Hitler's stormloop
tegen de Kerk
KIJKEI) isKO0PEfUij(lOE(K
Postrekening
No. 23330
Int. Telef.
No. 20
8 PAGINA'S.
Buitenland
Dultschlands ontevredenen verzamelen zich
onder de banieren van het geloof.
INTRIGES VAN EXTREEM NATIONALISME
IN JAPAN.
Het geloof wordt als dekmantel van
staatsgevaarlijke propaganda gebruikt.
Beroering in Japansche regeerings-
kringen.
zetten de klok terug.
ONTHULLINGEN OVER EEN GEHEIM
BRITSCH—ITALIAANSCHE OVEREEN
KOMST.
Verscherping der Japansche actie
in China.
De verdwenen passagiere van het
stoomschip „Calypso".
Een nieuw OceaanvHegtuig.
Snorder wil agent omver-rijden.
Dinsdag 13 Augustus 1935.
SCHAG
78ste Jaargang. No. 9784
COURANT.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Vrijdags. Bij Inzending tot
*s morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk In het
eerstuitkomend nummer geplaatst
Uitgave der N.V. v-h. P. Trapman Co., Schagen.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, Iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
Inbegrepen. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Steeds stijgende moeilijkheden in het Derde Rijk.
Krachtiger 'dan ooit tevoren wordt de strijd van
het Duitsche Nationaal Socialisme tegen geloof en
ras voortgezet.
Gepasseerde Zondag is voor het eerst door men-
schen in uniform openlijk tegen het katholicisme ge
demonstreerd. Zelfs tegenover joden was dit tot dus
verre .verboden.
HITLER.
Oolc ïs het' opvallend, dat Hitier bij zijn jongste
rede gehouden te Rosenheim steeds maar sprak van
„verpletteren van den vijand" en dergelijke tirades,
daarmede kennelijk doelend op binnenlandsche te
genstanders.
Neemt de ontevredenheid in het Hitlerrijk reeds
zulke afmetingen aan, dat de leiders ongerust wor
den?
Als ze er zelf de mond niet vol over hadden zou
niemand het gelooven, maar alle vooraanstaande
Nazi-leiders dringen ons in hun redevoeringen als
het ware een duidelijk dreigend gevaar op.
Wij in het buitenland zouden geneigd zijn om7 aan
te nemen, dat het economisch leven in Duitschland
nog wel een tijdje mishandeld zal kunnen worden,'
alvorens het Duitsche volk zich zou gaan verzetten
tegen het vast in de zadel zittend gezag.
Maar blijkbaar denken Hitier en zijn naaste omge
ving daar anders over en achten zij uitdrukkingen
noodig als: „Onze tegenstanders moeten zich niet
„verfrissen. Wii ziin nog nooit den strijd uit den weg
gegaan. Wanneer zij strijd wenschen, kunnen zij die
„hebben".
Dergelijke bedreigingen verraden een zekere be
zorgdheid, ja angst.
Het ziet er naar uit of de omstandigheden den
Fuhrer over het hoofd gaan groeien.
Het land gaat gebukt onder bijna onoverkomenlijke
moeilijkheden.
De prijzen van tal van belangrijke levensbehoeften
zijn nog steeds stijgend, zoodat het levenspeil van
den Duitschen arbeider tot een bedenkelijk laag peil
is gedaald. Deze prijsstijging zal zich ongetwijfeld
nog zeer sterk voortzetten. Duitschland is te dicht
bevolkt om ziohzelf te kunnen voeden, zoodat veel
voedingsmiddelen moeten worden geïmporteerd. Om
echter goedkoope levensmiddelen te kunnen invoe
ren is voor alles uitvoer noodig, want slechts met
uitvoer ig invoer weer te betalen.
Welnu, door de dolzinnige arbeids- of welvaarts-
politiek" en de sterk opgevoerde bewapening zijn de
financiën en grondstoffen van het Derde Rijk zoo to
taal uitgeput dat de export niet geleidelijk daalt,
maar valt, steeds lager en lager, de machtige indus-
triën van haar bronnen van inkomsten beroovend.
Daar komt bij dat de onsymphatieke Jodenvervol
gingen en thans weder de anti-katholieke actie de
buitenlandsche boycot versterken.
