Borgstellingsfonds voor Hollands
Noorderkwartier
Lezing van den heer Van Aggelen
Donderdag 6 Februari 1936.
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 9908
Huwelijkstrouw in beeld
Communistische revolte in
Paraguay verijdeld.
Groote belangstelling
uit het geheele distriet
Een commissie van
voorbereiding benoemd
In het stadhuis te Alkmaar waren gistermiddag
op uitnoodiging van den Alkmaarschen Armenraad
bijeengekomen een groot aantal geïnteresseerden bij
de oprichting van een borgstellingsfonds voor den
kleinen middenstand.'
Wij merkten op tal van burgemeesters en wethou
ders uit onze omgeving, o.a. van Winkel, Anna Pau-
lowna, Barsingerhorn en Wieringen. Het gemeente
hoofd van Schagen was niet tegenwoordig. Wel was
aanwezig de heer J. J. de Vries als afgevaardigde van
het plaatstelijk crisis-comité.
Onze middenstandsvereeniging werd vertegenwoor
digd door de heeren Kossen en Niestadt, de laatste
mede in zijn kwaliteit van voorzitter van het depar
tement Noord-Holland Noord van den Kon. Ned. Mid
denstandsbond. Voor de K. v. K. in Hollands Noorder
kwartier waren aanwezig de heeren Arntz, Mr. Moens,
Schmalz, Scheffel, Endel en De Raat.
Ook de middenstandsvereeniging Anna Paulowna
had acte de présence gegeven. De volijverige heer
Zon gaf als vertegenwoordiger van belangstelling
blijk.
Verder waren vrijwel alle middenstandsvereenigin-
gen en gemeentebesturen uit het district der Kamer
van Koophandel naar Alkmaar gekomen, om van
den zeer deskundigen heer Van Aggelen, districts
commissaris van het Rijnlandsch Borgstellingsfonds
te Leiden te vernemen, hoe dit fonds, dat zoo uitne
mend werkt, is georganiseerd.
De vergadering stond onder leiding van den heer
Dr. Hofstee, voorzitter van den Armenraad te Alk
maar, die de aanwezigen hartelijk welkom heette,
de spreker als promotor van het Rijnlandsche Borg-
stellingsfónds bij het gehoor introduceerde en hem
daarna onmiddellijk het woord gaf.
De heer Van Aggelen, die zich als een vlot spreker
deed kennen, wees op de moeilijke tijden, die wij al
len doormaken en drukte hierbij vooral op de zwarig
heden, die de kleine middenstand ondervindt. Uit
zijn practijk was hem gebleken, dat onder deze groep
onzer bevolking veel groóter en schrijnender leed
wordt geloden dan onder de gesteunden, waarmede
spreker natuurlijk niet bedoelde te zeggen, dat deze
laatste groep het goed had.
Bij onderzoek onder de Leidsche bevolking naar
woekerpractijken bleek steeds weer, dat de menschen
wijlens en wetens naar de woekeraars werden gedre
ven, omdat de hulpbanken solie de'borgen vragen al
vorens gelden ter leen te verstrekken.
Als proef werd toen in 1928 opgericht het Leidsch
Borgstellingsfonds, speciaal voor arbeiders, waaruit
later een middenstandsborgfonds, het Rijnlandsch
Borgstellingsfonds is geboren. Dit laatste fonds is bij
afzonderlijk statuut geregeld en omvat 21 gemeenten.
Spreker zet dan uitvoerig uiteen, dat doel en wer
king van een borgstêllingsfonds niet moet zijn het
verstrekken van gelden, maar uitsluitend het stellen
van borg tot een bedrag van hoogstens f500.—, ten
bate van credietwaardige credietbehoevenden, die
trots ernstige pogingen niet slaagden in het vinden
van voor credietverleening geëischte boigen of het
stellen van gevorderde zakelijke zekerheid.
