Hedenavond maans
verduistering.
Indienen van Rekeningen.
Zilveren ambtsjubileum
Teeltregeling voor
late aardappelen.
Bekendmaking.
Woensdag 8 Januari 1936.
SCHAGER COURANT.
Tweede Blad. No. 9887
Pachters-stemrecht in waterschappen.
Sensatie op de Ommensche markt.
DE WIJZIGINGEN IN DE
DIENSTPLICHTWET.
Griep in de kazerne.
K1JKEI1 is KOOPEfl t,j CLOECK
Brand in groote boerderij.
Aanklacht tegen het Eerste Kamerlid
De Brup.
Finsch bergingsvaartuig
gekenterd.
Ernstige explosie in Persil
fabriek te Düsseldorf
van Majoor Holema
^VÏÉÉfRitiTSbl
De Bilt seint
GEHEEL IN NEDERLAND WAAR
NEEMBAAR.
Zeldzaam kleurenspel in de schaduw der
Aarde.
9000 K.M. in minder dan
3'|2 uur.
Wie wel eens een maansverduistering
heeft gadegeslagen, zal den indruk daarvan
niet licht vergeten. Het is trouwens alweer
vrij lang geleden, dat wij er een hebben ge
had: 26 September 193L
Op Woensdag 8 Januari a.s. evenwel staat
ons het schouwspel opnieuw te wachten, op
het einde van den middag en het begin van
den avond. Het is te hopen, dat het weder
geen spaak in het wiel zal steken, zoodat
wü het verloop goed zullen kunnen volgen.
Om 4 uur 48 n.m. treedt de maan in de
maanschaduw van de aarde. Daarvóór be
vond zij zich reeds in de halfschaduw; maar
deze phase geeft den leek niets bijzonders te
zien. Onze trouwe maan is om 6 uur 17 ge
heel opgeslokt door de schaduw der aarde;
dit is het begin van de totale verduistering.
Reeds na ongeveer een half uur, om 6 uur
47, neemt zij een einde. Om 8 uur 10 treedt
de maan weder te voorschijn uit de slag
schaduw onzer aarde.
De verduistering zal zichtbaar zijn in geheel Mid
den-Europa. Het begin van de verduistering is zicht
baar in het Noord-Oostelijke deel van den Atlanti-
schen Oceaan, in Europa in het .Oosten van Afrika
op Madagascar, in Azië, in den Indischen Oceaan,
in Australië, in Polynesië, in het Westelijke deel van
den Stillen Oceaan, in Alaska, in het Noordwesten
van Canada en in de Noordelijke IJszee.
Daar de zon, de aarde en de maan in een onge
veer rechte lijn liggen, kan een maansverduistering
alleen plaats vinden bij volle maan, een zonsverduis
tering alleen bij nieuwe maan. In een tijdsverloop
van 18.6 jaar vinden ongeveer 29 maans- en 41 zons
verduisteringen plaats.
De schaduw van de aarde, waardoor de maan
tijdelijk wordt verduisterd, heeft een lengte van
meer dan 9000 K.M. of 22/3 maal de doorsnede van
de maan. Aanvankelijk wordt de maanschijf min of
meer omsluierd; dit is het bewijs, dat zij in de half
schaduw der aarde is gehuld. Valt de schaduw van
de aarde geheel er op, dan zien wij een zeldzame,
koperroode schijf. Volkomen verdwijnen doet de
maan evenwel niet, omdat zij het licht weerkaatst,
dat er van de aarde op valt. Zij wordt verschillend
gekleurd: van grijs tot bruin, rood en paars.
Wie met een kijker de verduistering gadeslaat,
kan gemakkelijk de verschillende gebergten onder
scheiden. Deze verhoogingen op de oppervlakte van
de maan vallen dadelijk op. Op stuk van zaken zijn
wij eigenlijk nog beter op de hoogte van de opper
vlakte van de maan dan die van de aarde, omdat
wij eerstgenoemd hemellichaam in zijn geheel kun
nen overzien.
