Dieren die 's winters
PUZZLE „DE ARKE NOACH S".
Hommels in hun nest onder de grond.
De dieren in de noordelijker streken, sla
pen 's winters langer dan de dieren in het
Zuiden. Het is wel eigenaardig, dat hun
lichaamstemperatuur een heel eind lager
wordt, terwijl die van ons steeds om en bij
de 37 graden Celsius blijft, en alleen dén
hoger of lager wordt wanneer we ziek zijn,
en dus koorts hebben!
De mensen, die de winterslaap van de
dieren bestuderen, hebben zelfs gemerkt,
dat de temperatuur van een slaaprat, die
het diepst in de aarde slaapt, tot 2 graden
Celsius daalt. Dat is natuurlijk ontzettend
veel.
Bij vleermuizen daalt de temperatuur tot
6 graden Celsius, en bij de niet-slapende
Wanneer jullie de stukjes en brokjes van deze puzzle uitknipt en aan elkaar past, zul je eens zien wat je dan een mooie plaat krijgt! Van de Arke Noaclis nog wel!
Misschien kun je hem, wanneer je hem netjes opplakt, kleuren, en in je kamertje o phangen. Wanneer je dan een beelje vrol ijker kleuren neemt, zal het vast en zeker
erg fleurig en aardig staan!
VOOR GOOCHELAARS.
Hoe krijg je een ei in een dikbuikige,
dunhalzige iles?
Het geheim van mijn Oom Coen.
Een eenvoudig kunstje, dat moeilijk lijkt!
Laatst was ik bij Oom Coen op bezoek.
Oom Coen is een oude zeekapitein. Der
tig jaar geleden is hij nog met een zeil
schip naar Indië en naar Afrika gevaren.
1-Iij heeft op zijn reizen natuurlijk reus
achtig veel gezien, en ook heeft hij allerlei
erg leuke dingen meegebracht, als souve
nir. Meestal laat bij aan de mensen, die
hem komen opzoeken, een dikbuikige fles
zien, met een reuze nauwe hals.
In die fles zit een ei.
Iedereen betast die fles altijd, vooral de
bodem, om te kijken of die wel vast zit.
Oom Coen moet verschrikkelijk lachen,
wanneer hij de mensen zo nieuwsgierig
ziet.
Maar vertellen doet hij het geheim nooit.
Behalve ahn mij! Maar ik ben dan ook
zijn petekind.
Toen ik laatst bij hem was, heeft hij het
mij eindelijk verteld! Nou, ik had er
dan ook reuze om gezeurd.
En nu is Oom Coen plotseling gestorven
Vorige week, aan hartverlamming.
Nu mag ik jullie het geheim dus best
vertellen. Want hij heeft gezegd, toen hij
het mij vertelde: „En als ik nou dood ben,
dan mag je het aan anderen vertellen.
Maar niet eerder hoor!"
En nu het geheim!
Het ei was gekookt, niet te lang, want
anders zou het te hard geworden zijn.
Daarop werd het heel voorzichtig geschild
En toen werden er twee of drie, dat weet
ik niet meer, lange fidibussen (dat zijn ge
vouwen strookjes papier, waarmee de pij
pen werden aangestoken) in vlam gezet,
en in de fles gestoken. Zodoende werd de
lucht daarin verwarmd.
Toen werden de fidibussen er vlug uit
getrokken en het ei op de opening van de
fles gezet. Het viel daarop direct in de fles.
Het is raar, maar waar!
Weet je hoe het kwam?
Doordat de lucht in de fles afkoelde,
werd hij dunner dan dc buitenlucht, waar
door een zuigende werking ontstond'. En
als gevolg daarvan werd het éi meegezo
gen!
Daarna werd de fles dicht, gekurkt en
verzegeld en zó kwam Oom Coen aan zijn
„ei-in-de-fles". Ik ben het toen direct zelf
oók gaan doen, eri het ging reuze!
Proberen jullie het ook maar eens!!!
Coen Helmersz, 11 jaar.
•N MOOIE VERMAGE
RINGSKUUR, WANT
ZE ETEN DAN NIET!
Een vleermuis haalt
ééns in de 15 minuten
adem.
Maar toch vond ik het een beetje saai,
alleen die roestbruine kleur, en dat zei ik
haar ook.
„Weet je, Rie, wat nu nog leuk zou zijn?"
vroeg ik.
,Nee tante," zei Rie.
„Wanneer je er nu nog een paar aardige
motiefjes op maakte, langs de rand."
„Wat zijn motiefjes dan?" vroeg Rie.