Spreker schetst dan uitvoerig welk een zegenrijke
arbeid èn door het borgstellingsfonds voor de arbei
ders èn door dat voor de kleine middenstanders in
Leiden wordt verricht.
Het Leidsche Borgstellingsfonds (dus dat voor ar
beiders) verleende in de 7 jaar van zijn bestaan 2600
borgstellingen tot een bedrag van f225.000, waarvan
geheel zijn afgedaan 2100 borgstellingen tot een be
drag van f205.000, zoodat op beden nog 500 borgstel
lingen loopen voor een bedrag van f20.000. De ver
liezen in al die jaren bedroegen slechts f1098.
Het Crisisborgstellingsfonds van het Leidsche Chi-
siscomité, dat werd opgelost in het Rijnlandsch
Borgstellingsfonds (voor den kleinen middenstand)
verleende in de 4 jaar van zijn bestaan 700 borg
stellingen tot een bedrag van f70.000. Daarvan is
afgewikkeld voor een bedrag van f40.000, terwijl
f 15000, waarvan een belangrijk bedrag feitelijk als
giften waren verstrekt, zijn afgeschreven. Er rest
nog een bedrag van f 15000 aan uitstaande borgstel
lingen. Ook deze lecningen werden verstrekt door
de Gemeentelijke Hulpbank.
Het risico.
Spreker merkt op, dat uit den aard der zaak de
risico's bij een middenstandsborgstellingsfonds hoo-
ger zullen zijn dan bij een dergelijk fonds voor ar
beiders.
Hij wijst dan op het door de regeering beschikbaar
gestelde bedrag van 2 millioen voor hulp aan den
middenstand, welke hulp echter slechts werd ver
leend aan overigens gezonde zaken, die in liquidi
teitsmoeilijkheden verkeerden. De Middenstandsban-
ken, over wie deze credietverstrekking liep, waren
door zeer straffe bepalingen gebonden, zoodat 75 tot
90 procent der aanvragers moest worden teleurge
steld.
Door de werking van een Borgstellingsfonds nu
zijn in Leiden en ook elders, veel van deze afgewe
zenen met succes geholpen en hen de zware gang
naar Maatschappelijk Hulpbetoon of Armbestuur
bespaard.
Het kapitaal.
Het benoodigde kapitaal is bijeengebracht door do
gemeenten op een basis van 10 cent per inwoner.
Daarenboven droegen de Crisiscomité's en de Ka
mer van Koophandel bij, terwijl ook een bijdrage
is gevraagd aan het Prov. Bestuur en het Nationaal
Crisiscomité.
Ten slotte hebben ook de Middenstandsvereeni-
gingen aan het fonds medebetaald, in den vorm van
een bijdrage van 50 cent per lid en per jaar.
De gemeenten kunnen bun bijdrage verleenen in
den vorm van een rentelooze leening, die slechts
wordt aangesproken als de stroppen de inkomsten
overtreffen. Van de 25 gemeenten in Rijnland kozen
21 deze vorm.
Het aldus gevormde kapitaal wordt soliede be
legd en de gekweekte rente gebruikt als basis voor
het totaal der te verleenen borgstellingen.
Als risico neemt men een bepaald percentage der te
verleenen borgstellingen, b.v. 5 aan, in welk ge
val met f 1000 inkomen borgstellingen tot f20.000 zul
len kunnen worden gegeven, Uit de practijk moet
natuurlijk dit „stroppercentage" blijken, maar spre
ker zei de, dat dit bij oordeelkundige leiding van het
borgstellingsfonds zeer meevalt.
Nu het Rijk bereid blijkt om 40 pet. van de verlie
zen te lijden, kan het bedrag der te verstrekken borg
stellingen bij een bepaald inkomen belangrijk wor
den opgevoerd.
Spr. legde er den nadruk op dat het borgstellings
fonds eigenlijk in de eerste plaats moet streven naar
saneering van het bedrijf, daarna naar voorlichting
en in de laatste plaats eerst naar hulp. Dit maat
schappelijk werk vraagt dan ook groote offers en
deskundigheid van het bestuur.
