Economische
Kroniek
Uit Bergen.
Het Plan van
den Arbeid
K. van Loenen -f"
„De filosofen hebben tot nu toe de wereld slechts
„verschillend geïnterpreteerd, maar het komt er op
„aan haar te veranderen."
Aldus luidde de laatste van de elf stellingen, waar
mee Karl Marx in het jaar 1845 het materialisme van
Feuerbach te lijf ging.
Op zichzelf gaat deze stelling, evenals iedere an
dere, niet volkomen op. Marx handelde er allerminst
naar, want hij heeft zijn theorieën vastgelegd in uit
voerige geschriften. En theoretiseeren komt in den
regel op hetzelfde neer als interpreteeren.
Het ligt trouwens ook voor de hand, dat men er met
„veranderen" alleen niet is. De doorvoering van het
nationaal-socialisme in Duitschland is stellig een
groote verandering, doch of de voorlooper van het
socialisme, indien hij die had kunnen meemaken, er
in hooge mate mee zou hebben gesympathiseerd, dat
wagen we te betwijfelen.
Het dunkt ons beter, de zaak zoodanig voor te stel
len, dat om te kunnen veranderen, goed te kun
nen veranderen, eerst goed moet zijn geïnterpreteerd,
dat na dit interpreteeren de verandering echter be
hoort te volgen, aangezien anders alle studie nutteloos
is geweest»
Nu heeft het interpreteeren der wijsgeeren vaak
één uitnemende zijde gehad. Dikwijls toch hebben
deze heeren getracht, de eigen subjectiviteit uit te
schakelen, ze probeerden de wereld te bekijken niet
alleen van hun eigen standpunt, maar ook van dat
van anderen. Het moet duidelijk zijn, dat iemand, die
alles ziet door de eigen bril, nooit verder kan komen
dan tot waarheden, die voor hem zelf alleen gelden,
die echter voor een ander hoegenaamd niet behoeven
op te gaan.
En daarmee staan we dan meteen voor het eerste
bezwaar, dat we hebben tegen „Het Plan van den
Arbeid", zooals dat door N.V.V. en S.D.A.P. is samen
gesteld en dat dezer dagen is verschenen. Terloops
gezegd: een uitvoerige behandeling van dit 320 blz.
tellende werk is hier natuurlijk onmogelijk. We wil
len daarom volstaan met het doen van enkele gre
pen.
Van groepen als het N.V.V. en de S.D.A.P., die zich
nu eenmaal laten leiden door partijbelangen, mocht
dit tot op zekere hoogte worden verwacht. Echter,
wanneer men wil komen tot een plan, dat bedoeld
is van algemeene strekking te zijn, is het onjuist om
tegengestelde inzichten eenvoudig onbesproken te la
ten en zich er af te maken door ze te qualificeeren
als minderwaardig.
Dit komt b.v. tot uitdrukking, wanneer in het hoofd
stuk over „Crisispolitiek" twee opvattingen worden
vermeld, omtrent de wijze, waarop de depressie kan
worden overwonnen.
„Twee soorten van crisispolitiek worden gevoerd
„en elke politiek wordt verdedigd met argumenten,
„ontleend aan één van die verschillende economi
sche''opvattingen. Dit verschil in opvatting kan wor
gden "omschreven als een verschil tussen vóór- en
„tegenstanders van het „vrije spel der maatschappe
lijke krachten". Hot verschil in de crisispolitiek kan
„worden aangeduid als negatieve en positieve crisis-
„pol itiek."
Dit alles is nog al goedkoop. Het komt neer op:
„wij denken juist, wie een andere meening heeft is
„er naast." En het is een zeer zwak fundament voor
een „algemeen" plan.
Het zou dwaas zijn te willen beredeneeren, dat
„het vrije spel der maatschappelijke krachten" al
leen voor don mensch van zegenrijke gevolgen kan
zijn. Iemand die deze stelling verkondigt, geeft blijk
van weinig inzicht. Maar de verdediger van het te
gendeel eveneens. Mocht deze laatste daaraan twijfe
len, dan zouden we hem kunnen raden eens te infor-
meeren in landbouwkringen naar de daar heerschen-
de opvatting omtrent de crisismaatregelen.