„Dat zijn versierinkjes. Die rondjes, die
Mams voor jou langs de zoom van je jurk
heeft gemaakt, dat zijn motiefjes. Wanneer
je nu bijvoorbeeld met een mooie goudge
kleurde draad langs de rand versierinkjes
maakt, dan wordt het nog leuker, jouw
boekomslag."
„Maar hoe kom ik aan die versierink
jes? En krijg ik het nog wel af?"
„Best hoor. En anders help ik je wel. En
die motiefjes? Ik geloof dat ik er nog een
paar in deze la heb liggen. Ja, zie je wel?"
gïst? Ik denk van niet!
En zo komt het, dat
ik je dit keer een hele
boel motiefjes laat zien.
Ze zijn genummerd, zie
je wel? Sommigen heb
ben hetzelfde cijfer,
maar dan staat er a of
b achter. Dat betekent
dan, dat die motiefjes
hetzelfde zijn, maar
toch een beetje anders!
En nu geluk er
mee! Je zult eens zien,
wat je handwerkjes op
gefleurd en doi-gezel-
lig worden, door die
motiefjes!
WEER EEN SILHOUET!
De vorige keer heb ik jullie een mooi silhouet laten
zien. Van een haven.
Nu heb ik er weer een voor je, niet van een haven,
maar van een prachtig gebouw!
Je moet eens goed zien, wat mooi het gedaan is.
Het lijkt me al erg lastig, om er een tekening van
te maken, maar om met een schaar zdi' gebouw te
knippen, dat lijkt helemaal ondoenlijk!
Wat denken jullie ervan?
door
Else Ekkersde Vries.
VOOR MEISJES DIE VAN HANDWER
KEN HOUDEN.
ALLERHANDE „MOTIEFJES"
Hoe je je handwerkjes knnt opfleuren!
door Elsa van der Echt.
Laatst was een klein meisje bij mij op
bezoek, met haar moeder.
„Ik heb een handwerkje meegebracht,
tante!" zei ze, toen ze kwam. ,,'t Is voor
Oma, ziet U, en die is Zondag al jarig."
„Wat wordt het?" vroeg ik toen.
„Een boekomslag", zei het meisje vol
trots. „Mams geeft een boek, en nu maak
ik er een omslag voor."
Toen haalde ze heel voorzichtig, alsof
het zou breken, een pakje uit de tas van
haar moeder, en liet dat mij zien.
Het was een mooi lapje stof, van een
kleur, zoals de bladeren aan de bomen nu
hebben.
„Hebt U een boek? Dan zal ik laten zien,
hoe het moet. Het is al bijna klaar, ziet
U?"
Ja, dat zag ik. Ik had gelukkig net een
boek, dat nief te groot en te klein ervoor
was.
„Mooi zo, Rie, en wat heb je netjes ge
werkt! Keurig hoor!" zei ik, en ik meende
het, want Rie had werkelijk héél netjes ge
werkt.
„O tante! „Mag ik
die op school laten
zien? Aan de hand
werkjuffrouw?" riep
Rie, en hing haast met
haar neus op de mo
tiefjes. „Jet dat is
mijn vriendinnetje
wil ze ook vast nama
ken. Die maakt een
poppenjurkje! En Toos
ook. O, en Annie dan!
Die maakt een aanpak-
kertje. Haar moeder
heeft laatst haar hand
gebrand aan de \varme_
theepot. En op een aan-'
pakkertje staan zulke
versierinkjes ook vast
erg leuk hè? Hè tan
te?"
Hazelmuizen in hun winternest.
Begrijp je dat moeilijke woord? Ik zal
het je zo goed mogelijk trachten uit te leg
gen.
Wanneer wij eten, dan wordt het voed
sel, dat we binnen krijgen, omgezet in
warmte, bloed, vet, enzovoorts, enzovoorts.
Dat is dan de stofwisseling.
Nu, en van die stofwisseling hebben de
dieren geen last 's winters. Dus kunnen ze
rustig dóórslapen!
Ze hebben in de zomer lekker en veel
gegeten, zodat ze een flinke portie vet in
hun lichamen hebben. Daar teren ze op in
de winter. Ze hebben dus een soort voor
raadschuur.
Tijdens de winterslaap verliezen de die
ren natuurlijk heel wat aan gewicht. Maar
wanneer ze wakker worden, moet je niet
denken, dat ze verzwakt zijn. Helemaal
neit hoor! En ze gaan direct weer een hele
boel eten.
De beer gaat zig-zag naar zijn hol, om zijn
spoor voor zijn vijanden moeilijk
te maken.
dieren daarentogen tot 33 35 graden. Dat
is we! een reusachtig verschil hè?
