Drama op de Friesche kust
9e positie van Br. Schacht.
Landbouw Crisis-Centrale
trd-l
Esperanto
Tilburgsche staking
ten einde
Donderdag 26 September 1935.SCHAGER
COURANT.
Tweede blad. No. 9816
Zes visschersbootjes door den
storm overvallen.
Vandaag een bespreking in Den Haag.
Vandaag de arbeid hervat.
tllI
VIIREËIICUT
De Bilt seint
WERK- EN VERKEERSFONDS.
Jeugdige avonturiers.
VIER LEEUWARDERS ONDANKS MOEDIGE
REDDINGSPOGINGEN VERDRONKEN.
Gister heeft een hevige Noord-Wester
storm onze kuststreek geteisterd. Vooral de
Friesche Waddenzee heeft het zwaar te ver
antwoorden gehad en weldra kwamen berich
ten binnen, dat zich" verschillende visschers-
booten in nood bevonden.
Gistermorgen waren als gewoonlijk eenige
amateurvisschers uit Tjummarum met hun
bootjes in zee gegaan om te visschen. Hoe
wel in den ochtend de zee kalm was, stak te
gen tien uur plotseling een sterke Noord
westerstorm op met als gevolg dat een aan
tal booten in moeilijkheden geraakte.
De scheepjes die dicht bij de kust lagen, aldus
wordt uit Sexbierum aan de N.R.Ct. gemeld, hebben
nog kans gezien den wal te bereiken, zij het met groo-
te moeite. Vier booten uit Tjummarum (gemeente
Barradeel) en twee uit Westhoek (gemeente Het
Bild't) lagen te ver in zee om tijdig te kunnen terug-
keeren. Het waren booten van ongeveer 5 meter leng
te en slechts gebouwd op varen op kalme zee. De be
manning moest alles overboord zetten om te trach
ten zich te redden.
Een visschersboot heeft van de kust af getracht de
in nood verkeerende mensclien te hulp te komen en
mocht er in slagen vier booten te bereiken, welker
bemanning werd overgenomen. De bemanning van de
overige twee booten verliet deze in de hoop zwemmen
de de kust te bereiken. Hierin zijn vier mannen ge
slaagd met behulp van van de kust af toegeworpen
reddingsmiddelen. Vier anderen zijn verdronken.
De lijken van twee personen zijn inmiddels aan
gespoeld en geborgen. De burgemeester-strandvonder
van Barradeel was bij de berging der aangespoelde
lijken aanwezig.
Nader meldt men uit St. 'Anna Parochie.
Gistermorgen was een aantal amateurvisschers
van Leeuwarden naar de Westhoek onder St. Jacobi
Parochie gegaan om in zee te gaan visschen. Eenige
beroepsvisschers, nl. van Tuinen, Tjepkema en de
Groot verhuren daar visschersbootjes om nabij de
kust te kunnen scharpeuren. Visscher van Tuinen
verhuurde één boot aan B. F. Barendsma, kapper en
J. Verf, caféhouder te Leeuwarden en de andere boot
aan F. H. Toornstra en S. Barendsma, eveneens te
Leeuwarden. Omstreeks half acht waren deze beide
booten in zee gebracht ongeveer 580 M. uit de kust
en op een onderlingen afstand van 300 M. Het was
toen mooi weer, de wind was Zuid. Plotseling draai-
In dezen tegenwoordig donkeren crisistijd, waar
onder bijna alles* te lijden heeft of te niet gaat, is
er iets dat voortdurend en zeker zijn weg gaat: de
wereldtaal Esperanto. We zijn niet van plan U iets
to vertellen over Esperanto, wat betreft zijn geschie
denis, schepper, wezen en vooruitgang in de verschil
lende kringen Noord-Holland, door de belangrijke
gebeurtenissen op Esperantogebied, wordt men zich
bewust van do noodzakelijkheid en deugdzaamheid
van de geniale schepping van Zamenhoï.
Roland Dapuis, Cseh onderwijzer in Esperanto
L i 11 nit Rouen, Frankrijk.