Het zou beter zijn geweest, indien de samenstellers
van het werk zich wat vaker hadden gesteld op oen
standpunt, als b.v. op blz. 156, waar we lezen:
„Wijzen wij zo enerzijds af de opvatting van
„de meerderwaardigheid van de stad boven het
„platteland, anderzijds nemen wij in het Plan
„evenzeer stelling tegen de opvatting in sommige
„landbouwkringen, dat „de natie rust op de land
bouw"."'
Hierin zit soepelheid, begrip voor verhoudingen,
waarop in de wereld alles berust.
Was er meer in deze geest geredeneerd, dan had
het Plan ons wellicht meer nieuws gebracht, dan het
nu doet. Maar dan zou de samenstelling er van ver
moedelijk onmogelijk zijn geweest door het enorme
aantal perspectieven, dat zich opent. Daarin orde te
brengen ten aanzien van één enkel onderwerp, zou
echter misschien nuttiger zijn geweest dan het sa
menstellen van dit Plan.
Het geen gehoor geven aan de stemmen van men-
schen, die andersluidende opvattingen huldigen, dit
uitsluitend willen zoeken in één richting, geeft aan
het geheel een zekere starheid, die maakt, dat we
met groote stelligheid durven zeggen, dat het Plan
altijd een Plan zal blijven. Uit den aard der zaak zijn
soortgelijke eigenschappen eigen aan ieder plan, on
verschillig van wie het komt. Het leven, ook dat der
gemeenschap is een vloeiend, een stroomend iets, het
is doorloopond in verandering en beweging en de we
tenschap, die het werkelijk ernstig heeft bestudeerd,
erkent, dat het nimmer in al zijn geledingen zal zijn
te doorgronden of in eenig kort bestek is samen te
vatten. Is overigens niet de waarheid van vandaag
de leugen van morgen?
Het wil ons voorkomen of de samenstellers van
het werk, voor zoover ze dan gelijk hebben, wan
neer ze meencn ten aanzien van verschillende dingen
het practisch onmogelijke te hebben bereikt en de
waarheid er van te hebben doorgrond - dit laatste
toch stellig uit het oog hebben verloren. Ze doen alsof
ze de toekomst kennen zoo goed als het heden.
We citeeren het volgende:
„Nog één tegenwerping tegen de positieve crisispo
litiek moet worden besproken: de tegenwerping dat
„een last wordt gelegd op het nageslacht. Zij is on-
juist, wanneer werken worden uitgevoerd van het
„aan te geven karakter. Het lager loonpeil, de lage
„materiaalkosten, de geringe kosten van onteige
ning maken thans de uitvoering van werken goed-
„koop. Normaal wordt in de „goede" jaren geleend
„voor werken van openbaar nut tegen 4 a 5 pet.
„rente. Voor de latere geslachten betekent elk mil-
„lioen, zo opgenomen een last van ongeveer 70 dui
nend gulden per jaar. Stel daartegenover dat het
zelfde werk thans uitgevoerd kan worden voor een
„veel lager bedrag, voor zeker drie kwart, bij een
„rentepercentage van 3.5 a 4 pet. Op het latere ge
slacht drukt, wanneer hetzelfde werk nu wordt
„uitgevoerd, slechts 40 50 duizend gulden per jaar."
Men duide ons ten goede, maar deze redeneering
Kunnen wij niet aanvaarden.
Om te beginnen blijkt er al uit, dat het Plan in
zooverre niets nieuws bevat, dat men het wil behar
tigen met behulp van het min of meer afgezaagde
middel: leenen. En zulks natuurlijk ten laste van 't
nageslacht, dat er nog niet is en dat men gelukkig
wil maken met allerlei zaken, waarvan men voor-
loopig zelf alleen profijt heeft.