De verduistering begint aan den linker-, Oostelij
ken kant. De schaduw van de aarde schuift lang
zaam over het maan vlak. Na eenigen tijd onder
scheidt men aan den Oostelijken kant het eerste
verlichte punt, de schaduw gaat verder, naar
rechts, in de richting van den Westelijken kant, tot
zij tenslotte de maan weder in haar geheel laat zien
Gedurende de totale verduistering is de maan het
donkerste in het midden, wijl dit punt dan bedekt
is door de kernschaduw der aarde.
Interessant is het om te zien, hoe, naarmate de
verduistering verder gaat, steeds zwakkere sterren
in de buurt van de maan zichtbaar worden.
Commissie geïnstalleerd ter bestudeering
van het vraagstuk.
Gisteren werd in het Gouvernementsgebouw te
Haarlem door een lid van Ged. Staten van Noordhol
land geïnstalleerd een door Ged. Staten ingestelde stu
diecommissie, die tot taak zal hebben een onderzoek
in te stellen naar de vraag of invoering van het pach
tersstemrecht in de waterschappen van Noordholland
mogelijk en wenschelijk moet worden geacht.
Voorzitter van de commissie is prof. mr. F. G.
Scheltema te Amsterdam, terwijl verder lid zijn eeni
ge leden der Prov. Staten, vertegenwoordigers van
landbouworganisaties en van pachters en verpachters
de hoofdingenieur directeur van den Prov. Water
staat en de secretaris van de Ver. van Noordhollano
sohe waterschappen.
De rede van mr. Bomans werd door prof. Scheltenia
beantwoord.
Achtervolging met de revolver In de vuist.
Op de markt te Ommen werd gisteren levendige
sensatie gewekt, doordat de woonwagenbewoner L.
B. den woonwagenbewoner L. W. na een hoogloopen-
de ruzie met een revolver achterna zette. B. schoot
driemaal op den vluchtenden W., doch driemaal wei
gerde het wapen. Voordat de aanvaller voor de vier
de maal had kunnen afdrukken, werd hij door een
opperwachtmeester der marechaussee, die toevallig
in de nabijheid was, bij de kraag gegrepen en ontwa
pend. Het wapen bleek vijf scherpe patronen te be
vatten en had dus ernstige ongelukken kunnen ver
oorzaken op de volle markt. De man is wegens po
ging tot doodslag opgesloten.
Verandering in den duur van de eerste
oefening voor verschillende categoriën;
voor de zeemilitie een verlenging met 6
maanden.
Door de wijzigingen van de dienstplichtwet, die 1
Januari 1936 in werking zijn getreden, heeft de duur
van de eerste oefening voor enkele groepen van
dienstplichtigen verandering ondergaan. Zoo is deze
duur voor de ziekenverplegers en de ziekendragers
gelijkgemaakt en vastgesteld op 6 maanden; dien
tengevolge is de oefentijd voor de ziekenverplegers
(voortaan ziekenverzorgers) met 5 maanden verkort
en voor de ziekendragers met V2 maand verlengd.
Verder is de oefentijd voor de onberedenen, die tot
onder-officier worden opgeleid, o.a. met het oog op
het capitulantenstelsel, gelijk gemaakt met dien van
de bereden adspirant onderofficieren van de artille
rie en gebracht van 9 op 12 maanden. Ook voor de
zeemilitie wordt de oefentijd verlengd. Al zal vermoe
delijk niet ten volle gebruik worden gemaakt van de
daaromtrent geschapen bevoegdheid, toch zal voor
een groot deel van de dienstplichtigen van de zee
militie een verlenging van den oefentijd met 6 maan
den intreden, in verband met vermindering van het
beroepspersoneel. Voor de lichting 1936 is reeds ge
bleken, dat hierbij met de wenschen van belangheb
benden omtrent den duur van den oefentijd rekening
kan worden gehouden.
