Rond „Het Plan van den Arbeid",
I
RUISENDE
•BFEUGD
Wat anderen er van denken.
M. de Redacteur,
Gaarne zou ik ook van Uw aanbod gebruik willen
maken om mijn meening over het plan van den
arbeid te zeggen.
In een paar ingezonden stukken van voorstan
ders van het plan wordt het door die voorstanders
beter geacht dat deskundigen daar over schrijven.
Wat zijn deskundigen?
De wereld barst van de deskundigen, maar des
ondanks zitten we erger in de put dan ooit te
voren. Het heeft dit voor, dat een leek nou niet
meer zoo hoog tegen die z.g. deskundigen opkijkt
en ook een woordje mee durft te praten.
Omdat al die deskundigen geen raad meer weten
hoe het huishoudinkje weer op gang gebracht
moet worden, waarbij ze geregeld weer zitten te
sukkelen met de groote Moeder (de banken) die
baas is in 't heele huis, en geen geld afstaat aan
Vadertje Staat, voordat Vadertje Staat aan kan
toonen, dat zij het dubbel en dwars terug zal be
talen en de stukken laat zien aan Moeder waarop
vermeld staat hoeveel Vadertje Staat de kinderen
(het volk) weer minder zal geven, nou dan, omdat
die geleerden het schijnbaar niet weten, daarom
heb ik het lef en vele arbeiders met mij, om al die
plannen ook eens nader te gaan bekijken en het
onze er van te zeggen.
Gemakkelijk is het niet, want het wordt zoo
ontzettend moeilijk gemaakt, omdat bij al die
plannen niet de arbeid hoofdzaak is, maar het
geld. Er worden zooveel vindingen gedaan om met
dat geld te knoeien, dat het voor een leek niet om
te volgen is.
Om het plan van den arbeid goed te kunnen be-
oordeelen, is het noodig dat we eerst in andere
landen gaan kijken, waar ook zulk soort plannen
beproefd zijn, of nog worden beproefd. En immers,
het plan van den arbeid hier is een aftreksel van
plannen van andere landen, zooals: Denemarken,
Noorwegen, Zweden en België. Geregeld wordt ook
naar die landen verwezen, omdat het daar zoo goed
gaat. Het heet dan, dat is ons werk en dat komt,
omdat wij er regeeren, geef ons dus hier de macht
ook en het komt voor elkaar, ja, was 't maar waar.
Want het moet vastgesteld worden dat zij in die
genoemde landen niet de macht hebben, niet pro-
beeren te krijgen en ook niet probeeren er ook
maar iets van socialisme in te voeren. Merkwaar
dig is hierbij dat de S.D.A.P. nooit Tsjecho-Slo-
wakije aanhaalt of er naar verwijst. Dit is echter
maar een opmerking er tusschen door.
Laten we Zweden eens wat nader bekijken, daar
immers wordt het meest naar verwezen, daar is
het zoo merakel goed. Dat het daar beter gaat dan
in andere landen is een feit, echter niet door de
Sociaal-Democraten. En goed gaat het er ook lang
niet, maar daar zullen we het hier nu niet over
hebben. Ik wou het hebben over ,hoe het zoo
komt".
In Zweden heeft men als volgt geredeneerd: Wan
neer er in een land crisis is, wordt die crisis juist
in stand gehouden doordat men zich steeds maar
weer opnieuw tracht „aan te passen", door het ver
lagen van loonen en steunen. Immers, al dat
„aanpassen" heeft tot gevolg, dat men de koop
kracht van de arbeidersklasse, die tegelijk de groo
te massa van .de consumenten vormt, verzwakt, de
menschen kunnen daardoor minder artikelen koo-
pen en de toch al sterk gedaalde afzet van de in
dustrie loopt opnieuw terug. Het eenige gevolg van
alle „aanpassingspogingen" is dus een verdere ver
dieping van de crisis.
