Hetgevaljtortenliorst
Euwe wereldkampioen
Heden spreekt Laval
Nogmaals „De Beul"
Dinsdag 17 December 1935.
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 9874
Regeering acht het
incident gesloten
Amsterdam moet ook
naar omlaag
De „Rechters der Helle"
Een merkwaardige
botsing
Haupfmann'8 terechtstelling
Het drama in het Braziliaansche
oerwoud
KIJKER nKOOPEfUijCLOECK
Ontroerende toewijding van
een verpleegster
Uit Schoort
Geen aanleiding voor eenigen verderen maat
regel, met name wat de samenstelling
der delegatie betreft
Op de vragen van den heer Goseling met betrek
king tot hetgeen aan het lid van de Nederlandsche
handelsdelegatie den heer dr. Kortenhorst tijdens zijn
verblijf te Berlijn vanwege de Duitsche regeering is
te kennen gegeven in verband met als lid der Tweede
Kamer gedane uitlatingen,
heeft de minister van buitenlandsche zaken, mede
namens den minister van handel, nijverheid en
scheepvaart geantwoord:
1. Inderdaad is aan dr. Kortenhorst, tijdens zijn
jongst verblijf te Berlijn als lid van de Nederlandsche
handelsdelegatie, vanwege de Duitsche regeering te
kennen gegeven, dat, hoewel men geenerlei bezwaar
maakte tegen zijn blijven optreden als onderhande
laar, hem geen onverplichte beleefdheden van die zij
de zouden kunnen worden bewezen, en zulks op
grond van uitlatingen van dr. Kortenhorst in de ver
gadering van de Tweede Kamer op 21 November j.1.
Aan die mededeelingen werd toegevoegd, dat het
ministerie van buitenlandsche zaken, ofschoon zulks
tot dusver nog was voorkomen, geen waarborgen kon
geven tegen onaangename uitingen in de Duitsche
pers.
2. Volgens verkregen inlichtingen gevoelde de
Duitsche regeering zich in het bijzonder gegriefd door
do uitlatingen van dr. Kortenhorst in bedoelde ver
gadering: „De onaantastbaarheid van de rechterlijke
uitspraken, de onafhankelijkheid van de rechterlijke
macht tegenover de uitvoerende organen is daar wel
nu en dan tot een aanfluiting geworden", welk woord
in het Duitsch werd vertaald met „Farce" of „Zum
Hohn und Spott", verder door de ontkenning van dr.
Kortenhorst, dat Duitschland een „rechtsstaat" mocht
heeten. Naar Duitsche opvattingen, zou dit laatste
beteekenen, dat er in Duitschland geen recht bestond.
Hr. Ms. gezant te Berlijn heeft daarop doen uitko
men, dat hetgeen een Nederlander in een in Neder
land gehouden rede zegt, naar Nederlandsche maat
staf moet worden beoordeeld en dat naar Nederland
sche opvattingen, waarnaar dr. Kortenhorst in zijn
rede trouwens had verwezen, „rechtsstaat" een juri
disch begrip is en dat de ontkenning van het bestaan
van verhoudingen in een bepaald land, welke met dat
juridische begrip strooken, geenszins als beleedigend
voor dat land mocht worden opgevat. Tegen de grief,
voor zoover rustende op het woord „aanfluiting", kon
echter zakelijk niets worden aangevoerd.
3. De regecring kan, na aan de Duitsche regeering
met het sub. 2e. vermelde resultaat opheldering te
hebben gevraagd, geen goeden grond aanwezig ach
ten voor verdere stappen bij die regeering. Zij is van
oordeel, dat dr. Kortenhorst., toen hij na zijn benoe
ming tot gedelegeerde meerbedoelde rede in de Twee
de Kamei; hield, zich onvoldoende rekenschap heeft
gegeven van zijn positie als lid der Nederlandsche
Handelsdelegatie, welke medebracht, dat hij in een
tusschenperiode tusschen twee bijeenkomsten van de
beide delegaties zich onthield van uitlatingen, welke
die positie wellicht zouden kunnen bemoeilijken.
