S.K.C.
Dr. Colijn aan
het woord
AhEumNKiw
Zaterdag 28 September 1935.
SCHAGER COURANT.
Derde Blad. No. 9817
Vabiaspeculatie is een onvaderlands
lievende daad.
Mr. Oud verdedigt zijn beleid.
Een nieuwe kapperssalon.
\Jon
Engeïsch militair vliegtuig neergestort.
SPELLINGSWIJZIGING OP HANDEN?
Iubraku te Purmerend en omstreken.
Zijn vader was jarig
Een ballon-ramp in Polen.
Tweede Kamer.
Slechts in een sfeer van vertrouwen kan dit
kabinet werken. - Deviezencontrole en
devaluatie zeer positief afge
wezen.
De minister-president Dr. Colijn kwam nog: Don
derdag: in den namiddag: aan het woord, ter beant
woording: van de verschillende sprekers over het
hezuinigingsontwerp. De minister begon met te con-
stateeren dat over het hezuinigingsontwerp zelf zeer
weinig is gezegd.
Hij legde vast dat het niet de bedoeling is, om de
departementen Koloniën en Defensie blijvend te ver
eenigen. Waarom er dan nog geen minister van de
fensie was, zooals de heer Vervoorn vroeg? Wel,
toen spreker eens aan den heer Briand, die tijdens
een Volkenlbondszitting plotseling naar Parijs was
geroepen, om een nieuw kabinet, zijn negende!, te
vormen bij zijn terugkeer, vroeg hoe het was gegaan,
kreeg hij ten antwoord „Och, zooveel portefeuilles
voor die en die partijen en één portefeuille geef ik
pas later weg. die is bestemd voor den Tijd. De Tijd
is mijn beste collega. Aldus sprak de heer Briand
en spreker zegt het hem na. (Vroolijkheid).
Hier onderbreekt de Premier te kwart voor zes
zij.n rede om haar Vrijdagmiddag te 1 uur voort te
zetten.
Allereerst behandelt Dr. Colijn dan de oorsprong,
het verloop en het einde van de regeeringscrisis.
Door de meer dan scherpe critiek in de R.K. pers
bestond er goede twijfel ten aanzien van de houding
der r.k. fractie en toen de heer Aalbersc vroeg of
het Kabinet nog geloofde te kunnen slagen, meende
spreker niet beter te kunnen doen. dan te verkla
ren, dat. dit geloof er den laatsten tijd niet beter op
was geworden, hierdoor doelende op de tendenz in
de R.K. pers om de ministers als een stel sukkels
voor te stellen, die niets van de situatie begrepen.
Allerminst heeft de regeering om een mo
tie van vertrouwen gevraagd.
Een positieve verklaring van den heer Aalberse
was voldoende geweest.
Aan het vragen van een motie van wantrouwen
heeft spreker zelfs niet gedacht.
Als men zegt dat de regeering met het stemmen
Vóór het hezuinigingsontwerp had genoegen moeten
nemen, heeft men formeel gelijk, maar de regeering
die dagelijks voor beslissingen staat vaa.,ongekende
draagwijdte, kan niet regeeren zonder den steun van
een der beide groote partijen.
Spreker ziet allerminst over het hoofd, dat het Ka
binet extra-parlementair is, maar de basis waarop 't
werkt moet die zijn van algemeen vertrouwen. Is
dit vertrouwen niet aanwezig, dan zal deze regee
ring moeten plaats maken voor een andere, die wel
dit vertrouwen bezit.
Spreker kon dan ook moeilijk anders handelen
dan hij in den avond van 23 Juli deed. De weg
moest worden vrijgemaakt om de vorming van
een ander Kabinet mogelijk te maken.
Het spijt spreker zeer, dat de heer Aalberse
zich gegriefd gevoelt over de regeeringsverkla-
ring, waarbij de gevolgde tactiek der R.K. werd
gelijk gesteld met die der communisten en soci
alisten, maar hij kan slechts zeggen dat de vorm
der verklaring zuiver zakelijk is bedoeld. Over de
wijze waarop deze vorm is tot stand gekomen,
kan spreker geen mededeelingen doen.