Maar dan de calculatie! Is het niet vreemd, dat
geld geleend tegen 4 a 5 pet. een jaarlijksehe last
van 70.000 gulden zou vertegenwoordigen, geld tegen
3.5 of 4 pet. slechts een van 40 50.000 gulden?
Doch verder. Wie kan zeggen, dat het loonpeil de
materiaalkosten, die van onteigening thans „laag"
zijn? Dit kan 'zonder meer niet worden aanvaard.
Integendeel! Naarmate de toekomst meer wordt be
last, of met andere woorden bij voorbaat arm wordt
gemaakt, zullen ze nu hoog zijn. Zal dus de last voor
het nageslacht zwaarder zijn in plaats van lichter.
Wat is verder een „normale" rente? Wie zegt,
dat het nageslacht de werken, die nu worden aange
legd, inderdaad noodig zal hebben?
Neen, zoo gemakkelijk als het hier wordt voorge
steld, is het niet. Aan berekeningen als de boven
staande, ontbreekt iedere realiteit en gezien het ge
wichtige punt, waarom het hier draait, is daarmee
ons inziens het werk veroordeeld.
Af en toe komen ook de samenstellers evenwel
tot het resultaat, dat wat meer studie eigenlijk nood
zakelijk is. Men zou denken dat ze dan de betreffen
de punten voorloopig liever hadden kunnen laten
rusten om te trachten eerst de zaak beter onder de
knie te krijgen.
Gezien het feit, dat, zooals in het voorwoord wordt
gezegd, de opdracht luidde, dat het werk met de
grootste voortvarendheid zou worden ter hand geno
men en volbracht, heeft vermoedelijk de tijd daartoe
ontbroken en heeft men er de voorkeur aan gegeven
een Plan te publiceeren, dat rijk is voorzien met
uitdrukkingen, die in hun rekbaarheid volkomen
nietszeggend zijn, maar die de onvolledigheid slechts
bewijzen.
Een enkel voorbeeld uit de tallooze:
„Voorzoover deze grootere waardeproductie (per
„arbeidseenheid) wordt verkregen door betere or
ganisatie van het werk, bezit zij de tendenz tot
„vermindering van het aantal arbeiders (dat is
„dus werkloosheid! —Rei) Voorzoover zij wordt
„verkregen door verbetering van de kwaliteit van
„den arbeid, bezit zij een tegengestelde tendenz.
„Mocht de eerste overheerschcn, dan wordt het
„eenvoudiger werktijdverkorting door te voeren,
„terwijl ook hier de verdergaande industrialisatie
„zoo noodig aanvullend kan werken."
„De verdere teeltbeperking dient zooveel mo
gelijk vrijwillig plaats te vinden met het ont-
„zien van de kleine boeren."
„Toch mag de branche-indeeling het op juiste
„wijze gebruik maken van de winkelcapaciteit
„niet belemmeren. Zij zal daarom waarschijnlijk
„vrij globaal moeten zijn."
BERGER SPORT VEREENIGING.
Wat er morgen gespeeld wordt.
B.S.V. 1—K.V.V. 3, 2 uur.
C.S.V. 2—B.S.V. 2, 12 uur.
Vertrek per autobus om kwart over elf van ga
rage Smit aan de Dorpsstraat.
B.S.V.-adspiranten-combinatieSchoolelftal van de
U.L.O., 10.30 uur.
Hoe zullen de uitslagen luiden?
Toen K.V.V. 3 en Alkmaarsche Boys 2 elkander in
Krommenie ontmoetten, speelden ze gelijk. Toen
Alkm. Boys 2 tegen B.S.V. 1 speelde in Alkmaar
won B.S.V. Ergo
Maar neen, laten we geen rekensommetje gaan
maken: voetbal is daarvoor tezeer een kansspel.