Wanneer de vloermuis wakker wordt
uit zijn winterslaap, stijgt zijn lichaams
temperatuur, en je moet horen hoeveel en
in con vreselijk korte tijd: van 6 graden
tot 28 graden binnen 14 seconden!
Wanneer de dieren hun winterslaap
doen, halen ze ook veel minder adem. De
vleermuis bijvoorbeeld, haalt ééns in het
kwartier adom! Marmotjes, je weet wel,
dio aardige diertjes, halen slechts vijf a
zes maai in de minuut adem, terwijl ze,
wanneer ze wakker zijn, dat wel tien maal
zo vlug dooni
Welke dieren slapen nu eigenlijk 's win
ters?
Dat ?al ik je vertellen.
In de eerste plaats zijn het de „reptie
len", d.tis kruipende dieren, zoals krokodil-
leii, hagedissen, slangen, en ook alle „ara-
phibiën", dat zijn dieren, die zowel in het
water als op het land kunnen leven. De
zoogdieren daarentegen onderbreken hun
winterslaap zo nu en dan.
Bijvoorbeeld de das en de hamster, die
op winterdagen, dat het niet zo koud is, op
de velden en in de bossen rondzwerven.
Deze dieren gaan nooit met hun familie
winterslapen, maar in hun eentje. Reptie
len en amphibiën zijn anders gezelliger
hoor! Soms liggen ze met z'n honderden
bij elkaar, bijvoorbeeld de vuursalaman-
ders.
Het marmotje, dat in de bergen woont,
slaapt met zijn familie in een zelf-gegra-
ven gat, 1.50 meter onder de grond, dat
met hooi lekker zacht en warm is gemaakt.
De hamsters zorgen, dat ze 's winters
hele voorraden hebben. Dat doen de slaap
rat, en de zevenslaper ook.
Een deel daarvan eten ze op tot ze in
slapen, en de rest wanneer ze ontwaken,
net als de Schone Slaapster ,die immers
ook na een hele tijd wakker werd. Alleen
werd zij wakker, doordat de prins kwam,
en de dieren worden wakker omdat het
weer lekker warm weer wordt!
De beer is het voorzichtigste aangelegd.
Wanneer het gesneeuwd heeft, zoekt hij
zijn hol op. Dan gaat hij zig-zag, dan een
eind terug en dan weer vooruit, zodat zijn
vijanden zijn spoor niet goed kunnen vol
gen. Bovendien wordt hij bij het minste
geringste wakker uit zijn winterslaap.
Wanneer de winter zacht is, gaat hij bo
vendien helemaal niet slapen. Voor hem is
de winterslaap dus geen noodzakelijkheid,
net zo min als voor ons, mensen!
Rie was plotseling ver
schrikkelijk verrukt van
mijn motiefjes, en toen
bedacht ik opeens, dat
de meisjes onder jullie,
die veel van handwer
ken houden, het mis
schien ook leuk vinden,
om zulke motiefjes op
hun handwerkjes te
maken. Heb ik me ver-
We weten allemaal wel, dat in
de Herfst de vogels van hier
weggaan, dat de bladeren
van de bomen vallen, en
dat je in de bossen en op
de velden veel minder die
ren ziet dan in de lente en 's zomers.
Over die laatsten wil ik dit keer eens
met jullie spreken.
Wat doen die dieren, en waar zijn ze.
Zij zijn niet naar andere landen gegaan,
zoals de vogels. Nee, de meesten onder
hen... slapen. Heus waar. Ze houden hun
winterslaap.
Ze kruipen ergens in een schuilplaats,
doen hun ogen dicht, en slapen. Sommige
mensen denken, dat wanneer die dieren
slapen, ze helemaal niet leven, maar dat
is toch niet waar.
De dieren zijn alleen maar verstard» en
daardoor leven ze wel een beetje anders,
en een beetje minder dan in de lente en
's zomers.
Een beetje minder leven, dat klinkt wel
wat raar hè? Maar het is toch zo. Lees
maar door, dan begrijp je het wel.
Waarvan denk je, dat ze leven?
We weten toch best, dat een tijdlang
hongeren èrg moeilijk is! Wanneer we bij
voorbeeld 's morgens wakker worden, dan
willen we gauw wat in onze magen krij
gen, want we hebben verschrikkelijke hon
ger!
En de dieren... die eten niet 's winters.
Dat hebben ze ook niet nodig, want en
nu ga ik een vreselijk geloerd woord ge
bruiken! het stofwisselingsproces gaat
niet door.
Salamanders onder boomwortels.