De minister neemt persoonlijk de verantwoordelijk
heid op zich voor het aanvaarden van de opdracht
der Koningin tot Kabinetsvorming.
Een nieuwe poging tot vorming van een parlemen
tair Kabinet was nutteloos tijdverlies geweest, dat
met het oog op de geldmarkt niet mocht worden ge-
risqueerd.
Spreker heeft nog wel overwogen om aan H. M.
te verzoeken eerst nog eens een of twee anderen
de gelegenheid te geven, maar in de dagen, die op
de Kabinetscrisis volgden, verloor de Nederland-
sche Bank achtereenvolgens 27, 24, 60, 10 en 19
millioen, tezamen 130 millioen.
De heer Aalberse had gewenscht dat de regeering
in Juli goudafvloeiing had tegengegaan, maar daar
toe was zij wettelijk niet bevoegd.
In het algemeen hebben de groote banken niet mee
gedaan aan de vlucht uit de gulden, maar zij kun
nen hun clienten moeilijk verhinderen hun geld op
te vragen en er buitenlandsche deviezen voor te
koopen.
Spreker wijst met nadruk deviezencontrole
af, daar het vrije kapitaal en de gouden stan
daard onverbrekelijk aan elkaar zijn ver
bonden. Deviezencontrole leidt onherroepe
lijk tot het verlaten van den gouden stan
daard en dat is van dit kabinet niet te ver
wachten..
Trouwens het is zeer de vraag of deze maatregel
uitvoerbaar is. Alleen te Amsterdam zijn al 750 com
missionairs in effecten, waarbij dan nog de tallooze
kleinere banken zouden komen, die onder controle
dienden te worden gesteld.
EEN NIEUW KABINET
Is uit het gevoerde debat niet zonneklaar gebleken
dat men hier wel degelijk met een nieuw kabinet
heeft te doen? Immers de heer Aalberse zelf heeft
gezegd, dat het conflict niet zou zijn uitgebroken als
spreker zijn rede van Dinsdag oop 23 Juli had uitge
sproken.
Is dit nu een nieuw kabinet of is het dit niet?!
roept spreker uit. (Groote vroolijkheid).
Of er vrijwel dezelfde menschen inzitten doet hier
aan niets af. Tussc.hen de beide kabinetten in ligt
de opdracht aan Professor Aalberse.
Overigens is spr. over de ontvangst van het kabi
net niet ontevreden. Wel heeft men gezegd dat de
troonrede allerlei vage formules bevatte, maar men
hebbe geduld en wachte de boodschap der regeering
af.
Spreker spreekt over consequente deflatie omdat
bij sommige voorstellen hierover dient te worden
gesproken.
Over devaluatie zwijgt hij echter, omdat dit niet
in de regeeringsplannen voorkomt en hij raadde de
Kamer daaraan in het vervolg ook het zwijgen toe te
doen. De regeering plaatst definitief devaluatie bui
ten haar plannen en het ware te wenschen dat de
Kamer dit ook kan doen. Dit zou zeer bevorderlijk
zijn voor de rust op monetair gebied.
Heftig toornt de Minister dan tegen de onva
derlandslievende speculanten die het geld duur
maken en de taak der regeering belangrijk ver
zwaren. Daarenboven benadeelen zij ernstig han
del en nijverheid.
Voor alles hebben wij behoefte aan verlaging van
de ente en aan credietuitbreiding, eindigt, spreker.
Ons volk moet daaromde zenuwachtige stemming van
zich werpen en ze doen plaats maken voor rustige
beradenheid en grimmige volharding. (Bravo-geroep
en applaus.)
Na deze rede van Dr. Colijn heeft Mr. Oud, de mi
nister van financiën het woord gevoerd ter beant
woording van de opmerkingen in tweeden termijn ge
maakt over het Bezuinigingsontwerp.
Het salaris-vraagstuk, aangesneden dóór de heeren
Van den Tempel en Thijssen werd nog eens nader
door den minister uiteengezet.
Dan heeft de heer Van den Tempel de regeering ver
weten, dat de Minister van Binnenlandsche Zaken een
circulaire aan 165 gemeenten heeft gestuurd met uit
schakeling van het georganiseerd overleg, maar die
circulaire moest weg, omdat den gemeenten tijdig
gelegenheid tot behandeling in het georganiseerd
overleg moest worden gegeven. Juist daarom heeft
de regeering de bewuste circulaire vroeger doen uit
gaan.