We willen er de aandacht op vestigen, 'dat men In
Den Helder, Alkmaar, Breezand en Wieringen de
gelegenheid heeft dezen winter Esperanto te leer.en
volgens de wereldberoemde Cseh-methode. Roland
Dupuis uit Rouen, Frankrijk, een goede bekende van
de Noord-Hollandsche Esperantisten, opent na een
vier maandelijksche studie de geheele wereld voor u.
Reeds zeer veel jongeren en volwassenen worden en
thousiast gedurende de proefles en aan die kan de
bnderwijzer verzekeren, dat ze reeds het aanstaan
de voorjaar genoeg weten om schriftelijk en monde
ling betrekking aan te knoopen met Esperantisten
hit de geheele wereld. Uit naam van do Fransche
Esperantisten roept Roland Dupuis u op. een van de
volgende lessen, bij te wonen. Zie advertentie in dit
blad.
A-. P.» Breezand.
de de wind. 'n hevige storm kwam opzetten, meters
hooge golven rolden aan en sloegen met geweld tegen
de palenrij langs do kust. Ook een grootere visschers
boot van Tjepkema bevond zich met vier amateur
visschers in zee, niet ver van de booten van visscher
van Tuinen.
In de buurt van Kolhorn lagen drie kleine booten
ten anker. In de eerste boot bevonden zich H. Ra
delaar, schoenmaker en B. Tromp, bakker te Leeu
warden, in de tweede KI. D. Bonnema en een zekere
Schrane en in de derde boot L. J. Visser en E. Wa
genaar. De booten, die alle voor anker lagen, wer
den geweldig heen en weer geslingerd toen visscher
van Tuinen en andere visschers uit den Westhoek
de plotselinge verandering van het weer bemerkten.
Maar alles ging zoo snel en daarbij stond er zoo'n
kokende zee, dat er aan redden niet viel te denken.
Onmiddellijk werd de reddingboot de C. A. den
Tex te Harlingen telefonisch gewaarschuwd. Inplaats
van in den Westhoek is deze boot later meer Oost
waarts ter hoogte van Zwartehaar in zee waargeno
men, in ieder geval op een plaats veel te ver weg om
de slachtoffers van dezen ongekenden storm te kun
nen redden.
Moedige redders.
Intusschen was van de kust af duidelijk waar
neembaar dat de booten nog niet van de ankers
waren losgeslagen. Toen de wind wat ruimde,, wisten
zes visschers een in het binnenwater liggende motor
boot over den hoogen dijk in zee te brengen. Met
zeer veel inspanning kon men de groote boot van
Tjepkema bereiken. Herhaalde malen werd de met
visschers bemande motorboot teruggeslagen door de
hooge zeeën. Toen men tenslotte de in nood verkee
rende boot had bereikt, stapten twee visschers daar
in over en zij wisten dit vaartuig veilig aan wal te
brengen. De andere visschers begaven zich naar de
twee kleine booten. Een van deze booten was leeg.
Dit was de boot van B. F. Barendsma en J. Verf.
Beide personen hebben getracht op de mastbank te
blijven ziten, doch zijn daar van afgeslagen en ver
dronken. De broer van B. F. Barendsma, S. Ba
rendsma en F. H. Toornstra, moesten dit aan zien
zonder te kunnen helpen. F. H. Toornstra, die aan
vankelijk ook op de mastbank bleef zitten, sloeg
daarvan af, doch werd door zijn vriend S. Barends
ma aan boord geholpen. Door op den bodem te blij
ven liggen, hebben deze personen er het leven afge
bracht. Stijf verkleumd zijn zij aan wal gebracht, zij
worden thans verpleegd bij visscher van Tuinen in
den Westhoek.
Van de bemanning van de booten van visscher
de Groot zijn verdronken H. Radelaar en Tromp
uit Leeuwarden. Van de bemanning uit de tweede
boot wist KI. D. Bonnema zich zwemmende te red
den, terwijl Schrane, die niet kon zwemmen, door
visschers uit Kolhorn is gered. Ook L. J. Visser en E.
Wagenaar, beiden te Leeuwarden woonachtig, zijn
gered. Hun drie booten lagen boven de pier en wa
ren onoordeelkundig voor anker gelegd.
Aangespoeld zijn de lijken van kapper Barendsma
en van Radelaar. De lijken van Tromp en Verf zijn
nog niet gevonden.