B.S.V. ontvangt nu morgen het derde elftal van
K.V.V. uit Krommenie en wordt voor de tweede,
achtereenvolgende maal voor een zware taak ge
steld. Gelukkig beseffen alle spelers, stuk voor stuk,
wat er van hen verwacht wordt; gelukkig zijn ze
er allen van doordrongen, dat wil de blauw-zwarte
vlag aan de hoogste mast blijven wapperen, er
Zondag absoluut gewonnen moet worden. Want één
misstap en de Boys, die vlakbij op den loer liggen,
nemen de leiding weer over. En er kan ongetwijfeld
worden gewonnen als de spelers zich opnieuw zoo
geven willen als op het terrein der Boys, toen zij de
tegenpartij eenvoudig de kans niet gaven den ver
kregen voorsprong te niet te doen. En net als de
vorige week zal het ook morgen weer de kwestie
zijn van den klap en den daalder. We hebben ver
trouwen in de blauw-hemden en weten zeker, dat ze
vechten zullen om de plaats te behouden, welke ze
thans innemen. En dus jongens: de tanden op el
kaar; laat je niet verdringen!
In het elftal dat morgen den strijd zal aanbinden
op het thans keurig ingerichte terrein aan den Ker-
kedijk is een kleine wijziging gekomen. Jaap Tuin
is weer op zijn oude rechtsbuitenplaats terecht ge
komen en wij meenen, dat dit niet anders dan een
groote verbetering mag heeten. Mat Kroon bezet
thans de centervoor-plaats en moet morgen toonen,
dat zijn keuze gerechtvaardigd is en hij op deze
plaats kan worden gehandhaafd.
Er bestaat een kans, dat Jan de Moor door een
blessure het B.S.V.-doel niet kan verdedigen. Dat
zou zeker een gevoelig verlies zijn. Want, was het
eigenlijk de Moor niet, die jongstleden Zondag het
leeuwenaandeel in de overwinning had? Gelukkig is
er ook een lichtpunt, heeft de oude doelverdediger
van B.S.V., Piet Timmerman, zich wederom bij zijn
club aangemeld en is dus als reserve-doelman be
schikbaar.
Het reserve-elftal van B.S.V. trekt naar Castricum
om C.S.V. 2 in eigen omgeving te gaan bestrijden.
De elftalcommissie heeft alweer een andere opstel
ling gemaakt met Siegert de Haan op de spilplaats,
Dirk de Jong rechts-achter en Jaap de Beurs in de
voorhoede als rechtsbinnen. Cor Kroon is in de
middenlinie terecht gekomen. Of deze combinatie in
staat zal zijn de Castricummers te kloppen, meenen
we te mogen betwijfelen. Wij zijn eerder geneigd
om aan te nemen, dat de twee puntjes wel voor C.
S.V. zullen zijn. Aan B.S.V. 2 de taak, onze voor
spelling te niet te doen.
Tenslotte heeft de elftal-commissie de gelegen
heid benut, dat de beide adspiranten-elftal vrijaf
hadden en een wedstrijd georganiseerd tegen een
schoolelftal van de U.L.O. Dit is van veel belang,
daar nu de kans schoon is, voor het A-elftal eens
een andere voorhoede te probeeren.
Gehoopt wordt, dat het vijftal: Louis Dames, Hans
Busselman, Jan Eriks, Kees Jansen en Frans Mays
in staat zal blijken, doelpunten te maken. Iets,
\^arom het in een wedstrijd toch maar gaat. Want
van de tegenwoordige voorhoede der a-adspiranten
gaat al bitter weinig kracht uit.
De achterhoede lijkt ons versterkt door de opne
ming van Piet Wijers als rechtsback. Wij meenen te
mogen aannemen, dat hij met Henk Maasen een
1 prima backstelletje zal vormen. Van den wedstrijd
We zouden kunnen doorgaan met het aanhalen
van dergelijke mogelijkheden en waarschijnlijkhe
den, want ze zijn er te kust en te keur.