Na er op te hebben gewezen, dat men niet mag
zeggen, dat de salarisverlaging van tien millioen tot
een sluitpost is gemaakt, wordt door den minister
aangeraden de salaris-motie-Van den Tempel niet
aan te nemen.
In de replieken die hierop volgden en waarvan wij
alleen den korten inhoud vermelden, dat hij zich niet
aansprakelijk stelt voor de schade als een ander hem
moedwillig door een ruit gooit. Wat het niet willen
regeeren alleen met de sociaal-democraten, maar wel
met een derde partij er bij zegt spr.. dat de derde
man de spraak aanbrengt. De heer Albarda heeft
spr. vergeleken met Simson, nadat Dalila zijn haar
tooi had geknipt. Spr. verklaart dat er in Juli heusch
geen vrouw in 't spel was. (Vroolijkheid.) Spr. wijst
het verwijt van den heer De Geer af, als had spr.'s
fractie op de vraag van de regeering moeten ant
woorden of er vertrouwen was, het zou zijn als 't oude
spelletje waarbij iemand een vraag trok en moest
antwoorden. In welk jaar zijt gij geboren? Mijn
schoonmoeder is 66 jaar. (Gelach.)
Er is in het land gezegd, dat alles wat in de laat
ste maanden in de Kamer is gebeurd, het gevolg
was van een oude veete tusschen dr. Colijn en spre
ker. Wij zouden elkaar niet kunnen uitstaan en
zouden elkaar voortdurend dwarszitten. Spreker stelt
er prijs op te verklaren, dat, als er één staatsman
is waarvoor spreker achting en bewondering heeft,
het dr. Colijn is, en hij weet, dat diens gevoelens voor
hem evenzeer vriendschappelijk zijn.
Spr. wijst er verder op, dat. er gezegd is dat er nu
geen vrede is gesloten maar een wapenstilstand. Wij
kennen in onze vaderlandsche geschiedenis een be
stand van 12 jaar. Zoo hoog zal de leeftijd van dit
ministerie wel niet worden. Wie is in dezen strijd
overwinnaar, hoeft men gevraagd. Griezot heeft ge
zegd: „De regeering is overwinnaar als zij er in
slaagt den vrede te herstellen". In 's lands belang
wenscht spr. de regeering zulk een overwinning, toe.
De heer Albarda wijst op de houding in Juli en nu
der katholieken. Toen geen vertrouwen, nu: lang
zal zij leven.
Spr. behandelt daarna het niet willen regeeren der
R.K. met de S.D., alleen. Spr. hoopt dat dit evenals
de heer Aalberse heeft gezegd, geen wet van Perzen
en Meden is. Dat de a.r. do voorkeur geven aan de
oude coalitie, en niet wenschen te regeeren met de
S.D., spijt spr., maar de coalitie krijgt steeds minder
stemmen. Men vergete niet, dat de arbeiders bij de
s.d. en de R.K. bij elkaar behooren.
Spr. dringt aan op het maken van groote werken,
in Zweden had de regeering daarvoor in enkele
uren geld te over tegen 2% De s.d. hebben reeds
lang om verhooging der successiebelasting gevraagd,
de minister noemde dat onverantwoord. Het liep
toen over 5 a 6 millioen, nu is de verhooging 68
millioen. Ook met de industriebank is de regeering
tot andere gedachten gekomen, misschien gebeurt dit
ook nog wel met de verandering van zilvergeld in
nikkelgeld en een heffing in eens.
Verschillende sprekers volgen, waarbij de heer De
Geer nog eens de nadruk er op legt, devaluatie niet
te hebben aangeprezen. Bij consequente deflatie volgt
het een onherroepelijk het ander, dat heeft spr. wree-
de messteken genoemd.
Na nog een kort woord van den minister-president
werden de algemeens beschouwingen gesloten en zal
Dinsdag gestemd worden over de motie-Van den
Tempel.