De tocht van de reddingboot C. A. den Tex.
De reddingboot C. A. den Tex, van de Noord- en
Zuidhollandsche reddingmij, is om tien uur de ha
ven van Harlingen uitgevaren.
Om kwart over drie is de boot onverrichterzalce in
de Haven van Harlingen teruggekeerd. De bemanning
had geen enkel schip dat in nood verkeerde, aange
troffen en evenmin had men wrakstukken gevonden.
Het vaartuig heeft om ruim vier uur de haven van
Harlingen opnieuw verlaten en koers gezet naar de
Doove Balg, het vaarwater naar Nieuwe Diep, waar
ook een schip in nood zou verkeeren.
EEN BELANGWEKKEND INTERVIEW MET STRAS
SER. HITLER MOET KIEZEN TUSSCHEN
OORLOG OF NATIONAAL-SOCIALISTI-
SCHE REVOLUTIE.
Parijs, 25 Sept. (A.N.P.) De „Excelsior" heeft
een interview gehad met Otto Strasser, die daarbij
o.m. het volgende zeide: Het voornaamste probleem
voor Duitschland is op dit oogenblik de vraag of dr.
Schacht dan wel de nationaal-socialistische revolutie
het sterkste zal blijken te zijn. Eenigen tijd geleden,
aldus Strasser, heeft een geheim gehouden verga
dering van hooggeplaatste nationaal-socialistische
persoonlijkheden een ultimatum gezonden aan Hit-
Ier, waarin het ontslag van Schacht geëischt werd.
Hierop zou Hitier hebben geantwoord:
„Ik heb Schacht noodig voor onze herbe
wapening. In de herfst, wanneer de bewape
ning gereed zal zijn en wij weer sterk zullen
zijn, zal Schacht verdwijnen. Met de voltooi
ing van de herbewapening van Duitschland
zullen ruim 1 y2 millioen arbeiders op straat
komen te staan. Hitier zal dan moeten be
slissen wat hij wil, oorlog of een nationaal-
socialistische revolutie.
Strasser sprak als zijn overtuiging uit, dat Hitier,
gezien de ontwikkeling, die hij sedert 30 Juni 1934
ondergaan heeft, in dit dilemma den oorlog zal kie
zen. Hitier heeft het oorlogscomplex, aldus Strasser,
Hij weet wat oorlog is, omdat hij dien heeft mee
gemaakt, maar hij weet niet wat revolutie is en hij
vreest die. Tusschen het bekende en het onbekende
zal hij het bekende kiezen.
DE ITALIAANSCHE BEGROOTING.
Voor Augustus een tekort van 504 millioen.
Rome, 25 Sept. De door het departement van
financiën gepubliceerde cijfers over Augustus geven
een tekort aan over deze maand van 504 millioen
Lire. Voor Oost-Afrikaansche uitgaven zijn in totaal
387 millioen besteed, terwijl het deficit sedert 1 Juli
gestegen is tot 946 millioen.
Wat de algemeene toestand des lands betreft, uit
Milaan wordt gemeld, dat de beurs daar voor groote
moeilijkheden is komen te staan, daar in den loop
van de laatste paar weken verliezen zijn geleden
van niet minder dan 450 millioen, terwijl 15 belang
rijke firma's waarschijnlijk niet meer aan hun ver
plichtingen zullen kunnen voldoen-.
Nog lang geen zekerheid dat de instelling
naar de hoofdstad zal verhuizen.
G. NOBEL.
De vereenïging tot ontwikkeling van den
landbouw in Noord-Holland's Noorderkwartier
heeft gistermiddag te Alkmaar een spoedver
gadering gehouden om het feit onder de oogen
te zien, dat de landbouwerisis-organisatie voor
Noordholland van Alkmaar naar Amsterdam
verplaatst dreigt te worden. Besloten is, den
secretaris, den heer G. Nobel, op te dragen,
heden, Donderdag naar Den Haag te gaan,
om bij den minister van landbouw het behoud
van den zetel der crisis-organisatie te Alk
maar te bepleiten.
Een voorbarig bericht.