Als er nu maatregelen worden genomen om de
koopkracht weer te vergrooten, door 't laten uit
voeren van groote werken, b.v., dan komt er weer
geld onder de massa, er kan weer gekocht worden,
er is weer vraag, door die vraag komt er weer
werk, want er moet weer geproduceerd worden,
enz. enz. Dat klopt allemaal als een bus, behalve
die keeren dat het niet klopt.
In Zweden ging het zoo wel ongeveer en dat luk
te een beetje, in andere landen mislukte die theo
rie totaal.
Waarom ging het in Zweden wel?
Er bestaat zooiets als: de wet van ongelijkmatige
ontwikkeling, zooals Lenin dat ongeveer zei.
Hij bedoelde daarmee, dat het wereldkapitalisme
niet overal in hetzelfde ontwikkelings-stadium ver
keert. Als b.v. de Twentsche textielindustrie dood
•wordt geconcurreerd door Japan, dan is in Twente
crisis en op hetzelfde oogenblik in Japan hoog
conjunctuur. En geen enkel plan van arbeid of
een Sociaal Democratische minister heeft daar dan
iets mee uit te staan.
In Zweden is ook zooiets gebeurd.
Door een crisis, die hoofdzakelijk haar oorsprong
had in buitenlandsche credietmoeilijkheden, was
Feuilleton.
door
MARGARET PEDDLER.
24.
Er lag echter géén brief op haar te wachten, bleek
haar. En den volgenden morgen evenmin. Er was in
het geheel geen epistel voor haar gekomen.
Terry's stilzwijgen had haar aan het sluiten van
een deur doen denken... een beslist teeken, dat alles
wat eens tusschen hen bestaan had, geëindigd was.
In het begin had het haar ongelooflijk toegelekcn.
Ze had haar uiterste best gedaan haar twijfel te ver-
bannon en een excuus te vinden voor de afwezigheid
van bericht.
Nu had hij evenwel een betrekking gekregen en
toch bleef hij zwijgen... Ze was dus een groote zot
tin geweest al die maanden nog aan hem te gelooven
De twee weken welke op Nell's nieuws volgden,
waren een ware kwelling van verwachting voor haar
geweest. Nu ze er thans over nadacht leek het haar
onbegrijpelijk toe dat ze die dagen had kunnen door
komen. lederen morgen en middag was ze naar de
bus gerend, en zocht tusschen de vele epistels voor
de gasten naar iets voor haar. Niets kwam er... En
zoo ging het door. Togen het einde van de derde
weck had ze alle hoop opgegoven. Slechts gedreven
door een groot gevoel van verbazing dat Tcrry haar
Zweden danig in de knel geraakt, we kunnen eigen
lijk wel zeggen, grondig vastgeloopen. Dat was
echter maar van tijdelijken aard. Doordat het
Kreuger-concern ineenstortte en de kroon viel, wa
ren de crisisoorzaken al grootendeels weggeruimd.
Er was nu voor Zweden een toestand ingetreden,
waarin de voorwaarden opgesloten lagen voor een
ommekeer, dus voor een hoogconjunctuur. Er was
voor dat oogenblik alleen maar noodig om het
beestje over het keerpunt heen te brengen en hem
een flinke duw te geven.
De eer komt waarschijnlijk de Sociaal Democra
tie toe, dat zij dat inzag. De opleving was daar
vanzelf ook wel gekomen (de voorwaarden waren
er voor aanwezig) maar door de flinke aanpak van
de regeering, ging het vlugger. Zweden is zoo ge
lukkig verschillende producten te bezitten die an
dere landen niet, of heel weinig bezitten (verschil
lende soorten hout en machines). De flinke vraag
die er naar die verschillende producten was, maak
te het de Sociaal Democratische regeering nogal
gemakkelijk. Men moet hierbij echter niet vergeten
dat in het begin dat zij aan het roer stonden, het
werkloozencijfer nog steeg, later daalde dat cijfer,
echter zijn er zoover mij bekend toch nog een
40.000 werkloozen.
