WAAROM
SPART*
E
Lliiien gevonden
Een mysterie
te Midwoud
3 Uit
l_ OMGEVING
organiseert de Winkeler Middenstand
een „VEERTIENDAAGSCHE"
Berooving van een landbouwer.
Een onopgelost raadsel.
Dateeren zij uU tfen tijd van de Friezen?
Wie graaft, die vindt!
En al is het gevondene meestal waardeloos, wat
men dezer dagen hij de ltanaalwerken langs het
Groene Weggetje uit den bodem haalde, kan als iets
bijzonders worden aangemerkt. Onder leiding van
oplichter De Vlieger was men bezig met de excava-
tjOT. Plotseling haalde een arbeider uit een bak klei
een bijna nog gave pot. De opzichter zocht verder
en rondom de pot, van tamelijk groote afmeting
vond men overblijfselen van ribben en stukken ge
bit. Het geheel was omgeven door een cirkel van
paaltjes en gedekt met veen, wat aanleiding kan zijn
tot de veronderstelling, dat men wéllicht op resten
van een oud kerkhof was gestooten. Op de pot, die
men op een diepte van 2.50 M. onder het maaiveld
aantrof, waren geen kenteekenen zichtbaar. Men ver
moedt evenwel, een urn dateerende uit den tijd van
de Friezen aangetroffen te hebben. In een volgende
hap van de excavator vond men weer tientallen
scherven, alhoewel op kleinere diepte.Zou dit een
bewijs zijn, dat men op de helling van een vroegere
terp gegraven heeft? Wie zal het zeggen?
Hoe het zij, opzichter De Vlieger heeft een en an
der hij elkaar laten zoeken en vervoerd naar z'n keet
op Lasschoten, waar wij de interessante vondst za
gen. Stellig zullen deze resten ook van nut kunnen
zijn om wat meer te leeren kennen van onze voor
ouders, hun aeden en gewoonten en zij zijn in dit
opzicht zeker van belang.
ZONDAG A.S. de graoie strijd:
Comp. 4e kl. K.N.V.B.
Aanvang 2 uur.
MARKTOVERZICHT.
Wekelijks worden er meer vette koeien aangevoerd,
ie handel was Donderdag j.1. heel aardig. Er waren
wel Haarlemsche slagers voor en alles werd ver
kocht. De duurste koe, welke verkocht werd door
A. Borst, Keins, alhier, werd gekocht door slager
Oosterman alhier voor de som van f 200 werd 25 ct.
De handel in kalfkoeien was goed, hoogste notee-
ring f 175. Die der geldekoeien, wat de handel
betrof, was ook goed. De handel in vaarzen was
matig, aardige aanvoer. De handel is graskalveren
kon beter geweest zijn. Nuchtere kalveren iets min
der. Noteering oude slachtschapen 16—22 gld„ iets
minder. O verhouders matig. Jonge vette schapen
tot 22 gld., handel zoo als overal, iets terug. Mage
re schapen zeer matig. Paarden, handel goed. Bok
ken en geiten weinig in te doen. De handel'in vette
varkens was goed. Biggen groote aanvoer, notee-
ring gaf aan f 13, maar later zijn er veel duurder
verkocht, in dien geest van 16—17 gld. werd ons
medegedeeld. Schrammen weinig aangevoerd.
Op de kippemnarkt iets duurder.
benoemd.
Bij beschikking van den Minister van Landbouw
en V.jisscherij, is benoemd tot lid en voorzitter van
de Wildschadecommissie, bedoeld in art. 59 der
Jachtwet, voor de provincie Noord-Holland (met
uitsondering van de eilanden Vlieland en Terschel
ling), de heer Ir. G. J. Lienesch, Rijkslandbouw-
cyonsulent alhier.
SP ART A-NIEUWS.
A.s. Zondag ontvangt Sparta 1 een harer oudste
en sportiefste tegenstanders, het welbekende N.V.V.
I, voor de competitie K.N.V.b.
Reeds jaren geleden waren dit spannende ontmoe
tingen en werd met afwisselend succes de overwin
ning uit het vuur gesleept en ook thans is dit nog
zoo. Verleden jaar moest N.V.V. in Sparta 1 de meer
dere erkennen en ook thans zal het er weer om
spannen, omdat de overwinning in deze wedstrijden
te behalen niet alleen de capaciteiten der elftallen
doch ook de zenuwen en het geluk een groote rol
spelen. Eén ding is al vast: daar deze wedstrijd reeds
lang door vele voetballiefhebbers is tegemoetgezien
en het terrein ongetwijfeld vol zal loopen.
