Iets over de zon. Voor de oudere kinderen. Voor Plantenliefhebbers. VERRADEN.... 1. De winkeldief grijpt, wat hij ziet!; De winkeljuf bemerkt het niet.., 2. Dan wandelt hij de winkel uit, 3. Maar vóór dat hij op straat nog staat, Tevreden met zijn dievenbuit! Klinkt er... muziek uit zijn gewaad!.., nier uitsteken. Die bomen groeien gewe!N dig! Ze worden wel 450.000 kilometer lang. Die zogenaamde „omheining" met de ,bo» men'" ontstaan, dat begrijp je zeker wel, 'oor vuurgloed. Wie is Jan Wehl? Oude walvisvangers en robbenjagers hebben over hem horen praten, kennen hem misschien en zijn daar dan wat trots op. En ze vertellen hele verhalen over hem, die het „opperhoofd" van een Eskimo- stam is, en die regeert over een stuk land, dat groot genoeg is in onze ogen, om „ko ninkrijk" genoemd te worden... Jan Wehl, die een Robinsön Crusoë, 'n Columbus, een Vikinger en een zendeling tegelijk is, voelde een hevig verlangen om zijn vaderland, Duitsland, weer eens op te zoeken, nadat hij 37 jaar weg was geweest. Hij reisde over Rüsland en Siberië, en bleef een paar maanden in zijn land. Lan ger h'ield hij het daar niét uit,'wafit h'ij verlangde erg naar,.zij.n stam,.,en maakte, zich ook bezorgd over het wel en wee van zijn „onderdanen". En zo reisde hij na een paar maanden naar Amerika. Vandaar ging het naar de kleine haven Aklavik aan de Noordelijke IJszee. Eindelijk bereikte hij de Nieuw-Si- berische eilanden, waar zijn volkje hem met verlangen tegemoet zag. Nu regeert hij weer over een paar dui- zende Eskimo's en honderden honden. En hij voelt zich helemaal op z'n gemak! Meer dan 40 jaar geleden verliet de jon ge Jan Wehl zijn vaderland, ging naar Amerika, en kwam ten slotte naar het Hoge Noorden. Hij vond het heerlijk hier te zijn, temid den 'van de feiisachtigë 'ijsmassa's. Hij be- lpefde heel .wat avonturen,-maar vooral de graden bedroeg,dan zou je per seconde 110.000 billioen ton steenkolen moeten ver branden, om deze temperatuur te verkrij- En dan de omtrek van de zon! Die be- •draagt ongeveer millioen kilometer. De omtrek van de aarde zou door een D-trein, die met een snelheid van 100 kilometer on afgebroken doorreed, in zeventien dagen en nachten afgelegd kunnen worden. Maar hij zou er 5 jaar over moeten doen, wilde hij de omtrek van de zon afleggen! En hoeveel weegt de zon? Eventjes 19.0ÖÖ quadrillioen ton. Als je nu maar weet, hoe- veel een quadrillioen is... ben je dan nóg wat verder?! (een quadrillioen is millioen maal millioen maal millioen maal milli oen!) Deze afbeelding toont, wat je zien lcuni, wanneer er een zonsverduistering plaats heeft. Het ziet er wel uit, of de zon omge ven is door een omheining, waarboven bo- 4. Hij wórdt gegrepen en denkt: „waarlijk, Een speeldoos stelen is gevaarlijk!"... M. P. v. V. HET REDDEN VAN DRENKELINGEN. Wat je weten moet. door F. S. Een knutselwerkje. door F. S. Je houdt zeker veel van bloemen en planten? Ik geloof, dat iedereen dat doet. Bij mij thuis hebben we in elke kamer planten. Vroeger was dat niet zo.. Maar eens was ik bij iemand, die vertelde dat zij in alle kamers altijd planten had. Ook in de gang, daar was het licht genoeg. Ik vond dat reuze leuk, en ik vroeg aan va: der, of hij mij op m'n verjaardag een hele boel planten wilde geven. En nu staat ons héle huis vol! Het is zo'n leuk gezicht. En het is zo'n gezellig werk, om ze te verzorgen. Mijn verjaardig viel in het begin van de Grote vacantie.' Maar toen de school weer begon, heb ik vaak het land gehad aan al die planten. Verschrikkelijk £«woon. Want weet je, ik moest ze natuurlijk water ge ven vóórdat ik weg ging. Dat is niks erg, wanneer je maar éen plant of twee, drie hebt. Maar twintig! Dat viel niet mee. En ik kwam óf ^e laat op school, óf ik moest een half uur vroeger opstaan. Dat laatste vond ik natuurlijk afschuwelijk. En nu... hoef ik geen half uur vroeger op te staan, en ik hoef óók niet te