Het bericht, dat wij gister aan het Alg. Handels
blad ontleenden, waarin de waarschijnlijkheid werd
uitgesproken, dat in October deze crisis-organisatie
reeds uit Alkmaar naar Amsterdam zou verhuizen,
en zelfs den minister zijn toestemming had.verleend
is dus op zijn minst genomen, voorbarig te noemen.
Het is niet onmogelijk, dat in de hedenavond te
houden Alkmaarsche raadsvergadering een spoed-
voorstel van B. en W. in verband met deze kwestie
in behandeling komt. Er zijn nog verschillende op
lossingen mogelijk en verwacht mag worden, dat de
L. C. O. voor Alkmaar behouden blijft.
Tegen-voorstel der fabrikanten door
organisaties en stakingsleiding
aanvaard.
De Tilburgsche fabrikantenbond heeft gisteravond
het volgende besluit gepubliceerd:
De algemeene ledenvergadering van de vereenï
ging van Tilburgsche fabrikanten van wollen stoffen
heeft kennis genomen van de jongste bemiddelings
voorstellen van den burgemeester van Tilburg en
deze met de arbeidersorganisaties besproken. De ar
beidersorganisaties hebben de fabrikantenvereeniging
medegedeeld dat zij voornemens zijn ledenvergade
ringen te houden ten einde hun leden in de gelegen
heid te stellen met de besturen van gedachten te
wisselen over het door deze ten aanzien van de her
ziening van de loonen gevoerde beleid. De fabrikan
tenvereeniging heeft in verband met een en ander
besloten van vandaag af de gelegenheid open te stel
len den arbeid te hervatten op onderstaande voor
waarden:
De voorwaarden.
I. Ten einde den door de staking in de gezinnen
ingetreden financieelen achterstand te helpen over
bruggen, wordt van vandaag af tot en met Zaterdag
12 October op de thans krachtens de loonregeling
van 19 Augustus verdiende loonen een zoodanige bij
slag gegeven dat de eindloonen worden aangevuld
tot het loonniveau van vóór 19 Augustus.
II. van Maandag 14 October af geldt aldus de loon
regeling van 19 Augustus.
III. Op denzelfden grond als vermeld onder sub. I
worden, op een in overleg met de arbeidersorganisa
ties vast te stellen tijdstip, aan de arbeiders, die de
drie kermisdagen nog niet kregen uitbetaald, deze
dagen alsnog uitgekeerd.
IV. Het door de werkgevers ingehouden loon ter
zake van het verbreken van de dienstbetrekking, zal
bij de eerstvolgende loonbetaling alsnog worden uit
gekeerd.
V. Geen rancune maatregelen zullen worden toege
past
Vergadering van de stakers. De lei
ding adviseert het werk te hervatten.
Gisteravond acht uur hebben de stakers een bij
eenkomst gehouden op de wielerbaan, om over het
einde van de staking een beslissing te nemen. De
stakingsleiders Coolen en Spijkers werden bij hun
komst met gejuich ontvangen. Eerstgenoemde begon
met een uiteenzetting, waarin hij o.a. zeide dat het
eind van den strijd gekomen was, en dat doorstaken
onverantwoordelijk was, omdat het eind van den
weerstand der arbeiders in zicht was.
Intusschen verzekerde hij dat de staking een waar-
Verwachting: Krachtige tot matigen, later ver
der afnemende Noordwestelijke tot Westelijke
wind, gedeeltelijk bewolkt, wellicht nog enkele
regenbuien, aanvankelijk kouder.
Verdere vooruitzichten: Tijdelijk opkla
rend bij krimpenden wind, later weer eenige
kans op regen.
Nachtvorstverwachti n g: Weinig of geen
nachtvorst.
Hierboven
BAROMETERSTAND VAN HEDENMORGEN
UUR: 765.
Het dunne pijltje geeft den vorigen stand aan
TEMPERATUUR: 11 gr. C. 52 gr. F.
MOTTEN
kunnen geen kwaad, als U Uw zomergarderobe
opbergt in onze anti-motzak. Zoowel stof- als
motvrij. Prijs f 1.