Giften.
Giften dienen in geen géval te worden gegeven.
Na nauwkeurig onderzoek wordt de weg uitgestip
peld, waarlangs het bedrijf weer in het goede spoor is
te brengen. Is het noodig dan wordt, zoo mogelijk
met behulp van vrienden of familie, door borgstel
ling jegens een hulpbank het benoodigde kapitaal tot
een maximum van f 500 verstrekt.
Spreker acht het beslist ongewenscht dat de gel
den worden verstrekt door commercieel geleide ban
ken. Hij wees hier, en ook later bij de beantwoor
ding der vragen, op de mogelijke samenwerking tus-
schen Nutsspaarbank en Hulpbanken en de wensche-
lijkheid het aantal hulpbanken uit te breiden.
Regeling met crediteuren.
Het fonds tracht ook regelingen te treffen met cre
diteuren en spr. vertelt hierover eenige frappante
staaltjes, waarbij in allerlei vorm b.v. door verlaging
van hypotheekrente, aflossing en huurverlaging een
gezondere grondslag voor de bedrijven werd gevon
den.
Het contrdleapparaat.
Plaatselijk wijst de burgemeester iemand aan, die
het bestuur der stichting adviseert. In veel gevallen
doen de burgemeesters het zelf, maar ook wethou
ders belasten zich dikwijls met dit onderdeel van het
mooie werk.
De heer van Aggelen eindigde zijn interessant be
toog met de opwekking om ook voor Noord-Holland
Noord een middenstanclsborgstellingsfonds op te rich
ten, waarbij hij er op wees dat het wenschelijk was
nog vóór Mei a.s. tot daadzaken te komen, omdat
dan mogelijke overschotten van het Nationaal Cri
siscomité nog ten bate der dan bestaande fondsen
zullen worden gebracht.
Nadat de Voorzitter den spreker hartelijk dank
had gezegd voor zijn heldere uiteenzetting, werd een
korte pauze gehouden, waarna gelegenheid werd ge
geven tot het stellen van vragen.
Burgemeester Lovink zeide dat in zijn gemeente
veel voor een' borgstellingsfonds wordt gevoeld, doch
hij vroeg of de regeering het plaatsen van een bij
drage op de begrooting zou goedkeuren, daar zijn
gemeente noodlijdend is.
De heer Den Das, wethouder van Bergen, vernacht
te wel, dat de zetel van het fonds in Alkmaar zou
worden gevestigd en merkte op dat deze niet-plaat-
selijke werking wel eens te stug kon functioneeren
in spoedeischende gevallen.
De heer Vlessing van de Middenstandsvereeniging
te Texel vraagt hoeveel procent rente over de te ver
leenen credieten moet worden betaald en of de ver
leening der borgstellingen zal geschieden in verhou
ding tot de door de gemeenten te verstrekken gelden.
De heer Bosker, Wieringen, acht het een bezwaar
dat de omslag van de middenstandsvereenigingen
van alle leden zal worden gevorderd. Hij wijst er op
dat de contributies dier organisaties in het algemeen
zeer laag zijn.
De heer Stumpel, Hoorn, kan er niet mede accoord
gaan, dat niet-georganiseerde middenstanders pro-
fiteeren van de moeite en gelden der georganiseer-
den. Hij wijst op de moeilijkheid dat op het platte
land geen hulpbanken bestaan. Tevens prijst hij de
reeds bestaande Hanze-commissie van bijstand
voor de saneering, terwijl hij provinciale steun be
pleit voor de oprichting van voorschotbanken.
De heer Van Aggelen, de sprekers beantwoor
dend, zegt overtuigd te zijn, dat de regeering, zelfs
aan noodlijdende gemeenten zal toestaan gelden uit
te trekken voor een borgstellingsfonds. Juist im
mers voor deze gemeenten behoedt het fonds voor
i vermeerdering van het aantal steuntrekkenden. Bij
spoedeischende gevallen, waarin b.v. de crediteuren
tot dwangmaatregelen zijn overgegaan, wordt de
zaak gestuit door overleg met de schuldeischers.
