Charles Rex 35=
De Brabantsche Brief
van
Zaterdag 28 September 1935.
SCHAGER COURANT.
Vijfde blad. No. 9817
DE MOOISTE FOTO
Hevige brand te Den Oever.
E t h e 1 M. Dell.
Ulyenhout, 24 September 1935.
Menier,
Daar staat hier op ons
durp 'n heele verandering
te gebeuren. Zondagmid
dag is 't ons officieel mee
gedeeld.
We zaten in „de Gouwen
Koei", mee de komplcete
propclu'b en 't kaartspel
draaide op volle toeren
als naar gewoonte den
Jaan binnenkwam.
Zijn uniformpet stond
erg voorover. Zijn zwarte
krieken van oogen kost ge
maar net zien glimmen
onder de laken klep. Zijnen
grooten snor hing als 'nen koeisteert omlaag; al 't
„militaire" was uit zijnen postuur.
Den Fielp ging sjuust weer „piek", ge weet, da's
zoo zijn stokpeerdje, en dat moet ik erbij zeggen:
hij was aan de winnende hand.
Dus, hij spuide met 'n vuur als, als, als „*nen
nest jonge honden", lijk den Blaauwe dat noemt.
En 'n praat, 'n praat amico, „de Gouwen" was
hum te klein.
„Zoo motte ltaartspeulen", en dan smeet ie de kaart
op tafel, of er 'n zweep klapte! „Dèèr", en dan douw
de ie de kaart door 't tafeltje henen! „Hier sodeju,
liedde 'r van terug?" „Hier, hier, hier", één, twee,
drie gooïde-n-ie de kaarten achter malkaar neer:
„hier, hier, nog 's hier, betaalen mannen!"
„Niks niks", zei den Blaauwe: „oprapen die kaar
ten, uïtspeulen bakker!"
Maar dat was trciterderij, amico! Dat was alleen
maar om den Fielp 'n bietje koest te krijgen, want
hij had kaarten, kaarten „as ermen en been-en",
zei den Joost, ge weet wel, den weareldkampioën uit
Oosterhout.
„Goeiemiddag, mannen", bromde den Jaan, die
naar ons tafeltje gedruild was. Maar den bakker
zei: „zijde gij den lolligste thuis, Blaauwe? Aan die
kaarten van mijn kunde toch niks doen, prulleman!"
„Daar hedde gelijk in, Fielp! Mee zulke kaarten
kon m'n grootmoeder 't vroeger ok winnen!"
„Zoo, was da zo'nen pikeur in 't proppen?"
,,'k Heb 't mensch nooit gekend, Fielp!"
„Vrek."
„Vastgelijke!"
„Goeiemiddag, mannen", zei Janus weer: „aan het
kaarten?"
„Aan 't kaarten vroeg den Blaauwe stom
verwonderd: „stil jongens, hij wilt ons uitheuren,
horre, onzen Sierlok".
„Ga zitten Janus", zei ik: „ge zijt toch ok ginnen
weesjongen!"
„Kost ik wel 's doen", pruilde-n-ie.
„Wie gift?" vroeg den Fielp vurig.
„Die 't vraagt," ketste den Joost.
„Dus ikke", vroeg den bakker, dan ga lk ze maar
's goed schommelen", deed ie royaal.
„Nie te hard, Fielp", schrok den Joep.: „dan krij
gen ze blaauwe koppen".
„Zoo Janus, kunde gij nie 's netjes „goeienmiddag
Blaauwe" zeggen teugen mijn", zei den Tiest:
,,'k Heb goeiendag gezeed", zei den Jaan deemoe
dig: „hèhè, 'k ben moei van 't schrijven".
„Kee!" kwekte den Fielp, onderwijl ie te geven
zat: „brengt den Jaan 's 'n citroentje-met, dan houwt
ie tenminste zijnen smoel dicht as we zitten te kaar
ten. Enne gift 'm maar 'n sigaar ok".