Met de meest wanhopige pogingen tracht de waar
lijk geniale finantieele dictator Dr. Schacht de eco
nomische machinerie gaande te houden. Hij heeft de
spaarbanken en levensverzekeringsmaatschappijen al
reeds heel handig van hun kapitalen ontlast en pro
beert nu om de exportindustrie te subsidieeren met
fondsen, diedeze industrie zelf blijkbaar moet
brengen. Deze poging dreigt, zelfs met toepassing
.van de gebruikelijke dwang, hopeloos te mislukken.
En terwijl de economische toestand dreigender is
dan ooit tevoren, begint ook de aanbidding van het
leiderschap steeds meer en meer tegenkanting te
ontmoeten.
Tal van Duitschers schamen zich voor de anti
semitische politiek en beginnen te twijfelen aan de
heilzame werking van het regiem.
Men durft zich niet te uiten, men kroont zich nog
mokkend onder de ijzeren discipline, maar onbe
vooroordeelde opmerkers gewagen van 6teeds stij
gende ontevredenheid.
De verscherping der anti-ioodsch'e campagne, de
opheffing der Stahlhelm en de anti-katholieke actie
dienen dan ook te worden beschouwd als pogingen
om het groeiend verzet reeds bii de geboorte te ver
nietigen.
Nu de arbeldspartiien zü.n neergesabeld, de vrile
meeningsuiting is onderdrukt, bleef voor de onte
vredenen nog slechts de eerbied voor het Pruisisch
militairisme (Stahlhelm) en het geloof over als
eenige sterke steunpilaren voor verzet.
Daarom werd de vroeger zoo machtige Stahlhelm
ontbonden en is thans een felle striid ontketend te
gen de eenig overgebleven kracht in het Derde Rijk:
de Kerk.
Of Hitier ook hier zal zegevieren?
Wii meenen dat ten sterkste te moeten betwijfelen.
Reeds Goethe. wist in ziin Faust I te dichten:
Die Kirche hat einen guten Magen,
Hat ganze Lander aufgefressen,
Und doch noch nie sich übergessen.
(De Kerk heeft eene goede maag.
Zij heeft heele landen opgegeten
En toch nog nooit haar maag bedorven.)"
Zou Hitier deze woorden van Duitschland's groot-
sten dichter in twijfel trekken?
Ons lijkt ziin striid tegen de geloof sin vloed op het
maatschappelijk leven vrijwel hopeloos.
Tijdelijk kan hii aan de winnende hand schiinen,
steeds meer zal zij de toevlucht worden voor de ve-
steedsm eer zal zii detoevlucht. worden voor de ve
len, die afkeerig geraken van de door Hitier verkon
digde theorieën.
Zijn profetie, dat na 5000 faar de zegeningen van
ziin leer nog op hun volle waarde zullen worden
geschat, meenen wii dan ook te moeten betwijfelen.
Vooral als die leer voor een groot gedeelte blijft,
bestaan uit de verheerlijking van rassenhaat en be
knotting der vrije geloofs- en meeningsuiting en ge
paard gaat met een ongezonde finantieele politiek,
die de welvaart steeds meer terugdringt, dan vree
zen wii voor een heel wat kortere duur van het
huidige regeeringsstelsel en zien eerder in den
bodem rijp worden voor een andere crisisplant: het
communisme.
Moord op Japansch generaal gevolg van
de jongste legerreorganisatie.
Reuter seint over de gruwelijke moord op Gene
raal Nagota nog het volgende:
Generaal-majoor Tatsoezana Nagata, een der lei
dende figuren van het Japansche ministerie van
Oorlog en de rechterhand van den minister van Oor
log, generaal Hajasji, is in zijn bureau vermoord. De
dader is de adjudant van het slachtoffer; hij is on
middellijk in arrest gesteld.
Kolonel Hideo Nimi, het hoofd der gendarmerie te
Tokio, was toevallig in het bureau van generaal Na-
gotaa. toen zich 't drama afspeelde. Hii zag hoe de
dader zijn dolk trok en den generaal te lijf ging. Hij
wierp zich tusschen de beide tegenstanders in, doch
werd daarbij zelf ernstig gewond. Generaal Nagata
vertoonde aanvankelijk nog eenige teekenen van le
ven en men koesterde nog hoop hem te kunnen red
den. Zijn borstwonde was echter zoo diep, dat me
dische hulp niet meer mocht haten, en na korten tijd
gaf het slachtoffer den geest. De regeering heeft den
vermoorde gehuldigd door hem pösthuum tot lui
tenant-generaal te bevorderen.
