Anna Paulowna in 1935
Houdt Stand.
Vorig jaar gaven we aan hoe verontrustend het was
dat we niet wisten hoever de daling ons nog mee zou
sleuren; dat we door de gedachte werden gekweld
of er inderdaad een peil te denken is waarop wij met
behoud van ons persoonlijk welzijn de touwtjes aan
elkaar kunnen knoopen.
Uiteraard blijft het vrij gewaagd vast te stellen dat
we dat peil al gedeeltelijk hebben bereikt. Nochtans
constateer ik dit uit volle overtuiging, waarbij ik den
nadruk leg op het woord „gedeeltelijk".
Lang niet allen zullen nog door het moeras der on
zekerheid den vasten grond hebben gevoeld. En nog
meer zullen er zijn die wel iets hebben gevoeld, maar
die uit begrijpelijke en te vergeven tegenzin in aan
vaarding van een lager levenspeil hun voet hebben
teruggetrokken. Al zullen ze den zuren appel metter
tijd toch niet kunnen versmaden.
Doch laten we thans het leven in onzen polder over
het afgeloopen jaar in korte trekken de revue pas-
seeren.
Vereenigingsleven.
De plaatselijke vereenigingen zijn er van het voor
jaar toe overgegaan met elkaar in overleg te treden
betreffende hun openbare uitvoeringen. Het blijft een
niet te ontkomen feit, dat een vereeniging behalve
een „artistieke" kant ook een financieele zijde heeft.
Vooral springt dit laatste in het oog, nu de leden zelf
weinig meer kunnen bijdragen dan hun persoonlijke
kunstzinnige kwaliteiten (nog al te veel dragers van
zulke eigenschappen verzuimen helaas ze productief
te maken ten bate van de gemeenschap).
De vereeniging moet, deels ten behoeve van zichzelf,
deels ter genoegdoening van de haar huisvestende
zaalhouder, daartoe enkele male per jaar een beroep
doen op de markt van het uitgaande publiek.
Overleg ten aanzien van de uitvoeringsdata heeft
dus alles voor om op één en dezelfde Zondag de spoe
ling niet al te dun te maken. In zooverre dit beoogt
is, mag van een succes worden gesproken. Niet zon
der meer mocht echter worden verwacht dat zich
meteen de publieke belangstelling ten gunste van de
eigen vereenigingen zou omwenden.
Daarvoor zal het eerst noodig zijn dat het uitgaan
de publiek (door de slechte tijd bijna uitsluitend nog
de jongere menschen) van zijn onmaatschappelijk
standpunt terugkomt dat een uitvoering een kwel
ling is en een onrechtmatige beknotting is van zijn
danslust, waarin zijn oppervlakkigheid haar hoogtij
beleeft. Zal een overheid dit teelten des tijds kunnen
keeren? Misschien eenigszins vertragen in zijn ver
nietigende werking?
Geestelijk Leven.
Ds. Zuidema van de Gereformeerde Gemeente aan
de Geldersche Huisjes nam een beroep aan naar Solo
in Ned.-Indië. Hij verliet daardoor onze gemeente en
vestigde zich te Haarlem, vanwaar hij in Augustus
1936 naar de Oost vertrekken zal.
Candidaat Jansen te Wierden in Overijssel nam het
beroep naar Anna Paulowna aan, vestigde zich in
Juni in de pastorie en leidt vanaf dat oogenblik den
dienst.
Ten aanzien van de beide R.K. parochiën valt geen
bijzonders te vermelden; evenmin van de Evangelisa
tie te Breezand.
De Ned. Hervormde gemeente aan de Kleine Sluis
heeft in den nazomer een krachtige actie gevoerd on
der alle Ned. Hervormden en hen die langzamerhand
in de groep „Geen Kerkgenootschap" begonnen te ver
zeilen. De actie heeft een bevredigende som gelds op
gebracht. Maar wat waarschijnlijk meer waard is, dat
is 't feit dat velen die onbewust naar 't pad der ver
vlakking en onverschilligheid afgleden, die onge-
wenschte geesteshouding, zij het voor een wijle, heb
ben prijsgegeven. En het bescheiden maandblaadje
dat thans van de kerk uitgaat, zal misschien kunnen
bewerken dat het verscheidenen voor een nieuwe in
sluimering behoedt.