Janus zweeg, ik zei: „prop", den Joost dee „veur
de negen", den Joep lummelde, den Blaauwe zei: „toe
maar, pas alweer, rotkaarten hè 'k" en den Fielp zei:
„jongens, ik waag 's 'nen zwakken piek".
'Nen zwakken vroeg den Joost.
„En of!"
„Gaat dan maar, aanders was ik veur de tien ge
gaan!"
Hij haalde zijnen pico met vlag en wimpel.
„Was da 'nen zwakken piek?" vroeg den Joost
.vuil
„Hij is goed wakker, jongens",, zei den Blaauwe.
„Hij zit ons mee open oogen te bcla-aitafelen."
„Betalen! Betalen, jandome", kwekte den bakker
en 't zweet glipte as knikkers over zijnen kollesalen
gladden kop.
Janus was stillekes. En ondanks ie pas 'n borrel
tje van den bakker had gekregen, gaf ie den Fielp
geen pluimke. Wat ie aanders grif doet, vooral om
dat den Fielp als Raadslid, toch altij nog 'n stuk ge
meentebestuur is voor den Jaan, dat zoo nou en dan
stemmen moet over Janus'/wel en wee; over, zijnen
uniform, of ie .wèèr 'n Zondagsch pak moet heb
ben; over 't een of aander bijbaantje van f25.per
jaar, over den Jaan zijnen dienst, afijn, ge verstaat!
„Hoe hè 'lc 'm da geleverd, Janus?" vroeg den
Fielp, die snakte naar 'n pluimke.
En op denzelfden lusteloozen toon, waarmee den
Jaan was binnengekomen, zei ie: „och, mee zukke
kaarten is 't gin kunst om te winnen, bakker".
Verwonderd, mee toegeknepen oogskens, keek den
Fielp naar den Jaan. Zoo op de manier van: „wat
is dat voor 'n soortement van gedierte?"
„Neeë, zeg nou zeivers, Fielp", dikt den Jaan het
geval nog wat aan: „da spel van jou, ollee, da's da's
da's k kken zonder douwen".
Wij vergaten te lachen.
Ook den Blaauwe zat naar den Jaan te kijken met
'n bakkes van: .,wa loopt daar toch?"
„Eh - eh - smokt oew citroentje, Jaan?" vroeg den
Fielp verdacht-vrindelijk.
Janus smakte met z'n lippen, keek ongelukkig, en
schudde zijnen kop. ,,'k Heb vandaag mijnen
smaak nie, zuchtte-n-ie.
Den bakker schoof de kaarten opzij en dat wil
iets zeggen, amico. Want we hebben 't hier.'s ge
had, dat we zoo vurig zaten te proppen en onderwijle
te stoken wij „kijken" zelf naar de kachel in den
winterdag in „de Gouwen" dat er 'n schoorsteen
brandje ontstond en toen sprak den Fielp de volgen
de, onvergetelijke, in de Ulvenhoutsche historie op-
geteckende woorden: „eerst uitspeulen en dan blus-
schen".
Maar nou schoof den Fielp de kaarten in 't midden
van 't tafelblad, schoof kalm den Joep z'n glas om
en met allebei zijn arms op de tafel geleund, begost
ie den Jaan 's op z'n gemak te bekijken.
„Spul maar deur en frit me maar nie op", sprak
Janus onverschillig en zeurderig.
Den Fielp keek ons allemaal, stuk voor stuk, 's
verwonderd aan.
„Jaja, bakker", zei den Blaauwe droog: „Janus is
ók te groot geworden. Hij gaat nouw zuutjes aan teu
gen z'n ouwers opstaan".
Janus dee 'n paar knoopen los van zijnen tuniek.
Toen ritselde-n-ie in 'nen geheimen zak met pam-
pier.
„Mannen", sprak ie.
„Man", zee den Blaauwe.
„Mannen", nog steeds friemeldc-n-ie: „mannen",
ik heb van den middag
En daar was 't.
'Nen grooten gelen envelop was te voorschijn ge
komen uit Janus z'n binnenste en hij legde 'm, ge
sloten nog, op tafel en zei: „hij is nog -nie toegeplalct,
guilie zult 't het eerste weten".