Was het echter niet beter geweest juist op deze
vraagstukken wat dieper in te gaan? Daar waren
nieuwe gezichtspunten te openen geweest. Wat het
Plan nu biedt is veelal oude en verouderde kosh
We willen niet nalaten ten slotte ook enkele licht
punten aan te wijzen.
In de eerste plaats is het natuurlijk het tot uitdruk
king gebrachte streven om de maatschappij te willen
verbeteren, dat toejuiching verdient, zij het dan ook,
dat het resultaat ons minder kan bevredigen. Voor
zoover verschillende geleerden zitting hadden in de
commissie van samenstelling, hadden we intusschen
gemeend meer objectieve beschouwingen te mogen
verwachten.
Daarnaast treft ons vooral de omstandigheid, dat
men zich heeft gesteld op een „nationaal" stand
punt. Door de noodzakelijkheid gedrongen. Maar het
getuigt van een zich stellen op de basis van de wer
kelijkheid. Er zijn nu eenmaal naties en men dient
er dus rekening mee te houden. Zelfs konden we le
zen, dat aan die naties enkele voordeelen zijn ver
bonden.
Natuurlijk laat men het internationalisme niet
varen en dus: „Hot Plan van den Arbeid is natio
naal, maar het kan direct worden ingeschakeld in
„een internationaal kader." Van een groep, die zich
altijd bij uitstek internationaal heeft genoemd, had
men in dit verband minder naieve opmerkingen mo
gen verwachten. Ook elders wordt over vraagstuk
ken van internationale strekking heel gemakkelijk
heen geloopen. Te gemakkelijk. Dit alles neemt ech
ter niet weg, dat er een nieuw inzicht voor nationa
lisme is te bespeuren en dat is een vooruitgang.
Want in onze huidige samenleving dienen nationalis
me en internationalisme nu eenmaal samen te gaan.
Groote verwachtingen bouwen we op het Plan
niet. Het dunkt ons praptisch onuitvoerbaar en voor
de practijk ongeschikt.
Willen N.V.V. en S.D.A.P. werkelijk nuttig werk
verrichten, dan dienen ze de starheid te laten varen
en de bewegingen onzer maatschappij te bestudeeren.
Die bewegingen kunnen worden geleid en op die
wijze kunnen wellicht practisch gunstige resultaten
worden behaald.
Dit beteekent echter tevens een zich tot op zekere
hoogte specialiseeren. Het komt neer op een nauw
keurig waarnemen en doorgronden van allerlei ver
schillende verschijnselen. We wezen daar reeds op.
De taak, welke de samenstellers van het Plan van
den Arbeid op zich hebben genomen en die ze heb
ben willen vervullen door onze geheele levende maat
schappij die ze blijkbaar zelf niet doorgronden,
wat trouwens ook niet mogelijk is in een kort be
stek te willen samenvatten, was hun te groot.
We gelooven dat het Plan spoedig zal verzinken
in vergetelheid.
Wij meenden dit inzicht van onzen medewerker
over een zoo belangrijk punt als het onderhavige,
niet achterwege te mogen laten, maar zouden het
zeer waardeeren, dat lezers van ons blad, die een
afwijkende meening hebben en die zullen er zeer
zeker zijn, op hun beurt van hun inzichten blijk
zouden geven Wij zullen dan ook hun opinie gaarne
opnemen. (Red.)
Zondag zal, naar het ons voorkomt, de samenstel
ling van-.het adspiranten-elftal A voor de maand
November, voor een groot deel afhangen.
JEUGDIGE INBREKERS GEARRESTEERD.
De inbraak in het buffet van de Berger Sport Ver-
eeniging is thans tot klaarheid gebracht. Het ble
ken knapen te zijn van 8, 10, 11 en 12 jaar, allen in
de buurt van het voetbalterrein woonachtig.
Bij het verhoor, dat de politie den jongens af
nam, verklaarden zij op het terrein te hebben ge
speeld. Toen zij op de veranda van het clubgebouw
kwamen en een hunner spelenderwijs tegen de deur
trapte, ging deze open, waarna de jongens zich toe
gang tot het buffet verschaften, en zich al spoedig
aan de daar aanwezige lekkernijen tegoed deden.