In dit verband valt het werk van den V.C.J.B. en
van het Hervormd Zangkoor „Omhoog" (dat tusschen
twee haakjes nog best een paar goede stemmen kan
gebruiken) niet genoeg te waardeeren.
Gemeentebestuur.
In 1935 vonden wederom de vierjaarlijksche ge
meenteraadsverkiezingen plaats, welke gebeurtenis
de gemoederen nogal tamelijk pleegt bezig te houden.
En ditmaal vooral, nu er belangrijke veranderingen
in de lucht hingen. De afloop was sensationeel. Niet
minder dan 5 heeren werden uit de kussens gedreven,
zij het dan dat 1 hunner (de katholieke afgevaardigde
Komen) door zijn lage stand op de lijst bij voorbaat
reeds als uitgesohakeld kon worden beschouwd, te
meer daar de R.K. lijst bij voorstemming was opge
steld en de heer v. d. Berg geen candidaat meer was.
Maar de verdwijning van den heer Koorn was wel
de verrassing van het politieke tournooiveld.
Ter opfrissching van het geheugen zij vermeld, dat
de oude raad bestond uit de heeren: Van den Berg
en Komen (R.K.), Keuris, Raven en Dekker (S.D.A.P.),
Rezelman (Vrijz.-Dem), Jonker (Middenstand), Kui
ken, Koorn en Smit (Plaatselijk Belang) en Lubbert
(Chr.-Hist.).
De verkiezingen brachten naar voren de heeren
'(Anna Paulowna wacht, in tegenstelling tot Wierin-
gen en de Zij pc nog steeds op haar vrouwelijke
magistraat): Kloosterman, Van der Ploeg en Oo
't Veld (R.K,), Keuris, Dekker en Raven (S.D.A.P.),
Rezelman (V.D.), Kuiken en Cornelissen (PI. Belang),
Lubbert (C.-H.) en Hooijmeier (A.R.).
Hierdoor kwam ook in den gemeenteraad de ver-
schuiving naar „rechts" tot uiting, die zich in de be
volking door vestiging van „Zuienaars" te Breezand,
reeds had voltrokken.
In het college van B. en W. ruimde de heer Lub
bert het veld voor don R.-K. heer H. op 't Veld, die dus
met den Burgemeester en den S.-D. heer Keuris (die
zijn mandaat verlengd zag) het dagelijksch bestuur
van deze gemeente vormt.
De heer Keuris volgde den heer Lubbert als loco-
burgemeester op. Reeds in October werd hij geroepen
als zoodanig op te treden, toen de Burgemeester voor
een week of acht met ziekteverlof uit zijn werkzaam
heden trad.
Het gemeentepersoneel werd versterkt door aan
stelling van een ambtenaar, speciaal belast met so
ciale zaken. Nadat de Raad het desbetreffend voorne
men van B. en W. hadden goedgekeurd, heeft de
Raad met ingang van 1 November j.1. benoemd de
heer Doets te Beemster.
Enkele wijzigingen vonden en zullen plaats vinden
In de samenstelling van het onderwijzend personeel.
De heer Zwartehoed, hoofd der R.K. school aan de
Spoorbuurt, aanvaardde een soortgelijke functie te Vo-
lendam. Per 1 Januari 1936 volgt de heer L. F. Schla-
man te Huissen (Geld.) hem op. Wegens toeneming
van het leerlingental zal aan de R.K. School te Bree
zand de heer J. M. Fonteijn 1 Januari 1936 in dienst
treden. De heer Zaadnoordijk, onderwijzer aan de
school te Oostpolder, zal 1 Januari op wachtgeld wor
den gesteld.
De rijksveldwachter Kwantes werd in het voorjaar
overgeplaatst en vervangen door den heer Van Her
pen uit Beverwijk, eveneens met standplaats Bree
zand.
De gemeentebegrooting 1935 was op 19 December
nog niet uit Haarlem teruggekeerd. Daarop staat
geraamd fcen bijdrage van het Rijk in de kosten der
gemeentelijke huishouding van f 15.306.98; d.w.z. onze
gemeente is voor dat bedrag aan de goedertierendheid
van vadertje Staat overgeleverd. Vorig jaar was het
zelfs f30.000.Hoewel liet een schrale troost is mag
gewezen worden op de omstandigheid dat onze Pol
der zich in gezelschap bevindt van een keur van ge
meenten (Alkmaar, Arnhem, enz., enz.).