Hij dee 't allemaal zoo spechtig, dat. wij stillekes
Waren geworden. Alleen den bakker keek 'n bietje
met minachting naar den grooten brief,die daar
tusschen de spulkaarten en de plaskcs, citroen en
pils wel 'n bietje 'nen weekschen belastingindruk lag
ie verwekken op deuzen Zondagmiddag.
Mee groote krullen, juust uitgevallen, haren, stond
er in den Jaan z'ijnen proces-verbalenschrift op ge
schreven: „Den EdelAchtBaren Hèer den Heer Burge
Meester".
„Vrek" lachte den Blaauwe en hij draaide den
brief naar zich toe, in 'n plaske plakkerigen citroen:
„hij staat teugeswoorig mee z'nen Ouwe in krispe-
dcnlie! Wilt ie oew gezicht niemeer zien, Janus?
Is 't af, tusschen juilie gebeien?"' Maar den Jaan
vischte den envelop uit den citroen, veegde den brief
weer proper en zee: „vuilen vetzak, verknoei m'n
werk nie".
Toen lee den Jaan den belastingachtigen envelop
weer veur 'm, keek ons allemaal triestig aan, drukte
met zijn dikken wijsvinger op dieën brief, met eiken
lettergreep die hij sprak en zei: „jongens, dit is
mijn verzoek om ontslag".
Den Fielp haalde z'n arm binnen, zette een hand
aan z'n kin en de andere, hand viel zwaar op Janus
zijnen schouwer en zoo draaide-n-ie den Jaan naar
zich toe om 'm nog 's 'n bietje beter te zien.
Wij zwegen ok. Keken straf naar Janusse. Den
Blaauwe vroeg in diepen ernst: „wa-d-hedde uitge
voerd, Jaan? Kunnen we jouw er nie uithalen?"
„Teugen Nuuwjaar!" vulde Janus toen aan. En
hij keek ons allemaal weer 's triestig, stuk voor
stuk aan.
Wij zwegen. Vonden het gedacht niet gezellig, dat
we den Janus als champetter, gingen verliezen.
Zelfs den Blaauwe, dien den Jaan al jaren achter
na zit om te „harresteeren", zelfs den Tiest zei: „da's
jammer!"
„En waarom, waarom is datte?" vroeg den Fielp
op z'n Raadslidtoontje. „Kan ik er iets aan doen,
Jaan? Zeg op, dalijlc!"
Triestig schudde Janus zijnen zwarten kop. „Neeë,
Fielp, daar zijn gin kruien veur gewassen, jonk! Ik
mot eruit vanweuges mijnen leeftijd, 'k Ben deus
week zestig geworren!
„In ieder geval, eerst gefeliciteerd, Jaan", zee den
Blaauwe: „daar zullen me op klinken; Keee! 'n Rond
je veur den Jaan!"
„Nou, nou, kalmkes aan", zei Janus: „zóó lollig
is 't nou nie, horre!"
„Maar ge krijgt toch pensioen Jaan?" vroeg ik.
„Jawel, Dré, dertig dienstjaren. Dus K van A van
f28.50 f 14.25, da's de helft van m'n inkomen. En
as den gulden dan valt, dan kan 'k op 'n houtje bij
ten mee m'n Tonia".
„Sodejuu. wa kan dieën kearel rap rekenen", brom
de den Joep.
„Nou", zei den Blaauwe: „ge hebt gin klagen, Jaan,
proost, laank zulde leven!"
„Proost, Saantjes" en zoo als dat bij ons altij gaat,
amico, 't wier van triestigheid al weer rap feest.
„As dieën vrekten gulden maar nie valt", peinsde
Janus weer hardop.
„Die bleft", zei den Fielp, die kollesaal op de hoo'g-
te is van de politiek.
„En as ie nie bleft, dan ging ie door
„Jaa?" vroeg den Jaan.
„Laten me nog maar 's vol laten doen", besloot
den Fielp: „Keee!"