Laten wij hopen dat in het belang der voetbalsporl
in het algemeen en die der beide vereenigingen in
het bijzonder, men na afloop naar huis zal gaan met
de gedachte: ja, dat was nu weer eens niet alleen
oen spannende, maar ook een zeer sportleven strijd.
W 1 E RJ N GE N
Middsnstandsvereeniging „Wieringen",
Grootache plannen voor een winkelweek
mat St. Nicolaasattractie.
J.1. Donderdagavond had de sluitingsavond plaats
der 1.1. gehouden winkelweek.
Aanwezig waren vele leden met hunne dames en
genoodigden.
Bij het binnenkomen konden we bemerken dat er
wat bijzonders in „Concordia" was te doen. Een
filmdoek, voor het tooneel gespannen, de tafels met
bloemen gesierd, een gezellige indeeling der zaa],
dat alles gaf een andere dan gewone indruk.
Alvorens de voorzitter deze feestelijke vergadering
opende, hadden de Concordia-band en de opgestelde
radioinstallatie hun vroolijke klanken laten hooren.
De vooi-zitter begon zijn verontschuldiging aan te
bieden, dat met de opening wat lang was gewacht.
Er was door de slechte weersgesteldheid nog een
autobus naar Westerland gestuurd om daar de leden
op te halen. Het bestuur meende daar goed aan te
doen. Spr. hoopt dat deze feestelijke vergadering een
genoeglijk verloop zal hebben. Behalve de leden
worden in het bijzonder welkom geheeten de aan
wezige damesleden en genoodigden. Spr. brengt nog
woorden van dank aan hen die aan het welslagen
der winkelweek hebben medegewerkt. Spr. hoopt dat
naast het nuttige, deze avond het aangename naar
genoegen zal zijn.
Het bestuur doet vervolgens een voorstel om te ko
men tot een pakkende St. Nicolaasreclame.
Deze reclame zal bestaan uit het volgende plan.
De week voor St. Nicolaas zullen de cliënten deel
kunnen nemen aan een puzzle-wedstrijd.
Een kaartje van Wieringen zal in verschillende
kleine deeltjes uitgegeven worden, en wel enkele
deeltjes in een zakje. Wanneer een cliënt zijn in-
koopen doet, zal die voor elke 50 cents winkelwaar
bij contante inkoop zoo'n zakje met deeltjes ontvan
gen. De cliënt kan van die deeltjes het kaartje pro-
beeren vol te leggen.
Indien dat gelukt is, zal hij dit kunnen inleveren
met een slagzin er bij op den Wieringer middenstand
Daarbij zal een rebus opgelost moeten worden. Al
les ingeleverd bij een commissie, welke zitting zal
houden te Den Oever, Westerland en Hippolytushoef
zal daar eiken dag de dagprijzen vaststellen, welke
zullen bestaan uit f 10 en f 5 en vier maal f 2.50.
Dit wordt 7 dagen gedaan. Aan het einde dier
week zullen tevens weer groote prijzen beschikbaar
worden gesteld en wel 1 van f 50, 1 van f 25, 1 van
f 10 en zestien van f 2.50.
Alzoo een pracht attractie. Voorloopig wordt dit
voorstel aangenomen, en zal op een nog te beleggen
vergadering nader worden besproken. Nadien wor
den enkele films vertoond en wel: een reclamefilm
van de vervaardiging der Kromhout Motoren, een
V.V.V.-film van omgeving Epe en tot slot een oude
te Wieringen opgenomen film, tijdens het concours
van „Harmonie" van heel wat jaren terug.
Deze films waren, wat betreft de eerste leerrijk, de
tweede gaf prachtige natuuropnamen te zien en de
laatste bracht als begrijpelijk heel wat hilariteit
teweeg.
De heer M. Kooij, onze bekende cabarettier gaf nog
enkele liedjes ten beste, en de heer J. J. Bosker de
clameerde nog een aardigheidje, betrekking hebben
de op het welslagen van de laatste winkelweek.