Het oude gebouw van de Hoornsche Bank heeft
een nieuwe bestemming gekregen, het is n.1. onder
leiding van architect Chr. Dekker omgebouwd in
dames- en heeren kapsalons, terwijl er tevens een
sigarenzaak aan is verbonden. De heer Pronk heeft
zijn kapsalon van het Noord overgeplaatst naar de
Markt, waar nu een keurige zaak is gekomen. In
de sigarenzaak zijn de verschillende sigaren en si
garettenmerken Voorhanden, waarvan ieder rooker,
als hij het ziet, staat te watertanden. Een practische
draaiende sigarenstancler maakt het mogelijk dat
elk in een wip zijn gewenschte merk sigaren kan
verkrijgen. De heerenkapsalon is modern ingericht,
groote spiegels steunende op marmeren tafels zorgen
er voor dat een leuk modern interieur wordt ge
schapen, terwijl een groote rustbank hen die onver
hoopt mochten moeten wachten, tot een gezellig
zitje noodt.
De dameskapsalon, die een aparte ingang heeft, is
achter de heerensalon gelegen. Door dames bediend,
zal een ieder gelegenheid vinden om in eenige boxen
haar kapsel te doen onduleeren, watergolven, per
manenten enz.
Al met al is het een mooie zaak geworden, aan
welker bouw de firma's Zoet, Zaandam, betimme
ring, P. Weeland, schilderwerk, A. Schoen, lood en
zinkwerk; Technisch Bureau A. Keesman electrisch
licht; fa. Schmalz bekleeding, hun beste krachten
hebben gewijd en het mag worden gezegd, met eere.
THEATER ROYAL.
Een buitengewone amusementsfilm „Victor en
Victoria", met Renate Müller en Hermann Thimig
in de hoofdrollen, deze week in Theater Royal
draait.
Deze film haakt zich voor altijd in ons geheugen
vast: „Victor en Victoria"! Een film, die onvoor
waardelijk en zonder de minste overdrijving als het
non plus ultra op het gebied van de lichte muze
beschouwd moet worden. Een meesterstuk van den
regisseur Reinhold Sohünzel, wiens fijnzinnige hand
een operette schiep, zóó flonkerend, zóo wervelend,
zóó overschuimend van esprit en pikanterie, zóo vrij
van alle zwaarte, dat men zich na 't slot verbijsterd
afvraagt: „Heb ik dit werklijk beleefd? Waar ben
ik eigenlijk?!" Zoozeer wordt men in de gevoelsbe
weging van dit uitbundige geheel opgenomen, dat
men het besef van tijd en plaats volkomen verliest
en slechts de sensatie heeft, eén wonder doorleefd te
hebben!
Renate Müller in heerenrok! Zóó heerlijk licht,
zóó vol verve, zóo schoon en verfijnd, zagen wij haar
nimmer te voren! Renate in rok wist in tegenstel
ling met zoovele kunstzusteren de verleiding te
weerstaan, om te agan „marleniseeren" en bracht
daarmede een heel bijzondere en aparte noot in de
sfeer van deze als hasjisch werkende film!
Met den fijnen komiek Hermann Thimig. den
prachtigen Robert van Adolf Wohlbrück. die met
brio de „beau röle" vertolkte, de beminnelijk ironi-
seerende Hilde Hildebrand, den gedistingeerden
Frtz Odemar en de kwikzilverachtig zich bewegende
Friedel Pisetta werd een ensemble gevormd, dat
onzen doorloopenden schaterlach op het rhythme
van Franz Doelle's geestige muziek tot driemaal toe
tot furioso opvoert!
MARKTOVERZICHT.
De handel in vette koeien was Donderdag f.1. Iets
beter, doch hoegenaamd geen verhooging van prij
zen. De duurste koe kwam op f200, werd gekocht
door S. Dijkshoorn, den Helder pl.m. 25 ets. In gel
de- en kalfkoeien was ook beter handel. De handel
in graskalveren was goed. Fokkalveren duur. Nuch
tere kalveren matig. Van de fokkalveren kan nog
vermeld worden, dat een kalt (dikbil) verkocht is
voor f 45; wat een prijs. De handel in vette schapen
was duur, vlug. Slachtlamimeren vlug, tot 121/? gld.