De bevolking is iets tcruggcloopen, doordat er zich
velen een andere woonplaats kozen. Dit aantal kon
niet door het geboortenoverschot worden te niet ge
daan.
Bevolking op 31 December 1934. 3150 m., 2718 vr.,
totaal 5868.
Vermeerdering door: geboorten: 66 m., 81 vr., totaal
147; door vestiging: 104 m., 116 vr., totaal 220.
Totaal: 170 m., 197 vr., totaal 367.
Vermindering: door overlijden: 27 m., 24 vr., totaal
51; door vertrek: 186 m., 196 vr., totaal 382.
Totaal: 213 m., 220 vr., totaal 433.
Absolute vermindei'ing: 43 m., 23 vr., totaal 66.
Stand op 18 Dec. 1935:3107 m., 2695 vr., totaal 5802.
Het aantal verleende bouwvergunningen bedroeg
41: 3 dubbel-woonhuis; 6 woonhuis; 3 woonhuis met
schuur; 1 winkel aan woonhuis; 1 woonhuis met win
kel; 5 aan- of verbouw woonhuizen; 16 schuren en
dergelijke; 3 slachtplaatsen; 2 benzinclaadstations; 1
uitbreiding tooneelzaal.
Wc zien daardoor het volgende verloop van het
aantal uitgereikte bouwvergunningen: 1926: 54;
1927: 09; 1928: 119; 1929: 150; 1930: 122; 1931: 75;
1932: 37; 1933: 44; 1931: 36; 1935: 41.
Wat de vermakelijkheidsbelasting betreft, die 20
van de entréegelden bedraagt, zien we een lichte
stijging, hoewel over het algemeen de toegangsprijzen
gedaald zijn. Dit jaar werd rond f 1450.ontvangen;
1929: f 2356.—1930:12796.—; 1931: f2612.—1932:
f2034.—; 1933:: f1596.—; 1934: f1350.—; 1935:tf 1450.—
Het feit dat „Veerburg" weer een zaal heeft, mag
de laatste stijging niet geheel verklaren (de entrée
gelden werden immers lager): Volgens mij heeft An
na Pauolwna eenerzijds iets meer in eigen plaats ver
strooiing gezocht, terwijl het aantal bezoekers uit de
randgemeenten anderzijds iets moet zijn toegenomen.
Dit jaar zijn er ook weer huisjes ingevolge de Land-
arbeiderswet gebouwd en wel twee stuks. Wanneer
we de gegevens van de laatste jaren rangschikken,
krijgen we het volgende beeld:
1927: 4; 1928: 8; 1929: 22: 1930: 16; 1931: 9;
1932: 3; 1933: 5; 1934: 0; 1935 2.
Tot de belangrijkste der besluiten van den Raad
behoort o.i. de beslissing inzake de Bijslagregeling bij
werkverschaffing op particuliere bedrijven, waarover
u onder een ander hoofd uitvoerige mededeelingen
zult vinden.
Polderbestuur.
In het Polderbestuur kwam geen verandering.
In Januari 1935 besloot men alle wegen in den Pol
der stofvrij te maken, wat veel werk verschaft heeft,
en wat ongetwijfeld een schitterende verbetering is
te noemen.
In September werd de heer C. Tijsen bij Kon. Be
sluit bekrachtigd in zijn functie van Heemraad tot
hij 70 jaar is geworden.
Het binnenkomen der Polderlasten was niet slech
ter dan in 1934. Ze bedragen f27.per H.A.
Boerenleenb anken.
Ten aanzien van de Neutrale Boerenleenbank valt
op te merken dat do ontvangsten die in 1929 bij de
2Y2 millioen bedroegen, angstwekkend snel afnamen.
Die afname had echter 1 Jan. 1934 zijn grootste snel
heid verloren. De ontvangsten bedroegen over 1933
nog f 1.606.000 en over 1954 f 1.408.000. Helaas-zijn de
cijfers over 1935 nog niet bekend. Hoewel we uiterst
nieuwsgierig waren naar de ontvangsten van het af
geloopen jaar durfde men zich niet aan een schat
ting te wagen.