Spreker zou het een bezwaar achten als de mate
der hulp door de plaatselijke middenstanders werd
bepaald. Dit zou aanleiding geven tot ongewensch-
te toestanden. Hij acht daarom centralisatie noodig
Meestal wordt door de hulpbanken een rente be
Heden, den 6den Februari is het echtpaar J. Ries
ling en G. Kiesling-Kooger te St. Maartensbrug 55
jaar in den echt verbonden. Reeds meer dan een
halve eeuw dus samen lief en leed met elkaar. In
derdaad een hartelijke gelukwensch waard, die ook
wij hun vanaf deze plaats gaarne aanbieden, naast
de ongetwijfeld zeer velen die hun vandaag van
rekend van 4 pet. In Alkmaar blijkt dit 3 pet. te
bedragen, welk percentage bij geregelde tijdige te
ugbetaling zelfs wordt verminderd tot 2 pet.
Doordat de eene gemeente meer hulp behoeft dan
de ander dient natuurlijk met de evenredigheid wel
rekening te worden gehouden. Intusschen geldt
vooral hier: „Draagt elkanders lasten".
Spreker vraagt den heer Bosker of de bijdrage
van 50 cent per lid per jaar der Middenstandsver
eenigingen nu werkelijk teh oog is en doet nog
maals een dringend beroep op de aanwezige Mid-
denstandsbesturen.
Hij acht het zeer goed mogelijk dat met medewer
king der Spaarbanken het aantal hulpbanken zich
uitbreidt, noemt dit een schoon sociaal werk en
wijst op de groote zekerheid door de 40 pet. regee-
ringssteun.
Bij de tweede rondvraag wijst Mr. Moens, afge
vaardigde van de Kamer van Koophandel van
Alkmaar op de belangen der Wleringermeer. Midden
standers die nog geen 5 jaar gevestigd zijn, komen
niet voor steun in aanmerking en spreker bepleit
daarom een aparte regeling voor de Wieringermeer
die immers eerst 5 jaar geleden is drooggevallen.
Nadat de heer Van Aggelen gewezen heeft op de
mogelijkheid om voor dit geval een aparte regeling
te treffen, zegt de Voorzitter hem dank voor de
klare wijze van beantwoording der gestelde vragen
en deelt mede dat een voorloopig comité tot voor
bereiding van een borgstellingsfonds voor den Mid
denstand is samengesteld dat zal bestaan uit de
heeren Mr. Moens en Schmalz voor de K. v. K.,
Llnd en Heuseveldt, Alkm. Middenstandsvereen., En
del en Admiraal, Hanze, Haytema en Walter Chr.
Midd. vereen., mej. Bruin voor het reeds bestaande
borgstellingsfonds en vertegenwoordigers der g e-
meenten Den Helder, Anna Paulowna, Schagen en
Zijpe, waaraan staande de vergadering nog werd
toegevoegd een vertegenwoordiger van Wieringen.
Deze commissie zal zoo spoedig mogelijk met de
finitieve voorstellen komen.
Met eenige hartelijke woorden dankte de Voor
zitter de spreker en de aanwezigen en sloot de ver
gadering.
De sneeuwstorm in Japan
houdt aan.
IN DE GROOTE STEDEN IS
DE HOEVEELHEID SNEEUW
NIET TE VERWERKEN"
Tokio Nog steeds raast over Japan een ge
weldige sneeuwstorm. Op verschillende plaatsen
is het verkeer stilgelegd, en de licht- en telefoon
leidingen zijn hier en daar verbroken.