Het beschikbaar stellen van groote bedragen zoo
als in Zweden, waar een hoogconjunctuur op volgde,
gaat dat overal op? Als het waar was dat daardoor
de huishouding weer op gang kwam, dan moest het
in de U.S.A. een paradijs wezen. Want daar waren
de bedragen die Roosevelt uitgaf, naar verhouding
veel grooter dan in Zweden. En ieder "weet uit de
kranten dat het op het oogenblik nou juist niet zoo
merakel best is in het land van Roosevelt. Wat men
van een socialistische regccring in de eerste plaats
mocht verwachten, het aantasten van het particu
liere bedrijfsleven, dat is in Zweden nimmer ge
beurd. De kapitalist Roosevelt deed het echter wel.
Die ging dus veel verder dan de Zwcedsche Sociaal
Democraten.
De sociaal democraten moeten goed begrijpen, het
gaat mij er niet om hun werk minder voor te stel
len dan het is, maar men moet toch ook niet al te
veel onzin verkoopen en de arbeiders lekker maken
met wat, wat er niet is.
De redactie móet mij niet kwalijk nemen dat mijn
stuk nogal lang wordt, maar het is nu eenmaal een
onderwerp, dat niet in zoo'n heel kort bestek belicht
kan worden.
Nu een paar dingen over Denemarken, waar ook
sociaal democraten regeeren. In Denemarken waren
in Februari 1935 nog 126.000 werkloozen. Tot 1 Oct.
1933 zijn er 117.000 stuks slachtvee, vernietigd en
12.600 stuks geslacht vee. Een week daarop nog weer
10.000. In 1932 ook al 14.000 koeien tot varkensvoer
gemaakt. Allemaal om de vleeschprijzen te verhoo-
gen. Die paar dingen zeggen genoeg; niet anders
dan hier.
Laten we hier tusschcndoor nog even vermelden
dat in Finland, waar een uiterst zwarte regeering is,
hoogconjunctuur heerscht.
Laten we als laatste van de andere landen nog
eenige dingen zeggen over België, waar een deel van
de kopstukken van de S.D.A.P. in de regeering zit
ten en Het plan de Man zullen doorvoeren.
Het leven in België was voor ons Hollanders en
de Duitschers al goedkoop, voor het dalen van de
Belga. Na het dalen van de Belga was het heele-
maal goedkoop leven daar, ook voor de Franschen.
Er is, mede door de Wereldtentoonstelling enorm
veel tourisme geweest in België. Dat is een niet te
onderschatten voordeel voor België geweest. Maar
wordt de levensstandaard voor de arbeiders nu wer
kelijk hooger? Geen sprake van. Een maand of vier
geleden was ik in België en toen kostte het brood
fr. 1.40. Twee maanden geleden was ik er weer en
ten koslte het brood fr. 1.70. Dit is een artikel, dat
men dagelijks noodig heeft en meer noodig dan in
Holland; 30 centiem voor de Belgen is veel, als men
weet dat de mijnwerkers en de fabrieksarbeiders 5
A 6 gulden verdienen per week. De stemming van de
aanhangers van de Man wordt er niet beter op. En
vooral de commissie die controle moet uitoefenen
over de banken, welke commissie voor het grootste
deel uit bankiers bestaat, heeft hevige ontstemming
gewekt. De plannen de Man over industrieën en ban
ken, zooals dat in zijn plan naar voren kwam, is
niets van terecht gekomen.
Slot en conclusie.
Al die plannen van de sociaal democraten hebben
met. socialisme niets gemeen. Het zijn allemaal plan
nen om het kapitalisme weer op gang te brengen
en dat brengt geen werkelijke verbetering voor de
arbeidersklasse. Men denkt er niet aan bet economi
sche leven te socialiseeren. Het Hollandsche plan
gaat zich ook heelemaal verbroederen met de mid
zóó kon behandelen, had ze nog naar een brief uit
gekeken.