Te ruim twaalf uur sloot de voorzitter dezen avond,
wat betreft het officieele gedeelte, doch geruimen
tijd bleef men nog gezellig bijeen, waarbij van het
dansen druk gebruik werd gemaakt.
Propaganda-avond Nederl. Bijbelgenoot
schap, afd. Wieringen-Anna Paulowna.
Donderdag 7 November, 's avonds te half acht,
werd de propaganda-avond van het N.B.G., afd.
Wieringen-Anna Paulowna, in de Doopsgezinde
Kerk te Hippolytushoef, door Ds. H. W. Meihuizen
geopend. Hij wees op de troost van den Bijbel,
zooals die uitkomt op het schilderij van Rem-
brandt's Moeder. Hierna zongen de aanwezigen
door het slechte weer waren slechts weinigen op
gekomen Psalm 68 10.
De heer P. Boon van Breezand sprak vervolgens
over de antwoorden van den Bijbel op vragen van
persoonlijk en gezinsleven, waarna Ds. D. E. Boeke
van Amsterdam het werk van het N.B.G. voor Ne
derland en Indië besprak, aansluitend bij vers 3
uit het hoofdstuk van den dag (Exodus 28) en met
vele voorbeelden het uitgebreide van het werk
toonde. Na een korte pauze, waarin onder orgel
spel, eenige jongelui de biljetten, waarop velen der
aanwezigen zich als lid van de tot nu toe kwijnen
de afdeeling hadden opgegeven, sprak de heer J. J.
Oranje van Den Oever het slotwoord, over Psalm
119 105: Uw woord is een lamp voor mijneh voet.
De vergadering zong dit Psalmvers (119 53), waar
na de heer Oranje voorging in dankgebed.
In de consistoriekamer was een kleine tentoon
stelling georganiseerd over het werk van het N.B.
G., die bezichtigd werd. Hier werd ook een voor
loopig bestuur samengesteld uit leden van de on
derscheiden Protestansche groepen, dat op een bin
nenkort te houden bestuursvergadering de functies
zal verdeelen.
ANNA P A TJ T O W N A
Midenstandsvergadering. St. Nico
laasattractie.
De Neutrale- en de Katholieke Middenstandsver-
eeniging „De Hanze" hielden Donderdagavond bij
den heer W. de Graaf in de Spoorbuurt een ge
combineerde vergadering ter bespreking van een St.
Nicolaas-attractie.
De heer C. Kaan leidde de vergadering in en
deelde in z'n openingswoord, waarin hij o.a. ook
z'n vreugde uitsprak over de goede opkomst, mede
dat strenge toepassing van de loterijwet onmoge
lijk maakt eenzelfde attractie als het vorig jaar te
organiseeren. Daarom is aan de hoofdbesturen der
middenstandsbonden advies gevraagd. Van het
hoofdbestuur van „De Hanze" was nog geen ant
woord gekomen en van den Kon. Ned. Midd. Bond
deed men attracties aan de hand, die in den polder,
door z'n uitgestrektheid, geen kans van slagen heb
ben. De besturen van de plaatselijke vereenigingen
s'elden daarom voor het Ballero-spel als atractie
te nemen. De bedoeling hiervan is in 't kort: de
winkelier geeft voor elke 50 ct. die besteed wordt,
een bon. Voor 10 zulke bonnen mag gegooid wor
den aan de ballerotafel, waarin 81 genummerde ga
ten zijn. Men gooit met 4 ballen. Het cijfer, waarop
de eerste bal terecht komt geeft aan het cijfer der
duizendtallen van een getal, het tweede, dat der
honderdtallen, enz. Gooit men achtereenvolgens 8 5
7, 4, dan wordt dus als worpgetal genoteerd 8574.
De bonnen worden 14 dagen uitgegeven, het gooien
kan op 7 dagen geschieden. Voor elkén dag zijn vijf
prijzen, van f 15, f10, f5, f3 en f2 beschikbaar
voor de werpers van de hoogste getallen. Men gooit
echter tweemaal de 4 ballen en de tweede maal
geldt voor de hoofdprijzen, die maar eens worden
uitgekeerd, maar die dan ook f 100, f50, f2'5, f 10
en f5 zullen zijn.
Nadat de heer Wormsbecher nog een ander voor
stel had gedaan, dat geen instemming kon ver
werven en de begrooting van kosten, verbonden
aan het bestuursvoorstel, was opgemaakt, besloot
de vergadering dit ballero-spel te aanvaarden.