Jdet de uiteraard ook door de regeering volledig er
kende onafhankelijke positie van een lid der volks
vertegenwoordiging heeft dit naar de meening van
de regeering niets te maken. De regeering acht na de
door haar reeds bij de Duitsche regeering gedane
stappen het incident als gesloten. Zij ziet daarom in
het gebeurde geen aanleiding voor eenigen verderen
maatregel, met name wat de samenstelling der han
delsdelegatie betreft.
Minister de Wilde over stuk en strekking. „Wijs
beleid vordert, dat vertooning niet meer
wordt toegelaten."
Naar aanleiding van de desbetreffende vragen van
het Tweede Kamerlid Amelink, zegt minister De
Wilde, dat hij het door de Amsterdamsche Tooneel-
yereeniging gespeelde stuk „De Beul" heeft gelezen.
Hij is van meening, dat de opvoering er van, me
de in verband met de enscèneering en omdat het,
wat inhoud en strekking aangaat, niet geheel is los
te maken van de novelle, waarvan het een omwer
king is, bij velen den indruk moest wekken, dat de
Christelijke godsdienst wordt gesmaad en de weer
macht bespot. De meening, acht hij onjuist; eer is
hij geneigd de bestrijding van het geweld als de be
doeling van den auteur aan te nemen, ook al acht
hij den vorm, waarin dit geschiedt, bed enkelij k/V
In ons positief recht is aan den minister van Bin-
nenlandsche Zaken geen bevoegdheid gegeven de
opvoering van een bepaald tooneelstuk te verbieden.
Den burgemeester en hem alleen is in art. 221,
lid 2, van de Gemeentewet opgedragen te waken
tegen het doen van met de openbare orde en zede
lijkheid strijdige vertooningen.
Het zij, aldus de minister, den ondergeteekende
vergund, hieraan de opmerking te verbinden, dat
in de grootste gemeenten de burgemeester, in aan
merking genomen de groote omvang van zijn dage-
lijkschen arbeid, niet persoonlijk van den inhoud
van elk tooneelstuk, dat zal worden opgevoerd, kan
kennis nemen, maar bij de uitoefening van zijn taak
ingevolge art. 221, lid 2, der Gemeentewet zijn
standpunt in vele gevallen zal moeten bepalen aan
de hand van de hem ter zake uitgebrachte rappor
ten.
Deze beschouwing mag bij het beoordeelen van
de houding van de plaatselijke overheid ten aan
zien van de opvoering van een bepaald tooneelstuk
niet uit het oog worden verloren.
De ondergeteekende is van meening, dat wijs
beleid vordert, dat het stuk niet meer ter vertoo
ning wordt toegelaten.
OUDE VROUW IN BRAND.
Op weg naar het ziekenhuis overleden.
Zondag vluchtte de 88-jarige weduwe S., wonen
de aan de Leidschestraat te Haarlem, met branden
de kleeren naar buiten.
Van alle kanton schoot hulp toe, om de vlammen
te dooven. Tijdens het overbrengen naar de Maria-
stichting is de ongelukkige overleden.
De oorzaak van het ongeluk is waarschijnlijk, dat
de vrouw te dicht bij de brandende kachel heeft ge
staan.
De Kroon zal B. en W. invoering van
loonsverlaging per 1 Januari gelasten.
Het „Alg. Hdbld." verneemt, dat, indien de Raad
van Amsterdam in den loop dezer week wat wordt
verwacht opnieuw de loon- en salarisvoordrachten,
welke B. en W., op last van de Kroon andermaal heb
ben ingediend, zal verwerpen, onmiddellijk daarop
het reeds gereed liggend Koninklijk Besluit zal ver
schijnen, waarin het dagelijksch gemeentebestuur
wordt gelast de wedde-verlaging per 1 Januari a.s. in
te voeren.