Burgemeester Lovink was dit jaar 12V£ j'aar direc
teur, welke feit op de jaarvergadering in Juni werd
herdacht.
In het bestuur van de R.K Boerenleenbank nam de
heer G. v. d. Berg Jz. wegens gezondheidsredenen
ontslag. Hij werd opgevolgd door den heer C. Duine-
veld.
De ontvangstencijfers van deze bank die van
heel wat minder omvang is als de neutrale bedroe
gen over 1929 f 688.180.41; 1933 f 495.592.17 en 1934
f 521.606.73. Voor beide banken vermelden wij de ont
vangstencijfers. Zij bedragen ongeveer de helft van
den geheelen omzet, die ook de uitgavenposten omvat.
Verkeer.
De tramlijn Schagen—Van Ewijcksluis is 1 Januari
1935 opgeheven, zooals men weet. Juist dezer dagen
heeft men de laatste rails en bielsen opgenomen die
in Anna Paulowna nog van het bestaan van de eer
tijds (1912) zoo geestdriftig ontvangen tram getuig
den.
Het spreekt haast vanzelf, dat het station Anna
Paulowna een aanmerkelijk drukker goederenvervoer
kreeg. Wieringen bediende zich niet in geringe mate
van de opgeheven tramlijn. Dat vervoer is goeddeels
naar het spoorstation overgegaan. Hierdoor ontstond
een belangrijke verladingstoename van haring, ali-
kruken, ulken en brandstoffen.
Het aantal reizigers is ontegenzeggelijk gestegen.
Daarvoor zijn verschillende oorzaken aan te wijzen,
welker onderlinge krachtsverhouding niet precies is
uit te drukken, maar waarvan het totaal resultaat
merkbaar gevoeld wordt.
De opheffing van de lijn SchagenVan Ewijcksluis,
het staken van den dienst door de z.g.n. Rcisver-
eeniging „Wirowna" (De Haan, Boersen en Naaste
pad) en de invoering van het buurtverkeer op alle lij
nen der spoorwegen, hebben tezamen volgens de
Spoorwegen het reizigersvervoer doen stijgen.
De fa. Van Zandwijk die op contract de besteldienst
van Van Gend en Loos uitvoert, zag haar werkzaam
heden op hetzelfde peil blijven.
Stationschef Brugman vertrok na 11-jarigen dienst
tijd op 1 December naar GiesendamHardinxveld. Hij
wordt per 1 Januari 1936 opgevolgd door den heer
Verver, de oud-ohef van Van Ewijcksluis. die na de
opheffing van zijn station een jaar in Eenrum (Gro
ningen) heeft gestaan.
Versterking van vast personeel vond ondanks de
toeneming der werkzaamheden niet plaats. Wel ko
men eiken avond een losse kracht uit Schagen en
Den Helder voor de behandeling van den goederen
trein.
De N.V. „Atbonta", directie Naastepad, noteerde
over 1935 lagere vervoercijfers. Vermeerdering van
het aantal abonnementen aan scholieren kwam aan
deze teruggang iets tegemoet. Het vervoer van gezel
schappen vond geen noemenswaardige verandering.
Het aantal diensten op de lijnen Wieringen—Anna
PaulownaDen Helder en KolhornAnna Paulowna
—Den Helder werd niet ingrijpend veranderd. Op de
lijn naar Kolhorn kwamen enkele wijzigingen tot
stand, waardoor de dienst zoowel voor de vennoot
schap als voor het reizend publiek beter functioneer
de.
Hulpkantoor Kleine Sluis.
Zegel verkoop 1932 f7240.—? 1933 f 7250.-5 1934
f7148.— en 1935 f7142.38.
Verrichte inschrijvingen ten postkan tore 1930
35864; in 1933 33775; in 1934 33900 en in 1935 32800.
Totaal geldelijke omzet fl.219.K5.50 in 1932;
f 1.304.270.87 in 1933; f 1.422.428 in 1934 en 11.152.790.98
in 1935.