De heer P. Hoogeboom wees nog op de bezwaren
van de kruideniers, die een groot aantal bonnen
zullen afleveren, maar van hun geringe winst, de
4 pet. die van de deelnemers gevraagd wordt, niet
kunnen missen. Men zag echter geen kans een an
dere dan een uniforme regeling te maken.
Het gooien zal kunnen geschieden te Kleinesluis,
Breezand, Spoorbuurt en Van Ewijcksluis. De heer
C. de Boer achtte het wenschelijk, met het oog op
bezwaren van de gooiers, andere gelegenheden dan
café's daarvoor open te stellen. Er werd op gewe
zen, dat bij de meeste café's ook zalen zijn en men
over andere gelegenheden moeilijk de beschikking
zal kunnen krijgen.
Uit elk der vereenigingen werden drie personen
aangewezen, een commissie te vormen om de voor
bereidende werkzaamheden te regelen. Het waren
de heeren Van Zandwijk, Voorthuizen. Dekker,
Wormsbecher, Kroon en Brinkmann.
Staande de vergadering gaven zich 32 deelnemers
op, men rekende echter op een grooter aantal, daar
niet alle leden aanwezig waren. Men besloot voorts
weer een advertentieblad uit te geven, maar daar
geen attractie aan te verbinden.
Bij de rondvraag werd nog besloten een deel
nemer, die bonnen mocht geven aan een niet-lid-
middenstander, van verdere deelname uit te sluiten
De heer C. Kaan sloot daarop de vergadering
met den wensch, dat men met de attractie succes
mag hebben-.
Verwacht: Matige tot krachtige Zuidelijken tot
Zuidwestelijken wind, zwaar bewolkt tot be
trokken, later opklarend, waarschijnlijk enkele
regenbuien, weinig verandering in temperar
tuur.
Verdere vooruitzichten: Weinig verande
ring.
Hierboven
BAROMETERSTAND VAN HEDENMORGEN
8 UUR: 754.
Het dunne pijltje geeft den vorigen stand aan
TEMPERATUUR 2 gr. C. 44 gr. F.
SUBLIMAATPASTILLES
voor het ontsmetten van aardappelen tegen zeer
lagen prijs, verkrijgbaar in TERLEP'S DROGIS
TERIJ, Apothekers-assistenten, Hoogzijde 103,
Schagen.
NIEUWE N 1 E DO R P
Na afloop der laatste werkzaamheden der gehou
den Floralia- en Huis vlij ttentoonstelling met Tuin
feest, had het Bestuur de Commissie van bijstand
ook uitgenoodigd, voor een vergadering om de finan
cieels uitkomsten eens na te gaan. Dat de commis
sie daar prijs op stelde, bewees de flinke opkomst.
Na opening door voorzitter, bracht de penningmees
ter een voorloopig verslag uit met een voordeelig sal
do van ongeveer f65.waarvan op de eerstvolgende
algemeene vergadering volledig verslag zal worden
uitgebracht. Voorwaar in dezen tijd een mooi resul
taat. Het is een nuttige en weer eens een gezellige
avond, zoo alle voorbereidingen en de feestdagen de
revue nog eens te laten passeeren, en het bleek heel
goed gezien, zóo kort na zoo'n feest de fouten die ge
maakt zijn, te bespreken, om te probeeren deze de
volgende keer te verbeteren Verschillende onder
wérpen werden reeds besproken voor het volgende
jaar. In zijn sluitingswoord dankt voorzitter de com
missie. in de hoop tot het volgend jaar, en de Ned.
Herv. Weezenadministratie voor de beschikbaarstel
ling van den speeltuin, en aan de dames lotenver-
koopsters, in 't bijzonder aan het medebestuurslid
Mej. M. Leegwater, die er ruim 300 heeft weten te
verkoopen. en ten slotte aan het Fanfarecorps Excel
sior voor de belangloöze medewerking.
HOOGWOUD
De hoofden der beide openbare scholen in deze
gemeente hebben uit Spanje het verblijdende be
richt ontvangen, dat Sint Nicolaas het plan heeft
opgevat om de schoolkinderen te komen bezoeken.
