juli 1935.
Schotsche muizen f 3—3.20. idem grove f 2.50. fdem
dreilingen f 1.501.60. eigenheimers f 3, zilvernep
4.40—4.70. id. drielingen f 2.40—2.70. id. uien f 0.60,
Aanv.: 29.30 Kg. aardapelen. 1600 Kg. zilveruien.
EIERVEILING SCHAGEN. 1 Augustus.
Aangevoerd waren: 74 partijen, 63000 kipeieren: S
partijen, 1000 eendeieren: 1 partii. 11 kalkoeneieren
Kipeieren f 2.953, kleine f 2, eendeieren f 1.651.80.
kalkoeneieren f 3.55. De veiling duurt voort; zie
voor volledig bericht in liet no. van Zaterdag.
BROEK OP LANGENDIJK, 1 Aug.
50.000 kg. aardappelen: Schotsche muizen f2.60
3.70, grooten f2—2.70, eigenheimers f3.20—3.30, bl.
dito f2.20—3.10, drielingen f 1.70—1.80, 40C0 kg. uien;
drielingen f2.60, gele nep f3.50, zilveruicn rfl.60,
drielingen f2.60—2.80, zilvernep f3.905, 10 bos peen
f 22.10, 1600 kg. spercieboonen f 6.107.30.
Roode kool 1.10—1.80. gele kool 3.50—4.60, witto
kool 1.301..50.
3000 Tomaten: A 112.10-13. B fl2.S0. C f7—9.20,
CC f5.60.
GENEVE: Tijdens de Engelsch—Fransche be
sprekingen, welke gehouden werden na de zitting van
den Volkenbondsraad, is naar verluidt overeenstem
ming bereikt over zekere richtlijnen van een ont-
werp-resolutie welke een regeling van het Italiaansch-
Abessynisch verschil zou kunnen bevorderen.
De voornaamste punten van de ontworpen resolu
tie zijn:
le. de mogelijkheid van een nieuwe bijeenkomst
der Arbitragecommissie.
2e. bespreking van de algemeene kwestie der
Italiaansch-Abessijnsche betrekkingen, waarbij En
geland, Frankrijk en Italië zich zullen verplichten
onverwijld onderhandelingen aan te knoopen over de
kern der kwestie, met het doel vóór 25 Augustus een
overeenstemming tot stand te brengen.
3e. verplichting van Italië af te zien van de ge
bruikmaking van geweld. Dit laatste punt zou nog
niet geheel zijn geregeld, aangezien Italië bezwaar
maakt tegen deze verplichting, waaraan geen ter
mijn is gesteld. Over dit punt hebben Laval en
Eden tot laat in den avond nog overleg gepleegd.
Advertentiën.
Hiermede betuigen wij ook namens
onze Kinderen onzen hartelijken dank
aan allen, die blijken van belangstelling
betoonden bij ons 40-jarig Huwelijk.
A. WAGEMAKER.
C. WAGEMAKER-
v. d. Klooster.
Kolhorn, 31 Tuli 1935.
4 5 en 6 AUG.
In de Zaal van de BRUIJN tijdens
de Kermis
Muziek van The Jolly Boys,
Maandagavond optreden van
Entrée 65 cent Bel. inbegrepen
Bespr. plaats 10 cent
Dinsdagavond, als attractie
onder leiding van P. EILANDER
Aanbevelend,
HYGIËNISCHE ARTIKELEN,
GUMMISPUITEN, enz.
Vraagt prijscourant.
Postbus 23, Alkmaar.
Alle Foto-Artikelen
verkrijgbaar bij F*. OUD, Maison
Modern te Winkel.
Tevens je adres voor Ontwikkelen
20 cent en Afdrukken 6 ct. per stuk.
Notaris G. J. VAN LEERSUM te
Winkel, zal op
Vrijdag 2 Augustus 1935,
des middags 2 uur (Zomertijd) in
het lokaal van den heer D. A. DE
BRUIJN aldaar, om contant geld,
pnbliek verkoopen:
KASTEN,
spiegels, stoelen, tafels, theekastjes,
theetafeltjes, klokken, kachels met
toebehooren. fornuis, rolschuiers,
ledikant, lampen, matten, bloem
standerds, lijsten, keukengereed
schap, glas- en aardewerk, enz.
Te bezichtigen op den dag der
verknoping van 111 uur.
op Zaterdag 3 Aug. '35,
's avonds half acht o.t.,
bij VAN DER WOUDE.
Het Bestuur.
Gevraagd: Een nette burger
rn.1., P.G.. bij man alleen. A. POK
Twisk, no. 8
Schager Roosjes.
TE KOOP:
een Trapnaaimachine,
een Transportfiets en een Klampje
best Lapdhooi.
J. I. BUSCHMAN, Schorweg 23,
Breezand.
Te koopin prima staat,
een Ford Y Auto '33,
geloopen 28000 K.M., als nieuw, pi oefr.
toegest., dagel. te bezichtigen bij K.
LEGUIT, Winkel.
TE KOOP:
een Aardappelsorteerder,
bij G. C. VAN BALEN BLANKEN,
Anna Paulowna.
Een aankomende
Bakkersknecht
gevraagd. Brieven onder letter A,
Bureau van dit blad.
Gevraagd:
Flinke Dienstbode,
voor dag en nacht, bij Jb. KUIPER
Wieringerwaard.
Te koop:
Race Rijwiel,
zoo goed als n., zeer billijk, inruilen,
heer- of damesrijwiel. G. VI|FSCHAFT,
Kolhorn.
Permanent Wave i 2.00
P. OUD,
Maison Modern - Winkel.
Verloren
een Reisdeken,
tusschen De Kooij en v. Ewijcksluis.
S.v.p. tegen belooning terug te bezor
gen bij G. C. van Balen Blanken,
Anna Paulowna.
Degene, die in den nacht van Zater
dag op Zondag j.1.
een Heerenrijwiel
heeft meegenomen, staande bi] M.
K a p t e i n, Klieftstraat, wordt in zijn
eigen belang aanbevolen deze terug
te bezorgen bij
E. ANEMAAT, Westerklieft No. 16,
Wieringen.
BAKKERIJ
te koop of te huur voor billijken prijs.
Te bevr. bij A. LOUW, St. Maarten,
HUISHOUDSTER
gevraagd. Brieven leter AF Bur.
van dit blad.
Te huur: Een
ARBEIDERSWONING,
f 1.50 per week. J. DE VEER, Weere,
Winkel.