Nog tweemaal daarna zijn ze. in het buffet ge
weest, om zich te vergasten. Den sleutel, welke zij
in het buffet vonden, eigenden zij zich toe en heb
ben dezen later op den rand van de balustrade weer
neergelegd.
Naar wij vernemen, heeft de exploitant van het
buffet reeds een gedeelte van de geleden schade
vergoed gekregen van den vader van een der jon
gens.
AANWINST VOOR DE HERTENKAMP.
Door de N.V. Bouwexploitatie Maatschappij Ber
gen aan Zee is een paar Guinea-ganzen, broedsel
uit het Parnassia-park, geschonken aan de ge
meente voor de Hertenkamp.
Deze ganzen zullen ongetwijfeld een aardige at
tractie zijn voor de jeugdige bezoekers van de Her
tenkamp en het geschenk der familie Van Reenen
is dan ook met grooten dank aanvaard.
ANNA PAUTOWNA
Een pakkende reclame voerde hier het Land- en
Tuinbouwbureau der I. G. Farbenindustrie Aktien-
gesellschaft te Amsterdam.
Met medewerking van de afd. H. M. v. L. werden
voor haar leden en genoodigden in Veerburg bloei
en groeifilms vertoond en films, die de toepassing
en de bereiding van kalksalpeter I. G. lieten zien.
Voor de trouwe bezoekers der ledenvergaderingen
van de H. M. v. L. waren de meeste films geen on
bekenden, maar ook zij zullen wel weer .onder de
bekoring zijn geraakt van het gracieus ontplooien
van de ontluikende bloemen. Wel nieuw en interes
sant was de schematische voorstelling van het be
reiden van kalksalpeter.
Bovengenoemd bureau stelde tevens in de gele
genheid gratis de tentoonstelling in het motorschip
„Antoinette" te bezoeken, waarvan o.a. gebruik ge
maakt werd door de hoogste klassen van eenige
scholen. Diorama's, grafieken, kaarten enz. lieten
ook hier den invloed der bemesting by akker-, tuin
bouw, enz. zien, maar daar naast nog veel andere
zaken, die we maar niet alle zullen vermelden.
DUIVENSPORT.
Vluchten.
Bij de wedvlucht van .Altijd Verder", gehouden
vanaf Eijsden, (afstand 243 K.M.) waren 50 duiven
in concours, die om 8 uur werden gelost. De eerste
duif is om 10 u. 54 m. 18 sec. geconstateerd, en
vloog 1401 m. per min.; de laatste prijswinnende
duif, geconstateerd öm 11 u. 6 m. 12 sec., vloog 1327
m. per min. Prijzen behaalden: G. de Boe 1 3 en 12;
J. A. van Steijn 2 6 en 11; P. de Vries 4; A. Lief
hebber 5; N. Spigt 7 en 10; W. Blaauboer 8; J.
Hengsdijk 9.
Bij de vlucht van Harwich (afst. 266 K.M.) wer
den 20 duiven om 8 u. 30 in vrijheid gesteld. Hier
van werd de eerste duif om 12 u. 23 m. geconsta
teerd, die dus een snelheid van 1141 m. per min.
had, terwijl de laatste prijswinnende duif, om 1 u.
34 min. 18 sec. geconstateerd, 1084 m. per min. vloog
Deze vlucht had geen vlot verloop. De vogels kwa
men traag binnen, eenige ontbraken geheel op 't
appèl. Prijzen: N. Spigt 1; G. de Boe 2 en 6; P. de
Vries 3; J. Waiboer 4 en 5; A. Liefhebber 7.
Kampioenschap.