,,'k Heb nooit veul mee Kelijn aan m'n pet g'ad", zei
den Jaan tusschen twee slokskes citroen in: „maar
Met bijzondere zorg worden de zware trossen druiven van de wingerd genomen.
Portret-Atelier JAC. DE BOEN
Keizerstraat DEN HELDER
ik mag toch maar lijen, dat ie nou aan de Regee
ring bleft".
„Gij mot Raadslid zien te worren", kwekte den
Blaauwe: „gij hebt er kijk op, Jaan!"
„Da gaat zoo maar nie", zei den bakker. „Daar
kom meer veur kijken, Blaauwe, dan X X
f28.50 f 14.25".
„Gij ku" t 't weten, edelachtbare", ketste den Tiest.
„Tonia wil terug naar Zeuvenbergen", zee den Jaan
somber: „guilie wit, daar hè 'k ze vandaan gehaald,
as Piëta, m'n eerste vrouw gestorven was".
Amico, toen zakte de stemming efkens. Toen heb
ben we uitgcmokt, dat den Jaan den volgenden keer
dan tóch maar op den lijst moet voo:- 't Raadslid
maatschap. En den Blaauwe zou morgen al beginnen
Tonia's „eergevoel te gaan bewerken".
„Hij mag dan nie zoo stom zijn as den bakker", zei
den Tiest: „voor Raadslid is ee altij geschikt. Wat
gij, Dré".
„Mijn stem krijgt ie", beloofde-n-ik.
Janus kwam weer bii. En des avonds zijn we, in
feeststemming den Jaan zijnen ontslagbrief in de
bus van 't diirpshuis gaan gooien.
Neeë. amico, hoe dan ok, Janus mot hier blijven,
't Is al erg genoeg dat we 'm verliezen als veldwach
ter. Ge weet wel wat ge hebt maar nie wat ge krijgt.
„En as ik oe, op 't scheien van de Markt toch nog
'n plazier kan doen om m'n eigen te laten arrestee
ren", beloofde den Tiest: ..dan kunde op me rekenen,
hoor Jaan!"
Den Jaan schudde zijnen kop; flauw lachend.
„Da's af, Tiest! Gij hedt 't gewonnen", bekende
den Jaan.
Ziedaar, amico, de groote verandering op Ulven-
hout.
We hebben al 'nen feestcommiteit opgericht.
Den Jaan zal vertrekken mee muziek. Eere,
wien eere toekomt!
Den Blaauwe hee de leiding. En den Fielp is den
officiëelen feest-voorzitter.
Ge hoort er meer van.
Maar nou schei 'k er af, want 'k mot zoo dalijk
naar d' eerste vergadering.
Veul groeten van Trui en as altij gin horke min
der van oewen
toet a voe
DRÉ.
W 1 E RIN GE N
V/'oou- en winkelhuis alsmede een ko-
leiip&Khuis een prooi der vlammenge
worden.
In den nacht van Woensdag op Donderdag^eeft
aan den Gesterweg te Den Oever een hevigen brand
gewoed, waarbij een woon- en winkelhuis, zoomede
een kolenopslagplaats, alles in eigendom^toebehoo-
rende aan dëiv heer C. Doves, in vlammen zijn opge
gaan. De heer D. was te half 1 met zijn vrachtauto
thuis gekomen, welke hij in de garage had geplaatst.'
Even later bemerkte hij vuur in de garage en bleek
hem dat zijn auto in brand stond. In minder dan
geen tijd stond de geheele kolenopslagplaats in lich
ter laaie en voordat de brandweer ter plaatse was,
kon aan redden van het woon- en winkelhuis even
min meer worden gedacht. Met man en macht heeft
men in het stormachtige weer moeten werken om de
belendende perceelen, waaronder enkele nettenop-
slagplaatsen, te behouden, hetgeen tenslotte mocht
gelukken, nadat ook uit Hippolytushoef de motor
spuit ter assistentie was aangekomen. Het vuur moet
in den vrachtauto op een of andere wijze zijn ont
staan. Verzekering dekt de schade aan het tot den
grond toe afgebrande woon- en winkelhuis met in
ventaris. De kolenbergplaats met inhoud, zoo ook de
vrachtauto waren echter niet verzekerd. Een locomo
tief van den aannemer H., welke zich op het erf
bevond, werd eveneens een prooi der vlammen.