Hervatten hun schrikbarend bedrijf.
Reuter seint uit Parijs: De drie „Rechters der
Helle", de schrik der Parijschc postbeambten, laten
weer van zich spreken.
Reeds verleden jaar bevonden zich onder de post-
zendingen vele pakketjes met ontplofbare stoffen. Al
deze zendingen waren vergezeld van gecopieerde
brieven met verwarden inhoud, die geteekend waren
„Minos, Eaque en Rhadamante". De politie meende
met een krankzinnige te doen te hebben, doch slaag
de er niet in, hem op te sporen.
Gisteren zijn echter plotseling weer in drie post
kantoren „Monsters zonder waaixie" ontploft. Uit het
onderzoek bleek, dat in alle drie gevallen de pakket
jes kleine helsche machines hadden bevat, van het
zelfde type als verleden jaar, welke zooveel ontstel
tenis hadden verwekt. Zij zijn zoo ingericht, dat zij
bij het openen der pakjes ontploffen.
Gisteren gingen zij echter al met een knal in vlam
men op, toen de postbeambten de pakjes stempelden.
De onaangename zendingen waren wederom door 'n
brief van de „drie rechters der helle" vergezeld.
Gewond werd door de ontploffing gelukkig nie
mand. Alleen brandde in de broek van een der post
beambten een groot gat.
Zwaan gaat niet voor een auto op zij.
De heer L. F. W. D. te Hillegersbarg, reed giste
ren met zijn auto langs de Molenlaan aldaar, waar
in zijn echtgenoote en haar 15-jarige broer, B. B.,
wonende te Bergschenhoek meereden. Plotseling
bemerkte de heer D. dat er een zwaan over den
straatweg fladderde. Het dier naderde den auto en
deed geen poging om van richting te veranderen,
zoodat de heer D. stopte om het dier niet te kwet
sen. Vreemd genoeg vloog de zwaan tegen de voor
ruit van den auto, die in scherven werd geslagen,
en kwam daarna in den auto terecht, waar het dier
met zijn forsche vleugels krachtig om zich heen
sloeg. De toestand die binnen in den auto ont
stond, werd weldra chaotisch. De autokap werd door
het dier letterlijk open gereten, en temidden van de
brokstukken zaten de passagiers, die rake klappen
opliepen. De vrouw van den bestuurder liep een vrij
ernstige hoofdwonde op. Haar broer kreeg nog meer
letsel: wonden aan oor, neus en bij het rechteroog.
De zwaan, zelf ernstig gewond, stortte hierna dood
neder.
De auto met de gewonden vertrok hierna om zich
te begeven naar de woning van dr. Jongerius, waar
de wonden zijn verbonden.
Men vermoedt dat de zwaan door een hond ach
tervolgd werd.
Euwe heeft dus fijü gewonnen,
EUWE WERELDKAMPIOEN,
En het is een knappe schaker,
Die hem dit eens na komt doenl
Weken waren we in spanning,
Weinig hebben we gemist,
En nu weten we 't heel zeker:
Euwe heeft zich niet vergist!
Ook al konden we niet schaken,
Telkens waren we aan zet,
's Avonds gauw nog even luisfren,
En dan eindelijk naar bed.
Vaak benauwd door de gedachtet
Ja, ik weet niet, hoe dat kon!
't Schijnt me tóch niet juist te wezen,
Euwe offert een pion!
Opa luisterde vol spanning
Naar een stem in het verschiet,
Ook al snapte hij de stelling,
En de letter-cijfers niet!
Dan riep oma's stem van boven:
Zeg eens, opa, dat loopt mis,
Zou je nu eens niet gaan slapen?
Morgen ben je weer niet frisch!
Euwe heeft 'em puik gewonnen,
En we vinden het patent,
Hij heeft, zonder overdrijving,
Heel ons landje fijn verwend!