In de groote steden, als Tokio, Osaka en Kobe,
lag de sneeuw gistermorgen vroeg reeds een me
ter hoog. De bezoekers der amusementsgelegenhe
den waren door den sneeuwstorm genoodzaakt
in de lokaliteiten te overnachten. Te Tokio zijn
gistermorgen vroeg 13-000 sneeuwruimers met
1.100 vracht auto's aan het werk gezet, doch hun
aantal was op lange na niet voldoende. Meer dan
100 schepen konden niet uitvaren. Talrijke vis-
schersbooten worden vermist.
Staking te Pekin in Illinois
N e w-Y o r k. De vakvereenigingen te Pekin
in den staat Illinois hebben een algemeene staking
geproclameerd om de stakende arbeiders der Ame
rican Distilling Company te steunen. De stakers
trachtten den aanvoer van levensmiddelen en an
dere artikelen te verhinderen door het plaatsen
van posten bij de toegangswegen tot de stad.
Vrachtauto's werden met hun ladingen terugge
zonden. Om het gebouw van de Distilling Compa
ny verzamelden zich zeshonderd stakers, terwijl
zich binnen negentig werkwilligen bevonden, die de
fabriek niet durfden te verlaten.
De staking omvat drieduizend man. Afdeelingen
nationale garde hebben in de omgeving der stad
postgevat. De leiders der vakvereenigingen wei
gerden order te geven tot werkhervatting, tenzij
een politie-ambtenaar, die Maandag traangas tegen
de stakers had doen gebruiken, zou worden ontsla
gen. De burgemeester wilde tot dat ontslag niet
overgaan.
ZES DOODEN TENGEVOLGE VAN GASVER-
STIKKING.
New York. Te Rankin in Pennsylvanie zijn zes
leden van een gezin door gasverstikking om het
leven gekomen.
familie en vrienden zullen bereiken. Een eereplaats
in de Schager Courant, zonder welke ze, naar ze
zich konden herinneren, het nimmer hebben gesteld.
Als een bijzonderheid deelde men ons nog mee, dat
de jubilaresse reeds vóór dien eenigen tijd gehuwd
geweest was. Haar huwelijksbootje heeft dus al lan
ger dan 55 jaar op de levenszee rondgedobberd.
AANSLAGPLANNEN TEGEN DEN
PRESIDENT EN DEN OPPERBE
VELHEBBER.
Asuncion (Paraguay). Het ministerie van oor
log heeft de volgende mededeelingen gepubliceerd:
„In verband met hardnekkige geruchten en met
het oog op de actie van eenige groepen heeft de re
geering besloten, maatregelen te treffen tot hand
having der orde. De legerleiding heeft den directeur
van de militaire school, kolonel Raphael Franco, en
den commandant van het eerste regiment pioniers,
majoor Caballero Irala, uitgenoodigd hun ontslag in
te dienen. Majoor Antonio Gonzalez is van de rang
lijst geschrapt. Men heeft gerechtvaardigde vermoe
dens, dat genoemde officieren betrekkingen onder
houden met oproerige, elementen, die door commu
nistische organisaties gesteund worden.
De politie heeft alle noodzakelijke voorzorgsmaat
regelen getroffen. Alle openbare vergaderingen zijn
verboden. Arrestaties of uitwijzingen hebben tot dus
verre nog niet plaats gehad. Naar verluidt bestonden
er plannen voor een aanslag tegen den staatspresi
dent, dr. Ayala, en den opperbevelhebber, generaal
Estigarribia."
Nader wordt gemeld, dat majoor Gonzalez Para
guay reeds heeft verlaten. Uit verschillende docu
menten, die men heeft gevonden, is gebleken, dat hij
plannen had om den president en generaal Estigar
ribia te vermoorden. De politie had in de laatste
dagen een intensiveering der communistische pro
paganda in vergaderingen en pamfletten vastge
steld.