De aanval op den generaal heeft veel opzien ge
baard, daar men van Nagata nog zeer veel ver
wachtte. Hij is de leider geweest van de actie tegen
het extreme nationalisme en ongetwijfeld staat de
moordaanslag in verband met deze actie en met den
strijd tusschen de verschillende stroomingen in het
leger.
Velen ziin van meening. dat de aanslag groote ge
volgen kan hehben voor de Japansche politiek. De
mogelijkheid bestaa volgens hem. dat. miniser Ha-
iasii de verantwoordelijkheid voor het gebeurde op
zich zal nemen. en. zooals dat in Japan meer ge
beurt. zal aftreden, omdat hij niet in staat is ge
weest dezen moord in een aan ziin leiding toever
trouwd bureau te voorkomen.
In andere, gewoonlijk welingelichte kringen, ge
looft men echter, dat Haïasii ziin functie niet zal
neerleggen, omdat een ministercrisis op dit oogen-
blik minder gewenscht liikt. Men hoort, zelfs de
meening verkondigen, dat. de aanslag Haiasii's po
sitie nog zal versterken en de discipline in het le
ger zal verbeteren.
Het blad „Asahi" wijst op de onberekenbare
draagwijdte van dezen moordaanslag. Men kent de
driifveeren van den moordaanslag nog niet. aldus
het blad. maar het is veelbeteekenend. dat Nagata
een der actiefste medewerkers is geweest van den
minister van Oorlog, toen deze in Juli wijzigingen
bracht in het officierencorps om meer eenheid te
krijgen in de legerleiding en de discipline te ver
sterken.
De vermoorde generaal studeerde van 1913 tot
1914 in Duitschland en ging vervolgens naar Dene
marken. In 1921-'22 werd hii militair attaché bii de
Japansche legatie te Bern. In 1934 werd hii bevor
derd tot chef-directeur van den administratieven
dienst van het leger. Hii werd algemeen beschouwd
als een der beste oficieren van het Japansche leger.
Berlijn. De afdeelingschef Haidn van den
Reichsnahrstand heeft den onderafdeelingen ver
zocht, bij de boerenbevolking er op aan te dringen,
dat de jonge zonen en dochters van de bij den
Reichsnahrstand aangesloten landbouwers van het
lidmaatschap of van de toetreding tot confessioneele
jeugdbonden worden afgehouden. Het gevaar be
staat, aldus Haidn, dat de jongelieden in deze bon
den onder den dekmantel van religieuze beginselen
staatsvijandelijk worden beinvloed. Tevens wordt
den plaatselijken leiders voor oogen gehouden, dat
zij op den opvoedenden staatspolitieken arbeid der
Hitlerjeugd moeten wijzen.
Naar aanleiding van den moord op ge
neraal Narata.
Tokio, 12 Aug. De vraag, of de minister van oor
log Hayasji uit den moord op generaal-majoor Na
rata de consequenties zal trekken, staat op het oogen-
blik in het middelpunt der belangstelling. Naar ver
luidt is men in regeeringskringen en op het ministe
rie van oorlog van meening, dat Hayasji in geen ge
val voor onrustige en gevaarlijke elementen mag ca-
pituleeren. Integendeel moet hij zich met zijn volle
gezag tegen de gevaren als die, waaruit deze aanslag
voortspruit, keeren. Men beschouwt hem als de eeni
ge, die den goeden geest in het leger weer kan her
stellen.
In den loop van den dag had Hayasji een onder
houd met minister-president Okada, en morgen heeft
de keizer hem ter audiëntie ontboden. Men neemt
aan, dat hij bij deze gelegenheid zijn portefeuille
ter beschikking zal stellen, doch tegelijkertijd gelooft
men, dat hij op bevel van den keizer in functie zal
blijven.
Weer zeilschepen op den Oceaan.
Reuter seint uit Santiago de Chili:
Het verkeer door middel van zeilschepen tusschen
Hamburg en Valparaiso, dat eenige jaren geleden
werd gestaakt, is thans hervat. Het Duitsche zeilschip
„Prival". dat als eerste weer den tocht, zal aanvaar
den, is met een lading van 3000 ton stukgoed van
Hamburg naar Chili vertrokken en zal op de thuis
reis met. salpeter worden beladen.