Nu dan eens geen kampioenschap
Met een arm, een been, een hand,
Maar liefst „zwart op wit" veroverd
Enkel met gezond verstand!
Nederland, dit is iets keurigs,
Dat niet. licht vergeten wordt,
'Een hoera voor Dr. EUWE,
En zijn Hollandsch wonderbord!
Maar dit was wel 't allerfijnste,
Wat ons doctortje ging doent
Gentleman in ieder opzicht.
EN ZOO WERELDKAMPIOEN!!
December 1935. KROES.
(Nadruk verbodenj
Belangrijke redevoering in de Fransche
Kamer te wachten.
Vandaag zal Laval in de Fransche Kamer een be
langrijke redevoering houden over de buitenlandsche
politiek. Waarschijnlijk zal slechts één spreker na
Laval aan het woord kunnen komen. De radicaal-so
cialist Guernut.heeft zich laten inschrijven, maar hij
heeft verklaard bereid te zijn eventueel Pierre Cot
aan het woord te laten.
De redevoering van Laval zal natuurlijk in het bij
zonder gaan over de FranschBritsclie voorstellen
voor een vreedzame regeling van het Italiaansch—
Abessinische conflict. Laval zal een overzicht der ge
beurtenissen geven, de portée van het Fransch
Britsche initiatief uitleggen en in het bijzonder den
nadruk leggen op de vertrouwelijkheid der besprekin
gen te Parijs met Hoare en te Genève met Eden. De
samenwerking tusschen de twee regeeringen, die een
van de grondpijlers van de Fransche politiek is, zoo
zal Laval zeggen, is op deze wijze nog eens bevestigd
en onder deze omstandigheden is het niet buitenge
sloten dat die san^nwerking zich uitstrekt ook tot
andere vraagstukkffi dan het Ethiopische conflict.
Laval zal er aan herinneren dat Frankrijk en Enge
land door den Volkenbond er in aangemoedigd zijn
een oplossing te zoeken om de vijandelijkheden in
Afrika te doen staken. Hij zal er thans op wijzen dat
het werk van de Fransche en de Britsche regeering
nu is afgeloopen dat de Volkenbond zich zal moeten
uitspreken over de vooretellen, en dat deze ook de
eventueele onderhandelingen tusschen de twee bel-
ligerenten verder zal moeten leiden.
Op 13 Januari a.s. vastgesteld.
Volgens een bericht van Un. Press uit Trenton, heeft
Procureur-generaal Willis den datum der terechtstel-.
ling van Hauptmann op 13 Januari vastgesteld en het
desbetreffend decreet onderteekend.
Lijk van overste Fawcett gevonden?
Londen. Uit Cuyaba in Brazilië wordt ge
meld, dat in de Mattó Grosso het lijk van een blan
ke is gevonden, waarvan men vermoedt, dat het 't
stoffelijk overschot is van den ongeveer tien jaar
geleden verdwenen Engelschen onderzoekingsreizi
ger, overste Fawcett.
Het lijk werd door telegraafarbeiders gevonden
nabij een dorp, dat bewoond wordt door inboorlin
gen van den Chavantestam, Alle teekenen wijzen er
op, dat het slachtoffer door inboorlingen is gedood
en gescalpeerd.
De geruchten omtrent overste Fawcett zijn nooit
geheel verstomd. In 1928 geloofde men eindelijk ze
kerheid te hebben, dat hij nog in leven was en werd
een Engelsche expeditie uitgezonden, die echter
geen spoor van hem vond.
Zij werd desondanks van moord verdacht.
Voor den coroner te Southwark, den ambtenaar,
die volgens de Engelsche wet de doodsoorzaak van
hen, die onder verdachte omstandigheden zijn over
leden, moet vaststellen, werd dezer dagen een droef
geval behandeld.