Er waren nu vier weken sinds dien bewusten mid
dag verloopen, cn Phil trachtte zich dapper voor
oogen te houden, dat alles tusschen haar en Terry
werkelijk een einde had genomen. En tóch was er
een stem in haar binnenste die zich telkens liet hoo-
ren en volhield dat het niet kón... dat het onmogelijk
was.
Maar had hij haar per slot van rekening niet dui
delijk te kennen gegeven dat ze volmaakt vrij was
en gerust met een ander kon trouwen, indien ze er
lust in had? Hij had haar van zijn kant dus eerlijk
behandeld en haar geen valsche voorspiegelingen
gedaan. Mannen waren eigenlijk allemaal hetzelfde:
ze dachten enkel en alleen aan zichzelf. Guy was
zoo geweest en Terry bleek ook zoo te zijn.
Vaag vroeg ze zich af of veel vrouwen een derge
lijk iets moesten meemaken, en hoe ze zich dan
hadden gehouden. Een man zou zich onder derge
lijke omstandigheden op zijn werk werpen of ande
re afleiding zoeken, maar wat kon een vrouw doen
om aan kwellende gedachten te ontkomen?
Voor een vrouw was het zooveel moeilijker, oor
deelde Phil, want ze moest het alles zelf verwerken,
was te trotsch om er met anderen over te spreken.
Het leven had Phil dus werkelijk al heel wat ge
leerd, en hoe het kwam wist ze zelf niet te ver
klaren, maar ineens dacht ze aan dien stralenden
morgen aan het strand, toen ze met haar vader ge
sproken had en hij haar vertelde dat hij weer gauw
op reis zou gaan. Ze kon zich bijna niet voorstellen
dat bij nog maar zoo kort geleden was gestorven. Ze
had het gevoel alsof ze jaren en jaren ouder was,
en al een heel leven achter den rug had. Ze had lief
de gekend, doch die was weer even gauw verdwenen
als ze kwam. Ze wist zeker dat ze nimmer een ande
ren man lief zou kunnen hebben, dus wdt had ze
per slot van rekening over? Ze zou hier blijven wo
nen totdat ze oud en moe was, en aldoor moest ze
gasten bedienen. Aldoor...
denstand. De Verbruiker, het blad van de HAKA,
wijdde er vorige week al eenige artikelen aan.
De koopkrachttheorie van de S.D.A.P., zooals dat
In Het plan van den arbeid verkondigd wordt is op
zichzelf wel juist, maar... alleen in een bloeiend ka
pitalisme. Het zou kunnen in een voorbijgaande cri
sis in het kapitalisme, niet in een kapitalisme dat
behept is met kwalen die een blijvend karakter be
zitten, zooals dat hier in Holland ook het geval is.
Die kwalen zijn overkapitalisme en overproductie,
plus een onherstelbare en blijvende wanverhouding
tusschen productiekapaciteit en consumptievermo
gen, dat in het kapitalisme met geen enkel plan is
weg te werken. Het zoeken naar nieuwe afzetgebie
den, die in staat zijn de overproductie op te nemen,
hielp vroeger nogal eens, dat is nu echter afgeloo-
pen, dat middel is uitgeput.
Het kapitalisme heeft zichzelf zoodanig in de knel
gewerkt, dat, ook al zou door zoo'n koopkrachtin
jectie er eenige opleving komen, de inzinking ook
weer direct daar op zou moeten volgen. De heele ra
tionalisatie en mechanisatie is in het kapitalisme een
vloek voor de arbeidersklasse. Zoodra er eenige op
leving zou komen, zou er op het oogenblik direct
weer overproductie zijn ook en direct weer een in
zinking vertoonen, zooals Amerika dat feitelijk al
te zien geeft. Het kapitalisme zit in de put en komt
er niet meer uit vandaan ook. O, zeker, we weten
wel, ze zal nog op heel wat manieren probeeren
haar leven te rekken, en met alle middelen, zoowel
met de pers als met geweld zal zij zich nog probee
ren te handhaven. Zij denkt er niet aan het socialis
me te vestigen, ook al zou zij toe moeten geven, dat
dat de uitkomst zou zijn voor de heele arbeiders
klasse.