Deze teruggang vindt waarschijnlijk zijn oorzaak ln
het meer en meer gebruik maken van een eigen re
kening door de zakenlieden, hetzij bij de Post-Cheque
en Girodienst, hetzij bij de particuliere banken (Mid-
denstandsbank en Boerenleenbanken)
Hulpkantoor Breezand.
Zegelverkoop 1932 f4656.75; 1933 f 4824.37; 1934
f4212.24 en 1935 f4990.—.
Verrichte inschrijvingen: 1932 27291, 1933 25740;
1934 22577 en in 1935 23480.
Geldelijke omzet: 1932 f756.184.87; 1933 f531.711.11;
in 1934 f530.121.30 en in 1935 f701.169.35.
De vooruitgang in geldelijke omzet is voor een deel
te danken aan de geldtransacties van oen grootc
bank, die de jaren te voren niet plaats vonden.
Ten opzichte van het vreemdelingenverkeer valt
op te merken dat Breezand in het voorjaar altijd weer
tal van bezoekers trekt, hoe de saneering dan ook
de kleurlooze plekken in het bloemenschilderij heeft
vermeerderd.
Het aanzienlijk bezoek van hengelaars aan de Van
Ewijcksluis hield door het verbod eensklaps op en
slechts in beperkte mate kwam het terug naar de
andere, nog vrije wateren.
De doortocht van toeristen was drukker dan in
1934. Ondanks het feit dat de tolbrug aan de Kooy vrij
werd, blijken steeds meer den weg binnendoor te ver
kiezen. Zoo men weet zal na voltooiing van den weg
StolpenBoermanswegLagedijk het hoofdverkeer
van Friesland naar Holland's Noordkop langs de Van
Ewijcksvaart worden geleid om via de Kleine Sluis
via de nieuw te maken weg en de nieuwe brug bij de
Stolpen het N.-H. Kanaal op te zoeken.
Rest ons onder deze rlibriek nog te vermelden, dat
de heer C. Liefhebber in September 25 jaar bij de
Posterijen werkzaam was en deswege werd gehuldigd.
Sport, Tooneel en Vermaak.
De voetbalvereenigin'g B.K.C. zette het seizoen goed
in, rust op een breede grondslag van sympathie en
wordt goed bestuurd. Penningmeester Webcling kwam
te overlijden.
D.O.K.E.V:, onze gym, sleepte als steeds een heele
vracht prijzen van de wedstrijden.
De dit jaar opgerichte zwemclub ,,'t Oude Veer"
hield een prachtigen wedstrijd in het bad van het
„Witte Kruis".
Aan de Spoorbuurt werd een Hengelsportclub opge
richt en een Damclub.
De Tooneelver. „Ormenio" won dit voorjaar een der
de prijs te Nieuwe Niedorp, zwaar gehandicapt door
een ongestelde speelster. Deze vereeniging houdt op
dit oogenblik een tooneel wedstrijd in „Veerburg", we
gens haar 15-jarig bestaan.
De heer Slikker liet mevr. de Boer—Van Rijk ko
men met „Betje Regeert", in zijn verbreede zaal. Zaal
houder Kossen werd het slachtoffer van een inbraak,
die hem het bedrag benoodigd voor betaling zijner
verbouwing, deed verliezen.
„Veerburg" nam op 5 April haar nieuwe zaak in
gebruik, ter gelegenheid waarvan een grootsche ope
ningsavond plaats vond.
De kermis werd druk bezocht; er waren weinig
„spullen", wegens samenvallen met de kermis te Wie
ringen.
BESTAANSBRONNEN.
Landbouw.
De akkerbouw neemt hierbij verreweg de voornaam
ste plaats in. De algemecne toestand in dit bedrijf
mocht reeds in 1934 bevredigend worden genoemd.
Over 1935 was het weinig minder. Weliswaar is de
tanveprijs van. 11 gulden op 10 gulden verlaagd en
mochten minder consumptieaardappelen worden ge
teeld die bovendien ook nog minder opbrachten dan
vorig jaar, over de geheele lijn zag onze krachtige
akkerbouw-boerenstand zijn positie niet aangetast
door een nieuwe vervaldreiging.
Tot ons genoegen mogen we dus opmaken dat deze
zeer belangrijke peiler van onze Poldersche samenle
ving op de vaste grond is aangeland. Als die tenmin
ste door de regeering niet weer weggenomen wordt.