Het betrof hier een verpleegster, die vijf jaar lang
haar verloofde van ziekenhuis tot ziekenhuis was
gevolgd, om hem te verplegen. Zij mocht echter
haar jarenlange toewijding niet met zijn herstel be
loond zien, daar de dood een einde aan zijn leven
maakte. Ten onrechte werd zij nu echter er van ver
dacht, zijn dood door middel van morphine te heb
ben verhaast, daar zij kort voor het overlijden van
haar verloofde 24 morphinetabletten in het zieken
huis, waar zij werkzaam was, had ontvreemd.
Derhalve moest zij voor den coroner verantwoor
ding afleggen.
Tijdens het verhoor gaf zij toe, dat zij de 24 ta
bletten had ontvreemd, maar zij ontkende beslist,
dat zij ze, haar verloofde had toegediend. Zij vertel
de verder, dat zij ze. na den dood van haar verloof
de. voor zich zelf had aangewend, om te kalmeeren.
Twee doctoren, die hierna gehoord werden, ver
klaarden, dat er bij den overledene geen spoor van
morphine was gevonden, en dat zijn dood slechts een
natuurlijke oorzaak had.
Hevig ontroerd verliet de verpleegster, na deze
verklaring te hebben aangehoord, de rechtszaal.
SCHIPBREUKELINGEN AAN LOT OVERGELATEN.
Tankbootkapitein moet zich verantwoorden.
Moskou. De kapitein van de tankboot „Sow-
jet" pikte in de Kaspische Zee de bemanning op
van een ander schip, dat schipbreuk had geleden,
doch om onbekende redenen besloot hij, zich van de
schipbreukelingen te ontdoen en liet hij hen in 'n
sloep aan hunl ot over. De sloep strandde, waarbij
vier inzittenden verdronken. Er wordt een onder
zoek ingesteld.
DE ROOVERIJEN IN SPANJE.
Vier bandieten gearresteerd.
Madrid. Van de 6 bandieten, die 30 November
jl. met mitrailleur-pistolen een overval pleegden
op stedelijke ontvangers, een hunner doodden en
versqheidenen verwondden, zijn thans vier gear
resteerd.
Van de gestolen 1.500.000 peseta zijn 700.000 te
ruggevonden.
Verwachting :Krachtige tot matige, later afne
mende Westelijke tot Zuidelijke wind, tijdelijk
opklarend, weinig of geen neerslag, des och
tends lichte vorst in het Oosten, overdag lichte
dooi.
Verdere vooruitzichten: Onzeker.
BAROMETERSTAND VAN HEDENMORGEN
8 UUR: 752.
Het dunne pijltje geeft den vorigen stand aan
TEMPERATUUR: 2 gr. C 35 gr. F.
RHEUMATIEK?
Haal nog heden een flesch Terlep's rheuma-
tieksmeersel. Het geeft onmiddellijk verlichting
Prijs per flesch f 0.65.
TERLEP'S DROGISTERIJ, Hoogzijde 103, Schagen.
HONDERDTWINTIG DUITSCHE FAMILIES
MOETEN LITAUEN VELATEN.
Kowno. Bij besluit van de Litausche commissie
voor de controle op vreemdelingen zullen aan het
eind van deze maand 120 Duitsche families Litauen
moeten verlaten.
Tooneeluitvoering Nieuw Leven.
Deze vereen, heeft Zondagavond in café N. Schuijt
een uitvoering gegeven met het blijspel „De kwade
Huisvrouw" van Joh. W. Broedelet.
Ondanks het zeer slechte weer was het bezoek nog
tamelijk goed te noemen. Het stuk: een niet al te ge
zochte vergissing deed de zaal soms daveren van 't
lachen.
De rol van den jongen dokter van Halteren werd
door den heer M. Cornelissen rustig en beheerscht
gespeeld. Ook de uitspraak was goed. Mevr. van Hal
teren, zijn moeder, werd door Mevr. Jongerling
Hoogvorst aanvankelijk ietwat gedwongen uitgebeeld,
blijkbaar werkten de zenuwen, want na wat te zijn
ingespeeld, heeft ze haar rol goed vertolkt.