Het socialisme is de eenigste weg.
Het socialisme, wat als grondslag heeft: producee-
ren nadat er behoefte is, zal er moeten komen om
dat het de eenigste uitweg is. Het staat wel vast dat
het er niet zal komen door de deskundigen van het
kapitalisme, maar door de arbeiders zelf zal het ge
vestigd moeten worden. Niet om de winst van en
kelingen te bestendigen, maar om allen te voorzien
van hetgeen er is, dat is het doel waarnaar wij stre
ven, dat is het doel als eenmaal de Internationale
hecrschen zal op aard.
N. Niedorp. H. TER HAAR.
Zijpersluis, 31 Oct. 1935.
Aan de Redactie van de Schager Courant.
De schrijver der Economische Kroniek heeft
reeds heel wat beroering gebracht, vooral in de
hoofden der S.D.A.P.-ers. Nu, men kan zich voor
stellen, dat wat men met het Plan van den Ar
beid voor heeft, de belangstelling van een groot
deel der bevolking van Nederland zal vragen.
Want, arbeid voor velen, ja zelfs voor honderden,
opleving van den middenstand, en dat alles in het
raam van het kapitalistische stelsel, dat wil heel
wat zeggen. Maar nu waar het voor de arbeiders
zelf op aankomt, dat is de voorwaarde waaronder
gewerkt zal worden. Maakt het Wetenschappelijk
Bureau der S.D.A.P. dat ook uit? Als men de na
men der groote mannen, als Prof. Dr. J. Tinber
gen, Ir. H. Vos en anderen leest, dan zou een ge
wone arbeider er al niet meer over durven schrij
ven, want het machtige N.V.V., (dat tegenwoordig
vele stakingen om hals helpt brengen) en S.D.A.P.
staan er voor, dan komt het zeker goed, zoo zul
len velen denken. Maar dat zelfde N.V.V. broedt
nu al meer dan vijftig jaar op eieren met grootsche
toekomstplannen. Men zal zoo langzamerhand
gaan geloven, dat deze eieren scholpers zijn. En
dan steeds in iedere vergadering of ingezonden
stuk .worden weer de twee SD.A.P -heilstaten,
Zweden en Denemarken, voor oogen gehouden, wat
daar met dergelijke plannen bereikt is. Alsof daar
geen crisis is, of daar het kapitalisme met zijn
tirannie en uitbuiting niet meer heerscht, alsof
daar geen werkloozen zijn, zooals hier, daar waar
ook werkverschaffingen en wat dies meer zij, nog
heerschen, zooals in elk ander kapitalistisch land,
waar alleen geproduceerd wordt ter wille van de
winst. Het is toch immers overduidelijk, dat wan
neer het plan van den arbeid te berde komt, ook
hier weer de regeering-Colijn zegt: tot hier toe en
niet verder. Als men den strijd wil aanbinden te
gen een stelsel wat vandaag den dag vijf-zesde
van de aarde beheerscht, met het ruwste wapen
geweld, dan zal dat moeten gebeuren met nog
andere plannen, als die van den arbeid, dat zijn
die van eenheid van actie, zooals dat in Frankrijk
tusschen de arbeiderspartijen tot stand kwam.
Dan zal de leiding der S.D.A.P. moeten afzien van
couranten, die niets dan verdraaide berichtgeving
brengen over hun strijd-willende mede-arbeiders.