De regeeirng heeft op het juiste oogenblik ingegre
pen. Volgens betrouwbare berichten heeft generaal
Estigarribia aan het hoofd van een compagnie de
belhamels persoonlijk gearresteerd. Bij de verdachte
leiders bevonden zich verschillende bekende militai
ren. Hun samenwerken met de communisten, dat
verbazing heeft gewekt, verklaart men door de on
derstelling, dat zij zich in hun eer gekrenkt voelden.
Vergeefs hebben zij getracht, nog andere officieren
voor hun plannen te winnen.
Dinsdag werden pamfletten verspreid, waarin werd
opgeroepen tot de algemeene staking, om de vrijla
ting van den gearresteerden kolonel Franco af te
dwingen. Franco aldus werd in de pamfletten ge
zegd, is slechts gearresteerd, omdat het volk hem tot
president wilde uitroepen. Franco zou vrijheid, ge
luk en geld brengen.
In stad en land is het rustig.
Staking in de Amerikaansche
mode-industrie.
De arbeiders en arbeidsters van duizen
den bedrijven hebben het werk neer
gelegd.
N e w-Y o r k. De arbeiders en arbeidsters van
3800 confectiebedrijven in de staten New-York, New
Jersey, Connecticut en Pennsylvanië hebben op
dracht gekregen, het werk Donderdagmiddag a.s.
neer te leggen. Vrijdag zal worden besloten, of het
parool tot een algemeene staking zal worden gege
ven. Dit besluit is genomen in verband met het
mislukken der driemaandelij ksche onderhandelin
gen tusschen de vakvereeniging en de werkgevers
vereniging inzake de vaststelling der arbeidsvoor
waarden.
Door de staking zullen 105.000 arbeiders en ar
beidsters worden getroffen.
Kolendampvergiftiging.
Toen gistermorgen de leveranciers aan een wo
ning aan de Sluiskade, te Almelo, bewoond door
den onderwijzer C. G. Leijsen en gezin, op her
haald bellen geen gehoor kregen, waarschuwden zij
de politie, die de deur forceerde. Het bleek toen,
dat de heer Leasen tengevolge van kolendamp was
overleden, terwijl een verpleegster, die daar sinds
gisteravond vertoefde wegens ziekte van den heer
Leijsen en een driejarig kind bewusteloos waren.
Bij deze twee, die naar het Diaconessenhuis wer
den vervoerd, is het bewustzijn teruggekeerd.
De echtgenoote van den heer Leijsen was niet
thuis, daar zij wegens ziekte sinds enkele weken in
het Diaconessenhuis wordt verpleegd. Het dienst
meisje, dat op den zolder sliep, heeft van de kolen
damp niets bemerkt.
CANADEESCHE GEMEENTE WEIGERT DEN EED
AAN KONING EDWARD AF TE LEGGEN.
Montreal. De gemeenteraad van Windsor in On-
tario heeft geweigerd den eed aan koning Edward
VIII af te leggen, tenzij deze eed door een nieuwen
wordt vervangen.
DUBBELE MOORD TE HAMBURG.
Hamburg. Gistermiddag heeft een 25-jarige jon
geman zijn moeder en zijn tante doodgeschoten.
De dader, die reeds gearresteerd is, leed den laat-
sten tijd aan waandenkbeelden, die herhaaldelijk tot
woordenwisselingen met zijn moeder en haar zuster
aanleiding gaven, hetgeen ook gistermiddag het ge
val was.
SLECHT WEER IN NOORD-CAROLINA, ALABAMA
EN GEORGIA.
Birmingham. (A.N.P.) Ten gevolge van hevige
regens zijn groote gebieden van Alabama onder war
ter gezet.
In Noord Carolina, Alabama en Georgia zijn eenige
personen verdronken. De materieele schade wordt
geschat op eenige honderdduizenden dollars.
DOOR TREIN OVERREDEN EN GEDOOD.
Berlijn. Vier militairen, die tijdens een veld
dienstoefening den spoordijk tusschen Staaken en
Boeberitz hadden betreden, zijn door een trein ge
grepen. Drie hunner werden gedood, de vierde word
zwaar gewond.