FEUILLETON
door
69.
Hij knikte eenigszins uit de hoogte. „Ja, zeg hem
maar, dat hij eens komen moet. Ik zal niet met
hem en hij niet met mij twisten. Wenscht hij nog
altijd mijn bloed te zien vloeien? Hij kan 't gedaan
krijgen, als hij 't hebben wil."
„Charley!" riep ze verschrikt uit.
Hij tring aan de piano zitten. Zijn vingers dwaalden
over de toetsen en "even later speelde hij een melo
die, die zij jaren geleden zoo vaak van hem had
gehoord. Ze prevelde de woorden, terwijl hij speelde.
There has fall'n a splendid tear
Frorn the passion flower at the gate,
She is coming, my dove, my dear;
She is coming, my life, my fate.
The red rosc cries, „She is near, she is near!"
And the white rose weeps, „She is late!"
The larkspur listens, I hear, I hear!
And the lily whispers, „I wait!"
„Ja, ze is zeker heel laat", zei Charles Rex heel
spottend, terwijl hij voor de piano bleef zitten. „En
de lelie heeft meer geduld daii ik. Waarom zing je
niet, Rozcnmaud?"
Ze schrikte op bij 't hooren van zijn stem, maar
gaf geen antwoord. Ze kon hem toch niet zeggen
dat tranen haar stem verstikten!
Hij speelde nog een poosje zachtjes door, totdat
de oude huisknecht binnentrad met een theeblad.
Toen stond hij plotseling van de piano op omhaar
te bedienen.
Hij liet haar in de vensterbank zitten, nam zelf
ook plaats en sprak over allerlei onverschillige on
derwerpen. Ze deed geen moeite om het oude onder
werp weer aan te roeren. Daarvoor kende ze hem
te goed; wanneer hij dat wilde laten rusten, zou
geen macht ter wereld in staat zijn hem te dwingen
er weer op terug te komen.
Maar ze voelde toch heel sterk, dat hij niet trach
ten zou, zich geheel aan haar invloed te onttrek
ken. Hij sprong op dat oogenblik heen en weer als
een aap, die zich van den eenen tak op den anderen
waagt, maar een vast doel op het oog heeft en dat
eindelijk ook wel zal bereiken, zij het langs een
omweg.
Hij verbaasde haar met er plotseling weer op te
rug te komen. Hij had het gesprek op zijn nieuw
jacht gebracht en sprak het voornemen uit, daarmee
een reis om de wereld te gaan maken.
„Maar toch niet alleen?" zei ze en had toen die
woorden wel willen terugroepen, uit vrees teveel te
hebben gezegd.
Hij antwoordde echter onmiddellijk. „Ja, alleen!
En als ik niet terugkom, kan Benny met Toby trou
wen en hier in mijn plaats regeeren. Natuurlijk als
hij geen groote gek is. En is hij dat wel, dan kan
Toby 't hier alleen doen, met Jake en jou om voor
haar te zorgen."
„Maar Charley, waarom toch?" die woorden kwa
men Maud onwillekeurig op de lippen.
Hij fronste het voorhoofd. „Wel ze hebben elkaar
altijd graag mogen lijden, dat weet ge toch wel. Mij
heeft ze weliswaar een poosje aangebeden, maar
daar kon ik niet mee volstaan! Verbeeld je, ma
chère. Ik, een steenen heiligenbeeld!"
„Je hebt haar nooit begrepen", zei Maud.
Hij trok de schouders op en ging voort: „O, ze
wilde zich gaarne voor mij opofferen, maar dat is
me niet genoeg! En buitendien. Ik begeer geen of
fer. Ik heb haar mijn bescherming verleend. Maar
dat deed ik uit eigen vrijen wil, daarvoor behoef ik
niets in ruil."