Die niet als opschrift dragen: tegen communisme
en fascisme, maar met ons in eenheid van actie,
voor werk en brood, tegen oorlog en fascisme. Er
zal van de kopstukken der S.D.A.P. geëischt moe
ten worden, dat zij mede op de bres staan voor
verdediging en erkenning der Sovjet-Unie. En
niet zooals gebeurd is, dat als leden der S.D.A.P.
als afgevaardigden daar heen gaan, om de daar
heerschende toestanden te onderzoeken, om dan
geroyeerd te worden, zooals Mevr. BrokTroelstra
en anderen dat vergaan is. Of is dit soms de de-
„Oh, wat een afschuwelijk vooruitzicht", zei ze
ineens hardop. Ze stond op en rekte zich even uit.
Groote goedheid, wat was ze somber geworden! Op
dat oogenblik werd de deur geopend en verscheen
Tomkins, de knecht, op den drempel.
„Ik heb overal naar U gezocht, juffrouw," gaf hij
buiten adem te kennen. „Mijnheer Wing is zoo juist
aangekomen. De heer die de „Bloody Mary-apparte-
menten" besprak.
Phil liep haastig naar de hall, waar de nieuwe
gast zich bevond. Tomkins was zoo onhandig geweest
hem daar achter te laten, terwijl hij zijn meesteres
ging zoeken. Ze zag een grooten, slanken man van
dicht bij de veertig voor zich staan, in een goedzit
tend pak, en het eerste wat haar aandacht trok wa
ren een paar grijze, zachte oogen.
(Terry was allesbehalve zacht geweest)
En Wing van zijn kant ontdekte een slank meisje
met een jongensachtig figuur, cn kort dik haar, dat
zonder twijfel veel door de zon was beschenen.
„Kunt U me zeggen waar ik de... eigenares kan
vinden?" vroeg hij. „Ik vrees dat de bediende me
niet zeer betrouwbaar vond, omdat hij dadelijk ver
dween en me in de hall alleen liet".
Phil barstte in lachen los.
„Het spijt me ontzettend", zei ze. „Ik geloof dat
Tomkins nog niet erg aan zijn nieuwe baantje ge
wend is. U is mijnheer Wing, nietwaar? Als U me
wilt volgen, dan zal ik U de kamers wijzen. Ik ben
juffrouw Wetherby."
„Is U dat?" Er klonk oprechte verbazing in zijn
stem. Ze zag er zoo belachelijk jong uit voor een
dergelijke positie. Doch tegelijk herinnerde hij zich
den brief dien hij in antwoord op zijn epistel had
gekregen, en hij hield zich voor dat hij dit per slot
van rekening toch had moeten begrijpen. Er kwam
een glimlach om zijn lippen, en hij zei impulsief:
„Ik maak mijn verontschuldigingen. MaarU
is een erg kleine en jonge eigenares, is het niet?
U ziet er tenminste heelemaal niet naar uit."
„Ik lijk eigenlijk eenigszins op Tomkins," zei ze
mocratte die zoo aanstonds "in het plan van de?j
arbeid zal worden vervat? Er is vandaag de dag
nog een ander plan, als dat van den arbeid. Dat is
het planmatig opzetten der volkeren, voor het ka
pitalistische plan van den Oorlog. Heel Europa
staat op het oogenblik aan den rand van dezen
afgrond. Wil men deze overbruggen, dan zal voor
alles de weg die Frankrijk gegaan is, ook hier
moeten worden bewandeld. Wij zullen dan de hoop
uitspreken, dat het plan van den arbeid zal wor
den uitgevoerd, in de idéé der revolutionnaire ar
beidersbeweging van Nederland, voor werk en
brood, zonder een cent loonsverlaging, met behoud
van alle sociale rechten, en op kosten der bezit
tende klassen. Tegen fascisme en oorlog, vóór de
eenheid van actie. Zoo zal toch de strijd, met en
door de moderne arbeidersbeweging moeten wor
den gevoerd, wil men komen in de toekomst tot
een socialistische samenleving, plus vernietiging
der imperialistische krachten, tot welvaart der
gansche menschheid.