Voor de weide tot f 9. De handel in magere scha
pen was redelijk, van 1420 gld. Oude slachtscha
pen 14r—20 gld. vlug. De paarden waren duur. han
del goed. Vette varkens, handel vlug tot 26 ets. Han
del in biggen en schrammen matig, prijzen vooral
niet minder met zoo'n grooten aanvoer.
De handel in kippen .konijnen enz. goed. Over
het geheel was het een mooie drukke markt met
veel bezoek.
Bekendmaking.
MARKTPOLITIE.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Scha-
gen brengen ter algemeene kennis, dat met ingang
van 10 October 1935 tot en met 21 November 1935
des Donderdags geen rijtuigen op het Marktplein,
langs het Rensgars, het Noord en in de Nieuwstraat
mogen worden geplaatst dan alleen gedurende den
tijd voor op- of afladen, terwijl het uit- en inspannen
van paarden op het Marktplein, langs het Noord en
het Rensgars niet zal mogen geschieden.
Overtreding zal worden gestraft met een geldboete
van ten hoogste f 25.of hechtenis van ten hoogste
6 dagen.
SCHAGEN, 27 September 1935.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. Schoorl Pz., l.B.
De Secretaris,
Roggeveen.
Zondag a.s. de spannende wedstrijd
Comp. 4e kl. K.N.V.B.
Aanvang 2 uur.
ONTSLAG.
Ingaande 28 September is aan 110 arbeiders, werk
zaam bij de Westfriesche Kanalen Stolpen—Schagen
ontslag gegeven. Binnen korten tijd zullen meerdere
arbeiders worden ontslagen. Ingaande October wordt
niet meer met twee ploegcnstelsel gewerkt.
OVERGEPLAATST.
De heer C. Treep, monteur bij den Tochnischen
dienst der P.T.T. is overgeplaatst van Zwolle naar
Schagen.
NED. HERV. GEM.
In de plaats van den heer M. Meemster, die bedankt
heeft als diaken, is gekozen de heer Jac. Rus, die
de benoeming aangenomen heeft.
V.H.L.
In het bestuur van de V.H. Lidmatenclub zijn ge
kozen in de plaats van de heeren J. G. Tielrooij en
A. Beemster, die wegens vertrek of a.s. vertrek be
dankt hebben, de heeren A. Dekker en J. van den
Hooff.
SPARTA-NEUWS.
Wederom is voor Sparta I een thuiswedstrijd vast
gesteld. Thans is het B.K.C. uit Anna Paulowna,
dat op bezoek komt. Na de onverwachte en onver
diend groote nederlaag, welke Sparta 1 j.1. Zondag
incasseerde, kan B.K.C. op een heftigen tegenstand
rekenen, daar Sparta 1 zich wel zal trachten te re-
habiliteeren. Echter ook B.K.C. is lang niet mis. dat
ondervond het toch als zeer sterk bekend staande
N.V.V., wat met 52 werd ingemaakt. Wij verwach
ten dus een uiterst spannende en vinnige wedstrijd,
doch daar beide elftallen tegen elkander altijd zeer
fair speelden, ook een. ongeacht den uitslag, zeer
sportieve strijd. Indien het weer eenigszins gunstig
is, zal het wel vol worden rondom de lijnen, daar
ongetwijfeld vele B.K.C.-supporters naar Schagen
zullen komen. De aanvang is 2 uur. De vele Sparta-
supporters willen wij er tevens nog even op wil-
zen, dat voor de groote fancy-fair ongeveer 90 me
dewerkers. zoowel dames als heeren noodig zijn.
Geeft u dus hiervoor allen op bij den heer J. Holtz,
Lagezijde, waar tevens nadere inlichtingen zijn te
verkrijgen. Doet het s.v.p. spoedig en zegt 't voort.
TELEFUNKEN geven
muziek als nooit tevoren!
Een serie radiotoestellen, apart van
uiterlijk, subliem van weergave.
jl Prijzen van f. 106.- af.
Twee dood en.
Jeruzalem: Een Engelsch-militair vlieg
tuig van het luchteskader te Sarphent is in
een sinaasappeltuin neergestort. De piloot en
zijn metgezel werden gedood.