De bladen wijden lange artikelen aan de herle
ving der zeilscheepvaart en wijzen daarbij op de bijna
verdwenen romantiek van dezen tak van verkeer.
Abessynië zou tusschen Engeland en Italië
zijn verdeeld.
De Parijsche editie van de „New York Herald"
meldt uit Rome:
Wanneer Italië Donderdag met Groot-Brit-
tannië en Frankrijk zijn plaats inneemt in
de conferentie der drie-mogendheden te Pa
rijs, zal baron Aloisi, de Italiaansche gedele
geerde, een onzichtbaren, doch belangrijken
bondgenoot hebben. Deze bondgenoot is de
geest van de geheime Engelsch-Italiaansche
overeenkomst van December 1925, waarbij
beide mogendheden Abessynië verdeelden.
De Britsche en Italiaansche gedelegeerden zullen
zich tot Laval, den Franschen minister van buiten
landsche zaken en minister-president wenden, voor
diens beslissenden steun. Deze overeenkomst, welke
tien jaar geleden aanleiding dreigde te worden tot
een crisis in den Volkenbond, zal volgens de Italia
nen de Britsche argumenten en Britsche motieven
betwisten.
De EngelschItaliaansche overeenkomst van 1925
werd gesloten door een conservatieve Britsche regee
ring, welke bijna dezelfde samenstelling had als de
tegenwoordige Britsche regeering. De Britsche La-
bourregeering van 1924 is met Abessinië in onder
handeling getreden over het Tsana-meer, doch be
reikte daarbij geen resultaat. De conservatieve re
geering onderhandelde niet met Abessinië, doch ach
ter den rug van Abessinië om met Italië, Italië
stemde er bij de overeenkomst in toe Brittannië te
steunen bij het verkrijgen van een stuwdam aan het
Tsana-meer en een autoweg van het Tsoedan-meer.
Daartegenover steunde Groot-Brittannië het Italiaan
sche plan een spoorweg aan te leggen door geheel
Abessinië, welke Eritrea en Italiaansch-Somaliland
met Addis Abeba zou verbinden. Voorts was overeen
gekomen, dat indien Groot-Brittannië het Tsana-meer
zou verkrijgen. Italië op zich nam niet den stroom
van den Nijl af te leiden, de Britsche regeering den
„exclusieven Italiaanschen economischen invloed in
West-Abessinië en het heele gebied, waar de spoor
weg doorliej" zou erkennen. Voorts zou het steun
beloven bij alle verzoeken welke Italië tot de Abes-
sinische regeering zou richten voor economische
concessies in genoemde zone.
Deze overeenkomst, welke in strijd was met het
Verdrag van 1906, werd niet in practijk gebracht van
wege de Fransche oppositie en het gevaar van inmen
ging van den Volkenbond. Abessinië protesteerde eerst
bij Groot-Brittannië en Engeland en vervolgens bij
den Volkenbond.
Reuter verneemt naar aanleiding van deze mede-
deelingen dat een dergelijke overeenkomst niet be
staat, doch dat de Britsche en Italiaansche regeerin
gen destijds nota's hehben gewisseld, waarin het plan
tot een accoord van dien aard werd geopperd. Londen
en Rome wisselden toen ook nota's met Parijs, dat er
zijn voldoening over uitsprak dat aan het plan geen
gevolg werd gegeven. Abessynië beklaagde zich te Ge-
nève, waar de klacht verder niet werd behandeld.
Een verstandig boer
voedert Bertels' Voer
De van OUDS BEKENDE naam
BERTELS waarborgt gehalte, kwa-
liteit en zuiverheid van Uw veekoek
jes, varkens- en pluimveevoeder.
Let op ons ongeschonden
loodje aan iederen zak
Bestelt bij Uw plaatselijken
voederhandelaar oi coöperatie.
Oliefabrieken N.V. - Amsterdam
De nieuwe commandant van het Japansche gar
nizoen in Noord-China, Generaal-majoor Tada, is gis
teravond uit Tokio via Hsinking naar Tientsin ver
trokken, waar hij op 19 Augustus a.s. venvacht wordt.