Staat op, verworpenen der Aarde!
U, Mijnheer de Redacteur, vriendelijk danken^
voor de verleende plaatsruimte. Hoogachtend,
W. HARTOG,
Zijpersluis (Zijpe).
RADBC
DINSDAG 5 NOVEMBER.
HILVEESUM (1875 M.)
KRO-uitzending. 8.00—9.15 en 10.00 Gram.pl.;
11.30—12.00 Godsd. halfuur; 12,15 Gxam.pl:; en
Schlagermuziek; 2,00 Vrouwenuur; 3.004.00 Mode
cursus; 4.15 Gram.pl; orkestconcert en lezing; 6.40
Lezingen; 7.45 Gramofoonplaten; 8.00 Berichten;
8.05 Orkestconcert: 9.00 Sport; 9.15 Orkestcuncert;
9.45 Causerie 10.10 Prijsvraag-uitslag; 10.15 Gram,
pl.; 10.30 Berichten; 10.35—12.00 Populair concert
en gramofoonplaten
HILVERSUM (301 BL)
AVRO-uitzending. 11.00 en 6 30 RVU. 5.35 VPRO.
8.00 Gram.pl; 10.00 Morgenwijding; 10.15 Gram.pl.;
10.30 Ensemble Lismonde; 11.00 Causerie door Mevr,
Dr J. C. TroostThoden van Velzen; 11.30 Vervolg
Enseihble Lismonde; 12.30 Frankly's 16 Musical
Stars olv. Erica Helen en gram.pl; 2.00 Gramofoon
platen; 2.15 Omroeporkest olv. N. Treep; 3.00 Knip-
cursls; 4.00—4.15 Gramofoonpl; 4.30 Radio-kinder
koorzang olv. J. Hamel; 5.00 Voor de kinderen; 5.30
Ds. B. J Aris: Bij bel vertellingen; 6,00 Gram.pl; 6.30
Dr. Th. van Schleven: Wat maakt U van Uw leven?
7.00 Schubert-recital door C. V. Bos (piano); 7.30
Engelsche les Fred Fry; 8.00 Berichten; 8.10 „Mo-
zaik in woord en muziek", revue door Alex de Haas
en Max Ttak, m.m.v. solisten en Kovacs Lajos' Or
kest; Leiding: Max Tak; 9.30 Omroep orkest olv. N.
Treep; m.m.v. J. van Kempen (tenor); 10.20 Ver
slag schaakmatch EuweAljechin; 10.25 Bridge-les
door Mr. E. C. Goudsmit; 11.00 Berichten; 11.10—
12.00 Gramofoonplaten.
DROITWICH (1500 M.)
10.35—10.50 Morgenwijding; 11.05 Causerie; 11.20
Orgelspel S. Torch; 11.50 Voor de scholen; 12,10 Gr
pl.; 12.35 Trioconcert; 1.20 Het Schotsche studio
orkest mmv. K. Hay (sopraan); 2.20 Berichten;
2.25 Voor de scholen; 3.10 Gram.pl.; 3.55 Voor de
scholen; 4.20 Causerie; 4.40 G. Ferrari (tenor) en
het Rapaport Cellokwartet; 5.35 Yascha Krein's Zi
geunerorkest; 6.20 Berichten; 6.50 Koorconcert; 7.15
Fransche les; 7.50 Causerie; 8.20 „The Trial of Ma-
deleine Smith", hoorspel; 9.50 Berichten; 10.00
Verkiezingstoespraak; 10.21) Lezing; 10.40 Het Wal-
ford Hden Zigeunerorkest; 11.3512.20 Lew Stone
en zijn Band.
RADIO PARIJS (1648 M.)