Zou dat geschieden, dan zou de aarde, althans de
Polder, naar alle waarschijnlijkheid naar zijn staat
terugkeeren dat hij „woest en ledig" was.
De veehouderij, die amper 20 meer van de Pol
dersche bedrijvigheid uitmaakt, verkeert nog steeds
in dezelfde benarde positie. Het wachten is op de te
rugkeer van het vrije handelsverkeer tusschen de
landen. Daar staat of valt onze geheele veeteelt mee.
De melkopbrengst werd over 1935 gemiddeld iets
beter beloond dan in 1934, waarbij de prijs van de
laatste maanden de doorslag heeft gegeven ten gunste
van dit jaar, hoewel hij dezen zomer zeer laag was.
Tot het bedrijf behoort echter ook de teelt en de
verkoop van vee, eens de goudbron en de trots onzer
natie. Hoe treurig het daarmee is gesteld behoeft
geen nader betoog.
De postie van de veeteelt baart de grootste zorg op
dit oogenblik.
De Bloembollenteelt.
Als we eens een ruwe schatting mogen doen, dan
gelooven we dat de verhouding in belangrijkheid voor
onze gemeente (niet in bebouwde oppervlakte!) tus
schen akkerbouw, bloembollenteelt en veeteelt aan te
geven is door de cijfers 40: 40: 20.
Dat houdt in dat indien we naast de vaste grond
die de akkerbouw weer onder de voeten heeft, ook
mogen constateeren dat de bollenteelt weer een rede
lijk beocfenbare tak van bedrijvigheid is, onze Polder
sche samenleving voor 80 op reëele grondslag rust.
Het is geen overmoedigheid ten aanzien van de
aspecten van de bollenteelt een geruststellend geluid
te laten hooren.
De zwarte bladzijde in het boek der bollenteelt
wordt voorloopig nog gevormd door de „vaste lasten",
d.w.z. de zure herinnering aan de aankoopkostcn van
het wild opgedreven land en de iets te weelderige op
stallen. Die kosten zouden nog niet zoo erg gevoeld
worden indien niet elke bollenteler door de sane
ringsmaatregelen gedwongen was groote stukken van
zijn land braak ie laten liggen (ons zijn gevallen
bekend dat van 7 H.A. slechts 3 H.A. in cultuur mag
worden gebracht). Hier heeft men echter het minst
kwade gekozen. Absolute vrijheid zou o.i. ruïneus zijn.
De bollenteelt op zichzelf is iets beter geworden en
op de Oost-Poldersche boerderijen die goedkooper land
hebben, zal de bollenteelt zeker niet tot de verliesge
vende posten behooren.
De regeeringsbemoeiing tegenover de bollenteelt
heeft ook nu nog steeds tot grondbeginselen: teelt
beperking, vaststelling van de minimum-prijzen voor
binnenlandsche handel zoowel als voor de export (heb
geen juist deze maand weer is geschied), het opkoo-
pen van eventueele overschotten door de Regeering
en het viitoefenen van controle op de export.
Door bovengenoemde beginselen wordt het sanee-
ringsplan gedragen.
Wat de gewassen betreft, over de geheele lijn Is
de teelt best verloopen, wat in 1934 bijv. met de nar
cis niet het geval was.
De vraag naar de Breezandsche zand-tulp keert
langzamerhand terug. Nu de prijs gelijk is aan die
van de klei-tulp, vraagt het buitenland met nadruk
het zandproduct.
Wat de vastgestelde minimum-prijzen betreft, deze
worden telken jare door de regeering vastgesteld.
Stijgt de prijs in den binnenlandschen handel, dan
wordt het minimum het volgend jaar verhoogd of
ook kan aan de teelt uitbreiding worden gegeven.
De nu in December vastgestelde prijzen waar
mee de bollenreizigers straks in Januari de wereld
in trekken hebben de volgende veranderingen on
dervonden.
Darwin- en late tulpen iets verhoogd.
Vroege tulpen iets verlaagd. Hyacinthen bovenmaat
iets verlaagd, ondermaat hetzelfde gebleven.
Narcissen nog niet bekend.