Bereids heeft zich nu een Comité gevormd, be
staande uit de heeren L. Glas, E. List, P. Davidzon
en J. Druif, welk comité het onderwijzend personeel
zal helpen de feestelijkheden te regelen.
Ten einde nu de ontvangst van den goeden Sint
zoo waardig mogelijk te doen zijn, en de kinderen
veel van het a.s. hoo-ge bezoek te doen genieten,
doet het Comité een ernstig beroep op alle ouders
van schoolgaande kinderen en op alle ingezetenen,
die voor openbaar onderwijs voelen .en daarom
vraagt het met de meeste aandrang een zoo ruim
mogelijke gave, opdat het feest- goed zal kunnen
slagen.
Tijd en plaats van de feestelijkheden zullen na
der bekend worden gemaakt, doch nu reeds noodigt
het Comité alle ouders en verdere belangstellenden
vriendelijk uit de St. Nicolaasviering bij te wonen.
In de gehouden vergadering van het Veefonds
„Barsingerhorn" is de omslag over het afgeloopen
kwartaal bepaald op f 0.86 per koe.
Blijkens een in dit nummer voorkomende
advertentie, zal de Gem. Zangvereen. ,Caecilia" oo
Zondag 17 November a.s. een uitvoering geven. Dit
zal de eerste uitvoering zijn onder leiding van den
nieuwen directeur, den heer J. R. van Stipriaan.
Medewerking wordt verleend door het kinderkoor.
Behalvekoornummers zal een cantate van
Cath. van Rennes, ,De schoonste feestdag", voor
vrouwen- en kinderkoor m. sopraansolo worden uit
gevoerd, alsmede een zangspel, getiteld „Een lan
delijk concert". Het is een aantrekkelijk program
ma, waarvoor naar wij hopen veel belangstelling
zal bestaan.
Drie arrestaties te Alfen a. d. Rijn.
De politie te Alfen a. d. Rijn is erin geslaagd de
hand te leggen op drie jongelui, zekere S., v. W. en
k. wonende aldaar, die eenige maanden geleden
den bejaarden landbouwer B. te Boskoop van een
som geld hebben beroofd. De jongelui gaven zich
daarbij uit als ambtenaren van de crisis zuivelcen-
trale, terwijl een hunner den landbouwer aan den
praat hield, inspecteerden de anderen zoogenaamd
de woning, waarbij zij uit een kast een bedrag van
ongeveer f 175 zich toeëigenden.
In de laatste dagen had de politie aanwijzingen
gekregen, dat de thans gearresteerden zich aan
dezen diefstal zouden hebben schuldig gemaakt.
Twee van hen hebben reeds een volledige bekente
nis afgelegd. Zij zullen ter beschikking van de ju
stitie te 'sGravenhage worden gesteld.
Een weinig Dampo in verkouden
beide neusgaten geeft
terstond verlichting.
Doos 30 cent Po* 50 cent
Wat Miinhardt maakt is goed
Dertig jaar oude lijken volkomen gaai
gebleven.
Eén speciale verslaggever van „Het Volk" schrijfL
aan dit blad over de beroering, welke in Midwoud
is gewekt, doordat de doodgraver bij het ruimen van
het Kerkhof tot de ontdekking kwam( dat lichamen,
welke dertig jaar geleden ter aarde hestèld werden
nog geheel gaaf bleken te zijn. ye:é
Aan het artikel ontleenen we het volgende:
Midwoud is uit den slaap van vele jaren wakker
geschud. Er is iets gebeurd, iets geheimzinnigs, iets
griezeligs, iets waar de menschen niet uit kunnen ko
men. En daarom praten zij er over, met iedereen, die
het maar hooren wil. Zelfs is er al ruzie over ge
maakt, ook in den gemeenteraad. De burgemeester
de dominee, de dokter, ieder- staal voor een raadsel.
Het gaat over het kerkhof.
Men kan zich moeilijk een rustiger hoekje voor
stellen, dan het kerkhof van Midwoud. Een groen
plekje achter het oude kerkje uit 1753, een zestigtal
grafsteenen, de een mooier dan de ander, en uaar
tusschen door eenvoudige paaltjes met een nummer.
Hier liggen de armen. Een van hen is nummer 62.