Zijn stem klonk vreemd, alsof hij zijn ontroering
moest bedwingen. Hij leunde tegen 't raam met de
hand achter 't hoofd. „Daarvoor heb ik haar niet
getrouwd. Ik heb getracht haar dat aan het ver
stand te brengen, en werkelijk dacht, ik, dat ik haar
voor me zou kunnen winnen als iedere andere man.
Maar ik heb me vergist, leelijk vergist. Ze verwacht
te van mij nooit iets behoorlijks, vertrouwde me
nooit. Daarvoor had ik een te slechten naam. En
zoodra de wind draaide, sloeg de boot om."
„Wat deed de wind draaien?" vroeg Maud vrien
delijk.
Hij keek haar nog steeds glimlachend aan. ,,'t
Noodlot heeft het zoo gewild, 't Was maar een klei
nigheid, maar toch gebeurde het. Ze liep weg. En
daaruit bleek me dat ik haar niet kon binden. Ik
was als gewoonlijk te snel van stapel geloopen en
dat kon ze niet hebben. Nu", en hij richtte zich op,
„nu krijgt Benny de kans. Ik gun hem haar."
„Maar beste jongen!"
Hij lachte haar op zijn oude, half teedere, half
spottende wijze toe. „Dat choqueert je, maar waar
om? als ze nu van elkander houden. Heb jij me wel
niet eens verteld dat de liefde het grootste geluk op
aarde is. Heb je wel niet eens verkondigd dat ik
nog had te leeren, dat de grootste vreugde was, je
eigen geluk voor anderen op te offeren. Dat kan
gemakkelijk genoeg gebeuren, heb ik je al lang ge
leden eens gezegd, ze behoeft maar met hem weg
te gaan en ik doe het overige. Een moreele mis
daad, meer niet. Ja, dat is tegen jou opvatting, na
tuurlijk. maar kijk eens. ik doe alleen afstand van
hetgeen ik nooit heb bezeten. En voor 't eerst van
mijn leven bega ik dan een misdaad, in naam der
liefde."
Hij lachte toen hij dat woord uitsprak en 't scheen
wel of 't hem pijn deed. Zijn gelaat was betrokken
en er was geen spoor van een glimlach meer op te
bekennen.
Maud stond plotseling op. Er was iets in zijn hou
ding, dat ze niet verdragen kon. „O, je vergist je. Je
vergist je! Je hebt het in je macht haar liefde te
winnen. En je hebt haar lief Charley. Dit heb je nu
toch niet gekregen om het weg te werpen! Dat kan
je, dat mag je, niet doen!"
Hij maakte een plotselinge beweging die haar
trof.
„Lieve Maud, er zijn enkele dingen waartoe ik
niet in staat ben en daaronder behoort ook, een
vrouw tegen haar wil bij mij te houden, zelfs al is
zij mijn wettige echtgenoote. Ik wilde haar niet met
Spentoli laten gaan, maar met Benny, dat is wat
anders. Jake heeft me verzekerd dat hij een beter
echtgenoot voor haar zal zijn dan ik. Wanneer Ben
ny alles omtrent haar verleden, haar afkomst wcnscht
te weten dan kan hij bij mij komen. Ik kan hem
daaromtrent voldoende inlichten. Zeg hem dat!
Maar als hij haar werkelijk liefheeft, zal hem dat
geen zier kunnen schelen, evenmin als mij!"
„Ah!" zei Maud.
Ze keek hem een oogenblik aan met moederlijke
teederheid, als een moeder, die begrijpt! Ze stak hem
de hand toe.
„Ik dank je Charley, dat je mij dat hebt verteld",
zei ze. „Goeden dag!"
„Wat heb ik je verteld?" vroeg hij plotseling.
Ze schudde 't hoofd. „Dat doet er niet toe. ik be
grijp t nu, dat is alles. En ik zal je boodschap aan
Benny, aan hen beiden overbrengen, Goeden dag."
Hij boog zich en kuste haar de hand. „Tenslotte"
zei hij, „kom ik weer bij mijn oude bondgenoote te-