Bij degenen, die vóór 1 Januari de eerste oefening
hebben aangevangen, doch eerst na dezen datum
met groot verlof zullen vertrekken, kan de vraag
rijzen, of deze wijzigingen ook op hen van toepas
sing zijn. Dit is niet het geval. Voor hen, die reeds
vóór 1 Januari in werkelijken dienst waren, blijft
de duur van de eerste oefening ongewijzigd. Ook
blijft deze duur ongewijzigd voor de dienstplichti
gen van de zeemilitie, die behooren tot de lichting
1935 of een vroegere lichting, doch de eerste oefe
ning nog niet hebben aangevangen. Hetzelfde geldt
voor de voorgeoefende adspirant-onderofficieren,
van de landmacht, die de eerste oeening in 1936
volbrengen, met het laatste gedeelte van de eerste
oefening van niet-voorgeoefenden, die reeds in 1935
opkwamen, doch voor wie de oefening in 1936 ein
digt. Voor de overige dienstplichtigen van de land
macht, die eerst na 1 Januari 1936 voor eerste oefe
ning opkomen, geldt de nieuwe regeling, onverschil
lig tot welke lichting zij behooren.
Ziekenzalen te Groningen geheel bezet.
Momenteel heerscht in de kazerne te Groningen een
griep-epi'demie. Zoowel de ziekenzaal als een tweede
daarvoor ingericht vertrek zijn geheel bezet met pa-
tienten, terwijl verschillende patiënten ook in het zie
kenhuis zijn opgenomen.
De ziekte draagt geen kwaadaardig karakter. In
verband met deze epidemie zijn voor de komende da
gen de nacht-oefeningen afgelast.
Dienstbode bq pogingen om het vee te red
den, gewond.
Gisteren is brand uitgebroken in de boerderij, be
woond door den heer F. Dijkstra te Appelscha, wel
ke in eigendom toebehoort aan den heer J. Zwart,
wonende te Winkel (N.H.). De plaatselijke brandweer
kon tegen de vuurzee weinig uitrichten, zoodat zij as
sistentie vroeg en kreeg van de motorspuit uit Ooster-
wolde. Met vereende krachten slaagde men erin het
voorhuis en een bijschuur te behouden. Verder brand
de alles af. Men slaagde erin het vee te redden.
De dienstbode, mej. C. v. d. Meer uit Appelscha,
die hierbij behulpzaam was, liep vrij ernstige brand
wonden op. Vier koeien kregen brandwonden. De
schade wordt door verzekering gedekt.
ZICH IN HET BEEN GESCHOTEN.
Aan de gevolgen overleden.
In het Diaconessenhuis te Arnhem is overleden de
25-jarige A. R. v. R., uit Zetten, die zich op een der
Kerstdagen, bij het schoonmaken van een jachtgeweer
in het been trof en waarvoor hij toen direct naar ge
noemde zieken-inrichting moest worden overgebracht.
Wegens een artikel tegen de N.SJ3. in
een vakvereenigingsblad, ter gelegen
heid van de textielarbeiderstaking te
Tilburg.
Een artikel in het Verbondsblad van 6 September
1.1., is aanleiding geworden tot een aanklacht tegen
het Eerste Kamerlid, den heer A. C. de Bruyn, voor
zitter van het R.K. Werkliedenverbond, wegens be-
leediging van de N.S.B. De substituut-officier van
justitie te Utrecht, jhr. mr. J. E. W. Twiss Quarles
van Ufford, heeft daarin, naar de Msb. meldt, aan
leiding gevonden tot vervolging over te gaan. De zaak
zal voorkomen 14 Januari, voor de rechtbank te
Utrecht. De juridische adviseur van het R.K. Werk
liedenverbond, de Utrechtsche wethouder mr. J. H.
van Maarseveen, zal den heer De Bruyn verdedigen.
Het artikel in kwestie ging over de textielstaking
in Tilburg.
De gewraakte passage luidt als volgt:
„De textielarbeiders van Tilburg zijn, nu er herrie
in de hut is, de troetelkinderen van De Telegraaf
en van de N.S.B. De N.S.B. die bloedzuigers
zetten de textielarbeiders in een schunnig strooibil
jet tegen de leiders op. Er wordt over hen, zonder
hen gehandeld. Het zijn de slaven van de vakvereeni-
gingleiders. zij worden aangezet de wilde staking
door te zetten. Dat schrijven de hyena's, die, als zij
de baas zijn, geen schijn van medezeggenschap, noch
minder zeggenschap dulden; die lieden, die aan
hangers zijn van de dictatuur, die lieden, die door
rijkaards (groote werkgevers) gesteund worden, om
de vakbeweging (de arbeiders) te bestrijden; die
lieden die, waar zij de kans hebben, kerk en pries
ters onder hun lompe voeten vertreden; die lie
den, die voor moord en doodslag niet terugdeinzen,
dat gespuis zal nu aan de Tilburgsc.he textielar
beiders komen vertellen wat zij moeten doen."