Dertig jaar en misschien nog langer ligt hij daar iu.
de aarde van Midwoud. i-vau;
Meestal worden die oude graven na dertig jaren
leeggehaald; zij' moeten plaats maken voor andere,
want het kerkhof is maar heel klein. Daarom draagt
het gemeentebestuur eens in de dertig jaar den dood
graver op om de oude graven leeg te halen. De res
ten hout en half vergane beenderen worden dan in
den knekelput gedeponeerd.
Gave lijken.
De doodgraver van de gemeente heeft opdracht
gekregen om graf nummer 62 te ruimen. Daarom
groef hij een diep gat en zocht naar resten van hout.
Wie beschrijft echter zijn grenzelooze verwondering
toen hij drie gave kisten vond, waarvan alleen de
bovenste een weinig aangetast was door den tijd.
Dertig jaren hadden die kisten daar in den vetten
grond van Midwoud gelegen en ze waren zoo gaaf
alsof' ze gisteren daar neergelaten waren. Maar het
griezeligste kwam nog voor den doodgraver. Ilij
waarschuwde het kerkbestuur en het gemeentebe
stuur en deze gaven opdracht om de kisten te onder
zoeken.
En men deed een vreemdsoortige ontdeking, lu
guber, onwezenlijk, zoo vreemd, dat men het nooit
gedroomd zou durven hebben.
De kisten bevatten de lijken van drie menschen,
die dertig jaar begraven waren geweest, maar zoo
gaaf waren gebleven, alsof ze den dag tevoren ge
storven waren.
Het bericht ging door Midwoud, de sensatie, die
hier vreemd is, kwam plotseling en in hevige mate.
Men ging aan het redeneeren en men vroeg zich af,
hoe dat nu toch wel zou komen.
Natuurlijk heeft men direct andere graven onder
zocht en gebleken is, dat alle lijken gaaf bewaard
zijn gebleven.
Reeds vele jaren eerder heeft men hier een derge
lijke ontdekking gedaan. Er is toen een commissie
aan het werk geweest, die de zaak -onderzocht heeft.
Het resultaat was onbevredigend. Er was een arts
bij, die de lichamen onderzocht. Zij waren geheel
gaaf gebleven. Toen heeft men er geen aandacht
meer aan geschonken, omdat het kerkhof nog lang
niet vol was. Thans echter geraakt men er doorheen
en men zal ruimte moeten vinden.
Over dit punt is het, dat de meeningen in botsing
komen. Beenderen kan men in een knekelput bergen,
maar men heeft hier met gave lichamen le doen! Dat
stuit ieder, tegen de borst en zoo denken de Midwou-
ders er ook over. Men zou het ontbindingsproces
kunnen verhaasten, wat men dan ook getracht heeft
te doen. Men wierp in de graven grind, men dreef
holle buizen in den grond, alles om de lucht maar
toegang tot de diepte te verschaffen. Toen men na
jaren weer keek, bleek dat alles niets geholpen had.
De lijken bleven gaaf.
Het kerkhof moet vergroot, de graven moeten op-
gc'ruimd. worden, terwijl het tegen ieders gevoel in-
druïscht om ze op te ruimen. De gemeente staat voor
een dilemma. Uitbreiden kan men niet, omdat de
plaats begrend wordt door polderslootcn, die in het
afwateringssysteem hun eigen functie hebben en
niet gedempt mogen worden.
Thans is men bezig met te overpeinzen om een
halve meter zand op den grond te brengen. Mis
schien dat dit helpen zal?
Elders in ons land komt dit verschijnsel ook voor,
doch in eenigszins gewijzigden vorm. in het Friesche
('orp Mirdum bij Stiens en in Limburg zijn grafkel
ders, die hetzelfde vertoonen. De omstandigheden zijn
daar anders, daar de lijken volkomen aan de lucht
zijn toevertrouwd. In Midwoud is dat niet het geval.
Hier liggen ze rondom in het zand, dat zeer vet is
en vermengd met klei. Oogenschijnlijk is er niets
b:'zonders aan te zien.
Zeker is dat dit zand actief is. In het menschcnlï-
rbaam zijn n.1. direct na den dood verrotting'shac-
'"riën aanwezig, die oogcnblikkelijk hun werkzaam
heden aanvangen. Zand is doorgaans eerder een
stimulans dan een beletsel voor dien arbeid. Het
zand van het Midwoudsche kerkhof echter is niet al-
i leen in staat als een rem te werken, doch ook om
de aanwezige bacteriën volkomen te vernietigen.