TERLEP'S DROGISTERIJ,
Apothekers-assistenten, Hoogzijde 103, Schagen.
schuwing voor de werkgevers was geweest om in de
toekomst de arbeiders niet te trotseeren en hen
rechteloos te behandelen. In volle verantwoordelijk
heid aanvaardt de leiding dus het voorstel van den
f abrikan tenbond.
In hun onderscheiden organisaties hebben de ar
beiders gelegenheid de loonkwestie te bespreken en
hun besturen ter verantwoording te roepen.
De sprekers wekten de arbeiders op, zich niet te
laten beinvloedcn door intrigeerende elementen cn
heden allen het werk in de fabrieken te hervatten.
Voorts dankten zij vooral den burgemeester voor
zijn nieuwe bemiddeling.
De sprekers werden meermalen door applaus on
derbroken cn hadden ook aan het slot luide toe
juichingen in ontvangst te nemen.
Daarna ging de vergadering uiteen.
Tenslotte kan nog worden gemeld, dat. de drie
arbeidersorganisaties gisteravond haar leden een cir
culaire hebben thuis gezonden, waarin ook tot her
vatting van den arbeid op heden wordt, aangespoord
In de circulaire aan de leden van St. Lambertus
zegt het hoofdbestuur o.a., dat, hoewel tegen het
bemiddelingsvoorstel van don burgemeester van do
zijde der werkgevers overwegende bezwaren werden
aangevoerd, mede en vooral op uitdrukkelijk verzoek
der drie arbeidersorganisaties door de fabrikanten
werd besloten bepaalde concessies te doen.
Dit tegenvoorstel der werkgevers moet dan ook
als de uiterste concessie worden beschouwd, waarbij
de voorwaarde is gesteld, dat de arbeid heden wordt
hervat. Gezien deze zeer tegemoetkomende voorstel
len der werkgevers, die na ernstige en diepgaando
beraadslagingen op verzoek der arbeidersorganisa
ties door hen zijn aanvaard, dringt het. hoofdbestuur
van St. Lambertus er bij zijn leden met klem en na
druk op aan. heden den arbeid zonder eenige aarze
ling te hervatten.
GROOTE SPOORWEGTEKORTEN. MILLIOENEN
VOOR WEGENBOUW.
De Minister van Waterstaat heeft overgelegd de
inkomsten en uitgaven van het Verkeersfonds.
Wij zullen onze lezers met de lange cijferreeksen
niet vermoeien. Wij zien hoe de inkomsten der spoor
wegen zich steeds in dalende lijn blijven bewegen.
Er wordt nu al weer 6.5 millioen hooger tekort ge
raamd en wordt het totaal 37 millioen ongeveer. Er
worden ingrijpende maatregelen voorbereid om do
tekorten te bestrijden.
Verschillende.wegenverbeteringen zijn in onder
zoek en voorbereiding en daarvoor is ruim 23V& mil
lioen geraamd. Ook Noordholland krijgt daarvan zijn
portie. Van den weg AmsterdamWieringen
Leeuwarden is wegvak Amsterdam—'t Slochter in
uitvoering in werkverruiming.
In verband met den toestand van den bestaanden
weg over Purmerend en Hoorn naar Lambertschaag
komt voor vervanging in de eersteplaats in aanmer
king het wegvak HoornLambertschaag.
Drie minderjarigen naar Nederland te
ruggeleid. Zij wilden teekenen voor het
Vreemdelingenlegioen.
Eindhoven. Drie minderjarige Eindhovenaren,
Lemmens, Verspagget en Van Tongeren bleken sinds
eenigen tijd, zonder een adres te hebben achtergela
ten, de ouderlijke woning te hebben verlaten. Hun
ouders deden hiervan aangifte bij de politie, die een
onderzoek instelde. Dit onderzoek had evenwel geen
resultaat. Intusschen kwam vast te staan, dat een
van de jongens gecorrespondeerd had met het Fran
sche gezantschap in Den Haag en dat. de jongens
zich hadden aangemeld voor het Vreemdelingen-
Lcgioen. Het gezantschap had geantwoord, dat zij
zich daarvoor konden opgeven te Rijssel (Fr.)
Inderdaad heeft de Fransche politie de jongelui in
de kazerne te Rijssel aangetroffen. Zij worden naar
Nederland teruggeleid. Dezer dagen worden zij te-
rug verwacht.