laat op school te komen. Weet je hoe dat zit? Ik heb bloempotten, die zich zelf water ge ven. Mijn broertje heeft ze voor me ge maakt, en het is helemaal niet lastig, zegt hij. Het is ook leuk, om ze cadeau te. ge ven. Laatst was de moeder van een vrien dinnetje van me jarig, en toen heb ik er haar een gegeven. Het was de eerste, die ik zelf maakte. Je ziet op het plaatje, dat je een bak met aarde en de planten in een andere bak moet zetten. De laatste is van metaal, de eerste van aardewerk, net als een gewone bloem pot. Die bakken moet je natuurlijk kopen. Daarvoor heb ik een tijd lang moeten spa ren. Onder elk gat van de aardewerk-bak leg je een spons. Die spons geeft aan de aarde "met zoveel water af, als er nodig is. De plant krijgt op die manier niet te veel, maar ook niet te weinig water. Je giet het water door een metalen buis, die je links op het plaatje ziet. De warmte, de grootte, het gewicht van de zon. Elsa van der Echt. Alles wat met de zon te maken heeft,- wordt altijd in zulke reus- achtigé getallen uitge- drukt, dat het heel erg moeilijk is om "je een juiste voorstelling var j de warmte, de grootte^ j enz. van de zon te ma j ken. j De warmte, die de i zon uitstraalt, is bij- voorbeeld zó groot, dat wanneer die warmte Lj. ^Pl| enkel en alleen door de aarde opgevangen werd er geen leven hier mo- gelijk zou zijn. Gelukkig dus maar, dat we die warmte niet in zijn geheel opvangen! We krijgen er (alleen maar) 200 millioenste deel van. Van de temperatuur, die er op en in de zon heerscht, is- het óók al zo lastig, om je een voorstelling te maken. Waarschijn- iijlc bedraagt de temperatuur in de zon millioenen graden. Wanneer de tempera tuur echter alleen maar gemiddeld 10.000 gen! (Een billioen is millioen maal milli oen!!) Nu, 110.000 billioen ton steenkolen vindt je op de hele aarde niet! Het blanke „o pperhoofd" van een Eskimo-stam. EEN BLOEMBAK, DIE ZICH ZELF WATER GEEFT. 40 jaren in sneeuw en ijs door Elsa v. d. Eelt, vrijheid maakte, dat het hem hier best be viel. En langzamerhand merkten de Eskimo's dat zij de blanke man niet konden mis- Zo dikwijls lezen we s zo mers in de kranten, dat er mensen en kinderen verdrin ken. Of ze zijn dan onvoor zichtig, óf ze krijgen opeens kramp. Het is daarom goed, om, als zwemmer iets af te we ten van het redden van dren kelingen. Zodat, wanneer je eens in je nabijheid iemand ziet verdrinken, je niet wer keloos hoeft toe te kijken, omdat je toch niet weet, wat "je doen moet. Het is bijvoorbeeld fout, om, wanneer je aan de kant staat en je ziet iemand ver drinken, in het water te springen, en al leen maar je jas of mantel uit te trekken. De schoenen mag je ook niet aanhouden. Fig. 1 en 2 laten zien, hoe je iemand niet moet redden. Maar al te dikwijls pro beren mensen, om zó te redden, en het is helemaal fout. Bij'manier 1 stikt'de redder (R) dik wijls en bij manier 2 is 't de 'drenKeÏÏn& die stikken kan. De veiligste en beste manier toont het figuur 3. De redder pakt de drenkeling van achteren vast. Hij schuift zijn linkerhand onder de linker arm, en grijpt met zijn rechterhand de drenkeling bij de rechten» pols, waardoor hij hem in de goede stand kan brengen. Dan laat de redder, die op zijn rug moet zwemmen, de drenkeling op zich liggen, en zwemt met zijn voeten en zijn rechterarm naar land. sen. Want hij kende en kon allerlei dingen waarvan zij het bestaan niet eens ver moedden. Hij kan ziekten genezen, met blanke handelaars onderhandelen, geweren repareren en nog véél, en véél meer. Het ging helemaal van zelf, dat hij niet alleen hun vriend bleef, maar hun „grote vader" werd. Maar ook de „beschaafde wereld" helpt hij. Want ontdekkingsreizigers en onder zoekers leidt hij dooi4 zijn „koninkrijk", zo dat zij niet hoeven te Verdwalen, wat je hi'er héél makkelijk kunt', doen.' IN HET CIRCUS.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1935 | | pagina 4