Het Tweede Kamerlid Thijssen Infor
meert naar de juistheid van geruchten,
inhoudende dat ten departemente het
voornemen zou bestaan terug te keeren
tot de spelling De Vries en Te Winkel.
Het Tweede Kamerlid Thijssen heeft den
minister van onderwijs, kunsten en weten
schappen de volgende vragen gesteld:
1. Is het den minister bekend, dat een deel
van de kleine minderheid der scholen, die
nog niet overgingen tot het invoeren van de
o.a. voor de onderwijzersopleiding voorge
schreven, vereenvoudigde spelling, van die
toepassing wordt weerhouden door geruch
ten. als zou ten departemente een wijziging
dor voorschriften worden voorbereid, welke
neerkomt op een terugkeer tot de spelling-
De Vries en Te Winkel?
2. Wil Zijne Excellentie mededeelen, of in
derdaad zoodanige wijziging der voorschrif
ten in overweging of in voorbereiding is?
In den Z.O. Beemster aan den Volgerweg bij Pur-
merend is op acht plaatsen een poging tot inbraak
gedaan. Slechts eenmaal hadden de inbrekers suc
ces, n.1. in de woning van een chauffeur van de N.A.
C.O., waar zij het wisselgeld van dezen, een bedrag
van vijf gulden, hebben gestolen. Toen de inbrekers
bij een ander huis een lucifer aanstaken om te zien
hoe de vensters waren gesloten, werd een der be
woners wakker, waarop de bende op de vlucht sloeg.
Inmiddels werd de rijksveldwachter gewaarschuwd
die onmiddellijk een onderzoek instelde. Tot dusver
re heeft men nog geen spoor van de dieven kunnen
vinden. Eveneens is dezer dagen ingebroken bii de
familie D. in de Bernard Nieuwentiitstraat te Pur-
merend. Men heeft zich toegang tot de woning ver
schaft door het verbreken van een raampje in de
voordeur. Vermist worden dertig gulden en eenige
papieren. De inbraak geschiedde toen de bewoners
hun dagelijksche wandeling deden, een omstandig
heid waarvan de inbrekers op de hoogte bleken te
zijn.
Elfjarige iongen door Duitsche douane
doodgeschoten.
Nabij de Nederlandsch-Duitsche grens in de buurt
van café Hollandia te Arcen, heeft zich wederom
een smokkeldrama afgespeeld, waarbij een 11 jarig
jongetje het slachtoffer werd.
Omstreeks acht uur 's avonds, aldus de Msb.. kwam
een tweetal personen uit een van de op Neder-
landsch gebied liggende grenswinkels en wilden
zich naar een in de nabijheid op Duitsch gebied lig
gende boerderij begeven, toen zij werden aangeroe
pen door oen Duilschen grensbeambte. Toen hieraan
niet onmiddellijk werd voldaan, viel er een schot,
waarop een der jongens doodeliik getroffen ter aar
de stortte. Zijn metgezel ging hierna op den loop.
Het bleek de eenige zoon te zijn van den landbouwer
wonende op de hoeve „Groot Heesecker" in de on
middellijke nabijheid gelegen, onder de gemeente
Walbeek. ITet slachtoffer bad een aantal sigaren en.
een ons tabak bij zich voor zijn vader, die jarig was.
De persoon, die op de vlucht sloeg, was een knecht
op zijns vaders boerderij.
Door een dorpsbewoner ballon zonder
schuitje gegrepen.
Warschau: Volgens een bericht uit Pialystok
heeft een bewoner van het dorp Trzcinka een ballon
kunnen vastgrijpen, die voorbijdreef. De ballon is ver
moedelijk van Duitschen oorsprong en draagt het o:j-
schr.ft „Braunmesse". Aan de ballon hing gen
schuitje, terwijl zich op het omhulsel sporen v -
bloed bevonden. Noch van het schuitje, noch v
eventueele inzittenden is tot dusverre een spoor r
vonden.
NOODWEER IN POLEN.
Warschau: Hevige onweders hebben gewoed
in het Oosten en Zuiden van Polen, waar door het in
slaan van den bliksem talrijke groote branden zijn
ontstaan. Twee dorpjes werden geheel in de asch ge
legd. In Locck zijn 15 personen door den bliksem ge
dood.