Wat de vooruitzichten betreft, wordt hier en daar
nogal gebouwd op de toezegging van Amerika om in
December 1936 zijn deur te openen voor narcissen.
Verschillende kweekers leggen zich daarop reeds toe.
De voordeel en van deze export-uitbreiding komen ech
ter pas in 1937 tot uiting.
De cijfers van Nederland's uitvoer bedroegent
1929
1930
1931
19J12
1933
1934
Gewicht (X 1000 K.G.) Waarde X (1000 gld.)
34.260 40.365
45.566 -Hj.Alt)
45.975 29-1*2
47.138 W-li?
42.446 19-373
44.749
22i
De cijfers over 1935 staan nog niet vast. Met zeker
heid kan echter wel worden aangenomen dat dc cx-
portwinst verloren gegaan is door Duitschlands dc-
viezennood, waardoor van de 6 millioen kilogram
bollen die de Oostelijke buren gewoonlijk betrekken,
niet meer dan een derde kon worden geleverd.
VEILING.
Do omzet aan do Breezandsche veiling (het veilings
wezen is blijven bestaan; liet organiseerend lichaam
is enkel veranderd) is gestegen. Men bekijke slechts
deze tabel (in guldens):
1929 600.000 1933 4t>.000
1930 450.000 1934 100.000
1931 100.000 1935 96.000
1932 50.000
ARBEIDSVRAAGSTUK
Teneinde tot een massale aantasting te komen van
bet landarbeiderswerkloozental, heeft de Regeering
algemeene werkverschaffingsmaatrcgelen genomen.
De gemeenten kregen de keus tusschen i.wee rege
lingen, die, al naar den aard van de botleuibewer-
king ter plaatse, elk hun voordeden hebben.
Het systeem A is de zoogenaamde 50 rege
ling. Hierbij gaat men uit van een vast minimum,
loonbedrag, dat in een bepaald bedrijf over een ze
ker aantal maanden moet worden uitgekeerd, alvo
rens de bijslagregeling in werking treedt.
Regeling B wordt ook wel genoemd de 30
regeling. Deze is op 17 Juni j.1. ingevoerd^ voor de-
tuin- en bloembollenbedrijven in Noord- en Zuid-IIol-
land voor de periode die heden, 31 December eindigt.
Regeling A kan op practische bezwaren stuiten.
Voor elke soort van bodembewerking moet n.1. een
minimum-uurloonbedrag per H.A. worden uitgere
kend. Indien men velerlei bedrijven heeft, die een
groote verscheidenheid van producten teelen, zijn de
bezwaren van de regeling A niet weinige. Men zou
welhaast moeten beschikken over een schare van ro-
kenmeesters om voor elk bedrijf het minimumloon-
bedrag vast te stellen.
Systeem B stelt eigenlijk algemeene regels: het
maakt geen onderscheid tusschen verschillende cul
tures. Het laat die zelfs geheel buiten bespreking.
Regeling B legt den nadruk op het loon dat gewoon
lijk over een heel jaar op een bepaald bedrijf wordt
uitbetaald. Voor alles wat de bedrijfsleider daarboven
wil verloonen, reikt de regeling B hem de hand. In
dien hij die wil aannemen, heeft hij de beschikking
over evenveel „arbeiders met kaart" als hij er al vol
ledig op eigen kosten in dienst had. Uit de overheids
kas wordt hem 30 van het uitbetaalde loon ver
goed. De beoordeeling van alle aanvragen om arbei
ders met toeslag, onverschillig of de gemeente de re
geling A of B heeft gekozen, ligt in handen van een
commissie van drie personen, uit den raad, bestaande
uit een vertegenwoordiger van het gemeentebestuur
(hier wethouder Op 't Veld), een georganiseerd werk
gever (Rezelman) en een georganiseerd werknemer
(Dekker). Deze commissie adviseert B. en W. in wiens
handen de beslissing ligt
De gemeente Anna Paulowna heeft de regeling B
gekozen als voor haar# de meest verkieslijke. Of, zoo
men wenscht, de minst venverpelijkc. Want elk der
beide regelingen heeft naast haar voordeel en, ook
haar nadeel en.