Zes militairen, een vrouw en een kind
verdronken.
Reuter seint uit Helsingfors:
Tusschen Russeree en Hangoe is gistermiddag om
drie uur door onbekende oorzaak een bergingsvaar
tuig, dat aan de Finsche kustartillerie behoort, ge
kenterd. Zes militairen, een vrouw en een kind ver
dronken. Acht soldaten konden door een toegesnel
de motorboot en een kotter worden gered.
Verscheidene arbeiders zwaar gewond.
Het D.N.B. meldt uit Düsseldorf: Bij de Persilfa-
brieken, Henkei en Co., in Dusseldorf-Reisholz heeft
zich gistermiddag een ernstig ontploffing voorge
daan. Door tot dusver onbekende oorzaak ontplofte
een watergasoven, met het gevolg dat een groot aan
tal arbeiders gewond werd.
Acht zwaar gekwetsten, van wie een in levensge
vaar verkeert, moesten onmiddellijk naar het zieken
huis worden overgebracht, de overige gewonden kon
den, nadat eerste hulp verleend was, huiswaarts
keeren.
De heer E. F. H. Holema, brigade-commandant bdj;
de rijks veld wacht, herdacht Maandag 6 Januari het
feit, dat hij vóór 25 jaar bij genoemd corps ln
dienst trad.
Het was te verwachten, dat deze dag voor den.
jubilaris en zijn huisgenooten niet ongemerkt voor
bij zou gaan, en inderdaad is het voor den heer Ho*
lema en de zijnen een feestdag bij uitnemendheid
geworden.
Met bloemen, felicitaties, telegrammen e.d. dan
wel persoonlijk, werd ondubbelzinnig uiting gegeven
aan de groote waardeering die men heeft voor de
wijze waarop de jubilaris zijn ambt vervult.
Allereerst werd hem van regeeringswege een zil
veren medaille uitgereikt, terwijl voorts het woord
werd gevoerd door de burgemeesters van Winkel en
Nieuwe Niedorp, door den heer Heneweer, gemeente
veldwachter van Sint Maarten en door den eersten
brigadier der rijksveldwacht.
Talrijk waren ook de stoffelijke blijken van hulde,
die werden aangeboden en waarvan wij o.m. noe
men: een boekenkast, een bureaulamp, een gouden
vulpen, verschillende bloemstukken, o.a. van Burge
meester Cornelissen, enz.
Nog lang zal de familie Holema met vreugde aan
deze jubileumdag terugdenken en daaruit deze con
clusie mogen trekken, dat onze Majoor Holema al
gemeen gerespecteerd wordt en men hem gaarne
huldigde als de „all round" politieman.
AUTOBUS IN RIVIER GESTORT.
TUINDERIJ.
/oor de oogst van 1936. Afkondiging over eenigen
tijd te verwachten. Enkele afwijkingen
met die van 1935.
Over eenigen tijd kan de afkondiging van de teelt
regeling voor late aardappelen oogst 1936 tegemoet
worden gezien.
Deze regeling wijkt op enkele punten af van die,
welke voor het oogstjaar 1935 heeft gegolden.
Zoo is een onderscheid gemaakt tusschen aardap
pelteelt op klei- en andere dan kleigronden, in dier
voege, dat bij een uitpoot van niet meer dan 50 are
over 10 are aardappelen geen teeltheffing behoeft te
worden betaald als het den verbouw op klei-, en over
20 are als het den verbouw op andere dan kleigrond
betreft.