De uitslag van het bepalen van het kampioen
schap over het geheele hok van de vluchten vanaf
Oudenbosch tot en met Eijsden voor oude en jonge
vogels luidt: L J. A. van Steijn 54 p.; 2. A. Lief-
hebber 51 p.; 3. W. Blaauboer 50 p; 4. P. de Vries
49 p; 5 G. de Boe 43 p; 6. N. Spigt 34 p; 7. G. v. d
Berg 25 p. Generaal kampioen: 1. J. A. van Steijn
277 p.; 2. W. Blaauboer 264 p.; 3. P de Vries 216 p.
Biljarten,
Van de blljartvereeniging speelde bij Alkemade
groep I (F. Alkemade 40, H. Ruijsenaar 30, Jb. Dek
ker 50, Jb. Rozenbroek 60,) tegen groep n (W. Cor-
nelissen 40, H. J. Naastepad 40, H. Cornelissen 55, P.
Alkemade 35).
F. Alkemade won 4 partijen, H. Ruijsenaar 2, Jb.
Dekker 2, Jb. Rozenbroek 2, H. J. Naastepad 2, H.
Cornelissen 2, P. Alkemade 2. Groep I won dus 10
en groep H won 6 partijen.
Z IJ P E
SCHAGERBRUG.
Na een ernstige ziekte is op 57-jarigen leeftijd
Donderdag j.1. alhier overleden de heer K. van Loe
nen, uitgever van de „Zijper Courant".
Op zeer jeugdigen leeftijd in de drukkerij van
den heer J. van Levering gekomen, heeft de over
ledene zich door noeste vlijt opgewerkt van jong
ste bediende tot eigenaar van de zaak.
Op het gebied van het vereenigingsleven nam de
heer Van Loenen te Schagerbrug een vooraanstaan
de plaats in. Behalve tal van functies, die hij in
den loop der jaren waarnam, was hij voorzitter van
„Nut en Genoegen", voorzitter van de afd. „Scha
gerbrug" van den Bond voor Staatspensionneering,
Bestuurslid van de Harddraverijvereeniging „Voor
waarts" en Bestuurslid van de Woningbouwvereeni-
ging „Zijpe".
Dankbaar kan worden herdacht hetgeen de heer
Van Loenen in den loop der jaren voor de vereeni-
gingen ter plaatse heeft gedaan.
Hij ruste in vrede.
SC H 00 PI
DE OUDE KORENMOLEN BLIJFT BEHOUDEN.
De Schoorlsche korenmolen, staande op een aan
natuurschoon rijkste punten van ons mooie duin
dorp, is door het comité, dat geijverd heeft voor het
behoud van dit gebouw, aangekocht.
De lezers zullen zich de courantenberichten van
dit voorjaar herinneren, waaruit bleek, dat groote
kans bestond, dat de molen, één der mooiste uit
ons land, tot ondergang was gedoemd.
Eenige menschen bemoeiden zich met de zaak,
en weldra werd een comité opgericht dat op veler
lei manier (waaronder natuurlijk een actie in de
pers) getracht heeft om gelden te verzamelen tot
aankoop van het oude bouwwerk.
Uit alle deelen van het land stroomden de gelden
toe, het Rijk steunde, de Provinciale steun zal even
eens loskomen naar wordt verwacht, de Gemeente
Schoorl steunde, terwijl de Raad dezer gemeente
reeds bij voorbaat de molen als schenking heeft
aanvaard, mits een grondige restauratie plaats zal
hebben.
In acht maanden tijds is een bedrag tot ver over
de twee duizend gulden bijeengekomen, en thans
kon het comité zich, dank zij de groote medewer
king, gelukkig achten dat ze de molen kon aan-
koopen. Ook voor restauratie zijn gelden aanwezig,
doch men weet, als men herstellen gaat, vindt men
telkens nieuwe gebreken, zoodat de penningmeester
van het comité, de heer Fl. Schermer te Schoorl,
zich nog warm aanbevolen houdt voor stortingen
op zijn postrekening: 212166, onder het motto:
„Voor de oude molen".
Doch het voornaamste is wel, dat op het einde
van 1935 de molen, in goeden staat, aan de gemeen
te Schoorl bij wijze van schenking zal worden over
gedragen.