De kwade huisvrouw werd door Mevr. B. Cornelis
senSlaats voor het voetlicht gebracht en op voor
treffelijke wijze vertolkt. Jammer dat de grimè niet
al te best was.
Mej. R. van Naure speelde de rol van Mathildo
Hogerveen, soms was ze wel wat te kalm en bedeesd
maar met een beetje meer zich zelf geven belooft deze
speelster veel voor de toekomst.. Jammer dat de
heer C. Geurts van de Brakman-rol niet meer wist te
maken. Het was, dat zij toegegeven, geen gemakke
lijke rol, maar zij had bij andere opvatting beter ge
kund. De heer P. Ruijs en de dames Kiehl en Nierop
maakten van hun kleine rolletje wat er van te ma
ken was.
Over 't algemeen werd er volop genoten en ware
lachsalvo's daverden herhaaldelijk door de zaal.
Nieuw Leven kan met zijn energieken regisseur,
den heer Rossenbaclcer, van Heilo, weer op een
mooien avond terug zien.
Vergadering der S.D.A.P.
In de zaal van den heer N. Schuijt werd gisteren
een vergadering gehouden door de S.D.A.P., waar als
spreker optrad de heer van Looij, correspondent van
Het Volk, die als zoodanig uit Duitschland is uit
gewezen.
De voorz., de heer C. Blom Jz. opent te 8 uur de
vergadering, welke door een goede 100 menschen is
bezocht, en zegt dat gezien het slechte weer, de op
komst nog meevalt.
Als dan de heer Van Looij het woord verkrijgt,,
schetst hij allereerst de toestand in Duitschland.
Vanaf de kindsheid tot den volwassen mensch
wordt het volk geprest in een militairistisch systeem.
Een vacantieganger ziet in Duitschland niets bij
zonders, maar in werkelijkheid grijnst achter dit
gewone het grimmigste militairisme. De kinderen
worden opgevoed op militairen grondslag. Op de
school is het steeds Hitler-groet, marcheeren, zin
gen van het Horst Wessellied, enz. enz.
Spreker acht Duitschland een gevaar voor Euro
pa, omdat het weder militair zeer sterk is en aanval
en verdediging tot in alle onderdeelen zijn verzorgd.
Spr. gaat nog na hoe de Hitlerjeugd wordt georga
niseerd en de gevaren die sociaal denkenden dreigen.
Door spr. wordt een dolk getoond, die elk lid der
Hitlerjeugd heeft, waarop staat ..Als jodenbloed
van 't mes afspuit, is het pas goed".
Vervolgens schetst spreker hoe door de S.D.A.P.
op een zeer moeilijke manier in Duitschland wordt
gearbeid. Hiervan worden verschillende voorbeelden
gegeven. Vooral de manier waarop de socialistische
kranten, die in verkleind formaat verschijnen, is
zeer interessant en juist omdat ze streng verboden
zijn, worden ze gretig gelezen. Spreker noemt een
geval, waarin één enkel exemplaar door 64 perso
nen werd gelezen en als het ware van hand tot
hand ging. De spreker weidt dan nog uit over de
betalingsmoeilijkheden en andere ongemakken in
het Derde Rijk.
Tenslotte schetst spr. nog een geval van een vriend
die in Oranieënburg was opgeborgen in het con
centratiekamp, doch wist te ontvluchten, maar niet
over de grens ging, doch weer naar Berlijn terug
keerde om daar de propaganda voor de partij weer
te hervatten. Een dankbaar applaus beloonde spr.
De heer C. Kriller betoogt nog, dat alle soorten
van militairisme moeten worden bestreden, waarna
de voorzitter de vergadering sluit met een opwekking
om op de over enkele v/eken te houden vergadering
over het Plan van den Arbeid allen weer ter ver
gadering te komen.