In verband daarmede behoeven telers, die niet
meer dan 10 are aardappelen verbouwen, niet in
het bezit te zijn van een teeltvergunning, terwijl
telers van aardappelen op andere dan kleigronden,
wanneer zij meer dan 10, doch niet meer dan 20 are
verbouwen, een kostelooze teeltvergunning zullen
ontvangen. Telers, wier bedrijven zich gedeeltelijk op
klei, gedeeltelijk op andere dan kleigronden bevin
den, zullen worden aangemerkt als behoorende tot
de groep van kleigrondtelers, tenzij zij kunnen ana-
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van SCHA-
GEN verzoeken hen, die over 1935 iets hebben te
vorderen van de gemeente Schagen, hun rekeningen
in te zenden vóór 1 Februari a.s.
Schagen, 7 Januari 1936.
Burgemeester en Wethouders van Schagen,
J. CORNELISSEN.
De Secretaris,
ROGGEVEEN,
toonen, dat alleen op andere dan kleigrond aardap
pelen worden geteeld.
Bij een utipoot van meer dan 50 are aardappelen,
wordt op welke grondsoort de verbouw ook geschiedt,
niet meer eenig oppervlak van de betaling der teelt
heffing vrijgesteld.
Voorts zal het niet mogelijk zijn, dat voor een
zelfde bedrijf behalve een uitpootkaart voor fabrieks
aardappelen nog een teeltvergunning voor consump
tieaardappelen wordt verstrekt.
Teneinde de afgifte van de teeltvergunningen zoo
vlot mogelijk te doen verloopen, is reeds een aan
vang gemaakt met het toezenden van aanvraagfor
mulieren aan de bekende telers. Dengenen, die nog
niet bij een L.C.O. zijn aangesloten of die op 15 Ja
nuari nog geen aanvraagformulier hebben ontvan
gen, wordt in overweging gegeven zich alsdan voor
een dergelijk formulier te wenden tot de L.C.O., bin
nen wier werkgebied hun bedrijf is gelegen.
De door de telers ingevulde aanvraagformulieren
moeten uiterlijk 25 Januari zijn ingezonden aan de
betreffende L.C.O.
Het totaal areaal, dat met aardappelen mag wor
den bebouwd, is, evenals in 1935, vastgetesld op
100.000 H.A.; indien de totaal aangevraagde opper
vlakte dit oppervlak niet overschrijdt, dan zullen
alle aanvragen voor 100 pet. worden toegewezen; be
gin Februari zal hieromtrent nader mededeeling
worden gedaan.
Evenals het vorig jaar het geval is geweest, zal
de teeltheffing worden berekend naar de aange
vraagde en toegewezen oppervlakte; slechts in zeer
bijzondere gevallen zal, wanneer minder wordt uit-
gepoot dan is aangevraagd, daarvan ontheffing
worden verleend.
Ten aanzien van de betaling van de teeltheffine
zij opgemerkt, dat zulks moet geschieden voor 1 Mei
1936, tenzij voor dien datum met de betreffende L
C.O. een regeling tot betaling is getroffen.
Telers, die de teeltheffing voor oogst 1935 nog niet
hebben betaald, kunnen slechts een teeltvergunning
voor 1936 verkrijgen, als ze de teeltheffing voor '35
ten volle, en die voor oogst 1936 voor 50 pet. contant
hebben betaald.
Sjanghai: Een van Sjinkiang, de hoofdstad van
Kiangsoe, naar Houai Yin rijdende autobus is in een
rivier gestort. Een tiental inzittenden vond den dood.
Verwachting: krachtgie later afnemende Zuid
westelijke tot Zuidelijke wind, zwaar bewolkt
tot betrokken met kans op regen, later opkla
rend, iets zachter.
Verdere vooruitzichten: krimpende en
waarschijnlijk toenemende wind.
BAROMETERSTAND VAN HEDENMORGEN
8 UUR: 752.
Het dunne pijltje geeft den vorigen stand aan
TEMPERATUUR: 6 gr. C. 43 gr. F.
W BRIL STUK!
Opticien Teriep repareert vlug en goedkoop.
TERLEP'S DROGISTERIJ EN FOTOHANDEL
Hoogzijde 103 Schagen,