7.20 en 8.20 Gramofoonplaten; 12.35 Orkestconcert
olv. Doyen; 3.50 Gramofoonplaten; 4.20 Orkest
concert; 5.50 Symphonieconcert; 6.50 Vervolg con
cert; 9.05 Zang; 11.0512.35 Dansmuziek.
KALUNDBORG (1261 M.)
11.201.20 Strijkorkest olv. Magnussen; 2.202.40
Omroeporkest olv. Reesen; 7.20 Concert uit Boeda
pest; 7.50 Hoorspel; 8.15 Gram.pl.; 8.20 Paedago-
gisch concert; 9.55 Kamermuziek; 10.2511,50
Dansmuziek.
KEULEN (456 M.)
5.50 Orkestconcert; 11.20 Omroepkleinorkest olv.
Eysoldt; 1.35 Gramofoonplaten; 3.30 Cembalo, vi
ool en fluit; 4.20 Omroeporkest, koor en solisten;
7.30 Pianorecital J. Pembaur; 8.35 Uit Berlijn:
Omroeporkest olv. R. Strausz.
BRUSSEL (322 en 484 M.)
322 M.: 12.20 Gramofoonplaten; 12.50 Salonorkest
1.502.20 en 5.20 Gramofoonpl.; 6.35 Omroeporkest
olv. Gason; 7.35 Gramofoonpl.; 8.20 Symphoniecon
cert olv. André; 10.3011.20 Gramofoonpl.; 484 M.:
12,20 Gramofoonpl.; 12,50 Omroeporkest olv Gason;
1,502,20 Gramofoonpl.; 5.20 Omroeporkest olv.
Gason; 1.502.20 Gram.pl.; 5.20 Omroeporkest olv.
Gason; 6.50 Gramofoonpl.; 7.05 Zang; 8.20 Salon
orkest; 10,30—11.20 Gramofoonplaten.
lachend. „U moet niet vergeten, dat dit óók mijn
eerste betrekking is."
„Dat maakte ik uit Uw annonce al op," zei hij da
delijk. Ze hadden nu de trap bereikt, die naar de
door Frank gehuurde vertrekken leidde, en even
later opende ze de deur der zitkamer.
„Ik hoop dat de kamers naar Uw genoegen zullen
zijn", zei ze beleefd. „Wij zullen ons uiterste best
doen het U naar den zin te maken."
Er kwam een ernstige en tegelijk bezorgde uit
drukking in zijn oogen. „Was ik zooeven onbeschei
den?" vroeg hij haastig.
Voor een kort oogenblik aarzelde ze, en daar
na... omdat hij volgens haar heelemaal niet den in
druk maakte van een lastigen, betalenden logé... zei
ze openhartig:
„Nee, volstrekt niet. U kunt evengoed dadelijk de
waarheid weten. Mijn vader verloor al zijn geld en
we waren verplicht een pension op te richten om
te kunnen leven."
„Het spijt me heel erg", zei hij eenvoudig.
Verder niets. Er ging echter iets van hem uit, wat
al dadelijk Phil's vertrouwen wekte, en tot haar ver
bazing ontdekte ze dan ook dat ze hem nog veel
meer vertelde... Ze sprak over het kranige optreden
van tante Jem en haar groote goedheid... over het
succes en de vergissingen er waren héél grappige
bij welke zij en Piers hadden gemaakt.
„We waren slechts amateurs", zei ze als veront
schuldigend. „Maar nu leeren we iederen dag meer"
Haar reebruine oogen keken hem recht aan. „En ik
beloof U dat U het hier naar Uw zin zult hebben."
„Daarvan ben ik al overtuigd", klonk het ant
woord. En eensklaps boog hij zich tot haar over en
voegde er aan toe: „Ik ben ook maar een amateur,
moet U weten. Dientengevolge zullen we heel goed
met elkander overweg kunnen. Gelooft U ook niet?"
Wordt vervolgd.