Van de zijde van Jeugdige arbeiders wordt niet ten
onrechte betoogd dat zoowel A als B het bezit van
een werkversehaffingskaart verplicht stellen. Deze
wordt evenwel slechts aan één gezinslid verstrekt en
in den regel aan den oudste, den vader meestal. De
zoons zien zich daardoor bij voorbaat alle kans op
plaatsing in werkverschaffing ontnomen. Doch niet
alleen die jongeren treft het, ook zij die nog werk
hebben in het particuliere bedrijf, staan eiken dag
aan het gevaar bloot het veld te moeten ruimen voor
een collega met werkversehaffingskaart, omdat de
werkgever aan dezen immers maar 70 van het loon
behoeft te betalen; de andere 30 betaalt dc gemeen
te. In de praktijk loopt dat zoo'n vaart echter niet.
Op het stuk van dergelijke gevallen ligt ook de groo
te beteekenis van de Raadscommissie, wier leden wel
deskundig genoeg zijn te achten om de scherpste
kantjes weg te vijlen.
En dat de van regeeringswege geboden hulp
is benut, bewijzen de cijfers van den cor
respondent der Arbeidsbemiddeline, den heer C. Wuis
Jz., die wederom met de meeste bereidwilligheid het
voorhanden materiaal voor ons schifte; 293 arbeiders
zijn met loonbijslag in deze gemeente geplaatst.
De Werkloosheid.
Het stemt tot voldoening dat de zooeven uitvoerig
beschreven wcrkverschaffingsregeling blijkbaar niet
zonder uitwerking is gebleven. Maar ondanks de ver
heugende vermindering, die zoowel in het cijfer van
den laagsten stand van den zomer als in dat van den
hoogsten winterstand valt op te merken, komt men
tot de pijnlijke gewaarwording dat de praktijk enkele
verschijnselen zijn blijven aankleven die in theorie
niet waren voorzien of liever, die men in theorie ge
makkelijk een halt meende te kunnen toeroepen.
Weliswaar was het zomerminimum laag, maar na
dien is het werkloozencijfcr vlugger en vroeger opge-
loopen dan in andere jaren. Dat bewijst dat de extra
werkkrachten, gedeeltelijk bekostigd uit de overheids
kas, aan de afwerking van het gewone werk
ook deel hebben gehad. Het gewone werk is eerder
klaar gekomen doordat een deel ervan is verricht
door extra-werkkrachten die, volgens de letter, uitslui
tend voor extra werk hadden mogen worden aange
wend.
De hoogte die het werkloozental eind Augustus al
bereikt heeft, laat in dezen geen twijfel.
De Middenstand.
En onze middenstand, die vrijwel constant bleef,
blijft met begrijpelijke belangstelling toezien hoe het
zijn klanten vergaat. De stilstand in achteruitgang en
de hier en daar zelfs geconstateerde verbetering in de
bestaansmogelijkheden van de bevolking, kunnen ook
een woord van bemoediging spreken tot den midden
stand, welks leden hun ontstaan vinden door eener-
zij'ds de behoeftevoorziening te verzorgen en ander
zijds ingesteld zijn op verhandeling en vervoer van de
voortgebrachte producten.
De middenstand is hier ter plaatse in twee samen
werkende organisaties ondergebracht: de Neutrale
Middenstandsverecniging en de R.K. vereeniging „De
Hanze". Gezamenlijk tracht men zijn bestaansmoge
lijkheden te waarborgen en te verbeteren door kor-
daat-aangepakte acties, die ten doel hebben het koo-
pen in eigen plaats te bevorderen. Drie acties hebben
dit jaar plaats gevonden: in April, in October (Mica)
en tegen SU Nicolaas (de bekende Ballero-week). We
behoeven niet te denken dat onze middenstand bij de
pakken neerzit. Het succes dat men met do acties
heeft gehad is dan ook volkomen verdiend en moge
'het de enkele bedrijfsgroepen die zich uit puur
egoime gedeeltelijk van deelname onthielden op de
schreden van hun kortzichtigheid doen terugkeeren.
Kracht door eenheid, heeren. al valt er een enkele
keer niet onmiddellijk beter van te worden, toch mee
doen. De bewoners moeten het weten: dat is Uw mid
denstand, die U op Uw wenken bedient; loopt hem
niet voorbij!
H. JONKER Hz,