Dan kan de molen weder in bedrijf worden ge
steld. Er is nog voldoende emplooy voor een koren
molen, zoodat een flinke molenaar wel spoedig zal
worden gevonden, welke voor een redelijke huur,
een mooi bedrijf kan opbouwen.
En zoo is gebleken, dat door hulp uit alle hoeken
van het land, een historisch bouwwerk voor de ver
re toekomst gespaard is kunnen blijven. Een mooi
succes voor het comité, dat inderdaad in die acht
maanden niet heeft stil gezeten.
Van 1772 tot in de tweede helft der negentiende
eeuw, dus bijna 100 jaar lang, was de molen eigen
dom van de gemeente Schoorl, die haar soms zelf
exploiteerde, soms verhuurde.
Laten we slechts wenschen, dat de oude molen
in de eerstkomende eeuw, opnieuw als gemeente
eigendom, zijn wieken weder kan laten draaien over
het land van duinen en dennen.
HAPENKARS PET
Buitengewone vergadering van den Ned. Tuinders-
bond, in het lokaal van den heer Swager te Dirks-
horn. De Voorzitter opent de vergadering en vindt
het treurig dat de belangstelling voor dezen avond
zoo gering is. We zullen een lezing hooren en films
zien van de Kalimaatschappij, alhier vertegenwoor
digd door den heer Balk. Spr. vindt het nu juist
noodig om Iets te leeren, want de weinige kunst
mest die thans verbruikt wordt, mag wel zoo pro
ductief mogelijk worden aangewend. Spr. hoopt op
een prettige, leerzame avond.
Hierna verkrijgt de heer Balk het woord. Spr. be
handelt de bemesting van den tuinbouw. In de eer
ste plaats is noodig een volledige bemesting voor
een gezonde plantengroei. Kunstmest is thans de
kurk waar de tuinbouw op drijft. Dit is juist het
gemakxelijkst, omdat men met kunstmest juist dat
kan gebruiken, wat de plant het meest noodig
heeft. Toch blijkt het in vele gevallen, dat te wei
nig kali gebruikt wordt. Dit is in vele gevallen duide
lijk aan de gewassen te zien. Spr. eindigt zijn rede
met de mededeeling dat nu eerst enkele films ver
toond zullen worden en daarna de gelegenheid
wordt gegeven voor het stellen van vragen.
Als eerste film werd gegeven: Kali-industrie in
Beeld. Nu kon men zien hoe de kali uit de mijnen
werd gehaald en wat er allemaal mee gebeurde
voor de tuinder de zakken thuis krijgt.
Daarna kwamen nog twee komische films, die de
lachspieren danig in beweging brachten.
Vervolgens werd de gelegenheid gesteld voor het
stellen van vragen, waar een tamelijk gebruik van
werd gemaakt. Vele vragen werden gesteld over
den tijd van uitstrooien, enz. Allen werden door den
heer Balk zoo goed mogelijk beantwoord.
Hierna dankt de Voorzitter den heer Balk voor
deze leerzame en prettige avond, die hij ons ver
schaft heeft.
Vervolgens deelt spr. mede, dat op 30 Oct. door
den heer Lienesch, directeur der Rijkslandbouwwin-
terschool te Schagen, een lezing zal worden gehou
den in café Wit te Stroet, uitgaande van den N.T.B.
en C.B.T.B. te St.-Maarten.
Ongeveer half Dec. zal in deze zaal een praat
avond worden gehouden. Sprekers de heeren Band
van Nieuwè Niedorp en Kooiman uit Anna Pau-
lowna, hoofdcontroleurs van de NA.K. Dus iets
voor tuinbouw en landbouw. Voorzitter hoopt dan
op grooter belangstelling. Hierna sluiting.
HOOGWOUD
Door de provincie is aan de gemeente een subsidie
in de kosten van werkverschaffing over 1934 toege
kend een bedrag van f 988.18.