Op 17 Augustus a.s. zal Tada te Hsinking aankomen
waar hij, naar verwacht wordt, een bespreking zal
hebben met generaal Minami, commandant van het
Kwantoeng-leger en Japansche ambassadeur in
Mandsjoelcwo. Deze bespreking zal waarschijnlijk
betrekking hebben op de volgende vier punten:
1. de handhaving van den vrede en de orde in
de gedemilitairiseerde zone van Noord-China;
2. de gevallen, waarin de Chineezen de wapen
stilstands-overeenkomst van Tangkoe hebben ver
broken of geschonden;
3. het afdwingen van de uitvoering der bepalin
gen van de wapcnstilstands-overeenkomst van Tang
koe, die tot nog toe niet zijn nagekomen;
4. Het toezicht op de anti-Japansche elementen in
de provincies Hopoi en Tsjahar.
Nader vernemen wij nog over deze duistere zaak:
De verdwijning van mevr. D., die zich aan boord
van het s.s. „Calypso" bevond, is nog niet opgehel
derd, doch het is wel bijna zeker, dat zij, voor het
schip IJmuiden bereikte, over boord is gesprongen.
De politie had niet het plan haar te arresteeren,
doch wilde haar slechts een verhoor afnemen over
de gedragingen van haar man, die intusschen in
Algiers is gearresteerd en wiens uitlevering door de
justitie hetzij de Nederlandsche, hetzij de Belgi
sche zal worden gevraagd.
Het geheele schip is van boven tot beneden onder
zocht door den inspecteur van het bureau Kattenburg
die vroeger zelf als officier gevaren heeft en die
dus iedere schuilplaats aan boord kent. Hierbij is
hij geassisteerd door den officier van de Calypso. Het
resultaat was echter negatief.
Gemakkelijker start zal regelmatigen
dienst over Atlantischen Oceaan moge
lijk maken.
Dc Imperial Airways hebben bij wijze van proef
een vliegtuig besteld van een nieuw type, dat speci
aal ontworpen is ter overwinning van het probleem
van het van den grond loskomen met een zware la
ding. Wanneer de proefnemingen met dit toestel een
succes zullen opleveren, welke voor het midden van
het volgende jaar genomen zullen worden, zal een
omwenteling teweeg gebracht worden in het vliegen
op langen afstand, hetgeen de mogelijkheid van een
regelmatigen dienst over den Atlantischen Oceaan
meer nabij zal brengen
Het toestel is ontworpen door majoor R. S. Maye,
tdviseerend ingenieur bii de Imperial Airwavvs. Het
zal een viermotorige vliegboot worden, met op zijn
vlieugels een viermotorig watervliegtuig gemonteerd.
De acht motoren van dit dubbele toestel zullen dan
de geheele lading optrekken. Wanneer de vereischte
hoogte en snelheid verkregen zal zijn, zal het op
de vliegboot gemonteerde watervliegtuig losgelaten
worden en on eigen kracht verder vliegen, terwiil 't
dragende toestel, de vliegboot, naar het punt van
uitgang zal terugkeeren.
DE VERKIEZINGSACTIE IN ENGELAND BEGINT.
Reuter seint uit Londen:
Men bereidt met grooten ijver een campagne voor
den herfst voor met het oog op algemeene verkiezin
gen. die zeer waarschijnlijk in Januari zullen plaats
vinden. Voor zestien vergaderingen in verschillende
deelen van het land ziin schikkingen getroffen
negen leden van het kabient. zullen er
aan delnemen. Een intense campagne zal worden in
gezet na een rede van Baldwin op October te Bour-
nemouth tijdens een conservatieve conferentie.
Des nachts gearresteerd.
In den vorigen nacht om half vier bemerkte een
agent van politie op het Damrak te Amsterdam een
snorder, die zonder licht reed. De agent ging toen
op den rijweg staan en strekte de armen uit om den
chauffeur te beduiden, dat hij stoppen moest. De
snorder gaf echter vol gas en trachtte den agent on
derst-hoven te rijden. Door vlug op zij te springen
kon de politieman deze booze opzet verijdelen. Eeni-
gen tijd later zag dezelfde agent op het Damrak den
zelfden snorder aankomen. Ditmaal ontsnapte hij
hem niet. De man werd naar het bureau Warmoes
straat gebracht, en daar in arrest gesteld. Hij wordt
naar het Huis van Bewaring overgebracht. Hem zal
doodslag of zware mshandcling ten laste worden
gelegd.
